Economie leeft op
in de Sowjet-Unie
-Zündapp München wordt ontmanteld
'Aarde sterft langzaam uit'
WD: wel P.C. Hooft-
prijs met ander rapport
]IA: defensie-uitgaven stijgen minder snel
Lezers schrijven
Paus (2)
Paus (3)
Vorig jaar
5,6 procent
meer aardgas
opgestookt
Beurs Amsterdam
RIJDAG 22 FEBRUARI 1985
PAGINA 25
VASHINGTON (AP/DPA) - Na zeven jaar van stagnatie vertoont de Russische econo-
nie een lichte opleving, zo wordt geconcludeerd in een rapport van de Amerikaanse
feheime dienst CIA. De defensieuitgaven zijn de laatste jaren minder snel gestegen.
Sinds 1976 namen de militaire bestedingen jaarlijks met twee procent toe. In de periode
965-1976 bedroeg het jaarlijkse stijgingspercentage nog vier tot vijf procent.
>ndanks die geringere stijging is
et uitgavenniveau zo hoog dat de
1 owjet-Unie haar strijdkrachten
.on moderniseren.
De geringere stijging van de de-
geen reden is om aan te nemen dat
binnenlandse economische proble
men de Russische leiding dwingen
tot het vinden van een 'bliksemaf
leider' in de vorm van riskante bui-
ensieuitgaven na 1976 is volgens tenlandse avonturen. Aan de ande-
te CIA mogelijkerwijs een gevolg re kant verwacht het rapport ook
•an de opvatting van Moskou dat niet dat een eventuele verslechte-
ijn strijdkrachten nu voldoende ring van de economische situatie
ijn uitgerust om een buitenlandse veel invloed zal hebben op de poli-
>edreiging het hoofd te bieden. tieke en militaire activiteiten van
Het rapport werd op 21 novem- de Sowjet-Unie, vooral in de Derde
>er als geheim document aan de Wereld.
kommissie aangeboden. Later is
.•en niet-geheime versie opgesteld.
Daarin wordt geconcludeerd dat er
De belangrijkste conclusies uit
het rapport zijn:
De onlustgevoelens over het paus
bezoek zijn nog niet van de lucht.
In uw krant las ik over bijeenkom
sten (tegenstanders van het aan
staande bezoek van de paus) in
Utrecht en Nijmegen.-
Dat je demonstreert tegen dat
bezoek, zeker nadat kort geleden
opnieuw vanuit Rome over het ka
tholieke volksdeel is heengewalst,
dat mag van mij. Ook ik ben het
met allerlei dingen niet eenszeker
waar de basis geen inspraak heeft.
Ook ik heb geprotesteerd en velen
met mij, en we zijn nog niet klaar.
Maar wat ik lees over de eventue
le acties waar men op bijeenkom
sten mee bezig is, dat getuigt van
weinig smaak en is van deze lieden
net zo stijlloos als ze in Rome den
ken met ons bezig te kunnen zijn.
Hier is het bekende spreekwoord
'De pot verwijt...enzovoorts' van
toepassing.
M.CÏ.J. Bosch
Merelstraat 168
Leiderdorp
Het wordt hardstikke leuk in de
katholieke kerk, we krijgen een
fanclub voor de paus. De heer
Creutz met in zijn kielzog pastoor
Vreeburg gaan het helemaal ma
ken en hebben ons laten weten dat
we niets te vrezen hebben, "het
zijn geen scherpslijpers". Immers,
om lid te worden van de fanclub
hoeven we het niet met de paus
eens te zijn, en we hoeven zelfs niet
iedere week naar de kerk.
Nu zijn er van die mensen die al
les toch weer verkeerd begrijpen,
die toch weer denken dat pastoor
- Het bruto nationaal produkt
van de Sowjet-Unie is in 1983 3
procent gestegen na een aantal ja
ren achter elkaar te zijn gedaald.
- Het groeipercentage over 1984
is ongeveer 2 procent. Als er geen
slechte oogst was geweest, was dat
percentage nog hoger uitgevallen.
Volgens het rapport zal de eco
nomische opleving in de Sowjet-
Unie ongeveer twee jaar duren,
"?fnd°or-?„e i" fïfat zo" RAWALPINDI - Spandoeken vol
kunnen zyn de levensstandsaard politieke leuzen beheersen momen
iets te verhogen en meer geld uit te teel het straatbeeld van ie stad Ra_
geven aan nieuwe fabrieken en de- walpindi in Pakistan met het oog
op de algemene verkiezingen in Pa
kistan, komende maandag.
In de aanloop naar deze verkie
zingen zijn de afgelopen dagen
meer dan 800 mensen gearresteerd.
Jamsessions bij
Jazz on Sunday
Per traditie wordt in elk lopend
seizoen van Jazz on Sunday één
middag vrijgehouden voor het
houden van jamsessions. Dit ge
beurt nu op zondag 24 februari a.s.
De coördinator van de sessions is
in handen van drummer Ruud Bo-
gaards en hij wordt daarin met
een basisbegeleidingsgroep - bij
gestaan door de pianist Rob Ager-
beek en de Amerikaanse bassist
James Long. Verder' werken o.a.
mee tenor-saxofonist Guup Massa-
ro, gitarist Ferry Roberts en vibra-
fonist Gerard van Baarle.
De sessions beginnen om 15.00
uur in het Bowling-restaurant
Hans Menken aan de Boshuizer-
laan in Leiden-Zuidwest.
DEN HAAG (ANP) - Toon Her
mans heeft voor de komende we
ken al zijn voorstellingen afgelast.
De conférencier, die in Zwitser
land met vakantie vertoeft, heeft
dit gisteren laten weten aan een
aantal Nederlandse schouwburg
en theaterdirecteuren.
Volgens Hermans heeft zijn arts
hem verboden zijn stem te gebrui
ken voor de periode van zes we
ken.
fensie.
Vreeburg mensen de kerk uitjaagt.
Dom! Niets is minder waar.
Pastoor Vreeburg geeft met zijn
fanclub iedereen, ook hen die door
sommige bisschoppen worden uit
gestoten, de gelegenheid de paus
te ontmoeten en als daar tijd voor
is een praatje te maken. Dus meldt
u massaal aan, de vlaggetjes, de
toeters en de speldjes liggen klaar.
Het gesprek dat de heer Creutz
aangaat met de Stichting Pausbe
zoek zal zeker zo uitpakken dat Hij
(de paus) afwijkt van zijn voorge
stelde c.q. voorgeschreven route,
en zijn fanclub bezoekt, en zo zal
het deze keer onmogelijk zijn dat
de paus doof blijft voor de stem
van de Zwijgende Meerderheid.
(Of heb ik het nou tóch verkeerd
begrepen?).
J.L.Th, v.d. Laan
Lage Rijndijk 28b
Leiden
De politie van Karachi maakte be
kend dat alleen al in die stad de
afgelopen vier dagen meer dan 650
mensen zijn opgepakt, die worden
beschouwd als een "bedreiging
voor de openbare orde".
Ook in andere delen van het land
zijn honderden preventieve arres
taties verricht. Vrijwel alle opposi
tieleiders zijn opgepakt. De opposi
tie heeft opgeroepen tot een boycot
van de algemene verkiezingen, en
van de verkiezingen voor provin
ciale raden, die drie dagen later
worden gehouden.
Met name in de provincie Sind,
waar het verzet tegen het militair
bewind vanouds sterk is, is een gro
te politiemacht op de been ge
bracht. (f0to AP)
Fabriek gaat schroef voor schroef naar China
BONN Bij Zündapp in München
wordt sedert een maand voorna
melijk Chinees gesproken. Ruim
'honderd technici uit de volksrepu
bliek zijn daar bezig de eens be
roemde motorenfabriek te ont
mantelen, die in september van het
vorige jaar failliet werd verklaard.
door
Hans Amesz
Kort na het bankroet nam de
Tianjin Bicycle Industry Compa
ny' voor 16 miljoen mark de pro-
duktie-installaties van Zündapp
over. De ongeveer 15.000 ton ma
chines en gereedschappen zullen,
nauwkeurig gedemonteerd en bij
wijze van spreken schroef voor
schroef in zo'n 900 containers ver
pakt, naar China worden overge
bracht.
Het grootste deel van de vracht
zal met de Trans-Siberiê-expres
worden vervoerd. Alleen de zwaar
ste delen gaan per schip, en bijzon
der gevoelige apparatuurals bij
voorbeeld elektronische meetin
strumenten wordt per vliegtuig
naar de staatsfabriek in Tianjin ge
stuurd, waar eind volgend jaar de
eerste 'Zündapp Tianjin'-motor-
fietsen van de band laten rollen:
naar verluidt tot in details op de
zelfde manier als in München het
geval was.
Aanvankelijk hadden de Chine
zen met Duitse firma's onderhan
deld over de demontage en ver
scheping van Zündapp. Maar de
prijzen vonden zij veel te hoog. Het
team dat Zündapp nu demonteert,
vooral mannen maar ook vijf vrou
wen, werkt letterlijk de hele dag
van zes uur 's ochtends tot laat in
de avond zonder dat een schreeuw
of jammerklacht opklinkt. Ze be
horen tot een speciale firma, die
fungeert onder het ministerie voor
machinebouwindustrie in Peking.
Ervaring in het ontmantelen (en la
ter weer opbouwen) van fabrieken
werd al opgedaan in landen als Ko
rea, Vietnam, Pakistan, Thailand
en Roemeniè.
Inzinking
Zündapp, 68 jaar oud, had vorig
jaar een schuld van 53 miljoen. Het
zo traditierijke bedrijf zat al sinds
1982 in de rode cijfers. Terwijl
BMW zich onttrok aan de inzin
king van de wereldmarkt voor mo
toren en vorig jaar produktie en af
zet met 21 procent tot 34.000 mo
torfietsen zag stijgen, ging Zün
dapp als gevolg van de concurren
tie uit Japan en een verkeerde mo-
delpolitiek uiteindelijk failliet,
waardoor ruim 700 mensen in eer
ste instantie op straat kwamen te
staan.
Een groot deel van hen heeft
weer werk gevonden, maar onge
veer 180, meest oudere, Zündapp-
medewerkers zullen na hun ont
slag eind maart wel moeten gaan
stempelen. Ongeveer 25 tot 28 ge
schoolde arbeiders gaan naar Chi
na om bij opbouw en start van
'Zündapp Tianjin' te helpen.
Doel is dat daar vanaf eind 1986
rond 200.000 motorfietsen jaarlijks
worden geproduceerd. Meer overi
gens dan Zündapp in München
ooit maakte. Nieuwe Zündapp-
klanten zullen Chinese boeren zijn,
die na de economische hervorming
weer privé-ondernemers zijn. Een
boer zou naar schatting een half
jaar moeten werken om een Zün-
dapp-brommer te kunnen betalen.
De Duits-Chinese handel in 'ge
bruikte goederen' neemt volgens
deskundigen steeds meer toe. Chi
nese delegaties trekken door de
Bondsrepubliek op zoek naar aller
lei produktie-installaties en werk
tuigen die nog in goede staat zijn.
Op dit moment demonteren circa
60 Chinese technici even over de
Duitse grens in Frankrijk bijvoor
beeld ook een koelkastenfabriek
Volkswagen
De Chinezen willen hun levens
standaard verbeteren en hebben
daarbij niet in de laatste plaats de
Duitse technologie op het oog. Zo
heeft Volkswagen eind vorig jaar
een contract met drie Chinese part
ners afgesloten teneinde in de
vorm van een joint-venture (50 pro
cent van de aandelen van het basis
kapitaal van 200 miljoen mark is in
handen van VW, 50 procent in han
den van de Chinese partners) vanaf
1987 30.000 Volkswagens van het
model Santana te produceren en
vanaf 1989 100.000 automotoren.
De auto's zijn bedoeld voor de
Steeds minder dier- en plantsoorten
RIJSWIJK (ANP) - „Het in snel tempo toenemende
verlies aan plant- en diersoorten betekent een sluipen
de vernietiging van ons bestaan". Deze bedreiging van
de mensheid wordt onderschat en krijgt te weinig aan
dacht van politici en beleidsmakers. Aan dit milieu
probleem zal nu iets moeten worden gedaan voordat
het mettertijd te laat is.
Dat zegt prof. dr. D. J. Kuenen, voorzitter van de
Raad voor het Milieu- en Natuuronderzoek (RMNO).
In het zojuist verschenen jaaradvies van de raad, dat
prof Kuenen gistermorgen aan minister Winsemius
(milieubeheer) overhandigde, wordt het verlies van
soorten en variëteiten één van de belangrijkste na-
tuurproblemen op langere termijn genoemd. Ook de
bedreiging van de ozonlaag krijgt in het rapport, dat
een vijftigtal adviezen voor natuur- en milieuonder
zoek bevat, bijzondere aandacht.
Tegen de eeuwwisseling zullen tussen de 500.000 en
twee miljoen plant- en diersoorten als gevolg van de
voortdurende aantasting van natuurgebieden en door
vervuiling zijn uitgestorven. De helft tot tweederde
van de soorten die zullen uitsterven leeft in de tropi
sche regenwouden van Afrika, Aziè en Zuid-Amerika.
Deze worden thans in snel tempo gekapt. Op die ma
nier gaat 18 tot 20 miljoen hectare bos per jaar verlo
ren, zodat nog vóór het jaar 2000 veertig procent van
het regenwoud zal ziin vernietigd.
DEN HAAG (ANP) - Het ver
bruik van aardgas in Nederland
is in 1984 ten opzichte van 1983
met 5,6 procent gestegen tot
40.627 miljoen kubieke meter.
Dit blijkt uit definitieve gege
vens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Het gezinsverbruik en dat van
kleine ondernemingen via de
gasdistributiebedrijven steeg'
met 1,8 procent tot 20.485 mil
joen kubieke meter. De directe
leveringen aan de centrales na
men toe met 9,2 procent tot 9.249
miljoen kubieke meter en die
aan de industriële grootverbrui
kers met 10,5 procent tot 10.895
miljoen kubieke meter.
De stijging van het binnen-
lands verbruik werd grotendeels
opgevangen door een daling van
de uitvoer met 1.065 miljoen ku
bieke meter en een stijging van
de invoer met 387 miljoen kubie
ke meter. Hierdoor hoefde de
bruto produktie met slechts 0,9
procent te stijgen om aan tota
le binnen- en buitenlandse vraag
van 77.251 miljoen kubieke me
ter te kunnen voldoen.
De produktie van ruwe aardo
lie en aardgascondensaat in Ne
derland is in 1984 ten opzichte
van 1983 met 18,4 procent toege
nomen tot 3,432 miljoen kilo
gram. Deze stijging is voorname
lijk het gevolg van het in produk
tie nemen van een aantal plaat
sen waar olie voorkomt in de
Noordzeebodem en vernieuwde
winningstechnieken in oliebron
nen op het vasteland. De binnen
landse produktie bedroeg hier
mee 7,2 procent van de in Neder
land verwerkte hoeveelheid ru
we aardolie en aardgasconden
saat.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Als de
jury voor de P.C. Hooftprijs de
passage over het pausbezoek uit
haar rapport schrapt, dan vindt
de WD in de Tweede Kamer dat
de prijs alsnog aan Hugo Brandt
Corstius moet worden toege
kend. De fractie zal dan volgende
week een voorstel van de opposi
tie in die richting steunen. Dit
deelde een woordvoerder van
fractieleider Nijpels vandaag
meegedeeld. De voorzitter van
de jury, dr. C.W.M. Verhoeven,
liet eerder vandaag weten dat hij
wel bereid is de omstreden zins
nede uit het rapport te schrap
pen.
WD-fractieleider Nijpels zei
gisteravond al voor de VARA-te-
levisie dat hij "de prijs toege
kend zou hebben" als de laatste
zin van het rapport er uit zou zijn
gelaten. De VVD'er noemde de
passage waarin gezegd wordt dat
het geen toeval is dat de prijs aan
Brandt Corstius wordt toege
kend in het jaar dat de paus Ne
derland bezoekt. Hij vond die
zinsnede onnodig kwetsend voor
katholieken.
Volgens juryvoorzitter Verhoe
ven heeft minister Brinkman
(WVC) zich in tegenstelling tot
Nijpels niet achter het rapport
verscnolen. De minister wilde in
een gesprek met Verhoeven niet
toezeggen dat hij de prijs bij een
ander rapport wel zou uitreiken.
Brinkman maakte volgens Ver
hoeven duidelijk dat hij bezwa
ren had tegen de toekenning zelf,
niet tegen het rapport. „De mi
nister hoeft maar te kikken en hij
heeft een ander rapport", aldus
Verhoeven, die wel liet weten dat
hij hierover eerst nog overleg zou
moeten plegen met de overige
ex-juryleden.
Het is toch belachelijk dat een
„pastoriegrapje de toekenning
van een staatsprijs in de weg
staat", zei Verhoeven. „In de
week. van het pausbezoek zullen
er nog wel andere grapjes de ron
de doen."
Meerderheid
De WD-fractie heeft gisteren
speciaal over de P.C. Hooft-prijs
vergaderd en een overgrote
meerderheid vond toen dat de
prijs niet moet worden toege
kend aan Brandt Corstius. Nij
pels zei gisteren na afloop van de
vergadering dat zijn fractie voor
stellen zal doen om het systeem
van staatsprijzen te veranderen.
Hij zich verder zich te hebben ge
stoord aan uitlatingen van pre
mier Lubbers tegenover Vrij Ne
derland waarbij hij zei dat de
prijs wel zou zijn toegekend als
de WD-ministers daarop had
den gestaan. Hij zei het niet juist
te vinden dat de premier mede
delingen doet over een intern be
raad van het kabinet en betichtte
hem er verder van het overleg
over de prijs niet juist te hebben
weergegeven.
Taalunie
De Vlaamse minister Mare
Galle, die vorige week bekend
maakte dat hij in verband met de
staatsprijs-affaire uit het minis
terscomité van de Nederlands-
Belgische Taalunie zou stappen,
is gisteren door de Belgische re
gering op het matje geroepen.
Hem is het mandaat voor de
Taalunie ontnomen. Dat bete
kent dat hjj niet langer namens
de regering zitting heeft in het
ministerscomité.
De jury voor de staatsprijs
voor de kinder- en jeugdlitera
tuur heeft vanochtend bij monde
van haar voorzitter, H. Bekke
ring, meegedeeld dat zij haar
taak zal neerleggen, tenzij minis
ter Brinkman alsnog de P.C.
Hooft-prijs toekent aan Brandt
Corstius.
overheid, het taxi-bedrijf en de
touristenindustrie. Privé-verkopen
zijn in China, aldus een woordvoer
der van VW in Wolfsburg, geen the
ma. De voertuigen worden ook niet
geëxporteerd. Dat geldt echter niet
voor 70.000 automotoren: 100.000
geproduceerde min 30.000 voor de
VW's-Santana.
Het gaat hier overigens om het
financieel grootste verdrag tussen
West-Duitsland en China tot nu
toe. In Shanghai zullen te zijner
tijd ongeveer 2500 mensen in de
Duits-Chinese fabriek werken,
waarvan 50 tot 60 Westduitsers. De
raad van bestuur gaat vier leden
tellen: twee Chinezen (woordvoer
der en personele zaken) en twee
Duitsers (techniek en administra
tie).
Noteringen van vrijdag 22 februari 1985 (tot 1
AANDELEN
binnenland maomosn 4is.oo 42ok
doorlopend
vk
sk
172.00 173.00
219.00 219.50
109.50 109.90
Ook in ons land neemt de soortenrijkdom als gevolg
van een verdere intensivering van de landbouw, ingre
pen in het landschap, uitbreiding van de waterhuis
houding, nieuwe woningbouw en wegenaanleg af. De
500 tot 600 soorten planten, die er tien jaar geleden
nog in het Nederlandse grasland waren, zullen over
vijftien tot ongeveer honderd jaar zijn gereduceerd.
Sommige weidevogels zullen vrijwel geheel verdwe
nen zijn.
Een grote verscheidenheid in de natuur is naar de
opvatting van prof. Kuenen van wezenlijk belang voor
het voortbestaan van de mensheid. Als de thans nog
aanwezige voorraad wilde plant- en diersoorten dras
tisch blijft slinken, drogen de bronnen van nieuwe
soorten voedsel, farmaceutische middelen, natuurlij
ke vijanden van cultuurgewassen en bouwmaterialen
snel op.
In zijn rapport geeft de raad tal van adviezen voor
onderzoek naar de gevolgen voor de natuur en het
milieu van de industriële produktie, landbouw, ver
keer en waterstaatswerken. Ook op het gebied van de
verzuring, de vermesting, verspreiding van milieuge
vaarlijke stoffen en de verstoring van het milieu door
stank en geluidhinder doet de raad een aantal aanbe
velingen.
190 00
292^00
107000
67.00+
147 00
biedero c
bnnk mol
buhrmte
292 00 292 00
163.00 163 00
126.00+ 129 00
139.00 138.00
520 00 53000
18 00 8 14 5 00B
medicoph. e
meneba c
nbm-bouw
nschhypc
porcfles
012 00 820.00
10200.00 10000.00
11150.00 11000.00
2500 00 2500.00
50.00+ 50 80
25500 25300
132.00 130.00
112.00 112.5G
54000 530.00
7.61 NG
108.50 108.50
480 00 480 00
379 50 379.8<
237.00 237.00
220.00 218.00
133 35 133 30
31.20 30.60
belegglngslnst.
1280 00 1280 00
330.00
8610
4200
182 00
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 12% 81-91 131.00
nM1\ft 81-92 113.60
m HVz 82-92 113.60
nl 11 V« 82-92 11290
ft 83-94 102 90
bg 10V4 82-07 116.90
11650
110.90
bgS'/ft 8411-09 103.70 103.5C
105 50
103.50 L
10180
100 80
crabo7*4 84 98 80
8 83-91 100.40
103.70 103.40
103.80 103.20
102 80 102 60
rabo7V? 64-93 98 00
100.20 100.1C
wuh 8*4 78-87 100 60
wuhS'ft 82-89 99.70
Indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
Alg lokaal 188 0
Algemeen 205.5
obl.index/eff.rend.fc.b.s.)
Goud en zilver
Goud onbewerkt: 36500
37000
Zilver onbewerkt: 705 - 775
Beurs houdt zich rustig
Op de laatste beursdag van deze
week heeft de Amsterdamse effec
tenbeurs geen grote sprongen ge
maakt De handel startte met een
licht verdeelde stemming en dat
beeld bleef ook later op de dag
sten van ruim twee kwartjes maar
Koninklijke Olie verspeelde een
gulden. Ook KLM kon het hoge ni
veau van gisteren niet vasthouden
en de koers ging met iets meer dan
een gulden achteruit
De ABN en Amro hielden zich erg
rustig maar collega NMB was meer
in de gunst zodat de notering steeg
met ruim een gulden Verzekeraar
Aegon was weer vast met een
winst van meer dan een gulden,
waar echter verliezen van Amev en
Nationale Nederlanden tegenover
een verdeeld beeld te 2
