718%
W
'Amateursport heeft
weldegelijk toekomst'
vrtj'ut
JE:
i
Het blijft een droomdie Elfstedentocht
Tweekamp leeft
eindelijk op
Voetballers praten
over winterstop..
Vriesekoop naar Polen
De Rooy nu leider-af
leidse spaarbank
Joop van der Reijden in Docos-kantine:
DINSDAG 22 JANUARI 1985
SPORT
PAGINA 9
•2 fllflÉ
DOOR RUUD PAAUW
een grote slag voor Fries
land".
Dat waren de eerste woorden
die ik hoorde toen ik zondagmid
dag de radio aanzette.
Een grote slag voor Friesland.
Wat moest ik me daarbij voorstel
len? Had een geleerde soms de
Friese taal definitief afgedaan
als een knoeierig dialect? Was
Wiegel er met de provinciale kas
vandoor? Of had men wederom
iemand te Dokkum vermoord?
Ik had waratje niet aan de af
gelasting van de Elstedentocht
gedacht, maar dat veranderde
op slag toen Elfsteden-voorzitter
ir. Sipkema voor de microfoon
kwam.
Wat een stem! Alsof de ontwa
peningsonderhandelingen in
Leeuwarden wéér niets hadden
opgeleverd.
Sipkema hij behoort tot het
kleine kringetje helden dat ik te
allen tijde met een gevoelig oog
bezie. Elke winter zit hij wel één
keer in het Journaal, want het
vriest altijd wel een paar graden
en de NOS pleegt dan meteen bij
hem aan de bel te hangen. Wat
me dan opvalt is dat het hoofd
van die man meteen op 'zorge
lijk' staat. Normaal straalt een
voorzitter van genoegen bij het
idee dat de droom misschien, heel
misschien kan worden verwezen
lijkt. Maar niet Sipkema die
krijgt het subiet Spaans be
nauwd.
Een hele sterke tweede in de or
ganisatie vind ik een andere in
genieur, H. Kroes. De absolute
top bereikt hij nooit, want daar
voor moet je naam uiteraard op
een a eindigen. Hij is zo'n beetje
de ijsmeester van de elf Friese
steden. Ook al geen lachebek.
Maar ja, als je dat bent kom je
met geen mogelijkheid door de
ballotage heen. Kroes spreekt
over het ijs en over de woelingen
van het water ónder het ijs of hij
er een LAT-relatie mee heeft.
En dan niet te vergeten de
rayon-hoofden. Schitterende lie
den. Admiraals in hun eigen
tuinvijver. Die van Hindeloopen
mag er stellig zijn, maar ik prefe
reer die van IJ 1st, omdat hij zo
magnifiek met een handboortje
uit 1790 kan laten zien dat de
dikte van het ijs nog nérgens
naar lijkt.
Sipkema en Kroes riepen zon
dag met stemmen vol uitroepte
kens dat het niet verantwoord
was de Elfstedentocht te houden.
Op het moment dat ik dit schrijf
regent het danig. Het bewijs van
hun gelijk. Zonder dat geloofde
ik toch al elke lettergreep van die
mannen, hoor. Is er sinds Greetje
Zelle (Mata Hari) ooit nog wel
een onverantwoord handelende
Fries of Friezin gesignaleerd?
Nee toch. Friesland is de cor
rectheid zelve. De voetbalclubs
worden er niet eens zwart be
taald.
Kijk, als de Elfstedentocht in
het westen des lands was gesi
tueerd dan had men hem natuur
lijk al eerder of uiterlijk zondag
gehouden. Een bestuur onder lei
ding van pakweg Dé Stoop en
Jan Schaefer (geen ingenieurs)
had het volk op weg gestuurd on
der het motto: u ziet maar, het zal
hier en daar wel niet helemaal
pluis zijn.
Sipkema en Kroes zullen dat
nooit doen. Die kennen hun
plicht. Over drie jaar jaar die
nen zij daarvoor koninklijk te
worden onderscheiden: 25 jaar
geen Elfstedentocht en toch netjes
gebleven. Dan lijkt mij tevens het
moment aangebroken om het hele
gezelschap een plaats te geven bij
Madame Tussaud. Sipkema en
Kroes vereeuwigd met de blik
van: 'Het kan echt niet', de
rayon-hoofden met hoogrode ko
nen rond hen geschaard, de boor
tjes in de hand. Op de achter
grond de beijzelde figuur van
Reinier Paping als bewijs dat de
Elfstedentocht geen mythe of sage
is, maar wel degelijk ooit werd
verreden.
Oud
De eerste officiële Elfsteden
tocht dateert van 1909, maar het
staat vast dat al in de 18de eeuw
mensen op de schaats op één dag
alle elf Friese steden bezochten.
Georganiseerd was er toen nog
niets.
In 1848 volbrachten de broers
Atze en Eelke Jans Jager uit Ol-
deboorn de tocht in 14 Vz uur, al
dus een bericht in de Leeuwarder
Courant, die sprak over "kracht
volle mannen die hun reis vol
tooiden niettegenstaande den
W.J.H.(Pim) MULIER
dooi, het slechte ijs en den sterken
zuid-westelijken wind".
In de strenge winter van 1890
gingen in totaal meer dan 500
personen de elf Friese steden af.
'De meeste dier gezelschappen
bestaan uit 4 of 5 personen. Som
wijlen waren het drie vrouwen
en één man, soms was het een
zoon die met zijn vader den tocht
deed".
In dat jaar waagde ook Pim
Muiier (1865-1954) zich aan de
Elfstedentocht. Muiier geldt als
de stamvader van de Nederland
se sport; hij had het voetballen in
ons land geïntroduceerd en ook
atletiek en hockey op streek ge
holpen. Muiier, een man met een
ijzersterke body, aasde op het 're
cord' dat toen op naam stond van
"drie jongelieden" uit Rauwerd
die "binnen 14 Vz uur" langs de
elf steden waren geschaatst.
Van Muiiers belevenissen zijn
we in detail op de hoogte. Hij leg
de ze neer in zijn in 1894 versche
nen boek 'Wintersport'.
'De lust om deze tocht eens te
ondernemen en vooral om de tijd
te verbeteren, had mij reeds lang
geplaagd en op 20 december
vroegtijdig in hotel Weidema te
kooi gaande, werd ik de volgende
morgen te 6 uur door den kellner
gewekt; liet mij rug en beenen
stevig met arnica inwrijven, stak
mij in tricot en bijbehoren, en
deed om niet veel opzien te ver
wekken, over mijn trui een vest
aan. Met een dikke wollen muts
op kreeg ik iets van het gesoige-
neerde dat den Frieschen schip
per eigen is. Een stuk chocolade,
een paar zakdoeken, eenige gul
dens, een mes, touwtje, riemen en
één schaats op den rug voor het
breken en precies 7 uur stond ik
op het smalle grachtje voor het
hotel".
Controle
Om geen twijfel aan zijn re
cord te laten bestaan, wilde Mu
iier in elk van de elf steden ie
mand ter controle laten tekenen
met vermelding van het uur dat
hij er arriveerde.
Muiier trok van Leeuwarden
naar Dokkum. Geen eenvoudige
tocht, want er waren gedeelten
waar de sneeuw "zoowat een
hand hoog lag". Dokkum bereikte
hij even over half negen. "Fluks
een ophaalbrug onderdoor en op
schaatsen een herberg binnen,
waar een oud moeke een jongetje
aankleedde. 'Heere, da's aardig,
da hewwe in lang niet gehad",
zei ze en krabbelde op mijn pa
piertje haar naam en den tijd die
ze van uit haar venster op de to
ren kon zien".
Daarna op Franeker aan, Har-
lingen en Bolsward. "Dit eind
heb ik flink doorgereden om in
Bolsward even te kunnen rusten
bij mijn tante".
Tal van gidsen vergezelden
Muiier op gedeelten van zijn
tocht. Dat was niet altijd een ge
noegen voor hem. Sommigen on
derhielden maar een heel matig
tempo. Via Workum ging het
naar Hindeloopen, waar de "be
jaarde weduwe Boer heel gra
cieus mijn briefje tekende". Na
bij haar geklopte eieren te heb
ben genuttigd, toog hij naar Sta
voren. Bij drieën kwam hij daar
aan. De stationschef plaatste zijn
handtekening, terwijl Muiier
zich aan de bouillon zette. Op
naar Sloten. Enorme scheuren in
het ijs. "Er waren echter brugge-
mannen bij die met een lantaarn
de plaatsen aanduidden waar
die scheuren zich bevonden".
Zijn gids vroeg hem wat minder
snel te gaan ("Jou motte net so
duvelse hurd ride").
In Sloten deed hij zijn "geachte
neef Haersma de With" aan. Deze
vroeg hem te blijven eten, maar
daar had Muiier geen tijd meer
voor. In IJlst was hij om tien voor
zes. Hier nam hij afscheid van
zijn laatste gids "na hem betaald
en eenflinken handdruk gegeven
te hebben". Sneek bereikte hij om
kwart over zes. Hij reed nu zo
hard hij kon, "van tijd tot tijd
uitgejouwd door boeren die ik
voorbijreed, doch dat maakt den
mensch kwaadaardig en des te
harder gaat het". Om half zeven
"school de maan weg achter de
wolken en ik moest opletten niet
te vallen".
Prettige dag
"Te kwart voor achten kreeg ik
de lichten van Leeuwarden in
zicht en gooide de armen van de
rug en deze lustig zwaaiende
kwam ik te 7.55 aan het einde
van de gracht. Te acht uur in 't
hotel Weidema werd het zeer vies
geworden papiertje door den
oberkellner geviseerd en was de
geheele rit volbracht in 12 uur 55
minuten. Zelden heb ik zo'n pret
tige dag gehad".
Een fraaie prestatie van Mu
iier, want hij had onderweg veel
tijdverlies gehad. Een van zijn
gidsen kreeg pech aan een
schaats, bovendien moest hij in
elk der elf steden "van het ijs af
om de mensen wier handtekening
ik nodig had uit te leggen dat ik
bezig was de elf steden in één dag
voor mijn plezier te bezoeken en
dat ik alleen maar hun handteke
ning ter controle nodig had en
hun niets wilde afzetten"
Soms moest hij een gids van
huis halen. En een andere was zo
langzaam "dat ik dezen braven
knaap aan een elzentak heb moe
ten voorttrekken". Zijn werkelij
ke rijtijd schatte Muiier beneden
de elf uur.
Het record bleef lang staan. In
1908 nodigde Muiier als secreta
ris van de Nederlandse Bond
voor Lichamelijke Opvoeding de
Friese IJsbond uit een officiële
Elfstedentocht in het leven te roe
pen.
De Friezen voelden er aanvan
kelijk niet veel voor maar ten
slotte bezweken zij voor Muiiers
overredingskracht. De vraag
blijft echter of er zonder westerse
druk ooit wel een Friese Elfste
dentocht zou zijn gekomen
MOSKOU (AFP/Reuter) - De intro
ductie van de Spaanse opening
heeft de tweekamp schaken om de
wereldtitel weer doen opleven.
Maandag kwam in de 44e partij
tussen de Russische grootmeesters
Karpov en Kasparov voor de eerste
keer de Ruy Lopez op het bord en
prompt volgde een spectaculair ge
vecht. Na 38 zetten waren beide
combattanten er niet in geslaagd
het evenwicht te verbreken en ac
cepteerde wereldkampioen Kar
pov het remise-aanbod van zijn
met wit spelende uitdager. De
stand blijft 5-1 in het voordeel van
de titelhouder.
De extreem lange duur van de
tweekamp, die op 10 september be
gon, heeft het Westduitse bestuurs
lid van de Internationale Schaakfe
deratie (FIDE), Alfred Kinzei, er
toe gebracht een nieuwe opzet
voor de strijd om de wereldtitel
voor te stellen. Kinzei wil dat de
tweekamp in de toekomst maxi
maal 24 partijen zal duren. De
strijd wordt afgebroken, indien
een speler zes partijen gewonnen
heeft of wanneer een speler een zo
danige achterstand heeft opgelo
pen, dat hij die in de resterende
partijen niet meer ongedaan kan
maken. Indien na 24 partijen geen
van beide spelers zes partijen ge
wonnen heeft, beslist de stand op
dat moment. Bij gelijke stand be
houdt de wereldkampioen de titel.
Het voorstel van Kinzei is in FIDE-
kringen warm ontvangen. Het zal
op het eerstvolgende congres in
het Oostenrijkse Graz ter discussie
staan.
DEN HAAG (ANP) - Bettine Vrie
sekoop is opgenomen in het Ne
derlands tafeltennisteam, dat mor
gen de uitwedstrijd tegen Polen
voor de Europese competitie zal
spelen. Het duel, het vijfde uit de
reeks van zeven, zal worden gehou
den in Siedlce, honderd kilometer
ten noorden van Warschau.
Vriesekoop zal worden vergezeld
LA SOMONE (ANP) - Op de voor
laatste dag van de zevende rally
Parijs-Dakar is Jan de Rooy de lei
ding in het vrachtwagen-klasse
ment kwijtgeraakt. De wedstrijdju
ry bestrafte de Nederlander om
nog onduidelijke redenen met een
straftijd van vijftien uur, waardoor
de Westduitser Capito de kop over
nam. Een mogelijke rol in de be
slissing van de jury speelde de
overschrijding door de Rooy van
de maximum tijd in de voorlaatste,
zeer zware etappe. De coureur
kwam namelijk ruim anderhalf uur
na de controle binnen.
ADVERTENTIE
Hen spaarrekening waarbij
het tarief is gekoppeld aan de rente
op de kapitaalmarkt.
Dit tarief wordt maandelijks
vastgesteld.
Het tegoed is dagelijks op
vraagbaar met 3% retourrente.
Het minimum-saldo bedraagt
f 2500,-. Het rente
percentage
voor februari is:
Illl-bdiuu UCUldd
DE DICHT BU HUIS BANK
Tijdens Zesdaagse
ROTTERDAM (GPD) - Het is een
vaste traditie dat de voetbalwereld
één keer per jaar massaal uitrukt
naar de Zesdaagse van Rotterdam.
De maandagavond is al jarenlang
de vaste stapavond voor de 'heren
van het betere leven'. Gisteravond,
in het voor de eerste keer tijdens de
ze zesdaagse goed gevulde sportpa
leis, waren de bestuurleden, trai
ners en spelers van voornamelijk
de betaalde clubs uit de regio Rot
terdam er dan ook weer.
Maar de voetballers toonden
praktisch nauwelijks belangstel
ling voor hetgeen zich op de wieler
baan afspeelde. Op het middenter
rein werd veel meer gediscussieerd
over de verlengde winterstop dan
over het spektakel waarvoor ze
door Peter Post werden uitgeno
digd. Alleen Johnny Rep keek even
zijn ogen uit, maar hij kwam dan
ook voor de eerste keer in zijn leven
door vier spelers: Bob Potton,
Henk en Ron van Spanje en haar
debuterende clubgenoot Rob
Turk. Naast Turk debuteert ook
Bert van der Helm als bondscoach.
Van der Helm heeft vier heren ge
selecteerd, omdat een dag na de
Superliga-wedstrijd een vriend
schappelijke heren-ontmoeting te
gen Polen op het programma staat.
LEIDEN - Ondanks de sombere geluiden van deze tijd, heeft de georganiseerde amateur
sport wel degelijk toekomst. Dat is de conclusie van het referaat, dat staatssecretaris
Joop van der Reijden gisteren in de kantine van voetbalvereniging Docos hield. De
CDA-bewindsman van wvc sprak op uitnodiging van de Belangenvereniging Amateur
voetbal Leiden, die ook tal van andere sportverenigingen had gevraagd om naar het
Morskwartier te komen.
Ze lieten het, op een enkeling na, langrijker worden. De sportvereni-
houden en een situatie
waarin oudere mensen kunnen
functioneren".
Volgens Van der Reijden moeten
de bestuurders hun blik
allemaal afweten. Jammer, want gingen moeten daar rekening
Van der Reijden hield voor de
georganiseerde amateursport (en
de toekomst, luidde het thema) een
interessant betoog. Hij confron
teerde de verenigingen met bruik
bare informatie, die wellicht in de lijk verruimen. "Want de sporter
Vooral nu de sportverenigingen band worden gedrukt. Hij wil vrij-
door tal van oorzaken - financiële heid. Kijk maar naar de toevlucht
kortingen, verhoogde tarieven en van de sportscholen. Daar kan men
een teruglopend ledenbestand
het hoofd nauwelijks boven water
kunnen houden. "Ik zie het voor
het jaar 2000 voor de georganiseer
de amateursport heus nog wel zit
ten", wist Van der Reijden, "men
zal alleen moeten inspelen op de
veranderingen. Er zal meer aan
dacht gegeven moeten worden aan
andere groepen, zoals vrouwen,
culturele minderheden en gehan
dicapten. Die waren vroeger toch
zogenaamd zielig, nu zijn ze geë
mancipeerd en moeten geëinte-
greerd worden".
Het verleggen van de aandacht
derhalve, want in het jaar 2000 zal
het jeugdbestand flink zijn terug
gelopen. Van der Reijden: "In 1980
bedroeg het aantal 19-jarigen 31
procent van de bevolking, in 2000
zal dat nog maar 23 procent bedra
gen. Vergrijzing dus. De vetera-
nensport zal daarom een steeds be-
blesseerd. Dat kost nogal wat. Ik
vind daarom dat er veel aan blessu
repreventie moet worden gedaan.
Een verbetering van de mentaliteit
is daarbij een noodzaak. De risico's
om een blessure op te kopen moe
ten zo klein mogelijk worden".
Kortom, van de sportbestuur
ders zal in de toekomst veel meer
dan vandaag worden gevergd. Om
de 'tent' draaiende te houden, zul-
de toevlucht len diverse wegen bewandeld moe
ten worden, terwijl er geen finan
ciële misstappen mogen worden
begaan. "Het kader zal meer ge
schoold moeten worden", ont
vouwde de staatssecretaris.
"Maar", bracht Van Nierop, voor
zitter van het korfbaldistrict Rijn
delfland ter tafel, "dan zijn we on
derhand bezig om welzijnswerkers
te worden. Ik vermoed dat wij de
ontwikkelingen niet allemaal aan
kunnen".
Van der Reijden daarop: "Het is
niet de taak van de overheid om in
Of de clubs het bredere 'pakket' te grijpen. Ik heb slechts een visie
gegeven. De verenigingen moeten
op elk uur van de dag terecht,
overigens niet geringe vergoedin
gen. De verenigingen moeten meer
van hun accommodaties gebruik
maken, moeten desnoods een an
dere sport bieden, ze zullen daar
naast ook op sociaal gebied moe
ten inspelen. Kortom, ze moeten
voortdurend hun ogen open hou
den. Doen ze dat niet, dan loopt het
verkeerd af', concludeerde Van
der Reijden.
kunnen financieren, is nog
vraag. Meer geld zal er straks niet
ter beschikking komen. Van der
Reijden: "De lokale overheid zal
steeds minder gaan besteden aan
de sport. Er is een discussie gaande
of de financiële schade die sporters
aanbrengen wel acceptabel zijn
voor de maatschappij. Per jaar ra
ken zo'n half miljoen mensen ge-
met de informatie maar doen wat
ze willen. De ontwikkeling die zich
nu heeft ingezet was voorspelbaar.
Kijk naar Amsterdam, waar ze mo
menteel een overschot van 50 vel
den hebben. Maar de toestand is
niet hopeloos. Er is belangstelling
genoeg voor het sporten. De clubs
moeten zich echter aanpassen".
getuige in aanraking met de wie-
lerwereld. „Ik heb er geen flauw
idee van wat er zich hier allemaal
afspeelt", gaf hij eerlijk toe. „Ze rij
den zo maar wat rond. Wat voor
wedstrijd is het eigenlijk?"
Aan een vergelijking tussen wat
voetballers en wielrenners voor
hun sport moeten doen durft de
Feyenoorder zich dan ook nauwe
lijks te wagen. „Maar ik geloof ze
ker niet dat wielrenners het gemak
kelijker hebben dan wij. Die jon
gens leveren soms zeven uur per
dag een inspanning. Om dat vol te
kunnen houden hebben ze ook een
heel andere training nodig dan
wij. Of ze er goed voor betaald wor
den weet ik ook niet. Het zal wel net
zo zijn als in de voetballerij. De
toppers vangen het meeste".
Rob Jacobs, de trainer van Excel
sior, heeft meer verstand van de
Zesdaagse. Hij zoekt dan ook als
een van de weinigen van het uitge
breide voetbalgezelschap een
plaats op de tribune om de koppel-
koers, die werd gewonnen door Re-
né Pijnen en Danny Clark, te vol
gen. „Ik heb een enorm respect voor
de wielrenners", meent hij. „Ik
denk dat ze zichzelf een enorme dis
cipline opleggen, anders kun je dit
beroep toch geen jaren volhouden.
Wat mij betreft kunnen de voetbal-
VOETBAL) RBC en DS '79 heb
ben interesse voor ex-Feyenoord-
spits Jan Peters (31), die tot voor
kort uitkwam voor het Portugese
Espinho. Het afgelopen weekeinde
voerde Peters besprekingen met
zowel de Roosendaalse als de
Dordtse eerste divisieclub.
ATLETIEK - Tweevoudig Olym
pisch kampioen Edwin Moses
moet op 29 januari voor de rechter
verschijnen wegens het uitlokken
van prostitutie. Dit is vrijdag be
kendgemaakt door de plaatsver
vangend officier van justitie van
Los Angeles.
Iers een voorbeeld nemen aan deze
sportmensen. Wielrenners hoor je
praktisch nooit zeuren. Als ze val
len staan ze zo snel mogelijk op om
op tijd de finish te halen. Een voet
baller heeft de neiging om minuten
lang te blijven liggen op het gras
als hij een trap tegen zijn enkel
krijgt. Zelfs eenfull-prof voetballer
die twee keer per dag traint levert
lang niet de inspanningen die van
een wielrenner verlangd worden".
Wat dat betreft zit de voetballerij
volgens Jacobs op een dood spoor.
„Ik heb onlangs het echte voetbal
pas gezien toen we met Excelsior in
Italië waren. Als je dat vergelijkt
met Nederland is het hier een dooie
boel. Ik denk zelfs dat menige be
taalde voetbalclub tevreden mag
zijn met de ambiance die er nu hier
vanavond in het sportpaleis is. De
wielersport leeft tenminste nog een
beetje".
Ook Bennie Wijnstekers spreekt
vol ontzag over de toppers uit de
andere tak van sport. „Als alle
sportmensen dezelfde conditie heb
ben als wielrenners zit het wel
goed", zegt de aanvoerder van
Feyenoord. „Maar of ze er harder
voor moeten werken dan wij? In
zo'n zesdaagse zitten natuurlijk
ook een aantal rustige momenten
en als ze op de weg rijden wordt er
van tijd tot tijd ook wel eens wat
minder hard gereden. Maar wiel
renners hebben zo ineens van die
momenten dat ze kunnen explode
ren. Dat hebben voetballers niet
Als wij tachtig minuten slecht spe
len dan zal het de laatste tien mi
nuten echt niet beter worden. En 'n
wielrenner kan zich ook nooit ver
stoppen in een wedstrijd. Als hij
dat doet valt hij meteen door de
mand. Bij ons zijn er dan nog tien
anderen die de zaak overeind kun
nen houden. Nee, ik zou nooit wil
len ruilen met een wielrenner.
Want ik zou het verschrikkelijk vin
den om hier net als Willy Debos-
scher elke avond de clown uit te
moeten hangen. Wat dat betref zijn
voetballers serieuze mensen. Of
misschien ook wel een beetje te
nuchter...".
Omgekeerd zouden de wielren
ners niet graag in de schoenen van
de voetballers willen staan. Bert
Oosterbosch, die in Rotterdam ge
koppeld is aan de Westduitse vete
raan Albert Fritz, stelt het keihard:
„Voetballers klagen te gemakkelijk
en verdienen veel meer dan de
meeste wielrenners. En wat staat
daar bij ons tegenover? Wij moeten
altijd verder, we mogen geen mo
ment verzaken. Als een voetballer
zijn dag niet heeft laat hij zich ge
woon vervangen".
ADVERTENTIE
Vijf Meihal
Woensdag 23 jan.
ELMEX-Doppeldouche
Aanvang 20.00 u.
Zaterdag 26 jan.
ELMEX-Orca's
Aanvang 21.00 u.
