Steeds
Stokkermans blijft bestaan
'Horecaproef voor nog
zes cafés en één disco'
'Suikerpatiënt is
weer terug bij af
Surséance van betaling vandaag opgeheven
Tekenen
met de
computer
bij MTS
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1985
LEIDEN
LEIDEN - Het sinds novem
ber 1982 in surséance van beta
ling verkerende galvaniseerbe-
drijf Stokkermans chroomin
dustrie bv is gered. Vanmiddag
heeft de vergadering van credi
teuren zich uitgesproken voor
beëindiging van de surséance.
Een ingrijpende reorganisatie
is hieraan vooraf gegaan. De
toekomst van het bedrijf met
43 werknemers is hiermee vei
lig gesteld.
Het personeelsbestand van het be
drijf is tijdens de reorganisatie
drastisch ingekrompen, van 77 tot
43 werknemers. Het galvaniseren
van massa-artikelen, een verliesge
vende bedrijfsactiviteit, werd stop
gezet. Tevens moest de lakkerij
aan de Van der Werfstraat worden
afgestoten. De gemeente sprong
hier bij door het gebouw van Stok
kermans aan de Rooseveltstraat te
kopen. Geldschieter de Nationale
Investeringsbank heeft een flinke
veer moeten laten in de sanering
van de schulden van het bedrijf,
aanzienlijk meer dan een miljoen
gulden, terwijl de NMB het krediet
heeft verhoogd.
Al met al bieden deze ingrepen
Stokkermans, volgens commissa
ris C.A. Ruigrok, goede perspectie
ven. "Het ziet er naar uit dat we
1984 met een kleine winst kunnen
afsluiten. Ik noem het liever het
'break even-point', maar we heb
ben in ieder geval voldaan aan de
prognoses en aan de eisen van de
banken".
Er zijn verschillende oorzaken
voor de financiële problemen van
Stokkermans. In 1969 moest het
bedrijf, op last van de gemeente,
een kostbare afvalwaterzuiverings
installatie bouwen. De aanschaf en
de peperdure exploitatie ervan
kostte het bedrijf tot 1982 ongeveer
drie miljoen gulden. Omdat soort
gelijke bedrijven elders in den lan
de niet werden verplicht tot de
aanschaf van een dergelijke instal
latie kwam Stokkermans in een
moeilijke concurrentiepositie te
recht.
Van invloed op deze positie wa
ren ook de miljoenensubsidies die
de Kerkradese concurrent Caja bv
van minister Van Aardenne (van
economische zaken) en later van
het LIOF (Limburgs Instituut voor
Ontwikkeling en Financiering)
vanaf november 1978 kreeg. "Caja
kon daardoor ver beneden de kost
prijs gaan werken", stelt Ruigrok.
"Wij, de commissarissen, hebben
onder andere met Lubbers en Van
Dijk (van de RSV-enquêtecommis-
sie) gesproken om subsidie voor
ons bedrijf los te krijgen. Al die tijd
zijn we echter aan het lijntje ge
houden".
De directie schreef destijds in
een persverklaring: "De maatrege
len hebben reeds jaren geleden tot
een ernstige verstoring van de con
currentieverhoudingen geleid.
Reeds vele jaren zijn er gesprek
ken gevoerd met onder andere de
betrokken ministeries, de gemeen
te Leiden en het Hoogheemraad
schap Rijnland over subsidies of
andere vormen van steun. Echter
zonder resultaat".
Voorts speelde mee dat Stokker
mans van 1975 tot 1978 investeerde
in drie geautomatiseerde installa
ties voor het galvaniseren van mas
sa-artikelen. Het ging vooral om de
bewerking van rijwielen, met me
talen als chroom. Deze orders zijn
korte tijd later in handen van Caja
overgegaan.
Opgaande lijn
Toen de problemen zich duide
lijk manifesteerden heeft bewind
voerder mr. E.J.C. van Hartings-
veldt surséance van betaling aan
gevraagd - en gekregen - om de
schuldenlast van het bedrijf te sa
neren. Er werd een reorganisatie
plan in elkaar getimmerd, dat na
overleg met de banken, haalbaar
leek en kon gaan proefdraaien.
Halverwege 1984 gingen deze
schuldeisers akkoord met de voor
gestelde afwikkeling van de sur
séance.
In september vorig jaar dreigde
de fiscus roet in het eten te gooien
door zich te verzetten tegen de
gang van zaken. Ook dit verschil
van mening kon worden bijgelegd
en ook de belastingsdienst slikte
een vordering in. Met de banken is
nu overeengekomen dat de Natio
nale Investeringsbank een forse
veer laat, terwijl de NMB meer
geld beschikbaar stelt en derhalve
een groter financieel risico op haar
riek neemt.
Commissaris Ruigrok voorziet
nu een verder opgaande lijn. "Per 1
januari wordt strenger opgetreden
tegen concurrenten die niet kun
nen voldoen aan eisen die door de
waterbeheerders worden gesteld.
Een aantal bedrijven zal moeten
sluiten waardoor ons klantenpo-
tentieel groeit. De investering in de
zuiveringsinstallatie blijkt achteraf
toch een goede greep".
Ruigrok verwacht voorts dat van
relaties die als gevolg van de sur
séance een terughoudende of af
wachtende houding hebben aange
nomen nu weer orders voor Stok
kermans zullen loskomen. "We
verwachten mede daardoor dit jaar
een aanmerkelijk verhoging van de
activiteiten. We zouden zelfs vijf
tot tien werknemers meer nodig
kunnen hebben".
Stokkermans, dat in 1971 nog
110 werknemers telde, is één van
de grootste galvaniseerbedrijven
in Nederland. Momenteel zijn de
belangrijkste activiteiten het gal
vanisch en chemisch behandelen
van metalen onderdelen, vooral
met zink, chroom en koper. Tevens
verwerkt de onderneming che
misch afval in de eigen afvalwater
zuiveringsinstallatie.
Bezorger laat
motor draaien:
auto gestolen
LEIDEN - Een automobilist die
gisteren reclamefolders op de Lan-
gegracht bezorgde dacht het zich
gemakkelijk te maken door met
zijn auto steeds een eindje verder
te rijden en wanneer hij aan het uit
delen was het voertuig met draai
ende motor te laten staan. Een tijd
je ging het goed, maar toen hij op
nieuw in zijn auto wilde stappen,
was die verdwenen.
Behalve de auto mist de man ook
drie haakse slijpmachines, video
banden en metselgereedschap. Dat
lag achterin.
Advies aan college van B en W
LEIDEN - Zes cafés en één disco
theek moeten alsnog toestemming
van de burgemeester krijgen om
op zaterdag open te blijven tot drie
uur 's nachts in plaats van twee
uur. Dat is althans het advies aan
het college van B en W van de ge
meentelijke commissie voor de be
roep- en bezwaarschriften. B en W
Lever en maag (van voren)
Twaalfvingerige
darm
De pancreas of de alvleesklier is - de naam zegt het al - een klier, lang en
smal, ongeveer 15 centimeter, die vlak onder de lever en vlak achter de
maag ligt. De pancreas heeft twee belangrijke functies: de produktie ven
enzymen die het voedsel helpen verteren en de produktie van hormonen,
insuline en glucagon. Als de eerste functie het laat afweten, is dat een
betrekkelijk eenvoudig te verhelpen kwaal die geen transplantatie be
hoeft. Bij een defect aan de tweede functie zou dat wel eens het geval
kunnen zijn. Als de pancreas weinig of helemaal geen insuline produceert
ontstaat suikerziekte (diabetes) met alle gevolgen en complicaties van
dien.
Nieuwe operatie niet uitgesloten
LEIDEN - Tekenen met de compu
ter. Dat kan binnenkort op de
christelijke middelbare technische
school aan het Lammenschans-
park. Het ministerie van onderwijs
heeft namelijk in het kader van het
Informatica Stimulerings Plan de
ze Leidse mts samen met nog twee
mts'en in Hilversum en Nijmegen
bij wijze van experiment toestem
ming verleend tot aankoop van het
zogenaamde CAD-systeem. Voluit
is dat Computer Aided Design of,
zoals de Nederlandse vertaling
luidt: Computer Ondersteund Ont
werpen, dat wordt al in een groot
aantal bedrijven toegepast. Om de
leerlingen alvast met een dergelij
ke werkwijze te laten kennis ma
ken zal twee jaar lang het CAD-sys
teem worden uitgeprobeerd. Aan
het eind van het schooljaar in 1987
zal een eindrapport met aanbeve
lingen verschijnen.
In het CAD-systeem worden
werktekeningen niet met potlood
Twee leerlingen van de christelij
ke mts bekijken de tekencomputer.
Donderdagavond kunnen belang
stellenden van zes tot negen uur een
demonstratie van het apparaat
bijwonen. (foto Holvast)
op papier gezet, maar direct op het
beeldscherm 'getekend'. In het ge
heugen is grafische informatie op
geslagen, die de tekenaar met een
voudige commando's via het toet
senbord kan oproepen en in het
ontwerp verwerken. De tekening
kan op het beeldscherm worden
gedraaid en gekanteld, zodat zij
van alle kanten kan worden beke
ken. Vervolgens kan de tekening
via een 'plotter' op papier worden
afgebeeld.
Inbraken
LEIDEN - Mogelijk via een kla-
praam zijn inbrekers in de nacht
van maandag op dinsdag een huis
in de Weddesteeg binnengekomen
en hebben daaruit een fototoestel
met toebehoren ontvreemd. De
waarde van de gestolen spullen be
draagt ongeveer 2300 gulden. Ook
;en giropas en-cheques
In het weekeinde was bij een ka
merbewoonster in hetzelfde huis
ook al ingeslopen, vermoedelijk
met gebruik van een valse sleutel.
Daarbij werden een giropas en
-cheques gestolen.
De cafés die volgens de commis
sie alsnog aan het experiment met
de sluitingstijden moeten kunnen
meedoen zijn Het Praethuys, Het
Lisser Veerhuis, Aniba, Haagweg,
Oude Vest en De Drie Haringen,
alsmede disotheek Twins.
De commissie (bestaande uit ge
meenteraadsleden en een onafhan
kelijke voorzitter) is tot haar uit
spraak gekomen naar aanleiding
van bezwaarschriften die horeca-
ondernemingen vorig jaar hadden
ingediend tegen de proef met de
sluitingstijden. De proef ging op 17
juni in. Dit experiment maakte het
mogelijk dat dertien cafés gedu
rende één jaar hun sluitingstijd op
zaterdag met een uur mochten ver
ruimen. De dertien werden geko
zen op grond van hun ligging; de
kans op overlast werd bij deze be
drijven het geringst geacht. Tegen
dit beleid werd door horeca-onder-
nemers die niet aan de proef moch
ten meedoen, bezwaar gemaakt on
der het motto 'gelijke monniken,
gelijke kappen'.
De commissie wijst de bezwaren
grotendeels af. Zij is van mening
dat er wel degelijk onderscheid
mag worden gemaakt tussen hore
cabedrijven waarvan veel overlast
wordt verwacht en vestigingen
waar dit niet het geval is. Daarom
vangen de meeste ondernemers
(het duo Kamphuis/Bik had na
mens 67 van hen een bezwaar
schrift ingediend) bot bij de com
missie. Wel meent de commissie
dat B en W voor een aantal horeca
bedrijven niet hebben aangetoond
dat zij te veel overlast zouden ver
oorzaken om aan de proef te mo
gen meedoen.
Buurtcafés
Op de hoorzitting van september
vorig jaar had gemeente-ambte
naar Pluyter al namens de burge
meester toegegeven dat aan Het
Praethuys (Vrouwenkerkkoor-
straat) en aan café Oude Vest in fei
te ten onrechte geen toestemming
was verleend. Maar ook meent de
commissie voor beroep- en be
zwaarschriften dat ten onrechte
een ontheffing is geweigerd aan
horecabedrijven met het predikaat
'buurtcafé'. Alleen op grond van
deze karakterisering toestemming
voor een latere sluitingstijd ont
houden, is volgens de commissie
onjuist. Mocht de overlast bij dit
soort cafés door latere sluitingstij
den toenemen, dan is het juist de
proefperiode die daarover duide
lijkheid moet brengen. Op grond
daarvan meent de commissie dat
alsnog café Aniba (Herenstraat),
café Haagweg, café De Drie Harin
gen (Middelstegracht) en Het Lis
ser Veerhuis (Lage Rijndijk) aan de
proef moeten kunnen meedoen.
Dit laatste geldt ook voor disco
theek Twins aan de Breestraat. De
commissie vindt dat de politie en B
en W onvoldoende hebben aange
toond dat dit bedrijf te veel ver
keersoverlast zou veroorzaken, ge
zien de breedte van de straat en het
tijdstip waarvoor de ontheffing
geldt. Ook acht de commissie niet
aangetoond dat de 'loop' van het
publiek van en naar de Breestraat/
Boommarkt geluidsoverlast zou
veroorzaken. Al met al volgens de
commissie reden om Twins het
voordeel van de twijfel te geven.
Club 70
Dat voordeel krijgt niet Club 70
aan de Stationsweg. Omwonenden
klagen volgens de politie over het
lawaai van "wegrijdende auto's,
schreeuwende en lallende jonge
ren" 's nachts tussen twee uur en
half drie en ook meldt de politie
dat ze regelmatig moet optreden
bij vechtpartijen en andere 'verto
ningen'. Op grond van deze klach
ten is de commissie met B en W
van mening dat Club 70 geen latere
sluitingstijd moet krijgen.
(Vervolg van pagina één)
LEIDEN "De patiënt is nu weer
terug naar af. De kwaliteit van het
leven heeft jammer genoeg een
"kortstondige opleving gehad. Maar
hij heeft een prima half jaar ge
had". Dat zegt diabetoloog Lemkes
over de mislukte alvleesklieropera
tie in het AZL.
Wat precies de oorzaak is geweest,
is overigens nog onduidelijk. Lem
kes oppert twee mogelijkheden: af
stoting of trombose in vaatverbin-
dingen, waardoor de boel is dicht
geslibd. Dat is het team nu aan het
uitzoeken.
De patiënt had voordat de trans
plantatie werd uitgevoerd geen al
vleesklier (pancreas). Na verschei
dene operaties en ontstekingen
was er van dit orgaan weinig meer
over. Er was in mei 1984 voor een
transplantatie gekozen, omdat de
hoeveelheid insuline die de patiënt
nodig had heel moeilijk te bepalen
was. Zijn gezondheid ging, volgens
Lemkes, door de ene keer een te
veel aan suiker en de andere keer
te weinig, zienderogen achteruit.
Behoort een tweede transplantatie
nu tot de mogelijkheden? Lemkes
is daarin heel terughoudend. "Het
is nog te vroeg daar al definitief
voor te kiezen. Wij willen eerst het
een en ander rustig laten bezinken.
Van het begin af aan hebben wij
gezegd dit is een op zichzelf staand
geval".
"Kijk, de transplantatie op zich is
een gevoelig terrein geworden. Ik
vind dat jammer, want deze trans-
plantatievorm is niet te vergelijken
met bijvoorbeeld een harttrans
plantatie. Bij de alvleesklier is het
geen kwestie van leven en dood, de
operatieve behandelingsmethode
is ook niet zo duur. Zeker niet als je
bekijkt wat een diabetespatiënt
jaarlijks aan medicijnen en behan
delingen nodig heeft".
Na een korte stilte vult hij zichzelf
aan: "Dit plan is natuurlijk niet zo
maar opgekomen. Diabetes is een
enorm probleem voor de volksge
zondheid. Patiënten met ernstige
suikerziekte kunnen op den duur
met allerlei nare complicaties wor
den geconfronteerd. Ik denk hier
bij aan blindheid, amputaties, hart
en vaatziekten en nierafwijkingen.
Deze problemen kun je op twee
manieren te lijf gaan. Ten eerste
door op de traditionele manier de
bestaande behandelingsmethode
nog effectiever te maken en ten
tweede door het vervangen van de
bron van alle ellende, de pancreas
dus".
Geen experiment
Jaren van voorbereiding is er aan
deze transplantatie vooraf gegaan.
"We zijn heus niet over een nacht
ijs gegaan", zegt Lemkes. Het
klinkt haast als een verontschuldi
ging? "Ja, zo voel ik het ook. Je
moet je steeds maar verdedigen.
Mensen denken gauw dat wij maar
een beetje aan het experimenteren
zijn. Dat is niet zo. De resultaten
van de centra in het buitenland
(Zweden, Duitsland, Amerika) zijn
bemoedigend. Bij de gecombineer
de nier-alvleeskliertransplantatie
is na een jaar bij meer dan de helft
van de patiënten een blijvende
functie van honderd procent",
Het is daarom niet zo verwonder
lijk dat het team op dit moment het
meest optimistisch is voor patiën
ten met diabetes bij wie ook de nie
ren niet voldoende werken, zodat
een gecombineerde transplantatie
kan worden uitgevoerd. Lemkes:
"Wij hebben aanwijzingen dat deze
twee organen elkaar steunen,
waardoor afstoting wordt voorko
men. Natuurlijk gaan wij door met
ons onderzoek, maar wij denken
nog steeds dat we voldoende erva
ring en inzicht hebben om op ver
antwoorde wijze deze ingreep te
doen".
Redactie: Wirn Brands
en Bart Jungmann
Het Kerstkind (1) Het Kerstkind (2)
De bom: mensen die 's nachts
weer over de oorlog droomden.
Oude wonden die open gingen.
Anderen die de hele nacht geen
oog dicht deden, want stel je
voor dat? Je hele hebben en hou
den naar de maan.
De dag zelf: afgezette straten,
horden politieagenten, lege hui
zen, een gymnastiekzaal vol
mensen wier woningen in de ge
vaarlijke zone lagen. En uitein
delijk de sisser waarmee het af
liep, nou ja: van een sisser was
zelfs geen sprake, want die bom
werd keurig gedemonteerd.
Wie nog eens wil zien hoe het
allemaal was op die negentiende
december van het vorige jaar,
vlak voor Kerstmis, kan tot 1
maart in het Leidse stadhuis te
recht. In de hal hangen foto's die
op de bewuste dag werden ge
maakt door Reinout van Gulick
en Fred Rohde. Verslaggeving
van het front zullen we maar zeg
gen.
Op de tentoongestelde foto's
kun je nog eens goed zien hoe
Leiden in de ban van de bom
was, of moeten we zeggen: hoe
de waanzin een dag aan de macht
was. "Wat 'n gedoe", heeft ie
mand in het schrift geschreven
waarin reacties mogen worden
neergepend.
Iemand anders schrijft: "Was
dat alles?" Die opmerking slaat
niet op de dag dat de bom werd
gedemonteerd. Veeleer zal de
schrijver bedoelen: hadden jullie
niet meer foto's kunnen ophan
gen?
Inderdaad, er hangen niet veel
foto's in de hal van het stadhuis.
Maar dat mag geen reden zijn om
de tentoonstelling negatief te
beoordelen, zoals de bedenker
van die ene regel lijkt te doen. Er
hangen namelijk mooie foto's
bij.
Zo zien we op één foto een
weegschaal van een bakker met
daarop de tekst: 'Woensdag a.s.
wegens de bom gesloten. Gelieve
hiermee a.s. dinsdag bij het ha
len van brood rekening te hou
den'. Wegens de bom gesloten:
het zou de titel van een boek
kunnen zijn.
Ook mooi zijn de foto's waarop
burgemeester Goekoop en poli
tieman Mostert worden geprepa
reerd voor de televisie-uitzen
ding. Mostert grijnst. IJdelheid?
Of ziet hij in gedachten de bom al
afgaan? Goekoop wordt in al zijn
naaktheid getoond: zonder bril.
Je krijgt ook een aardige impres
sie van het stadsbeeld op de
bomdag. Lege straten en soms -
hoog in de lucht - een helicopter.
Een onwerkelijk landschap, als
of de bom al is afgegaan en gek
genoeg alleen de huizen zijn ge
spaard. Dit zijn de beelden die
opdoemen in nachtmerries over
hel verdoemenis.
Wat is de mooiste foto?
Een voorbijganger desge
vraagd: "Ik denk die ene waarop
een oude man in een rolstoel zit
met een hondje op z'n schoot.
Dat afwachtende...wat hangt ons
nou boven het hoofd? Zo'n foto
behoeft geen toelichting. Alles
wat er gebeurde, ligt er in ver
vat".
Fotograaf Rohde, de maker,
vindt het zelf ook één van zijn be
tere foto's, zo horen we later. "Op
de bewuste dag liep ik door die
straat en ik dacht: dat is het, klik!
Instinctmatig. Trouwens, op die
foto komt ook een vrouw voor
die kwaad wegloopt. Ze was geïr
riteerd door de belangstelling
van al die fotografen".
"Wel begrijpelijk, vind ik. Ze
zal gedacht hebben: anders tel
len we niet mee en nu opeens een
foto maken! Ga nou gauw weg".
Het Kerstkind (3)
De foto's zijn, zoals gezegd, ge
maakt door Reinout van Gulick
en Fred Rohde. De eerste is ge
meenteambtenaar en kan vaak -
gewapend met een fototoestel -
in de stad worden aangetroffen.
De tweede is fotograaf en vooral
bedreven in wat hij zelf typeert
als sociale fotografie. Dat de ten
toonstelling wordt gehouden, is
het gevolg van een ontmoeting
vorige maand op het ijs.
Rohde: "Ik wist dat hij ook fo
to's had gemaakt van die dag.
Kunnen we niet samen iets op
zetten, vroegen we ons af. Zo
kwam deze tentoonstelling tot
stand".
"Kijk, ik werk niet echt als een
persfotograaf, zo van: vandaag
nieuws, morgen vergeten. Voor
mij begint het de volgende dag
eigenlijk pas. Dan ga ik selecte
ren en probeer ik de foto's zo te
rangschikken dat je een goed
beeld krijgt van een gebeurte-
Wat is hem van die dag in de
cember het meest bijgebleven?
"Die merkwaardige sfeer. Er
hing dreiging in de lucht. Dan
kun je op sommige foto's ook
goed zien, ik bedoel, kijk alleen
maar eens naar al die agenten.
Tegelijkertijd was er iets anders-
...hoe zal ik het zeggen?...kijk
eens naar deze foto: deze
weten niet echt of ze
moeten kijken of moeten lachen.
Dat bedoel ik".
"Van de politie en gezagdra
gers heb ik ook voortdurend
twee gezichten willen laten zien.
Dus niet alleen het dreigende,
maar ook het menselijke. Bij de
gezagdragers merkte je op die
dag overigens ook een twee
slachtige houding. Ze wisten dat
het mis kon gaan en waren dus
De ontruiming voor de demontage. Een meisje en jongen met baby
op de borst verlaten het huis. Agenten kijken op de achtergrond toe.
(foto Fred Rohde)
ker laten zitten. Ik bedoel, bij het
ontwikkelen kun je ze lichter
maken. Maar het mooie is nu dat
je ze pas in tweede instantie ziet
zitten. Een dreigend effect krijg
je daardoor".
Het is onmiskenbaar een ge
slaagde foto. Maar de afdruk die
op ons de meeste indruk maakt,
is die waarop de oorzaak van al
les is te zien: de bom zelf dus.
Het projectiel ligt vredig op een
kussentje van stro. Als een kerst
kind in de kribbe, zogezegd.
lar tegelijkertijd
hadden ze iets van: kijk ons nou
eens bezig zijn. IJdelheid dus".
Het Kerstkind (4)
We wandelen nog één keer
langs de wanden waaraan de fo
to's hangen. Welke is de mooi
ste? Die waarop we de explosie
ven-wagen uit de duisternis zien
komen? Een foto waarover Roh
de zegt: "Ik heb die mensen ach
ter het stuur expres in het don-
