Roken, drinken en jeugd
Simonis bezorgt werkgroep grote problemen
WOENSDAG 3 APRIL 1985
PAGINA 11
Eindredactie Annemiek Ruygrok
Telefoon 071-144941, toestel 217
Alcohol
Alcohol is een vloeistof, die voor
heel veel dingen gebruikt wordt.
Zo weet iedereen, dat er alcohol
in bier en wijn en in sterke drank
zit. De hoeveelheid alcohol in de
ze dranken verschilt nogal. In
een flesje bier bijvoorbeeld zit
ongeveer 5 procent, dat is 1/20
deel. Maar sterke dranken, zoals
jenever, cognac en rum, bestaan
voor 40% uit alcohol en soms
zelfs voor de helft.
Hoe ontstaat alcohol. Alcohol
is een natuurprodukt. Alcohol
ontstaat door de werking van
heel kleine levende wezentjes.
Ze zijn dus ontzettend klein.
Men kan ze door een microscoop
zien. Men noemt ze daarom mi
cro-organismen. De soort die be
langrijk is voor de alcohol heet
gist. Er zijn duizend soorten gist.
Een heel bekende is: bakkergist.
De bakker doet een klein stukje
in het deeg. Als gist bij suiker
wordt gedaan, gebeurt het vol
gende: de cellen beginnen zich te
verdelen.
De gist breekt de suiker af en
verandert dit in alcohol. Dit
noemt men vergisting. Maar er is
nog een eenvoudiger manier. In
de schil van b.v. druiven zit sui
ker. Men hoeft dus alleen maar
de druiven te persen en ze samen
met de schil een tijdje te laten
staan. De alcohol ontstaat van
zelf. Dan is het nog niet direkt
om van te smullen, maar het be
gin is er.
Destilleren
Echte zuivere alcohol uit dit
mengsel te halen, daarvoor moet
men destilleren. Je brengt de op
lossing aan de kook in een water
keteltje. Alcohol verdampt bij 78
graden. Verwarm je dus tot 80
graden, dan gaat de alcohol eruit
en blijft het water erin.
SANDER PAGIE
PATRICK VAN DE POST
Tabak
Wat is dat toch voor een plant,
die over de hele wereld bekend is
geworden? Tabak is een kruid
achtig gewas. Dat wil zeggen dat
het géén boom of struik is met
houtachtige stammen of sten
gels. Het is een eeiyarige plant en
moet dus elk jaar opnieuw wor
den gezaaid. Er zijn heel veel
soorten tabak, by elkaar wel zes
tig af zeventig. Een van die soor
ten is de siertabak, die je vaak in
tuinen aantreft.
PIETER VAN STAVEREN
Roken
De eerste sigaret. Roken? Dat
doe ik wel-eens, omdat ik het
stoer vind staan. Roken? D^t
vind ik vies! Als we visite heo-
ben en er wordt gerookt, dan ga
ik altijd de kamer uit. Over roken
wordt verschillend gedacht, ook
door kinderen. In de zesde klas
en de brugklas vind je maar wei
nig leerlingen die roken. Toch
zijn er veel, die wel eens een siga
ret geprobeerd hebben, of een
paar trekjes hebben genomen.
Zo'n eerste sigaret is spannend.
Die rook je stiekum met een paar
vrienden of vriendinnen. Meestal
valt het een beetje tegen. Je moet
er van hoesten en het prikt in je
neus en je ogen. Voor veel jeugd
is roken een gewoonte gewor
den.
Vroeger
Lange tijd is roken iets bijzon
ders geweest, vooral bij de jeugd.
Nadat men 400 jaar gebruik had
gemaakt van pijp en sigaar,
pruim- en snuiftabak, werd de si
garet uitgevonden.
Gezondheid
Roken bedreigt de gezond
heid. Artsen ontdekten, dat de
ziekte longkanker enorm was
toegenomen. In de rook bleek
een groot aantal schadelijke stof
fen te zitten. Tabaksrook bevat
onder andere teer. Dat is een
donkerbruine stroperige stof.
Het is een stof, die longkanker
kan veroorzaken. Nicotine is een
zwaar vergif. De stof is boven
dien heel schadelijk voor het
hart.
Het kweken
Tabakszaadjes zijn erg klein.
Ze worden uitgezaaid op zoge
naamde kiembedden. Als de
plantjes groot genoeg zijn, wor
den ze op de plantvelden uitge
zet. By een goede verzorging
kunnen ze na ruim drie maanden
worden geoogst. De bladeren
worden dan een voor een
geoogst. Ook kan de stam wor
den gekapt. De bladeren worden
dan gedroogd, door ze met stam
en al op te hangen. Na het drogen
worden de bladeren gefermen
teerd. Dit is, dat de bladeren op
stapels worden gelegd om ze te
laten broeien. Juist hierdoor krij
gen de bladeren smaak en kwali
teit.
De verwerking
Als de tabaksbladeren gesor
teerd zijn en uitgezocht, worden
ze stevig verpakt in vaten, kisten
of balen. Voor pijptabak (ook wel
kerftabak genoemd) gebruikt
men vooral Noord- en Zuidame-
rikaanse soorten. Braziliaanse ta
bak wordt vooral gebruikt voor
de sigarenindustrie. Ook de ta
bak uit Indonesië is hier zeer ge
schikt voor. Wat men er ook van
maakt, eerst wordt alle tabak ge
mengd. Men noemt dit gemê
leerd. Soms worden er wel 20 of
meer soorten met elkaar ge
mengd.
ANNEMIEKE VAN TIL
Interview met:
Medewerkers
Ziekenhuis
Huisarts
Politie
Omdat wij ook niet op alle vra
gen een antwoord wisten, zijn we
bij een aantal "deskundigen" te
rade gegaan. Huisarts Visser, na
mens de politie de heer De Ko
ning en vanuit het ziekenhuis de
artsen L.Bartels en H. de Rooy
en verpleegkundige mw. L.Nieu-
wensteeg hebben zo goed moge
lijk geprobeerd ons te woord te
staan. Waarvoor onze dank!
Krijgt u met veel jongeren te
maken, die op jonge leeftijd ro
ken en drinken?
ziekenhuis: Men vindt het ge
woon worden om alcohol te drin
ken. politie: Hier in Alphen heb
ben we er niet zo veel mee te ma
ken, maar het gebeurt wel, dat
kinderen op schoolfeestjes in
aanraking komen met alcohol,
huisarts: Nee ik kan me niet her
inneren, dat tieners bij me zijn
geweest, die zeiden: ik kan het
drinken niet laten, of: ik rook zo
veel. Ik geloof niet dat tieners
zoiets gauw inzien.
Wat gebeurt er precies met je
lichaam als je alcohol drinkt?
zyn werk niet meer kan doen,
dan word je ziek. ziekenhuis: Je
verliest je controle, je beschadigt
je hersens en je vergiftigt je le
ver. politie: Drank maakt over
moedig. Naarmate er meer wordt
gedronken, neemt de zelfbeheer
sing af. Daardoor ontstaan ruzies
en vernielingen.
Wat gebeurt er als je rookt?
huisarts: Roken kan oorzaak zijn
van asmatische bronchitis. Je
kan er longkanker van krijgen en
ook beschadiging van hart en
bloedvaten, ziekenhuis: Roken
vernauwt de bloedvaten en je
hebt kans dat je teer in je longen
krijgt en dat je vaak moet hoes
ten. Hoe eerder men alcohol ge
bruikt, hoe eerder men verslaafd
is. Is dat zo? ziekenhuis: Ja, je
raakt sneller verslaafd als je jon
ger bent. huisarts: als je jong
bent is het spannend en het staat
stoer. Maar pas na een aantal ja
ren merkje datje verslaafd bent.
politie: In jeugdsociëteiten
wordt veel gedronken door de
jeugd. Wanneer er in de groep ge
dronken wordt, betekent dat
vaak, dat iedereen in die groep
een rondje geeft, omdat hy of zij
niet wil achterblijven.
Als je verslaafd bent, zijn er
dan middeltjes tegen? zieken
huis: Ja door middel van tablet
ten of door middel van acu-pun-
tuur.
huisarts: Als een patiënt zelf
van zijn verslaving af wil, dan
stuur ik de mensen naar een bu
reau van alcohol en drugs. Deze
Verpleegkundige
'De Gulden Regel'.
mensen zijn in staat om d.m.v.
een goede begeleiding de men
sen weer in het juiste spoor te
brengen.
speciaal bij de jeugd?
politie: Dat valt wel mee. Zo
ongeveer 100 per jaar. In 1984
waren er geen ongevallen met de
brommer onder de 18 jaar. Tus
sen de 18 en de 20 jaar waren het
er 10. De topleeftijd (voor de on
gelukken dus) is tussen de 20 en
de 24 jaar en duidelijk meer man
nen dan vrouwen. Landelijk ge
zien is in 40 van de dodelijke
verkeersongevallen overmatig
alcoholgebruik de oorzaak. Wat
denkt u van een betere voorlich
ting en hoe denkt u dit te berei
ken?
Ziekenhuis: Er zou een projekt
kunnen komen. Er kunnen gas
ten worden uitgenodigd van de
groep AA. Dit is de anti-alcohol-
groep. politie: In samenwerking
met de vereniging voor Veilig
Verkeer Nederland wordt een ac
tie-programma gehouden op ra
dio-en t.v. onder het motto: alco
hol in het verkeer - al gauw een
misdaad. Van de politie wordt
verwacht, dat zij scherper gaat
controleren. Ook een taak van
V.V.N. is het duidelijker maken
waar de toelaatbare grenzen lig
gen. huisarts: Het zou goéd zijn
als op de scholen goede voorlich
ting gegeven wordt hoe je ge
zond kunt leven. Dus niet van ro
ken en drinken alleen maar ook
lichaamsbeweging, sport en ge
zonde voeding. Maar het belang
rijkste is toch, dat de ouders het
goede voorbeeld geven.
Wist je trouwens, dat het roken
oorspronkelijk van de Indianen
afkomstig was? Zy rookten de
vredespijp en beschouwden het
als iets heiligs, zoals bij ons in
sommige kerken nog wel wijn
uit dezelfde beker wordt gedron
ken. Het tegenwoordige roken
en drinken heeft daar niets meer
mee te maken. Het is nu echt een
genotmiddel geworden.
GENOTMIDDELEN
Aan genotmiddelen heb ik een
hekel: het verpest je leven en je
kan doodgaan en dat is niet leuk.
Alcohol is ook ai niet goed, want
dan kan je ongelukken krijgen
met de auto en dan kan je ook
dood gaan, of je kan er ziek van
worden. Genotmiddelen bestaan
al duizenden jaren. De belang
rijkste zijn: tabak en alcohol.Van
alcohol weten we, dat het de
geest erg duizelig maakt en van
tabak datje daar longkanker van
krijgt.
Marihuana en hashish noemt
men drugs.
ESTHER STOLWIJK
ANNEMIEKE VAN TIL
ILSE NOORHOF
PATRICIA LUYBEN
SANDER PAGIE
VERNT BLESSING
EDWIN en ALFRED HOOGEN-
DOORN
Diets Lente links op de foto)
In gesprek met een kasteelbewoner
In Alphen a/d Ryn is een jonge
rencentrum "Het Kasteel" ge
naamd. Omdat we het wel be
langrijk vonden te horen wat ze
er daar van denken, stapte ook
een speciale reportage-ploeg
naar een van de medewerkers
daar, Diets Lente.
Vraag: wat is volgens jou de re
den van het drinken en roken?
Diets: ik denk vooral verveling,
hé, en stoer doen natuurlijk. Als
een ander zegt: "moetje een pils
je", dan doe je mee! Vraag:
drinkt de jeugd in het Kasteel al
erg veel? Diets: nou, vanaf 16
jaar zijn er wel by, die erg veel
drinken. Er komen ook jongelui
al van 13,14 jaar, maar die mogen
nog niets hebben. Alleen zie je
niet aan hun gezicht altijd hoe
oud ze zyn.
Vraag: verbieden jullie wel
eens alcohol te drinken? Diets:
Tja, je vraagt ze niet altijd naar
de leeftijd. Dan zijn ze vrij om
een biertje te drinken. Dat kun je
niet verbieden. Daar zijn de ou
ders voor.
Vraag: zie je wel eens wat de
gevolgen van teveel drinken kun
nen zijn, zoals agressie en vecht
partijen?
Diets: Ja hoor! Maar dan zijn ze
zo van 16 tot 25 jaar. Sommigen
kunnen er erg slecht tegen. Die
moet je dan goed in de gaten
houden. Een flinke vechtpartij
komt wel bijna elke maand een
keer voor!
Vraag: Zyn er al bij, die ver
slaafd zijn aan de drank? Diets:
ik ken er zeker een, maar die is al
20. Voor zijn werk, en na zijn
werk drinkt hij erg veel. Door de
drank is hy al 3 keer in het zie
kenhuis geweest.
Vraag: heb je een advies voor
de jeugd, die nog niet rookt en
drinkt? Diets: moeilijk hoor! Ik
kan wel zeggen: blijf eraf, maar
dat zegt iedereen al. Toch is dat
het enige. En vooral geen stic
kies roken. Je hebt ze al vanaf 15
jaar by ons. En drinken? Och, op
een veijaardag een pilsje drinken
kan geen kwaad. Maar daar moet
het wel bij blijven, Geloof me:
een kolaalje is net zo lekker!
MANUEL ZWAAB
PETER JANSEN
Brandpunt-enquête
De cijfers die hieronder staan de
den ons zo schrikken, dat we er
daarom maar eens meer over wil
den weten. U zult zien, dat dat
niet voor niks is!
Drinkt wel eens alcohol:
jongens 70%
meisjes 57%
10-11 jaar50%
12-14 jaar57%
15-16 jaar74%
17-18 jaar84%
Rookt veel:
jongens11%
meisjes14%
10-11 jaar2%
12-14 jaar8%
15-16 jaar20%
17-18 jaar21%
Gebruikt drugs (hasjish, ma
rihuana)
jongens 4,9%
meisjes 3,8%
10-11 jaar1%
12-14 jaar1,9%
15-16 jaar6,7%
17-18 jaar12,1%
Naar aanleiding van de Brand
puntuitzending van 22 januari,
willen wij het volgende zeggen.
Er waren veel jongeren die rook
ten en dronken en die drugs ge
bruikten. De mensen zeiden, dat
dat het treurig was.
Er waren ook jpngeren, die
stoer deden met alcohol. Als je
teveel drinkt, verlies je je geheu
gen een klein beetje. Sommigen
drinken 25 pilsjes per dag en die
rookten een pakje per dag. Als ze
dronken werden, werden ze
soms agressief.
Er zijn in ons land driehon
derdduizend alcohol verslaaf
den. Dat vinden wij veel te veel.
,pShV.
3e nOgG67
Deze pagina over alcohol-, sigaret
ten- en drugs-verslaving werd sa
mengesteld en geschreven door leer
lingen van groep I van de LOM-
school 'de Gulden Regel' in Alphen
aan de Rijn. Behalve de schrijvers
van de artikelen hebben ook de vol
gende kinderen hun steentje bijge
dragen: John van der Harskamp, Mi
chael Dekeling, Dennis Remmers-
zwaai en Maurice in 't Veld.
Het besluit van aartsbisschop Si
monis om de paus, als deze vol
gende maand in Nederland is,
niet door de vooruitstrevende
theologe professor dr. Catharina
Halkes te laten toespreken (uit
vrees voor hommeles) heeft de
werkgroep die de ontmoeting
met maatschappelijke organisa
ties voorbereidt voor grote pro
blemen gesteld. Dat verklaarde
desgevraagd het lid van de werk
groep dr. P. A. van Gennip, se
cretaris van de Katholieke Raad
voor Kerk en Samenleving.
Morgen heeft Simonis een ge
sprek met de Unie van Katholie
ke Vrouwenorganisaties, na
mens wie de feministische theo
loge in Utrecht het woord zou
voeren. Of de werkgroep aan
blijft, hangt in belangrijke mate
af van het resultaat van dit ge
sprek. "De grens is wel erg dicht
genaderd", zei Van Gennip. "Als
Simonis het ons helemaal onmo
gelijk maakt, dan moeten we zo
verstandig zijn om te erkennen
dat die grens is gepasseerd".
Overigens hoeft de aartsbis
schop, naar het oordeel van de
werkgroep, niet zonder meer zijn
besluit te herroepen. Van Gen
nip: "Dat is niet de enige moge
lijkheid. De vrouwenorganisa
ties moeten zelf eerst bepalen of
het gesprek naar tevredenheid is
verlopen".
De werkgroep staat in twee
strijd tussen enerzijds de 'zeer
grote teleurstelling' over het be
sluit van aartsbisschop Simonis
en anderzijds de opdracht om dit
onderdeel van het pausbezoek zo
goed mogelijk voor te bereiden.
"Door de verwikkelingen rond
mevrouw Halkes is een aantal
mensen die het woord zullen
voeren onder grote druk geko
men", zei dr. Van Gennip. Hij
wilde hun namen, terwille van
hun persoonlijke bescherming,
niet vrijgeven.
De werkgroep probeert voorlo
pig op het uitgezette spoor ver
der te gaan.
Kruisweg. De Franciscaanse
vredeswacht bij de militaire ba
sis in Woensdrecht houdt op
Goede Vrijdag een extra wake en
'kruisweg'. Om half 11 begint een
stille tocht van de caravan aan de
Kooiweg in Hoogerheide naar de
hoofdingang van de basis. Daar
zullen de deelnemers drie uur
lang waken, 'van het zesde tot
het negende uur', dat wil zeggen
van 'kruisiging tot kruisdood'.
De 'kruisweg' begint om 2 uur,
ook by de caravan. Deze weg telt
zeven staties, plaatsen waar
wordt stilgestaan bij de vijandig
heid en de vervolging, het lijden
en de dood in onze wereld. Om 3
uur keren de deelnemers aan wa
ke en kruisweg samen in een stil
le tocht terug.
Na de avondwake van half 6
begint in de volksabdij van Os-
sendrecht het paasweekeinde,
dat eindigt op de paasmorgen.
Bedevaart. Van vrijdag 19
tot en met dinsdag 22 april wordt
vanuit Noord wijk, Leiden, Den
Haag, Delft, het Westland en Rot
terdam een bedevaart gehouden
voor zieken en gehandicapten
naar Maria's 'genade-oord' Ban-
neux-Notre Dame in de Belgi
sche Ardennen. Deze bedevaart
geldt ook als voorbereiding op
het pausbezoek. Op 21 mei gaat
de paus tijdens zijn bezoek aan
België naar Banneux.
Contactpersoon voor de regio
Leiden is zuster Conrada, Huij-
gensdreef 5 Leiderdorp, telefoon
893621).
Synode. De afdeling voor
lichting van het Dienstencen
trum van de Gereformeerde Ker
ken in Leusden heeft een specia
le krant uitgegeven met wetens
waardigheden over de nu afge
sloten synode van Dokkum. De
acht pagina's - aantrekkelijk sa
mengesteld met veel foto's en te
keningen - geven een samenvat
ting van een aantal besluiten die
deze synode heeft genomen.
"Jammer genoeg lykt het ver
moeden gewettigd dat de afstand
tussen kerkleden overal in het
land en de synode verbijsterend
groot is", schrijft synodevoorzit
ter dr. H. J. Kouwenhoven. Hy
hoopt, dat de krant een indruk
zal achterlaten van een synode,
"die niets anders wilde dan
dienstbaar zijn aan de kerken en
het kerkelijke leven in onze tijd".
(Het adres van het Diensten
centrum is: postbus 202,3830 AE
Leusden, telefoon 033-943244).
Kerkepad 1985. Het Kerke-
pad-programma (NCRV) voor dit
jaar is in grote lijnen bekend.
Het vermeldt twee stadsrou-
tes: Antwerpen en Den Bosch. In
Zuid-Holland is een route uitge
zet in de streek Rijnsaterwoude,
Alphen aan den Rijn (met het
vroegere Oudshoorn), Zwam-
merdam en Bodegraven. Noord-
Holland: Jisp, De Rijp, Scher-
merhorn en Midden-Beemster.
Utrecht: Benschop, Jaarsveld^
Linschoten en Lopikerkapel.
Gelderland: Groenlo en Eiber
gen met Zwillbrock even over de
grens. Overijssel: Hasselt, Wil-
sum, Mastenbroek en Zalk. Gro
ningen: Appingedam, Krewerd,
Holwierde en Uithuizermeeden.
Friesland: Makkum, Hindeloo-
pen en Workum. Nog een tweede
tocht in Friesland: Beetgum,
Berlicum, Sint Annaparochie en
Stiens. Noord-Brabant: Geer-
truidenberg, Raamsdonk, Was
pik en Sprang. Limburg: Lim-
bricht, Elsloo, Sweikhuizen en
Groot Genhout.
Kleine veranderingen en aan
vullingen van dit programma
zijn nog mogelijk.
Hervormde Kerk: beroepen
te Capelle aan de IJssel L. Ruyg
rok Bruchem, te Vlaardingen T.
Zevenbergen Den Haag, te Moor
drecht (deelgemeente) kandidaat
P. Vermeer Apeldoorn; aangeno
men naar Lunteren T. C. Guyt
Hei- en Boeicop.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar Win
schoten kandidaat S. Otten Apel
doorn, naar Surhuisterveen kan
didaat J. Bosch Apeldoorn.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Almelo-Wierden J.
Mol Elspeet.
Helm. Dominee Yvonne
Magnusson in het dorp Bjarshög
in Zuid-Zweden zette zondag
een arbeidershelm op toen zij de
preekstoel besteeg. Ze wilde
daarmee voorkomen, dat haar
hoofd door een vallende dakpan
zou worden getroffen. De kerk
stamt uit de vorige eeuw en moet
nodig worden gerestaureerd.
Weliswaar heeft de gemeente het
geld voor een nieuw dak al bij
eengebracht, maar Monumen
tenzorg wil, dat er een beter (en
veel duurder) dak komt.
Dominee Magnusson neemt
geen risico en draagt nu tijdens
de preek een helm. Het dak is bo
ven de preekstoel erg slecht. En
de preekstoel heeft geen klank
bord om een vallende dakpan op
te vangen.
