Philips klaagt
ex-topman aan
D'66 beraadt zich
op politieke koers
Betrokkene ontkent poging tot afpersing
Gif na dertig uur uit
lekkende tank gepompt
Gesprek met Suriname
over democratisering
'Prins Bernhard' total loss
Is het een kwestie
van spelen of vèrspelen?
Casino Scheveningen
MAANDAG 7 JANUARI 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
DORDRECHT (ANP) - Op het ter
rein van het chemisch concern Du
Pont de Nemours in Dordrecht is
gisterochtend na dertig uur de laat
ste giftige fluorwaterstof van een
hoeveelheid van driehonderd ton
overgepompt uit een lekkende
tank in reservetanks en spoorweg
wagons. Met het overpompen werd
zaterdag onder de strengste veilig
heidsmaatregelen begonnen. Vori
ge week donderdag werd een eer
ste lek
volgende dag werd gedicht,
vrijdag werd er een tweede lek aan
getroffen op een lasnaad. Daaruit
stroomde per uur zo'n honderd
gram van de fluorwaterstof dat in
de buitenlucht onmiddellijk ver
dampte.
EINDHOVEN (ANP) - Phi
lips heeft bij de officier van
justitie in Den Bosch een
strafklacht ingediend tegen
een voormalige medewer
ker. De man heeft volgens
een woordvoerder van het
concern eind vorig jaar ge
probeerd het bedrijf voor
5.250.000 gulden af te per
sen. De hoofdofficier van
justitie mr. A. Pfeil liet za
terdag weten dat het Open
baar Ministerie bezig is een
onderzoek in te stellen.
De verdachte, de register-
tant drs C.v.B., heeft volgens Phi
lips gedreigd met het openbaar
maken van vertrouwelijke gege
vens als hij het geld niet zou krij
gen. Hü zou zijn eis vergezeld heb
ben laten gaan gaan van fotoco- zfch'preciès
pieen van de vertrouwelijke gege- speeld is niet helemaa] duidelijk
zit. Philips wil uit concurrentie- In een later stadium kwam hij zelf
oogpunt geen bekendheid geven met een vordering van 2,5 miljoen
aan de mate waarin de onderne- gulden op Philips. Weer later, dat
ming in andere bedrijven deel- was eind september, kwam hij met
neemt, aldus de woordvoerder.
Zaïre
De verdachte heeft voor Philips
gewerkt in Luxemburg en Zaire.
Hij trad in 1970 in dienst. In 1973
kreeg hij een staffunctie bij Philips
International Finance in Luxem
burg. Eind 1975 vertrok hij naar
Zaïre als financieel manager van
de Philips-vestiging daar. Later
kreeg hij de algemene leiding van
dat bedrijf.
Vijf jaar geleden besloot de ver
dachte volgens de Philips-zegsman
in Zaïre een eigen bestaan op te
bouwen. Op datzelfde moment zet
te Philips de activiteiten in dat
land, vanwege de verwarde politie
ke situatie, op een laag pitje. Wat
Zaïre heeft afge-
op als het met lucht in aanraking
komt. Daarom werd er steeds een
lans met stikstof op het lek gericht
gehouden om het metaal rondom
de^tank^ontdekt^dat de het lek droog te houden. Hierdoor
1 kon de fluorwaterstof vrij in de
ruimte stromen en door de voch
tigheid in de lucht worden geneu
traliseerd.
Op het terrein van het bedrijf liseren,
werd donderdagavond al een cri- De politie
siscentrum ingericht. Politie,
brandweer en de Technische Mi
lieudienst Drechtsteden waren
voortdurend op het terrein aanwe
zig. Er werd rekening mee gehou
den dat eventueel een stalen plaat
uit de lekkende bolvormige tank,
die op poten staat, zou vallen waar
door al de fluorwaterstof in één
keer zou ontsnappen. Om dit te
voorkomen werd onder de tank
een stapel spoorbiels ter hoogte
van 2,5 meter geplaatst. Drie water
kanonnen werd gereed gehouden
om bij eventuele hevige dampvor-
ming het spul met watert te neutra-
niet groter zou worden en dat er
geen enkel gevaar bestond voor de
omgeving. De werklieden die bij
het overpompen en andere werk-
zamheden betrokken waren, droe
gen overigens wel allen speciale
beschermingspakken.
De op poten staande, bolvormige
tank zal nu vrij worden gemaakt
van dampen waarna een grondig
onderzoek zal worden ingesteld.
Gistermiddag kon het bedrijf de
stilgelegde produktie hervatten.
De Pont de Nemours gebruikt de
fluorwaterstof bij de produktie van
freon. Het giftige spul lost metalen
intussen paraat om zo nodig de be
volking van de naburige wijk De
Staart op te roepen binnen te blij
ven en ramen en deuren gesloten
te houden. Maar een woordvoerder
van Dupont verklaarde zaterdag
middag te verwachten dat het gat
De woordvoerder van het bedrijf
verklaarde niet te begrijpen hoe de
lekken zijn ontstaan, temeer omdat
de tank nog onlangs met röntgen
stralen is onderzocht en de druk in
de tank slechts een tiende van het
Dordrecht bleef maximum bedroeg. Hij deelde ver
der mee, dat de brandweer van
Dordrecht paraat zou blijven en
dat alle voorzorgsmaatregelen
voorlopig worden gehandhaafd.
De regionale blusboot blijft gesta
tioneerd op de Beneden-Merwede
ter hoogte van Du Pont.
i concept-artikelen die
hij zou aanbieden aan de kranten.
De man in kwestie ontkent overi
gens ten stelligste het concern te
hebben willen afpersen. Hij
spreekt slechts van een 'civiel me
ningsverschil' tussen hem en Phi
lips.
Volgens de Philips-woordvoer-
der wilde de man onder meer ver
trouwelijke gegevens bekend ma
ken over bedrijven in de hele we
reld waarvan Philips aandelen be-
Vast staat, aldus de Philips zegs
man, dat de verdachte in juni 1980
uit Zaïre is gevlucht. Op 16 juli van
datzelfde jaar nam hij op eigen ver
zoek ontslag bij Philips.
In het kader daarvan werd een
soort afvloeiingsregeling getroffen.
Later rees bij Philips het vermoe
den, dat het bedrijf van de ver
dachte nog 350.000 gulden tegoed
zou hebben. „Aanvankelijk rea
geerde de betrokkene daar niet op.
ARNHEM (GPD/ANP) - D'66 wil
zich in de komende maanden bera
den op haar politieke uitgangspun
ten. Dat zal gebeuren aan de hand
van een discussiestuk dat wordt
opgesteld door de zes leden van de
Eerste-Kamerfractie van de partij.
Senator Hans van Mierlo, een van
de oprichters, maakte dit zaterdag
in Arnhem bekend. Hij liet overi
gens ook weten niet opnieuw lijst
trekker van D'66 te willen zijn.
Volgens Van Mierlo heeft de 'poli
tieke boodschap' tot doel de ge
loofwaardigheid van de partij te
herstellen. Hij moet duidelijk ma
ken waarom D'66 bestaat, hoe de
partij politiek bedrijft en welke op
vattingen ze heeft op een aantal be
langrijke terreinen.
Hiermee verlaat D'66 de visie van
de vroegere leiders Terlouw en
Brinkhorst, die streefden naar een
'vierde stroming' in de Nederland
se politiek. De bijeenkomst in Arn
hem was bedoeld als officieus be
gin van de campagne voor de ko
mende verkiezingen voor gemeen-
Koningin 30 april
in Noord-Holland
teraden en de Tweede Kamer in
het voorjaar van 1986.
Van Mierlo sprak op een manifes
tatie die was georganiseerd door
een groep verontruste staten- en
gemeenteraadsleden. Hij zei dat
duidelijk moet worden dat de par
tij nog bestaansrecht heeft en niet
de eis van 5,25 miljoen gulden in
ruil voor zijn stilzwijgen", aldus de
Philips-zegsman.
Philips zegt de man nog de mo
gelijkheid te hebben geboden om
de afpersing ongedaan te maken.
Toen hij dat weigerde is Philips
naar de officier van justitie in Den
Bosch gestapt.
Fraude
Drs. Van B. bevestigde zaterdag
avond dat hij in een brief aan Phi
lips 5,25 miljoen gulden heeft
geëist. Volgens de register-accoun
tant zou hij in Zaïre volgens een
contract bepaalde activiteiten van
Philips overnemen. Philips is dat
contract niet nagekomen, aldus
Van B. „Daardoor heb ik financiële
schade geleden. Dat bedrag is in
middels opgelopen tot 5,25 miljoen
gulden". Volgens Van B. zou de
zaak nooit zo hoog zijn opgelopen
als Philips niet ruim een jaar na
zijn terugkeer uit Zaïre tegen eer
der gemaakte afspraken in alsnog
geld van hem had geëist.
„Ik heb als werknemer van Phi
lips in opdracht van de onderne
ming frauduleuze handelingen ver
richt en onwaarschijnlijk grote be
dragen uitgegeven in de vorm van
steekpenningen. In Zaïre bestond
een zwarte kas. Ik ben door Philips
na het beëindigen van mijn dienst
verband definitief gevrijwaard van
alle mogelijke gevolgen van mijn
handelwijze", aldus Van B., die
verder niets wilde zeggen over die
frauduleuze handelingen en steek
penningen.
In een reactie op de beschuldi
ging van drs. Van B. verklaarde
een woordvoerder van Philips gis
terochtend dat het concern in Zaï
re zogenoemde commissiebetalin
gen aan derden heeft verricht. Dat
is in een land als Zaïre en zeker in
de periode waarin drs. Van B. daar
werkte heel gebruikelijk. De zegs
man van Philips voegde er aan toe
dat het concern aan geen enkele
werknemer vraagt frauduleuze
handelingen te verrichten. Hij
noemde het overigens 'uiterst op
merkelijk' dat Van B. zich nooit
eerder daartegen heeft verzet.
AMSTERDAM Bij een ontplof
fing en daarop volgende brand is
gisterochtend in alle vroegte een
dierenwinkel in de Amsterdamse
Jan van Galenstraat grotendeels
verwoest. Twee woningen liepen
rook- en waterschade op. Brand
weerlieden brachten de bewoners,
onder wie de vrouw op de foto, via
de ladder in veiligheid. (foto anpi
verworden tot een 'speeltje uit VS-OEFENING (GPD) De lucht-
de zestiger jaren', dat door het hui
dige electoraat verveeld terzijde
wordt gelegd.
haven Schiphol zal eind deze week
fungeren als spil in de Amerikaan-
militaire oefening Reforger.
De 'Boodschap' moet onder meer Ruim vijfduizend Amerikaanse
militairen zullen via Schiphol i
West-Duitsland gaan, en nog eens
zo'n dertienduizend op een andere
manier. Reforger is een jaarlijks te-
i de snel-
uitspraken bevatten over de bui
tenlandse politiek en daarbij reke
ning houden met een verschuiving
in het internationale krachtenveld,
waardoor West- en Oost-Europa rugkerende oefening
meer op elkaar zijn aangewezen, heid te demonstreren
Ook moet het discussiestuk nieu
we dingen zeggen over de proble
men rondom de informaticatech-
nologie, de werkgelegenheid, de
sociale voorzieningen, milieu en
cultuur.
Volgens Van Mierlo zal de politie
ke boodschap ook duidelijk moe
ten maken dat D'66 zich rekent tot
het kamp van de progressieven en ROTTERDAM (ANP) - Het voor de Noordspaanse kust in tweeën gebro-
NAVO-eenheden uit Amerika naar
West-Duitsland kunnen worden
getransporteerd. De letters Refor
ger staan voor Return of Forces to
Germany.
Dierenliefde
werd voor
haan te warm
EINDHOVEN (ANP) - Dieren
liefde is het afgelopen weekein
de in Eindhoven een haan fa
taal geworden. De eigenaar wil
de het hok van het beestje wat
opwarmen. Daartoe gebruikte
hij stenen die eerst waren
warm gemaakt op een gaska
chel. De man wikkelde die ste
nen vervolgens in doeken en
legde ze in het hok van de haan.
De stenen waren echter kenne
lijk zo warm dat de doeken in
brand zijn gevlogen waardoor
uiteindelijk het hele hok af
brandde en dat heeft de haan
niet overleefd, aldus een
woordvoerder van de politie
gisteravond.
dat de partij bereid blijft
ken RDM-dok Prins Bernhard 10 is total loss verklaard. Directeur D.
jmet andere een grote progressieve Rosman Van Nedbarges Sublift BV in Schiedam, de uitvoerder
jPaftj te vormen. De politieke op- transport van het dok, heeft zaterdagavond bevestigd dat het dok niet
Istellmg van D 66 mag er echter met meer worden gerepareerd.
DEN HAAG (GPD) - Nederland
gaat 'via diplomatieke kanalen'
praten met Suriname over de plan
nen van de regering-Udenhout de
democratie in dat land geleidelijk
te herstellen. Ook blijft de moge
lijkheid bestaan dat minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
opnieuw een gesprek over dit on
derwerp zal hebben met zijn Suri
naamse ambtgenoot.
Dat verklaarde minister Schoo
(ontwikkelingssamenwerking) gis
termiddag in het NOS-televisiepro-
gramma Het Capitool. De minister
onderstreepte daar nogmaals dat
het grootste bezwaar van de Neder
landse regering tegen de democra
tiseringsplannen zich richt op het
gebrek aan inspraak door het Suri
naamse volk.
Zij herinnerde eraan dat in het
plan-Udenhout een toetsing van de
plannen niet wordt uitgesloten.
„Ergens in het plan staat dat de le
gitimiteit van de regering margi
naal getoetst moet worden". De
minister wees erop dat het van be
lang is op welke manier die toet
sing wordt toegepast.
Zij noemde een referendum over
de plannen of een uitspraak van de
Surinaamse bevolking in bepaalde
districten „een stap in de goede
richting". Volgens de minister
kunnen dergelijke uitspraken van
de bevolking ook al plaatshebben
binnen de 27 maanden die de nieu
we regering-Udenhout en de Na
tionale Assemblee ter beschikking
staan.
De minister bevestigde overi
gens dat de kleinschalige hulp via
de Nederlandse ambassade in Su
riname gewoon doorgaat. Vorig
jaar stelde zij 100.000 gulden ter be
schikking voor deze zeer gerichte
hulp, binnenkort komt daar nog
eens 100.000 gulden bij. Zij noem
de het verstrekken van bepaalde in
Suriname moeilijk te verkrijgen
medicijnen als voorbeeld. Voor
waarde blijft echter dat de hulp
„buiten het regime om" ter plaatse
komt.
Inmiddels heeft de Surinaamse
Associatie van Fabrikanten (AS-
FA) dit weekeinde haar zes verte
genwoordigers in de Nationale As
semblee aangewezen. Daarmee is
ook dit 31 leden tellende orgaan
compleet. In de genoemde over
gangsperiode van 27 maanden
moet de Assemblee een grondwet
opstellen en fungeren als wetge
vende vergadering. In de Assem
blee zitten ook veertien militairen
en elf leden van vakbonden.
Drie aanvaringen
in mist op Waal
DODEWAARD (GPD) - In dichte
mist zijn dit weekeinde op de Waal
bij drie aanvaringen zes schepen
met elkaar in botsing. Daarbij is ter
hoogte van Dodewaard een schip
gezonken. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor, wel
ontstond grote schade. Het gezon
ken schip, de Elma-B, geladen met
zandstraalmateriaal, is eigendom
van een schipper uit Ouderkerk
aan de IJssel. Zijn schip kwam za
terdagavond in aanvaring met het
1110 ton metende motorschip
Georgsburg, dat cellulose vervoer
de. De Elma-B sloeg lek en zonk
onmiddellijk. De schipper-eige-
naar kon met nog een andere opva
rende tijdig aan boord worden ge
nomen worden van de Georgs
burg.
Enkele uren later kwamen ter
hoogte van Dreumel twee duwstel-
len met elkaar in aanvaring. Het
ging om de Ingolberg-Sonnenberg
en de Haniel-15. Het eerste duw-
schip geladen met gasolie liep aan
zienlijke schade op, maar kon toch
zijn reis vervolgen. Het tweede
vierbaksduwstel was leeg onder
weg naar Rotterdam. Daarvan
raakte een van de bakken bescha
digd. Ook deze kon zijn reis later
voortzetten.
Gistermorgen ontstond aanzien
lijke averij toen een motortank
schip bij Tiel in botsing kwam met
een coaster die ijzer vervoerde. De
coaster werd zodanig beschadigd
dat een van de ballasttanks vol wa
ter liep, waardoor het schip stevige
slagzij begon te maken. Beide
schepen moeten eerst worden ge
repareerd vóór zij hun reis kunnen
vervolgen.
Twee doden
door brand
in Maassluis
MAASSLUIS (ANP) - Door een
uitslaande brand in een woning in
Maassluis zijn afgelopen nacht
twee mensen om het leven geko
men. De slachtoffers zijn de 52-jari-
ge C.J. Davidse en de 68-jarige me
vrouw U.E. Alfarez, die bij Davidse
een kamer had gehuurd.
De brand die omstreeks kwart
voor twee vannacht ontstond, ver
woestte het hele pand. Een Turks
koffiehuis op de begane grond
werd eveneens geheel in de as ge
legd. De twee bewoners zijn vol
gens de politie door verstikking
om het leven gekomen. Hoe de
brand is ontstaan was vanochtend
nog niet bekend. De recherche is
een onderzoek begonnen. De poli
tie schat de schade op enkele ton-
DEN HAAG (ANP) - Koningin
Beatrix en Prins Claus zullen op 30
april van dit jaar in de Noordhol
landse plaatsen Anna Paulowna,
Callantsoog en Schagen
toe leiden dat de partij, net als
Ivooral PvdA en WD, vraagstuk- c
|ken probeert te versimpelen tot de
gebruikelijke links/rechts-tegen-
|stelling.
D'66-fractieleider Engwirda ver-
^aiiaiuauug ui oLimgcii ecu ge- .klaarde zaterdag dat de PvdA ten
deelte van de feestelijkheden rond onrechte zo hoog scoort in de opi-
De 'niepeilingen. Op cruciale punten is
(RVD) deze partij namelijk onduidelijk of
conservatief, zei hij. Hij noemde in
het bijzonder het 'gezinsdenken'
(eerste en tweede fase van de twee-
verdienerswet worden gesteund,
de derde weer niet), de kruis-
Koninginnedag
Rijksvoorlichtingsdienst
heeft dat meegedeeld.
Volgens de RVD zullen Konin
gin Beatrix en Prins Claus in
Noord-Holland worden vergezeld
door Prinses Margriet en mr Pieter raketten (onduidelijk) en het me-
Vollenhoven.
diabeleid (conservatief).
De beslissing hierover is gevallen na uitvoerig overleg met onder ande
de assuradeuren en bergingsdëskundigen van Smit Tak. Voor hoe-
verzekerd is nog niet bekend. De twee delen van de
Prins Bernhard 10 zullen nu worden verkocht aan een sloper.
Het lot van het ponton, de Giant I, dat na de breuk van het dok op de
kust liep, is volgens Rosman nog onzeker. De bergingsdeskundigen heb
ben tot nu toe slechts een derde deel van het ponton bekeken en dat zag
er slecht uit.
Nedbarges gaat nu namens de eigenaar, de Verolmewerf in Rio de Ja
neiro, en de assuradeuren op zoek naar een gegadigde die het oude dok,
dat in 1928 werd gebouwd, wil slopen.
Rosman verwacht, dat gezien de bijzonder moeilijke ligging van het
gestrande dok de bergers met kranen vanaf het land zullen moeten
werken. De zee voor de Noordspaanse kust bij La Corinthe. waar het
ponton en gebroken dok op de rotsachtige kust vastzitten, is volgens hem
zeer onrustig, zodat het bijna onmogelijk zal zijn vanaf kleinere bootjes
de sloopwerkzaamheden te verrichten.
"Ik ken er genoeg die vinden dat je
in het casino gewoon lekker uit
bént, leuk spannend zit te spelen -
wat er ook uitrolt. Je moet er alleen
je hoofd een beetje bij houden,
maar dat maakt het nou net zo aar
dig. Je neemt wel risiko, maar je
bent toch aktief bezig.
En aan zo'n speeltafel zitten
een paar prima croupiers het spel
te regelen. Dus niet een notaris die
ergens een nummertje trekt. Plus
dat het er puur gezellig is, bar, tele
visie-zaaltje. restaurant."
Roulette cn Blackjack elke dag
van 2 tot 2. Baccara van 9 tot 6. Le
gitimatie is verplicht, korrekte kle
ding ook.
FNV-ambtenaren
nu ook voor 32-
urige werkweek
HILVERSUM (ANP) - De FNV-
imbtenaren zijn niet langer tegen
oanen van 32 uur voor jongeren bij 0
ie overheid. Hierdoor kan minister rijkspolitie
Kurhaus, tel. 070-512621
Rietkerk (binnenlandse zaken) met
ie ambtenarencentrales een ak
koord bereiken over zijn jeugd
werkplan. Dit blijkt uit uitlatingen
van voorzitter J. van de Scheur van
de grootste ambtenarencentrale
ACOP, zaterdag voor de VARA-ra-
dio.
Aanvankelijk hield de ACOP in
FNV-verband vast aan een 36-urige
werkweek, ook voor jongeren. Dat
sluit beter aan bij de doelstelling
van de FNV om de komende twee
jaar een 36-urige werkweek voor
iedereen te bereiken. De werkge
vers in het bedrijfsleven daarente
gen hebben steeds laten weten dat
ze voor jongeren niet verder willen
gaan dan 32 uur. Onder die voor
waarde willen ze wel aan jongeren-
plannen meewerken.
De ACOP heeft vanuit andere
ambtenarencentrales nogal wat
kritiek te verduren gekregen door
steeds vast te houden aan 36 uur,
ook voor jongeren. Van de Scheur
zei zaterdag dat hij door de werk
tijdverkorting per saldo meer ba
nen bij de overheid verwacht.
Problemen in
verkeer door
hevige sneeuw
(vervolg van pagina 1)
DEN HAAG (GPD/ANP) - Proble
men in het wegverkeer deden zich
gisteren met name in het noorden
en het westen van het land voor,
waar een stormachtige wind de
sneeuw tot duinen opblies. Hoewel
het steeds moeilijker werd het
wegdek schoon te houden, bleven
de snelwegen tot het begin van de
avond berijdbaar. Op de Afsluit
dijk moest de politie gisteravond
één rijstrook afsluiten.
Toen de sneeuw gisterochtend ge
stadig viel, paste het wegverkeer
zich verrassend snel aan de situatie
aan, waardoor ernstige ongevallen
zo goed als achterwege bleven.
Volgens een woordvoerder van de
Driebergen werd ge
hoor gegeven aan de oproep zoveel
mogelijk thuis te blijven. Het ver
keersaanbod op de weg was
slechts een kwart van normaal.
Het luchtverkeer ondervond wei
nig hinder van de sneeuw.
Sneeuwploegen waren de hele dag
in de weer om de start- en lan
dingsbanen schoon te houden. Wel
ontstonden op Schiphol wat ver
tragingen, omdat de vliegtuigen
sneeuw- en ijsvrij moesten worden
gemaakt. Vijf vluchten van en naar
Schiphol werden geannuleerd
door slechte weersomstandighe
den elders.
Zes Nederlandse autobussen van
touroperator Stella Zon Expres uit
Eindhoven met in totaal 312 vakan
tiegangers liepen zaterdagavond
vast in de sneeuw. De bussen wa
ren met de vakantiegangers vanuit
Benidorm op de terugweg naar Ne
derland.
In de buurt van Tarragona kregen
de bussen in de bergen te kampen
met zware sneeuwval. Volgens me
dedelingen van de chauffeurs lag
er op sommige plaatsen wel een
Onder de rook van Hoogovens proberen twee paarden in Wijk aan Zee
nog iets van hun gading te vinden onder de sneeuw De Dierenbescher
ming kreeg gisteren vijftien klachten binnen over het onbeschut laten
staan van vee - meestal paarden - in de ijzige wei. De eigenaars werd
mede door de politie gesommeerd hun dieren beter te verzorgen, (foto anpi
ongeveer honderd Nederlandse
passagiers van Concordia Reizen
zouden vandaag met grote vertra
ging uit Spanje terugkeren in ons
land. Deze touringcars zaten niet
vast in de sneeuw, maar liepen
nietteming grote vertagingen op.
doordat niet met de gebruikelijke
snelheid gereden kon worden.
meter sneeuw. Een bus raakte in
een slip zonder verder ernstige ge
volgen. Maar de chauffeurs vonden
het onverantwoord verder te rij
den.
De passagiers werden opgevangen
in een nabijgelegen restaurant,
waar zij de nacht hebben doorge
bracht.
Ook twee touringcars met in totaal
