actief in I
vrije tijd
'Chronisch zieke
kinderen niet naar
AZL overbrengen'
Stichting laat boek
maken over historie
van zeevaartschool
1
L
IW: veerl
tiff i
iaar
bul
p aan medemens
Verzetsmonument
voor vrouwen
op 5 mei onthuld
Ambtelijk advies over Bmtenkliniek:
Vechtpartij
na aanrijding
Renovatie gebouw in volle gang
PAGINA 4
LEIDEN
DONDERDAG 4 APRIL 1985
LEIDEN - Het is dit jaar precies
veertig jaar geleden dat de Unie
van Vrijwilligers werd opgericht.
Ook in Leiden is een afdeling die
zich bezighoudt met hulp aan de
medemens, of zoals de vereni
ging het uitdrukt: "We trachten
mensen die het in onze samenle-
ving door ziekte, eenzaamheid
erg moeilijk hebben wat extra
aandacht te geven, zowel thuis
als in ziekenhuizen, verpleeg- en
bej aardentehuizen'
De Leidse Unie van Vrijwilli
gers is één van de 124 afdelingen
van de Landelijke Unie, die on
der de naam Unie van Vrouwelij
ke Vrijwilligers in 1945 werd op
gericht. In de eerste naoorlogse
jaren hield men zich vooral bezig
met opvang in acute noodsitua
ties: zo bood men hulp in zieken
huizen, bij het vervoeren van ge
wonden, bij evacuatie en repa
triëring en bij de voorbereiding
van hulpcolonnes voor het noor
den.
Naarmate de tijd verstreek
kreeg het werk van de Unie een
ander accent: de aandacht werd
verlegd naar de enkeling die be
hoefte heeft aan persoonlijke
aandacht. "De U.V.V. probeert
deze mensen het gevoel te geven,
dat zij er wel bij horen en een
brug te slaan tussen hen en die
soms zo verre buitenwereld", al
dus de organisatie die zich overi
gens in 1977 openstelde voor
mannelijke vrijwilligers en in
verband met die verandering een
naamsverandering onderging:
Unie van Vrijwilligers.
In Leiden verzorgt de Unie
verschillende projecten, om er
maar eens een paar te noemen:
het verzorgen en beheren
van de bibliotheek in de 'Lo-
rentzhof
- het exploiteren van een rij
dend winkeltje in 'Robijnzicht';
- het organiseren van een so
ciëteit voor afasie-patiënten
(tweemaal per maand);
gastvrouwendienst bij de
bloedbank in het AZL;
het schikken en verzorgen
van bloemen in het Diaconessen-
huis;
- assistentie bij de postzegel
verkoop (van kinder- en zomer-
zegels).
Het bekendst is de Unie even
wel geworden door de maaltijd-
dienst Tafeltje dekje', die al
twintig jaar lang door de organi
satie wordt verzorgd. Teneinde
de zieken en ouderen in Leiden
elke dag een warme, vers ge
kookte maaltijd te kunnen bie
den, is de UW in januari 1984
een samenwerkingsverband aan
gegaan met het Dienstencen
trum voor Gecoördineerd Be-
jaardenwerk en de Bejaardente
huizen.
Probleem is evenwel dat de
Unie meer vrijwilligers nodig
heeft om aan de steeds grotere
vraag naar deze maaltijdvoorzie
ning te kunnen voldoen. "Vrij
willigers die met hun auto de
maaltijden willen rondbrengen
(autokostenvergoeding per kilo
meter) en vrijwilligers die willen
mee helpen de maaltijden uit te
reiken".
Wie meer informatie wil heb
ben over wat de UW in Leiden
doet, kan contact opnemen met
het secretariaat: tel. 134638, Hu-
go de Grootstraat 13, Leiden, en
vraag naar de UW-folder.
LEIDEN - Voor de chro
nisch zieke kinderen van de
Buitenkliniek in Noord wijk
die langer dan twee of drie
weken moeten worden ver
pleegd, is een tijdelijk on
derkomen bij de kinderaf
deling van het Academisch
Ziekenhuis Leiden geen
ideale situatie. Ook een af
deling op de negende ver
dieping van de AZL-nieuw-
bouw lijkt niet de juiste op
lossing voor kinderen die
lang in één ruimte moeten
verblijven.
Dit ambtelijke advies, waarin de
herhuisvestingsplannen van de
Buitenkliniek ter sprake komen.
LEIDEN - Een vechtpartij naar
aanleiding van een aanrijding die
geen schade veoorzaakte, kwam
twee Oegstgeestenaren en drie Lei-
denaars toch nog duur te staan.
Bril kapot, deuk in auto en mee
naar het politiebureau.
De vijf knapen, in de leeftijd van
18 tot 21 jaar, kregen gisteravond
ruzie op de Rijnsburgerweg, nadat
de wagens elkaar hadden ge
schampt. Ze verweten elkaar - de
partijen waren verdeeld in Oegst-
geest en Leiden - foutief rijgedrag
en gingen vervolgens schoppen en
slaan.
zal op 18 april worden besproken
in de districtscommissie van de
Provinciale Raad voor Volksge
zondheid.
Nog altijd wordt er door de direc
tie van het AZL gesproken over
opheffing van de Buitenkliniek. Of
de opheffing ook echt zal door
gaan, hangt voor een groot deel af
van de instemming van de minister
van Onderwijs en Wetenschappen
en het oordeel van Provinciale Sta
ten.
Het ambtelijk advies gaat in op
twee plannen. Het eerste is een bij
de kinderkliniek in Leiden aan te
bouwen 'unit' op de eerste verdie
ping. Een tijdelijke oplossing in af
wachting van het gereedkomen
van de AZL-nieuwbouw in 1992. In
de nieuwbouw, het tweedè plan,
zouden de chronisch zieke kinde
ren een eigen afdeling krijgen op
de negende verdieping.
Over de interne organisatie en
bouwkundige vormgeving zegt het
advies dat de plannen aan de ge
stelde eisen tegemoet komen. An
ders wordt dat als de leefsituatie
voor langdurig zieke kinderen ter
sprake komt. Het leven op een ne
gende en eerste verdieping heeft
volgens het advies nadelige gevol
gen. "Voor deze groep en de bena
dering die men voorstaat, is een si
tuering aan de rand van het zieken
huis op de begane grond beter ge
schikt".
Twee maanden
In de Buitenkliniek in Noord-
wijk, die is gehuisvest in een oud
herenhuis in een dorpse omgeving
met een grote tuin, is de gemiddel
de opnameduur van zo'n 80 pro
cent van de kinderen meer dan
twee maanden. In het advies staat
ook te lezen dat het moeilijk zal
zijn deze kinderen elders onder te
brengen. "Uit gesprekken komt
naar voren dat ouders met deze
kinderen het hulpverlenerscircuit
hebben doorlopen zonder veel re
sultaat. Uiteindelijk bleek men
baat te hebben bij de behandeling
in de Buitenkliniek".
Het spreekt haast voor zich dat
dr. J. de Koning, kinderarts en af
delingshoofd van de Buitenkli
niek, zich in deze laatste opmer
king kan vinden. "De opvang in
het AZL zal heel anders zijn als in
de Buitenkliniek. Misschien kan
worden volstaan met kortere opna
mes, maar dan is het idee van de
Buitenkliniek om kinderen in een
aangename omgeving te leren zich
onafhankelijk van hun ziekte op te
stellen, helemaal weg. Een derge
lijke benadering kan alleen goed
tot zijn recht komen als de afdeling
zoveel mogelijk aansluit bij de nor
male thuissituatie". Dat laatste
staat met zoveel woorden ook in
het ambtelijk schrijven.
Zinloos
De voorzitter van de Stichting
Instandhouding Buitenkliniek, dr.
H.A. Kogels, heeft de districtscom
missie laten weten de herhuisves
tingsplannen volstrekt in strijd te
vinden met de basisfilosofie. Ook
betwijfelt hij of de beoogde bezui
nigingen zullen worden gehaald.
"Het gevaar dreigt van een ingrij
pende operatie die zinloos is vanuit
financieel oogpunt".
Zowel de directie als het bestuur
van het AZL is van mening dat de
Buitenkliniek te duur is en niet
past in de bezuinigingsplannen. Zij
willen dat de Buitenkliniek wordt
ondergebracht in de kinderkliniek
van het AZL en dat het aantal bed
den wordt teruggebracht van 30
LEIDEN - De geschiedenis
van de voormalige Zee
vaartschool aan het Noord
einde wordt vastgelegd in
een boekje. Het initiatief
daartoe is genomen door de
Stichting Burgerschaps
kunde, de toekomstige 'be
woonster' van het gebouw.
Deze stichting verlaat de komende
zomer het kantoorpand aan de Zijl-
dijk in Leiderdorp, waar zij nu nog
is gehuisvest. Het wachten is op de
voltooiing van de restauratie van
het bijna 106 jaar oude hoofdge
bouw aan het Noordeinde, dat op
het ogenblik in de steigers staat.
De Stichting Burgerschapskun
de bestaat sinds 7 juli 1966. Zij
werd opgericht als het Nederlands
Centrum voor Politieke Vorming,
op initiatief van de politieke partij
en en de Leidse Onderwijs Instel
lingen. Het bestuur wordt ge
vormd door vertegenwoordigers
van de vormingsinstituten van de
politeke partijen. De banden met
het LOI zijn al een aantal jaren ge
leden verbroken.
De stichting geeft brochures,
boeken, cassettebandjes en derge
lijk materiaal uit met als doel voor
lichting te geven over politiek en
het binnenlands bestuur. Verder
geeft zij cursussen op het terrein
van de politieke vorming, veelal in
samenwerking met club- en buurt
huizen.
De stichting wordt gesubsi
dieerd door het ministerie van
wvc. Er werken 22 mensen, die al
len meeverhuizen naar de voorma
lige zeevaartschool. Het hele ge
bouw zal door de stichting worden
betrokken. Op de begane grond
komt opslagruimte en de admini
stratie; op de verdiepingen komt
kantoorruimte en wordt de ver
vaardiging van de verschillende
uitgaven van de stichting ter hand
genomen. Dan resteren er nog
twee of drie ruimten die als verga
derzaal kunnen dienen, maar ook
eventueel geschikt zijn als cursus-
lokalen.
Medewerker Ed van der Veen
meldt dat de stichting tot nu toe
redelijk aan het bezuinigingsmes
van het ministerie is ontkomen, "al
heeft het er wel een paar keer drei
gend uit gezien en hebben we na
tuurlijk wel aan de algemene be
zuinigingen moeten meedoen".
Dat heeft de stichting tot nu toe
geen arbeidsplaatsen gekost.
'Heel blij'
Met de verhuizing naar de Zee
vaartschool krijgt de stichting de
beschikking over een eigen onder
komen. In Leiderdorp is zij nu on
dergebracht op een etage van het
kantoorgebouw aan de Zijldijk. De
stichting zegt "heel blij met het
nieuwe onderkomen" te zijn. Zij
wil daaraan uiting geven door in
oktober van dit jaar de nieuwe be
huizing gedurende een dag open te
stellen voor de Leidenaren. Tij
dens die dag kunnen bezoekers on
der meer een fototentoonstelling
bekijken over de geschiedenis van
het gebouw. Bovendien kan men
dan het boek over de geschiedenis
van de Zeevaartschool aanschaf
fen, vanaf de oprichting tot de re
novatie van dit jaar. Het boek zal
worden geschreven door de jour
nalist Rudie Kagie.
Aan de samenstelling van het
boek en de tentoonstelling wordt
op het ogenblik nog gewerkt. De
stichting roept hiervoor de hulp in
van iedereen die foto's of ander
materiaal heeft over de Zeevaart
school. Het gaat daarbij niet alleen
om de periode waarin het gebouw
als kweekschool voor de zeevaart
werd gebruikt, maar ook om de tijd
daarna.
Mensen die foto's, brochures,
pamfletten, affiches enz. hebben
en mensen en organisaties die in
het gebouw waren ondergebracht
en daarover iets kunnen vertellen,
kunnen contact opnemen met de
Stichting Burgerschapskunde aan
de Zijldijk 25 in Leiderdorp, tel.
071-899272.
Eén vereniging heeft voor de ge
schiedenis van de Zeevaartschool
veel betekend. Dat blijkt alleen al
uit haar naam: 'Vereniging tot in
standhouding en bevordering van
de bloei van de Kweekschool voor
de Zeevaart te Leiden'. De vereni
ging werd in 1856 opgericht, één
jaar nadat de kweekschool in Lei
den werd gevestigd. Doel van de
vereniging was de jeugd voor de
zeevaart op te leiden en zij heeft
zich in haar bestaan steeds beij
verd voor de komst naar dan wel
het behoud van onderdelen van de
marine in Leiden. Beschermheer
van de vereniging was Koning Wil-
Het hoofdgebouw van de vroegere
lem III, en erevoorzitter diens
broer. Prins Hendrik. Diens borst
beeld siert al vele jaren een nis bo
ven de hoofdingang van het
schoolgebouw. Nu dat wordt gere
noveerd is het beeld tijdelijk weg
gehaald, om te kunnen worden
schoongemaakt en gekopieerd.
Het eerste onderkomen van de
Zeevaartschool was een bouwval
lig huis aan het Galgewater, ge
combineerd met een kanonneer
boot van de Marine, die met veel
moeite Leiden was binnen komen
varen. In 1859 werd een permanent
gebouw opegericht, dat in de loop
van de tijd te klein werd. Op 3 ok
tober 1878 werd de eerste steen ge
legd voor het thans nog bestaande
oudste gedeelte van het gebouwen
complex. Tot 1914 fungeerde het
eevaartschool aan het Noordeinde st
als opleidingsschool voor de Mari
ne en de koopvaardij. Na de oorlog,
tot 1932, werden er nog kustwach
ters in het gebouw opgeleid.
Werkmacht
Dat jaar nam de Marine echter
tijdelijk afscheid van Leiden en
werd het gebouw ter beschikking
gesteld aan de universiteit. In de
Tweede Wereldoorlog werd het
door de Duitse Wehrmacht gevor
derd. Na de oorlog keerde de Mari
ne terug in Leiden. De Mijnenop-
ruimingsdienst werd er gevestigd,
tot 1948, toen de Sociaal Medische
Dienst van de Koninklijke Marine
in het gebouw trok. Eind 1973 ver
liet ook dit onderdeel de Zeevaart
school.
Het gebruik sindsdien doet in
nu nog in de steigers. De Stichtina
niets meer aan de marine denken.
Uiteenlopende instellingen als
Troef, de Leidse Rechtswinkel, de
Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen, het experimenteel thea
ter Matrogoth en nog vele anderen,
onder wie ook individuele kunste
naars hebben de laatste jaren in het
complex een tijdelijke plaats ge
had. In de jaren zeventig zag het er
lange tijd naar uit dat het hele com
plex zou worden gesloopt, omdat
er toen plannen waren om in het
verlengde van de gedempte Trek-
vliet een brede verkeersweg aan te
leggen, met een brug over het Gal
gewater. Hoe het kan verkeren: de
Trekvliet is weer opengeggraven
en de brug is er een voor fietsers en
voetgangers geworden: de Rem-
brandtbrug.
Burgerschapskunde trekt er deze
(foto Holvast)
Bezet
Eind 1983/begin 1984 is een deel
van het complex nog bezet ge
weest door jongeren, die er het wo
nen en werken wilden combine
ren. Dat was in de Ziekenboeg, die
inmiddels is gesloopt, evenals het
gedeelte dat het dichst bij het
Noordeinde lag: het ontspannings
gebouw. Gehandhaafd zijn het wit
te woonhuis op de hoek van de
Weddesteeg dat bij het complex
hoorde, de Witte Poortkazerne en
het hoofdgebouw waar de Stich
ting Burgerschapskunde naar toe
gaat. Dit gebouw staat inmiddels
op de gemeentelijke monumenten
lijst. In de vrijkomende ruimte
wordt een park aangelegd: het
Rembrandtplantsoen.
Travestie
Na de succesvolle travestie
show afgelopen zondag in disco
theek The Jam is het komende
zondag weer raak. Ditmaal zal
de travestiet Herman Blanke-
stein een uur lang optreden. Hij
wordt daarin bijgestaan door
twee body builders, twee danse
ressen en een stripteasedanseres.
Aanvang is acht uur, The Jam is
te vinden aan de Tweede Binnen
vestgracht.
■Film en klaverjassen
In het lesbies kafee wordt
ivoensdagavond 10 april een kla-
verjasavond gehouden. De avond
begint om acht uur.
Twee dagen later, op 12 april,
vertoont de Lesbiese Vrouwen
Leiden in het zelfde pand aan de
Caeciliastraat 18 de film
'Schwestern' van Margarethe
von Trotta. De film handelt over
twee zujes, Maria en Anna. Ma-
ria is een efficente directie- secre
taresse, Anna is een studente bio
chemie, gevoelig en weifelend. De
film behandelt de psychologische
ontwikkeling van Maria na de
zelfmoord van haar zuster.
Bos- en wandeltoch
ten
De Leidse wandelvereniging
'Willen is kunnen' organiseert op
zes en acht april weer wandel
tochten door bos en duinen en
over het strand. De afstanden die
kunnen worden gelopen varieren
van vijf tot veertig kilometer. De
begintijd van de tochten is om ne
gen uur 's ochtends. Meer inlich
tingen zijn te verkrijgen bij de
VVV's van Ncordwijk en Noord-
wijkerhout.
Folk
Zoals op elke eerste vrijdag
van de maand organiseert de
Leidse folkclub Horus op vrijdag
vijf april een folkavond. Muzi
kanten die willen spelen, kunnen
zich van tevoren opgeven of aan
de zaal op de avond zelf. De
avond begint om negen uur en de
toegang is gratis. Inlichtingen:
tel. 149284 of 01707-2726.
Film
Het museum voor Volkenkunde
vertoont op eerste paasdag de
film Shinto, Nature Gods and
Man in Japan; aanvang drie
uur. De film geeft een beeld van
de filosofische en esthetische
grondslagen van het shintöisme,
de oudste heiligdommen en de ce
remonieën die hun oorsprong
vinden in de prehistorie van Ja
pan.
Op tweede paasdag wordt de
film 'Afghaanse vrouwen' ge
draaid. Volgens de traditionele
Islamitische opvattingen mogen
vrouwen niet deelnemen aan het
openbare leven. De film geeft een
beeld van de kleine sociale leef
wereld van vrouwen in Afgha
nistan dat zich grotendeels af
speelt tussen de hoge muren van
het huis en het woonerf. De film
begint om drie uur.
Vegetarisch
Bij vegetarisch restaurant Re-
pelsteel kan men op vrijdag vijf
april kiezen uit drie verschillen
de vegetarische, Hongaarse
hoofdgerechten. Reserveren is
mogelijk via tel. 121296.
LEIDEN - Het Comité Monument beringen - een jonge danseres op
voor Leidse Vrouwen zal op zon- haar rug om het meisje voor uitval-
dag 5 mei om twee uur 's middags len en een onmiddellijke executie
een monument onthullen in de door de bewakers te vrijwaren. Het
Stevenshof. Het beeld is gemaakt beeld toont vijf vrouwen tijdens
door Truus Menger-Overstegen, deze dodenmars.
De onthulling zal worden verricht De gelden voor het monument
door Gusta Eleveld-Kuijken, voor- zijn door giften van particulieren
zitster van het Comité Vrouwen bijeengebracht; de gemeente Lei
van Ravensbrück. den heeft bijgedragen door de kos-
De beeldhouwster Truus Men- ten van de fundering en de sokkel
ger-Overstegen heeft zich bij het voor haar rekening te nemen,
ontwerpen van het monument la- De plaats van het monument is,
ten inspireren door een belevenis zoals gezegd, in de Leidse Stevens
van een van de Leidse verzetsvrou- hof; op de hoek van de Van Alke
wen tijdens de dodenmars vanuit madestraat en de Margaretha Si-
het concentratiekamp Dachau. monskade, een wijk waar de stra-
Tijdens deze barre tocht in de ten naar bekende vrouwen, zoals
laatste oorlogswinter nam zij - hoe-de Leidse verzetsvrouw Co van der Het monument voor Leidse verzetsvrouwen, dat i
wel zelf ook uitgeput door alle ont- Blom-Vijlbrief, zijn genoemd. worden geplaatst.
