Israël bejubelt
komst Falasha's
'In Genève wordt een muis gebaard'
Politieke rel in Portugal
Ethiopië protesteert tegen actie
Drie besprekingen
Niets met bevrijding
gevangenen te maken
Russische
kernfysicus
loopt over
Verdachte aan
eind latijn
Shultz en Gromyko maandag aan tafel over wapenbeheersing
ZATERDAG 5 JANUARI 1985
PAGINA 7
TEL AVIV Over de spectaculaire reddingsoperatie van vermoedelijk meer dan tien
duizend Ethiopische joden heerst in Israël een stemming alsof er een oorlog is gewonnen.
Commentatoren in kranten spreken over de briljantste onderneming in de geschiedenis
van het zionisme.
De afgelopen weken landden er
280 vliegtuigen met elk 160 zgn.
„zwarte" joden op het vliegveld
Ben Goerion in Tel Aviv. De van
uiterlijke kenmerken ontdane toe
stellen zouden in België zijn ge
charterd en van vliegvelden zowel
in Ethiopië zelf als in het buurland
Soedan gebruik hebben gemaakt.
In de zorgvuldig voorbereide „exo
dus" waren in deze landen ook
door
Taco Slagter
geïmproviseerde landingsstrips
aangelegd. Na de vaak uitgemer
gelde Falasha's te hebben opge
pikt, vlogen de toestellen naar een
Europees land, waarvan de naam
nog niet is prijsgegeven.
Wekenlang vlogen de „neutrale"
toestellen in Israël af en aan, zon
der dat het opviel. Na aankomst ta
xieden de vliegtuigen naar een af
gelegen plek op het platform, waar
geblindeerde bussen en ambulan
ces gereed stonden om de vaak
door confrontatie met een moder
ne maatschappij onthutste Ethio-
piërs naar een centraal opvangcen
trum in Ashkelon over te brengen.
Zelfs premier Peres zag kans door
niemand opgemerkt in een be
scheiden gezinswagen naar het
vliegveld te komen om bij de aan
komst van de emigranten aanwe
zig te zijn.
Al onder de regering van Mena-
chim Begin was in het geheim be
sloten de Falasha-joden in Ethio
pië langs slinkse wegen naar Israël
te halen. Het Joodse Agentschap
en de Wereld Zionisten Organisatie
ontwierpen in overleg met het mi
nisterie van emigratie een draai
boek voor de evacuatie, opvang en
integratie in Israël. De mammoet
onderneming kreeg de code „Ope
ratie Mozes".
Maar vanaf 1980 tot halverwege
vorig jaar lukte het niet meer dan
6500 door honger, burgeroorlog en
vervolgingen geteisterde Falasha's
naar Israël te laten emigreren. Ver
schillende keren wendde de toen
malige premier Begin zich tot pre
sident Jimmy Carter van de Ver
enigde Staten, om de marxistische
militaire leiders van Ethiopië over
te halen aan de evacuatie van de
zwarte joden mee te werken.
Gealarmeerd door de Britse
joodse gemeenschap over de met
de hongersdood bedreigde duizen
den Falasha's, riep de socialisti
sche premier Shimon Peres direct
nadat hij in augustus vorig jaar aan
de macht was gekomen, het kabi
net ook in het geheim bijeen, met
het oogmerk „Operatie Mozes"
nieuw leven in te blazen. Ën met
succes, zo is nu gebleken.
Hoewel de evacuatie nog niet
was voltooid, lekte het spectakel in
de loop van donderdag uit. De Is
raëlische kranten Ma'ariv en Jediot
Acharonot citeerden op hun voor
pagina's een artikel uit het veer
tiendaagse magazine van de joodse
nederzettingen op de bezette
westelijke Jordaanoever „Neku-
da", waarin de directeur-generaal
van het Joodse Agentschap, Jehu-
da Dominitz, van de reddingsope
ratie gewag maakte. Een sneeuw
baleffect in de binnen- en buiten
landse media was het gevolg.
Toen werd ook pas duidelijk dat
alle hoofdredacteuren van kranten,
radio- en televisierubrieken in Is
raël al maanden op de hoogte wa
ren van de uittocht van de Falas
ha's. Maar in overleg met de minis
ter-president lieten zij zich muil
korven. Vanaf dat moment waren
de media verplicht de berichtge
ving over het onderwerp zich aan
de nog altijd in Israël geldende re
gels van de militaire censuur te on
derwerpen.
Zelfs leden van het Israëlische
parlement die de afgelopen weken
vragen wilden stellen over de
steeds weer opduikende geruchten
omtrent een ophanden zijnde eva
cuatie, werden door de voorzitter
van de Knesset afgehamerd, met
de mededeling dat de militaire cen
sor er niets over wilde horen. Een
wat merkwaardige vertoning van
de vragenstellers, want ook de vol
tallige Knesset wist van de hoed en
de rand.
Maar enkele weken geleden
dook in de niet aan persbreidel on
derworpen New York Times het
eerste bericht op over een lucht
brug tussen Israël en Ethiopië.
Voorzitter Arve Dulzin van het
Joodse Agentschap had zich op
een bijeenkomst in Amerika ver
sproken door zijdelings een op
merking te maken over de „Opera
tie Mozes".
Sinds die tijd probeerden Israëli
sche journalisten en buitenlandse
correspondenten de waarheid te
achterhalen. Ze werden echter
door de autoriteiten met nietszeg
gende verklaringen misleid of, als
het geheim toch dreigde onthuld te
worden, beloofd als 'eersten' op de
hoogte te worden gesteld als de on
derneming zou zijn voltooid.
De regering in de Ethiopische
hoofdstad Addis Abbeba heeft in
middels een fel protest laten horen
over de operatie. Inmenging van
Israël in onze binnenlandse aange
legenheden, zei een regerings
woordvoerder vrijdagavond. Daar
entegen blijft het ministerie van
buitenlandse zaken in Jeruzalem
beweren dat er een goede ver
standhouding bestaat met Ethio
pië. Speculaties dat Israël de me
dewerking van de marxisten in Ad
dis Abbeba met wapens zou heb
ben gekocht, worden in Jeruzalem
met klem weersproken. Toch
stond er deze week een bericht in
de Jeruzalem Post van het buiten
landse persbureau Reuter, dat Is
raël het Ethiopische leger zou trai
nen. Van de kant van Jeruzalem is
daar toen niet op gereageerd.
Er zouden nog zes- tot zevendui
zend Falasha's in Ethiopië op eva
cuatie wachten. Volgens het Jood
se Agentschap zou de reddings
operatie door vroegtijdige publika-
tie in gevaar zijn gebracht.
Inmiddels wordt in Israël, maar
vooral in de Verenigde Staten, op
grote schaal geld ingezameld om
de exodus en de opneming van de
zwarte joden in Israël te kunnen
betalen. Voor de eerste twee jaar is
er ruim 700 miljoen gulden nodig;
alle aan de luchtbrug verbonden
kosten worden op bijna een mil
jard gulden geschat. Een aderla
ting
Verboden ANC:
Twee kinderen uit Chicago, die al anderhalf jaar spoorloos zijn, zijn
afgebeeld op kartonnen pakken melk. Het gaat om de 2'/z jaar oude Gary
Feitman en de negenjarige Tracia Kellett. Half 1982 verdwenen de kinde
ren. Sindsdien is er geen enkel levensteken meer van hen vernomen. In
middels zijn er tweeëneenhalf miljoen containers melk over heel Chicago
- en in de omgeving ervan verspreid. Het idee om fotootjes van de kinderen
Israël, dat de diepste eco- Gp pakken melk af te drukken is afkomsitg van de directeur i
nomische crisis sinds de oprich- melkfabriek die een dergelijke actie al eens eerder in lowa had meege-
ting van de staat doormaakt. maakt. (foto afp>
LISSABON (GPD) Het jaar 1985
is voor Portugal slecht begonnen,
met een nieuw groot conflict tus-
cialisten en sociaal-democraten,
die er volgens de president niet in
geslaagd was verandering in de be-
president Eanes en premier narde economische situatie aan te
Mario Soares. De directe aanlei- brengen. Ook hekelde Eanes de
ding voor de zoveelste rel vormde onmacht van het huidige kabinet
schetste Eanes
'zonder sofismen' de werkelij'
ke toestand van Portugal
beeld van de nabije toekomst
de Portugese
nieuw zware offers van de Portuge- gen
zen zullen worden gevraagd.
Eanes leverde ook scherpe kri
tiek op de regeringscoalitie van so
somber volk mede te delen t
het
i het po
tentieel van de bevolking te benut
ten om verbeteringen aan te bren-
de huidige crisis,
en communiqué diende de
regering eergisteren Eanes in har
de termen van repliek. In de rege-
Over wapenbeheersing
GENÈVE (UPI) - De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
George Shultz en zijn Sowjetcollega, Andrei Gromyko, hebben gisteren
drie vergaderingen vastgesteld voor hun besprekingen over kernwapens
volgende week in Genève. Amerikaanse en Russische functionarissen,
die het programma bekendmaakten, zeiden dat er ruimte is gelaten voor
een vierde bijeenkomst zo deze nodig zou zijn.
De Amerikaanse bewindsman wordt zondagochtend in Genève ver
wacht. Gromyko zal in de loop van de avond arriveren. Shultz en zijn
gevolg logeren in een hotel. Gromyko verblijft in hoog ommuurde Sowje-
tambassade.
ringsnota werd het optreden van
Eanes bestempeld als dat van een
oppositieleider inplaats van presi
dent van de republiek. De rede van
Eanes had volgens de nota een
boodschap van hoop en nationale
solidariteit moeten zijn inplaats
van de zoveelste daad die aan het
systeem toornt. De wrijving tussen
de Portugese president en premier
Soares krijgt binnenkort nog een
vervolg. Eanes heeft in een korte
antwoordnota aangekondigd, na
een periode van bezinning op het
regeringscommuniqué te zullen
reageren.
In politieke kringen (met name
binnen de socialistische partij)
wordt de nieuwjaarsrede van Ea
nes vooral geïnterpreteerd als een
eerste aanzet van de oprichting van
een nieuwe politieke partij rond
Eanes, die naar alle waarschijnlijk
heid eind januari of begin februari
het licht zal zien. In een recent in
terview voor de katholieke radio
zender Radio Renascenca veroor
deelde premier Soares deze nieu
we partij al bij voorbaat, omdat de
ze volgens de Portugese premier
'slechts zal bijdragen tot verwar
ring, omdat in het partijprogram
ma slechts oppervlakkige oplos
singen worden aangedragen'.
JOHANNESBURG (GPD) Het
in Zuid-Afrika verboden Afrikaans
Nationaal Congres heeft zich per
telex vanuit Londen en Lusaka ge
distantieerd van de bevrijding van
ANC-leden uit de gevangenis van
Mbabane, de hoofdstad van Swazi
land. Volgens het ANC zou de ge
wapende actie van woensdagoch
tend niet zijn uitgevoerd door
ANC-leden, maar door het Zuid-
afrikaanse leger. Dit om op deze
manier ANC-leden voorgoed uit te
schakelen. Het ANC heeft de be
middeling van de Verenigde Na
ties en de Organisatie voor Afri
kaanse Eenheid gevraagd.
De zaak heeft ondertussen voor
de nodige opschudding in Swazi
land zelf gezorgd. Vrijdag is de re
gering van Swaziland bijeen geko
men om de kwestie te bespreken.
Volgens de hoofdcommissaris van
politie van Swaziland, mr. Mjaje
Semelane, is de politie nog steeds
op zoek naar de personen die de
aanval op de gevangenis hebben
uitgevoerd. De drie niet-politieke
gevangenen die bij deze actie wer
den bevrijd, zijn ondertussen weer
gevangengenomen volgens de po
litie van Swaziland.
De politiewoordvoerder van
Swaziland, Mgcwembe Diamini,
heeft vrijdag gezegd, dat men er
van overtuigd is dat de actie van
woensdag door ANC-leden is uit
gevoerd.
Arrest
Het gerechtshof in Johannes
burg zal op 22 januari uitspraak
doen tegen de 25-jarige sociaal
werkster Maxine Sandra Hart, die
op 11 september vorig jaar werd
gearresteerd. Hart verscheen don
derdag onder grote publieke be
langstelling voor de rechter na een
twee maanden durende eenzame
opsluiting en nog eens vier weken
gevangenis in afwachting van het
proces.
Tijdens het proces bekende Hart
schuld aan vier van de aanklach
ten, die in totaal 12 velletjes in be
slag namen. Ze gaf toe de doelstel
lingen van het in Zuid-Afrika ver
boden ANC, het African National
Congress, te hebben ondersteund
en gedurende de periode februari-
augustus 1984 hulp aan ANC-acti-
Wenen stelt bouw
van centrale uit
WENEN (AP) - De Oostenrijkse
kanselier Fred Sinowatz heeft gis
teren gezegd dat voorlopig niet
verder zal worden gewerkt aan de
bouw van de omstreden kracht
centrale aan de Donau. Het project
zal daarna echter worden voortge
zet ondanks protesten uit interna
tionale milieukringen, aldus Sino
watz.
Woensdag werd de regering via
een gerechtelijk bevel verboden
bossen te rooien op de plaats waar
de krachtcentrale moet komen, on
geveer 40 kilometer ten oosten van
Wenen.
viteiten te hebben verleend.
Als het hof te Johannesburg haar
veroordeelt, kan ze maximaal 8
jaar gevangenisstraf krijgen.
WASHINGTON (AP) - De Russi
sche kernfysicus Artem Vladimiro-
vitsj Koelikov, die op kerstavond
naar de Verenigde Staten overliep,
heeft politiek asiel gekregen. Dit
hebben Amerikaanse regerings
functionarissen bevestigd.
De 51-jarige Koelikov was in het
kader van een wetenschappelijk
uitwisselingsprogramma samen
met drie landgenoten werkzaam in
een laboratorium bij Chicago. Hij
vroeg op 24 december, enkele
ogenblikken voordat hij naar de
Sovjet-Unie zou vertrekken, op het
vliegveld van Chicago politiek
asiel aan.
GRATIE - De Spaanse scheepska
pitein Jose Luis Pecina, die vorige
maand in Nigeria ter dood werd
veroordeeld, heeft gisteren gratie
gekregen van de Nigeriaanse mili
taire junta. De Spaanse kapitein
van de tanker Izarra was in juni vo
rig jaar in de Nigeriaanse hoofd
stad Lagos gearresteerd op be
schuldiging van klandestiene olie
smokkel.
TORUN (DPA) - In het proces te
gen de vier Poolse veiligheids
beambten die zich in Torun moe
ten verantwoorden voor de moord
op de oppositionele priester Jerzy
Popieluszko, heeft de beklaagde
Waldemar Chmielewski gisteren
geschilderd hoe de misdaad zich
heeft voltrokken en er de nadruk
op gelegd dat zijn rol daarin passief
was. Aan de 29-jarige ex-luitenant,
die sinds zijn aanhouding een ze
nuwtrek vertoont en donderdag
flauw viel, was te zien dat hij aan
het eind van zijn latijn is.
Chmielewski trachtte zijn rol bij
de ontvoering en het mishandelen
van de geestelijke zoveel mogelijk
passief voor te stellen. De voorma
lige luitenant vertelde hoe de drie
daders het bewegingloze slachtof
fer, aan wiens benen een zak met
stenen was gebonden, gezamenlijk
in het water van een stuwmeer bij
Wroclawek wierpen. Met het ster
vende of wellicht al overleden
slachtoffer in de kofferruimte wis
ten zij eerder twee politiecontroles
ongehinderd te passeren dankzij
een speciaal pasje waar mede-be
klaagde Adam Pietruszka voor had
gezorgd.
Maandag 7 en dinsdag 8 januari: in
het Zwitserse Genève, met zijn
kreukvrije neutraliteit, beginnen
de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken George P. Shultz
en zijn Sowjet-collega Andrei Gro
myko aan een nieuwe ronde van
besprekingen tussen de' super
machten. Vermindering van kern
bewapening is wederom de voor
naamste opzet van deze zoveelste
inspanning om de betrekkingen
tussen de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie te verbeteren.
door
Henk Kolb
Vooralsnog zijn de verwachtin
gen niet hooggespannen, al geeft
het Witte Huis, zo goed als het
Kremlin, voortdurend te kennen
hoopvol te zijn. Shultz heeft van
president Reagan 'mars-orders'
meegekregen, die zestien getikte
pagina's beslaan en vooral weer
spiegelen, dat binnen de Ameri
kaanse regering nog steeds heftige
twisten woeden over de vraag of
met de Russen wapenovereenkom
sten moeten worden gesloten. Mi
nister van defensie Weinberger,
van wie tijdens de verkiezingspe
riode weinig werd gehoord, heeft
wederom zijn stempel gezet op de
uitgangspunten van de Ameri
kaanse onderhandelingspositie.
Alle Amerikaanse functionaris
sen die bij het overleg zijn betrok
ken, hebben een nieuwe verklaring
van geheimhouding moeten onder
tekenen. Het is zeker, dat de prag
matische vleugel (vooral geconcen
treerd bij Buitenlandse Zaken), die
onderhandelingen noodzakelijk
vindt, opnieuw concessies heeft
moeten doen aan de voorstanders
van een hardere lijn (de 'civiele'
sector van het ministerie van de
fensie).
Verbetering
kernwapens voor de middenlange
afstand in West Europa. Maar de
wereld behoeft er niet op te reke
nen, dat dinsdag meer ter tafel ligt
dan de wederzijdse inventarisatie
van uitgangspunten. Het resultaat
van dit gesprek kan volgens vele
waarnemers niet meer zijn dan een
afspraak om met de werkelijke on
derhandelingen op een later tijd
stip te beginnen.
Dit zeet Richard N. Perle fWein-
President Reagan heeft het
weekeinde van de jaarwisseling
ook een beetje besteed aan overleg
met het politiek zeer incongruente
duo Weinberger-Shultz. De resul
taten, voorzover het Witte Huis die
bekend heeft gemaakt, verschaffen
geen vaste grond voor grpot opti
misme.
Het gesprek tussen Shultz en
Gromyko is op zichzelf een belang
rijk teken van langzaam verbete
rende verhoudingen, nadat de Rus
sen van de onderhandelingstafel
waren weggelopen bij wijze van
protest tegen de plaatsing van
Shultz: gematigd (foto anp)
bergers staatssecretaris voor inter
nationaal veiligheidsbeleid en een
drijvende kracht achter eerdere
Amerikaanse onderhandelingspo
sities die een akkoord bij voorbaat
vrijwel onmogelijk maakten) over
het aanstaande gesprek te Genève:
„Zij zullen een muis baren en die
muis gaat over het toneel rennen
en de pers gaat zeggen 'Was dat al
les?'. En dat is geen goede situatie
voor het Westen... Veel controverse
over wiens schuld dat is, waarom
er niet meer vooruitgang werd ge
maakt, meer problemen in België
en Nederland. Tijdens de periode
zonder onderhandelingen verliep
alles heel gladjes".
Perle vergezelt Shultz naar Ge
nève: een luid blaffende waakhond
bij de belangen van een rechter
vleugel in de Amerikaanse poli
tiek, die gewoon niet gelooft in
overeenkomsten met de Russen.
In die kringen beschouwt men on
derhandelingen voornamelijk als
zinvol omdat zii helpen bij het
handhaven van politieke steun
voor enorme militaire uitgaven.
Overhoop
De geestige, intelligente en char
mante levensgenieter Perle, die
voortdurend overhoop ligt met de
strakke bureaucraten van het Pen
tagon, heeft zijn vijfjarige zoontje
geleerd alle landen te benoemen
op een legpuzzle van Europa, be
halve de Sowjet-Unie. In zijn gezin
is het genoeg als dat grondgebied
wordt aanduid als 'the bad guys'.
Volgens de staatssecretaris die,
zeggen velen, de grootste invloed
heeft gehad op het Amerikaanse
wapenbeheersingsbeleid tot nu
toe, zijn voorstanders van een ge
matigder positie ten aanzien van
wapenakkoorden simpelweg
'naief.
In de Amerikaanse lijn is de afge
lopen weken duidelijk een ver
schuiving naar rechts opgetreden.
Aanvankelijk heette het dat de VS
desnoods bereid zouden zijn een
moratorium af te kondigen voor de
verdere ontwikkeling van een
ruimtewapen tegen strategische
raketten in afwachting van het ver
loop der onderhandelingen. Nu
verklaren de Amerikanen, dat de
ontwikkeling van zo'n wapen ge
woon moet doorgaan, terwijl zij
ook niet bereid zijn de beproeving
van een anti-satellietwapen tijde
lijk stil te leggen.
Van geen enkel wapen wordt bij
voorbaat de ontwikkeling tijdelijk
gestaakt. De VS zullen tot zulke
beslissingen slechts bereid zijn
binnen het raam van een 'package-
deal' met de Sowjet-Unie. Presi
dent Reagan, zo kan men te Was
hington vernemen, is voor de argu
menten van het Pentagon ge
zwicht.
Oplossing
Een dezer dagen werd ook be
kend, dat de 77-jarige Paul H. Nitze
niet aan het hoofd zal staan van de
Amerikaanse delegatie die uitein
delijk met de Russen zal gaan on
derhandelen. Hij werd onlangs be
noemd tot Shultz's speciale advi
seur voor wapenbeheersing. In
Washington werd dit gezien als een
duidelijk teken dat de Amerikaan
se regering in ernst streeft naar wa
penovereenkomsten met de Sow
jet-Unie.
Gromyko: ander doel (foto AP)
Nitze, een conservatief welis
waar, heeft als onderhandelaar de
reputatie opgebouwd te zoeken
naar de oplossing van problemen.
Met zijn Russische tegenvoeter be
reikte hij tijdens hun befaamde
'boswandeling' een ontwerpover
eenkomst over de Euro-wapens
die, naar ingewijden verzekeren,
eerst door Moskou en vervolgens
ook door Washington werd ver
worpen.
Nitze wil uitsluitend adviseur
zijn, heeft hij laten weten. Uit Mos
kou is vernomen dat Gromyko wel
de voormalige onderhandelaar
over strategische wapens, Karpov,
in zijn delegatie meeneemt, maar
niet Nitze's voormalige gespreks
partner Kwitsinsky. Omdat de VS
tweeledige onderhandelingen wil
len over respectievelijk offensieve
en defensieve wapens, ligt de slot
som voor de hand, dat beide partij
en ernaar streven de zogenaamde
INF-wapens (I=Intermediate, N=-
Nuclear, F=Forces) met hun zware
politieke lading in West-Europa,
een minder prominente positie toe
kennen dan voorheen.
Ook de ministers van buiten
landse zaken van de Europese NA-
VO-landen hebben die bui kenne
lijk voelen hangen, toen zij onlangs
in Brussel Shultz dringend hebben
verzocht veel aandacht te blijven
schenken aan de INF-wapens
waarmee Britten, Duitsers, Italia
nen, Belgen en Nederlanders het
binnenslands moeilijk hebben.
Vruchteloos
Wapenonderhandelingen zijn
niet alleen buitengewoon gecom
pliceerd, maar bij voorbaat vruch
teloos wanneer de betrokken par
tijen het niet eens kunnen worden
over de feiten die in het geding
zijn. De VS streven er kennelijk
naar de ruimtewapens (defensief
naar zij zeggen) te scheiden van de
kernwapens, strategisch of voor
korter bereik die offensief bruik
baar zijn.
Tot de Russen wegliepen werd te
Genève over strategische en INF-
wapens apart onderhandeld. De
VS willen die onderhandelingen
nu onder één noemer brengen ter
wijl elders over de ruimtewapens
wordt gesproken. Vooropgesteld
dat Shultz en Gromyko het over
een agenda eens kunnen worden,
dan nog liggen snelle resultaten
niel in het verschiet.
De Amerikanen hebben techno
logisch een ruime voorsprong op
de Russen. Zij zijn eerder geneigd
die voorsprong te blijven vergro
ten dan een wapenovereenkomst
aan te gaan die een machtseven
wicht schept waar de VS nu spre
ken van een superioriteit.
Hoe dan ook: de VS willen de
Sowjet-Unie in Genève confronte
ren met overtredingen van be
staande wapenovereenkomsten.
Dit betekent dat er geen overeen
komsten zullen komen
naleving niet toereikend kan wor
den getoetst.
Radar
In Krasnoyarsk (Midden-Siberië)
bouwen de Russen aan een enorme
radarinstallatie die in 1988 of 1989
klaar moet zijn. Amerikaanse des
kundigen zijn ervan overtuigd dat
die radar deel uitmaakt van een
verdedigingssysteem tegen raket-
Reagan: marsorders
ten, en volgens het bestaande ver
drag met de Sowjet-Unie mogen
dergelijke installaties alleen in
grensgebieden worden opgesteld.
De Russen zeggen dat hun nieuwe
radar bestemd is voor het volgen
van ruimtevaartuigen, maar, zo
denken de Amerikanen, daarvoor
staat het ding op de verkeerde
plaats.
Shultz en Gromyko, ieder met
een legertje adviseurs van vijftig
man of daaromtrent, een duizend
tal journalisten, pelotons veilig
heidsagenten, 200 man van de gro
te Amerikaanse televisiemaat
schappijen alleen al: Genève wacht
een merkwaardig festival, dat de
onderhandelende partijen met hun
voortdurend beroep op de media
zelf hebben geregisseerd.
De onderhandelingen die daar
moeten beginnen, kunnen niet van
de ene op de andere dag tot resul
taat leiden. Zeer langdurig en bui
tengewoon gecompliceerd als zij
zijn, vergen zij van Amerikanen en
Russen een uitzonderlijke blijk
van politieke wil om te blijven on
derhandelen, alle ideologische en
andere fricties tussen de super
machten ten spijt.
In Washington, is met Reagans
herverkiezing nauwelijks iets ver
anderd: dezelfde mensen, dezelfde
ministers en raadgevers, proberen
een beleid te smeden met behulp
van zeer tegengestelde opinies.
President Reagan is er vooralsnog
niet in geslaagd aan de loopgraven-
strijd binnen zijn kabinet een eind
te maken. Ongetwijfeld wil Reagan
een wapenovereenkomst 'meer
dan iets anders in de wereld', doch
zolang hij dit verlangen binnen zijn
regering niet tot gemeengoed kan
maken, behouden de saboteurs vrij
spel.
Frustratie
Zo ongeveer alle politieke leiders
van betekenis in deze wereld, in
clusief de paus, hebben uitgelegd
hoe belangrijk deze met zoveel
moeite gearrangeerde ontmoeting
tussen Shultz en Gromyko is. Se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties Javier Perez de Cuellar ver
woordde de frustratie van de om
standers. „Met welk recht", zo
vroeg hij zich af in een rede tot de
Algemene Vergadering van de VN,
„beslissen de leidende nucleaire
machten over het lot van de hele
mensheid?"
In Genève kortom is onze be
schaving in het geding die van ie
dereen is.
