Reagan nodigt Gorbatsjov uit Positie Amin Gemayel sterk verzwakt Zuid-Afrika vindt druk bedreigend Top in Washington verwacht Nederlandse weefsels voor gewonden Israël VS ruimen atoomafval Bikini op Toch geen zesling na sterilisatie VS-begroting afgewezen Libanese christenen in opstand tegen president Geen verbetering in Turkije .JL DONDERDAG 14 MAART 1985 BUITENLAND PAGINA 7 MOSKOU (DPA/Rtr./UPI) - De nieuwe Sowjet-leider Michaïl Gorbatjsov heeft gister avond in Moskou een uitvoerig onderhoud gehad met de Amerikaanse vice-president, George Bush. Tijdens het anderhalf uur durende gesprek heeft Bush Gorbatsjov namens Reagan uitgenodigd voor een topconferentie. TEL AVIV - Stukjes huidweefsel uit Nederland zijn gisteren naar Is- raèl overgevlogen om het leven van twee ernstig verbrande solda ten te redden. Vanwege een reli gieuze wet mag in Israël geen weef sel van overledenen voor medische doeleinden worden geconserveerd. door Taco Slagter De patiënten raakten zondag middag zwaar gewond bij een actie van een sji'itisch zelfmoordcom mando in Zuid-Libanon. Twaalf soldaten kwamen daarbij om. De gewonden voor wie het weefsel uit Nederland bestemd is, zijn respec tievelijk voor 55 en 30 procent over het lichaam verbrand. Zij dreigen aan uitdroging en infectie te be zwijken. De plastisch chirurgen van het Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem deden maandag op alle ziekenhui zen in Israël een beroep om huid weefsel beschikbaar te stellen. Maar er waren onvoldoende pas gestorven patiënten bij wie het huidtype overeenkwam met de stervende soldaten. Na de bekend making van het gebrek aan huid weefsel stelden Israëli's zich vrij willig beschikbaar om huidweefsel af te staan. Maar de artsen konden vanwege diezelfde wet dat niet ac cepteren. Artsen riepen in de loop van dinsdag Nederland te hulp. In ons land en dè meeste andere Westeu- ropese staten bestaan wel zoge- •naamde 'huidbanken', waar in acu te gevallen direct weefsel voor pa tiënten met ernstige brandwonden uit voorraad leverbaar is. Huid en andere organen kunnen volgens de Halacha (joodse wetge ving) van een overledene worden weggenomen alleen als dat direct na het intreden van de dood ge beurt en er levens mee kunnen worden gered. Op het kunstmatig conserveren van lichaamsdelen voor later gebruik rust een rabbi naal verbod, vastgelegd in een bur- gerwet. Een jaar geleden was het in Is raël nog wel mogelijk met weefsel Bush wilde na afloop van het on derhoud, dat bijna anderhalf uurj duurde, niet op de inhoud ingaan. Tijdens een persconferentie zei hij klaarde verder dat de nieuwe se cretaris-generaal een sterke indruk op hem heeft gemaakt. Aan het ge sprek namen ook de Amerikaanse wel dat de Amerikaanse president minister van buitenlandse zaken, ontmoeting met Gorbatsjov George Shultz, en zijn Russische nuttig vindt „Ik denk dat hy (Rea gan) er voor gereed is op het mo ment dat de Sowjet-leiding dat ook is", aldus Bush. Volgens de Amerikaanse be windsman was er sprake van een „nuttig" onderhoud waarbij over „belangrijke zaken" is gesproken. De hoopvol gestemde Bush ver- ambtgenoot Andrei Gromvko deel. Het Witte Huis gaat er vanuit dat Gorbatsjov naar de Verenigde Sta ten zal komen. Woorvoerder Spea- kes wees er op dat in de jaren ze ventig driemaal een top in de Sow- jet-Unie is gehouden, éénmaal in Finland en éénmaal in Oostenrijk. De laatste keer dat de leiders van de Verenigde Staten en de Sowjet- Unie elkaar hebben ontmoet was in 1979. In Wenen spraken toen Breznjev en Carter elkaar. De Sowjets verplaatsten gister avond een ontmoeting tussen de Westduitse bondskanselier, Hel mut Kohl, en Gorbatsjov van gis teravond naar vanmorgen. De Rus sische leiders voorzagen waar schijnlijk dat het Sowjet-Ameri- kaanse gesprek veel tijd in beslag zou gaan nemen. De Franse presi dent, Francois Mitterrand, en de Britse premier, Margaret Thatcher, werden wegens het grote aantal be zoekers later ontvangen dan was afgesproken. KAAPSTAD (Rtr./AP) - Internatio nale druk op Zuid-Afrika in de vorm van campagnes tegen inves teringen en veroordelingen in de Verenigde Naties vormen een ern stige bedreiging voor de Zuidafri kanen. Dat heeft de Zuidafrikaan- se minister van buitenlandse zaken Roelof Botha gisteren verklaard. „De vooruitgang en stabliteit van geheel zuidelijk Afrika wordt be dreigd", zo zei de bewindsman in een reactie op de unanieme veroor deling, die de Veiligheidsraad van de VN dinsdagavond over Zuid hebben een wetsontwerp inge diend om de druk op Zuid-Afrika nog te vergroten en de regering van dat land te dwingen tot beëin diging of versoepeling van het apartheidssysteem. Het wetsontwerp voorziet tevens in stappen tegen schending van de mensenrechten in landen als de Sowjet-Unie, Angola, Libië en Ni caragua. 'Als de conservatieven open moeten staan voor het vraag stuk van Zuid-Afrika dan zullen de liberalen open moeten staan voor even afgrijselijke schendingen van Afrika uitsprak. „Wü moeten de de mensenrechten in linkse lan- mogelijke gevolgen van de rich- den,' verklaarde Newt Gingrich, ting, die de Veiligheidsraad is inge- een van de indieners van het wets- slagen, niet onderschatten. Het zal voorstel. Mede-ondertekenaar Ro- alle Zuidafrikanen hard ri dus Botha. Het was de eers" dat de Verenigde Staten in de Vei ligheidsraad een resolutie tegen Pretoria steunden. al- bert Walker zei dat de wet aan- keer stuurt op het van toepassing ver klaren van de zogenaamde Sulli- van-principes voor elke nieuwe Amerikaanse investering in Zuid- Zuidafrikaanse functionarissen Afrika. Dit houdt onder meer in en zakenlieden hebben zich de dat Amerikaanse bedrijven in hun laatste tyd ook bezorgd getoond Zuidafrikaanse vestigingen geen over de anti-investeringscampag- onderscheid mogen maken tussen ne, die nu in de VS wordt gevoerd, blanke en zwarte arbeiders. Volgens een vooraanstaand indus- De Democratische senator Ed- trieel zijn er al tekenen van paniek ward Kennedy diende vorige week een veel vérstrekkender wetsont werp in, dat nieuwe leningen en in- vesteringen in Zuid-Afrika geheel lublikeinen in het Ameri- verbiedt, evenals de uitvoer luis van Afgevaardigden computers Krugerrand regerings- kenkringen als gevolg van de anti apartheidscampagne in de VS. Mevrouw Thatcher verklaarde na het onderhoud met Gorbatsjov dat zij bijna de volledige 55 minu ten over de Amerikaanse plannen voor een defensiesysteem in de ruimte hebben gesproken. De Brit se premier heeft ook tegenover de Russische leider haar steun voor het onderzoek naar zo'n systeem herhaald. Volgens haar betekent dergelijk onderzoek geen schen ding van het ABM-verdrag van 1972. Zij zei verder bij haar opvat ting te blijven dat Gorbatsjov een aardige man is met wie zaken kun nen worden gedaan. De Franse president sprak zo'n drie kwartier met Gorbatsjov en noemde hem tegenover verslagge vers „rustig, koel en open". Mitter rand maakte verder bekend dat hij de nieuwe partijleider heeft uitge nodigd een bezoek aan Frankrijk het wets- te brengen. Gorbatsjov heeft de uitnodiging aanvaard, maar een datum voor het bezoek is nog niet vastgesteld. Ook de Franse be windsman heeft tijdens het overleg de bewapeningsproblematiek uit voerig ter sprake gebracht. De nieuwe partijleider ontving gisteravond eerst gezamelijk de Oosteuropese leiders die de begra fenis van Konstantin Tsjernenko bijwoonden. Daarna voerde hij ook nog afzonderlijke kortere gesprek ken met de Indiase premier, Rsyiv Gandhi, de president van Nicara gua, Daniel Ortega, de voorzitter van het Joegoslavische staatspresi- dium, Veselin Djuranovic, en ver- de invoer van de volgens de Italiaanse president, Sandro Pertini. Na de begrafenisplechtigheden i tweetal elkaar anderhalfuur. i gistermorgen condoleerde Bush Gorbatsjov. Later óp de dag sprak het (foto TASS) en organen uit 'banken' te opere ren. Maar onder druk van extreem- religieuze politieke partijen in de Knesset (het Israëlische parle ment) met rabbi's in hun midden, is nog onder het Likoed-bewind de omstreden wet aangenomen. In de visie van het rabbinaat is het weg nemen van organen en andere weefsel bij doden voor transplanta tiedoeleinden een 'ontheiliging' van het gestorven lichaam. Talrijke medici in Israël hebben naar aanleiding van het incident aangekondigd de Knesset ervan te zullen overtuigen dat de betreffen de wet geamendeerd moet worden. Ze willen zo snel mogelijk weer huidbanken in het leven roepen. Of zij succes zullen hebben, is nog maar de vraag. In Israël be staat, vanwege het ontbreken van een meerderheid voor seculiere po litieke partijen, de coalitie bij voortduring uit wat in Nederland de Staphorster variant zou worden genoemd. WASHINGTON (UPI) - De Ver enigde Staten hebben er gisteren in toegestemd een bedrag van on geveer 160 miljoen gulden te beta len om het eiland Bikini te ontdoen van radioactief afval. Met deze schikking kwam een einde aan een rechtszaak die was aangespannen door de bewoners van Bikini. Zij moesten het atol in 1946 verlaten om 23 Amerikaanse atoomproeven mogelijk te maken. Het grootste deel van de 1200 in woners van Bikini woont sinds 1948 op Kili, een kleiner, geïso leerd liggend eiland. Veertig jaar geleden werden de bewoners in verband met de nucleaire proefne mingen, waaronder de eerste wa terstofbom, door de Amerikaanse marine gedwongen het eiland te ontruimen. De marine beloofde voor hen te zullen zorgen. In 1954 lieten de VS de grootste nucleaire bom, die ooit tot ontplof fing werd gebracht, op het kleine eiland vallen. Door deze 'Bravo test' werd het atol besmet met do delijke radio-actieve straling en werd een groot deel van het leven op het eiland vernietigd; Het atol Bikini bestaat uit 26 ei landjes en maakt deel uit van de Marshall-eilanden in Micronesië, 4000 kilometer ten zuidwesten van Hawai. Achternaam Onder hevige protesten van groepen feministen heeft de Ita liaanse minister van binnenlandse zaken Oscar Scalfaro gisteren be sloten wettelijk af te dwingen dat getrouwde vrouwen de achter naam van hun echtgenoot moeten gebruiken op identiteitskaarten en paspoorten. Tot nu toe had de vrouw in de dagelijkse praktijk de keus tussen haar achternaam of die van haar echtgenoot. In de wet moet volgens Scalfaro een getrouwde vrouw ook na het overlijden van haar man zijn ach ternaam houden tot ze hertrouwt. Sindona Tegen de Italiaanse bankier Mi- chele Sindona is gisteren vijftien jaar gevangenisstraf geëist wegens fraude. Hij wordt ervan beschul digd 550 miljoen gulden aan twee ineengestorte Italiaanse banken te hebben onttrokken. Sindona, een voormalig finan cieel adviseur van het Vaticaan, had het beheer over de twee ban ken. Hij is in september uitgele verd door de Verenigde Staten KITTERY (AP) - Een 27-jarige vrouw uit Kittery in de Ameri kaanse staat Maine die uitge breid in de publiciteit was ge komen nadat ze had verklaard dat ze zwanger was van een zes ling ondanks de sterilisatie van haar man, is niet in blijde ver wachting. Haar man, de 33-jarige Ri chard Perham, verklaarde dat zijn al te fantasierijke ega mo menteel psychiatrisch wordt behandeld en 'zeer verward' is. De vrouw, die al moeder is van een twee jaar oude tweeling, zei dat ze zwanger was geworden nadat haar man een vasectomie had ondergaan en dat een ultra soon geluidstest in het zieken huis had uitgewezen dat er twee jongens en vier meisjes in haar buik zaten. genissen narissen, academici, journalisten en vakbewegingsfunctionarissen. Het doel van de delegatie was in formatie te verzamelen naar aanlei ding van een klacht uit 1982 WASHINGTON (DPA) - De begrotingscommissie van de Amerikaanse Senaat heeft de ontwerpbegroting van president Reagan voor 1986 afge wezen. In deze commissie vormen de republikeinen een meerderheid. Deze beslissing was te verwachten, want verscheidene senatoren maakten de afgelopen weken duidelijk dat zij de door Reagan voorgestel de bezuinigsmaatregelen voor veel regeringsprogramma's te ingrijpend vinden. Ook was veel kritiek te horen op het voorstel de defensieuitgaven met zes procent te verhogen ondanks het enorme Amerikaanse begro tingstekort. Met het standpunt van de senaatscommissie moet het Rea gan duidelijk worden dat hij bereid moet zijn compromissen te sluiten, zo zei de democratische senator James Exon. President Reagan heeft voor het begrotingsjaar 1986 voorgesteld in totaal 927,7 miljard dollar uit te geven. Volgens deze plannen moet het huidige begrotingstekort van ongeveer 230 miijard dollar in 1986 worden teruggebracht tot ongeveer 180 mioijard dollar. Rapport over schending mensenrechten STRAATSBURG (AP) - Een dele- kunnen leiden tot royement De Turkse minister van justitie gatie van de Europese Commissie van het lidmaatschap van de Raad Eldem heeft de delegatie verteld van Europa, die nu 21 lidstaten telt. dat functionarissen die van marte- Volgens bronnen bij de Raad van len verdacht worden, strafrechte- Europa zal men intensief gaan on- lijk worden vervolgd en dat op der- re gevangenissen veel schendin- derhandelen om de zaak alsnog in gelijke gronden herhaaldelijk men den van mensenrechten plaatsheb- der minne te schikken. De Europe- sen worden ontslagen. Hij ver- zegde weg naar een se Commissie voor de Mensen- klaarde dat 584 functionarissen bestuur wordt met rechten vergadert vandaag over ontslagen zijn en 102 gevangenis een regeling voor deze kwestie. functionarissen gevangenisstraf De meeste gevangenen uit de gekregen hebben. 0Turkse militaire gevangenissen, Minister Eldem zei ook dat de ting van getuigenissen van tal van die willekeurig geselecteerd waren mogelijkheid van algehele amnes- gevangenen uit de miltaire ge van- voor de interviews, hebben zich ,tie voor politieke gevangenen over- regeringsfunctio- beklaagd over martelingen of heb- wogen wordt, maar dat deze niet ben anderen gemarteld zien wor- zal gelden den. Ook is er geklaagd over i handelingen op de bij ondervragingen, standigheden bij de 1 voor de Mensenrechten heeft een vertrouwelijk rapport gecon- statëerd dat er in de Turkse militai- De toeg democratisch een slakkengang afgelegd. Het rapport van de vijf leden tel lende delegatie is een samenvat- Frankrijk, Zweden, Noorwegen, gevangenissen werden aangetrof- Denemarken en Nederland over de talrijke schendingen in Turkije van de Europese Verklaring van de Mensenrechten. Een veroordeling van Turkije hen die geen be- r getoond hebben of zich los- olitiebureaus gemaakt hebben van hun extreem- ergste om- politieke groeperingen. militaire de Mamak-gevangenis Ankara. Hier zitten 1.270 gevange nen, van wie de meeste worden verdacht van lidmaatschap van linkse politieke groeperingen. hij BEIROET Extremisten en de rechtse christelijke militie in Liba non zijn gisteren openlijk in op stand gekomen tegen het gezag van president Amin Gemayel en de i 25-jarige gevangenis- falangistische party. De president straf uitzat wegens oplichting. In werd hierdoor gedwongen zijn r juni zal Sindona nogmaals terecht naar Moskou van de Sowjet-leider Tsjernenko af te zeggen. door moeten staan wegens moord op een Italiaanse advocaat, die in dienst was van de twee banken. Na zijn processen zal Sindona waarschijnlijk naar de VS worden teruggestuurd, om daar eerst zijn A Amerikaanse gevangenisstraf uit AemOUt V3n Lynden te zitten. Mensenrechten De ernstige crisis binnen de christelijke gelederen brak laat De mensenrechtencommissie Hir>cHa<Tatrr>rn* uit tnon hnnrtarrlon i de Verenigde Naties ziet, geleken bij een jaar geleden, enige verbetering in de situatie van de mensenrechten in El Salvador. De uit 43 leden bestaande commissie nam gisteren op de jaarzitting in Geneve een resolutie aan, waarin de "jongste maatregelen ter huma nisering van het gewapende con flict" werden verwelkomd. Niemand van de commissie stemde tegen, er waren drie ont houdingen. De Verenigde Staten en de Sovjetunie stemden voor. Minder positief is de commissie over de situatie in Guatemala. Er werd een resolutie aangenomen, waarin de "diepe bezorgheid over de voortdurende zware en syste matische schendingen van de men senrechten" in dit land wordt uit gesproken. De regering van Guata- mala werd opgeroepen internatio nale organisaties te helpen bij on derzoek naar verdwenen personen. dinsdagavond uit toen honderden militieleden controleposten op de wegen inrichtten en zodoende gis teren al het verkeer tot stilstand brachten. Scholen, winkels en kan- ADVERTENTIE Gemayel: zwakke greep (foto ap> toren in christelijk Oost-Beiroet (bij verreweg de grootste christelij- enigd, vormt het eigenlijk de mili taire vleugel van de falangistische partij. Zowel de partij, die voor de Tweede Wereldoorlog werd opge richt door Pierre Gemayel, als de militie hebben altijd onder leiding van de Gemayel-familie gestaan. De huidige leider is Fuad Abu Na der, een neef van de president. Opstand Vanaf dinsdagavond, toen hij premier Karami in zijn plaats naar Moskou stuurde, is president Ge mayel vrijwel continu in bespre king geweest met de leiders van de falangistische party en andere christelijke leiders, onder wie oud president Chamoun en de pa triarch van de maronitische kerk waren gisteren gesloten. ke gemeenschap in Libanon) Mar tv» i Andonios Butros Khreish. Tijdens ovCTop1Sef vln !envana|?un een b"ccnkomst in het Dresiden" een bijeenkomst in het presiden- sexse xssnmss zmsrssx X der leiding van Khreish op te rich- Geagea. Geagea, die bekend staat om zijn uiterst extremistische De falangistische partij en de mi litie zijn nauw met elkaar verbon den en hebben sinds het begin van de burgeroorlog in 1975 de macht in het door de christenen beheerste deel van Libanon in handen. Al hoewel binnen de militie - die offi cieel de „Libanese strijdkrachten" genoemd wordt maar niets met het leger te maken heeft - vier ver schillende groeperingen zijn ver- FEI3G dagvers, da's zeker (w)eten! De directe aanleiding van wat zonder meer omschreven kan wor den als een opstand binnen de christelijke gelederen, was het be sluit van de president en de andere falangistische leiders om een con trolepost 40 kilometer ten noorden van Beiroet op te heffen. De con trolepost ligt op de belangrijke kustweg bij het plaatsje Berbara, niet ver van de voorste linies tus sen de christelijke militie en het noorden van Libanon dat door het Syrische leger bezet wordt. De Syrische regering had bij pre sident Gemayel erop aangedron gen de post te sluiten als deel van een serie maatregelen die zou moe ten leiden tot een politiek akkoord tussen de verschillende Libanese religieuze gemeenschappen. De 32-jarige Samir Geagea, die al jaren een van de voornaamste mili tiecommandanten is en zijn bol werk heeft in het noordelijke deel van het gebied dat onder christelij ke controle staat, weigerde echter het besluit van president en partij uit te voerey. Terugkeer De controlepost bij Berbara, waar de militie overigens tol heft op al het commerciële vervoer, ligt in het gebied waarover Geagea het commando voert. In een interview eind vorige week verklaarde de mi litiecommandant dat de post slechts gesloten zou worden nadat er een algehele regeling was getrof fen voor de terugkeer van christe lijke vluchtelingen uit Noord-Liba- non. De opstand komt op een mo ment dat president Gemayel, ge steund door de politieke vleugel van de falangisten, de banden met Syrië heeft aangehaald. Met be hulp van de Syrische vice-presi dent Khaddam waren vorig week einde besprekingen begonnen met de verschillende moslimleiders die zouden moeten leiden tot een alge hele politieke oplossing van het al tien jaar oude conflict in Libanon. Samir Geagea is echter altijd al een fervent tegenstander van de Syrische invloed in Libanon ge weest. Hij wenst dat de christenen nauw verbonden blijven aan Israël, dat in het verleden de rechtse mili tie met wapens en geld steunde. De meeste commandanten in de mili tie zijn het met Geagea eens, en het was al enige tijd duidelijk dat steeds meer christenen niet geluk kig waren met de pro-Syrische po litiek die president Gemayel geko zen heeft nadat een jaar geleden het westelijke deel van de hoofd stad Beiroet door de moslim-oppo sitie was overgenomen. Zwakke greep De positie van Amin Gemayel, die tot de dood van zijn jongere broer Basjir in september 1982 nimmer over veel steun beschikte binnen de militie, werd nog moei lijker toen in augustus vorig jaar zijn vader, het brein achter de fa langistische ideologie in Libanon, overleed. In eerste instantie kon hij nog zijn eigen bondgenoten benoe men tot respectievelijk leider van de politieke partij en de militie, maar hoe zwak zijn greep was, is nu gebleken. Als Geagea, die het behoud van de christelijke greep op de macht in Libanon nastreeft en niet bereid is tot enige politieke concessies aan de moslim-meerderheid, inder daad de macht in de militie nu in handen heeft en houdt, zou dat de positie van de president danig on dermijnen en het hele vraagstuk van een politieke oplossing weer op losse schroeven zetten. Weer luchtaanval BEIROET (AFP/DPA) - Israëlische vliegtuigen hebben gisteren een aanval uitgevoerd op guerrillaba ses bij Bar-Elias in Oost-Libanon. Volgens een militaire woordvoer der in Jeruzalem zyn alle toestellen „na de succesvolle actie" behou den teruggekeerd. Bar-Elias, dat zich midden in de Bekaa-vallei bevindt, wordt gecon troleerd door de pro-"Syrische Pale stijnse guerrillaorganisatie „El Sai- ka". De door de Israëliërs aange vallen stellingen lagen volgens de Israëlische woordvoerder slechts een paar honderd meter van de strategisch belangrijke autoweg Beiroet-Damascus. Een strijder werd gedood. De commissie voor de mensen rechten van de Verenigde Naties heeft een scherpe veroordeling uit gesproken aan het adres van Israël wegens s rechten i stemmen voor en één stem tegen werd een resolutie aangenomen, waarin Israël beschuldigd werd van "moorden, massa-arrestaties onder de burgerbevolking, ontvoe ringen, verwoesting van huizen, ontheiliging van heilige plaatsen en andere onmenselijke daden". ADVERTENTIE jubileua [advertentiespelJ Doet u ook mee met het JUBILEUM ADVERTENTIESPEL Nee? Dan mist u een kans op één van de vele jubileum- prijzen! In de krant van maandag 11 maart staan de spelregels maar u kunt natuurlijk ook het Leidsch Dagblad even bellen voor informatie: 071-144941, toestel 134 jPai^Beerenfenger).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7