ISr&Ulil
RENTE
Mengele-tribunaal:
signaal voor jeugd
Meer controle nodig op geld
Reportage
Dolman in de rol van
Jacht op nazi-beul wordt voortgezet
tijdelijk technocraat
Lezers schrijven
leidse spaarbank
PAGINA 8
DINSDAG 5 FEBRUARI 1985
Voor de ogen van de moeder
gooide hij een pasgeboren
baby in de lijkverbrandings
oven. Doodde 32 joodse
tweelingen met een nek
schot. Maakte talrijke vrou
wen met formaline-injecties
en röntgenstralen op smarte
lijke wijze onvruchtbaar.
Nam onnoembaar veel medi
sche proeven op gevangenen
die veelal na afschuwelijk lij
den de dood tot gevolg had
den.
door
Taco Slagter
Deze en nog vele andere wreed
heden staan in het arrestatiebe
vel dat de Duitse justitie al in
1959 uitvaardigde tegen de SS-
arts Josef Mengele en dat vanaf
gisteren op een tribunaal in Jeru
zalem als leidraad dient tegen de
beruchte kampdokter van het
concentratiekamp Auschwitz.
Drie dagen lang getuigen de
overlevenden van Mengele's ex
perimenten van de gruwelen die
zij in de vernietigingskampen
Auschwitz en Birkenau hebben
ondergaan en wat de gevolgen
daarvan voor het verdere leven
zijn geweest. Velen van hen spre
ken zich daarover voor het eerst
in het openbaar uit. Gekweld
door de herinneringen waren zij
voordien daartoe niet in staat.
De verhoren worden afgeno
men door de Israëlische jurist en
voormalige aanklager van de
Duitse oorlogsmisdadiger Adolf
Eichmann, Gideon Hausner, de
Amerikaanse hoogleraar Telford
Taylor (hij was tijdens het inter
nationale nazi-proces in Nürn-
berg een van de openbare aakla-
gers) en de Oostenrijkse nazi-ja
ger Simon Wiesenthal.
Naar verluidt overleefden slechts vijftien tweelingen de experimenten van Mengele. Drie daarvan zagen
elkaar vorig jaar na veertig jaar terug tijdens een bijeenkomst in Tel Aviv, waar de plannen werden
gemaakt voor het tribunaal dat vandaag begint. (foto ap»
Tweelingen
Het Amerikaanse Candles en
het daarmee verbonden Israëli
sche 'Netzach' hebben het tribu
naal georganiseerd. In deze orga
nisaties zijn de tweelingen ver
enigd met wie Mengele experi
menteerde. Tot 1983 wisten wei
nigen van het bestaan van deze
groep overlevenden af. Zij leef
den in de anonimiteit en hielden
veelal de door de nazi's geta
toeëerde kampnummers op de
armen verborgen. En daarmee in
feite het deel van de geschiede
nis over de holocaust dat, wat de
joodse- en zigeunertweelingen
betreft, in de naoorlogse jaren
geen wereldwijde bekendheid
heeft gekregen.
Behalve zijn meedogenloos
medisch martelwerk op joodse
mannen en vrouwen, zigeuners
en homoseksuelen, nam 'dokter'
Mengele ook waanzinnige proe
ven met tweelingen en hun ou
ders. Hij had een ziekelijke pas
sie voor de genetica (de erfelijk
heidsleer), waarbij ook dwerg
mensen hem obsedeerde.
Zijn experimenten met twee
lingen in de smerige barakken
van Auschwitz waren bedoeld
om na de oorlog iedere Duitse
vrouw tweelingen te laten baren
om op die manier de verliezen
van de nazi's aan de fronten weer
goed te maken. Naar blonde ha
ren en blauwe ogen - het op de
rassentheorie van de nazi's geba
seerd beeld van de Ariër - ging
de voorkeur uit van de kamp
beul, die er zelf met zijn zwarte
haren en bruine ogen in de verste
verte niet aan beantwoordde.
De organisatoren van het tri
bunaal gaan ervan uit dat Menge
le nog leeft. En daar bestaan vol
doende aanwijzingen voor. Vol
gens nazi-jager Simon Wiesen
thal is het voor 99 procent zeker
dat deze oorlogsmisdadiger zich
in Paraguay schuilhoudt. Door
het regime van de dictator
Stroessner, een nazaat van een
rijke Duitse familie, wordt hij be
schermd.
Ontsnappen
Hoe kon Mengele destijds ont
snappen en met wie onderhoudt
hij al jaren contacten en waarvan
leeft hij? Als stukjes van een leg
puzzel zijn de antwoorden op de
vragen door Wiesenthal, journa
listen en andere naar de gerech
tigheid zoekende individuen
zorgvuldig, maar soms ook min
der acuraat, aan elkaar gescho-
De dag voordat op 18 januari
1945 de Russen Auschwitz zou
den bevrijden, vluchtte Mengele.
Doordat het in die woelige tijd
ontbrak aan communicatie tus
sen de geallieerden en de ver
schrikkingen van de concentra
tiekampen nog nauwelijks wa
ren geinventariseerd, richtte de
klopjacht zich op de kopstukken
van het Derde Rijk. Mengele pro
fiteerde daarvan en, zo viel pas
vele jaren later te reconstrueren,
vestigde zich in zijn geboorde-
plaats Günzburg bij München.
Zijn vader heeft er een fabriek in
landbouwmachines (Mengele-
tractoren worden nog steeds
naar alle delen van de wereld
geëxporteerd) en het ontbrak
hem aan niets. Het staat vrijwel
vast dat hij daar zelfs tot 1952
heeft gewoond en weer een
huisartsenpraktijk is begonnen.
Gruwelen
Maar de gruweldaden van de
kampbeulen krijgen steeds meer
bekendheid. Mengele moest nu
echt de wijk nemen. Zoals zovele
nazi's koos hij Argentinië als do
micilie. Oorlogsmisdadigers heb
ben er niets te vrezen. Verzoeken
om uitleveringen verdwijnen er
nog steeds in de prullenbak van
de èlkaar opvolgende militaire
dictators. Terwijl de bevolking
zucht onder de laars van het regi
me, worden de gevluchte nazi's
in hun Duitse kolonies met alle
egards behandeld. In 1954 kreeg
Mengele het Argentijnse staats
burgerschap. Gelegaliseerd tot
een 'eerzaam' burger vertegen
woordigde hij in Buenos Aires
het bedrijf van zijn vader, Karl
Mengele Zn. Later zou hij onder
de namen 'Freidan Elder von
Bfeitenbach' en 'Dr. H. Gregor
Gregory', weer een artsenprak
tijk opzetten.
Maar ook Argentinië was op
den duur voor nazi's niet meer
veilig. Geruchten over plannen
tot kidnapping of liquidatie van
Duitse oorlogsmisdadigers de
den Mengele besluiten eind jaren
vijftig naar Paraguay uit te wij
ken.
Het waren Simon Wiesenthal
en andere organisaties van nazi-
slachtoffers die hem opspoor
den. Wiesenthal ontdekte dat
Mengele stevige lijfwachten om
zich heen had verzameld en
nooit lang op een en dezelfde
plaats verbleef. Bovendien
scheen de nazi-dokter zich op
nieuw 'nuttig' te maken voor een
regime dat hem vertrouwd
moest voorkomen. Dictator
Stroessner zou hem gebruiken
om de politie voor martelpraktij
ken op te leiden. Amnesty Inter
national rapporteerde dat Men
gele in Paraguay betrokken was
bij de uitroeiing van indianen.
Opgespoord
De nazi-arts verwierf er zijn
derde staatsburgerschap mee.
De journalist William Heath van
het Amerikaanse persbureau As
sociated Press spoorde vorige
week de de nog enig levende
rechter van het Hooggerechtshof
in Paraguay op, die in 1959 de na
turalisatiedocumenten onderte
kende. Tegen de verslaggever zei
de 69-jarige Eugenio Jimnez y
Nunez: „In 1962 las ik in een Bra
ziliaanse krant dat een man, ge
naamd Mengele, voor oorlogs
misdaden werd gezocht. Ik reali
seerde me toen pas wie er voor
mij had gestaan".
Tussen 1961 en 1984 is Menge
le, volgens gegevens van de orga
nisaties die hem achtervolgden,
in Brazilië, Egypte, Griekenland,
Spanje, Mexico en recent nog in
Duitsland en de Verenigde Sta
ten gesignaleerd. Kortgeleden
werd op het vliegveld van de Pa-
raguaanse hoofdstad Asuncion
een foto van een oude man ge
maakt, die op weg was naar de
Verenigde Staten. Beweerd
wordt dat deze bejaarde van 73
jaar Mengele moet voorstellen.
Aan geld zou het Mengele
nooit hebben ontbroken. Hoewel
de erfenis die Mengele na de
dood van zijn vader in de jaren
zestig zou ontvangen, door de
Duitse staat zou zijn geconfis
queerd - een veronderstelling
van Wiesenthal - beschikte de
voortvluchtige nazi via andere
kanalen over aanzienlijke bedra
gen. De familie in Günzburg, zijn
*in Milaan woonachtige tweede
vrouw Martha (de weduwe van
zijn broer met wie hij in 1949
trouwde), zijn zoon Rolf en zijn
stiefzoon Karl-Heinz zouden via
een advocaat in Frankfurt regel
matig geld aan hem overmaken.
Dat zijn vrouw Martha een ac
tieve rol speelde of nog speelt in
het verborgen houden van haar
man bleek uit een opmerkelijk
voorval dat Wiesenthal in de ja
ren zeventig meemaakte. De na
zi-speurder ontdekte dat Martha
Mengele, het rondzwerven in La-
tijns-Amerika beu, zich in het
Zwitserse Zürich had gevestigd.
In een apartement vlakbij het ru
moerige vliegveld Kloten. Wie
senthal, die vermoedde dat de
gunstige ligging van het huis
voor Mengele een uitnodiging
zou kunnen zijn zich ongezien
eens af en toe bij zijn vrouw te
voegen - een hotel zou te veel
risico voor hem betekenen -
meldde dat aan de Zwitserse po
litie. Maar in plaats de flat in de
gaten te houden, zette de Zwit
serse autoriteiten mevrouw Men
gele het land uit. De regering in
Bern had geen zin in tramme
lant, zo concludeerde Wiesen
thal.
Jacht
Al 25 jaar wordt op Mengele
jacht gemaakt. Sinds enkele ja
ren houdt ook de Duitse Beate
Klarsfeld zich actief met de op
sporing bezig. Ze was nog on
langs in Paraguay om Stroessner
en zijn vazallen te bewegen een
einde te maken aan Mengele's
prerogatieven. Verder plaatste
zij een pagina-grote advertentie
in het dagblad El Diaro, waarin
het signalement en een foto van
Mengele (die kort daarvoor door
een onbekende fotograaf op het
vliegveld van Asuncion w5s ge
maakt), was opgenomen. Tips
die leiden tot de arrestatie van
Mengele wilde Klarsfeld belonen
met 120.000 gulden. Meer dan het
dubbele van het bedrag dat de
Duitse justitie ooit eens op het
hoofd van de Auschwitz-dokter
heeft gezet.
De regering van Paraguay, die
nu al meer dan twee decennia
met Mengele wordt geconfron
teerd, schijnt haar coulante hou
ding te willen wijzigen. Tegen de
journalist William Heath zei de
Paraguaanse rechter Anselmo
Aveiro vorige week dat „het vin
den en berechten van Mengele
het verlangen van zijn regering
is". En Beate Klarsfeld kreeg al
een maand eerder van de minis
ter van binnenlandse zaken Sabi-
no Monanaro te horen dat hij in
alle 19 provincies van Paraguay
een onderzoek naar de verblijf
plaats van Mengele zou laten in
stellen en daar binnen drie
maanden verslag van te doen.
Buitenlandse waarnemers zou
den dat onderzoek mogen vol
gen, zo beloofde de minister.
Zou Mengele dan toch nog ooit
eens voor zijn rechter staan? Si
mon Wiesenthal heeft genoeg
slechte ervaringen met de regi
mes van de gezonnebrilde dicta
tors van Latijns-Amerika opge
daan om daaraan te twijfelen.
Niettemin heeft het tribunaal te
gen Mengele in Jeruzalem vol
gende week voor hem grote
waarde. In een interview met Ra
dio Israël deze week zei hij daar
over: „Mij is de afgelopen vijfen
twintig jaar vele malen voorge
steld Mengele te doden. En die
mogelijkheid heeft zich meerde
re malen voorgedaan. Ik heb er
altijd nee tegen gezegd. Het le
ven van Mengele hééft geen en
kele waarde. De bekentenis van
zijn misdaden tegen de mense
lijkheid is wel van het grootste
belang".
„De wereld kent de derde ge
neratie van na de Tweede We
reldoorlog. Die leest boeken
waarin Auschwitz een leugen
wordt genoemd. Mengele kan
nog niet worden berecht, maar
zijn slachtoffers zullen in Jeruza
lem getuigen om ook de jongere
generatie de waarheid te laten
horen".
Leids verzet
Met grote belangstelling het ver
slag in deze krant gelezen van het
werk van de heer Leo in oorlogs
tijd (over het Dagelijks Nieuws).
Bij het lezen ervan gingen mijn ge
dachten weer terug. En ik dacht bij
mijzelf: misschien heb ik die man
wel ontmoet bij die sigarenfabriek.
Voor de verspreiding van de Kro
niek en de Bevrijding kon ik name
lijk ook 3 rollen papier halen. Maar
wie mij daar geholpen hebben en
hoe we die zware rollen op de wa
gen gekregen hebben, kan ik mij
niet meer herinneren. De tip om
dat papier te halen zal ik wel van
Jan van Stralen of van de Indonesi
sche studenten uit Oegstgeest ge
kregen hebben. In het begin haal
den of brachten ze bulletins, maar
al spoedig konden we een stencil
machine od de kop tikken en be
hoefden we enkel de ene stencil
maar te halen.
Waarom ik nu eigenlijk schrijf?
Allereerst om u gelijk te geven als
u zegt dat het verspreiden van deze
bladen net zo belangrijk was als
voedsel. Men moet die tijd meege
maakt hebben om het ten volle te
begrijpen.
Bij ons in Rijnsburg was het ver
zet al spoedig gebundeld tot een
groep van zeven personen. We slo
ten ons aan bij de LO (Landelijke
Onderduikorganisatie). Niet zo
verwonderlijk natuurlijk, want van
de zeven waren er vijf van de Gere
formeerde Kerk, onder wie ds.
Post die twee broers had bij de KP
van de LO. Maar ik had van den
beginne andere contacten en werk
te daarmee verder. Toen ik met de
verspreiding begon werd dat me
niet in dank afgenomen door de
andere vijf leden van de groep. Die
vonden het maar concurrentie met
het blad Trouw. Nu, ten eerste was
dat een maandblad en werd het
heel niet verspreid in Rijnsburg.
Misschien een enkel blad. Maar ik
heb het nooit in handen gehad.
En zo heb ik lange tijd zelfstan
dig gedraaid, met een aantal hel
pers natuurlijk. En toen, na Dolle
Dinsdag, heb ik me een grote blun
der laten maken. De hele groep
was intussen wel overtuigd van de
grote noodzaak van de versprei
ding, maar ze stelden voor om zelf
standig te gaan uitgeven onder de
kop van Trouw. Ik had daar na
tuurlijk niet zo veel zin in, maar om
de lieve vrede heb ik als tussenop
lossing gezegd dat ik bereid was
een van de twee op te geven. Maar
de Kroniek/J. van Stralen nooit.
Dus wejjj zo besloten en moest ik
de vervelende boodschap over
brengen aan de Indonesische
groep dat ik ze niet meer nodig
had.
Ik vergeet nooit meer het verwijt
van hen: waarom doe je dat nou,
nu hebben we elkaar nodig, maar
na de oorlog nog veel meer. De na
oorlogse tijd heeft me wel geleerd
hoe gelijk zij hadden. Bovendien
voelde ik me genomen omdat met
een na de bevrijding Trouw als
dagblad uitkwam, ook in Rijns-
burg, na natuurlijk in die laatste
maanden van de oorlog een hoop
goodwill te hebben gekweekt. Het
was doorgestoken kaart en ze lie-
Het functioneren van de Tweede
Kamer wordt kritisch gevolgd, en
terecht. Dat de Rotterdamse hoog
leraar Van Schendelen zich ook
van deze taak wil kwijten is te
waarderen. Een van zijn suggesties
voor een beter functioneren van de
Kamer heeft vorige week extra
aandacht gekregen. Door invoe
ring van een kiesdrempel zouden
alle kleine fracties uit de Kamer
kunnen worden verwijderd en zou
den de grote drie samen het werk
kunnen klaren.
door
G.J. Schutte
Wie kaatst moet de bal verwach
ten. Dat gebeurde prompt bij mon
de van de kamervoorzitter. Hij liet
van de suggesties van de hoogle
raar niet veel heel en over het voor
stel voor een kiesdrempel was hij
kortaf: oude koek, al acht jaar gele
den is zo'n voorstel afgewezen, de
professor heeft kennelijk geslapen.
Anderhalve week geleden kwam
een vervolg. Jonge liberalen in El-
burg ondervroegen de heer Dol
man over zyn standpunt. Welnu,
dat was bekend. Hij behoorde in
1976 tot het handjevol socialisten
dat voor een kiesdrempel was. Het
voorstel werd echter verworpen
waarbij behalve zes socialisten al
leen de KVP en DS'70 voor een
kiesdrempel stemden. Medestan
ders dus alleen bij twee partijen
die inmiddels zonder drempel uit
de Kamer en de politiek zijn ver
dwenen.
Dat de heer Dolman niet van ge
dachten is veranderd is niet zo erg.
Gelet op zijn reactie in de richting
van prof. Van Schendelen zijn het
ook niet meer dan persoonlijke ge
dachten. Anders ligt het met zijn
argumenten. De kleine partijen
voegen zijns inziens niets toe aan
de politieke besluitvorming. Hun
betekenis zou meer sociologisch
dan politiek zijn.
Als dat eerste waar zou zijn zou
de recente actie van de PvdA tegen
de kleine christelijke partijen niet
veel meer zijn dan een gevecht te
gen windmolens. Ik denk dat Den
Uyl daarvoor zijn tijd te kostbaar
vindt.
Getuigen
Het recht van minderheden om
op gelijke voet met anderen te din
gen naar een plaats in de volksver
tegenwoordiging wordt afgedaan
als van meer sociologische dan po
litieke betekenis. Je proeft hierin
het bekende verwijt dat kleine par
tijen toch alleen maar getuigen en
aan bijdragen aan het echte politie
ke werk niet toekomen.
Ik zal niet ontkennen dat kleine
partijen wel eens te' gemakkelijk
aan getuigenispolitiek doen. Maar
komt dit bij grote partijen niet
voor? Wat te denken van de PvdA,
die de kiezers een onwrikbaar
kernwapenstandpunt voorhoudt
waarvan zij weet dat het in de Ne
derlandse en internationale politie
ke verhoudingen zo niet gereali
seerd kan worden? Getuigenispoli
tiek bij uitstek en geen bijdrage
aan de politieke besluitvorming.
Maar zulke voorbeelden rechtvaar
digen niet de plaats van een partij,
groot of klein, als van geen politie
ke betekenis te bestempelen.
Moties
Zelfs als de politieke betekenis
alleen afgemeten zou worden aan
besluiten en uitspraken die op ini
tiatief van een eenmansfractie als
die van het GPV tot stand kwamen
spreken de feiten voor zichzelf. In
een tijdsbestek van twee weken
aanvaardde de Tweede kamer af
gelopen zomer vier door het GPV
ingediende moties over zeer uit
eenlopende onderwerpen: kruisra
ketten, de zorg van burgers voor el
kaar, het openbaar lichaam Rijn
mond en de positie van gewetens
bezwaarden tegen abortus provo-
catus.
En om een heel ander voorbeeld
te noemen: in de wet op het hoger
beroepsonderwijs werd op voor
stel van de GPV-fractie een wijzi
ging aangebracht over de toelating
van studenten bij het hoger be
roepsonderwijs. Deze wijziging is
van belang voor die bijzondere
scholen die grote waarde hechten
aan handhaving van de eigen iden
titeit.
Het functioneren van de Tweede
Kamer zal ook tijdens het komen
de RSV-debat veel aandacht moe
ten hebben, ook van de kleine frac
ties. Dat diezelfde Kamer al eerder
heeft geweigerd kleine fracties als
zondebok de woestijn in te sturen
pleit voor de kracht van ons parle
mentaire bestel. En wat de opmer
kingen van de heer Dolman be
treft: laten we het erop houden dat
de technocraat het even won van
de democraat.
(De auteur is lid van de Tweede
Kamer voor het GPV).
ADVERTENTIE
ten mij er in tuimelen. Maar het
knaagt nog altijd aan me dat ik
Oegstgeest heb laten vallen.
Dat er ook een KP Talboo-groep
was wist ik niet. Wel weet ik dat
een KP-groep een heleboel Duitse
wapens pikte op de Leidse groen
teveiling. Die lagen enige uren on
beheerd en zij zeulden een flink
deel naar een groot huis aan de
overkant. Ik heb daar toen drie
grote kisten met pantservuisten en
vier kisten handgranaten gehaald.
De jongens (mannen) heb ik na
tuurlijk wel gesproken, maar ver
der wist ik niets van hen. Mis
schien dat dit de KP Talboo was?
In elk geval hartelijk dank voor
het laten plaatsen van mijn verslag.
Ik wens u nog een goede gezond
heid en niet te veel nare dromen uit
die tijd.
J. Kromhout
Elsgeesterweg 16
Rijnsburg
De rente wordt maandelijks op uw
bankgirorekening gestort Looptijd
5 of 10 jaar. Min. storting f15.000,-
Rente:"y APO/
ij£mO /O Effektief 750%
DE DICHTBIJ HUIS BANK
Er moet een betere controle ko
men op de geldwerving en -be
steding door christelijke organi
saties. Dat vindt het Instituut
voor Evangelisatie in Doorn,
waarvan Leo Habets directeur is.
Het instituut heeft een tiental be
vriende instellingen voorgesteld,
een financieel controle-orgaan in
het leven te roepen, dat onafhan
kelijk is van de deelnemende or
ganisaties. Deze instellingen zijn
werkzaam op het gebied van zen
ding, evangelisatie en hulpverle
ning.
Aanleiding tot dit initiatief is
de negatieve publiciteit over het
Internationaal Christelijk Steun
fonds, dat geld inzamelt voor
hulp aan hongerend Ethiopië. Er
bestaat twijfel aan de manier
waarop dit geld wordt besteed.
In evangelische kringen is men
ongerust door de stroom 'kwalij
ke berichten' over een onder
christelijke vlag werkende orga
nisatie. Het evangelische zen-
dings- en hulpverleningswerk
wordt erdoor geschaad.
In het voorstel van het Insti
tuut, voor Evangelisatie moet het
op te richten controle-orgaan re
gels ontwerpen die een betrouw
baar en eerlijk beheer van de ont
vangen gelden waarborgen. Het
bestuur van het instituut heeft
de financiële deskundigen van
de aangeschreven organisaties
uitgenodigd om zo spoedig mo
gelijk voor een bespreking bij
een te komen.
Congres Meren wijk
De uitnodigingen voor deel
neming aan een landelijk oecu
menisch congres in de Leidse
Merenwijk over het 'gezag in de
kerk' worden nu verzonden. Ini
tiatiefnemer tot dit congres - te
houden op zaterdag 27 april in
het kerkelijk centrum 'De Re
genboog' - is de algemene ker
kelijke Merenwijkraad. Aanlei
ding was het komende pausbe
zoek.
"Het is de bedoeling", zo staat
in de uitnodiging, "dat christe
nen uit verschillende tradities de
gelegenheid krijgen samen te
spreken over de betekenis van
het kerkelijke gezag in het alge
meen en het pausschap in het
bijzonder".
Twee sprekers zullen het the
ma inleiden: dr. H. Manders,
vroeger hoogleraar aan de katho
lieke hogeschool voor theologie
en pastoraat te Heerlen, en dr. G.
P. Hartveld, hoogleraar aan de
theologische hogeschool van de
Gereformeerde Kerken te Kam
pen. Aan het eind van de dag zul
len dr. H. J. Kouwenhoven, voor
zitter van de gereformeerde sy
node, en bisschop R. Ph. Bar van
Rotterdam een persoonlijke sa
menvatting geven.
De commissie die het congres,
wat de theologische kant betreft,
voorbereidt bestaat uit: prof. dr.
H. Berkhof (hervormd, emeritus
hoogleraar), prof. dr. M. de Jonge
(hervormd, hoogleraar Nieuwe
Testament in Leiden), dr. J. M.
Vlijm (gereformeerd, laatstelijk
wetenschappelijk medewerker
aan de Vrije Universiteit), dr. H.
Wiersinga (gereformeerd, stu
dentenpredikant in Leiden), dr.
J. Meijer (rooms-katholiek, ge
specialiseerd in orthodoxe theo
logie), dr. T. Brattinga (rooms-ka-
tholiek, stafmedewerker van de
Sint Willibrord-vereniging), J. M.
van Hen ten (hervormd, mede
werker bij Zuiver Wetenschap
pelijk Onderzoek) en pastor J. A.
A. van Well (rooms-katholiek).
Leden van de Merenwijk-ge-
loofsgemeenschap zijn met de
praktische voorbereiding bezig.
Tot de genodigden voor dit
congres behoren oecumenische
gemeenten en parochies, theolo
gische opleidingen en kerkelijke
en oecumenische instanties.
Hervormde Kerk: beroepen
te Rijssen J. C. Schuurman Zalk;
bedankt voor Hallum-Finkum
(Fr.) P. Vreugdenhil (vrij-evange-
lisch) Harderwijk, voor Hasselt
J. Maasland Waddinxveen, voor
Garderen W. J. op 't Hof Oud-
dorp.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Coevorden (voor
zendingsdienst in Irian Yaya) F.
H. Weeda Akkrum, naar Arnhem
J. M. Brinkman IJsselmuiden.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: bedankt voor Buiten
post en voor Krimpen aan de IJs-
sel J. J. Dronkers Wetsinge (Gr.).
Christelijke Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar Delft
Emoties
Ter Schure. Bij de dekens
van het bisdom en het huis van
de bisschop in Den Bosch heb
ben tal van parochianen vooral
teleurgesteld gereageerd op de
benoeming van mgr. J. ter Schu
re tot opvolger van bisschop
Bluyssen. "De mensen zijn bij
zonder geëmotioneerd", zei de
voorlichter van het bisdom. "Wat
moeten wij met een kerk die niet
naar de mensen luistert, zeggen
Volgens deken Bijl van Til
burg is 70 procent van de reacties
negatief. De anderen vinden, dat
de paus moet worden gehoor
zaamd, ook al heeft hij geen reke
ning gehouden met de wensen
van parochianen.
De 'Stichting Pausbezoek' ge
looft niet dat de benoeming van
mgr. Ter Schure gevolgen zal
hebben voor de organisatie van
het pausbezoek in mei. "We kun
nen ons niet voorstellen dat men
sen die het niet eens zijn met de
benoeming geen bijdrage willen
geven in de kosten", zei de voor
lichter van de stichting. Dat de
belangstelling voor de paus nu
minder zou worden, gelooft hij
Carnaval. In carnavalsfijd
worden de meeste risico's voor
jongeren veroorzaakt door licht
zinnige, op sensatie beluste en
gewiekste volwassenen van elke
leeffijd, zegt een sociale commis
sie van de Duitse rooms-katho-
lieke bisschoppen in een waar
schuwing aan het adres van jon
geren en kinderen. De commis
sie wijst op het gevaar van 'over
matig alcoholgebruik bij onbe
heerste vrolijkheid'. Alle mede'
burgers worden opgeroepen om
jongeren niet de dupe van het
feestvieren te laten worden.
"Het gevaar van het geld is
niet dat het ons kan verleiden tot-
gehechtheid aan het aardse,
maar dat het ons blind kan ma
ken voor de oorzaken van de
geldnood van anderen". (Dr. O.
Jager in het blad 'Voorlopig' van
februari. Hij doceert ethiek in
Kampen).
Horoscopen, hekserij, het
'boze oog' en andere toverkun
sten druisen in tegen de geest en
leer van het evangelie, schrijft de
Vaticaanse theoloog Gino Con
cetti in een Vaticaans weekblad.
Veel onschuldige mensen wor
den er het slachtoffer van.
'Zwendel!', zo oordeelt de geeste
lijke. "De christelijke moraal ver
werpt met klem de valse voor
stelling als zou het lot van men
sen tot uiting komen in de na
tuurlijke elementen".
