'Hard werken en
maar doen wat
je gezegd wordt'
Gedichten, toneel,
muziek en Rose
Lente in De Waag
Nederlands Ph. Orkest
begint vorm te krijgen
Cabaretfestival met
deelnemers uit
Leiden en Noordwijk
Ons kent ons in 'Carambole' van Globe
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1985
KUNST
Bettina van Wijk uit Noordwijk naar Nationale Ballet
NOORDWIJK - Waar platvoeten al niet toe kunnen leiden.
Toen Bettina van Wijk (18) uit Noordwijk zes jaar was, zei
een arts dat ze iets aan turnen of ballet zou moeten doen.
Ze koos voor ballet en begon met lessen bij de balletschool
van Nancy Geerdes. Daar is het heilig vuur ontstoken. Nu,
twaalf jaar later, is ze aangenomen als danseres van het
Nationale Ballet.
AMSTERDAM (ANP) - Het Ne-
derlands Philharmonisch Orkest,
een fusie van het Amsterdams
Philharmonisch Orkest (APhO),
het Utrechts Symfonie Orkest
(USO) en het Nederlands Kameror
kest, begint vorm te krijgen. De
stafleden en de musici van de drie
orkesten worden met een arbeids
overeenkomst voor onbepaalde
tijd overgenomen door de stichting
die het nieuwe orkest voorbereidt.
Tot algemeen directeur van het
Nederlands Philharmonisch or
kest is benoemd mr. Jan Willem
Loot, nu nog directeur van het
APhO, zo meldt de stichting. Een
commissie van orkestleden onder
leiding van bestuurslid Jan van
Vlijmen, die tevens kandidaat is
voor het artistieke en zakelijke lei
derschap van de Nederlandse Ope
ra Stichting, zal binnenkort advies
uitbrengen over de artistiek lei
ding. Het nieuwe ensemble gaat de
opera in het muziektheater in Am
sterdam begeleiden maar ook sym
fonische taken en kamerorkest-
concerten uitvoeren.
De orkestraden hebben zich ver
enigd tot een centrale onderne
mingsraad in oprichting. De con
tacten met de vakbonden FNV en
NTB lopen volgens de stichting be
vredigend. Met de Kunstenbond
FNV is een sociaal plan overeenge
komen, dat is voorgelegd aan mi
nister Brinkman van WVC. Een
woordvoerder van de NTB, die bij
de drie orkesten de meeste leden
heeft, liet echter weten dat zijn
bond dit plan heeft afgekeurd en
een ander heeft ingediend.
De fusie van de drie orkesten, zo
als die door Brinkman is voorge
steld en waar de Tweede Kamer
zich achter heeft geschaard, stuitte
aanvankelijk op veel verzet. De or
kestleden en de bonden vreesden
dat het voorzetten van de taken
van de afzonderlijke orkesten en
het begeleiden van de opera een
onmogelijke opgave zou zijn. Bo
vendien meenden zij onvoldoende
bij het overleg betrokken te zijn.
De NTB kondigde eind vorig jaar
nog acties aan tegen de fusie en
vroeg de internationale federatie
van musici om een mogelijk inter
nationale actie tegen het stadhuis/
muziektheater in Amsterdam. De
woordvoerder zei nu echter dat de
bond zich .jammer genoeg" bij de
plannen heeft moeten neerleggen.
,,Onze leden hebben gevraagd te
gaan onderhandelen met handha
ving van de bezwaren", aldus de
woordvoerder.
De bond heeft vooral grote moei
te met het verloren gaan van onge
veer zeventig arbeidsplaatsen door
de fusie. De drie orkesten hebben
samen 216 musici en het nieuwe
ensemble krijgt er 140 150. „Dat
is vooral erg zuur als Van Vlijmen
dan stelt dat hij er tientallen koor
leden en costumiers bij wil", zei de
woordvoerder.
Bij Nancy Geerdes bleek al snel
dat Bettina een meer dan middel
matige aanleg heeft. Ze werd op
haar tiende jaar toegelaten tot de
balletacademie van het Koninklijk
Conservatorium. Dagelijks vele
uren balletlessen, daarnaast de la
gere school afmaken en het MA-
VO-diploma behalen.
De laatste twee jaar van de oplei
ding zijn het zwaarst, die staan en
kel in het teken van ballet. Voor
Bettina betekent dat: elke morgen
om kwart over zeven op de bus
naar Den Haag; lessen van kwart
voor negen tot half zes; thuis eten
(maar met mate) en om negen uur
naar bed. In die periode is er ook
op zaterdag school. Dan blijft al
leen de zondag over om op krach
ten te komen voor de week die
volgt. Een loopbaan als danseres
krijg je niet cadeau.
De dansopleiding is een voortdu
rende schifting. Van de elf leerlin
gen, met wie Bettina indertijd aan
de opleiding begon, zijn er maar
twee die dit jaar de eindstreep ha
len. En van de acht leerlingen van
Nancy Geerdes, die naar het Ko
ninklijk Conservatorium zijn ge-
Barokconcert
Vroeg
Haar kwaliteiten werden al vroeg
onderkend. Vier jaar geleden
mocht ze meedoen aan 'Stap voor
stap', een tv-documentaire over het
harde leven van aankomende dan
sers. Niet lang geleden werd ze ge
vraagd een korte, klassieke solo te
dansen bij het nummer 'Sandy's
song' van Anita Meijer. Ze was zo
doende een aantal malen te zien in
tv-programma's als Toppop en de
Willem Ruis Lotto Show.
door
Ariejan Korteweg
Deze zomer doet Bettina haar
eindexamen. Het tweede deel van
de afvalrace, die een loopbaan als
balletdanseres is, breekt aan. Wie
in het laatste jaar zit, gaat audities
doen bij gezelschappen. Er zijn ve
le gegadigden voor een paar vrije
plaatsen. Bettina deed in decem
ber auditie bij het Scapino Ballet
in Amsterdam. Ze werd aangeno
men. Dat is al een pak van het hart.
Je weet dan dat je in elk geval na
het examen als danseres aan de
gang kunt.
LEIDEN - Het barokensemble
'Les Echos' geeft woensdagavond KlclSSiok
een concert in de Kapelzaal van
K&O. Het programma vermeldt
composities van o.a. Frescobaldi,
Bach. Telemann, Philidor, Hotte-
terre en Handel.
Het gezelschap bestaat uit Paul
v.d. Linden (blokfluit en barokho-
bo), Peter Frankenberg (barokho-
bo), Hendrike ter Brugge (cello) en
Manken Palmboom (clavecimbel).
Bettina heeft een sterke voorlief
de voor het echt klassieke ballet.
Dan is een aanstelling bij Het Na
tionale Ballet in Nederland het
hoogst bereikbare. Op 17 januari
was er auditie bij dat gezelschap.
Het viertal heeft zich gespeciali
seerd in de uitvoering van oude
muziek, waarbij het gebruik maakt
van getrouwe kopieën van oude in
strumenten.
Universiteitsbibliotheek - Witte Sin
gel 27, 'Honderd jaar Mekka in Lei
den', tot 28/2; ma t/m za van 8.30-17
ma t/m vr van 19.15-22 uur.
Galerie Le Pigeon - Scheepmakers-
steeg 2, wandkleden van Janny van
der Linden, aquarellen op zijde van
Margot Dietz, tot 6/3; woe t/m za van
12-16.30 uur.
i Connie
Piggelmee - Janvossensteeg, olieverf
schilderijen met reliëfstructuur van
Hendricus Cornelus Antonius Trouw
borst, tot 28/2.
Gerrit Doustraat 27 - objecten en zeef
drukken van Betsy Zonneveld, tot 24/
2; van 12-18 uur.
Lakenhal - Oude Singel, Leidse ate
liers V: werk van Aad van Houwelin-
gen, Fransje Krol en Rudolf Smeets,
Galerie Denise Stephan - Bakker-
steeg, schilderijen en prenten van
Frans de Haas, tot 24/2; vr, za en zo
van 13.30 tot 17.30 uur.
Nederlandse Ver. van Huisvrouwen -
Caeciliastraat 18, zeefdrukken van
Anneke Kok en beeldend werk van
Jozefien Verbiest, tot 9/3; za en zo van
12-16 uur.
a Pont thema 'Circus', tot eind febr.
Galerie de Pomp - Dorpsstraat, Frigit-
te Holster, gemengde batik technie
ken, Cor Stooff en Liesbeth de Rei
ger, keramiek, tot 28/2; woe, do, vr, za
14-16 uur, woe ook van 10-12 uur.
Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat,
Henny Rotteveel-Verstraate, romanti
sche paneeltjes in olieverf, tot 28/2;
woe, do en zo van 14-16 uur, za van
11-16 uur.
Leiderdorp
Muzenhof - groepstentoonstelling
grafisch werk van cursisten en docen
ten van de Vrije Akademie Vliet-
streek, tot 6/3; ma t/m vr 14-18 uur, za
9.30-12.30 uur.
Ze besloot mee te doen, samen met
honderdvijftig jongens en meisjes
uit binnen- en buitenland. Als
makke schapen verzameld in twee
studio's, waar ze de verplichte oe
feningen moesten afwerken. Vier
meisjes en drie jongens zouden
worden uitgekozen.
Zenuwachtig? "Ja nogal. Ik wist
dat het niet slecht ging. Na de eer
ste serie werd ik met enkele ande
ren uitgekozen om op spitzen te
dansen, de rest kon naar huis. La
ter moesten we in een klein kamer
tje wachten, heel spannend. Daar
kreeg ik te horen dat me een con
tract werd aangeboden".
"Ik ga zo veel mogelijk naar
voorstellingen van het Nationale
Ballet kijken. Ik heb geen uitge
sproken voorkeuren voor ballet
ten, maar de echte klassieken spre
ken me het meest aan. Hoewel, Ba-
lanchine en balletten van de huis-
choreografen zou ik ook graag
doen".
Niet schaatsen
"Je moet er inderdaad veel voor
over hebben. Ik mag bijvoorbeeld
niet schaatsen, omdat dat slecht is
voor de enkels. Het is hard werken
en doen wat je gezegd wordt. Dat
heb ik nooit als een nadeel be
schouwd. Ik heb er niet onder gele
den".
En nu? Eerst eindexamen doen,
in juni de slotuitvoering van de
academie, waar 'Les Sylphides'
wordt uitgevoerd. En dan woon
ruimte zoeken in Amsterdam;
want dagelijks pendelen vanuit
Noordwijk, dat is niet te doen.
Tot slot: helpt het dansen echt te
gen platvoeten? Bettina: "Het
helpt, maar helemaal er vanaf ko
men doe je niet. Voor een danseres
is daar best mee te leven".
T oonkunstkoor
geeft concert
LEIDEN - Het Toonkunstkoor
Leiden en Omstreken geeft op vrij
dagavond 1 maart een uitvoering
in de Lutherse kerk aan de Hoog
landse Kerkgracht.
Op het programma staan werken
van Henry Purcell (O, Sing unto
the lord), Vaughan Williams (FLos
Campi) en Arthur Bliss (Pastoral).
Als solisten treden op de mezzo-so
praan Ellen Looyenstijn en de alt-'
violiste Annette Bergman. Het
Amsterdams Begeleidingsorkest
verleent medewerking. Het geheel
staat onder leiding van de dirigent
van het Toonkunstkoor, Hans v.d.
Toorn. Kaarten zijn in de voorver
koop verkrijgbaar bij K&O. De toe
gangsbewijzen zijn tegelijkertijd
programma's met uitgewerkte
tekst in het Engels en in het Neder
lands.
Bettina van Wijk.
LEIDEN - Het Leids Caba
retfestival wordt eind vol
gende week gehouden. Dit
zevende festival heeft plaats
op donderdagavond 28 fe
bruari, vrijdagavond 1 en
zaterdagavond 2 maart resp.
in de Waag in Leiden, in de
Theaterkerk in Wadway
(N.H.) en in de Schouwburg
van Arnhem. De finale is op
11 mei in de Leidse
Schouwburg.
Het Leidse Cabaretfestival is een
festival voor nieuw cabarettalent,
dat zich bezig houdt met maat
schappijkritische of geëngageerde
programma's. De festivalorganisa
tie koos uit een totaal van 57 aan
meldingen 9 deelnemers aan de
voorronden. De jury bestaat uit
een vertegenwoordiger van de VA
RA, Jaap van der Merwe en Boude-
wijn Spitzen. Deze jury kiest na de
derde voorronde drie finalisten.
Aan de voorronde in Leiden ne
men deel Kleinfoutje uit Noord
wijk, Dave Marsh uit Amsterdam
en Cabaret Van Gils uit Leiden.
In het Noordhollandse Wadway
treden aan Cabaret Jota uit Noord
wijk, Tom van Heemst uit Leiden
en Konkreet Allerlei uit Rotter
dam.
In Arnhem verschijnen het Kri-
siskabaret uit België, Erik Winder
uit Amsterdam en Cabaret Zak en
As, eveneens uit Amsterdam.
Kleinfoutje bestaat uit Jan
Brandsma (piano), René Meer (gi
taar en zang) en Pieter de Jong
(zang en conference). De Noordwij-
kers brengen een gedeelte uit hun
nieuwe programma, dat nog geen
titel heeft. De groep werkte eerder
met een programma over de zwak
zinnigenzorg. Het nieuwe pro
gramma heeft een algemeen karak-
Dave Marsh, een in Amsterdam
terechtgekomen Engelsman heeft
een theaterprogramma, dat het
midden houdt tussen cabaret en
clownerie.
Cabaret Van Gils wordt gevormd
door Godfried en Radboud Eng-
berse en Ivo Wildenberg. Deze Lei-
denaars zijn de spelers die in een
treinstel met allerlei maatschappe
lijke toestanden worden gecon
fronteerd, muzikaal begeleid door
piano, saxofoon en slagwerk.
Het Noordwijkse cabaret Jota
brengt het programma 'Tegen
wind'. Het wil de kwetsbaarheid la
ten zien van mensen in een aaneen
schakeling van liedjes, scetches er
conferences.
Leidenaar Tom van Heemst pre
senteert zijn soloprogramma 'Mis
kraam van de maand'.
Konkreet Allerlei uit Rotterdam
komt met een programma over een
man, die zich afvraagt of de men
sen die nu de fascistengroet bren
gen de kinderen zijn van degenen
die vroeger op de Dam sliepen of
van de mariniers die destijds de
Dam schoonsloegen.
Het elgische Krisiskabaret onder
leiding van Ronald van Rillaer
doet een gooi naar een finaleplaats
met een programma, dat in het af
gelopen najaar in Antwerpen in
première ging.
De Amsterdammer Erik Winder
brengt een aaneenschakeling van
liedjes en conferences en het Am
sterdamse cabaret Zak en As pre
senteert met een lichte nadruk op
de politiek een cabaretprogramma
overr 'alles wat deugt en niet
deugt'.
DONALD DUCK - De 'stem' van
Donald Duck is niet meer. De man
die 50 jaar lang gestalte gaf aan het
kenmerkende stemgeluid van de
driftige eend uit de Disney-stal,
Clarence Nash, is woensdag op 80-
jarige leeftijd in Californie overle
den. Nash leed aan leukemie.
- Imogen Cooper
Imogen Cooper
geeft vier
Schubert-recitals
LEIDEN - Imogen Cooper, die in
Engeland tot de meest talentvolle
pianisten van dit moment wordt
gerekend, geeft de komende we
ken vier Schubert-recitals in Lei
den.
Ze geeft het eerste concert uit deze
cyclus morgenavond in de Kapel
zaal van K&O. De volgende reci
tals zijn op 1,15 en 25 maart. Op het
programma van morgenavond
staan vermeld de Sonate in C gr.t.
'Reliquie'D.840, Vier Impromptu's
D.935 en de Sonate in A gr.t. D.959.
Imogen Cooper studeerde o.a. bij
Kathleen Long en was de enige
leerling van de beroemde pianist
Alfred Brendel, met wie ze enkele
grammofoonplaten maakte. Ze de
buteerde in 1982 in Nederland met
het Rotterdams Philharmonisch
Orkest en werd mede naar aanlei
ding van dit succes uitgenodigd
om haar Schubert-cyclus hier ge
durende het seizoen 1984-'85 uit te
voeren. Het Leidse concertpubliek
heeft in het afgelopen ngjaar al met
Imogen Cooper kennis kunnen
maken toen ze met het Rotterdams
Ph. Orkest Mozart vertolkte. Voor
een abonnement of voor losse
kaarten kan men bij K&O terecht.
LEIDEN - In de maand maart wor
den in De Waag aan de Aalmarkt
weer uiteenlopende activiteiten ge
houden.
De dichters H.H. ter Balkt, An
ton Korteweg, Ad Zuiderent, Cees
van Hoore en Hans Favery dragen
er op zaterdag 2 maart gedichten
voor. Daarna een optreden van het
Willem Breuker Kollektief. Aan
vang 21.00 uur. In de loop van het
jaar zullen in De Waag regelmatig
literaire avonden worden gehou
den.
Het Atlantic College Choir uit
Wales geeft vrijdag 8 maart een
concert. Op het programma staan
werken van Guerrero, J.S. Bach,
Kodaly en een aantal madrigalen.
Aanvang 20.00 uur.
Filmperformance Gajes 84 is een
combinatie van twee elèmenten:
een impressie van het Boerhaave-
complex voor het begin van de ver
bouwing tot museum en de regi
stratie van een performance met
plastic en maskers. De film, die op
11 maart wordt vertoond, gaat ver
gezeld van een performance. Aan
vang 21.00 uur.
Het Piccolotheater uit Amster
dam is een amateurgroep van ni
veau, die vooral stukken speelt van
de vernieuwende Italiaanse toneel
schrijver Dario Fo. In De Waag
speelt dit gezelschap op 12 maart
twee monologen voor Vrouwen en
'Fo Pas De Deux', een satirisch
werk over het 'open huwelijk'.
Aanvang 20.30 uur.
De dag daarop andermaal het be
tere amateurtoneel uit Amsterdam.
Theater Ongören speelt 13 maart
'De keuken der rijken' van de
Turkse toneelschrijver Vasif Ongö
ren, naar wie dit uit Turken be
staande gezelschap ook is ge
noemd. Het stuk handelt over de
arbeidersopstand van 1970 in Tur
kije. Aanvang 20.30 uur.
Een Benefietdag voor een nieuw
te openen kinderdagverblijf wordt
zaterdag 16 maart gehouden, 's
Middags vanaf 14.00 uur optredens
van de clowns Antonio Peppy,
schimmenspel van Kantjil en pop
penkast met Popjandorie. 's
Avonds vanaf 20.00 uur het zigeu
nerorkest Csardas en de Surinaam
se groep Ritmico Especial.
Het Studenten Muziek Gezel
schap Sempre Crescendo geeft
met madrigaalkoor en een deel van
het orkest een concert op 20 maart.
Aanvang 20.15 uur.
Het Leids koor en orkest Colle
gium Musicum doet hetzelfde,
maar dan op 22 maart. Aanvang
20.00 uur.
Ar Bleizi Ruz is een folkgroep uit
Frankrijk. In hun repertoire gaat
traditionele Keltische dansmuziek
samen met invloeden uit de rock.
Ze komen maandag 25 maart naar
De Waag. Aanvang 20.30 uur.
Rose Lente
De Waagmaand sluit af met het
Het Willem Breuker Kollektief, met links de leider.
jaarlijkse Rose Lente Festival. Op
vier achtereenvolgende avonden is
er dan een programma, dat in het
teken staat van homofilie. Theater
groep HEK speelt woensdag 27
maart 'Het blauwe zwembad'. Aan
vang 20.00 uur. Een forum over
'poten' en 'potenrammerij' wordt
donderdag 28 maart gehouden.
Dan ook een film van Rob Visser.
Aanvang 20.00 uur.
Theatergroep Joffers en muziek
groep Fatso treden op tijdens de
vrouwenavond op vrijdag 29
maart, die om 20.30 uur begint en
wordt afgesloten met een disco.
Een 'inloopmiddag' wordt zater
dag 30 maart gehouden. Vanaf
13.00 uur presenteren zich dan in
de Waag de Leidse Werkgroep Ho
mofilie en Lesbiese Vrouwen Lei
den. Voorts de première van de
film Pink Presents. De slotavond
begint om 21.30 uur en wordt opge
luisterd door de Leidse artiest
Toet, muziekgroep Oema Suso en
een disco.
Lensink en Ingeborg Loedeman. Re
gie: Kees Hulst. Gezien op 20 februa
ri in het LAK. Aldaar nog vanavond
LEIDEN - Op het toneel staan
onder meer vier tv-toestellen op
gesteld. Als de voorstelling be
gint, tonen ze synchroon een ge
sloten voordoek, dat wil zeggen:
een groot, traditioneel schouw
burggordijn. Deze aardige
vondst combineert aldus een
stukje theatertraditie ("het doek
gaat op...") met een moderne
vormgeving. Het voordoek, dat
in een modern theater als het
LAK ontbreekt, keert hier als het
ware op video terug. Daarmee is
al veel over deze Globe-produk-
tie verteld.
Er wordt in 'Garambole' (van
zelfsprekend staat er ook een bil
jart op het toneel) met theatrale
vormgeving geëxperimenteerd.
Zo zou je de 'diepere betekenis'
van het geheel kunnen omschrij
ven. Thema daarbij is het theater
en de theaterkritiek, of eigenlijk
beter nog: kunst en kunstbe
schouwing. Dat klinkt nogal
zwaarbeladen. Ten onrechte -
'Carambole' is namelijk vooral
een lichtvoetige speurtocht naar
een eigenzinnige vorm van thea
ter, die niet onder een over-inter-
pretatie bedolven mag raken.
Het is derhalve niet gemakke
lijk om een duidelijke inhouds
opgave te geven met aansluitend
een analyserende beoordeling
van net wel of niet passende re
gieconcept, dat door de drie ac
trices wel of niet overtuigend
over het voetlicht zou zijn ge
bracht. Gelukkig maar, want
Liesbeth Coops noemt een aldus
opgebouwde recensie: "een to
taal oninteressante benaderings
wijze". Een aardige sneer naar de
dames en heren critici, die het in
een vergelijkbare Globe-produk-
tie van het vorig seizoen ('Alle-
man's kost' met Kees Hulst en
Gijs de Lange) ook al moesten
ontgelden.
Dat is dus de kracht en tegelijk
ook wel de beperking van dit
'Carambole'. Het heeft een beetje
een ons-kent-ons-sfeertje. Maar
voor een keer is zoiets wel weer
eens reuze leuk. Bovendien le
vert het stoeien met de video een
paar mooie scenes op. Soms wor
den de bewegingen van de actri
ces perspectief vervreemdend
uitvergroot, en dan weer eens ge
ven de beelden alleen maar het
decor aan. Ook dat blijkt uitste
kend te kunnen werken; in één
van de scenes functioneren de
tv-toestellen bijvoorbeeld als
wasautomaten, waar zelfs zeep
poeder ingeworpen wordt. Ze
worden vervolgens als abstracte
kunstwerken beoordeeld. Zulke
scènes alleen al maken 'Caram
bole' de moeite waard. De voor
stelling mag dan mischien een
hechte structuur missen en een
enkele zwakke plek vertonen,
maar echt storend was dat alle
maal niet.
WIJNAND ZEILSTRA
