Akkoord bereikt over Z.-Libanon YS moderniseren Chinese marine Israël in drie fasen weg Veiligheidsplan in Libanon uitgevoerd President Portugal daagt kabinet uit Poolse kolonel: moord provocatie regering Eenvurehouten stelling als: LEEFWAND Treinramp Ethiopië: 400 doden 'Nicaraguaanse rebellen moordden in Honduras' DINSDAG 15 JANUARI 1985 BUITENLAND PAGINA 7 TEL AVIV Het Israëlische kabinet heeft na twee dagen debatteren bij meerderheid besloten de troepen in drie fasen uit Zuid-Libanon terug te trekken. Maar exacte tijdstip pen voor de in gedeelten uit te voeren operatie zijn niet bepaald. LONDEN - Een anderhalve week oud meisje dat door haar moeder volgens contract voor 25.000 gul den ter wereld werd gebracht om te worden afgestaan aan haar na tuurlijke vader en diens vrouw, is door een Britse rechter definitief aan dat echtpaar toegewezen. door Henk Dam Het meisje, dat onder de naam „baby Cotton" de afgelopen dagen heel Engeland in grote beroering heeft gebracht, is al met haar ou ders, een Amerikaans echtpaar dat zelf geen kinderen kon krijgen, mee naar de Verenigde Staten ge vlogen. Daarmee is een voorlopig einde gekomen aan de grote con troverse die de geboorte van het meisje, het eerste kind van een commerciële draagmoeder in En geland, omgeven heeft. De rechter lichtte gisteren zijn 'Baby-Cotton' toch naar adoptie-ouders besluit toe door erop te wijzen dat de natuurlijke vader van het kind en diens vrouw bij uitstek voor het ouderschap geschikt zijn. „Het zijn twee warme, zorgzame, verstandi ge, uiterst intelligente mensen. De baby kan zich geen beter thuis wensen", zo zei hij. De rechter, Sir John Latey, zei dat de methode waarop het kind ter wereld is gekomen, en de com merciële aspecten van de geboorte allerlei moeilijke en delicate ethi sche vragen oproepen, maar die achtte hij in dit geval niet relevant. „Waar het nu om gaat, is wat het beste voor de baby is", aldus de rechter. De natuurlijke moeder van het meisje, de 28-jarige Kim Cotton uit Londen, heeft haar kind uitslui tend ter wereld gebracht ter wille van het geld. dat zij en haar man willen gebruiken om hun huis te verbouwen. Zij vergrootte haar in komsten nog door het exclusieve verhaal van de geboorte aan een krant te verkopen. Kim Cotton werd draagmoeder yia bemiddeling van de Britse tak van een Amerikaans bureau dat in dergelijke transacties is gespeciali seerd. Het bureau zorgde ervoor dat de Britse vrouw kunstmatig werd bevrucht, en ontving vervol gens van de natuurlijke vader en diens vrouw een bedrag van 60.000 gulden. De Britse regering is bezorgd over de sociale, pychologische en ethische kanten aan het commer ciële draagmoederschap, en heeft al laten doorschemeren dit wette lijk te willen verbieden. Nog ten minste drie Britse vrouwen zijn op dit moment uit commerciële over wegingen zwanger. Over het vaststellen van een datum voor de afzonderlijke fasen zullen kabinet, generale staf en het parle mentaire defensiecomité zich op nieuw beraden. Zes ministers van het rechtse Likoed-blok in de rege ring van nationale eenheid stem den tegen het voorstel van de mi nister van defensie Rabin. door Taco Slagter Het kabinet besloot tot deze een zijdige stap, omdat met de Libane se regering tijdens de onderhande lingen van de afgelopen maanden geen akkoord werd bereikt over de veiligheidsgaranties voor Israëls noordgrens. Niettemin heeft pre mier Peres van Israël aangekon digd de Libanezen en de VN-vre- desmacht Unifil een aanvullend voorstel te doen dat een gedeelte lijke terugtrekking in de huidige vorm overbodig kan maken. In de eerste fase zullen de Israëli sche soldaten in het noordweste lijk gedeelte van Zuid-Libanon nieuwe posities innemen tussen de rivieren Zaharani en Litani. De af stand naar de internationale grens zal dan tussen de 15 en 21 kilome ter bedragen. Israël geeft hiermee de controle op over de 400.000 sji'i- tische moslims, van wie er een groot deel in de stad Sidon a Een opmerkelijk besluit vormt de tweede fase. Dan zullen de militair- strategisch belangrijke stellingen aan het oostelijke front met Syrië, ter hoogte van de Bekaavallei, wor den opgegeven. En bij de laatste stap moeten de Israëlische troepen weer op eigen bodem staan. Met dien verstande echter, dat enkele honderden Israëlische militaire „adviseurs" in Zuid-Libanon ach terblijven om het met Israël sym pathiserende, hoofdzakelijk uit christenen bestaande Zuidlibanese legertje te ondersteunen. Minister van defensie Rabin schatte gisteravond tijdens een persconferentie dat de eerste fase binnen vijf weken zijn beslag zal krijgen. Volgens Rabm hebben alle partijen in het te ontruimen gebied alsmede de Libanese regering dan de tijd voorbereidingen te treffen. En dat lijkt nodig. Nu al komen er verontrustende berichten uit Zuid- Libanon dat de elkaar chronisch wantrouwende christenen, soenni tische en sji'itische moslims en Druzen zich opmaken om, zodra de laatste Israëlische tank is verdwe nen, met wapens de draad van de BEIROET - Na maanden van ge ruzie, politieke intrige, verwarring onder de bevolking en hevige artil leriebeschietingen tussen de mili ties van Druzen en christenen, heeft het Libanese leger dit week einde eindelijk het zogenaamde 'veiligheidsplan voor de zuidelijke kustweg' kunnen uitvoeren. De speciaal voor deze taak geformeer de 12e brigade van het leger verliet zaterdagochtend de barakken in Beiroet en voor het einde van de middag was het tot twee kilome ters ten noorden van de Israëlische linies in Zuid-Libanon, die aan de rivier Awali, genaderd. door Aernout van Lynden Het is een stap die van centraal belang is voor de Libanese positie in de (op het ogenblik afgebroken) onderhandelingen met Israël over de toekomst van Zuid-Libanon. Zoals een hoge functionaris in de regering in Beiroet vorige week verklaarde: „Dit zal onze positie op een indringende wijze versterken". Dat is ook de verwachting van bui tenlandse waarnemers, want nu zijn er 1800 soldaten van het offi ciële Libanese leger aanwezig net ten noorden van de Israëlische li nies en dat betekent dat het leger in principe in een positie is om bin nen enkele uren het vacuum op te vullen bij een eventuele Israëlische terugtrekking. Tijdens de Israëlische-Libanese besprekingen, die twee maanden geleden op het Unifil-hoofdkwar- tier in Nakoera begonnen, maar vo rige week door de Israëliërs wer den afgebroken, hebben de Israë liërs steeds weer hun vraagtekens gezet bij de Libanese verzekering voor de veiligheid in Zuid-Libanon na een Israëlische terugtrekking garant te kunnen staan. De Israë liërs wezen erop dat de regering in Beiroet zelfs niet in staat was de kustweg van Beiroet naar het Zuiden, de enige goede verbin dingsweg, onder controle te krij gen. Deze sterke Israëlische uit gangspositie bij de besprekingen is hen nu ontnomen. Maandenlang woedde een hevi ge politieke storm in Beiroet over het veiligheidsplan. Met name de Druzen, die vrijwel het hele gebied langs de kustweg - het Sjoef-ge- bergte - onder hun controle heb ben, hebben zich verzet tegen de eerste plannen van president Ge- mayel om het leger ook posities in te laten nemen in de heuvels en bergen langs de weg. De Druzen zagen dit als een christelijk com plot om de Sjoef door versterkte le- gerposities te omsingelen. De christenen, wier Falangistische mi litie tot zaterdag het zuidelijkste deel van het gebergte, de Iklim Ka- roeb, in handen had, waren op hun beurt ontevreden met de voorstel len van de moslem-milities om het leger wel toegang tot de weg te ver lenen, maar geen posten te laten in richten tot vlak boven de Israëli sche linies. Het compromis dat pas na veel druk van de Syrische regering in de afgelopen twee weken, na maanden van politiek geharrewar en toenemende gevechten werd bereikt, voorziet in de ontplooiing van zo'n tweehonderd politieman nen ten oosten van de kustweg. Het leger is slechts langs de weg gelegerd en heeft daarnaast ook een positie in de Iklim overgeno men van de Falangisten, van wie een deel naar Beiroet is terugge keerd, om er voor te zorgen dat de vrede nu gehandhaafd wordt en de plaatselijke christelijke bevolking niet door de Druzen wordt aange vallen. twee en een half jaar onderbroken burgeroorlog weer op te pakken. Dat was ook het geval in de herfst van 1983, toen Israëlische troepen vanuit het Sjoefgebergte naar de huidige lijn achter de Awa- lirivier werden verplaatst. Een bloedbad tussen de door de Dru zen beheerste Sjoef en christelijke milities was daarvan het gevolg. Maar defensieminister Rabin doelde met de termijn van vijf we ken op iets anders. „Dan kan de re gering in Beiroet haar beweringen staven dat zij in staat is de veilig heid in de door ons te verlaten ge bieden te handhaven", aldus de be windsman. Een cynisch bedoelde opmerking, want Israël hecht nau welijks waarde aan de potentie van het officiële Libanese leger. Bij de Israëlisch-Libanese besprekingen in het Libanese grensplaatsje Na koera was dat dan ook een breek punt voor Jeruzalem. Hoewel zes Likoed-ministers het kabinetsbesluit afstemden, onder wie vice-premier Sjamir en de vori ge minister van defensie Mosje Arens, is het bereikte resultaat toch een compromis. Premier Pe res wilde aanvankelijk in één keer naar de internationale grens terug, maar zijn socialistische partijge noot Rabin was daar tegen. Even als de religieuze en kleine partijen in de nationale regering, die zich wel konden vinden in een gefaseer de terugtrekking. Het door Rabin als „moedig" be stempelde besluit haalt Israël nog niet uit de zorgen. Doordat de on derhandelingen met de Libanezen over een gezamenlijk te coördine ren terugtrekking niets hebben op geleverd, is er geen garantie dat het noorden van Israël niet opnieuw met Katjoesja-raketten en ander soortige terroristische acties zal worden bestookt. De bevolking in Galilea maakt zich daarover ern stig zorgen en ziet zich alweer tal rijke uren in de schuilkelders zit ten. Bovendien zullen de Israëli sche soldaten in het resterende (be zette gebied - en niemand weet hoelang ze daar weer moeten blij ven - niet verschoond blijven van sluipschutters en van langs de we gen verstopte bommen. Ook hier wonen sjiieten en Palestijnse vluchtelingen. Aanslag Beiroet: 2 Fransen gedood BEIROET (GPD) Twee Franse militairen waren gisteren de zo veelste slachtoffers van de terreur in Beiroet. Kort voor elf uur 's mor gens werden zij neergeschoten tij dens een patrouille in een van de zuidelijke buitenwijken van Bei roet. Het tweetal, een kapitein en een korporaal, maakten deel uit van het 68 man sterke Franse waarne mersteam dat vorig jaar (na het vertrek van de multi-nationale troepenmacht uit Beiroet) naar de Libanese hoofdstad werd gestuurd om de Libanese autoriteiten te hel pen bij de controle op de naleving van de verschillende 'staakt-het- vuren'-afspraken. De afgelopen weken zijn tal van Franse doelen in Beiroet door aanslagen getroffen. Over wie verantwoordelijk zou kunnen zijn voor deze nieuwe anti- Franse campagne bestaat nog geen zekerheid, hoewel sommige bui tenlandse waarnemers stellig gelo ven dat het de aan Iran gelieerde sji'itische organisatie Hezbollah is. WASHINGTON (UPI) - Functio narissen van het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van defen sie, hebben verklaard dat de VS en China overeenstemming hebben bereikt over de verkoop van Ame rikaans materieel ter modernise ring van de Chinese marine. Het ontwerp-akkoord voorziet in de le vering van onder andere peilappa ratuur, geschut, torpedo's en moto ren. Over de omvang van de trans actie zijn geen cijfers bekend ge maakt. De zegslieden, die niet met naam genoemd wilden worden, verklaar den voorts dat de Chinezen ak koord zijn gegaan met een Ameri kaans vlootbezoek aan Shanghai in april van dit jaar. Overeenstem ming over deze zaken, zo zeiden zij, werd bereikt tijdens het bezoek aan China van de Amerikaanse on derminister van defensie, belast met marinezaken, John Lehman, in augustus vorig jaar. Sindsdien hebben twee Chinese delegaties de VS bezocht, zo werd verklaard. PEKING - De Amerikaanse op perbevelhebber generaal John VV. Vessey drinkt een glaasje graanje never met zijn Chinese collega Yang Dezhi in een restaurant in Peking. De Amerikaanse generaal had de jenever speciaal voor zijn gastheren meegebracht. (foto AP) HEROÏNE - De Belgische politie heeft in twee koffers die voor een buitenlandse ambassadeur be stemd waren, bij elkaar 34,5 kilo heroïne gevonden met een waarde van ongeveer 20 miljoen gulden. De politie heeft maandag geen me dedeling gedaan over de identiteit van de ambassadeur, maar het gaat vermoedelijk om Oeganda. Vier doden bij schietpartij in Zuid-Afrika JOHANNESBURG (GPD) - Drie als terroristen aangeduide zwarte verdachten, waarschijnlijk leden van de in Zuid-Afrika verboden or ganisatie ANC, en een blanke poli tieofficier zijn maandag om het le ven gekomen na een schietpartij in het Nongoma-district in Noord-Na- tal. Dat is door de politie in Preto ria medegedeeld. De schietpartij vond plaats toen de politie een onderzoek instelde, nadat zij informatie had gekregen dat een groep terroristen zich in een* huis te Nongoma ophield. Toen de politie het huis naderde, werd het vuur geopend en werd een blanke luitenant dodelijk ge troffen. Drie verdachten werden vervolgens doodgeschoten in het vuurgevecht dat plaatsvond. Volgens de politiewoordvoerder werd in het huis een aantal Russi sche AK-47 automatische machi negeweren aangetroffen, alsmede munitie en lege hulzen. Het is be kend dat het ANC (Afrikaans Na tionaal Congres) bij gewapende operaties meestal gebruik maakt van deze Russische wapens. De po litie weigerde verdere mededelin gen te doen alvorens een nader on derzoek is ingesteld. Ballonnen tegen kruisraket-test VANCOUVER (AFP) - De milieu organisatie Greenpeace heeft giste ren in Vancouver bekendgemaakt dat zij vandaag met ballonnen een „reuzeketting" zal oplaten om de proefvlucht met Amerikaanse kruisraketten te hinderen. Het doel van de actie is volgens Greenpeace om na te gaan of het mogelijk is de vlucht van de kruisraketten te hin deren. De milieuorganisatie zal ook an dere vredesgroeperingen vragen anti-raket „kettingen" op te laten, zo zei een woordvoerder van Greenpeace. Volgens hem is de kans „tamelijk groot" dat een kruisraket bij contact met een vliegende „ketting" wordt gehin derd in zijn vlucht. Greenpeace hoopt met de actie uiteindelijk te bereiken dat het Amerikaanse ministerie van defen sie zijn proefvluchten boven Cana dees grondgebied zal staken. De Verenigde Staten hebben van de Canadese regering toestemming gekregen voor een tweede test bo ven haar grondgebied, dat climato- logische en geografische overeen komsten vertoont met de Sowjet- Unie. MADRID De Portugese presi dent Ramalho Eanes overweegt de regering van premier Mario Soares een ultimatum te stellen. Indien de coalitie van socialisten en sociaal democraten niet binnen een con crete termijn een pakket nood maatregelen in de praktijk brengt door Gerrit-Jan Hoek om de nationale economische en sociale crisis het hoofd te bieden, zou Eanes van plan zijn de regering naar huis te sturen en vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Dit ultimatum, dat het afgelopen weekeinde werd gepubliceerd door het conservatieve weekblad Semanario en bevestigd werd door fractie (die gedreigd had hét bëgrö- sident, naar aanleiding van diens nieuwjaarsboodschap. Het kabinet-Soares bestempelde het kritische optreden van Eanes als dat van een oppositieleider en daagde de president uit de rege ring af te zetten indien Eanes onte vreden was over het gevoerde ka binetsbeleid. Het laten uitlekken van de verwachte rigoureuze maat regel van Eanes, die daarmee de door Soares geworpen handschoen zou oppakken, wordt in politieke kringen in de Portugese hoofdstad geinterpreteerd als een laatste re medie om de regering-Soares on der druk te zetten haast te maken met de begroting van 1985. Deze begroting had al voor 15 ok tober van het vorig jaar bij het par lement ingediend moeten worden, maar interne strubbelingen in het kabinet en obstructie van de so ciaal-democratische parlements- TORUN Kolonel Adam Pie- truszka van de Poolse binnenland se veiligheidsdienst stond gisteren voor de derde achtereenvolgende procesdag in de beklaagdenbank. De kolonel verweerde zich tegen de beschuldigingdat hij tot de moord op Popieluszko zou hebben aange zet, maar op belangrijke vragen liet hij zijn geheugen hem in de steek. (foto dpa) welingelichte kringen zou de kern vormen van van Eanes op de aanval gering-Soares op de Portugese pre- ADVERTENTIE TORUN (AP) - Een kolonel Poolse binnenlandse veiligheids dienst, die terecht staat op be- verklaard dat het 'absurd' was om aan te nemen dat hij tot de moord i hebben aangezet aangezien hij schuldiging ondergeschikten te toch al wist dat de priester binnen hebben aangezet tot de moord op afzienbare tijd naar Rome Vraag de ideeënfolder en prijslijst gratis! Leiden, Herenstraat 39, 071-121141 NAIROBI/IQUITOS/BHERAMA- RA (AP/UPI/AFP) - In Ethiopië zijn zondag ongeveer 400 mensen om het leven gekomen toen een sneltrein uit de rails vloog terwijl hij met grote snelheid over een brug reed. Daarbij stortten vier passagierswagons in een 18 meter diep ravijn. Volgens een radiobericht dat in de Keniase hoofdstad Nairobi werd opgevangen zijn bij de trein ramp, die 200 km van Addis Ababa bij Awash plaatsgreep, 392 doden en 373 gewonden gevallen. Het bericht omschreef de ravage als 'kolossaal' en maakte melding van de arrestatie van de machinist van de trein, die zou hehben nage laten snelheid te minderen bij het naderen van de brug. Minister Yus- suf Ahmed van Transport leidt een onderzoek naar de ramp, aldus het radiobericht. De eerste regeringsverklaring kwam pas 24 uur nadat het onge luk was gebeurd. De Ethiopische radio noemde een lager dodental dan hulpverleners van het Ethiopi sche Rode Kruis, die spraken van 449 doden. "Er bestaat geen verdenking van sabotage," antwoordde een Ethio pische hulverlener op de vraag of rebellen, die vorig jaar aanvallen uitvoerden op spoorlijnen, verant woordelijk waren voor de huidige ramp. Bangladesj Het aantal doden tengevolge van een treinbrand zondag in Bangla desj kan oplopen tot 300. Dit is gis teren verklaard door functionaris sen in het stadje Bheramara, 50 ki lometer van de Indiase grens. Het officiële dodencijfer was maandag nog 55. De brand brak zondag uit in een overvolle trein. Enkele uitgangen waren versperd door bagage en de noodrem was defect, zodat veel passagiers door de ramen uit de rij dende trein moesten springen in een poging om het vege lijf te red den. Peru Duikers hebben gisteren drie li chamen geborgen en zochten naar nog zeker 50 andere slachtoffers die worden vermist na het vergaan van een boot die met meer dan 150 mensen aan boord op de Amazone in het noordoosten van Peru voer. Onder de opvarenden bevonden zich kinderen, vrouwen en oude ren. De rivierboot Rosita zonk in slecht weer in de nacht van zater dag op zondag na op een boom stronk te zijn gevaren. De boot was uitgerust om 75 mensen te vervoe ren, maar op het moment van het ongeluk waren er zeker 150 aan boord. De Rosita had zaterdag Iquitos verlaten, de belangrijkste Amazo ne-haven in Peru, met bestemming Tamshiyacu, ongeveer vijf en een half uur varen naar het zuiden. De meeste passagiers waren kleine boeren die terugkeerden naar hun dorpen aan de oevers van de Ama- De boot vervoerde zaterdag ze ker 150 mensen en 20 ton goede ren, twee ton meer dan zijn officië le capaciteit. Januari is het regen seizoen in de Peruaanse Amazone jungle en scheepsrampen en aard verschuivingen eisen jaarlijks in deze tijd tientallen levens. de priester Jerzy Popieluszko, heeft gisteren verklaard dat de moord een provocatie was, be doeld om zijn dienst in diskrediet te brengen. Door de moord kregen tegen standers van de regering de kans om te beweren dat het hele politie apparaat uit moordenaars bestaat, aldus kolonel Adam Pietruszka op de elfde dag van het proces in To- run. Naast de kolonel staan nog drie andere offcieren terecht, die ervan worden beschuldigd de moord daadwerkelijk gepleegd te hebben. Pietruszka, die als enige beklaag de zegt onschuldig te zijn, werd maandag voor de derde dag ver hoord. Hij zei dat de moord een provocatie was, 'gericht tegen het beleid van de regering en de partij, en vooral tegen het regeringsbeleid ten aanzien van de katholieke kerk.' Pietruzska vertelde tevens van zijn superieur, generaal Zenon Platek, gehoord te hebben dat Po pieluszko, een uitgesproken pleit bezorger van het verboden vakver bond Soldariteit, een studiebeurs van het Vaticaan had geaccep teerd. In het vooronderzoek heeft hij Maandag verklaarde Pie- truszka echter niet meer precies te het weten of hij het nieuws van Popie- luszko's aanstaande vertrek voor of na de moord had gehoord. Lissabon, tingsvoorstel af te stemmen) v de reactie den tot dusver onneembare obsta kels om het budget voor 1985 rond te krijgen. Het belangrijkste knelpunt vor men de bezuinigingen. Na maan denlang beraad heeft het kabinet het naar het zich laat aanzien, toch niet aangedurfd het mes nog erg veel dieper in de toch al ernstig ge schonden Portugese economie te zetten. Voor het lopende jaar wordt opnieuw rekening gehouden met een gigantisch tekort op de begro ting van ruim 6 miljard gulden. Op het laatste moment heeft Soa res toch nog een extra post inge voerd om de overheidssubsidie op produkten van eerste levensbe hoefte te handhaven op 1,2 miljard gulden. Volgens het akkoord met Internationale Monetaire Fonds had Portugal deze subsidie regeling al vorig jaar af moeten schaffen. TEGUCIGALPA (Rtr) - Hondurese legeronderzoekers hebben bewijzen gevonden dat door de Verenigde Staten gesteunde Nicaraguaanse guer rillastrijders betrokken zijn geweest bij moorden door doodseskaders in Honduras. Dit hebben hoge officieren maandag gezegd. De militairen die onbekend wensten te blijven, zijn bekend met een onderzoek van acht maanden naar meer dan 247 ontvoeringen, moorden en verdwijningen sinds 1980. Volgens hen wordt aangenomen dat leden van rechtse guerrillagroeperingen die vechten tegen de sandinistische regering in Managua, zeker 18 Hondurezen en een onbekend aantal Nica- raguanen en Salvadoranen hebben vermoord. Veel van de slachtoffers werden verdacht van betrokkenheid bij wa penleveranties aan linkse guerrillastrijders die de door Washington ge steunde regering van El Salvador ten val willen brengen, aldus de militai- Zij zijn er niet zeker van of de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, die de contra's wapens levert, opleidt en financiert, op de hoogte was van de moorden door doodseskaders. "Als de CIA het wist, is het nogal vernieti gend. Maar als ze het niet wisten is het bijna erger omdat het aantoont hoe weinig controle ze hebben over de contra's" aldus een hoge officier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7