Peres wil met
Hoessein praten
Rel rond Belgrano nergens voor nodig
'Geen grote Midden-Oosten-top'
Spaanse jumbo
vloog te laag
Thatcher steunt Reagan
Voorbehoedsmiddelen
nu vrij in Ierland
Surinaamse jacht op Guyanezen
Waarom vertelde Britse regering niet gewoon de waarheid?
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
ROME (AP/Rtr/AFP/UPI/DPA) - De Israëlische premier Shimon Peres heeft gezegd dat
hij bereid is naar Jordanië te gaan om vredesonderhandelingen te beginnen. Tegelijker
tijd herhaalde hij de uitnodiging aan koning Hoessein om een bezoek te brengen aan
Jeruzalem.
BILBAO - Uit een voorlopige ana
lyse van de vliegramp, afgelopen
dinsdag bij Bilbao, blijkt dat ver
ongelukte Boeing-727 te laag heeft
gevlogen. De piloot, Jose Luis Pa-
tino, die ruim 13.000 vlieguren op
zijn naam had staan, had een mini
mumhoogte aan moeten houden
van 1321 meter, inplaats van de
1036 meter die hij heeft aangehou
den.
Diverse media speculeerden gis
teren over de mogelijkheid dat Pa-
tino, die de laatste tijd aan psychi
sche depressies leed, op eigen ini
tiatief naar een lagere hoogte ge
zakt is om onder de laag hangende
bewolking uit te komen en met
ruim zicht de landingsmanoeuvre
in te kunnen zetten.
door
Gerrit-Jan Hoek
De 54 meter hoge zendmast van
de Baskische regionale televisie,
waar de Boeing van Iberia met 148
mensen aan boord tegenaan bot
ste, blijkt bovendien op geen enke
le manier aangegeven te zijn op de
navigatiekaarten die de piloten ge
bruiken. Evenmin komt de 1026
meter hoge berg Oiz, waarop de
zendmast staat opgesteld, op de
navigatiekaarten voor, zo heeft een
woordvoerder van de Spaanse pi-
lotenvakbond SEPLA gemeld.
In afwachting van de publikatie
van de informatie van de banden
van de zgn. zwarte doos, waarop de
technische gegevens van de veron
gelukte Boeing en de gesprekken
met de verkeerstoren van Sondica
geregistreerd staan, gist men nog
steeds naar de oorzaken van de
vliegramp.
Intussen is een storm van protest
gerezen tegen de chaotische tafere
len bij de reddingsoperatie, die pas
gisteravond werd afgesloten. In de
Spaanse pers werden de weinig
verheffende ruzies, fricties en inci
denten tussen de eenheden van de
Guardia Civil, de Spaanse BB en
de Baskische autonome politie
breeduit gemeten. Gisteravond
waren 77 van de 148 slachtoffer geï
dentificeerd. De identificatie van
de overige stoffelijke overschotten
zal, vanwege de ernstige vermin
kingen, waarschijnlijk nog maan
den duren.
Op een persconferentie voor zijn
vertek naar Roemenië kleineerde
Peres het belang van het Ameri
kaans-Russische overleg inzake
het Midden-Oosten en wees hij het
voorstel voor een internationale
bronnen in Tel Aviv werden de
twee „terroristen" doodgeschoten
toen zij probeerden te vluchten. De
Israëliërs vielen het dorp Bazu-
riyeh binnen om mensen op te spo-
die aanslagen op Israëlische
vredesonderhandelingen waarbij eenheden beraamden of hadden
de Russen betrokken zouden zijn uitgevoerd, zo werd uit de bronnen
af. in Tel Aviv vernomen. Buiten Ba-
*Wy zijn tegen de internationale turiyeh werden eerder deze week
conferentie. Wij willen geen verto- twee bomaanslagen gepleegd
ning, maar een dialoog,' zo zei Pe- waarbij twee Israëliërs omkwa-
res. Ook de op de persconferentie men.
aanwezige Italiaanse premier Bet-
tino Craxi ondersteunde het idee
van directe onderhandelingen als
de beste manier om vrede te krij
gen in dit gebied.
'Ik ben bereid naar Amman te
gaan. Ik ben er zeker van dat de
WASHINGTON - De Britse pre- sprekingen over wapens, terroris-
mier Margaret Thatcher heeft gis- me en de economie. Zij beklem-
teren in de Amerikaanse hoofdstadtoonde bij herhaling dat zy en de
verklaard 'voorzichtig optimis- Amerikaanse president over de
meeste dingen hetzelfde denken,
„hoewel strategie en tactiek op
sommige punten kunnen verschil
len". Thatcher heeft dan ook na
drukkelijk gepleit voor verder on
derzoek naar een verdediging te
gen raketten in de ruimte en meer
in het algemeen het handhaven en
opbouwen van een sterke defensie.
tisch' te zijn over de pitkomst
het Amerikaans-Russische wapen
een toespraak tot het Congres
Amerikanen (voornamelijk die van
Ierse afkomst) opgeroepen geen
geld te zenden naar de IRA in Ier
land: „Zij terroriseren hun eigen
gemeenschappen. Zij zijn de vijan
den van democratie en ook van
vriiheid"
Met Reagan voerde Thatcher be-
Thatcher, die het Congres een
buste van oorlogsleider Winston
Churchill cadeau gaf, heeft weinig
nieuws gezegd. Haar komst was
voor Reagan nuttig vanwege haar
pleidooi voor zijn defensiepro
gramma, dat volgens de begroting
uitgaven vergt die het Congres
sterk wil beknotten.
Tussen de besprekingen door vonden president Reagan en premier That- iff?
cher gisteren tijd voor een wandeling met Reagans hond Lucky.
PARAMARIBO (GPD) - Volgens pater S. Mulder v
is-katholieke gemeente in Paramaribo zijn
achterlaten en hun geld afgeven. Vaak plunderen de -
soldaten zelf de woningen, die open en bloot worden gen de uitdrukkelijke
LONDEN - De Ierse Dail (Tweede
Kamer) heeft gisteravond met 83
stemmen een wet goedge-
iedereen van 18
jaar en ouder mogelijk maakt niet-
medische voorbehoedsmiddelen
als condooms te kopen.
Het was een historische beslis
sing, want de Dail heeft zich daar
mee voor de eerste keer sinds Ier-
lands onafhankelijkheid (1922) te-
Israeliërs het eoed vinden dat ko- de rooms-katholieke gemeente in Paramaribo zijn er Udie",£e11 wu.iii.gcn, u.c uFc
rürre Hoessein naar Jeruzalem de afgelopen twee maanden bij de actie „Schoon achtergelaten", zo verklaarde pater Mulder. Talloze
nuiR xioessem naar jeruzaiem r - Jmoeten zich de vrypostigheden laten welge-
hart heeft^zefperesWHeUs de S" ne^G^I^ vallen van de müitaire poUtie en er z«n twee
Peres^voorsteft XTSSM onmenselijke transportsysteem is het do-
gaan hoewel hii wel geregeld ko- maribo zijn geverifieerd. De Guyanese ambassadeur dental inmiddels gestegen tot negen. In Nickenewor-
ning' Hossein uitenodfgd heeft in Paramaribo, Jones, heeft zijn bezorgdheid geuit by den de Guyanezen met tweehonderd tot driehonderd
vüor eesnrekkenhf Israël de Surinaamse minister van buitenlandse zaken Wim personen tegelijk opgesloten in een loods, zonder
door
Henk Dam
r gesprekken in Israël.
Ook dé voormalige oremier Be- Udenhout, over de manier waarop naar schatting drie- voedsel of sanitaire voorzieningen. Omdat t.
n heeft vïoêrergeregdTt Mi te- duizend Guyanezen door de militaire politie Surina- twee veerboten per dag varen naar Spnngf.elds
Hoge functionarissen
kerk hebben de afgelopen
meerderheid in de Dail vóór de
wet, die al vanaf volgende maand
een eind maakt aan de huidige
praktijk waarbij voorbehoedsmid
delen slechts voor echtparen en
dan nog op doktersvoorschrift ver
krijgbaar zijn.
De beslissing van de Dail is een
belangrijke overwinning voor pre
mier FitzGerald, die zijn eigen par
tij Fine Gael op drie man na voor
zag stemmen, daarbij gesteund
door alle Dail-leden van coalitie
partner Labour en enige onafhan-
kelijke parlementariërs.
De grootste oppositiepartij, Fian-
na Fail onder leiding van Charles
Haughey, stemde in zijn geheel te-
gen. Deze partij toonde zich daar-
de mee ook niet gevoelig voor het ar
gument, dat de wet een wijdere
de
gin heeft vroeger gezegd dat hij be
reid was naar Amman of elders te me z,Jn uitgezet.
togen TarardlCingndHoheasse.n Sinds december vorig jaar houdt de militaire politie
keur 's nachts worden deuren ingetrapt, mensen het
huis uitgesleept en op transport gesteld naar de
grens", zo zei pater Mulder. „Als ze niet snel genoeg
reageren, worden ze toegetakeld en bedreigd. Dik-
Craxi verklaarde op de perscon
ferentie dat hij Peres tijdens diens
driedaagse bezoek aan Italië inge
licht heeft over zijn besprekingen
met Arabische leiders eerder dit
jaar en over de inhoud van een re
cente brief die hij kreeg van PLO-
leider Arafat. Hij zei ook dat de
overeenkomst tussen koning
Hoessein en Arafat over een geza
menlijke strategie tegenover Israël
niet ver genoeg ging om een kader
te verschaffen voor vredesonder
handelingen.
Na afloop van het tweedaagse
overleg dat de Sowjet-Unie en de
Verenigde Staten in Wenen over
het Midden-Oosten hebben ge
voerd, zijn gisteren geen medede
lingen gedaan. Verwacht wordt dat
president Reagan vanavond op een
persconferentie wel informatie
over de besprekingen zal geven.
Inval in Libanon
Israëlische troepen hebben giste
ren een inval gedaan in een sji'i-
tisch dorp in Zuid-Libanon. Vol
gens militaire bronnen schoten zij
twee guerrillastrijders dood. Zij
hielden 200 mensen aan voor on
dervraging. Volgens de militaire
wijls hebben de
Guyana, moeten sommigen een of twee nachten in de
loods doorbrengen.
In veel klachten die bij de Guyanese ambassade bin
nenkomen, wordt de persoon Van Kessel als hoofd
schuldige genoemd. Deze agent van de militaire poli
tie is kort geleden tot hoofd van de immigratie bevor
derd.
Legerleider Bouterse verklaarde dat de actie
„Schoon Schip" noodzakelijk was, omdat veel misda
den meer dan duidelijk hun afkeer strekking heeft dan alleen de Ierse
de wet laten blijken, en by die zedelijkheidswetgeving, die tot de
gelegenheid onder
gezegd achterlijkste in Europa behoort,
dat het plicht is van katholieke par- wat te moderniseren.
lementariërs de leerstellingen 1
de kerk te volgen.
Bovendien werden de leden
Die strekking is, dat het Ierse
parlement nu getoond heeft, niet
de leiband van Rome te lopen,
alleen hun nachtgoed aan of den in Suriname door buitenlanders worden ge-
pleegd. Hij ontkent overigens dat de militaire politie
zich misdragen heeft.
de Dail onder druk gezet door con- hetgeen altijd een .belangrijke i
servatieve actiegroepen, die zelfs den voor de protestantse meerder-
met ontvoering en in brand steken heid in Noord-Ierland is geweest
dreigden, als het parlement met de om tegen alle pogingen gekant te
wet akkoord zou gaan. zijn Ulster en Ierland dichter bij el-
Niettemin was er een kleine kaar te brengen.
ADVERTENTIE
IRA-gelden
De politie in de Ierse republiek
en Noord-Ierland heeft gewaar
schuwd dat het beslag dat is gelegd
op een bankrekening van het ver
boden Ierse Republikeinse Leger
(IRA) wel eens tot een golf ontvoe
ringen zou kunnen leiden ter com
pensatie van het verlies. Op de re
kening stond meer dan zes miljoen
gulden. Het beslag is een grote fi
nanciële klap voor de IRA.
ETA-aanslag
ETA-militar heeft gisteravond
via een reeks telefoontjes aan Fran
se persmedia de verantwoordelijk
heid opgeëist van de moord op de
directeur-generaal van de centrale
bank in Madrid, Ricardo Tejero
Magro. Bij een controlepost werd
gisteren Venancio Sebastian Orca-
jo gearresteerd, een lid van ETA-
militar, die in december vorig jaar
door Frankrijk naar Venezuela was
uitgewezen. Of hij met deze aan
slag van doen had is niet duidelijk.
Afluisteren
Een televisiedocumentaire waar
in wordt beweerd dat de Britse ge
heime dienst de telefoons aftapt
van vakbondsleden en linkse poli
tici mag niet op televisie vertoond
worden. De IBA, de raad van toe
zicht van de commerciële Britse te
levisie, verbood de uitzending van
de documentaire omdat zij in strijd
zou zijn met de wet op de geheim
houding.
Explosieve koffer
Een man met twee paspoorten
en niet opgehelderde nationaliteit
is de bezitter gebleken van de kof
fer waarin dinsdag op het vliegveld
Rhein-Main van Frankfort, 10,5 ki
lo van het zeer explosieve hexo-
geen werd gevonden.De ongeveer
25-jarige man reisde op paspoorten
van Marokko en Oman. Nadere bij
zonderheden omtrent zijn persoon
en zaken zijn niet meegedeeld.
Zaccaro gestraft
John Zaccaro, de echtgenoot van
de Democratische kandidaat voor
het vice-presidentschap, is veroor
deeld tot 150 uur verplichte dienst
verlening aan de gemeenschap we
gens betrokkenheid bij een fraudu
leuze transactie in onroerend goed.
LONDEN - Het Britse dagblad Fi
nancial Times maakte deze week
gewag van een merkwaardig feit:
in Argentinië bestaat maar heel
weinig belangstelling voor de rel
die in Engeland is ontstaan rond de
vraag wat er precies met de Gene
raal Belgrano gebeurde.
Dat is inderdaad curieus. De Ge
neraal Belgrano, die op 2 mei 1982
met behulp van torpedo's van de
Britse onderzeeboot Conqueror
naar de bodem van de Zuidatlanti-
sche Oceaan werd geschoten, was
tenslotte een Argentijnse kruiser.
Het waren 368 Argentijnen, die
daarbij hun leven verloren.
De regering-Alfonsin heeft er
echter weinig belang by, de massa
hysterie die er in 1982 tijdens de
Falklandoorlog in Argentinië heer-
door
Henk Dam
ste te doen herleven. Dat was de
tijd van de militaire junta, en de
huidige Argentijnse regering wil
daarmee onder geen voorwaarde in
verband worden gebracht. Boven
dien vindt de regering in Buenos
Aires, dat alle gepraat over de Ge
neraal Belgrano alleen maar afleidt
van de werkelijk belangrijke
vraagstukken: de soevereiniteit
over de Falklandeilanden („Malvi-
nas" in Argentinië) en het opheffen
van de nog steeds geldende oor
logszone rond de eilanden.
Gedane zaken
Het opmerkelijke aan de slepen
de Belgrano-affaire is dat de hard
ste verwijten en de grootste woede
niet gericht waren op de op zich
zelf bedenkelijke moraal die
spreekt uit het naar de kelder
schieten van een Argentijnse krui
ser die zeker geen bedreiging voor
de Britse oorlogsvloot betekende.
Die waren gereserveerd voor wat
er na de oorlogsdagen gebeurde:
voor de pogingen van de regering
eerst helemaal geen, en later, daar
toe door de omstandigheden ge
dwongen, zo weinig mogelijk ope
ning van zaken te geven.
De centrale vraag bij de Belgra
no-affaire is steeds geweest: heeft
de regering het parlement misleid?
Ja, riepen woordvoerders van de
Labour-partij maandag tijdens het
debat in het Lagerhuis over de af
faire hard. Nee, riep minister He-
seltine (defensie) nog veel harder,
als we dingen niet hebben willen
vertellen, dan is dat omdat 's lands
veiligheid in het geding was.
Dooddoener
Dat is een makkelijke dooddoe-
Kinnock: woede.
ook niet door ten einde gekomen,
maar het debat van maandag heeft
één ding meer dan duidelijk ge
maakt: het is heel onwaarschijnlijk
dat de zaak nog eens leidt tot de val
van de regering. Het is niet That
chers Watergate-schandaal, zoals
haar vele vijanden likkebaardend
hoopten.
Want: Heseltine beloofde maan
dag dat een speciale Lagerhuis
commissie alsnog de zogenaamde
„crown-jewels" mag zien, de gehei
me documenten waarin precies
staat wat er met de Generaal Bel
grano is gebeurd. En afgezien daar
van zijn de meeste aspecten aan de
affaire die de regering onder zich
wilde houden, nu inmiddels al pu
bliek bezit geworden.
Er valt met andere woorden niet
veel meer te onthullen, ook niet
door de onvermoeibare Labour-
parlementariër Tam Dalyell, aan
wiens bijna obsessioneel te noe
men achterdocht en speurzin het te
danken is, dat er zoiets als een Bel
grano-affaire kon ontstaan.
Heseltine was maandag boven
dien zo handig zijn zwaarste ge
schut in stelling te brengen tegen
Clive Ponting, de hoge defensie
ambtenaar die enkele maanden ge
leden Tam Dalyell vitale documen
ten in handen speelde die de om
vang van de doofpot waarin de re
gering de Belgrano had willen
stoppen, aardig weergaven.
Hij wees er onder meer op, dat
het nota bene Ponting zelf was ge
weest, die aanvankelijk had gead-
'viseerd niet alles naar buiten te
brengen, en dat Ponting in een la
tere fase geen enkel bezwaar tegen
geheimhouding van weer andere
feiten had geuit, terwijl hij onder
tussen stiekem documenten liet
uitlekken.
De precedentloze manier waarop
Heseltine uit de school klapte en
over Pontings rol by de beraadsla
gingen op het ministerie vertelde,
moet ten koste zijn gegaan van de
heldenstatus die de inmiddels ex-
ambtenaar in de ogen van velen
had gekregert.
Voorliegen
Die status had Ponting zich ver
worven nadat hij met succes had
aangevoerd dat hij de documenten
over de Belgrano-affaire had laten
uitlekken omdat hij dat in het be
lang van de staat achtte. Dat be
lang, aldus Ponting, schrijft voor
dat regeringen het parlement niet
mogen voorliegen, en ik vond het
mijn plicht aan te tonen dat dat aan
het gebeuren was.
Een gerechtelijke jury steunde
hem in die gedachte, ondanks het
feit dat de rechter dié de zaak tegen
Ponting leidde, zich uitgesproken
partijdig opstelde en de jury (die
per definitie onafhankelijk is) van
tevoren zo ongeveer dwingend
voorschreef Ponting schuldig te
vinden aan overtreding van de Of
ficial Secrets Act.
Wel, dat is allemaal achter de
rug. Het Lagerhuis heeft zijn debat
gehad en zal vrijwel zeker (met uit
zondering van Tam Dalyell) vinden
dat het land voor belangrijker pro
blemen staat. Ponting heeft zijn
ontslag genomen (en grif gekre
gen), en is een boek over zijn erva
ringen aan het schrijven. Iedereen
is gehoord, alles is wel zo'n beetje
gezegd.
Verder: de Falklandoorlog
maakte de regering-Thatcher po
pulair. Met die oorlog nog vers in
het geheugen zou bijna niemand
het erg hebben gevonden te moe
ten vernemen dat de Britten als
eerste hadden aangevallen, hoewel
daar misschien geen legitieme aan
leiding toe bestond. Is in de oorlog
niet alles geoorloofd?
En bovendien: zouden de Argen
tijnen niet hetzelfde hebben ge
daan, als ze daartoe de kans had
den gehad? En tenslotte: zorgde
het tot zinken brengen van de Bel
grano er niet voor, dat geen Argen
tijns oorlogsschip zich sindsdien
meer op zee waagde?
Kaarten op tafel
Kortom, de politieke schade i
Dom
Men kan zich achteraf verbazen
over de ronduit domme manier
waarop de regering-Thatcher
steeds weer heeft geprobeerd,
niets of dan toch op z'n minst zo
weinig mogelijk te vertellen, en
daarbij steeds weer heeft moeten
buigen voor de feiten zoals die
dankzij onthullingen van betrok
kenen en lekken a la Ponting aan
het licht traden.
Er zijn legio aspecten aan de Bel
grano-affaire aan te wijzen waar de
regering eerdere verklaringen
moest bijstellen, gaandeweg wijzi
gen of helemaal terugnemen.
Waarom niet direct de hele waar
heid verteld? Dat zou een veel
makkelijker weg zijn geweest. Nie
mand zou het John Nott achteraf
hebben kwalijk genomen dat hy,
direct na de ramp met de Belgrano,
nog niet precies wist wat er was ge
beurd en dus het Lagerhuis vals
had voorgelicht.
Alfonsin: geen hysterie, (foto AP)
beperkt zyn gebleven als de Britse
regering direct alle kaarten op tafel
had gegooid. Waarom werd dat dan
niet gedaan? Daarop zijn verschil
lende antwoorden mogelijk. Het
eerste is: omdat een heel belang
rijk gegeven, dat nog steeds niet
boven water is gekomen, moest
worden verzwegen.
Deze „complot-theorie" wil, dat
mevrouw Thatcher opdracht gaf
de Belgrano tot zinken te brengen
uit angst dat een veelbelovende
Peruaanse poging tot bemiddeling
tussen Argentinië en Engeland zou
slagen. Tam Dalyell hangt de theo
rie aan, maar hij is een van de wei
nigen. Alles wijst er op, dat er nog
helemaal geen uitgewerkt Pe
ruaans plan was op het moment
dat opdracht werd gegeven de Bel
grano tot zinken te brengen.
Een tweede antwoord is van mi
nister Heseltine. Hy zei, zoals ge
zegd, maandag in het Lagerhuis
dat niet alles kon worden verteld
met het oog op 's lands veiligheid.
Maar dat argument houdt geen
steek. Immers, allerlei gegevens
zijn de afgelopen maanden onder
druk van onthullingen en uitgelek
te documenten wél toegegeven.
Men kan slechts gissen naar de
werkelijke reden van zoveel ge
heimzinnigheid. Britse commenta
toren hebben dat met aanzienlijke
ijver gedaan. Twee observaties
worden daarbij het meest gedaan.
De eerste is, dat de Britse regering
en ambtenarij traditioneel veel ge-
slotener zyn dan die in andere Wes
terse landen.
De tweede heeft met het karak
ter van de huidige regering te ma
ken. Het kabinet heeft zichzelf in
toenemende mate de kroon van on
feilbaarheid op het hoofd gedrukt,
niet in de laatste plaats onder in
vloed van premier mevrouw That
cher zelf. In een dergelijke sfeer is
het moeilijk toe te geven, dat men
zo menselijk is, er wel eens naast te
zitten.
