Steeds
Nieuwe methode om
baarmoederhals
kanker op te sporen
Verhitte gemoederen in
Leidse universiteitsraad
Drugshandel koffie
shop: zelfde straf in
hoger beroep geëist
Vrouwen elke
drie jaar
opgeroepen
Dieven op
straat gepakt
Informatiekraam over
provinciale fietspaden
DINSDAG 12 FEBRUARI 1985
LEIDEN
Woede over bezetting Academiegebouw
LEIDEN - Een motie van de drie
studentenfracties in de universi
teitsraad over het nieuwe studiefi
nancieringsstelsel heeft het gister
avond niet gehaald. Omdat er nog
al emotioneel werd gereageerd
werd en een aantal mensen zeer
kwaad sprak over de bezetters van
het Academiegebouw, besloot de
raad met 17 stemmen voor en 15
tegen de besluitvorming hierover
uit te stellen en het agendapunt
aan te houden. De bedoeling is dat
er nu eerst in de commissies een
standpunt wordt ingenomen.
In de motie spraken de studen
ten van de Leidse Studentbond
(LSb), Centrum Groepering Lei
den (CGL) en de Progressieve Par
tij (PP) hun bezorgdheid uit over
de gevolgen van het nieuwe studie
financieringsstelsel en vroegen zij
het college van bestuur deze be
zorgdheid over te brengen aan de
Tweede Kamer en de minister van
onderwijs en wetenschappen.
De gemoederen raakten al verhit
toen raadslid Pleijsier aankondig
de bij dit onderwerp de zaal te zul
len verlaten uit solidariteit met zijn
studenten en omdat hij vond dat
de actievoerders hun verhaal maar
bij de politie aan de Zonneveld
straat moesten gaan vertellen. De
voorzitter van het college van be
stuur, K. Cath, vond het onbegrij
pelijk dat de raad Pleijsier zomaar
liet gaan zonder dat er om een na
dere uitleg werd gevraagd. "Vra-
LEIDEN - De Nederlandse
Pathologen-Anatoom Ver
eniging gaat zich de komen
de drie dagen verdiepen in
de nieuwste methoden die
worden toegepast bij het
maken van uitstrijkjes.
Het allernieuwste waarmee dr. Ma-
thilde Boon van het Cytologisch
Laboratorium in Leiden (zij is se
cretaris van de NPAV en organi
seert de bijscholing in Leeuwen
horst Noordwijkerhout) de specia
listen confronteert, is een borstel
tje dat zij nu nog als enig laborato
rium in Nederland sinds kort ge
bruikt bij het opsporen van baar
moederhalskanker. Met dit bor
steltje (een Zweedse vinding) kan
het onderzoek nauwkeuriger en
verfijnder worden uitgevoerd dan
met de tot nu toe gebruikte spatel.
Vijftig van de in totaal tweehon
derd pathologen-anatoom die Ne
derland telt, zullen de bijscholing
volgen. Sprekers zullen een deel
van het programma vullen; de
meeste tijd wordt besteed aan
'workshops'. Het materiaal hier
voor komt uit het laboratorium van
mevrouw Boon. Zij heeft een keu
ze gemaakt uit de meer dan 700.000
uitstrijkjes die zij in de afgelopen
tien jaar heeft verzameld.
Dr. Boon beseft dat drie dagen
veel te weinig zijn om alle kennis
over te dragen die in de laboratoria
is opgedaan. "Wat we vooral laten
zien", legt ze uit, "zijn de fouten die
zijn gemaakt. Dat kunnen mense
lijke zijn, maar ze kunnen ook zijn
ontstaan door ziekteverschijnse
len. De belangwekkendste zaken
waarover ik beschik, heb ik er in al
die jaren uitgehaald. Juist die zijn
voor de cursus van belang. We pra-
LEIDEN Informatie over fiets
paden is morgenmiddag in de Vre-
deskerk, Van Vollenhovekade 22,
te krijgen. De streekcommissie
Leiden en omgeving en Provincia
le Waterstaat richten daar een
kraam in, waar onder meer infor
matie is te krijgen over de herzie-
ADVERTENTIE
wijn en gedistilleerd
TeL 015)569324
gen jullie niet waarom?", riep hij
dreigend.
Bedrog
Ondertussen was een woord
voerder van de actiegroep 'De
nieuwe lente', de groep die ook
verantwoordelijk was voor de be
zetting van het Academiegebouw,
begonnen met het afleggen van
een verklaring. Hij meende dat de
Leidse Studentenbond door het
college van bestuur was bedrogen,
omdat er was beloofd dat er op
donderdag 7 februari in Leiden,
voorafgaand aan de rede die de mi
nister zou houden, een gesprek
tussen de minister en de Landelij
ke Studentenvakbond (LSVB) zou
plaatshebben. "Dit is toegezegd,
maar niet uitgevoerd. We zijn be
drogen en daarom tot bezetting
overgegaan".
Cath riep daarop: "Nee, jullie
hebben de zaak bedrogen. Dit is
ten over de vraag hoe we fouten
kunnen vermijden en ook over
welke gewoon niet te vermijden
zijn. Want al ga je op je kop staan,
honderd procent kun je nooit en tc
nimmer opsporen. Je kunt wel
werken aan kwaliteitsverbetering.
En dat is wat ons voor ogen staat
met deze driedaagse nascholing."
Zeven procent
Wanneer er sprake is van baar
moederhalskanker, dan ontdekken
de pathologen-anatoom dit in 93
procent van alle gevallen. Zeven
procent komen ze niet op het
spoor.
DEN HAAG - Vrouwen tussen de
35 en 55 jaar zullen met ingang van
1988 eens in de driejaar een oproep
krijgen om zich door de huisarts te
laten onderzoeken op baarmoeder
halskanker. De Tweede Kamer
heeft dit voorstel van staatssecreta
ris Van der Reijden (volksgezond
heid) goedgekeurd. Voor het eind
van dit jaar zal het overleg tussen
de huisartsen en ziekenfondsen
over de vergoeding van de uit
strijkjes zijn afgerond. De oproep
om aan het onderzoek deel te ne
men, zullen de gemeenten verzor
gen.
Volgens Van der Reijden duurt
het nog wel twee jaar alvorens er
een eventueel bevolkingsonder
zoek naar borstkanker wordt opge
zet.
ning van het fietspadenplan van de
provincie Zuid-Holland.
Het fietspadenplan, dat in 1977 is
opgesteld, is bedoeld om de aanleg
te bevorderen van vrij liggende
(brom)fietspaden voor recreatief,
woon-school en woon-werkver-
keer en van paden met een meer
dan plaatselijke belang. Sinds het
plan is opgesteld heeft Zuid-Hol
land er zo'n 65 kilometer fietspad
bijgekregen.
Het plan wordt binnenkort ech
ter herzien. Er is ruimte voor onge
veer zeventig kilometer nieuw
fietspad. Bewoners van Leiden en
omgeving krijgen de gelegenheid
om hun mening kenbaar te maken
bij de streekcommissie. Bij de
kraam kan men informatie krijgen
hoe dat moet.
Per jaar heeft de provincie Zuid-
Holland namelijk zeven miljoen
gulden beschikbaar voor de aanleg
van nieuwe fietspaden en het pro
vinciebestuur wil graag horen wel
ke fietspaden de streekbewoners
belangrijk vinden. Tot en met 12
april kunnen belanghebben hun
mening laten horen.
LEIDEN De politie hield gister
middag op de Steenstraat twee Ha
genaars, een man en een vrouw,
aan die uit een warenhuis voor zes
honderd gulden aan kleding had
den gestolen.
geen dreigement, maar een consta
tering". Hij verliet vervolgens, na
dat hij eerst de fotografen die geen
perskaart konden laten zien ver
bood verdere plaatjes te schieten,
woedend de zaal. Collegelid
Koornstra liep hem achterna. Na
een minuut of vijf kwam het twee
tal weer binnen.
In een gisteravond uitgereikt
schrijven 'lokaalvredebreuk Aca
demiegebouw', afkomstig van het
college van bestuur, staat te lezen
dat de voorzitter van het college
van bestuur staande de bespreking
met de LSb op 5 februari telefo
nisch heeft geregeld met de minis
ter dat hij een datum zou noemen
waarop een gesprek zou kunnen
plaatshebben. "Ieder was tevreden
met de getroffen regeling waarmee
het doel van de demonstratie was
bereikt. Daarbij zou het blijven",
aldus de lezing van het college.
Dr. Boon daarover: "In die zeven
procent gaat het om een invasie
van cellen die het weefsel aanval
len. Die missen wij. Juist die zeven
procent willen we proberen terug
te dringen. Betere onderzoekme
thoden kunnen daartoe een bijdra
ge leveren."
Of het gebruik van het al eerder
genoemde borsteltje tot een verbe
tering zal kunnen leiden, is voor
mevrouw Boon nog een open
vraag. "We zullen dat eerst moeten
bewijzen. Het staat wel als een paal
boven water dat we met het bor
steltje dieper in het kanaal naar de
baarmoeder kunnen komen en met
meer zekerheid cellen uit het ver
dachte gebied kunnen halen. Dat is
zonder meer al een verbetering."
Met het borsteltje kan met grote
re precisie worden vastgesteld op
welke plek er cellen worden ver
wijderd. "Er zijn twee soorten
baarmoederkanker", aldus me
vrouw Boon. "Plaveiselcarcinoom,
dat zich in het begin en aan de op
pervlakte van de baarmoederhals
ontwikkelt en adenomen die zich
dieper (in het cilinderepitheel) in
Het Moment
"Als ik maar niets hoef uit te leg
gen over het waarom", zegt Hans
van der Meer en dat hoeft van
ons ook niet. Van der Meer is in
het Prentenkabinet zijn foto's
aan het rangschikken voor de
tentoonstelling die vanmiddag is
geopend. Bijna dertig foto's, ge
maakt in de straten van de Leid
se binnenstad. 'Een stap in stilte'
heeft hij zijn fotografisch werk
genoemd. Het betrappen van een
licht absurde tot bizarre
werkelijkheid.
Hans van der Meer (29 jaar,
Warmond) werkte bijna vijf jaar
in een foto-handel alvorens hij
besloot zich (nog) meer op het
maken van foto's te werpen. Hij
ging naar de Amsterdamse
Rijksacademie voor Beeldende
Kunsten en bekwaamde zich
daar verder in zijn idee van foto
graferen: foto's maken op straat.
"Het stilzetten van de tijd", zoals
hij dat zelf in dat verband noemt.
Die straat werden de Leidse
straten. Niet vanwege een of an
der hooggestemde visie, "maar
omdat ik de Leidse binnenstad
nu eenmaal heel goed ken".
Hij nam contact op met de ge
meentelijke afdeling voorlich
ting, kwam niet veel veel verder
dan de formulering 'het moment
op straat', maar kreeg toch een
paar duizend gulden om aan de
slag te gaan.
"Ik ben toen maar gewoon be
gonnen. Echt een half jaar lang
consequent de stad in, elke dag
zo'n twee uur. Natuurlijk zijn er
dagen dat je niks tegenkomt. Ik
bedoel: wat gebeurt er nou op
maandagmorgen in Leiden".
Gaandeweg ontwikkelden zich
echter toch de foto's die Hans
van der Meer voor ogen had.
"Het heeft te maken met theater,
beweging van de mensen, ze
daar op betrappen. Ik ben dan
Publiciteit
Het derde lid van het college van
bestuur, G.J. Jansen, had inmid
dels het woord genomen. Hij legde
uit dat het college van bestuur al in
oktober van vorig jaar naar de vas
te kamercommissie een brief had
geschreven over de onaangename
consequenties van het nieuwe stel
sel. "Het besluit is al veel beter uit
gevoerd dan in deze motie ver
woord. Dit is de 'waan van de dag'.
Waar gaat het om? Willen we alleen
maar publiciteit krijgen?".
Voorzitter Cath deed alsof er
geen motie was. Dwars door alles
heen riep hij: "Het is verbazing
wekkend dat de universiteitsraad
niets zegt over het personeel van
de universiteit dat 36 uur in touw is
geweest voor de actievoerders. Ik
ben emotioneel zeer gekwetst door
de wijze waarop met dit personeel
is omgesprongen door de actie-
de baarmoeder bevinden. Op die
dieper gelegen plaatsen konden we
met de spatel nauwelijks of hele
maal niet komen. Een gevolg daar
van is dat we die adenomen veel te
weinig opspoorden. Van het bor
steltje (in december zijn het Cyto
logisch Laboratorium en het Aca
demisch Ziekenhuis ermee gaan
werken) weten we inmiddels, dat
we er meer plaatsen mee kunnen
bereiken. Dus vangen we twee
vliegen in één klap."
Dezer dagen gaat er een schrij
ven uit naar 780 huisartsen met wie
het laboratorium samenwerkt. Me
vrouw Boon zal er bij die artsen op
aandringen het borsteltje te gaan
gebruiken. Zodra er een goede
handleiding is gaat die brief de
deur uit.
"Wij, en daarmee bedoel ik ons
gefixeerd op het flinterdunne.
Momenten waar je langs loopt en
waarvan je denkt: hier klopt iets
niet". Als voorbeeld wijst hij een
foto aan van een serie huizen
waar bij nadere bestudering er
gens achter een raam een hoofd
schuil gaat.
Het Moment dus. "En dat gaat
zo snel voorbij. Vandaar ook dat
ik sommige foto's vanuit zeg
maar m'n borst heb gemaakt.
Daarom zijn ze soms ook scheef,
ik ben niet iemand die compo
neert".
Als noemer voor zijn werk ci
teert hij een uitspraak van André
Breton: 'het collectieve toeval'.
Hans van der Meer: "Daar komt
iemand de deur uit, daar komt ie
mand de hoek om, verderop
staan twee mensen te praten en
gezamenlijk vormt zich dat tot
iets". Straattheater.
Een diepere bedoeling naar de
handeling van de mensen op zijn
foto's moet dan ook niet gezocht
worden. "Je moet je niet afvra
gen wat die mensen doen, je
moet er gewoon naar kijken".
Dat kan tot en met 15 maart in
het Prentenkabinet (Rapenburg
65), geopend van dinsdag tot en
met vrijdag en dan 's middags
van twee tot vijf uur.
Amandelen (1)
'In uw stad is indertijd ont
staan 'Een mandje vol amande
len'. Een kinderliedjesboek dat
tot verbazing van de toenmalige
Leidenaars die de hoofdrol
speelden in de samenstelling er
van, afgelopen najaar zijn tiende
druk zag verschijnen'.
Fragment uit een brief van Ru-
dolf Perdeck, één van die drie
Leidenaars en nu woonachtig in
Groningen. Of we niet eens een
blik willen werpen in het mand
je. Maar wat graag.
Voor de ontstaansgeschiedenis
van 'Een mandje vol amandelen'
voerders en heb er ernstig bezwaar
tegen dat de universiteitsraad
daarover zwijgt".
Buiten-universitair lid Kohlbeck
die opmerkte dat dit punt ten on
rechte aan de motie werd gekop
peld, maar dat het vanzelf sprak
dat alle lof naar het personeel uit
ging, werd door Cath op de vingers
getikt. "Het hoeft niet gevraagd
hoor, zoiets moet uit jezelf ko-
Mevrouw De Groot van de Unie
van Facultaire Diensten (UFD) on
dernam een laatste poging. Zij ver
geleek het personeel van de uni
versiteit dat bij de bezetting was
betrokken met gegijzelden in een
vliegtuig. "Het is gewoon een ter
roristische actie geweest", sprak zij
fel. Cath sprak haar niet tegen.
Duizenden
Dit konden de actievoerders
weer niet over hun kant laten gaan.
Vanuit alle hoeken en gaten werd
er nu geprotesteerd. Studenten-
raadslid Bot (LSb) vroeg aan Jan
sen wat de brieven van het college
van bestuur hadden uitgehaald.
"Heeft u er ooit iets op gehoord?".
Jansen antwoordde daarop: "Nee.
Ik weet het niet. Volgens mij heb
ben we er alles aan gedaan". Daar
na ontspon zich weer een discussie
over het eventuele aantal studen
ten dat zou kunnen afvallen door
de nieuwe studiefinanciering. Wa
ren dat er nu 30, 40 of 50.000?
laboratorium, zijn ervan overtuigd
dat er dan beter wordt gescoord
dan op de oude manier (gebruik
maken van het spateltje). Je krijgt
door gebruik van de borstel niet al
leen een betere diagnose, maar ook
een gelijkvormige. En dat is ook
heel belangrijk. Wat ik met deze
cursus hoop uit te dragen is dat de
deelnemers eraan het leuk vinden
om goed werk te leveren. Wanneer
ik dat voor elkaar krijg, heb ik mijn
doel bereikt. Het leveren van een
goed stukje werk, moet iedereen
voldoening geven."
De vijftig pathologen-anatoom
worden drie dagen flink aan het
werk gezet. Mevrouw Boon heeft
vijfentwintig dubbelkoppige dis
cussie-microscopen te leen gekre
gen waardoor de specialisten met
z'n tweeën naar hetzelfde uitstrijk-
moet naar het begin van de jaren
zestig worden teruggekeerd. Me
vrouw W. Stam-Van der Staay
was destijds kleutereidster aan
de Haanstra-school. Zij herinnert
zich: "Ik ergerde mij aan de ver
velende liedjes die werden ge
zongen. Terwijl er toch zulke leu
ke, speelse liedjes zijn".
Ze stak haar grieven niet onder
stoelen of banken en uitgeverij
Ploegsma moet er toen ook van
gehoord hebben: mevrouw Stam
werd benaderd met de vraag of
er niet een boekje kon worden
samengesteld. "De room er uit
halen en van het kaf scheiden",
zoals ze het zelf uitdrukt.
Stapels liedjes werden doorge
werkt en van de uitgeverij mocht
eerst zus Tonny Weidner en later
kennis Rudolf Perdeck worden
ingeschakeld voor muzikale
hulp, beiden toen en ook nu nog
werkzaam in het muziekonder
wijs.
Bij elkaar een hele klus. Me
vrouw Stam: "Veel oude kinder-
DEN HAAG/LEIDEN - De procu
reur-generaal bij het Haagse ge
rechtshof heeft gisteren tegen drie
inwoners van Venray voor het ver
handelen en vervoeren van hennep
in Leiden dezelfde straf van acht
maanden cel waarvan vijf voor
waardelijk geëist als de rechtbank
hun in eerste instantie had opge
legd.
De drie hadden op 25 oktober
1983 in koffieshop High Times aan
de Beschuitsteeg in Leiden nog
maar net de verkoop van 1950
gram hennep voor 5000 gulden
rond, toen de politie een inval
deed. De koper van de in Limburg
geteelde en in gebruikerskringen
als 'nederweed' bekend staande
softdrug, de 30-jarige uitbater van
de koffieshop, was in eerste instan
tie tot dezelfde straf veroordeeld,
was ook in hoger beroep gegaan,
maar gisteren met vakantie en dus
je kunnen kijken. Tegelijkertijd
kunnen zij samen van gedachten
wisselen wat zij van het ziekte
beeld vinden. "Wanneer je de deel
nemers zelf de dingen laat zien,
gaat het leven", meent mevrouw
Boon. "Daar is het vooral om te
doen."
Baarmoederhalskanker. Het is
een beladen begrip. Terecht? "We
vinden betrekkelijk weinig", zegt
mevrouw Boon. "Wie zich elke drie
jaar laat uitstrijken, zit heel safe.
De getallen die wij uit het bevol
kingsonderzoek hebben verzameld
geven dat duidelijk aan. Maar dat
betekent niet", voegt ze er met na
druk aan toe, "dat vrouwen bij wie
niets wordt gevonden, een vrij-
kaartje hebben dat ze niets manke
ren. Vrouwen moeten te allen tijde
heel goed op zichzelf passen."
liedjes lijken gewoon op elkaar".
Getuige het lijvige boekwerk dat
'Een mandje vol amandelen'
werd, werden er toch nog heel
wat gevonden. Naast het vastleg
gen van oude liedjes, maakte het
duo Perdeck-Weidner ook nieu
we muziek. Daarbij baseerden ze
zich bijvoorbeeld op versjes van
Han Hoekstra en Annie M.G.
Schmidt. Perdeck: "Vaak gingen
we gewoon maar bij elkaar zitten
en wie maar een inval had, speel
de dat op de piano".
Amandelen (2)
In 1963 zag 'Een mandje vol
amandelen' het levenslicht'. Ton
ny Weidner: "Het werd heel goed
ontvangen". Mevrouw Stam:
"Het werd verplichte kost voor
de kweekscholen. En dat is het
nog steeds, geloof ik". Zoals het
liedboek ook bleef verkopen.
Met een gemiddelde van eens in
de twee jaar een nieuwe druk, is
het mandje nu toe aan de tiende
afwezig. Zijn zaak zal op een nog
nader te bepalen datum worden
behandeld.
De drie Limburgers, 27, 30, en 42
jaar oud, zeiden in beroep te zijn
gegaan omdat zij de straf te hoog
vonden. De beide jongsten hadden
de hennep geteeld en dat gebeurt
naar hun zeggen in het Limburgse
zoveel, dat ze meenden ervan uit te
kunnen gaan dat het min of meer
was toegestaan. Een agent had te
gen een van de twee wel gezegd dat
hij het veld hennep nou maar eens
moest opruimen, maar hij had hem
er tegelijkertijd nog veertien dagen
de tijd voor gegeven. Die had de
verdachte overigens benut om het
goed te oogsten en het was deze
oogst die de eigenaar van de Leid
se koffieshop te koop was aange
boden.
Hun advocaten brachten naar
voren dat er een nota van het we
tenschappelijk bureau van het
CDA bestaat die zich uitspreekt
voor het in staatshanden brengen
van de handel in soft-drugs. Hier
uit zou volgens hen duidelijk blij
ken dat hennep als ongevaarlijk
wordt beschouwd en in die sfeer
moest de handelwijze van hun
twee cliënten ook worden gezien.
De oudste van het drietal Lim
burgers was ten laste gelegd dat hij
het goedje had vervoerd en boven
dien nog dat hij thuis 1130 gram
voorhanden had gehad. Zijn advo
caat schilderde hem voor het ge
rechtshof af als een wel zeer naieve
man die altijd heeft gezegd ervan
uit te zijn gegaan dat het niet ver
boden was wat hij deed.
Ontruiming
kraakpand Van
der Werfstraat
gaat wel door
LEIDEN De ontruiming van het
gekraakte pand Van der Werfstraat
19a gaat gewoon door. De be
drijfsleider van Marskramer b.v.,
huurder van het pand, heeft recht
op een woonvergunning voor deze
bovenwoning.
B en W laten dit weten in ant
woord op schriftelijke vragen van
het raadslid Middendorp (PSP/
PPR). Zij had aangedrongen op
uitstel van de ontruiming, omdat
onzeker zou zijn of de huurder wel
recht had op een woonvergunning.
Als dat niet het geval was, zou het
pand door de ontruiming vervol
gens leeg komen te staan, een si
tuatie die het raadslid wilde voor
komen.
B en W laten echter weten dat de
bedrijfsleider voldoet aan de voor
waarden voor een woonvergun
ning. De krakers (die 31 maart vo
rig jaar in de woningtrokken) is
verteld dat de ontruiming op 14 fe
bruari is.
druk. "Een aardige mylpaal",
vindt Perdeck zelf ook.
Blijkbaar zijn de allerjongsten
toch nog niet zo verwend door
Prince en Wham! dat zij er 'De
Klok van Otepuk' en 'Dit zijn
mijn wangetjes' voor laten lig
gen. "De kinderen worden toch
opgevoed met die bakerliedjes",
weet het drietal, "Dat blijft. Ge
lukkig, ook maar, want het is
toch een stuk volkseigendom".
Volkseigendom dat binnen
kort waarschijnlijk een vervolg
krijgt. Perdeck en Weidner zijn
al in gesprek met een uitgeverij
om een aantal kinderliedjes voor
quatre-mains te bewerken. Met
z'n tweeën en vier handen aan de
piano dus. "Veel kinderen bbj^
ken dat toch heel leuk te vin
den", spreekt Tonny Weidner uit
haar ervaring als muzieklerares.
De vier handen zullen daarom in
eerste instantie voor het onder
wijs bestemd zijn, al kan natuur
lijk ook in huiselijke kring van
het pianospel een duo-baan wor
den gemaakt.
Laboratorium geeft specialisten bijscholing
Dr. Mathilde Boon (links) en een medewerkster van het Cytologisch Laboratorium bestuderen met behulp van
een dubbelkoppige microscoop een uitstrijkje. (foto Holvast)
Redactie: Wim Brands Bart Jungman
