Kans op zware boete Philips Rente steekt spaak in 't wiel Beursweek Kleine Latijnse landen in de kou Wegens valse aangifte bij kartelbureau Arrestatiebevel tegen bewindvoerder BSI 'Veel ontslagen door herziening van werkloosheidswetten' Spoedig besluit over aanschaf raketsysteem ZATERDAG 9 FEBRUARI 1985 BONN (AP/ANP/GPD) - De West- duitse autoriteiten overwegen een aanklacht in te dienen tegen het Philips-concern wegens poging tot fraude door valse aangifte bij het Westduitse kartelbureau. Het be drijf kan dan worden veroordeeld tot een boete van een miljoen mark. De Westduitse staatssecretaris van economische zaken Rudolf Sprung zei in antwoord op vragen uit het parlement dat er nog geen aan klacht tegen Philips is ingediend, hoewel het bedrijf onjuiste gege vens heeft verstrekt over zijn be lang in de Duitse tv-fabrikant Loe- we Opta. Eerder deze week stuurde het Kar telbureau een brief naar Philips waarin het het bedrijf ervan be schuldigde informatie te hebben achtergehouden. Die informatie over het aandeel van het bedrijf in Uitgeversbond boos op RVD DEN HAAG (GPD) De Konink lijke Nederlandse Uitgeversbond (KNUB), de organisatie van boeke nuitgevers in Nederland, is veront waardigd dat niet een particuliere uitgever maar de Staatsdrukkerij het boek ter gelegenheid van de 18e verjaardag van prins Willem- Alexander zal uitgeven. De boekenuitgevers stellen dat zij al sinds jaar en dag verschillen de uitgaven over het Koninklijk Huis publiceren. „Wij voelen ons nu gepasseerd", aldus een woord voerder van de KNUB. Loewe Opta was van belang toen Philips in december 1983 toestem ming probeerde te krijgen voor een fusie met Grundig. Het bureau heeft Philips nog een laatste kans gegeven om zijn zaak te bepleiten. Hiertoe is het volgens de Duitse wet verplicht. Het bu reau heeft Philips gedreigd met een boete van maximaal 50.000 mark. Gezellen Om Grundig te kunnen overne men, mocht Philips geen meerder heidsbelang hebben hebben in een andere Duitse tv-fabriek. Eind 1983, toen de plannen tot overna me bij het kartelbureau werd aan gemeld, had Philips direct of indi rect 72,3 procent van de aandelen van Loewe Opta in zijn bezit. Bo vendien had Philips het recht de resterende aandelen voor een vaste prijs te kopen van de op Sint Maar ten gevestigde 'Gezellen van Sint Maarten'. Philips-woordvoerder E. Brouwers geeft deze feiten, die aan het licht zijn gekomen door onthullingen van een ex-Philipstopman, toe. Maar volgens hem is het grootste deel van het pakket voor 26 maart 1984 verkocht. Op die bewuste da tum werden de overnemingsplan nen definitief. Het Eindhovense bedrijf heeft het kartelbureau op die datum dus juist ingelicht, aldus Brouwer. Het had op dat moment nog slechts een belang van 15 pro cent via de Duitse dochter Allde- phi. Eis Volgens het kartelbureau mag dit waar zijn, maar is dit niet het punt waar het bureau over valt. Woord- DEN BOSCH (ANP) - Een Ameri kaanse rechtbank heeft tegen be windvoerder mr. J. Banning van de schrijfmachinefabriek BSI in Den Bosch een arrestatiebevel uit gevaardigd. De. rechter wil Ban ning gijzelen omdat hij een eerdei vonnis weigert uit te voeren. Dat vonnis houdt in dat alle opbreng sten moeten worden gereserveerd voor de vroegere Amerikaanse ei genaren van het bedrijf. Omdat het volgens Banning uit gesloten is dat de rechter een ander standpunt zal innemen, heeft hij het faillissement van BSI aange vraagd. De Bossche rechtbank spreekt dat woensdag uit. De 70 werknemers komen dan op straat te staan, aldus Banning gisteren op een persconferentie. De bewindvoerder heeft inmid dels contact opgenomen met de ministeries van Buitenlandse Za ken en Justitie. Daar kan men voorlopig niet veel voor hem doen. "Ik wil wel van dat arrestatiebevel af maar niemand weet hoe dat zou moeten. Beide ministeries hebben mij op het hart gedrukt uitermate voorzichtig te zijn en'niet in Ameri- Banken staken verkoop Rrugerrand AMSTERDAM (ANP) - De drie grootste banken in Nederland (ABN, Amro en Rabo) verkopen niet langer Krugerrands, de gou den munt uit Zuid-Afrika. Zij heb ben dat vrijdag meegedeeld aan het Komitee Zuidelijk Afrika, dat vorig jaar oktober een landelijke campagne begon tegen deze ver koop. Enkele kleinere banken in ons land besloten al eerder niet meer in Krugerrands te handelen. De NMB beraadt zich nog over de ze zaak. voerder Schön ziet de verkoop- maatregel van Philips als een tus senoplossing. De pakketten zijn aan niet nader bekendgemaakte Zwitserse vennootschappen ver kocht. Die hebben echter het recht gekregen de pakketten binnen één jaar aan Philips terug te verkopen. Schön neemt aan dat Philips de pakketten terug zal kopen en dan het gehele belang van 72,3 procent evenals het kooprecht op het reste rende belang aan een derde zal overdoen. Dit is ook de eis van het Duitse kartelbureau. Philips moet voor eind van dit jaar volledig van zijn belang in Loewe Opta af zijn, anders kan het kartelbureau de overneming van Grundig met te rugwerkende kracht alsnog onge daan maken. Philipsman Brouwers verklaart dat Philips de Loewe Opta-aande- len wel degelijk heeft verkocht aan gegadigden die niets met Philips hebben te maken. De overige be langen in Loewe Opta zullen, zoals het kartelbureau heeft geëist, nog dit jaar worden verkocht, aldus Brouwers. 'Japanse geldhandelaren zijn druk in de weer op de geldwisselmarkt in Tok w wanneer de dollar voort het eerst sinds twee jaar door de grens van 260 yen breekt. Ook in Europa is de dollar gisteren weer tot nieuwe record waarden gestegen. Op de wisselmarkt in Amsterdam was de koers gesle gen tot gestegen tot omstreeks 3.6725 gulden. De banken vragen maandag 3,73 gulden voor een dollar en betalen er bij aankoop 3,61 gulden voor Als oorzaak van de verdere koersstijging van de dollar noemden valuta handelaren de stijging van de rente m de VS. Er waren vrijdag geen tekenen van grootscheepse interventie van centrale banken. De valuta- handel in Frankfort had de indruk dat de Bundesbank haar kruit droog wil hou den tot zich een betere gelegenheid voordoet om de dollar aan te pakken. kaanse vliegtuigen te stappen of naar een land te gaan dat een uitle veringsverdrag heeft met de Ver enigde Staten, zoals bijvoorbeeld België", aldus Banning. Het bevel tot aanhouding zou mogelijk ongedaan gemaakt kun nen worden als de Nederlandse overheid zich gaat bemoeien met het juridisch gevecht waarin BSI is gewikkeld met de voormalige Amerikaanse aandeelhouders van het bedrijf. "Dat gaat minstens twee miljoen gulden kosten en ik weet niet of de overheid dat voor mij overheeft", aldus Banning. MEER VERPAKT VLEES - De Nederlander eet gemiddeld steeds minder vlees. Maar als hij vlees koopt, koopt hij verpakt vlees of vleeswaren bij de supermarkt. Dat meldt Voorlichtingsbureau Vlees. Van 1981 tot en met 1984 is de vleesconsumptie met acht procent gedaald tot ruim 55 kilo per jaar per gemiddeld huishouden. Het aandeel van de supermarkt steeg in deze periode van 44 procent tot 52 procent. Het Komitee Zuidelijk Afrika zegt in een verklaring zeer ver heugd te zijn met deze stap van de banken. Mensen die een Kruger- rand kopen, geven volgens het Ko mitee rechtstreeks steun aan het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Het Komitee gaat door met zijn ac tie tegen de Krugerrand totdat alle banken de verkoop ervan hebben gestaakt. EEN VERTROUWD ADRES VONDELLAAN 45, 2332 AA LEIDEN. TELEFOON: 071-769303. FUSTWEG 2, HOEK OUDE WEG, 2031CJ HAARLEM. TELEFOON023 - 3192 88. Alleen bedrijfswagens. RIJNSBURGERWEG 132, 2231 AG RJJNSBURG. TELEFOON01718 - 2 25 00. HOOFDSTRAAT 81, 2171 AS SASSENHEIM. TELEFOON: 02522-19124. GOUWESTRAAT 60A. 2407 BC ALPHEN A/D RIJN. TELEFOON: 01720-75155. BINNENWEG 2-4, 2411 NA BODEGRAVEN. TELEFOON: 01726-19341. Alleen bedrijfswagens. Gewonden bij rellen Spaanse scheepsbouw GIJON (AP) - In het Spaanse Gijon zijn gisteren ongeveer 1000 werk nemers van een scheepswerf met de politie slaags geraakt. Daarbij zijn 24 gewonden gevalklen. De werknemers protesteerden tegen de plannen van de socialistische regering voor de herstructurering van de Spaanse scheepsbouw. De betogers gooiden met stenen en brandbommen, waarna de poli tie traangasgranaten en rubber ko gels afvuurde. DEN HAAG (ANP) - De reorgani satie van de uitvoering van de werkloosheidswetten heeft ingrij pende gevolgen voor de gemeen ten. Ongeveer 300.000 mensen met een WWV- of RWW uitkering zul len overgaan van de sociale dien sten naar de bedrijfsverenigingen. Daardoor raken omstreeks 4500 ambtenaren van de sociale dien sten hun baan kwijt. Dat is een kwart van het personeelsbestand bij de sociale diensten. De kans dat deze mensen bij de bedrijfsvereni gingen aan de slag kunnen, is ui terst gering. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft dit giste ren in Den Haag verklaard. Vol gens de VNG lopen de kosten van de herziening van het sociaal ze kerheidsstelsel op tot 800 miljoen gulden door de wachtgelden van de ontslagen ambtenaren. Daar naast moeten de bedrijfsverenigin gen nog kosten maken voor de uit breiding van hun apparaat. Voor de directeur van de VNG, G. van den Top, staat het vast dat het kabinet, hoewel dit nog geen beslissing heeft genomen, de be drijfsverenigingen zal belasten met de uitvoering van de nieuwe werk loosheidswet. In die nieuwe werk loosheidswet worden de huidige WW en WWV geïntegreerd tot één werkloosheidsregeling. Volgens gemaakte berekeningen blijft van de huidige 600.000 WWV- ers en RWW-ers de helft cliënt van de sociale diensten. De overigen moeten naar de bedrijfsvereniging voor hun uitkering. Doordat ge meenten al veel geld hebben moe ten inleveren, hebben zij weinig mogelijkheden de ontslagen amb tenaren aan een andere functie te helpen. DEN HAAG (GPD) - Staatssecre taris Van Houwelingen (defensie, materieelzaken) zal volgende maand beslissen over een nieuwe marine-order, waarmee naar schat ting 200 miljoen gulden is ge moeid. Dat is uit defensiekringen vernomen. Het gaat om een anti raketsysteem voor de nieuwe M- fregatten, die bij Koninklijke Maat schappij De Schelde in Vlissingen worden gebouwd. Er zijn voor dit systeem twee ge gadigden: het Britse Aerospace en een Amerikaans-Europees consor tium (VS, Canada en Nederland), dat samenwerkt met de Ameri kaanse wapengigant Ratheon. Bei de concurrenten ontwikkelen een een verticaal te lanceren raket, die vijandelijke (lucht)doelen op enige afstand van het schip afhanke lijk van het te kiezen systeem 6 tot 16 km - moet uitschakelen. Naar in defensiekringen wordt verwacht zal Van Houwelingen voor het Amerikaans-Europese project, de Sea Sparrow, kiezen. Nederland heeft al 'enkele miljoe nen' aan researchkosten in dit pro ject gestoken. Bovendien zijn fre gatten van andere klassen al uitge rust met de 'conventioneel' te lan ceren Sea Sparrow. De marine heeft daarom voorkeur voor het nieuwe type. Dat scheelt zowel in opleidings- en trainingskosten als in onderhoudsfaciliteiten. Wensenlijst ruimtevaart SCHIPHOL (GPD) - De afdeling ruimtevaart van Fokker ziet moge lijkheden om onderdelen van het ruimtestation Columbus en de draagraket Ariane 5 te bouwen. Het heeft daarom een lijst met wensen ingediend bij het ministe rie van economische zaken. Of het ministerie akkoord gaat met de wensenlijst, is nog niet be kend. Minister Van Aardenne wil voor de zomer een nota over de ruimtevaart presenteren. Daarin wordt onder meer vastgesteld hoe veel Nederland gaat uitrekken voor ruimtevaart. Scheuring in Cartagena-groep MEXICO-STAD - Met meer dan 360 miljard dollar schuld in het buitenland blijft Latijns-Ameri ka een ernstige bedreiging voor het evenwicht binnen de finan ciële wereld. Deze week kwamen de economische kopstukken van elf van de belangrijkste Latijns- Amerikaanse schuldenlanden voor de derde keer bijeen, dit maal in de Dominicaanse Repu bliek, waar het op het ogenblik uiterst onrustig is. door Rob Sprenkels door C. Wagenaar In een week waarin de dollar op nieuw centraal stond en buiten de VS alle aandacht tot zich trok lieten de meeste effectenbeurzen een verdeelde stemming zien. In New York overheerste een zeker afwachten, maar in Europa bleef de ondergrond zeer vast en neig den de noteringen tot nieuwe re cordstanden wat in Amsterdam op meerdere dagen gelukte. Al leen de rente bleef een spaak in het wiel steken en weerhield de aandelenmarkt van een regel rechte hausse. Het meest verbluffende was ook ditmaal de niet te stuiten op mars van de Amerikaanse dollar. In ons land en West-Duitsland bereikte deze munt hoogten als in geen twaalf jaar zijn voorgeko men en in Frankrijk zelf niveaus die historie maakten. Op de meeste valutamarkten werd de dollarprijs vrijwel even hoog als voor de dag waarop de toenmali ge president Nixon de band met het goud doorsneed en de dollar een zwevende valuta werd. Zelfs de opzienbarende discontover hoging in zowel Duitsland als in ons land vorige week was niet in staat de opmars te verhinderen. De Amerikaanse munt blijft schaars en daardoor buiten de VS een object van wilde specula ties. De achtergrond van dit schaar- steverschijnsel wordt als toene mend gevolg gezien van de enige jaren geleden ingestelde Ameri kaanse weigering het Internatio nale Monetaire Fonds in de fi nanciering van arme schulden landen te steunen. De nu in de plaats van het Internationaal Mo netair Fonds getreden Ameri kaanse banken die niet zoals het IMF door de Amerikaanse rege ring worden gedekt kunnen wei nig mildheid betrachten tegen over deze landen als Argentinië, Brazilië, Mexico etc. en dringen voortdurend op rentebetaling en aflossing aan. Hierdoor is er een blijvende grote behoefte ont staan aan dollars want de totale schuld van die landen uitgedrukt in dollars is astronomisch hoog. Om die reden zien velen de dol lar nog verder doorlopen. In va lutakringen wordt bijvoorbeeld een prijs van f 4,- in Amsterdam niet als onmogelijk geacht. Export Tegen de achtergrond van dit verschijnsel zullen de Europese landen een beslissing moeten ne men of zij deze ontwikkeling op zijn beloop zullen laten of met in grijpen te trachten er iets tegen te doen. Het positieve effect van de steeds hogere dollar is natuur lijk ook de steeds hogere export naar de VS. De krachtige stijging van onze uitvoer in de laatste paar jaar is daarvoor een duide lijk bewijs. Maar dat kan ook on aangename tegenmaatregelen uitlokken als protectie zoals reeds met staal is gebeurd. Het negatieve effect schuilt vooral in het inflatoire aspect dat aan de dollarstijging kleeft. Sommige landen als Frankrijk zijn daar zeer bezorgd over. Bij ons speelt het verschijnsel minder maar ook hier zijn belangrijke produk- ten als olie en vele grondstoffen in dollars uitgedrukt. Daarom ging onze centrale bank vorige week tot rentestij ging over en werd op sommige dagen met dollarverkopen inge grepen. De indruk bestaat echter dat vooral dit laatste niet erg van harte gaat en dat de centrale ban ken in de verschillende Europe se landen hun dollarvoorraad niet gaarne meer zien slinken. Blijft dus het rentewapen over maar dat legt een grote onzeker heid op de markt. Niet alleen op de geldmarkt maar ook op de obligatiemarkt. Sinds vorig week is die markt in Amsterdam flink teruggelopen. Ook deze week begonnen de staatsfondsen flauw en bleven daarna onder druk. De index kwam daarbij drie punten beneden de top van de januarimaand te staan. Er cir culeerden hardnekkige geruch ten in Bonn dat de Westduitse centrale bank deze week op nieuw tot rentestijging zou be sluiten maar dat werd pertinent ontkend. Dat het met de rentedaling is afgelopen is duidelijk. Over een breed front begonnen de hypo theek en gewone banken hun pand- en spaarbrieven in prijs te verlagen. Ook in Amerika is het duidelijk wat er met de rente zal gebeuren. De obligatiemarkt van Wall Street liep deze week flink terug en de rentetarieven begon nen te stijgen. Dit hield verband met een enorme leningsoperatie van de Amerikaanse regering om het begrotingsgat te dichten.. Zo als gebruikelijk om deze tijd hiel den zowel de Amerikaanse presi dent als de topman van de Ame rikaanse centrale banken rede voeringen voor het congres. En zóals gebruikelijk de laatste paar jaren wijzen zij daarbij met de beschuldigende vinger voor de hoge rente naar elkaar. Presi dent Reagan verwijt Paul Volc- ker te grote starheid bij de kre dietverlening en te grote be duchtheid voor de inflatie. Maar Volcker verwijt de Amerikaanse regering veel te grote begrotings tekorten. Daar moet zeker een kwart van af, zo meent hij, want elke 50 miljard dollar extra bete kent een vol procent rente meer. Daar het begrotingstekort zich rond 200 miljard dollar beweegt is er met het Congres reden te over om te knokken. Ronald Reagan zal daar niet zonder kleerscheuren vanaf komen zo is de algemene indruk. Stijgingen Ondertussen bleef het Damrak voor de aandelen uitstekend ge stemd. Na een aarzelende inzet op maandag brak een krachtig herstel door die daarna elke dag voor zowel de vijf internationals als voor het algemeen beursge- middelde nieuwe historische toppen opleverde. Na vier dagen handel stond deze laatste drie punten hoger dan vorige week vrijdag terwijl de internationals gezamenlijk vier punten hoger scoorden. De grootste stijgingen werden behaald door Koninklij ke Olie, Borsumij en KNP, als mede Nutricia en Stad Rotte- dam. VNU, AMEV, Holec en Kie ne moesten door winstnemingen terrein prijsgeven. De Europese optiebeurs had het vrijwel even druk als in de vorige werkperiode en kwam in totaal op 112.000 afgesloten con tracten. Verreweg de meeste contracten werden in calls Ko ninklijke Olie afgesloten met AKZO als goede tweede gevolgd door Philips. De ontmoeting van de zoge noemde Cartagena-groep, be staande uit Mexico, Venezuela, Peru, Argentinië, Brazilië, Chili, Uruguay, Bolivia, Ecuador, Co lombia en de Dominicaanse Re publiek, heeft weinig meer opge leverd dan het het zoeken van een gemaanschappelijke strate gie ten opzichte van (vooral) de Verenigde Staten. Duidelijk is dat er binnen het Cartagena- blok, dat van het Westen vorig jaar nog een eenzijdige betalings stop vreesde, de nodige onenig heid bestaat. Schrik aanjagen Het gaat om een kloof tussen de eigen belangen. Aan de ene kant zijn het landen als Mexico, Brazilië, Venezuela en Argenti nië, die te zamen voor zo'n 250 miljard dollar in het krijt staan. De enorme omvang van dit be drag maakt een economische sa nering weliswaar meer dan noodzakelijk, maar zij juist daar door kunnen zij de westerse ban ken flink schrik aanjagen en kunnen zij sneller concessies af dwingen dan kleine landen. Bovendien kunnen de grotere schuldenlanden putten uit ver houdingsgewijs rijke economi sche bronnen. Zo hebben zij vo rig jaar kans gezien tot een bete re verstandhouding te komen met het Internationale Monetaire Fonds (IMF) en de banken: zij kwamen overeen op korte ter mijn aflopende schulden te spreiden over een veel langere termijn met uiterst gunstige ren tevoeten. Vooral Mexico, twee jaar geleden nog in acute proble men maar in het gelukkige bezit van olie, is er in geslaagd een cri sis af te wenden. De kleinere landen, die veel minder schuld hebben en daar om veel minder druk kunnen uit oefenen op de internationale geldmarkt, hebben tot nu toe maar weinig gemerkt van een te gemoetkoming van de kant van het IMF of de bankierswereld. Zij hoopten daarom dat het Car- tagena-blok zich zou uitspreken voor een gelijkwaardige behan deling van alle Latijns-Ameri kaanse schuldenlanden: uit spreiding van de schuldenlast te gen lage rentevoeten, zoals Mexi co en Brazilië die hebben gekre gen. Deze landen zijn echter over hun grootste nood heen gehol pen en willen de goede verstand houding met de schuldeisers niet verbreken. Het is bekend dat de VS, als belangrijkste schuldei ser, niets voelen voor een ge meenschappelijke aanpak van het totale schuldenprobleem en ieder geval afzonderlijk willen bespreken. Zij verdedigen die aanpak met een verwijzing naar het Mexicaanse succes. De vier grote schuldenlanden willen daarom niet verder gaan dan een oproep aan de interna tionale bankierswereld om be grip te hebben voor de economi sche plannen van de schulden landen zelf en niet meteen maat regelen af te dwingen die tot rel len kunnen leiden. De kleine lan den vinden zo'n oproep niet ge noeg en vrezen niet te temmen sociale explosies en houden vast aan het actieplan, dat vorig jaar in de Colombiaanse stad Carta gena werd vastgesteld. Dat gaat uit van een dit jaar te houden conferentie met de schuldeisers. Hoe ernstig de situatie in de kleinere landen is, blijkt uit de huidige sociale onrust in de Do minicaanse Republiek. Eind vo rige maand besloot de sociaal-de mocratische president Salvador Jorge Blanco op advies van het IMF tot nieuwe prijsverhogingen voor voedsel en brandstof. On danks verregaande voorzorgs maatregelen lieten de protesten niet op zich wachten. Rellen Een jaar geleden veroorzaakte een pakket van economische maatregelen enorme rellen met een saldo van minstens 54 do den. In de hoop dit keer dergelij ke rellen te kunnen voorkomen, liet president Blanco reeds aan de vooravond van de prijsverho gingen tal van vakbondsleiders en politici oppakken. Het Domi nicaanse leger werd massaal de straat op gestuurd. Toch wisten 'strijdende volks comités' door het hele land barri cades op te richten en stakingen te organiseren. Nadat er deze week opnieuw een paar doden zijn gevallen, is de spanning ten top gestegen. Dinsdag werd zelfs de residentie van de alom geres pecteerde oud-president Juan Bosch door militairen omsin geld. Broodrellen in de Dominicaanse Republiek na dwongen prijsverhogingen. Een terugkerend beeld. het IMF afge- (foto AP)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 9