m Dus zegt pa al gauw: stoppen Haagse hervormde kantoren naar Leidschendam Vrouw met bijbaantje terug naar aanrecht? DINSDAG 22 JANUARI 1985 PAGINA 11 Hoewel de nieuwe belastingwet ten een onafhankelijke benade ring van inkomens beogen, gel den ze vooral als 'vrouwonvrien delijk' en zelfs als een stap terug in de tijd. Dat komt, omdat de re gering rekening wil blijven hou den met mensen die in hun een tje een gezin moeten onderhou den. Voor hen is er, nog steeds, een extra belastingvoordeel in de vorm van een toeslag (5538 gul den in 1984) op de voor iedereen geldende belastingvrije voet (7662 gulden). Vorig jaar nog liep deze 'alleenverdiener' niet het ri sico dit extra belastingvoordeel te verspelen door een bijbaantje van zijn of haar partner, mits die bijverdienste beperkt bleef tot maximaal 5026 gulden. Bij een iets hogere bijverdienste (tot de hoogte van de vrije voet) ging er slechts 2900 gulden af van de toe slag voor alleenverdieners. Dit jaar is dat anders en is de geringste bijverdienste van de partner al aanleiding om de al- leenverdienerstoeslag niet toe te kennen. Beide partners worden dan ingedeeld in de zwaarste be- lastinggroep (afdeling I) en dat betekent soms fors inleveren. Neem een gehuwd of samen wonend paar, waarvan het be lastbaar inkomen van de man 30.000 gulden bedraagt en de vrouw er tweeduizend gulden bijverdient (het belastbaar inko men is het bruto loon na aftrek van onder meer sociale premies, eventuele hypotheeklasten, on kostenvergoedingen). Arbeidstoeslag In tegenstelling tot vorig jaar krijgt de man - we stellen ons een lastechnicus voor - nu niet meer de toeslag voor alleenver dieners. Toen hoefde hij slechts over 16.800 gulden belasting te betalen (30.000 met aftrek van de vrije voet en de toeslag). Nu kan hij alleen de vrije voet (dit jaar 7168 gulden) en de nieuw uitge vonden arbeidstoeslag van 397 gulden in mindering brengen. Dat levert een te belasten inko men op van 22.435 gulden, ruim 5600 gulden meer dan in 1984. Die top van zijn inkomen valt precies in de inkomensschijf van 16.534 tot 30.853 gulden, waar voor een belastingtarief geldt van 32 procent. Hij moet dus on geveer 1900 gulden (32 procent van 5600 gulden) meer afdragen. Het leed wordt nog een beetje verzacht door een iets andere in deling van de belastingschijven. Dat scheelt weer zo'n 160 gulden. Per saldo gaat de lastechnicus dus bijna 1740 gulden per jaar meer betalen. Daarmee is de rekensom niet af, zoals later dit jaar (en verder op in dit verhaal) zal blijken. Maar feit is dat de lastechnicus deze maand 145 gulden netto in levert, zoals zal blijken op zijn loonstrookje. Bijna evenveel als zijn echtgenote buitenshuis ver dient. Dat leidt er al gauw toe dat hij gaat mokken en zijn vrouw vriendelijk doch dringend ver zoekt het vaak onzekere bijbaan tje op te geven of eventueel maar zwart te gaan werken. Alpha-hulp Sommigen hebben er al in de cember de brui aangegeven, op het moment dat de werknemers verklaring moest worden inge vuld. Uit Roosendaal kwam het bericht dat bijna alle vrouwelijke verkeersbrigadiers ontslag had den genomen, omdat hun man nen er anders zo'n 150 gulden per maand op achteruit zouden gaan. Maar ook dichter bij huis heeft de nieuwe belastingheffing voor tweeverdieners al voor de nodige consternatie gezorgd. Een fraai voorbeeld is te vin den bij de stichting Gezinsver zorging in Leiden, die het sinds de invoering van de zogenaamde 'Alpha-hulp' vooral moet hebben van (huis)vrouwen die één of twee ochtenden per week bereid zijn elders, bij hulpbehoevende bejaarden of gezinnen, het huis houden te doen. Van de 260 Alpha-hulpen heb ben er al zo'n 70 opgezegd. Er is wel een wachtlijst, maar de kans is volgens directeur Claassen groot dat het 'gat' moet worden opgevuld door meer deeltijdwer kers in vaste dienst in te zetten. Waarschuwing voor werkende paren met één normaal en één klein inkomen. Dus voor mannen met een gewo ne baan en hun bijverdienende echtgenote want daar gaat het in de meeste gevallen toch om. Heeft u nog kunnen volgen wat de nieuwe tweever dienersbelasting precies voor gevolgen heeft? Nee? Dan wacht u een onaangename verrassing als deze of volgende week het loonstrookje wordt overhandigd. U meneer, zult plotseling ontdekken dat u een paar hon derd gulden minder in het handje krijgt. Eén troost: de kans is groot dat u de schade later ruimschoots inhaalt. Dus niet meteen klagen dat uw vrouw voor hetzelfde geld (of meer) net zo goed thuis kan blijven zitten bij de potten en de pannen. Lees eerst over de geheimen van de voetoverheveling en an dere nieuwigheden. door Wim Fortuyn "Maar dat kost wel meer geld en gaat dus ten koste van de dienst verlening. We zaten precies op het maximum van ons budget". Toch blijkt de situatie bij de gezinsverzorging een uitzonde ring. Je zou mogen verwachten dat ook winkelbedrijven als Vroom en Dreesmann, de Hema en Albert Heijn kampen met op zeggingen door het (vrouwelijk) personeel dat op zaterdagen en koopavonden wat bijverdient. "Nog geen enkele opzegging", meldt mevrouw Groenewegen namens V&D, waar het gaat om een tiental medewerksters. De Hema en enkele AH-filialen heb ben daar niets aan toe te voegen. Klap Onwetenheid? Velen zullen hun nieuwe werknemersverkla ring hebben ingevuld zonder zich het hoofd'te breken over de fiscale gevolgen. In dat geval zal in een tweeverdienersgezin de klap hard aankomen als manlief het loonbriefje krijgt uitgereikt. Het hoofd koel houden en even zuinig aan doen. Dat is dan het motto. Want zoals gezegd: over een half jaar kón het nadeel in een voordeel blijken om te slaan. Waarmee we belanden bij deel twee van de rekensom. Terug dus naar de lastechnicus, die 1740 gulden per jaar lijkt te moe ten inleveren als 'straf voor het feit dat zijn vrouw tweeduizend gulden verdient. Nadere be schouwing leert dat hij dit jaar niet 1740 gulden méér, maar 44 gulden minder kwijt is aan belas ting. Dat zit hem in de nieuwste truc van de wetgever: de zogenaamde voetoverheveling. Wat is het ge val? De echtgenote van de las technicus mag met werk bui tenshuis, net als iedereen, belas tingvrij tot 7565 gulden (vrije voet plus arbeidstoeslag) verdie nen. Ze verdient echter maar tweeduizend gulden, dus laat ze voor 5565 gulden aan belasting vrije ruimte onbenut. In zijn opperste wijsheid heeft staatssecretaris Koning (finan ciën) samen met de Tweede Ka mer besloten dat de partner die ruimte voortaan mag benutten. Onze lasser krijgt zo via een om weg zijn vroegere belastingvrije som (13.200) op zeventig gulden na weer terug: zijn eigen vrije voet en het onbenutte deel van zijn vrouw leveren samen 13.130 gulden op. Hij moet dan samen met zijn vrouw om voetoverhe veling vragen en gaat er, dankzij de nieuwe schijvenindeling, zelfs 44 gulden per jaar op vooruit. Schokeffecten Het voordeel van de voetover heveling is, dat er geen schokef fecten optreden. In 1984 maakte het nogal wat uit of de bijver dienste net onder of net boven de in het begin van dit verhaal ge noemde grenzen van 5026 en 7662 gulden lag. Bij het over schrijden van die bedragen werd de toeslag voor de 'alleenverdie ner' in twee grote sprongen afge broken. Nadeel van de nieuwe regeling is, dat de lastechnicus het voorlo pig met 145 gulden in de maand minder moet doen, omdat die voetoverheveling met in de loon belasting wordt verwerkt met het oog op de privacy en om ad ministratieve rompslomp voor de bedrijven te voorkomen. De teveel betaalde belasting kan in beginsel pas achteraf, in 1986, worden teruggevraagd. Het is evenwel mogelijk om via de aanslag inkomstenbelasting 1984 een verzoek in te dienen om voorlopige teruggave. Dan be taalt de belastingsdienst nog dit jaar (ongeveer in juli) de teveel betaalde belasting (over heel 1985!) al terug. Het valt dus alle maal mee, zeker als de lastechni cus ook nog kinderen heeft die jonger zijn dan twaalf jaar. In dat geval heeft de fiscus voor het eerst dit jaar een ex traatje in huis in verband met kinderopvang. Deze 'aanvullen de arbeidstoeslag' is voor beide tweeverdieners 768 gulden. Ten opzichte van 1984 brengt dat in het geval van de lasser netto, na voetoverheveling, niet een voor deel van 44, maar van 450 gulden in het laatje. Loondienst We moeten aan al deze bereke ningen de waarschuwing koppe len, dat ze voor iedereen anders kunnen uitvallen. Ze gelden voor mensen in loondienst en niet voor zelfstandigen. Voor ambte naren is de rekensom (nog) inge wikkelder. Bovendien zijn de uitkomsten natuurlijk anders bij invulling van hogere of lagere bedragen. Als de echtgenote van de las technicus minder dan tweedui zend of helemaal niets verdient, dan gaat de man er altijd op voor uit. Omgekeerd blijkt, dat hij er bij een hogere bijverdienste in veel gevallen op achteruit gaat. Verdient de echtgenote bijvoor beeld geen twee-, maar vierdui zend gulden per jaar, dan levert de voetoverheveling maar een bedrag van 3565 gulden op (als er geen jonge kinderen zijn). Voor de lasser wordt de belas tingvrije som dan 11.130. Dat is ruim tweeduizend gulden min der dan de 13.200 van vorig jaar. Hij moet over dat verschil 32 pro cent belasting betalen en gaat er zo'n 600 gulden op achteruit. Verdient de lasser zelf niet der tig-, maar vijftigduizend gulden dan wordt dat 760 gulden, omdat de tweeduizend gulden dan in de 42-procents schijf (30.853 tot 43.447 gulden) vallen. Met de nieuwe schijvenindeling, die nu een gering nadeel oplevert, is in beide gevallen al rekening ge houden. Voor gehuwde Alpha-hulpen is er, anders dan voor de kassière in een supermarkt, nog een bij komstigheid als het inkomen la ger is dan zesduizend gulden per jaar. Dat heeft te maken met het feit dat zij niet in loondienst zijn. Ze worden beschouwd als zelf standige en dat heeft dit jaar ten opzichte van 1984 een extra voor deel, mits hun echtgenoot niet meer verdient dan 63.000 gulden. Premies Dat zit zo: zoals er voor ieder een een belastingvrije voet is, geldt beneden een bepaalde in komensgrens (negentig procent van de vrije voet, dus voor twee verdieners ruim 6000 gulden) ook een vrijstelling van premie betaling voor de volksverzeke ringen (aow/aww). Eén verschil met de vrije voet: de vrijstelling geldt niet voor iedereen (franchi se); alleen voor zelfstandigen met een inkomen onder die grens. Dat was ook vorig jaar al het geval, maar toen werd voor pre mievrijstelling nog gekeken naar wat gehuwden samen verdien den. Getrouwd met een normaal werkende echtgenoot, kon de bijverdienende Alpha-hulp dus geen recht doen gelden op die vrijstelling. Dit jaar wel, doordat haar inkomen zelfstandig wordt benaderd. Anders geformuleerd: de vrouw hoeft niet langer pre mie (ongeveer 13 procent, dus 260 gulden) te betalen over die tweeduizend gulden. Voor Alpha-hulpen met een rij ke echtgenoot verandert er ech ter niets. De premies aow/aaw hoeven namelijk slechts te wor den betaald voor inkomens tot 63.000 gulden. Alles daarboven is premievrij. Omdat de inkomens vorig jaar nog voor de premiebe rekening bij elkaar werden opge teld, hoefde de echtgenote dus ook toen al niets af te dragen. Zoals opgemerkt: de premie- vrijstelling geldt alleen voor zelf standigen. De reden daarvoor is een praktische: zelfstandigen hebben geen werkgever, die ver plicht is namens de belasting dienst de premie in te houden en af te dragen. Zij worden achteraf aangeslagen. In de praktijk blijkt dat laatste voor geringe inko mens geen haalbare kaart. De fis cus, die ook de premies volksver zekeringen incasseert, kan wel op zijn strepen gaan staan, maar dat kost meer tijd en geld dan het oplevert, ook al omdat die paar honderd gulden in veel gevallen eenvoudig niet wordt afgedra gen. De enige reden waarom een Al pha-hulp als zelfstandige wordt beschouwd is dan ook, dat zij pas achteraf kan worden aangesla gen. En dat is weer een gevolg van het feit, dat zij niet in dienst is bij de stichting, maar bij de ge zinnen of bejaarden die zij ver zorgt. De stichting bemiddelt slechts en verschaft de gezinnen subsidie. In tegenstelling tot 'normale' werkgevers, is een ge zin niet verplicht loonadmini stratie te voeren en premies voor de volksverzekeringen in te hou den. Bevoordeeld Voor wie het allemaal nog kan volgen zal het duidelijk zijn dat de Alpha-hulp feitelijk worden bevoordeeld ten opzichte de vrouw die als winkelhulp een centje bijverdiend. Zeg maar ge rust dat die laatste door de wet gever wordt gediscrimineerd. Des te opmerkelijker is het, dat juist die Alpha-hulpen zo mas saal hebben opgezegd in reactie op de nieuwe belastingwetten. Het moet, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, hebben gelegen aan de ruime aandacht die juist de gezinsverzorging aan de 'derde fase tweeverdieners' heeft be steed. We gaan opnieuw te rade bij de Leidse stichting Gezins verzorging. Bij Thea Deutekom, Odilia van Ouweelen en me vrouw E.C. Overbeek, het drietal dat de Alpha-activiteiten coördi neert. "Het gaat", zeggen zij, "om de manier waarop het allemaal ge beurt. Er is een grote groep Al pha-hulpen die getrouwd zijn met een man met een hoog sala ris. Die gaat er in eerste instantie soms 300 gulden op achteruit en moet maar afwachten hoe dat met die voetoverheveling en der gelijke uitpakt. Dus zegt hij al gauw: stoppen. Eén op de tien mannen laat de keuze". "Bovendien is het werk niet gegarandeerd. Als één van onze cliënten bijvoorbeeld wegvalt door ziekte of overlijden, dan hebben we niet altijd meteen een nieuw adres voor de gezinsver zorgster". "We moeten het hebben van vrouwen met een groot hart en lekkere handen, die één of twee ochtenden per week huishoude lijk werk willen doen, voorname lijk bij bejaarden. Vaak zijn het vrouwen met kleine kinderen, die hebben geen tijd voor een an dere baan. Als Alpha-hulp ver dienen ze vijftienhonderd tot tweeduizend gulden per jaar dat beschouwen ze vaak als geld voor zichzelf. Maar nu gaat pa er op achteruit. Zijn ze toch weer van hem afhankelijk". Vrouwvriendelijk De tweeverdienerswet niet vrouwvriendelijk? De lezer dient wel te bedenken, dat de ge trouwde vrouw twee jaar gele den nog rechtstreeks werd gedis crimineerd, doordat zij slechts recht had op een zeer veel kleine re belastingvrije voet. Ten op zichte van 1983 pakken de bo venstaande becijferingen ook weer heel anders uit. In theorie wordt er nu geen on derscheid meer gemaakt tussen mannen en vrouwen. Wel houdt de wetgever vast aan de opvat ting, dat samenwonenden die het met één inkomen moeten doen voor relatief hogere (woon)lasten staan dan tweeverdieners. Som mige critici beschouwen dat toch weer als een premie op 'het' (tra ditionele) gezin, dat immers voor de grootste regeringspartij (het CDA) nog niet heeft afgedaan als hoeksteen van de samenleving. Anderen vinden de opvatting van de wetgever aanvechtbaar, omdat een 'alleenverdienersge zin' met een inkomen van een paar ton daarvan wel profiteert, maar niet een echtpaar dat met twee banen net een aanvaard baar inkomen bereikt. De meest simpele oplossing is het hanteren van gelijke fiscale maatstaven voor iedereen. Dus geen toeslagen, geen onder scheid tussen tweeverdieners, al leenstaanden en kostwinners, geen voetoverheveling. Dat zou er toe leiden dat het inkomen van alleenstaanden en vooral van mensen die in hun eentje de kost voor een gezin moeten verdienen een grote klap maakt. Zij komen dan in hun eentje voor dezelfde (woon)lasten te staan als sommi ge tweeverdieners. Voordeel: een fantastische ver eenvoudiging van de belastin gregels en dus ook minder kos ten, minder prikkels voor ont duiking en zwart werk. En dat is ook veel waard. Belastingverlaging Staatssecretaris Koning (WD), die naar aanleiding van alle rumoer inmiddels heeft be loofd de effecten van de tweever dienerswet te zullen onderzoe ken, liet vorige week weten dat zo'n vereenvoudiging riiet alleen een lastenverlichting belooft voor bedrijven (minder loonad ministratie), maar ook belasting verlaging. Een opmerkelijk ge luid uit de mond van een be windsman die verantwoording draagt voor een belastingwet die vrijwel niemand meer snapt. Op 1 februari verhuizen de vier Haagse kantoren van de Neder landse Hervormde Kerk naar een nieuw gebouw aan de Overgoo in Leidschendam. Niet alleen wordt daarmee een periode met veel ongemak afgesloten - te kort aan efficiency en onderlinge communicatie -, maar ook een hoofdstuk in de geschiedenis van deze kerk, want de Hervorm de Kerk is lange tijd met de stad Den Haag verbonden geweest. Zo heeft het bekende pand Ja- vastraat 100 sinds 1894 dienst ge daan. Het was nu het adres van de commissie voor het theolo gisch wetenschappelijk onder wijs, het studiefonds van de kerk, het generale college van toezicht, de commissie voor de archieven en het persbureau. De andere kantoren die worden ont ruimd liggen aan de Laan Copes van Cattenburgh, de Carnegie- laan en het Nassauplein. Een deel van het oud-archief van de kerk wordt niet overge bracht naar de moderne vesti ging in Leidschendam. Tot aan het jaar 1975 gaat dit archief 'voor bewaring en behoeding' naar het rijksarchief in Den Haag. Het blijft uiteraard eigen dom van de kerk. Beroepen. Hervormde Kerk: beroepen te Kampen P. J. den Admirant Waardenburg-Neerij- nen, te Koudum kandidaat W. B. Beekman Ermelo, te Rhenen kandidaat J. A. Vermeulen Schiedam, te Woerden P. J. Moet Berkel-Rodenrijs; aangenomen naar Onderdendam-Bedum B. K. Breeman (laatstelijk vlootpredi- kant) Bussum, naar Steenwijk kandidaat J. A. J. Estié Kampen. Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt: beroepen te Amers foort B. Kamphuis Voorburg. Kerkbalans. De hervormde gemeente in Bodegraven is een van de eerste die melding heb ben gemaakt van het resultaat van de financiële actie 'Kerkba lans 1985'. Het voorlopige eind bedrag gaat de opbrengst op de tellingsavond van vorig jaar met ruim f. 24.000 te boven. Er is tot nu toe f. 442.000 toegezegd. Ker- keraad, kerkvoogdij en financië le commissie zijn daar heel tevre den over. (Hervormd Bodegra ven heeft drie predikantsplaat sen). Concert. De violisten Bouw Lemkes en Jeanne Vos en de or ganist Haite van der Schaaf (Hil versum) geven vrijdagavond om kwart over 8 een concert in de hervormde kerk van Sassen- heim. Psalmen. Bij de uitgeverij 'De Palmboom' in Sint Philips- land is een boekje met de psal men van Petrus Datheen ver schenen. Deze oude psalmen uit 1566 worden nog in ongeveer veertig plaatselijke gereformeer de en oud-gereformeerde ge meenten gezongen, vooral in Zeeland. De laatste tien jaar was dit psalmboek niet meer ver krijgbaar. Er is nog steeds vraag Jehovah's Getuigen. Op de halfjaarlijkse kringvergadering in Bennekom van Jehovah's Ge tuigen uit deze regio werd mee gedeeld, dat in het 'dienstjaar' 1984 bijna 180.000 nieuwelingen werden gedoopt. De Nederland se gemeenschap van getuigen bereikte in oktober vorig jaar een hoogtepunt met ruim 28.000 evangelisten. In ons land beschikken de Je hovah's Getuigen nu over 170 ei gen 'koninkrijkszalen'. Veel ge meenten die nog een zaal huren hebben bouwplannen of zijn aan het bouwen. Priesteropleiding Aartsbisschop bimonis van Utrecht en bisschop Möller van Groningen willen op 1 septem ber dit jaar beginnen met een niet-academische priesteroplei ding. Deze moet zoveel mogelijk samenwerken met de katholieke theologische hogeschool in Utrecht. Tot de nieuwe opleiding wor den in ieder geval studenten toe gelaten van het Ariënsconvict in Utrecht die niet voldoen aan de criteria voor een academische opleiding. Er zijn nog geen voor waarden opgesteld waaronder ook anderen tot de opleiding kunnen worden toegelaten. De bisschoppen willen op deze manier een volledig erkende priesteropleiding tot stand bren gen voor mensen die niet vol doen aan de regels voor toelating tot de theologische hogeschool, in overeenstemming met de be palingen en normen van het ker kelijk recht en de Vaticaanse do cumenten voor de priesteroplei ding. De twee bisschoppen hebben verklaard, grote waarde te hech ten aan het behoud van de theo logische hogeschool als academi sche instelling voor theologie en pastorale opleiding. Zuid-Afrika. De synode van de Gereformeerde Kerk van Zuid-Afrika zal haar besluit van 1970 inzake steun aan de politiek van 'gebiedsscheiding' intrek ken. Zij ziet geen bijbelse rede nen om de 'thuislanden-politiek' van 'afzonderlijke ontwikkeling van bevolkingsgroepen' nog te rechtvaardigen. Opnieuw zal de synode zich beraden over het gevangen zet ten van mensen zonder uitzicht op een proces. Voorheen huldig de deze kleurlingenkerk het standpunt dat onder bepaalde omstandigheden zo'n gevangen zetting verantwoord kan zijn. De Zuidafrikaanse angli caanse bisschop Desmond Tutu heeft bij het begin van zijn be zoek aan West-Duitsland weer gepleit voor economische maat regelen tegen het regime in zijn land. In een gesprek met de pers riep hij de ondernemers op, in Zuid-Afrika te investeren zodra het systeem van trekarbeid voor de zwarte bevolking en de pas- jeswetten zijn afgeschaft en de in blanke steden werkende zwarten zijn herenigd met hun gezinnen. Verder eist Tutu dat zwarte ar beiders zich in vrije vakbonden mogen organiseren en dat acht honderd politieke gevangenen worden vrijgelaten. Multinationals. Een speciale werkgroep van de Nederlandse Raad van Kerken onder leiding van de econoom professor dr. H. M. de Lange heeft een rapport geschreven over multinationale ondernemingen, getiteld: 'Over de grenzen'. Een van de conclusies in dit rapport is dat er meer wettelijke bevoegdheden moeten komen voor ondernemingsraden van multinationals om de internatio nale activiteiten van het bedrijf te controleren. De huidige wet geving laat de directies te veel ruimte om buiten de landsgren zen hun gang te gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 11