'Ik wil dit
vak zo goed
mogelijk
uitoefenen'
Praatshows die tot lachen noden
TV-rubriek
K|g££1
door
\:Wa
Nico Scheepmaker
Willem Ruis fanatieke presentator 'Sterrenshow'
'Abonnement op programmablad
los van lidmaatschap omroep'
Degelijk concert van
Atlantic College Choir
Studenten Kamerkoor
met perfecte balans
ZATERDAG 9 MAART 1985
RAPIO-TV-KUNST
PAGINA 33
Iets is leuk, grappig, komisch,
amusant of humoristisch. Het
kan ook om te gieren van de lach
zijn, of om je te bescheuren, of
om te brullen, of in uiterste nood
kan het om je te bewijzen zijn.
Maar het kan ook geestig zijn,
om over te glimlachen of te gnif
felen, het kan een gulle lach op
roepen, of een verlegen lachje, of
het kan je doen schateren van de
lach. We mogen ook de slappe
lach niet vergeten, evenmin als
de twinkeling in de ogen, het on
deugende lachje en de bulderen
de lach. Soms moet je je buik
vasthouden van het lachen, de
andere keer rol je weer over de
vloer van het lachen, en weer een
andere keer zit u in uw stoel te
snikken van de lach. De tranen
biggelen over uw wangen van
het lachen! Maar je hebt ook het
grijnslachje, en het gegrinnik, en
het hikken van de lach. U kunt in
de lach schieten, of inwendig la
chen, of een spottend lachje pro
duceren.
Er zijn kortom, verschrikkelijk
veel gradaties waarin je iets leuk
kunt vinden en waarin je kunt la
chen. De een rolt van zijn stoel
van het lachen bij André van
Duin, en de ander kan af en toe
een glimlach niet onderdrukken
als hij Van Duin bezig ziet. Som
mige mensen kunnen niet begrij
pen wat er leuk is aan Freek de
Jonge en Kees van Kooten en
Wim de Bie, en andere mensen
beschouwen hen als de Shakes
peare, Rembrandt en Mozart van
het hedendaagse amusement.
Neem mij bijvoorbeeld. Ik be
nijd de mensen die zich zo zorge
loos over kunnen geven aan
André van Duin en Frans van
Dusschoten en de Mounties en
die tranen met tuiten lachen om
Louis de Funès, want ik zelf zit
zelden hardop te lachen bij Kees,
Wim of Freek, hoewel ik die toch
heel erg leuk vind, en het sum
mum van humor, en noem maar
op. Ik zit wel intens te genieten
als Kees van Kooten, vermomd
als mevrouw Van Putten die bij
na nog met Marco Bakker ge
trouwd was geweest, gelijk een
rechtgeaarde Engelse komiek als
een zeer saaie, zuinige dame op
middelbare leeftijd op het
scherm is, en ik vermaak me ook
kostelijk als Kees van Kooten
een zeer benepen nonnetje speelt
of samen met Wim twee vrolijke
vrienden uitbeeldt, maar ik hoef
myn buik niet vast te houden
van het lachen terwijl ik over de
vloer lig te rollen.
Laat ik een ander voorbeeld
geven. Dinsdagavond zag ik in
Amsterdam Hans Liberg aan het
werk in 'een klein theater spekta
kel' dat hij 'Dada' had genoemd.
Ik had nooit van die jongen ge
hoord, maar hy werd me geest
driftig aanbevolen, en de recen
sies van zijn tournee door de pro
vincie logen er ook niet om. Een
klein zaaltje in Bellevue, waar
misschien een man of honderd in
konden en die waren er nog niet
eens, hoewel die Hans Liberg
toch een jongen is waar we nog
veel van zullen horen. Behalve
dat hij een heel absurdistische
conference kan houden is hij een
virtuoos op de piano, een combi
natie die hem tot iets heel
nieuws, iets heel anders in het
Nederlandse cabaret maakt. Ik
heb me de hele avond uitstekend
vermaakt, ik heb heel vaak
geglimlacht en ik ben ook een
paar keer pardoes in de lach ge
schoten, maar ik zou liegen als ik
zei dat ik niet meer bij kon ko
men van het lachen. Daarvoor
laat ik mij misschien te weinig
verrassen en heb ik al te veel ge
zien en gehoord, en het zal ook
wel aan de aard van het beestje
liggen: ik glimlach veel, maar ik
schater zelden.
Ik barst eigenlijk alleen maar
in hoorbaar lachen uit als er iets
volstrekt onverwachts gebeurt,
op het toneel of op het scherm.
Als ik, niets vermoedend, op een
onbewaakt ogenblik, even vol
strekt op het verkeerde been
wordt gezet. Om 'Zeg 'ns AAA'
en 'De kip en het ei' valt er dien
tengevolge al helemaal nooit iets
te lachen voor mij, daarvoor zijn
de grappen daarin en de komi
sche situaties te lang onderweg.
Jan Lenferink in RUR en Jos
Brink vroeger in Babbelonië
hebben-hadden de gave om met
een snel, gis, onverwacht ant
woord het matje onder je voeten
vandaan te trekken: het zijn vaak
de talk-shows met de niet voor
opgezette humor die mij nog het
meest aan het lachen kunnen
brengen. En echt gehuild van het
lachen, minuten lang, en steeds
opnieuw als ik er weer aan dacht,
heb ik om een gesprekje op BRT
1 tussen Mike Verdrengh en (ik
geloof) een Belgisch fotomodel.
Waren die dan zo geestig? Bewa
re nee! Maar zij vertelden iets,
noemde de merknaam Revlon,
en enkele woorden later klonk
zo'n kort toetertje waarmee in
onderontwikkelde landen een
merknaam of krachtterm in ge
sproken tekst wordt wegge
werkt. Misschien heb ik het alle
maal wel verkeerd geinterpre-
teerd, maar op dat moment
drong het tot me door dat ik ge
tuige was geweest van de vol
maakte Belgenmop. Iemand was
door de BRT bij de knoppenkast
gezet met de opdracht op de toet-
knop te drukken zodra hij een
merknaam hoorde vallen, en hij
hoorde 'Revlon' zeggen, en druk
te daarna meteen op de knop...
Ik weet het wel, je mag niet la
chen om Belgenmoppen, maar
toch wel om Belgen, mag ik ho
pen?
Willem Ruis presenteert vanavond de laatste Sterrenshow
RHENEN (GPD) - VARA's
Sterrenshow, een van de meest
ambitieuze projecten die het
vaderlandse televisie-amuse
ment tot nu toe heeft voortge
bracht, beleeft vanavond in
Rhenen de laatste voorstelling.
Elf gemeenten hebben het cir
cus binnen de grenzen gehad.
In een reusachtige tent ver
drongen zich wekelijks 1500
liefhebbers om de rechtstreek
se uitzending van nabij te aan
schouwen. Gemiddeld zes mil
joen Nederlanders volgden de
programma's via het scherm.
door
Dick Versteeg
De Sterrenshow heeft opmerkelijk
veel tongen losgemaakt. Vooral de
wijze waarop presentator Willem
Ruis zich manifesteerde, riep nogal
wat tegengestelde reacties op. Ter
wijl de een zich op het puntje van
zijn stoel zat te verkneukelen over
zoveel rechtstreeks over hem heen-
rollende emoties, overheersten by
de ander gevoelens van grote er
gernis over zoveel ongecontroleer-
(fotoGPO)
de hebzucht en fanatisme. Bij de
VARA houdt men wel van een der
gelijk reactiepatroon. Een pro
gramma als Sonja ontleent er ja
renlang een groot deel van z'n be
staansrecht aan. Het kan niet sche
len hoe men over het programma
praat, als men er maar over praat.
Willem Ruis is er de man niet
naar om genoegen te nemen met
een dergelijke simpele benadering.
Vanaf het moment dat hij zich op
het scherm vertoonde, heeft hij
zich onderscheiden van het gros
van zijn collega's door een eigen
zinnige aanpak. By Ruis nimmer
gladde overvriendelijke obligate
praatjes om bij kijker en kandidaat
in het gevlei te geraken, maar een
voortdurend de nek uitsteken. Die
eigenschap maakt de presentator
tot een dankbare prooi voor het
deel van de critici dat het volstrekt
niet met hem ziet zitten.
Willem Ruis, aan de vooravond
van de laatste show: „Die kritiek
daar ben ik zo langzamerhand wel
aan gewend geraakt. Door mijn op
stelling roep ik nu eenmaal sterk
uiteenlopende reacties op. Ik kan
ook heel goed begrijpen waarom
sommige mensen mijn manier van
werken absoluut niet zien zitten.
Toch had ik toen ik aan dit project
begon, echt nooit verwacht dat het
zo spraakmakend zou worden. Dat
onderdeel met de trap heeft zo veel
losgemaakt. Ik ben echt enorm ge
schrokken van de fanatieke reac
ties toen een kandidatenpaar de
50.000 gulden misliep en men actie
ging voeren om dat geld alsnog bij
elkaar te krijgen. Toen heb ik ge
dacht: is dit eigenlijk nog wel een
spel?"
Dat het onderdeel met de trap
waarin de kandidaten steeds een
trede dichter bij de hoofdprijs kun
nen geraken door het uitvoeren
van een aantal opdrachten, zoveel
stof heeft doen opwaaien, had
vooral te maken met de rol die de
presentator daarin speelde. Ruis:
„Vroeger kon je als spelleider op
de televisie heel populair worden
door de kandidaten terwille te zyn,
door ze dingen voor te zeggen. Het
vernieuwende aan de trap is dat de
presentator mede-kandidaat
wordt. Hij is niet van tevoren op de
hoogte van de antwoorden. En
juist die rol van de presentator
heeft nu zoveel reacties losge
maakt. Vanaf het begin is mijn uit
gangspunt geweest om samen met
twee kandidaten te vechten tegen
de klok en de jury. Ik vond het heel
legitiem om mij mede in te zetten
om de kandidaten aan de hoofd
prijs te helpen".
„Ik geef volmondig toe dat dit is
geëscaleerd. Je krijgt dan verwij
ten om de oren dat een presentator
zich niet zo mag laten gaan. Maar
ik ga van het standpunt uit: als je
ervoor kiest om mede-kandidaat te
zijn, dan moet je dat ook zo goed
mogelijk doen. Dat de zaak is geës
caleerd, komt vooral ook omdat we
er nooit op gerekend hadden dat
het publiek in de tent bij dit onder
deel zo'n grote invloed zou krijgen.
Eenmaal hebben de kandidaten
daardoor zelfs de hoofdprijs ver
speeld".
Ruis doelt op de gedenkwaardi
ge uitzending waarin hy zeifin alle
staten geraakte toen een wisselgel
dopdracht door de zaal verkeerd
werd begrepen. Ruis maakte by
die gelegenheid furore door een op
het podium geraakte onbevoegde
de opmerking „sodemieter op"
mee te geven. Zwaar mopperend
en met het gelaat op onweer, nam
de presentator vervolgens afscheid
van de kijkers. Een houding die
een uniek stukje televisie oplever
de, maar hem allerminst in brede
kring in dank is afgenomen. Ruis:
„Kritiek daarop is natuurlijk be
grijpelijk. Men is dat niet gewend.
SGP Rijssen
tegen komst
popgroep BZN
RIJSSEN (GPD) - De SGP in
Ryssen is scherp gekant tegen
een optreden van de Volendam-
se popformatie BZN in de sport
hal in Rijssen. De popgroep
komt zaterdag 13 april naar Rijs
sen in het kader van de jubileum
viering van voetbalvereniging
Sportclub Ryssen. B en W heb
ben al toestemming voor het op
treden verleend.
Volgens de SGP heeft popmu
ziek een zeer gevaarlijke invloed
op de samenleving. De politieke
partij staat achter de opvatting
van de Amerikaan Mike John
son, die stelt dat popmuziek leidt
tot seksuele uitspattingen,
drugsgebruik en satanisme.
Ook vreest de SGP escalaties
bij het optreden van BZN zoals
flauwvallende bezoekers en
mensen die onder de voet wor
den gelopen. De SGP dringt er
met klem bij de gemeente op aan
de genomen beslissing te her
overwegen en te besluiten het
optreden te verbieden. Enige tijd
geleden ageerde de SGP, die de
meeste zetels heeft in de ge
meenteraad, ook fel tegen een
optreden van popgroep Golden
Earring in de sporthal. Dit optre
den ging toen om andere rede
nen niet door.
ORKEST COUNT BASIE - Het
beroemde orkest van de vorig
jaar overleden Amerikaanse pia
nist Count Basie blijft voortbe
staan. Op dit moment repeteert
de big band in Amerika onder
leiding van de Thad Jones. Dit
heeft diens broer Hank Jones de
zer dagen meegedeeld toen hy
voor opnamen in ons land was.
Thad Jones geniet grote ver
maardheid als orkestleider, com
ponist en arrangeur.
Omroepraad in advies aan minister:
DEN HAAG (GPD) - Abonnees
van omroepbladen moeten niet
langer automatisch als lid van een
omroeporganisatie worden aange
merkt. Dat is de strekking van een
advies van de Omroepraad aan mi
nister Brinkan van WVC. Boven
dien moet de bewindsman alle
zendgemachtigden op korte ter
mijn gaan toetsen aan het „stro
mingsartikel" in de Omroepwet,
dat op 1 februari j.l. van kracht is
geworden.
Het stromingsartikel luidt dat
omroeporganisaties representatief
moeten zijn voor een bepaalde
maatschappelijke, culturele of
godsdienstige dan wel geestelijke
stroming in het volk. Door toene
mende ontzuiling en ontkerkelij
king van de samenleving is toepas
sing van dit artikel vrijwel onmo
gelijk geworden. De Omroepraad
vindt dan ook dat beter nagegaan
kan worden of bepaalde groepen
mensen zich bij een bepaalde om
roeporganisatie thuis voelen, bij
voorbeeld doordat zij zich kunnen
vinden in de manier waarop de
desbetreffende omroep hen van in
formatie voorziet.
De achterban van zo'n omroep
moet zich dan wél over de identi
teit en het functioneren van die
zendgemachtigde kunnen uitspre
ken en invloed kunnen uitoefenen
op het programmabeleid. In dat ge
val moet duidelijkheid worden ver
kregen over de identiteit van de
omroeporganisatie, hoe die identi
teit gewaardeerd wordt door de le
den en in welke mate de omroep de
bij de leden gewekte verwachtin
gen heeft vervuld. Periodiek zou
de omroep een beleidsplan aan de
leden moeten voorleggen.
De minister zal aan de hand van
controleregels om de twee of drie
jaar moeten nagaan, of de lede-
naanhang van de betreffende om
roep wel voldoende inspraak op
het beleid van de zendgemachtig
de heeft. Is dat niet het geval dan
kan dat leiden tot vermindering of
intrekking van zendtijd. Een om
roep wordt een jaar de gelegenheid
gegeven om haar „fout" te herstel
len.
Om „versluierende" elementen
bij de toetsing van het stromings
artikel zo veel mogelijk uit te slui
ten, geeft de Omroepraad de voor
keur aan ontkoppeling van het lid
maatschap en het abonnement op
een programmablad. Tot nu toe is
deze „grote" ontkoppeling, die vol
gens prognoses grote verschuivin
gen in de ledenaanhang van de om
roeporganisaties teweeg zou bren
gen, door het parlement steeds af
gewezen. Ook de Medianota van
minister Brinkman spreekt zich te
gen ontkoppeling uit, maar (con
cept-Mediawet) voert wel het veel
minder vergaande systeem van de
„positieve wilsverklaring" in.
Inkomstenderving van de om
roepen en populariteitsslagen om
éen zo groot mogelijk aantal leden
als gevolg van ontkoppeling kun
nen volgens de Omroepraad wor
den tegengegaan door aanpassing
van de minimumcontributie en de
getalscriteria, alsmede strikte nale
ving van het volledig programma
voorschrift.
KEULEN - De Franse filmvechtersbaas Eddie Constantine (links) en
zijn 27-jarige zoon Lemmy waren deze week in Keulen om. op te treden in
een Duitse tv-praatshow. (foto AP)
Concert door het Atlantic College
Choir met werken van o.a. Vitto-
ria, Guerrero, Bach, Monteverdi en
Lassus. Gehoord in De Waag op 8
maart.
LEIDEN - Het concert dat het
koor van het Atlantic College in
Engeland gisteravond in De
Waag gaf, had meer weg van
een besloten bijeenkomst dan
van een openbaar concert. Af
gezien van enkele speciale gas
ten, onder wie Koningin en
Prins, leek het publiek overwe
gend te bestaan uit oud-leerlin
gen van deze internationale
school (Nederlands werd er in
de pauze nauwelijks gespro
ken) en familie, vrienden en be
kenden van leerlingen van dit
moment.
Dat had in ieder geval tot ge
volg, dat de sfeer van begin af
aan optimaal was en dat er aan
de welwillendheid van de toe
schouwers niet getwijfeld be
hoefde te worden. Nu had het
Optreden van het Nederlands Stu
denten Kamerkoor, o.l.v. Cees Rot
teveel en i.s.m. Jaroslav Hutke.
Uitgevoerd werden werken van
o.a. Martinu, Kod&ly, Janaccek en
Ligcti. Vrijdagavond, 8 maart in
het Groene Kerkje.
OEGSTGEEST. Het Neder
lands Studenten Kamerkoor,
dat elk jaar een concerttournee
door Nederland houdt, is een
koor dat eigenlijk niet bestaat.
Want ieder jaar wordt het koor
weer helemaal opnieuw samen
gesteld. De zangers die zorgvul
dig geselecteerd worden, oefe
nen ongeveer tien dagen inten
sief en dan heeft de dirigent
Cees Rotteveel hen zover dat zy
met grote (trefzekerheid en
concordantie bijzonder inge
wikkelde koormuziek ten ge
hore brengen.
De balans binnen het koor
was vrijwel perfect: geen op
dringerige sopranen of te
schuchtere alten, geen talarme
mannenpartijen. Dit klanke
ven wicht maakte de in 1984 uit-
koor zelf dat ook niet bepaald
nodig. De Engelse traditie op
het gebied van samenzang
blijkt zo sterk, dat ook scholie
ren uit alle windstreken die
slechts twee jaar op de Britse
eilanden vertoeven, er de
vruchten van plukken.
De vertolkingen waren over
het algemeen bijzonder dege
lijk, zowel in de motetten van
Vittoria en Guerrero als in een
aantal madrigalen van o.a.
Monteverdi en Lassus en enke
le spirituals. Pas in de "folk
songs" leek het koor helemaal
los te komen, daarbij gevoed
door een merkbare binnenpret
vooraf over het "Komt vrien-
gegeven koorwerken van de
Tsjechische componist Rezni-
cek tot een heugelijke gebeur
tenis. Er werd goed gesteund
en direct gezongen en er was
kennelijk grote aandacht ge
schonken aan de uitspraak van
de Tsjechische en Hongaarse
teksten, zodat de zuiverheid en
helderheid gewaarborgd wa
ren.
De samenwerking met de
Tsjechische liedjeszanger Ja
roslav Hutke leverde behalve
de beoogde afwisseling ook bi
zarre contrasten op. Hij is een
Tsjech en breekt bijna zijn tong
omdat hij meent in onze taal te
moeten zingen, terwijl het koor
Nederlands is en de uiterste
best doet de Tsjechische tong
den in den ronden", waarmee
de uitvoering besloten zou wor
den.
Dat het hier echter toch een
"gewone" schooluitvoering be
trof, werd duidelijk tijdens het
instrumentaal intermezzo en de
cantate 106 van J.S. Bach,
waarin vier koorleden de solis
tenpartijen voor hun rekening
namen. Ondanks het duidelijke
enthousiasme van de executan
ten moest bij deze onderdelen
wel degelijk een beroep wor
den gedaan op de sympathie
van de toehoorders, en dat leidt
toch tot de vraag, of er geen be
tere repertoirekeuze mogelijk
was geweest.
PAUL KORENHOF
val zo echt mogelyk te laten
klinken. Daarnaast valt het ver
schil tussen een volkslied, ge
zongen door een liedjeszanger,
(ongedwongen, niet altijd zui
ver, de toon hoeft niet zo mooi
als je maar verstaanbaar bent)
en een volksliedbewerking
voor koor op, zoals Kodaly en
Janécek gemaakt hebben' (ge
raffineerd wat betreft dyna
miek en ritme, prachtige
klanksferen - niets wordt aan
het toeval overgelaten).
Jaroslav Hutke had van mij
uitsluiten in zijn moerstaal mo
gen zingen - dat deed hy heeft
gevoelig - dan was het contrast
wellicht een eenheidgevende
factor geworden.
ELLEN LOOYESTEIN
De kandidaten voor de laatst
uitgezonden.
In 't Gooi wordt dan geroepen: kijk
eens naar een man als Fred Oster,
die staat tenminste boven de partij
en. Die neemt afstand. Maar op die
manier wil ik helemaal niet func
tioneren. Ik kies voor een andere
aanpak en trek daaruit dan pok de
consequenties. Dus meedoen met
de kandidaten? Dan ook zo fana
tiek mogelyk. Dat is nu eenmaal
mijn karakter".
Willem Ruis heeft na vanvond
voldaan aan de helft van zijn con
tractuele verplichtingen bij de VA
RA. Over hoe het resterende deel
in het volgende televisieseizoen
moet worden ingevuld, valt op dit
moment nog geen zinnig woord te
zeggen. Volgende week schuift
Ruis met de VARA-directie aan ta
fel om daarover de besprekingen te
openen.
Willem Ruis: „Eigenlijk zou ik
wel weer een Sterrenshow-serie
willen doen, maar het kan in elk
geval niet meer gekoppeld worden
aan liefdadigheid, omdat volgend
seizoen andere omroepen aan de
beurt zijn. Dat betekent ook dat
het de VARA veel meer geld gaat
kosten als men de zaak even spec
taculair wil aanpakken. Het zal na
tuurlijk mooi zijn als je zo'n show
ook zonder liefdadigheid zou kun
nen brengen, maar ik weet niet of
men daar het geld wel voor over
heeft".
„Eén ding staat vast: de kijker is
erg verwend geraakt. Het is begon
nen met de 1-2-3-Show. Daarna
kreeg ik de opdracht een program
ma te brengen dat daarmee kon
concurreren. Nu hebben de Gooise
bazen gekozen voor een systeem
waarin de omroepen op toerbeurt
aan liefdadigheid gekoppeld amu
sement mogen brengen. Dat past
natuurlijk helemaal niet in die mal
le competitiesfeer. Dat botst aan al
le kanten. Maar wat er volgend sei
zoen ook gaat gebeuren, één zaak
moet bij mezelf overeind blijven:
ik wil mijn vak zo goed mogelijk
uitoefenen".
