Philips bevestigt
geheime belangen
Kamer hoort Ruding over
aandeel in affaire ADM
'Jeugd wil geen friet en kroket'
'Stroman-constructie niet illegaal'
ABP wil Weena-toren
niet meer financieren
Schiphol behaalde in
'84 financieel record
AbvaKabo wil 'zonodig'
privatisering van ABP
Aantal ziekmeldingen
gestegen met 2,5 pet
Dollarkoers is gestegen
tot nieuwe recordhoogte
PAGINA 6
ECONOMIE
DINSDAG 8 JANUARI 1985
EINDHOVEN (ANP) Philips heeft via 'stroman-constructies' meerdere geheime be
langen in financiële houdstermaatschappijen, fabrieken en handelsbedrijven. Een van
de bedrijven waarin Philips op die manier een meerderheidsbelang heeft gehad, is de
Westduitse televisiefabriek Löwe Opta.
ROTTERDAM (ANP) - Het Alge-
meen Burgerlijk Pensioenfonds
(ABP) ziet af van financiering van
de bouw van de Weena-toren, in de
volksmond de „ponskaart" ge
noemd, in het centrum van Rotter
dam.
Hoewel de Centrale Beleggings-
raad van het ABP nog geen officië
le beslissing heeft genomen over
de financiering van de 120 meter
hoge woontoren gaat de gemeente
Rotterdam ervan uit dat het ABP
zich uit het project zal terugtrek
ken. Het ABP, dat de afgelopen
twee jaar van het begin af aan bij
de ontwikkeling van het project
betrokken is geweest, acht een in-
Dat heeft een woordvoerder van
Philips gisteravond desgevraagd
bevestigd. Hij deed dit omdat de
voormalige Philips-medewerker
drs C.van Bussel onlangs zou heb
ben getracht het concern onder
druk te zetten, teneinde hem een
schadeloosstelling te geven van
5,25 miljoen gulden. Philips heeft
een strafklacht tegen hem inge
diend wegens poging tot afpersing.
In 1966 richtte Philips de NV Parti
cipatie- en Financieringsmaat
schappij Boschlandt op. Philips
bezat alle aandelen. In 1974 omvat
te Boschlandt een tiental bedrij
ven, waaronder drie financierings
holdings in Zwitserland en Lu
xemburg, drie produktiebedrijven
en een verzekeringsmaatschappij.
Via de financieringsholdings ver
schafte Philips zich op een zeker
moment een meerderheidsbelang
in Löwe Opta. Een deel van de aan
delen was toen al in handen van de
Duitse Philips-organisatie.
Volgens de woordvoerder van Phi
lips heeft het bedrijf daarmee
geenszins de wet overtreden. Toen
In de kou
bij grootste
leverancier
van aardgas
ASSEN (GPD) Dikke winteijas-
sen moesten er gisteren in een van
de gebouwen van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij in Assen
aan te pas komen om de werkne
mers een beetje warm te houden.
Want uitgerekend bij de grootste
aardgasleverancier van West-Euro
pa was de met gas gestookte cen
trale verwarming uitgevallen.
Hetzelfde gebeurde trouwens in
het stadskantoor van Meppel, waar
bijna alle 55 ambtenaren naar huis
mochten omdat de temperatuur in
hun werkvertrek tot bijna het nul
punt was gedaald. Alleen de men
sen van de afdeling Burgerzaken
bleven, gehuld in winteijas, op hun
post. Want die mochten het pu
bliek natuurlijk niet in de kou la-
ten staan.
Kort en zakelijk
Xenos
De negentien winkels Xenoswin-
kels, waaronder die in Leiden, zijn
in andere handen overgegaan. Het
SHV-concern heeft de winkelke
ten overgedaan aan Wolters en
Schaberg Management in Rotter
dam, een in 1980 opgerichte onder
neming die zich richt op de verster
king en verzelfstandiging van klei
ne en middelgrote ondernemin
gen. Zij was eind vorig jaar betrok
ken bij elf ondernemingen met een
gezamenlijke omzet van ruim 150
miljoen gulden en 600 personeels
leden.
Diesel
De prijs voor een liter diesel
wordt morgen verhoogd met 2,6
cent en gaat 124,8 cent kosten (zelf-
tank). De Nederlandse Organisatie
van Olie en Kolenhandelaren advi
seert bezitters van auto's met niet
of slecht startende dieselmotoren
bij strenge koude tien procent ben
zine en een scheut spiritis aan de
brandstof toe te voegen. Bij vorst
gaan de paraffine-kristallen in de
dieselolie klonteren en raakt de
brandstofleiding verstopt.
Kaas
De Nederlandse kaasproduktie
is vorig jaar met 6,1 procent geste
gen en overschreed voor het eerst
met vijfduizend ton de 500.000 ton.
De export steeg met 5,8 procent tot
347.000 ton en overschreed in
waarde de 1 miljard gulden. In het
binnenland nam de consumptie
toe van 12,5 tot 12,8 kilogram per
Nederlander. De opbrengsten per
kilogram kaas gingen eveneens
omhoog, zij het niet bij boeren
kaas. Ondanks een geringere pro-
duktie (gevolg van de superhef
fing) daalde de gemiddelde kilo-
gramprijs met een gulden.
VNU
Het uitgeversconcern VNU ver
wacht over 1984 een winst te heb
ben geboekt die uitstijgt boven die
van 1980, het jaar voordat de reces
sie begon. Toen boekte VNU een
nettowinst van 47 miljoen gulden.
Volgens de nieuwe bestuursvoozit-
ter drs. Brentjens moet bij de ver
betering nog in aanmerking moet
worden genomen dat een deel van
de aanloopkosten voor de dit jaar
beginnende abonnee-TV al ten las
te van 1984 zijn gebracht. VNU
schrijft de verbetering toe aan de
economische opleving en het door-
werkèn van saneringen.
Philips onlangs het belang in
Grundig wilde vergroten werd het
aantal aandelen van Löwe Opta
drastisch teruggebracht om niet in
strijd te komen met de wetgeving
in West-Duitsland.
Hoe lang Philips een meerder
heidsbelang heeft gehad in Löe
Opta wist de woordvoerder niet te
zeggen. Evenmin kon hij meedelen
wanner Philips het belang in
Boschlandt heeft teruggebracht
van de oorspronkelijke 100 procent
tot de huidige 20 procent.
De woordvoerder van Philips stelt,
dat het gebruik van een construc
tie als Boschlandt "een normale
manier van doen" is. Een bedrijf
als Philips kan daardoor gemakke
lijker en sneller opereren en is
daardoor beter in staat de markt
positie te behouden. Dergelijke
constructies worden om prakti
sche redenen in het leven geroepen
en perse niet om er illegale activi
teiten mee te bedrijven, aldus de
zegsman van Philips. Omdat de re
sultaten van dergelijke, niet direct
als Philips-onderneming herken
bare holdings, wel verwerkt wor
den in de jaarcijfers wordt de aan
deelhouders geen informatie ont
houden aldus de woordvoerder.
Hij wijst er nog op dat tot en met
vorig jaar de wet op de jaarreke
ning het toestond dat maximaal
vijftien procent van het geconsoli
deerde balanstotaal niet werd ver
meld op de lijst die voor het han
delsregister is bestemd. "Bij Phi
lips ging het gemiddeld om één tot
twee procent, en maximaal om vijf
procent", aldus de woordvoerder.
Interview
Een interview van Karei van de
Graaf met drs. C. van Bussel, de
man tegen wie Philips een
strafklacht heeft ingediend wegens
poging tot afpersing, is gister
avond niet uitgezonden. De AVRO
zei daar "beleidstechnische rede
nen' voor te hebben.
Het interview was gistermiddag al
opgenomen op nadrukkelijk ver
zoek van drs. Van Bussel. Tevoren
was door de AVRO een brief on
dertekend, waarin aan de raads
man van Van Bussel het recht
werd toegekend om uitzending te
gen te houden, als in het interview
zaken aan de orde zouden komen
die hem niet pasten. Aan dat veto
recht was een dwangsom gekop
peld van 100.000 gulden.
Volgens eindredacteur Cees Buur
man is de beslissing om het inter
view niet uit te zenden genomen in
overleg met de directie. De beslis
sing had volgens hem niets te ma
ken met de inhoud van het vraag
gesprek. Volgens Buurman heeft
het geëiste vetorecht een bijko
mende rol gespeeld.
Volgens AVRO-woordvoerder Jan
Goeijenbier is voor de AVRO door
slaggevend geweest dat de Philips-
directie niet bereid bleek om, bij
wijze van tegenwicht, eveneens
eén woordvoerder naar de Karei
van de Graaf-show af te vaardigen.
De directie liet weten niet mee te
willen werken aan een vraagge
sprek met iemand tegen wie zij een
strafklacht heeft lopen. Omdat de
AVRO hierdoor het principe van
"hoor en wederhoor" niet kon eer
biedigen, is besloten het item te
schrappen, aldus Goeijenbier.
Karei van de Graaf is het met de
beslissing niet eens. Hij heeft laten
weten een en ander zeer te betreu-
SCHIPHOL (ANP) - Voor de NV
Luchthaven Schiphol is 1984 een
recordjaar geworden. Het passa
giersvervoer bereikte het nog nooit
eerder behaalde totaal van
10.870.000, hetgeen een stijging be
tekent van negen procent ten op
zichte van 1983. Het vrachtvervoer
steeg met negentien procent tot
440.000 ton en ook het postvervoer
groeide met elf procent tot de re
cordhoogte van circa 22.000 ton.
Deze cijfers heeft de president-
directeur van de NV Luchthaven
Schiphol J.W. Wegstapel gister
middag meegedeeld tijdens de
nieuwjaarsbijeenkomst voor de op
Schiphol gevestigde bedrijven en
diensten. De werkgelegenheid op
de luchthaven is vorig jaar sterk
toegenomen. Het totale aantal
werknemers op de luchthaven be
droeg in oktober vorig jaar 29.260.
Dat was ruim 1800 (6,6 procent)
meer dan in oktober 1983, toen dat
aantal 27.448 bedroeg
Deze 29.260 personeelsleden -
een record voor Schiphol, aldus
Wegstapel - waren werkzaam bij
440 verschillende bedrijven. In
1983 waren dat er 432. De grootste
personeelstoename deed zich voor
bij Fokker (plus 848 personen) en
de KLM (plus 525). Bij deze twee
bedrijven was het aantal werkne-
vestering van vijftig miljoen gul
den in de woontoren op dit mo
ment te riskant. Zo is uit gesprek
ken met de gemeente Rotterdam
gebleken.
Volgens ir. J. Doets, directeur
van het gemeentelijk grondbedrijf,
is de gemeente nu koortsachtig op
zoek naar nieuwe financiers. De
gemeente benadert andere grote
beleggers, maar acht ook een com
binatie van kleinere investeerders
een mogelijkheid. Ook wordt on
derzocht of het mogelijk is de 247
premiehuurwoningen die de
woontoren zal bevatten naar de
koopsector over te hevelen. - De
bouw van de „ponskaart", een voor
Nederland uniek project, zou in
april beginnen en drie jaar in be
slag nemen. Bij de ontwikkeling
van de plannen voor de woontoren
konden potentiële huurders hun
wensen bekend maken. Uit een en
quête van de gemeente bleek toen
dat er een overweldigende belang
stelling voor het project bestond.
Daarom is de gemeente van me
ning, dat financiers geen enkel risi
co lopen bij het verhuren van de
appartementen.
De bouw van de „ponskaart"
maakt deel uit van een overeen
komst voor de bouw van 2500 wo
ningen, die de gemeente met het
ABP heeft afgesloten. Voorwaarde
is echter dat zowel de Centrale Be-
leggingsraad van het ABP als de
Rotterdamse gemeenteraad goed
keuring geven aan de verschillen
de projecten.
mers in het jaar daarvoor met 1258
gedaald. De teruggang blijkt in
1984 weer geheel ingelopen, zei
Wegstapel.
Ook financieel gezien was 1984
voor de luchthaven een uitstekend*
jaar. De NV verwacht een winst
van ten minste dertig miljoen gul
den over 1984, tegen twaalf miljoen
in 1983.
De toekomst ziet de Schiphol-di-
rectie met vertrouwen tegemoet.
Voor wat betreft het vrachtvervoer
wordt de komende jaren gerekend
op een groei van zes tot zeven pro
cent per jaar. Bij de ontwikkelin
gen in het passagiersvervoer zal
volgens Wegstapel veel afhangen
van de introductie van meer lagere
tarieven op de Europese routes en
van een verdere groei van het char-
terverkeer. Maar ook in deze sector
mag Schiphol volgens de presi
dent-directeur rekenen op een aan
houdende groei de komende jaren.
Ondanks de positieve verwach
tingen en resultaten kondigde
Wegstapel wel een verhoging van
de havengelden aan. Deze zal ech
ter pas per 1 juli ingaan en niet zo
als gebruikelijk was aan het begin
van het jaar. Waarschijnlijk zal de
verhoging twee procent gaan be
dragen.
Steeds meer
mijnwerkers
geven him
staking op
LONDEN (GPD) - Meer dan
1200 Britse mijnwerkers zijn
gisteren, na negen maanden te
hebben gestaakt, weer aan het
werk gegaan tijdens de eerste
volledige werkdag in alle ko
lenmijnen van het land sinds
dè kerstvakantie.
De Nationale Kolenraad
(NCB), die de afgelopen dagen
meer dan vier miljoen gulden
heeft besteed aan propaganda-
acties die bedoeld waren om
aarzelende stakers over de
streep te helpen, sprak gisteren
van „zeer bemoedigende cij
fers".
Ruim 71.000 mijnwerkers
van de 180.000 werken nu. De
NCB hoopt, dat de komende
weken nog circa 15.000 mijn
werkers bereid zijn weer aan de
slag te gaan. Daarmee zou dan
ongeveer de helft van het totale
aantal mijnwerkers werken, en
dat beschouwt de NCB als „het
einde van de staking".
De campagne van de Natio
nale Kolen Raad was niet over
al even effectief. In het noorden
van het land is de staking lang
zaam maar onmiskenbaar aan
het afbrokkelen, maar in Zuid-
Wales, waarop de NCB haar po
gingen had geconcentreerd,
staakt nog steeds vrijwel iedere
mijnwerker.
De radicale mijnwerkerslei
der Arthur ScargiÜ zei gisteren
dat de NCB geen enkele reden
heeft blij te zijn met de aantal
len terugkerende kompels. Hij
noemde de propaganda-acties
van de NCB een mislukking,
een „totale ramp". (foto ap>
Loodsen in
meerderheid
akkoord met
Smit-Kroes
VLISSINGEN (GPD) - De afde
ling Scheldemond van de VNL
(Vereniging de Nederlandse
Loods) is maandag in grote meer
derheid akkoord gegaan met de
voorstellen van minister drs. N.
Smit-Kroes van verkeer en water
staat met betrekking tot de door de
loodsen gestelde looneis. Ongeveer
tachtig procent van de Schelde-
mondloodsen (totaal ongeveer 220)
stemde tijdens een vergadering in
Vlissingen in met een onregelma
tigheidstoeslag van 970 gulden en
het behoud, zij het in gewijzigde
vorm, van de rang van seniorloods.
De beslissing van de afdeling
Scheldemond betekent dat de
loodsen uit dat district in de eerst
volgende algemene ledenvergade
ring het resultaat van het overleg
met de minister zullen steunen.
Wanneer die vergadering zal zijn, is
nog niet bekend, maar afdelings
voorzitter N. van Willigen ver
wacht die binnen enkele weken.
De tegenstemmers onder de
loodsen bleken met name bezwaar
te hebben tegen het feit dat de
loodsen niet in een hogere ambte-
narenschaal zijn ingedeeld.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De vas
te kamercommissies voor econo
mische zaken en financiën overleg
gen donderdag met minister Ru-
ding (financiën) over diens rol in
de affaire rond de Amsterdamse
Droogdokmaatschappij ADM.
Voorzitter Van der Hek (PvdA)
van de commissie voor economi
sche zaken heeft om het spoed
overleg gevraagd. Het is het twee
de gesprek van de kamer over
ADM waarvoor het kerstreces
wordt onderbroken, nadat minis
ter Van Aardenne (economische
zaken) vorige week weigerde tien
miljoen oveFbruggingssteun uit te
trekken vöor een overlevingsplan
voor ADM.
Volgens Van der Hek zijn er tal
van punten in het optreden van
Ruding bij zijn bemoeienis met
ADM (880 werknemers) die de no
dige opheldering vergen. Hij heeft
de indruk dat Ruding zich zeer ac
tief heeft opgesteld in de ADM-
zaak en mogelijk de problemen
van de werf eerder heeft vergroot
dan verkleind. Van der Hek doelt
daarbij onder meer op de proble
men rond de ombouw van de Pe
ruaanse kruiser Almirante Grau,
waartoe ADM met Philips-dochter
Hollandse Signaal Apparaten een
consortium vormde.
Ruding heeft de Peruaanse rege
ring via een telexbericht gewaar
schuwd voor de zwakke financiële
positie van de werf. De bewinds
man is echter meer bevreesd voor
de financiële problemen van Peru.
Het risico van de order, die 350 mil
joen gulden omvat, is via de Neder
landse Credietverzekeringsmaat-
schappij bij de staat gedekt. Ru
ding, die een belangrijke positie in
neemt bij het Internationaal Mone
tair Fonds, heeft grote twijfel over
de kredietwaardigheid van steeds
armlastigéfc Peru en vreest derhal
ve dat uit ae order stroppen voor
de Nederlandse staat voort zullen
vloeien.
Van der Hek wil van de bewinds
man duidelijkheid of ADM slacht
offer wordt van de situatie in Peru
zonder zelf daarbij het probleem te
zijn. Volgens hem is de situatie in
Peru niet wezenlijk veranderd
sinds de kredietverzekering een
half jaar geleden werd verleend.
Ruding is bovendien partij omdat
de fiscus mee te werken aan het
overlevingsplan en omdat ook de
Nationale Investeringsbank niets
voelt voor uitstel van innen van
rente en aflossing op de ADM-
schulden.
In het overlevingsplan dat de
vakbonden voor de ADM hadden
ontworpen zouden alle schuldei
sers bereid moeten zijn drie jaar
geduld te hebben. Financiën, als
een van de grootste schuldeisers,
voelde daar echter niets voor. Vol
gens Van der Hek krijgt de fiscus
bij het ter ziele gaan van de ADM
echter helemaal geen cent en door
drie jaar te wachten zou hij alleen
de rente missen.
Aan ADM is gisteren uitstel van
betaling toegestaan. Tot bewind
voerder van de werf is mr. D. Gros
heide uit Amsterdam benoemd.
Directie, vakbonden en OR willen
dat de nu benoemde bewindvoer
der aan de slag gaat op basis van
het overlevingsplan. Overigens
ontving ADM de afgelopen dagen
volgens OR-secretaris Rob Philip
vier nieuwe reparatie-orders, die
samen goed zijn voor ruim 40.000
uren werk. Hieruit blijkt, meent
Philip, dat de ADM nog steeds ver
trouwen geniet. Het gaat bij de or
ders om twee bulkcarriers, een be
voorradingsschip en een Russi
sche boot.
AMSTERDAM (GPD>- Na de be
trekkelijk gunstige ontwikkeling
van het ziekteverzuim in de laatste
vijf jaar vertoont het jaar 1984 een
stijging van het ziekterisico. Deze
minder gunstige ontwikkeling is
toe te schrijven aan de griepepide
mie in maart en april. Dit blijkt uit
de nieuwjaarsrede van mr. H. Boi-
telle, president-directeur van het
Gemeenschappelijk Administra
tiekantoor (GAK).
Het aantal ziekmeldingen was
vorig jaar bijna 2,3 miljoen, dat is
2,5 procent meer dan in 1983. Er is
niet alleen sprake van een stijging
van het ziekterisico, maar ook zijn
de reserves bij een aantal bedrijfs
verenigingen door deze ontwikke
ling beneden het vereiste mini
mum gekomen.
Voor de bij het GAK aangesloten
bedrijfsverenigingen (die bestrij
ken ongeveer twee derde van alle
verzekerde werknemers) zal dit
jaar het gemiddeld premiepercen
tage ongeveer 6,1 bedragen, tegen
5,9 in 1984. Het GAK keerde vorig
jaar aan ziekengeld f 2,78 miljard
uit (in 1983 was dat f 2,81 miljard).
Het verschil komt door een daling
van het aantal verzekerden met
drie procent.
Vorig jaar werd in het kader van
de ziekteverzuimbestrijding een
nieuwe voorziening opgezet. Deel
nemende bedrijven kunnen nu de
omvang van hun ziekteverzuim
vergelijken met de cijfers van
dere bedrijven binnen de bedri,
tak. Ook kunnen ze binnen het
drijf inzicht krijgen in het
per groep, een vereiste om doelma
tig op te treden. Van deze service
maakten al 1350 bedrijven gebruik.
Op grond van arbeidsonge
schiktheid kregen eind 1984 bijna
460.000 mensen een uitkering van
het GAK, een stijging van 1,7 pro
cent. Het aantal nieuwe gevallen
nam iets af (een half procent). Maar
ook het aantal beëindigingen daal
de (3,5 procent). De verwachting
dat langzamerhand een evenwicht
stoestand zou ontstaan, wordt door
deze gang van zaken afgezwakt.
Op het vlak van de fraudebestrij
ding leidde nauwere samenwer
king met justitie, politie, fiscus en
Loontechnische Dienst tot doelge
richter onderzoek. Het GAK heeft
hoofdaannemers en aannemers op
grond van de Coördinatiewet so
ciale verzekering aansprakelijk ge
steld voor niet afgedragen premies
tot vele miljoenen guldens, waar
van inmiddels al aanzienlijke be
dragen zijn geind.
Volgens Boitelle is te verwach
ten dat deze ontwikkeling zich zal
voortzetten en dat in dit kader de
internationale kontakten geinten-
siveerd moeten worden. Want in
grootschalige fraudezaken wordt
niet zelden gebruik gemaakt van
buitenlandse ondernemingen.
DEN HAAG (GPD) Als het kabi
net niet beréid is de salarissen van
de ambtenaren van het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds (ABP)
fors te verhogen, moet het fonds
worden losgekoppeld van de over
heid. Dat zegt Theo Sonneveld,'be
stuurslid van de ambtenarenvak
bond AbvaKabo, in een interview
met het dagblad Trouw.
Vorige week pleitte tijdelijk
hoofddirecteur Leenman van het
ABP voor een forse salarisverho
ging van zijn topambtenaren, om
dat hij anders niet in staat is ge
schikte mensen aan te trekken. Zo
is het ABP er nog steeds niet in ge
slaagd opvolgers te vinden voor
hoofddirecteur Van der Düssen en
directeur beleggingen Masson, die
door fraude bij beleggingen vorig
jaar van het toneel verdwenen.
Ook de AbvaKabo vindt dat de
salarissen bij het ABP fors omhoog
moeten. In het bedrijfsleven, zo zei
Sonneveld vanochtend, wordt
twee keer zoveel aan salaris be
taald. „Een topambtenaar bij het
ABP yqrdient ongeveer een ton;
voor een gelijkwaardige functie in
het bedrijfsleven wordt 200.000
gulden betaald".
Privatisering van het ABP, het
fonds loskoppelen van de over
heid, is een mogelijkheid om wat
aan die salarissen te doen. In die
nieuwe structuur kan voor het
ABP een eigen cao worden ge
maakt. De PvdA heeft al laten we
ten niets voor privatisering te voe
len. Maar de socialisten staan niet
bij voorbaat afwijzend tegenover
salarisverhogingen. Woordvoerder
Kombrink: „De markt kan je daar
toe dwingen".
Beursberichten
op pagina 10
AMSTERDAM (ANP) - De Neder-
landse horeca, en met name de res
taurants, moet vriendelijker wor
den voor kinderen. Er zijn in ons
land ongeveer drie miljoen kinde
ren beneden 14 jaar, een belangrij
ke potentiële klantenkring. Door
een betere aansluiting van het aan
bod op de bij deze groep bestaande
wensen kan de horeca een aantrek
kelijk en groot marktsegment be
reiken.
Dit betoogde drs. J.A.M. Fagel,
medewerkster van een organisatie
bureau, gisteren tijdens de pers
conferentie ter gelegenheid van de
opening van de Horecava 85, de
vakbeurs voor de horeca die van 7
tot en met 10 januari in de Rai in
Amsterdam wordt gehouden. Het
is de 29e keer dat deze beurs wordt
georganiseerd. Er doen dit jaar 387
exposanten mee.
Volgens Fagel zijn veel restau
rants niet op kinderen berekend,
wat ook invloed heeft op het be
zoek van de ouders. Zij stelt dat
kinderen uit eten gaan een „uitje"
vinden en zich op hun gemak wil
len voelen. Ook willen zij geen friet
met kroket eten, omdat ze die wel
„op de hoek" halen, aldus Fagel.
Grootste probleem voor kinderen
is volgens haar het lange wachten
op het eten, waardoor zij zich gaan
vervelen en lastig worden, wat ook
weer invloed heeft op het humeur
van de volwassenen.
Speelhoeken lossen dat volgens
Fagel niet op, omdat ook kinderen
in een restaurant komen om te eten
en niet om te spelen. Zij pleit er
voor hen direct een klein hapje te
geven of eventueel een klein speel
tje, waarmee ze zich aan tafel kun
nen bezighouden. Verder moeten
kinderen volgens haar bij elkaar
kunnen zitten, ruimte hebben om
te lopen en een speciale menukaart
krijgen met bij voorbeeld foto's
van de gerechten. „Een uitbreiding
van de service op deze punten zal
tot een immense toename van te
vreden klanten kunnen leiden", al
dus Fagel.
Er waren midden vorig jaar blij
kens cijfers van het Bedrijfschap
Horeca en het CBS 37.223 horeca
bedrijven in Nederland. De totale
omzet daarvan wordt geschat op
ruim tien miljard gulden, waarvan
de restaurants 53 procent voor hun
rekening nemen, de cafés en ande
re bedrijven waar drank wordt ver
strekt 27 procent en de hotels 20
procent. De omzet komt voor 74
procent tot stand in bedrijven met
minder dan tien werknemers.
Het aantal werknemers in de ho
reca wordt geschat op bijna 120.000
en in de seizoenperiode op 140.000.
De werkloosheid in deze bedrijfs
tak steeg iets minder dan de voor
gaande jaren en bedroeg in juli vo
rig jaar 36.500 mensen.
AMSTERDAM (ANP/UPI/RTR/
DPA) - De koers van de Ameri
kaanse dollar is gisteren gestegen
tot een nieuwe recordhoogte. Op
de wisselmarkt in Amsterdam
werd een officiële middenkoers
vastgesteld van 3,5885 gulden, het
hoogste peil sinds er in 1971 een
einde kwam aan de mogelijkheid
dollars tegen goud in te wisselen
tegen een vaste prijs. De vorige re-
cordkoers, 3,5825 gulden, werd vo
rige week woensdag genoteerd.
De officiële koers van gisteren
was ruim 1,5 cent hoger dan de
3,5710 gulden van vrijdag. De ban
ken vragen vandaag 3,64 gulden
voor een dollar en betalen er bij
aankoop 3,52 gulden voor.
De dollarkoers bereikte ook ten
opzichte van de Italiaanse lire, het
pond sterling en de Franse frank
nieuwe recordniveaus. In Frank
fort kwam een officiële koers uit de
bus van 3,1767 mark, ruim een
pfennig meer dan de 3,1636 mark
op vrijdag en het hoogste niveau
sinds begin 1973. De Bundesbank
greep niet in op de valutamarkt.
De belangrijkste oorzaken van
de opmars van de dollar zijn vol
gens valutahandelaren nog steeds
de hoge rente in de Verenigde Sta
ten en de gunstige ontwikkeling
van de Amerikaanse economie.
Een voor de dollar positieve factor
was de bekendmaking van een on
verwacht grote groei van de geld-
omloop in de VS in de week vóór
Kerstmis.
De goudprijs is gisteren weer ge
zakt tot onder de 300 dollar per
ounce (31,1 gram). Op een bepaald
moment werd op de markt in Lon
den slechts 294,50 dollar betaald,
het laagste niveau sinds juni 1979.'
Bij het slot van de handel was er
een licht herstel opgetreden tot
296,50 dollar per ounce, altijd nog
vijf dollar minder dan de slotprijs
van vrijdag. In Zuerich daalde de
prijs met zes dollar tot 297,50 dollar
per ounce. Handelaren spraken
van geruchten over goudverkopen
door de Organisatie van Olie-Ex
porterende Landen (OPEC) we
gens de aanhoudend sterke positie
van de dollar.
