Mooie toren
is niet lelijk
Water loopt over
bij Rijnziehtstraat
lACHTERfiftONDI
Pleidooi voor behoud
van Medisch Archief
Daverende
twirl-shows
Inbrekers slaan toe
op diverse plaatsen
Oorzaak nog niet vastgesteld
MAANDAG 28 JANUARI 1985
Een mooie toren is niet lelijk.
Met die gedachte in het achter
hoofd heeft de gemeente Leiden
vorig jaar aan de Rotterdamse ar
chitect Henk Klunder opdracht
gegeven om een woongebouw te
ontwerpen voor het voormalige
fabrieksterrein van Nieuwenhui-
zen aan het Galgewater. De ar
chitect mocht het zelf uitzoeken,
over hoog en laag werd niet ge
sproken. Maar, het was natuur
lijk niet voor niets dat het ge
meentebestuur de ontwerper
van het hoogste woongebouw
van Europa, dat in Rotterdam
moet verrijzen, had uitgekozen
om voor Leiden een markant ge
bouw te ontwikkelen.
Het resultaat van de opdracht
hebben we vorige week mogen
aanschouwen: een vijftig meter
hoge woontoren. 19 verdiepin
gen met in totaal 72 woningen.
Een mini-wolkenkrabber die het
silhouet van Leiden grondig zal
veranderen en dat afrekent met
het huisje-boompje-beestje-bou
wen van de laatste jaren.
door
Jan Rijsdam
Voor meer steden in ons land
worden op dit moment spectacu
laire, hoge woongebouwen ont
wikkeld. volgens de filosofie van
de 'compacte stad'. Dat wil zeg
gen: het zoveel mogelijk bouwen
in de bestaande woongebieden
om de leegloop van de stad te ke
ren. De vraag is gerechtvaardigd
hoe dit in verhouding staat tot de
weinig populaire hoogbouw uit
de jaren zestig. Flats in de Leidse
Meren wijk en het Morskwartier
zijn steeds moeilijker verhuur
baar en de hoogbouwplannen
voor de Stevenshofpolder zijn
tot een absoluut minimum terug
geschroefd omdat er geen vraag
naar zou zijn.
Markant
Een belangrijk verschil met de
hoogbouw uit de jaren zestig, zo
legde architect Klunder vorige
week aan de leden van de com
missie volkshuisvesting uit, is
dat dat het nu niet gaat om mas
sale bouw van galerijflats in gro
te, groene uitbreidingsgebieden.
Die flats waren meestal bestemd
voor woningzoekenden (veelal
de laagstbetaalden) die geen en
kele keus hadden.
De huidige, negentien verdie
pingen tellende woontoren moet
een 'markant' gebouw worden,
gesitueerd vlakbij het centrum
van de stad. Als toekomstige be
woners worden over het alge
meen genoemd één- en tweeper
soonshuishoudens, die niet al te
slecht bij kas zitten en die graag,
hoog en droog, in hartje stad wil
len wonen. Bewoners van die
woontoren dragen bovendien bij
aan de verlevendiging van de
stad en aan de vergroting van het
draagvlak voor voorzieningen
zoals openbaar vervoer, winkels,
bioscopen en de schouwburg.
Een essentieel verschil tussen
toen en nu is dus dat de hoog
bouw niet bedoeld is voor men
sen die geen keus hebben maar
voor mensen die er juist een
voorkeur voor hebben om be
schut te wonen in het midden
van de stad.
Vast staat dat het een kleine
minderheid in Nederland is die
graag in hoge gebouwen woont.
De schattingen lopen uiteen van
tien tot twintig procent. Het is
dus duidelijk dat de gemeente
Leiden een risico loopt met het
neerzetten van een hoog woon
gebouw en dat een onderzoek
naar de woonwensen op dit ter
rein noodzakelijk is. Wethouder
Tesselaar van volkshuisvesting
deelt desgevraagd mee dat bij de
directie woonruimteverdeling
momenteel geen duidelijk beeld
bestaat van de woonwensen ten
aanzien van de 'nieuwe' hoog
bouw.
Er moet dus nog vast komen te
staan dat de belangstelling die
men voorziet wel aanwezig is. Al
was het alleen maar om een eind
te maken aan het verhaal dat de
hoogbouw wordt ontwikkeld
omdat stadsbestuurders daar
mee uitdrukking willen geven
aan hun macht en prestige of om
dat architecten graag hoge woon
gebouw ontwerpen en er vervol
gens een doelgroep bij gaan zoe
ken. Enig wantrouwen blijft
evenwel op z'n plaats zolang er
nog architecten rondlopen die de
Bijlmermeer het voorbeeld van
een geslaagde woonwijk vinden
Een kwestie waarover ook dui
delijkheid moet komen zijn de
woonlasten. In de eerste plaats
over de maandelijkse huur maar
ook over de servicekosten be
staat nog veel onduidelijkheid.
Wethouder Tesselaar heeft een
bedrag van honderd gulden per
maand genoemd, maar architect
Klunder heeft voor het 40 verdie
pingen tellende woongebouw
dat hij voor Rotterdam ontwierp
een bedrag genoemd van 200 gul
den servicekosten per maand.
Het is ook niet voor niets dat de
belegger (het ABP) zich uit dit
project heeft teruggetrokken. De
reden daarvoor is het bestuderen
waard.
Belangstelling
De verwachting van de ge
meente Leiden, dat men over be-
langstelling voor de woontoren
niet te klagen zal hebben, is voor
al gebaseerd op Rotterdamse er
varingen. Joop ten Velden, direc
teur van een adviesbureau 'Advi-
sie' in Den Haag, heeft in 1983
een onderzoek verricht naar de
geïnteresseerden die reageerden
op een advertentie voor de woon
toren in Rotterdam. Het aantal
belangstellenden was daar be
duidend hoger dan het aantal be
schikbaar komende flats.
Veel mensen die reageerden
bleken overigens al in flats in
Rotterdam of omgeving te wo
nen waaruit, volgens Ten Vel
den, de conclusie mag worden
getrokken dat zij de goede kan
ten van de hoogbouw waarderen
en geen permanente weerzin te
gen het wonen in flats hebben
ontwikkeld. Vooral kleine huis
houdens hebben belangstelling:
vijftig procent één- en tweeper
soonshuishoudens en veertig
procent alleenstaanden. De
meest voorkomende leeftijd ligt
tussen de twintig en dertig jaar,
maar ook de groep boven de vijf
tig is behoorlijk vertegenwoor
digd.
Ruim tachtig procent van de
gegadigden oefent een beroep
uit (meestal in het centrum van
Rotterdam) terwijl de ouderen
een uitkering of pensioen heb
ben. Een bijzonderheid is dat
twintig procent geen auto zal be
zitten als men een flat in de
woontoren betrekt.
De meeste mensen zoeken een
driekamerwoning waarbij opvalt
dat de meesten kleiner willen
gaan wonen. De gemiddelde
huur die men gewend is te beta
len was 595 gulden, 47 procent
wil minder betalen, 31 procent
meer. Voor servicekosten wil
men gemiddeld 210 gulden per
maand betalen.
Tegen de verwachting in wil
niet iedereen op de hoogste etage
van de woontoren wonen.
Slechts elf procent wil uitslui
tend op de bovenste verdieping
wonen. De bijzondere identiteit
van de woontoren is voor 21 pro
cent van de belangstellenden de
reden waarom men geïnteres
seerd is. Het meest belangrijk
wordt genoemd de locatie in het
centrum van Rotterdam, dicht
bij het centraal station.
Globaal komt het er op neer
dat de belangstellenden kleine
huishoudens betreft, veelal jong
en zonder kinderen, met een re
delijk goede baan, of mensen op
gevorderde leeftijd met een goed
pensioen. Ongetwijfeld zal de
vraag gesteld worden of de ge
meente Leiden moet bouwen
voor wat toch een beetje elitaire
doelgroep, een binnenstadselite,
mag heten.
Daar kan men de nodige be
zwaren tegen hebben, maar men
moet zich dan wel bedenken dat
ook in de Stevenshofpolder niet
gebouwd wordt voor de laagst
betaalden, ma^r voor mensen die
zich kunnen permitteren om van
een goedkope fiat naar een duur
dere eengezinswoning te verhui-
Het is een duidelijke zaak dat
de woningnood voor een belang
rijk deel kwalitatief is geworden.
Dat wil zeggen dat we steeds
meer moeten bouwen op een
specifieke manier voor bepaalde
categorieën woningzoekenden.
Alleen op die manier (via door
stroming) komt er ook goedkope
woonruimte beschikbaar (met
een huur van rond de tweehon
derdvijftig gulden) waaraan een
grote behoefte bestaat onder een
grote groep jonge woningzoe
kenden. De doorstroming is dus
een facet dat ook bij het peilen
van de belangstelling voor de
Leidse woontoren niet uit het
oog mag worden verloren.
Vragen
Vast staat dat nog heel vragen
kleven aan het plan voor de
bouw van een woontoren aan het
Galgewater. Enige terughou
dendheid is op z'n plaats al
wordt het wel tijd dat we eens af
komen van de kater over de
hoogbouw uit de jaren zestig en
van de gedachte dat het wonen
in hoogbouw per definitie onaan
trekkelijk is. Een flink deel van
de bevolking woont in een fiat
en. wat belangrijker is, tot hun
volle tevredenheid.
Blijft over de vraag of een
woontoren nu mooi of lelijk is.
Argumenten voor of tegen zijn er
in overvloed. Het is evenwel niet
de hopen dat de Leidse toren
sneuvelt op de eeuwige 'domi
nees' die de middelmatigheid
prediken. Een mooie toren is niet
lelijk, al moet gezegd worden dat
bij de nadere uitwerking van het
plan een markantere verschij
ningsvorm van de Leidse toren
nog de nodige aandacht behoeft.
Van Jonge Socialisten in PvdA
LEIDEN - De Jonge Socialisten
in de PvdA roepen hun raadsfrac
tie op mee te werken aan het be
houd van het voormalig Medisch
Archief van het ministerie van de
fensie aan de Oude Varkenmarkt
12-16. Over het lot van dit pand, en
de zeventien krakers die er wonen,
vergadert de gemeenteraad van
avond. Burgemeester en wethou
ders willen dat het gebouw wordt
gesloopt om plaats te maken voor
woningbouw en een passage. Zij
worden daarin gesteund door de
PvdA-fractie in de raad en de WD.
De jongere generatie PvdA'ers
vinden echter dat de gemeente niet
te drammerig moet zijn bij de ver
nieuwing van de binnenstad. De
Jonge Socialisten schrijven in een
brief aan de PvdA-fractie dat de
plannen voor de sloop van het ar
chief en de bouw van de passage
Noordeinde-Oude Varkenmarkt
eerst eens grondig onder de loep
moeten worden genomen. Daar
mee sluiten zij zich aan bij de wen
sen van de oppositie in de gemeen
teraad. "Gezien de ruimte en de
plaats van het project lijkt ons de
opzet van het project nogal onwe
zenlijk".
"Het bestuur van de Jonge So
cialisten vindt dat de plannen van
de huidige bewoners van het Me
disch Archief nader moeten wor
den bestudeerd en een eerlijke
kans moeten krijgen. Tevens me
nen wij jullie erop te moeten wij
zen dat vanuit de buurt is toege
zegd dat men de plannen van de
gemeente gaat tegenwerken".
HERRIE - Een 22-jarige bewoner
van de Leidse Kiekendiefhorst zag
zondagochtend omstreeks half zes
zijn geluidsinstallatie in politieau
to verdwijnen omdat hij hardnek
kig weigerde de volumeknop terug
te draaien. De politie had ongeveer
drie kwartier aan de deur staan
bonzen, na klachten van buren.
Toen werd de voordeur geforceerd.
Bij de Leidse Twirl kampioenschappen mocht gisteren in de serie solo's tot en met 10 jaar Chariot van den
Nieuwenburg de eerste prijs in ontvangst nemen. Tweede in die klasse werd Dion Hoppenbrouwer en Jolenta
Planje recht op de foto) kreeg de derde prijs. "foto Holvast)
LEIDEN - Menig traantje van ont
roering en blijdschap werd ge-
pleng tijdens de 'ceremonie proto
collaire' bij de Leidse Twirl-kam-
pioenschappendie de Vereniging
van Zelfstandige Majoretten Groe
pen gisteren in het Universitair
Sportcomplex had georganiseerd.
Twirling heeft alles met durven
te maken. Majorette zijn in een gro
te groep is één ding, maar in je een
tje in een reusachtige zaal voor pu
bliek en jury je kunsten met de ba
ton vertonen, is heel iets anders. Er
ging dan ook wel eens iets de mist
in. Bij moeilijke pirouettes ook nog
zoveel concentratie en timing op
brengen, dat de baton weer precies
in je handen terecht komtbleek
voor de meesten een heel moeilijke
opgave.
Niettemin brachten de deelneem
sters een daverende show ten beste.
Vertederend waren de kleintjes in
hun poezelige pakjes. En er was zo
waar één jongetje dat zijn virtuoze
kunstjes vertoonde: Dion Hoppen
brouwer. Hij werd tweede in de se
rie solo's tot en met tien jaar.
Van de duo's van dertien jaar en
ouder werden Monique Lasschuit
en Rosalien van der Meer Leids
kampioen. Diezelfde Monique Las-
schuit had later op de middag te
kampen met een technische storing
haar muziekcassette bleek niet op
gang te willen komen. Dat zoiets
niet goed is voor de concentratie,
zal eenieder duidelijk zijn. Niette
min bracht zij haar show even later
met de nodige branie ten beste,
maar desondanks kwam zij indivi
dueel niet verder dan de derde
plaats bij de solo's voor 15 jaar en
ouder. De tweede plaats in deze
klasse ging naar Lucinda Jansen.
Sandra de Kier. die er inderdaad
'uitsprong' met haar optreden, won
de eerste prijs en werd daarmee
Leids kampioene twirlen.
De overige uitslagen: bij duo's tot
en met 12 jaar wonnen Bianca en
Danielle Bakker de eerste prijs.
Véronique de Laaf werd eerste in
de categorie solo's 11 tot en met 12
jaar (afdeling C). bij de solo's van
13 tot en met 14 jaar afdeling B)
ging Anneke van Rijn met de eer
strijken.
Bij korfbalclub en in woningen
LEIDEN - Woningen aan de Groe-
nesteeg, Van Riebeeckhof en de
Obrechtstraat en het clubhuis van
de korfbalvereniging Zuiderkwar
tier zijn vrijdag en zaterdag het
doelwit van inbrekers geweest.
Uit een woning aan de Obrecht
straat werden zaterdag aan het
eind van de middag een video
recorder en voor ongeveer 10.000
gulden aan sieraden ontvreemd.
Volgens de politie zijn de daders
via de voordeur binnengekomen.
Deze was wel gesloten maar stond
niet op het nachtslot. Sporen van
braak zijn niet gevonden.
Uit een woning aan de Van Rie
beeckhof verdween vrijdagnacht
het halve interieur. De kleurentele
visie, een teakhouten kastje, stof
zuiger, klopboormachine,
wandklok en een eiken kast wer
den door de dieven meegenomen.
De achterdeur was geforceerd.
Inbrekers die vrijdag in een huis
aan de Groenesteeg aan de slag
gingen hadden kennelijk handen
te kort. Zij zetten de televisie klaar
voor transport maar namen het ap
paraat niet mee. Wel werden een
videorecorder, stereotoren, twee
siergeweren, een paar zilveren
armbanden en 125 gulden huis
houdgeld gestolen. Door een ruit
in de voordeur te vernielen kwa
men de daders binnen.
De korfbalvereniging
Zuiderkwartier kreeg eveneens
vrijdagnacht ongewenst bezoek in
het clubhuis aan de Montgomery-
straat. De geluidsinstallatie, een
lichtorgel, de fooienpot, de tele-
foonpot en ongeveer 150 gulden
wisselgeld werden meegenomen.
De dieven zijn binnengekomen
door een bovenlicht over te bre
ken.
Motief steekpartij onduidelijk
LEIDEN Het motief voor de steekpartij die zich vrijdagavond voor
deed in een studentenhuis aan de Nieuwe Rijn, aan de gevolgen waarvan
een 22-jarige Hillegommer later op de avond overleed, is nog onduidelijk.
Het verhoor van de vermoedelijk dader, een 24-jarige bewoonster van dit
huis, verloopt moeizaam omdat zij van Chinese afkomst is.
Een andere bewoonster van het studentenhuis, die in de hals werd
gestoken, heeft vandaag het ziekenhuis verlaten. De politie houdt het er
voorlopig op dat de verdachte heeft gehandeld in een vlaag van ver
standsverbijstering. Beide slachtoffers zijn gestoken met een huishoud-
mes. De HillegomSe man overleed kort na de steekpartij in het ziekenhuis
als gevolg van steken in de hals en de hartstreek.
Tafelvoetbal
In het LVC aan de Breestraat
66 wordt donderdagavond een
Leids tafelvoetbaltoernooi gehou
den. De eerste drie in de eind
stand mogen verder strijden om
het kampioenschap van de Zuid
hollandse jongerencentra. In
schrijving (met>een partner) is
nog mogelijkeventueel op de
avond zelf tot half negen
Film
de film 'De smaak van water'
van Orlow Seunke. De film gaat
over een hulpverlener die zelf in
de problemen komt wanneer hij
zeer betrokken raakt bij het lot
van een van zijn cliénten. De film
begint om half tien en wordt ge
draaid in buurthuis 't Spoortje
aan de Bernhardkade. Voor gra
tis kinderopvang wordt gezorgd.
Informatie: tel. 210649.
Kernenergie
Kernenergie is het onderwerp
van het 'politiek café'van de Jon
ge Socialisten in de PvdA. De bij
eenkomst is woensdagavond in
het gebouw van SSR aan de Ho-
gewoerd 108, aanvang acht uur.
Uitgenodigd zijn de Tweede-Ka
merleden Zijlstra (PvdA) en
Lansink(CDA). alsmede namens
milieu-organisatie Greenpeace
André Viergever.
Kinderfilm
K&O, Oude Vest 45. laat
woensdagmiddag de jeugdfilm
'Alarm in de wolken' zien. De
wonderlijke avonturen van Mr.
Tau met zijn magische bolhoed
zijn het onderwerp van deze film,
die om half drie begint
Belangstelling voor de motorzwever van de Aero Club Valkenburg tijdens de tentoonstelling gisteren in en bij
het Vijf Hovenhuis. (foto Holvast)
LEIDEN - 'Liever één model in de
lucht dan tien aan de grond'. Deze
leuze voert de Leidse Luchtvaart
Club hoog in het vaandel Niette
min bleven gisteren in het Vijf Ho-
venhuis, waar de club een tentoon
stelling had georganiseerd, alle
vliegtuigmodellen aan de grond
Veel liefhebbers, vooral vaders
en zonen, waren op deze koude
zondagmiddag naar het clubhuis
gekomen om de vele modellen te
bewonderen. Van de nostalgische
Tiger Moth, een dubbeldeks zweef
vliegtuig, tot de imposante F 15
Tentoonstelling
luchtvaartclub
Eagle straaljager mei alsiaitusbe-
sturing, ranke zweeftoestellen en
plompe Migs Voor degenen die
het niet bij een modelvliegtuigje
willen laten, was de Aero Club Val
kenburg van de partij met een heus
motorzweefvliegtuigie. dat buiten
stond opgesteld. Binnen konden
de 'vliegers in spé' mondelinge in
formatie krijgen over de verrich
tingen van de club. Via een video
film werd een en ander visueel dui
delijk gemaakt.
De organisatoren van deze jaar
lijkse tentoonstelling konden na
afloop tevreden zijn Al was het
dan niet storm gelopen, de vlieg
tuigmodellen hadden over belang
stelling zeker niet te klagen gehad
En nu maar wachten op wat aange
namer temperaturen. Dan kunnen
ze met z'n allen weer de lucht in.
LEIDEN - De rode kool staat te soppen in het water, ook in de schuurtjes van de huizen
langs de spoorlijn aan de Rijnziehtstraat borrelt het water omhoog. Een van de bewoon
sters, mevrouw Haneveld, heeft al in november bij de gemeente aan de bel getrokken.
"M'n tuintje, waarin ik 's zomers zo lekker kan zitten verzakt helemaal en de modder
borrelt bij het tegelpad omhoog. Dat kan toch zo niet".
Waar het water nu eigenlijk precies
vandaan komt is moeilijk vast te
stellen. Zeker is dat het, na de
sneeuw en regen van de laatste
tijd, niet weg kan lopen. Of het iets
te maken heeft met het seinwach-
tershuisje bij de overgang van de
Morsweg dat nu is weggebroken?
"Daar zat ook een waterleiding en
een toilet in. Misschien hebben ze
die riolering wel dichtgegooid,
waardoor het water nu niet meer
weg kan".
Raadsel
In elk geval is in november ie
mand van de afdeling rioleringen
van de gemeente komen kijken.
Maar ook hij staat voor een raadsel.
Het zou allemaal snel worden uit
gezocht, maar toen kwam de eva
cuatie in verband met de vliegtuig
bom ertussen. En tijdens de feest
dagen en de daarop volgende
sneeuw- en vorstperiode kon er
ook niets worden gedaan.
Nu het heeft gedooit, is de toe
stand helemaal treurig. De rozen
struiken staan kaal en triest in een
grote plas, het schuurtje van me
vrouw Haneveld is grotendeels
leeggehaald. "Ik heb m'n fietsen
nu maar in de gang van het huis
neergezet. Die stonden gewoon te
roesten. En denk maar niet dat je
een vergoeding krijgt voor al je
spulletjes die staan weg te rotten.
Van de Spoorwegen hoef je hele
maal niks te verwachten".
Een buurvrouw is evenmin te
spreken over de NS. Al jaren wo
nen deze mensen hier langs de
spoorlijn. Maar denk niet dat er
ook maar iets wordt gedaan aan de
begroeiing van de spoordijk. "Die
bramenstruiken verwilderen hele
maal. Er wordt niets gesnoeid. Le
vensgevaarlijk, wanneer 's zomers
mensen uit een rijdende trein een
brandende peuk naar buiten gooi
en. Dan krijgen we hier nog brand
ook". Het is al meermalen voorge
komen dat haar man beginnende
bermbrandjes heeft moeten uit
trappen.
Inmiddels is ook een sociaal
werker van het Mierennest, Martin
van der Velde, ingeschakeld. Die
heeft al meermalen bij de gemeen
te aan de bel getrokken. "Het is een
moeilijke zaak. We weten niet hoe
de eigendomsverhoudingen van
die grond daar liggen. Of de Spoor
wegen dat nu bezitten en de ge-
Bewoonster Haneveld: "Mijn tuintje verzakt en de modder borrelt om
hoog". (foto Holvast)
meente het beheert, is met hele
maal duidelijk. Maar als we over
een vergoeding voor de geleden
schade bij de NS zouden moeten
aankloppen, dan kun je nog wel
een paar jaartjes uittrekken. Die lo
pen niet zo hard".
Ambtenaar Haanstra van de af
deling rioleringen van de gemeen
te Leiden is al een paar keer een
kijkje gaan nemen. Het is een lasti
ge kwestie, omdat er geen tekenin
gen van het drainagestelsel daar
beschikbaar zijn. "Bij ons onder
zoek in november hebben we een
drainageleiding aangeprikt. Daar
hebben we ook een paaltje bijge
zet. Nu moeten we de boel daar
openhalen en zien waar die leiding
naartoe gaat. Maar die vorst heeft
een spaak in het wiel gestoken. En
nu is het daar nog veel te nat". Tij
dens de aanleg van het nieuwe
riool in de Morsweg zijn gemeente
werken niets tegengekomen. Ook
bij Haanstra is het vermoeden dat
de nu gevonden drainagebuis naar
het afgebroken seinwachtershuisje
leidt. Het kan zijn dat de buis. na
de afbraak, verstopt is komen te
zitten. Daar komt bij dat een grep
pel, die tussen de tuinen en de
spoordijk loopt, in de loop der ja
ren is dichtgeslibt. "Ik zeg niet alle
maal, maar sommige bewoners
gooien daar tuinafval in. En weer
anderen hebben er een schuurtje
opgebouwd". En dat bevordert de
afwatering nu niet bepaald.
Het ziet ernaar uit dat de bewo
ners van de Rijnziehtstraat nog
even geduld moeten oefenen, alvo
rens de oorzaak van de waterover
last wordt weggenomen. Haanstra:
"Als de dooi die ze voorspeld heb
ben nu maar goed doorzet, dan
kunnen we eindelijk eens wat gaan
doen".
