'Verraad' Gemayel
oorzaak van opstand
christelijke militie
Geen uitzicht voor Calcutta's massa daklozen
Positief resultaat Kerkbalanbij hervormden
Zuid Europa Stichting
liep stuk op eisen
van het Garantiefonds
PAGINA 6
MAANDAG 18 MAART 1985
Er zullen weinig vakantiegangers
zijn die echte kritiek hebben op de
Zuid Europa Stichting (ZES). De
door dit reisburo georganiseerde
reizen waren bijna altijd tot in de
puntjes verzorgd. Ondanks deze
goede naam verplichtte het Garan
tiefonds Reisgelden de ZES ineens
een borgsom van drie miljoen gul
den in het fonds te storten. Ook de
jaarlijkse bijdrage aan het garantie
fonds werd op slag met een half
procent verhoogd.
door
Huub Klompenhouwer
De Stichting stapte uit het
Garantiefonds en de stroom van
publikaties die daarop losbarstte,
leek de genadeklap voor de ver
trouwde reisorganisatie. De vaste
advocaat van de Zuid Europa
Stichting is inmiddels redelijk ver
met een kandidaat voor overname
van het bedrijf met 40 werkne
mers, dat daarna in het Garantie
fonds zal terugkeren.
In de reiswereld heerst een
moordende concurrentie. Hoe
slechter het de concurrent gaat,
des te gretiger is men op het beha
len van eigen voordeel uit die si
tuatie. In de jaren vijftig was de
Stichting Zuid Europareizen voor
al voor de wat oudere generatie een
vooraanstaand reisbureau. Niet
goedkoop, maar kwalitatief erg
goed. „Ik moet eerlijk zeggen, dat
we eigenlijk nauwelijks problemen
hebben gehad met de Stichting",
weet een woordvoerder van het
Garantiefonds. „Het was tot nu toe
een reisbureau met een heel goede
De eigenaar, de heer Hoogen-
doorn, was een eigenzinnig man,
dat wel. Met zijn auto verkende hij
ooit zelfde routes naar het Zuiden.
Sprak onderweg hardop zijn infor
matie in op een bandrecorder en
gaf de bandjes vervolgens weer
aan de als reisgids optredende bu
schauffeurs. Toch groeide zijn or
ganisatie gestaag. Maar, Zuid Eu
ropa werd door meer toerisme-ba-
zen ontdekt en de concurrentie
werd steeds harder.
ACHTERGROND
lei garanties dat de reis ook door
gaat, of betaalt pas op de dag van
vertrek. Er was geen ontkomen
aan. Ook Hoogendoorn moest wel
mee", zo laten mensen uit zijn na
bije omgeving weten.
Noodlottig
Dwarsligger
Het was al snel duidelijk dat Hoo
gendoorn een dwarsligger zou zijn
voor het bestuur van het Garantie
fonds. Na de dramatische onder
gang van de Christoffelreizen in
1981 bleek dat nog eens overduide
lijk. Tot dan toe was het Garantie
fonds onderdeel van de ANVR. Ie
dereen die lid was van het ANVR,
was automatisch aangesloten op
dat Garantiefonds. Toen Christof-
fel op de fles ging, moest het het
toenmalige Garantiefonds insprin
gen. Voorzitter daarvan was toeval
lig ook de directeur van Christof-
fel.
De heren reisorganisatoren trok
ken lering uit het gebeuren. Het
Garantiefonds moest losgekoppeld
worden van de ANVR en een apar
te organisatie worden. Markttech
nisch gesproken ook al geen slecht
idee, omdat tweederde van de reis-
verkopende instanties, met name
de banken, geen ANVR-lid waren.
Die zouden nu direct wel lid van
het Garantiefonds kunnen worden.
De reisorganisaties betalen er 2500
gulden per jaar voor, plus nog een
bankgarantie van aanvankelijk één
procent van hun omzet. Bovendien
is er de verplichting om eens per
jaar de financiële status van het be
drijf te laten doorlichten.
„De dictatuur van de koppelver
koop", zo wordt er door de kleinere
touroperators gereageerd op het
Garantiefonds. „De eigenwyzig-
heid van een notoire dwarsligger",
denken de grote heren in hetzelfde
fonds, ook al houden ze hun kiezen
stijf op elkaar.
Tot op het allerlaatste moment
bleef Hoogendoorn zich verzetten
tegen het Garantiefonds-nieuwe-
stijl. In het wereldje van de tour
operators ging Hoogendoorn altijd
al zijn eigen gang. Ieder voor zich
was zijn standpunt. De komst van
een Garantiefonds zag hij als een
gruwel. Meebetalen aan de ellende
die anderen veroorzaken, zo om
schreef hij het wel. Maar het
Garantiefonds werd zo breed opge
zet, dat geen enkele reisorganisatie
van naam onder dat fonds uitkon.
„Het is de druk van mensen als
Frits Bom, de ombudsman, die
meespeelt. Als we op diens verha
len afgaan, is iedereen die een reis
boekt bij een organisatie buiten
het Garantiefonds de domheid zel
ve. Het maakt niet uit hoe betrouw
baar een organisatie al jaren is,
maar plots wil de consument aller-
Die controle op de eigen financiële
middelen werd de inmiddels tot
BV Reisburo Zuid Eropa omge
doopte organisatie noodlottig. Be
studering van de overhandigde
stukken gaven het beeld van een
zorgwekkende financiële situatie.
Het jaar daarvoor had het reisburo
nog goed gedraaid en ook dit jaar
zag het vervoersaanbod er gunstig
uit. Niettemin toch financiële zor
gen. En het Garantiefonds eiste
drie miljoen gulden extra borg, om
eventuele verliezen te kunnen dra
gen als het Garantiefonds per slot
zou moeten inspringen.
Het bestuur van het Garantie
fonds zwijgt als het graf als ge
vraagd wordt hoe een goedlopend
reisburo toch financieel de mist in
kan gaan. „Slecht management"
en „financieel wanbeheer" zijn de
termen die per ongeluk na lang
aandringen nog wel losgelaten
worden. Collega's reisorganisato
ren zijn veel duidelijker in hun
overigens anoniem uitgespro
ken vermoedens. „Er is simpelweg
kapitaal onttrokken aan de BV".
Dat laatste wordt ten stelligste
ontkend door betrokkenen van het
reisburo en is dan wellicht ook eer
der typerend voor de onderlinge
verhoudingen in de reiswereld.
Het verhaal van de BV is dat men
de drie miljoen weigerde omdat
het om een „absurde" garantie
ging. „Er was echt nog geen situa
tie die daar aanleiding toe gaf'. De
BV trok zich uit het Garantiefonds
terug. Vertrouwend op de goede
naam en faam dacht men de 40.000
boekingen per jaar ook wel zonder
dat etiket van het Garantiefonds te
kunnen uitvoeren. Dat bleek an
ders uit te pakken.
„Op 27 februari kwam het be
richt van het Garantiefonds dat wij
uit het fonds gezet waren. Maar
daarvoor al waren al onze buiten
landse relaties op de hoogte ge
bracht van die stap. Met een toe
lichting van wat het Garantiefonds
inhoudt. Dus met andere woorden:
'Pas op met zaken doen'. Maar nog
kwalijker is het gegeven dat rond
de Middellandse Zee al onze rela
ties met anonieme telexen be
stookt zijn, waarin we van de ene
op de andere dag als hoogst onbe
trouwbaar werden afgeschilderd".
Brief
De lezing van het Garantiefonds is
dat op 27 februari alle reisagenten
een brief hebben gehad dat de BV
Reisburo Zuid Europa uit het
Fonds gestoten is. „Dan krijg je hét
effect dat iedere reisagent als de
sodeju zijn brochures van die orga
nisatie weghaalt, want als er i
nocht boeken, zou hij c
eventuele verlies moeten ophoes-
klant i
ten". Alle boekingen tot en met 26
februari vallen nog onder het
Garantiefonds. Wie daarna ge
boekt heeft bij de BV, kan in de
problemen komen. Tenzij er op
korte termijn toch nog overeen
stemming bereikt wordt met een
kandidaatkoper. Die gesprekken
zijn nu gaande.
Ondertussen wordt er van alle
kanten door de 'collegae' reisorga
nisatoren geloerd op de BV. Niet
alleen vanwege de hotels en appar
tementen rond de Middellandse
Zee, waar het toerisme nog lang
niet verzadigd is, maar ook vanwe
ge de goede naam en kwaliteit van
de reizen van de Stichting Zuid
Europa Reizen.
Een reisorganisator: „Als er ge
sproken wordt over 'collega-reisor
ganisatoren' staan mijn tenen ge
kromd. Onzin. Ergere concurren
ten kun je niet hebben".
CALCUTTA (AP) - Shakila Be
gum is 20 jaar oud en daarvan heeft
zij 15 jaar op straat gewoond. Haar
huis bestaat uit een hoeveelheid
aangestampte plaggen en haar
dekbed is een stuk plastic. Daar
kookt zij haar magere maaltijden
en daar heeft zij twee zonen ter we
reld gebracht. En daar zal zij naar
alle waarschijnlijkheid ook ster
ven.
Zij is bekoorlijk en draagt een
versleten, maar schone rode sari.
Haar polsen worden gesierd door
namaak gouden armbanden. Zij
werkt soms als part-time dienst
meisje en heeft haar verarmde
dorp, het nabijgelegen Lakshka-
natpur, samen met haar vader ver
laten toen zij vijf jaar oud was. In
het dorp hadden zij zelden meer
dan eenmaal per dag te eten; ge
woonlijk aten zij in de namiddag
wat rijst en groente.
Haar echtgenoot Mohammad
Shamin is riksj a-loper en op het
trottoir ter wereld gebracht. Hij
weet niet waar en wanneer. Maar
hij beschouwt zichzelf gelukkig,
omdat hij ongeveer tien roepies
per dag verdient (ongeveer drie
gulden).
De Moesson-tijd is hun beste pe
riode want dan doet Mohammad
goede zaken in de overvolle straten
van Park Circus Maidan. Dan kun
nen ze tweemaal per maand vis en
vlees eten.
Shakila en haar man behoren tot
een groep van ruim 200.000 daklo
zen in Calcutta. Volgens officieuze
schattingen moet het aantal onge
veer 500.000 zijn en de autoriteiten
noemen cijfers tussen de 50.000 en
de 200.000. Niemand weet echter
hoeveel het er zijn. Ze zijn nauwe
lijks geregistreerd en de meesten
hebben geen achternaam.
De daklozen vormen een uitge
breide vormloze subcultuur, waar
van de leden er slechter aan toe
zijn dan de bewoners van de slop
penwijken, die tenminste een dak
boven hun hoofd hebben en zich
enkele roepies huur kunnen ver
oorloven. Sommige daklozen sla
pen op straat, vooral in de zomer.
Anderen slapen elders, maar was
sen zich onder een straatpomp en
doen hun behoefte langs de trot
toirband. Velen, zoals Shakila,
kennen geen ander bestaan dan
het straatleven. Hun bestaan is ille
gaal, maar de overheid is niet in
staat hen een alternatief te bieden.
Huisvuil
Veel daklozen werken als part-ti
me arbeiders, straatvegers, riksja-
lopers. Zij gaan systematisch de
tonnen huisvuil na die dagelijks
worden geproduceerd, concurre
rend met honden, op zoek naar de
minder verrotte groente die nog te
koken of te verkopen is, naar ver
koopbare kolen, papier, vodden,
conserven of spijkers. Velen bede
len en leren hun kinderen hetzelf
de te doen. Prostitutie helpt hen
om in leven te blijven.
Gemeentefunctionarissen tonen
zich vol medeleven, maar stellen
zich op het standpunt dat de daklo
zen zo arm zijn dat hulp geen zin
heeft. 'Wij weten niet hoe wij hen
met de huidige economische struc
tuur moeten helpen. We zijn ge
dwongen onze aandacht te schen
ken aan andere arme groepen, die
iets beter af zijn en die we
werkelijk kunnen helpen,' aldus
S.K. Roy, het hoofd van de ge
meentelijke dienst ontwikkeling
en planning.
De gemeente probeert de huis
vesting in de sloppenwijken te ver
beteren, maar de daklozen kunnen
zich geen huur veroorloven. Zij
kunnen niet naar elders worden
gedeporteerd, omdat zij afhanke
lijk zijn van de vuilnisbelten waar
naast zij wonen en geen geld heb
ben om op en neer te reizen.
De meeste hulp wordt verleend
door religieuze en liefdadige instel
lingen, zoals Moeder Teresa's Zus
ters van Liefdadigheid en de Lu
therse Wereld Dienst. Deze groe
pen verstrekken gratis maaltijden,
dekens en medische zorg. Een
klein aantal daklozen komt in aan
merking voor enige scholing.
De zusters halen soms sterven
den van de straat om ze naar een
plaats te brengen waar zij op waar
diger wijze afscheid van het leven
kunnen nemen. Anderen blazen
onopgemerkt hun laatste adem op
straat uit. Een enkeling keert voor
zijn dood terug naar het dorp van
afkomst.
Shakila en Mohammad hebben
twee zonen van drie en vijf.'Ik wil
dat zij onderwijs krijgen,' aldus
Shakila. 'Zij moeten niet het leven
leiden dat ik leef, maar ik weet niet
hoever zij kunnen gaan of hoeveel
ik hen kan helpen. Als ik ook maar
een enkel stuk papier moet kopen,
moeten ze van school, omdat er al
leen geld is om voedsel te kopen en
omdat onze kinderen geld moeten
verdienen.'
door
Aernout van Leynden
BEIROET - De woordvoerder van
de rechtse christelijke militie in Li
banon, een kleine man die halfver-
scholen zit achter zijn bureau, ro-
beert met behulp van een vel pa
pier uit te leggen waarom het mo
ment was aangebroken dat zijn mi
litie actie moest ondernemen.
"Beetje bij beetje eet Syrië Liba
non op", zegt hij, terwyl hij kleine
stukjes papier van het vel af
scheurt. "Zo. Net als een muis die
aan een stukje kaas knabbelt".
Terwijl de stukjes papier lang
zaam op zijn bureau dwarrelen,
houdt hij triomfantelijk het ietwat
verminkte vel op, alsof hij net het
beslissende bewijs heeft gegeven
van de Syrische 'samenzwering'
waartegen zijn militie vorige week
in opstand is gekomen.
"Dit konden wij niet langer ac
cepteren. Het was tijd om op te
staan en 'nee' te zeggen tegen Syrië
en tegen de Libanese regering die
te ver is gegaan met de concessies
aan de Syriërs. Van nu af aan zal
elke beslissing over de toekomst
van Libanon de goedkeuring van
ons moeten hebben".
Vorige week dinsdag heeft de
militie zich 'onafhankelijk' ver
klaard van de Falangistische partij,
waarvan de militie tot dan toe al
tijd de militaire vleugel vormde.
Dat besluit viel nadat maandag een
van de voornaamste militiecom
mandanten, Samir Geagea, uit de
partij was gezet.
De militie controleert het groot
ste deel van het gebied dat nog
door de christenen in Libanon
wordt (Oost-Beiroet en de Kes-
rouan-regio ten noorden van de
hoofdstad). Sinds hun afscheiding
zijn er sporadische schietpartijen
uitgebroken tussen de opstandige
militieleden en de 'loyalisten' van
de partij, die onder de feitelijke
controle staan van president Amin
Gemayel.
Zover tot nu toe is na te gaan in
het wat vrije nieuwsgaring betreft
grotendeels afgesloten christelijke
kanton, is de macht van de opstan
delingen nu vrijwel totaal.
Syrië
President Gemayel, wiens vader
en jongere broer respectievelijk de
partij en de militie oprichtten, en
de andere falangistische leiders
weten zich tot nu toe geen raad we
ten met deze rechtstreeks opstand
tegen hun gezag. Syrië heeft daar
entegen al laten weten geen nieu
we ontwikkeling te aanvaarden die
de Syrische plannen voor een poli
tieke oplossing van het al tien jaar
oude conflict in Libanon in gevaar
zou kunnen brengen.
De Syrische vice-president
Khaddam waarschuwde al snel dat
Syrië actie zou ondernemen tegen
'elke stap die vanuit Israël gediri
geerd is, Israëlische belangen in
Libanon dient of Libanese nationa
le belangen schaadt'. Een recht
streeks dreigement aan het adres
van de militieleiders, want het is
bekend dat zij allen voorstanders
zyn van de nauwe banden die de
militie de afgelopen tien jaar met
Israël heeft gehad. Daarnaast wer
den op zaterdag Syrische legereen
heden tot aan de rand van de
christelijke 'kanton' gestuurd.
Syrië, dat een jaar geleden na het
vertrek van de Amerikaanse troe
pen uit Libanon zijn historische in
vloed in het buurland heroverde,
heeft juist in de afgelopen weken
een proces op gang gebracht dat
uiteindelijk moet leiden tot een al
gehele politieke regeling van het
De Libanese president Amin Gemayel (rechts) begroet de Syrische vice-premier Khaddam tijdens de eerste
ronde van besprekingen over de Syrische oplossing voor de problemen in Libanon. Een doodskus,vindt Gemayels
militie. (fotoANP)
Libanese conflict. Vorige week za
terdag waren, in aanwezigheid van
de Syrische vice-premier Khad
dam, de verschillende moslim-lei
ders met president Gemayel bij
eengekomen voor een eerste ronde
van besprekingen over een derge
lijke regeling. Deze besprekingen
zijn nu onmogelijk geworden.
Belang
Juist dit maakt het belang van de
opstand duidelijk: de militieleiders
zijn onder aanvoering van de 32-ja-
rige Geagea tot actie overgegaan
omdat zij geloven dat Gemayel tij
dens de besprekingen met de mos
lims te veel concessies doet (alhoe
wel er in feite tot op het heden
geen concrete beslissingen zijn ge
nomen). Met hun opstand hebben
Geagea en de zijnen Gemayel het
spreken als erkend leider van de
christelijke gemeenschap in elk ge
val onmogelijk gemaakt.
Al Amal, de krant van de Falan
gistische partij, opende gisteren
met een verklaring van een van de
partijleiders waarin hij de militie
leiders ervan beschuldigde het he
le proces van nationale verzoening
te willen ondermijnen. De opstand
zou als gevolg daarvan, aldus de
verklaring, ook kunnen leiden tot
sectarische gevechten.
Generatie
Alhoewel de directe aanleiding
voor de opstand het ontslag van
Geagea uit de partij was, was het al
langer duidelijk dat de nieuwe ge
neratie van Falangistische leiders
ongelukkig is met de politiek van
Amin Gemayel.
De nieuwe generatie is niet opge
groeid onder leiding van de oude
Pierre Gemayel, die de Falangisti
sche party in de jaren dertig op
richtte na diep onder de indruk
van nazi-discipline en organisatie
te zijn teruggekeerd van de Olym
pische Spelen van 1936 in Berlijn,
maar van diens jongste zoon Bas-
hir. Bashir was een charismati
sche, onkreukbare, maar ook ui
terst extremistische jonge man, die
bereid was alles in te zetten om de
macht van de christenen in Liba
non te behouden. Een heel ander
figuur dan de meer gematigde
Amin, die zich altijd meer heeft be
ziggehouden als zakenman en in
tegenstelling tot zijn broer en va
der bekend staat als een typisch
corrupte Libanese politicus.
De dood van Bashir in septem
ber 1982 was een hevige slag voor
de militie, omdat er niet direct een
natuurlijke leider was die de plaats
van Bashir kon innemen. En in de
eerste jaren van het bewind van
Amin werd de militie gedwongen
de politiek van 'een Gemayel' te
volgen, met name ook door druk
van de oude vader Gemayel.
Maar sinds de dood vorig jaar au
gustus van de oude 'sjeik Pierre',
zoals vader Gemayel in Libanon
bekend stond, heeft de president
getracht zowel de Falangistische
partij als de militie geheel onder
zijn rechtstreekse controle te bren-|
gen. Bij de partij had de president
succes, maar alhoewel hij zijn neef
Fuad Abu Nader tot chef
militie bombardeerde, werd al snel
duidelijk dat steeds meer militiele
den zich begonnen te verzetten te
gen het beleid van de president. En
na de dood van zijn vader stond
Amin alleen.
De opstand is dan ook
melijk tegen Amin Gemayel ge-|
richt tegen de pro-Syrische poli
tiek waarvoor hij gekozen heeft, te
gen het feit dat hij getracht heeft
zowel president te zijn als de enige
leider van de christelijke gemeen
schap, en tegen zijn pogingen oir
de militie militair te verzwakken. J
Idealist
De man die de opstand geleid
heeft, Samir Geagea, is een pure
idealist. Een man die wegens het
uitbreken van de burgeroorloj
nooit zijn medische studie heeft al
gemaakt (maar desondanks wel
'doctor' genoemd wordt), en zich
sindsdien geheel gestort heeft in
wat hij beschouwt als een heilige
kruistocht om Libanon als een vei
lige toevluchtsoord voor de chris
tenen te behouden.
Geagea is een asceet, hy drinkt
geen alcohol, rookt niet, en leest
zijn vrije tijd de werken van i
Franse filosoof en theoloog Pierre
Teilhard de Chardin. Hy
onkreukbaar als zijn voormalige
leider, maar mogelijk nog extre
mer in zijn ideeën. Hij verwierf
grote bekendheid toen hy in 1978
de leiding had bij een aanval op het
huis van een andere christelijke
leider, Suleiman Franjieh, die al
tijd wel een pro-Syrische politiek
heeft voorgestaan. Diens zoon To
ny werd daarbij vermoord
"Geagea en zijn mannen zijn ei
genlijk een groep monnikken ir
wapenrok. Het zijn de fundamen
talisten van de christelijke ge
meenschap", zei een ervaren jour
naliste in Oost-Beiroet deze week,
"Maar zij vertegenwoordigen wel
een groot deel van onze gemeen
schap, en van nu af aan zal Ge
mayel met meer kunnen handelen
zonder dat zij eerst hun goedkeu
ring hebben gegeven".
In zekere zin is de 'coup d'état'
van de jongere garde Falangisten
een logische ontwikkeling na tien
jaar burgeroorlog. De oude partij
van Pierre Gemayel heeft zichzelf
j overleefd. Ze wordt niet langer ge
steund door de nieuwe generatie
christenen, die gevochten en gele
den hebben om hun privileges te
behouden en niet bereid zijn die nu
weg te laten geven door een zwak
ke president en een stel oude, me
rendeels corrupte politici.
"Gemayel mag van ons president
blijven. Maar hij kan niet meer pre
sident van alle Libanezen zijn en
tegelijkertijd ook de enige christe
lijke leider. Dat zijn twee verschil
lende functies. Er zal
leider gekozen moeten worden die
de christenen in Libanon vertegen
woordigt en hun belangen verde
digt. En er moet een sterke militie
zijn die als het nodig is die belan
gen militair kan verdedigen - met
name tegen de Syriërs". De kleine
woordvoerder kijkt ons aan met de
brandende, fanatieke ogen die je in
Libanon bij elke militie tegen
komt. Hij zegt het niet, maar het is
duidelijk dat in zyn ogen die nieu
we christelijke leider Samir Gea
gea heet.
De beoogde hereniging van de
Nederlandse Hervormde Kerk
en de Gereformeerde Kerken in
Nederland is weer een stapje
dichterbij gekomen met de be
vestiging door de hervormde sy
node van de besluiten van de
laatste gecombineerde synode
vergadering. Met weinig tegen
stemmen aanvaardde de synode
in Doorn allerlei regelingen voor
plaatselijke samenwerking tus
sen hervormde gemeenten en ge
reformeerde kerken.
De meerderheid van de synode
(33 tegen 17 stemmen) stemde in
met een motie om de regionale
(classicale) vergaderingen een
grotere rol te laten spelen in het
Samen op weg-proces. Een van
de indieners van deze motie was
de Leidse predikant dr. S. Mey
ers, die het moderamen (bestuur)
van de synode verweet, de advie
zen van de classes niet serieus te
hebben genomen. "Als gevolg
daarvan ontstaat een gevoel van
onmacht, wat zich ontlaadt in
agressie tegen de synode", zei
hij. "Een ongelukkige ontwikke
ling, temeer omdat de classes
zich door het vele papier en de
ingewikkeldheid van de materie
overbelast en overvraagd voe
len".
Over de financiële actie 'Kerk
balans 1985' deelde de secretaris
van de commissie 'Geldwerving',
ds. W.H. den Ouden, mee, dat de
eerste cyfers wyzen op een be
moedigend resultaat. Op basis
van gegevens uit de helft van de
deelnemende gemeenten kan
worden geconcludeerd, dat er 1
procent meer is toegezegd dan in
1984. Bovendien is het aantal ge
meenten dat een stijging te zien
geeft met 6 procent vooruitge
gaan.
Overigens constateert een eind
vorige week uitgekomen statis
tiek, dat het ledental van de Her
vormde Kerk de laatste 10 jaar
met gemiddeld 1,5 procent per
jaar daalt. In 1976 stonden
3.015.000 mensen als hervormd
geregistreerd, eind 1983 was dat
aantal teruggelopen tot 2.710.000.
De daling bedroeg in dat jaar on
geveer 40.000.
In Katwijk aan Zee is op 81-
jarige leeftijd de gereformeerde
predikant J. Snoey overleden.
Hij werkte achtereenvolgens in
's-Gravenmoer, Huizen en Wad-
dinxveen. In 1968 ging hy met
pensioen.
De gereformeerde predikant
van Leimuiden, ds. C. van der
Kooi, hoopt vrijdag aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam te
promoveren tot doctor in de
theologie. Zyn 300 pagina's tel
lende proefschrift heeft als titel:
'De denkweg van de jonge Karl
Barth'.
Hervormde kerk: bedankt
voor Vroomshoop D. Voortman
Wolvega. Gereformeerde ker
ken: beroepen te Surhuisterveen
K. Meijer Middenmeer. Gerefor
meerde gemeenten: bedankt
voor Katwijk aan Zee E. Venema
Middelburg, voor Hoogvliet R.
Boogaard Leiden.
Euthanasie. De Katholieke
Artsenvereniging heeft op een
studiedag in Nijmegen over het
thema 'Sterven: ethiek, geloof en
praktijk' geen eensluidend
standpunt naar voren gebracht
over euthanasie. Eerder deze
maand hadden de bisschoppen
in een brief over lijden en ster
ven actieve euthanasie afgewe-
Uit de lezingen op de studie
dag bleek, dat noch de artsen,
noch de ethici, noch de pastores
zover wilden gaan dat ze eutha
nasie onder alle omstandigheden
afwijzen.
Mevrouw M. van de Boogerd,
arts in een verpleegtehuis voor
demente bejaarden, zei, dat de
ernstig demente bejaarde niet
gebaat is by allerlei middelen die
het leven maar moeten rekken.
"De wil om te sterven moet wor
den gerespecteerd".
De arts J. Gribnau hield een-
warm pleidooi voor de mogelijk
heid om doodzieke mensen thuis
te laten sterven. Hij gaf wel toe,
dat thuis sterven niet altijd mo
gelijk is. Volgens professor dr. C.
van der Meer van de Vrye Uni
versiteit in Amsterdam zyn er
heel veel patiënten die beslist in
het ziekenhuis willen sterven,
"omdat zy denken daar op een
waardige manier te kunnen over-
lyden zonder panische angsten".
