EG ziet af van
aanval op dollar
Fiscus wekt woede Zeeland
Eerste lantaarnpaal op zonne-energie
Ruding zet hoop op IMF
Historisch record geeft
beurs 'n nieuwe vlucht
Volgend jaar nieuwe
besprekingen GATT
Shell en Esso investeren
miljarden in Brits olieveld
Actiedag voor Britse
mijnwerkers mislukt
Britten komen terug van
aankoop van Noors gas
DINSDAG 12 FEBRUARI 1985
PAGINA
BRUSSEL (GPD/UPI) - De tien landen van de Europese Gemeenschap zijn voorlopig
niet van plan maatregelen te nemen tegen de hoge koers van de dollar, die gisteren
steeg naar ruim 2,70 gulden. De ministers van financiën van de tien spraken gisteren in
Brussel slechts hun grote bezorgdheid uit.
AMSTERDAM (GPD) - Het re
cord dat de Amsterdamse effecten
beurs gisteren behaalde, zal
nieuwe vlucht geven aan de beurs
De hoop is groot dat nu ook mid
delgrote en kleine bedrijven zich
door het hoge koerspeil zullen la
ten verleiden om nieuw aandelen
kapitaal uit te geven. Aldus beurs-
voorzitter Van Ittersum gisteren na
het doorbreken van de grens van
200 van de ANP/CBS-index.
Het behalen daarvan betekende
voor de Amsterdamse beurs giste
ren een historisch feit. Voor het
eerst in de geschiedenis kwam de
koersindex van het algemeen
beursgemiddelde op 200, de dub
bele stand van het gemiddelde
koersniveau van 1970.
Voor de beroepshandel op de
beursvloer was er reden tot feest
vreugde en de nieuwe mijlpaal
werd met gejuich begroet. Eerder
had het beursbestuur echter beslo
ten aan dit feit geen officieel tintje
te geven en er zonder veel opzien
aan voorbij te gaan. In 1983 was al
voldoende aandacht aan de op
gaande koersontwikkeling ge
schonken toen dezelfde index het
oude historische record van 130
doorbrak. Toen werden aan dat feit
zelfs officiële toespraken gewijd.
over de 'aanhoudende gunstige
stemming op de Amsterdamse ef
fectenbeurs. Binnenskamers zal de
gisteren bereikte mijlpaal zeker de
nodige aandacht hebben getrok
ken. Op zich is het natuurlijk ook
een opzienbarende gebeurtenis.
Want ook al vormt de algemene in
dex maar een doorsnee van 55 aan
delen uit een aanzienlek groter
aantal dat notering bezit in Am
sterdam, het zijn toch 55 van vele
groepen de belangrijkste.
Zo zijn alle vijf internationals op-
Volgens de Nederlandse minister
Ruding zijn alle landen het erover
eens dat Amerika harder aange
pakt moet worden, maar is dat "ge
makkelijker gezegd dan gedaan".
De mogelijkheid van een interven
tie op de wisselmarkten door de
EG-landen gezamenlijk wordt niet
overwogen, aldus Ruding.
Men hoopt vooral de Amerika
nen via overleg tot maatregelen te
kunnen brengen, bijvoorbeeld
waar het gaat om het renteniveau.
Ruding zei te betreuren dat de an
dere landen van de 'Groep van Vijf
(de financiële grootmachten Ja
pan, West-Duitsland, Frankrijk en
Groot-Brittannië) er tot nu toe niet
in geslaagd zijn 'hun medelid Ame
rika' tot andere gedachten te bren
gen. Ruding hoopt dat via het In
ternationale Monetaire Fonds stap
pen ondernomen kunnen worden.
Hij vindt dat het IMF zijn invloed
ook moet kunnen uitstrekken tot
lidstaten die niet lenen bij het IMF,
zoals de VS.
Overigens stak een aantal minis
ters ook de hand in Europese boe
zem. "We moeten ons afvragen of
Europa attractief genoeg is voor
beleggers en in dit verband moeten
we er voor zorgen dat investerin
gen in het Europese bedrijfsleven
meer de moeite waard worden", al
dus Ruding. Evenals zijn collega's
van Groot-Brittannië en West-
Duitsland constateerde hij dat de
EG nog steeds niets heeft gedaan
aan de in het Europese verdrag
voorgeschreven liberalisering van
het kapitaalverkeer.
Jacques Delors, de vroegere
Franse minister van financiën en
nu voorzitter van de EG-commis-
sie, heeft tijdens het ministefbe-
raad geopperd om de ecu (de 'Eu
ropese munt') een internationale
rol te laten spelen. Ruding voelt
echter niets voor Delors' suggestie
om de ecu naast de dollar en de
speciale trekkingsrechten van het
IMF als internationale reserve-
Krugerrand
De directie van de Grenswissel
kantoren NV heeft in navolging
van onder meer de drie grootste
banken in ons land (ABN, Amro en
Rabo) besloten de verkoop te sta
ken van de Krugerrand, de gouden
beleggingsmunt uit Zuid-Afrika.
GWK doet dit, zo blijkt uit een gis
teren verspreid communiqué, "on
der druk van aktievoerende groe
pen en organisaties" alsmede "ter
bescherming van de belangen van
het personeel en de cliënten".
Steun
Nederland krijgt uit de Europese
kas een bedrag van 5.430.000 gul
den ten behoeve van 1.084 Neder
landse staalarbeiders die zijn ge
troffen door sluitingen of een te
ruggang van de activiteit in de Ne
derlandse staalsector. Het gaat om
wederaanpassingssteun die gege
ven kan worden door de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal.
Besloten is om aan acht EG-lidsta-
ten een totaalbedrag van ruim 278
miljoen gulden uit te keren, zo
heeft een woordvoerder van de
EG-Commissie gisteren in Brussel
meegedeeld.
Failliet
In de maand januari is het aantal
uitgesproken faillissementen met
twee procent gedaald in vergelij
king met dezelfde maand van het
vorig jaar. Dit blijkt uit voorlopige
tellingen van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS), die giste
ren bekendgemaakt zijn door het
ministerie van Economische Za
ken. In Zuid-Holland werden vori
ge maand 157 faillissementen uit
gesproken tegen 142 in januari
1984.
Graan
Al maanden lang doet de Sowjet-
Unie recordaankopen van graan,
zo is van westelijke zijde in Mos
kou vernomen. Kennelijk is de
graanoogst het afgelopen jaar weer
ver bij de doelstelling ten achter
gebleven. Volgens schattingen zul
len de aankopen in het op 30 juni
eindigende jaar uitkomen op 47 tot
50 miljoen ton. In de tijd van 1 juli
1984 tot eind januari jl. heeft de
Sowjet-Unie al 35 miljoen ton
graan gekocht, waarvan ongeveer
15 miljoen ton in de Verenigde Sta
ten, 8 miljoen ton in Argentinië, 6
miljoen ton in Canada en 6 miljoen
ton in de Europese Economische
Gemeenschap.
Beursberichten
op pagina 13
munt naar voren te schuiven. Hij
voelt wel voor een grotere rol van
de ecu in het particuliere gebruik,
zoals bij uitgifte van obligaties.
De ministers werden het niet
eens over de heffingen op dividen
den van dochterondernemingen
waarvan het moederbedrijf in een
ander land staat. Dit is vooral een
probleem voor Nederland en West-
Duitsland. Veel dividenden
vloeien over de grens naar het
moederbedrijf en daarover wordt
in West-Duitsland nu 15 procent
belasting geheven, in Nederland 10
procent.
De Europese Commissie heeft
voorgesteld het Duitse tarief tot 10
procent te verlagen, het Neder
landse tot 5, maar dat is voor minis
ter Ruding niet acceptabel. Hij
vindt dat het Duitse tarief moet
worden gehalveerd (tot 7,5 pro
cent) en dat Nederland slechts een
derde omlaag hoeft (tot 6,67 pro
cent).
KYOTO (Reuter) - West-Europa,
Japan, Canada en de VS gaan vol
gens jaar praten over het afbreken
van invoertarieven en andere be
lemmeringen die de vrije handel in
de wereld in de weg staan. Daar
zijn de betrokken ministers van
handel het tijdens informeel over
leg in de Japanse stad Kyoto over
eens geworden.
Het zal gaan om onderhandelin
gen in het kader van de GATT (Al
gemene Overeenkomst inzake Ta
rieven en Handel), een in Genève
gevestigde organisatie die waakt
over het naleven van internationa
le handelsafspraken. Op de agenda
moeten punten komen te staan die
zowel voor ontwikkelingslanden
als voor industrielanden van be
lang zijn.
De Japanse minister Keijiro Mu-
rata (internationale handel en in
dustrie) deelde gisteren mee dat
Japan en de VS regels willen op
stellen voor de wereldhandel op
nieuwe gebieden, zoals de moder
ne technologie, en voor het dien
stenverkeer (banken, verzeke
raars). Ofschoon de wereldecono
mie en -handel groeien, zijn er vol
gens Murata tal van signalen dat
het protectionisme weer verder om
zich heen grijpt. Hoge rentetarie
ven en grillige wisselkoersveran
deringen vormen volgens hem
eveneens een bedreiging.
De Amerikaanse presidentiële
vertegenwoordiger inzake han
delskwesties, William Brock, liet
weten van Japan snel optreden te
wensen bij het openstellen van zijn
markten voor hout en houtproduk-
ten, elektronica, medische appara
tuur en geneesmiddelen. Het met
externe betrekkingen belaste lid
van de Europese Commissie, Willy
de Clercq, heeft Murata meege
deeld dat Japan zijn handelsbe
trekkingen dient te spreiden en
niet zo sterk aan de Verenigde Sta
ten gebonden dient te zijn.
Volgens De Clercq moet Tokio
meer doen om zijn markten vrijer
toegankelijk te maken. Het tekort
van de EG op de balans van haar
handel met Japan bedroeg vorig
jaar 10,1 miljard dollar. De EG wil
len ook aandacht voor de positie
van ontwikkelingslanden; die vre
zen dat bij de een vrij verkeer van
diensten hun nog in de kinder
schoenen staande ondernemingen
het af zullen leggen tegen de wes
terse banken en verzekeraars.
genomen, vrijwel alle bank- en ver
zekeringsaandelen, het vervoers
wezen en van handel en industrie
de meest gangbare. Het belangrijk
ste aspect van de rijzing is dat het
bijna 15 jaar heeft moeten duren
tot er van een verdubbeling van de
in deze 55 gestoken beleggingsgel-
den sprake was. Hiermede hebben
de aandelen hun achterstand op de
sinds 1970 opgetreden inflatie en
munterosie enigermate kunnen in
lopen.
De eerste tien jaar was er zelfs
sprake van een volledig tegenge
stelde beweging. Want in de jaren
1973 tot '75, toen de inflatie het
felst was, zakte ook de effecten
beurs bijna bodemloos weg. De
zelfde index die nu de 200 bereikt
heeft, sloeg in 1974 op een niveau
van 70 de laagste stand van de ja
ren zeventig aan.
Voor overname
van Hofnar zijn
3 gegadigden
VALKENSWAARD (ANP) - Er
zijn drie gegadigden voor overne
ming van de sigarenfabriek Hof
nar, zo heeft directeur A. Lürling
vandaag bevestigd. Op het mo
ment wordt onderhandeld met de
sigarenfabriek Henri Wintermans,
een dochteronderneming van de
Britse BAT Industries.
Tot de belangstellenden behoort
ook de sigarenfabriek Willem II. Er
is volgens Lürling nog een derde,
buitenlandse, kandidaat. Wie dat is
wilde hij niet zeggen. De bespre
kingen met Willem II zijn in zover
re afgerond, dat duidelijk is onder
welke voorwaarden deze Hofnar
wil overnemen. Besprekingen met
de twee andere kandidaten zullen
moeten aantonen wat hun voor
waarden zijn.
Directeur Lürling zei vrij opti
mistisch te zijn over de mogelijk
heden om het bedrijf te verkopen
en een groot deel van de werkgele
genheid in stand te houden. Hij
verwacht dat de besprekingen in
de tweede helft van de volgende
week afgerond kunnen zijn.
ROTTERDAM (ANP) - Shell en Esso hebben besloten om 910 miljoen
Engelse ponden ofwel f3,7 miljard te investeren in het in produktie bren
gen van het Tern-olieveld. Dit veld op het Britse deel van de Noordzee
ligt 150 km ten noorden van de Shetland-eilanden. De Britse tak van de
Shell-groep zal als uitvoerder van het project optreden, zo heeft een
woordvoerder van Shell laten weten.
Eerder was in 1982 de beslissing om het veld in produktie te nemen
uitgesteld. Dit had toen te maken met de hoge technische kosten voor het
project, de belastingheffing van de Engelse overheid en de onzekerheid
omtrent de olieprijzen. De Engelse regering heeft de belastingheffing
inmiddels versoepeld om de oliewinning ook uit kleinere velden moge
lijk te maken.
Noorwegen
verhoogt
olieprijs
OSLO (Rtr) - Noorwegen zal de
prijs van olie die deze maand
wordt ingeladen vaststellen op
28 28,50 dollar per vat, een
dollar meer dan de prijs voor ja
nuari en 0,50 dollar meer dan
het bedrag dat in december
werd berekend. Dit is gisteren
vernomen in kringen van de
staatsoliemaatschappij Statoil.
Statoil is in december opge
houden met het vaststellen van
officiële prijzen voor de ruwe
olie uit de Noordzee wegens de
instabiele situatie op de inter
nationale oliemarkt. Besloten
werd toen maandelijks een
prijs overeen te komen met de
afnemers. Verwacht wordt dat
het Noorse besluit voor Groot-
Brittannië aanleiding zal zijn
om de officiële prijs van de
cember, 28,65 dollar per vat,
weer te gaan hanteren. De Brit
ten hadden tot nu toe dit jaar
geen officiële prijs vastgesteld,
maar brachten de afnemers
minder in rekening dan de de-
cemberprijs.
De zegslieden binnen Statoil
verwachten niet dat de nieuwe
Noorse prijs lang van kracht zal
blijven. De prijzen op de vrije
markt zijn nu betrekkelijk
hoog als gevolg van de koude
in Europa en de Verenigde Sta
ten, maar omstreeks april
wordt een daling verwacht.
Navorderingen van ruim zes ton
MIDDELBURG (ANP) - De amb
tenaren van de provincie Zeeland
en leden en oud-leden van het col
lege van Gedeputeerde Staten,
voeren een verbitterd gevecht met
de fiscus. Oorzaak van deze strijd
is een navorderingsaanslag van
ruim zes ton die deze groep van de
belastingdienst heeft ontvangen.
De aanslag heeft betrekking op be
taling van volgens de fiscus te hoge
verblijfs-, telefoon- en reiskosten
zaken. Nu heeft de minister van fi
nanciën deze lijn doorkruist en
hanteert eigen tarieven, die veel la
ger liggen dan de door ons gehan
teerde vergoedingen, zegt Vente-
vogel. We volen ons verbitterd en
gegriefd, er wordt gedaan of we
een stel zakkenvullers zijn".
De provincie heeft inmiddels een
verweerschrift ingediend voor de
navordering van de ruim tweehon
derd ambtenaren en het zittend
vergoedingen de afgelopen vijf college van Gedeputeerde Staten.
jaar. Dit bedrag is vermeerderd
met een boeteclaim van honderd
procent.
De navordering van de belasting
heeft veel irritatie gewekt bij de
provincie. Volgens gedeputeerde
J. Ventevogel van financiën, ligt de
zaak voor de gedeputeerden moei
lijker dan voor de ambtenaren. Ge
deputeerden worden volgens de
belasting aangemerkt als ambtena
ren. Ambtenaren zijn wettelijk ver
plicht binnen twee jaar na aanstel
ling op hun standplaats te gaan wo
nen. Voor gedeputeerden is dat on
mogelijk, meent Ventevogel. Wij
worden voor vier jaar gekozen en
wonen over de hele provincie ver
spreid, waardoor de soms hoge
reis-, verblijf- en telefoonkosten
worden veroorzaakt.
De navordering heeft des te meer
boosheid veroorzaakt, omdat de
reis- en verblijfkostenregelingen
door de Staten van Zeeland zijn
vastgesteld. Ze zijn goedgekeurd
door de minister van binnenlandse
Het is bij de provincie niet bekend
hoe hoog de navordering is bij de
oud-gedeputeerden, die verspreid
door de hele provincie wonen.
Maar als je de bedragen optelt
waarom het gaat dan kom je ook
voor deze groep aan zeer forse be
dragen, aldus Ventevogel. Zeeland
is overigens niet het enige slachtof
fer.
Ook bij de ambtenarenkorpsen
van de provincies Utrecht en
Noord-Brabant heeft de na-aanslag
van de belasting voor boze reacties
gezorgd.
Volgens een woordvoerder van
Financiën is Zeeland echter in 1979
al gewaarschuwd dat de reis- en
verblijfkostenregelingen in Zee
land niet stroken met wat fiscaal
kan. "Er zijn bovenmatige vergoe
dingen gegeven en als bedrijven
die aan hun personeel geven wor
den er ook naheffingen uitgedeeld.
Van een donderslag bij heldere he
mel kan dus geen sprake zijn".
De woordvoerder ontkent dat er
boetes van honderd procent wor
den opgelegd. "Honderd procents
boeten worden alleen bij zeer ern
stige fraudes opgelegd. Van fraude
is hier geen sprake want het ge
beurde open en bloot".
LONDEN (GPD) - Een actiedag i:
Britse vakfederatie TUC en be
doeld ter ondersteuning van de sta
kende mijnwerkers, is gisteren
goeddeels in het water gevallen.
door
Henk Dam
MÜNCHEN - China kocht onlangs de hele vestiging van Zündapp in
München aan. Chinese arbeiders zijn nu bezig de hele fabriek in te sche
pen (foto AP)
LONDEN (GPD) - De Britse rege
ring heeft besloten definitief af te
zien van de aankoop van grote hoe
veelheden gas, afkomstig uit het
gigantische Noorse Sleipner-gas-
veld. Minister Walker (energie)
heeft dat gisteren in het Lagerhuis
gezegd.
Daarmee is een eind gekomen
aan maandenlange speculaties
de vraag of de Britten een
omzetten in een definitief contract.
De Nederlandse Gasunie was daar
bij een zeer geinteresseerde derde
partij.
De Nederlandse Gasunie heeft-
nooit onder stoelen of banken ge
stoken erop te hopen dat de Brits-
Noorse overeenkomst niet zou
doorgaan. In dat geval zou er wel
licht een mogelijkheid zijn om Ne
derlands gas aan de Britten te slij
ten. Plannen voor een pijpleiding
Maar heel weinig vakbondsleden
gaven gehoor aan de oproep van
hun bond solidariteit te betonen
met de sinds meer dan elf maan
den stakende mijnwerkers. Zelfs
het doorgaans zeer militante spoor
wegpersoneel bleef voor het over
grote deel aan het werk.
Gevreesde acties in het onder-
De terugkeer naar de mijnen van
moegestreden kompels blijft in
middels doorgaan, zij het niet in
zo'n hoog tempo als vorige week,
direct na het vastlopen van verken
nende besprekingen tussen de
mijn werkers vakbond en de Natio
nale Kolenraad.
Gisteren meldden 1100 mijnwer
kers zich voor het eerst weer aan.
Het totale aantal werkende mijn
werkers bedraagt nu 84.000, ofwel
een kleine 45 procent van het totale
aantal mijnwerkers.
Koudekerks bedrijf levert
rijk mobiele 'lescomputer'
Nederlands ontwerp slaat in
SNEEK (ANP) - De Friese elec-
trotechnicus Sjoert Nooitgedagt
is er als eerste in geslaagd een
handzame en economisch renda
bele lantaarnpaal te ontwikkelen
die op zonne-energie werkt. Al
een week staat de uiterlijk nau
welijks van een gewone lantaarn
paal te onderscheiden straatver
lichting voor zijn huis in Uitwel-
lingerga bij Sneek.
De prestaties van de zonnepaal
zijn zelfs voor de ontwerper bo
ven verwachting. Philips, Rijks
waterstaat en de ANWB, maar
ook bedrijven en overheden in
Frankrijk, de Verenigde Staten,
Indonesië en China hebben al
grote belangstelling getoond
voor de vinding van de Friese on
dernemer.
Het grote voordeel van de
roestvrij stalen lantaarnpaal met
zonnecollector is volgens Sjoert
Nooitgedagt, dat hij gemakkelijk
en overal neergezet kan worden,
een hoop kosten voor kabelaan-
leg uitspaart en praktisch geen
onderhoud vergt. Hij is welis
waar drieduizend gulden duur
der dan een paal met electrische
verlichting, maar voornamelijk
op afgelegen terreinen wordt dit
prijsverschil al gauw tenietge
daan door besparing op electrici-
teitskabels.
Met hulp van Philips voor aan
gepaste en energiezuinige lam
pen en van AEG voor geschikte
zonnecollectoren construeerde
de electrotechnicus een straat
lantaarn met tijdklok en sche-
merschakelaar. Alleen al het sys
teem waarmee de verlichting op
elke gewenste tijd aan- en uitge
schakeld kan worden, blijkt zo
vernuftig in elkaar gezet te zijn
dat Engeland al een proeforder
van 5 tot 10.000 stuks per jaar
heeft geplaatst bij de nieuwe on
derneming Inteco in Sneek,
waarvan Nooitgedagt directeur
is.
Om voldoende licht te kunnen
geven mocht de paal niet langer
dan drie tot vijf meter worden, zo
had Sjoert op papier berekend.
Een onderzoek bij de Technisch
Physische Dienst van TNO in
Delft wees in de praktijk uit dat
de door zonne-energie gevoede
lampen meer licht uitstralen dan
de ontwerper aanvankelijk had
gedacht. Daardoor is het moge
lijk een langere paal van bijvoor
beeld zes zeven meter te ma
ken, hetgeen de toepassingsmo
gelijkheden aanzienlijk ver
ruimt.
Ondanks zijn succesvolle vin
ding blijft de Friese ondernemer
nuchter. In landen met in ver
houding weinig zon, zoals Neder
land, is het nuttig gebruik van
een lantaarnpaal met zonne-
energie beperkt. Vooral in de
winterperiode kan overdag te
weinig zonne-energie in de batte
rij van de lantaarnpaal opgesla
gen worden om de lampen 's
avonds en/of 's nachts gedurende
een redelijke tijd te laten bran
den.
De ontwerper van de zonne
paal heeft zijn blik vooral gericht
op de exportmarkt, en met name
op die landen waar de zon ge
middeld 4 tot 6 uur per dag
schijnt. Bezien op de wereld
kaart komen grote delen van
Afrika, het Midden- en Verre
Oosten, Australië, Zuid- en Mid-
den-Amerika en een flink stuk
van de Verenigde Staten voor de
nieuwe straatverlichting in aan
merking.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN -
Het ministerie van binnenlandse
zaken gaat de computeropleiding
van ambtenaren verzorgen met
NewBrain microcomputers van
Tradecom International uit Koude
kerk aan den Rijn. Het bedrijf
heeft een order ontvangen voor de
levering van een compleet, mobiel,
computernetwerk aan het Rijks
Opleidingsinstituut (ROI).
Tradecom, een geheel Neder
lands bedrijf dat voortborduurt op
een oorspronkelijk in Engeland
ontwikkeld computersysteem, is
gespecialiseerd in kantoor- en on-
derwijstoepassingen. Voor oplei
ding en training op lokatie is een
'box' ontwikkeld met vier opvouw
bare NewBrains.
Volgens woordvoerder Rooy-
mans maakt Tradecom een bijzon
der snelle groei door en wordt de
NewBrain inmiddels geëxporteerd
naar 24 landen in onder meer het
Verre en het Midden-Oosten. Het
bedrijf zal deze maand in India een
presentatie verzorgen, waaraan
ook premier Ghandi zal deelne
men. Daaruit zal naar verwachting
een miljoenenorder uit voort
vloeien, aldus Rooymans.
Het ROI, onderdeel van Binnen
landse Zaken, houdt zich bezig
met het opleidingsbeleid van rijk
ambtenaren. Daarbij hoort ook
training op het gebied van automa
tisering.
GEM wil 83
man kwijt
ROTTERDAM (ANP) - De Graan
Elevator Maatschappij (GEM) wil
83 man kwijt omdat de aanvoer
van graan en grondstoffen voor
veevoer is gedaald. In 1984 was die
daling twintig procent en dit jaar
verwacht de directie geen verbete
ring. Oorzaak voor deze blijvende
daling is het EG-landbouwbeleid,
aldus de directie. De directie ver
wacht geen gedwongen ontslagen.
De GEM wil zich concentreren
op de op- en overslagacitiviteiten
op de Europoort-terminal. Deze
moet ook langer open blijven.
Daarvoor is een ander ploegensys-
teem nodig met aanzienlijke ar
beidsduurverkorting. De Botlek-
terminal wordt voor andere doel
einden ingezet, onder meer voor
export van granen uit de EG.
