crb
Straks meer tv-zenders
dank zij schotelantenne
Onderonsjes in gemeente
politiek zijn onvermijdelijk
Man stak pand in brand
'om aandacht te krijgen'
Studentenhuis en museum in gevaar
Discotheek en vijf cafés
mogen later open blijven
Koetshuis
staat in
de steigers
Open middag Emilie Knappert school
Molenwerk doelwit van graffiti
MHTERGROMH
Wethouder Bordewijk (PvdA) in VNG-blad:
Nieuw voorstel aan Leidse regio en Bollenstreek
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1985
LEIDEN
PAGINA
LEIDEN - Discotheek Twins aan de Breestraat en vijf cafés mogen als
nog meedoen aan de horeca-proef met de sluitingstijden. Dat betekent
dat ze op zaterdag tot drie uur, een uur langer dan gebruikelijk was, open
mogen blijven.
Burgemeester Goekoop heeft dit besloten naar aanleiding van be
zwaarschriften van horeca-ondernemers tegen de proef en het advies van
de gemeentelijke commissie voor de beroep- en de bezwaarschriften
daarover.
De cafés die alsnog een zg. ontheffing krijgen zijn Aniba (Herenstraat),
Morskwartier (Morsweg), Het Praethuys Vrouwenkerkkoorstraat), Oude
Vest en de Pelikaan (Middelstegracht).
De burgemeester wijkt daarmee op enkele punten af van het advies van
de commissie. Volgens de commissie zou ook café Het Lisser Veerhuis
(Lage Rijndijk) een ontheffing moeten krijgen, gezien de ligging daarvan.
Goekoop wijst dit af, omdat de eigenaar van het bewuste café geen be
zwaarschrift tegen de horecaproef had ingediend. Verder had de commis
sie twee cafés aan de Middelstegracht met elkaar verward. Volgens de
commissie zou het café op numer 155 voor een ontheffing in aanmerking
moeten komen; dat is echter niet De Drie Haringen zoals de commissie
dacht, maar de Pelikaan. Tot slot vindt de burgemeester in tegenstelling
tot de commissie dat het café Haagweg niet voor een latere sluitingstijd in
aanmerking komt, om de eenvoudige reden dat dit café niet meer bestaat.
DEN HAAG/LEIDEN - De brand
meester had het heel duidelijk in
zijn verslag vermeld: mensenle
vens en onvervangbare kunst
schatten waren reëel in gevaar.
Aan de ene kant was een studen
tenhuis waarin nog acht bewoners
zaten, aan de andere kant het Mu
seum van Oudheden waar niets
vermoedende bezoekers aanwezi
gen waren. En tussen beide pan
den brandde het huis Papengracht
25 als een fakkel. Aangestoken
door een 28-jarige Leidenaar die de
leegstaande woning had gekraakt,
omdat hij uit zijn huis aan de Groe-
nesteeg was gezet.
Het verhaal dat de brandstichter
gisteren aan de Haagse rechter ver
telde, was triest. De man - ver
slaafd aan hard drugs - kon de huur
van zijn woning aan de Groenes-
teeg niet meer betalen. Gevolg: hij
werd op straat gezet. Bij wie de
Leidenaar ook aanklopte en hoe hij
ook zocht, nergens was onderdak
voor hem. Ten einde raad besloot
de man om toen maar het pand aan
de Papengracht (eigendom van het
museum) te kraken. De omstandig
LEIDEN - Het voormalige koets
huis, van het gerestaureerde Gul
den Vlies, staat sinds een paar we
ken in de steigers. Voor een bedrag
van ruim 1,3 miljoen gulden wordt
het eeuwenoude complex, met een
fraaie gevel aan de Langebrug, in
oude luister hersteld.
Het in zeer slechte bouwkundige
staat verkerende pand is onlangs
door de gemeente Leiden aange
kocht. De Warmondse architect
Van Beek heeft in opdracht van
het gemeentebestuur een ontwerp
gemaakt om van het koetshuis een
woongebouw te maken met elf
kleine woningen (acht tweekamer
woningen en drie driekamer-wo
ningen) voor de huisvesting van al
leenstaanden en tweepersoons
huishoudens. Elke woning krijgt
zelfstandige voorzieningen zoals
een keukenhoek, een douche, een
toiletruimte en een zelfstandige
centrale verwarmingsinstallatie.
Het complex aan de Langebrug
dateert uit de vijftiende eeuw en is
gebouwd als koetshuis dat hoorde
bij het 'koopmanshuis' aan de
Breestraat 125, beter bekend als
'Het Gulden Vlies'. In het verleden
moeten meer van de deftige heren
huizen aan de Breestraat over een
koetshuis hebben beschikt, maar
die hebben de tand des tijds niet
kunnen doorstaan. Het pand Lan
gebrug 48 is dus het enig overge
bleven koetshuis uit die tijd en dat
maakt het gebouw zo bijzonder.
Uniek zijn ook de pilaren in het
interieur, die het gebouw aan een
kerk doen denken. De brede gevel
met de rechte daklijst, de gemet
selde hanekammen boven de ra
men en de orginele roedeverdeling
in de ramen verkeren nog in de
oorspronkelijke staat. Ook de stal
deuren zijn vrij goed in de oude
staat bewaard gebleven.
Het Gulden Vlies, aan de Bree
straat, werd twee jaar geleden al
gerestaureerd en heeft sindsdien
de functie van gemeentelijk verga
dercentrum. De beide gebouwen,
het koetshuis en Het Gulden Vlies,
heden waren erbarmelijk: verwar
ming was er niet en de dekens die
op het bed lagen stonken een uur
in de wind.
Aandacht
Waarom brand stichten, vroeg
rechtbank-president Van Over-
beek zich af? Het antwoord was
eenvoudig: "Ik wilde aandacht
hebben. Mijn vader is overleden,
mijn tweelingbroer is dood, ik sta
alleen. Op straat liep ik te schreeu
wen. Alleen maar om aandacht."
De brand liep bijna uit de hand.
Het vele hout dat in het gebouw
met de daartussen liggende fraaie
binnenstadstuin, zijn als het ware
één monumentaal geheel.
Om het binnenterrein te ontslui
ten zal op de begane grond van het
koetshuis een toegangspoort wor
den gemaakt, die tevens dienst zal
doen als achteruitgang voor Het
Gulden Vlies. De woningen zullen
in beheer worden gegeven bij de
Leidse Woning Stichting (LWS).
Het had overigens niet veel ge
scheeld of het koetshuis was een
was verwerkt vatte razendsnel
vlam en in een ommezien sloeg het
vuur uit het dak. Langs een dak
raampje aan de achterkant zag de
man zelf kans om te vluchten. Een
politieman die toevallig in de buurt
was, ontdekte de vlammen en
waarschuwde de brandweer.
"Ik ben enorm geschrokken",
vertelde de brandstichter gisteren.
Hij gaf toe brand te hebben willen
stichten, maar niet in de vorm zo
als dat nu was gebeurd. De man
had er nooit bij stilgestaan dat het
brandende 'sterretje' dat hij achte
loos tussen wat huisvuil had ge
gooid, zoveel ellende teweeg zou
paar jaar geleden met de grond ge
lijk gemaakt. Het gebouw zou aan
vankelijk wijken voor de nieuw-
bouwplannen die C A voor de
Breestraat had ontwikkeld. Toen
de nieuwbouw op deze plaats niet
doorging wilde het bedrijf het
bouwvallige koetshuis maar al te
graag aan de gemeente verkopen.
De bedoeling is dat de restauratie
voor het einde van dit jaar wordt
voltooid.
brengen. "Echt waar, ik heb ont
zettend veel spijt van wat ik heb
gedaan."
De officier van justitie, mr. Klein
Breteler, onthulde dat het niet de
eerste keer was dat de Leidenaar
iets in brand had gestoken. Vier
jaar geleden deed hij dat ook al
eens. Omdat een psychiatrisch rap
port hem als 'niet toerekeningsvat
baar' omschreef, vToeg de officier
om ontslag van rechtsvervolging.
Klein Breteler eiste wel dat de man
in een inrichting wordt opgeno
men. Als stok achter de deur hield
de officier de Leidenaar voor dat
wanneer hij nog eens een poging
LEIDEN - Gemeenten in
de Leidse regio en de Bol
lenstreek kunnen televisie
kijkers straks meer kanalen
aanbieden dank zij een
schotelantenne die het re
gionaal bestuur van de ka
beltelevisie wil aanschaf
fen.
Gaan de betrokken gemeentebe
sturen met deze aanschaf akkoord,
dan wordt het mogelijk het aanbod
van televisie-programma's uit te
breiden met de Engelstalige satel
liet-zender Sky Channel, een ka
naal voor abonneetelevisie, moge
lijk de Duitse satelliet PKS, terwijl
de zenders Music Box (Engels) en
TV-5 (Frans) die nu bij wijze van
experiment te zien zijn, een defini
tieve plaats op de kabel krijgen.
Bovendien worden er kanalen ge
reserveerd voor lokale en/of regio
nale televisie, mededelingen en ka
belkrant, alsmede voor de radio
zenders die per FM worden door
geven en dan dus ook op tv te be
luisteren zijn.
Meevallers
Een soortgelijk voorstel deed het
dagelijks bestuur van het regionaal
orgaan (officieel geheten: gemeen
schappelijke regeling antenne
energievoorziening Leiden en om
geving) in november ook al eens.
Het algemeen bestuur, waarin de
gemeenten zijn vertegenwoordigd
die van de mast in Oegstgeest ge
bruik maken, wees het voorstel
toen af. Het dagelijks bestuur
moest zijn 'huiswerk' overdoen,
omdat onvoldoende duidelijk was
op welke wijze de aanschaf en
plaatsing van een schotelantenne
zou moeten worden betaald.
Het dagelijks bestuur komt daar
over nu met nieuwe mededelingen.
Er zijn twee financiële meevallers,
waardoor het mogelijk is de exploi
tatie van de schotelantenne binnen
de bestaande begroting te bekosti
gen. Op de eerste plaats wordt door
een recente technische ingreep van
de PTT het gebruik van de mast en
het kopstation in Oegstgeest per
jaar 17.000 gulden goedkoper; op
de tweede plaats worden er voor
dit jaar 1200 abonnees meer voor
zien dan eerder verwacht, hetgeen
13.200 gulden oplevert. De exploi
tatiekosten van de schotelantenne
bedragen per jaar 30.000 gulden.
tot brandstichting onderneemt, hy
kan rekenen op tbr. "Die man is
een risico voor de maatschappij.
We moeten die maatschappij tegen
hem in bescherming nemen."
Afkicken
De raadsman van de Leidenaar
vroeg zich af of een krankzinnigen
gesticht wel de juiste plaats is om
hem te behandelen. "Wat hij nodig
heeft is echte hulp om van de
drugs af te komen. Waarom vraagt
de officier niet een straf die in
houdt dat mijn cliënt verplicht
moet afkicken? Nu hij een paar
maanden in voorarrest heeft geze
ten en niets meer gebruikt, gaat het
een stuk beter met hem. Je kunt
weer een normaal gesprek met
hem voeren. De basis tot een ander
leven is gelegd. Daar moeten we
gebruik van maken."
Dat is wat de Leidenaar zelf ook
het liefst wil: afkicken en helemaal
opnieuw beginnen. Over twee we
ken weet de man waar hy aan toe
is. Dan - op 8 maart - bepaalt de
rechtbank wat er met hem moet
gebeuren.
Alleen het plaatsen van de scho
telantenne hoeft de abonnees dus
geen geld extra te kosten. Wel zul
len enkele gemeenten technische
ingrepen moeten verrichten om de
programma's te kunnen doorge
ven. Globale schatttingen duiden
erop dat voor die netten, waarbij in
principe al een capaciteit van acht
tien kanalen is, de kosten drie tot
acht cent per maand per abonnee
zullen zijn. Bedraagt de capaciteit
twaalf kanalen, dan moet worden
gerekend op maandelijkse extra
kosten van één tot drie gulden per
abonnee.
Dat hangt ook af van de vraag in
hoeverre de machtigingshouders
(in het algemeen zijn dat de ge
meenten) gebruik zullen maken
van de aangeboden programma's.
Om ze die keuze te geven wordt het
aanbod verdeeld in twee pakket
ten, één verplicht en één vrijwillig.
Het is de bedoeling de VHF-band
te gebruiken voor de Nederlands
talige programma's (waarvan de
doorgifte verplicht is): Nederland
1, 2 en eventueel 3; BRT 1 en 2; alle
radiozenders en het mededelin
genkanaal. waarop tevens lokale
en regionale televisie en de kabel
krant een plaats krijgen.
De UHB-band bevat straks het
pakket waaruit elke machtiging
houder vrijelijk kan kiezen. Dat be
staat uit Duitsland 1. 2 en 3; Sky
Channel; TV-5; Music Box; RTBF
1 (België Frans), BBC 1 en 2, ITV
en Abonnee TV. Twee kanalen
worden in reserve gehouden; wel
wil het dagelijks bestuur dat het al
gemeen bestuur uitspreekt of de
Duitse satelliet PKS hier wel of
niet op moet worden doorgegeven.
(Het algemeen bestuur vergadert
maandagavond in het gemeente
huis van Oegstgeest). Voor wat be
treft Abonnee TV is het dagelijks
bestuur onderhandelingen aange
gaan met de combinatie ATN
Filmnet. Het reserveren van één
kanaal voor abonneetelevisie lijkt
het bestuur voorlopig genoeg ge
zien de hoge prijs die belangstel
lenden hiervoor zullen moeten
neerleggen: ongeveer 35 gulden
per maand plus een entreegeld van
250 gulden.
Ook moet het algemeen bestuur
zich uitspreken over de vraag of er
een enquête onder de kijkers moet
worden gehouden, om na te gaan
welke zenders zij het liefste op tele
visie aangeboden krijgen.
Over de slechte kwaliteit van de
Engelse zenders BBC 1, BBC 2 en
ITV wordt in het voorstel van het
dagelijks bestuur opgemerkt dat
het nog minstens twee jaar zal du
ren voordat er een verbetering te
verwachten is. Het wachten is op
een straalverbinding die de PTT
tussen Alphen aan den Rijn en
Oegstgeest tot stand moet bren
gen. Tot zolang moet gebruik wor
den gemaakt van de minder goede
straalverbinding Rijswijk-Oegst-
geest.
LEIDEN - De mdgo-scholengemeenschap 'Emilie
Knappert' houdt donderdagmiddag 28 februari van
twee tot vier uur een open middag.
Aan de Emilie Knappert is het mogelijk een drie
jarige opleiding in de volgende beroepen te volgen:
apothekers-, dokters-, of tandartsassistente, kap
per, schoonheidsspecialiste. Ook voor cultureel
werk, inrichtings- en personeelswerk, arbeidsbe
middeling en sociale en verzorgende beroepen is
een opleiding mogelijk.
Verder leidt de 'Emilie Knappert' op voor de
i opleidingen' agogisch werk en sociale ar
beid. In Leiden werden tot voor kort de oude so
ciaal-agogische opleidingen, stichtingwerk, cultu
reel werk, sociale dienstverlening en arbeidszaken/
personeelswerk verzorgd door 'De Lok', die in de
'Emilie Knappert' is opgegaan. Ook de andere fu
siepartners, de apothekersassistentenopleiding en
't Rapenburg waren beroepsopleidingen met jaren
lange ervaring in lesgeven en stagebegeleiding.
Behalve de vier mdgo-opleidingen is er boven
dien een tweejarige opleiding tot verzorgingsassis
tente voor bejaarden, zieken en/of kinderen.
De 'Emilie Knappert' is gevestigd aan de Vijf
Meilaan 210.
LEIDEN - Nog net voordat de dooi toesloeg, hebben graffiti-liefhebbers hun slag geslagen. Zij hebben het
molenbolwerk nog zonder molenaan het Galgewater nabij de Rembrandtbrug voorzien van hun opschriften en
tekeningen. Het stenen bouwwerk staat aan één kant met de voet in het water en is dus normaal gesproken wat
moeilijk bereikbaar. De vorst gaf de anonieme muurbekladderaars de afgelopen week een kans die ze niet lieten
liggen. (foto Holvast)
"Het college speelt resultaatvoet
bal en dat is om te zien minder
leuk", zei PvdA-wethouder Paul
Bordewijk tijdens de behande
ling van de begroting 1985 in de
Leidse gemeenteraad, toen CDA-
fractievoorzitter Joop Walen
kamp burgemeester Goekoop en
de coalitiepartijen heftig onder
vuur nam. De oppositie verweet
PvdA en WD alles in besloten
heid te regelen en geen mogelijk
heid te laten voor een reële dis
cussie in de openbaarheid.
"Het beleid kan alleen maar
worden uitgevoerd omdat er van
te voren compromissen worden
gesloten tussen PvdA en WD.
En daarom zijn er weinig kansen
voor de oppositiepartijen om de
collegepartijen tegen elkaar uit
te spelen", zei Bordewijk toen. In
het laatste nummer van 'De Ne
derlandse Gemeente' gaat de
Leidse wethouder, op persoonlij
ke titel, uitgebreid in op de ach
tergronden van innige samen
werking tussen 'regerende' (zo
wel landelijk als gemeentelijk)
partijen.
Deze manier van samenwer
ken kan een informatievoor
sprong tot gevolg hebben voor
de leden van de collegefracties,
zegt Bordewijk. "Dit is onont
koombaar in het door mij voor
gestane besluitvormingsmodel,
gericht op politieke eenheid tu-
sen de wethouder en zijn fractie.
Het is wellicht even onontkoom
baar dat andere partijen daar
over klagen", doet hij er nog een
schepje bovenop.
Afgezien van alle emoties die
door deze stellingname tijdens
het begrotingsdebat losbarstten,
werpt dit de vraag op of de huidi
ge coalitie niet de weg van de
minste weerstand kiest. De para
bel met het resultaatvoetbal is in
elk geval een weinig gelukkige:
de oppositie bestaat immers niet
door
Raymond Peil
uit toeschouwers, die uit vrije wil
op de tribune zitten. Het zijn eer
der voetballers die op de reserve
bank zitten. Er zijn getalenteerde
spelers bij, die door een koppige
Michels op de bank worden ge
houden.
Klachten
"De klachten die worden ge
hoord naar aanleiding van de in
tensieve samenwerking tussen
het kabinet-Lubbers en de ka
merfracties waarop het steunt
onvoldoende kansen voor de op
positie, onvoldoende openbaar
heid - vinden hun pendant in
vergelijkbare klachten in ge
meenten waar een dergelijke si
tuatie bestaat. In mijn eigen ge
meente zijn dat de verwijten van
CDA en klein links, dat de coali
tiepartners te innig samenwer
ken en klakkeloos de voorstellen
van B en W volgen", betoogt Bor
dewijk in het blad van Vereni
ging van Nederlandse gemeen
ten.
"Op gemeentelijk niveau gaat
het om een probleem dat in feite
speelt zolang er sprake is van
fractievorming in gemeentera
den. Zodra fractievorming
plaatsvindt wat met de evenre
dige vertegenwoordiging wel
haast onontkoombaar is - rijst
voor de wethouder het pro
bleem, dat hij deel uitmaakt van
twee gezelschappen waarin een
gezamenlijk in de raad in te ne
men standpunt wordt voorbe
reid: het college van B en W en
de fractie".
"De meest klassieke oplossing
is dat de standpuntbepaling door
B en W voorafgaat aan de stand
puntbepaling door de fracties, en
daardoor de wethouders via het
raadsvoorstel in het openbaar
een standpunt innemen, voordat
de fractie zich heeft uitgespro
ken. In de fractievergadering
trachten zij vervolgens hun over
wicht aan te wenden om hun
fractie tot datzelfde standpunt te
bewegen, zonder dat de fractie
discussie gevolgen kan hebben
voor het eigen standpunt; dat ligt
immers al vast".
"Dit systeem werkte voortref
felijk in de hoogtijdagen van de
verzuiling, toen het respect voor
politieke leiders groot was: 'De
mocratie is georganiseerd ver
trouwen'. Het gaf ook de burge
meester, de gemeentesecretaris,
de directeur gemeentewerken en
de chef financiën de optimale
mogelijkheid om via de wethou
ders de besluitvorming in de
raad te beïnvloeden, zodat kri
tiek alleen kon komen van de
kleine minderheid, die boven
dien nauwelijks werd geduld".
Minder respect
"Helaas, helaas, het respect
voor de leidinggevenden nam al
maar af', constateert Bordewijk
ironisch. "En daarmee het suc
ces van het bovengeschetste mo
del. Steeds vaker kwam voor dat
wethouders hun fractie niet wis
ten te overtuigen, en dat werkte
aanstekelijk. Want het is veel leu
ker om als raadslid de vloer aan
te vegen met een collegevoorstel,
dan om elke keer maar weer het
college te prijzen en de ambtena
ren te bedanken, en als je het
goed doet leg je er veel meer eer
"Dit kan zo ver gaan dat, wat
een afspiegelingscollege lijkt, in
feite niet meer is dan een min
derheidscollege, steunend op
even veel raadsleden als het wet
houders telt", schetst Bordewijk
de mogelijke situatie, en passant
een extreme bijna tot maatstaf
verheffend. "Deze dualistische
situatie zorgt voor een maximale
levendigheid van de raadsverga
deringen en maakt dat elke partij
wel eens bij de meerderheid
hoort en daardoor bepaald resul
taten kan claimen".
"Tegenover deze voordelen
staan echter twee nadelen: er
wordt sterk afbreuk gedaan aan
politieke herkenbaarheid en ver
der staan de consistentie en de
slagvaardigheid van het beleid
sterk onder druk. Deze situaties
zijn moeilijk te doorbreken, en
het college van B en W is minder
aantrekkelijk als onderhande
lingspartner of zakelijk geïnte
resseerde, naarmate het vaker
voorkomt dat de voorstellen van
B en W worden verworpen in de
raad".
Een andere zienswijze kan zijn
dat dit een zwaarder beroep doet
op de bekwaamheid en de creati
viteit van de bestuurder. Maar
liever kiest het Leidse college
voor een andere weg. Bordewijk:
"Wil men deze laatste twee be
zwaren verminderen, dan zit er
niets anders op dan een situatie
Bordewijk (foto Wim Dijkman)
te creëren waarin wethouders
veelvuldig vooroverleg met hun
fractie plegen".
"Het verdient daarbij aanbeve
ling het aantal deelnemende par
tijen zo beperkt mogelijk te hou
den en deze zodanig te kiezen dat
er op zoveel mogelijk punten
overeenstemming is te verwach
ten. Dit bevordert zowel de
slagvaardigheid van het college
als de herkenbaarheid van de
deelnemende partijen in het be
leid en zorgt tegelijkertijd voor
een oppositie van voldoende om
vang om het college kritisch te
volgen".
Bezwaren
Deze laatste redenatie lijkt om
streden en Bordewijk consta
teert zelf ook dat er bezwaren
aan zijn verbonden. "Op deze
manier zijn er weinig mogelijhe-
den voor fractieleden van de col
legepartijen die geën wethouder
zijn om zich te profileren, en le
den van de oppositie hebben al
leen succes op punten die door
collegeleden niet belangrijk ge
noeg werden gevonden voor
vooroverleg, of waar dit overleg
faalde".
"Maar dat laatste succes
smaakt des te zoeter", merkt
Bordewijk hierbij op, implice
rend dat de oppositie vaker blij
moet zijn met een dode mus. Bo
vendien betekent dit voor de
coalitie een reden minder om te
overwegen water te doen bij de
wijn van de huidige wijze van be
sturen.
"Zoals de rechtspraak naast de
openbare rechtzitting ook de be
sloten raadskamer kent, kent
ook de politiek gremia waar
beslotenheid standpunten w
den voorbereid", vervolgt Borde
wijk. "Dit geldt zowel voor de B
en W-vergadering als die van de
fractie. Daarbij zijn ambtelijke
standpunten wel relevant. Het
college dient bij zijn besluitvor
ming van alle relevant ambtelij
ke standpunten in kennis te zijn
gesteld. In de fractie kunnen
aan de orde komen, wanneer de
wethouder daaraan behoefte
heeft".
Het gevolg is allerlei beschei
den, zoals de parkeernota, maan
denlang in beslotenheid circule
ren. Bordewijk gaf, tijdens de be
grotingsbehandeling, wel toe dat
er "soms toezeggingen lichtvaar
dig worden gedaan" en dat "er te
weinig aandacht wordt besteed
aan sommige toezeggingen"
Maar meer dan een aai over de
bol moet men daar echter niet
achter zoeken: wel toegeven dat
er zaken niet in de haak zijn,
maar elke concessie om hierin
wijzigingen aan te brengen
geren.
