Gauw zekerheid
over steun ADM
Toename telefoonverkeer
ondanks daling inkomens
Tien miljoen gulden nodig
Kleinbedrijf
heeft 30.000
extra banen
voor jeugd
'WWV onderbrengen bij
bedrijfsverenigingen
SVZ pessimistisch over
sociaal klimaat haven
Argentinië
betaalt bijna
drie miljard
aan de banken
Israëlische banken
manipuleerden beurs
Britse mijnwerkers
opgeroepen tot werk
WOENSDAG 2 JANUARI 1985
PAGINA 9
DEN HAAG (ANP) - Minister van Aardenne (economische zaken) zal het overlevings
plan van de vakbonden voor de Amsterdamse reparatiewerf ADM nauwlettend en snel
bestuderen. Wellicht aan het eind van de week al zal hij uitsluitsel geven over onder
meer een steunverzoek tot een bedrag van tien miljoen gulden. De minister heeft
echter al laten weten dat het een moeilijke zaak zal worden, aldus G. Honing, bestuur
der van de Industriebond FNV.
De bonden willen via het plan, dat
de steun heeft van de werfdirectie
en de commissarissen van het be
drijf, de volledige werkgelegen
heid (880 man) tenminste drie jaar
handhaven. Het plan is opge
bouwd rond de winstgevende,
maar met risico's omklede verbou
wing van een kruiser uit Peru.
Voorts via aan te trekken reparatie-
werk (al is deze markt verre van
florissant) en het toeleveren aan
andere metaalbedrijven in de Am
sterdamse regio.
Voor dat plan is tien miljoen gul
den nodig van de overheid in de
vorm van een overbruggingskre
diet. Voorts moeten de schuldei
sers tijdelijk afzien van hun vorde
ringen en de rente die daarop moet
worden betaald en zullen de werk
nemers ook hun bijdrage moeten
leveren.
De aanvankelijk door de APM
DEN HAAG (ANP) - In het mid
den- en kleinbedrijf zijn in het af
gelopen jaar 30.000 extra arbeids
plaatsen voor jongeren geschapen.
In 1985 zouden tenminste net zo
veel jeugdige werklozen in deze
sector aan werk geholpen moeten
worden, en dat streven lijkt een
haalbare kaart. Dat zei voorzitter
Oosterhof van het Koninklijk Ne
derland Ondernemersverbond
(KNOV), gisteren voor de TROS-
radio.
Bij het merendeel van de nieuwe
banen gaat het om zogenaamde
leer-werkovereenkomsten, aldus
Oosterhof. Hij wil uit de resultaten
niet zonder meer concluderen dat
de aanpak van de jeugdwerkloos
heid in het midden- en kleinbedrijf
voor 100 procent geslaagd is: „Bij
zulk een probleem kan men nooit
tevreden zijn, maar men kan wel
constateren dat hier in elk geval de
krachtsinspanning geleverd wordt
die geleverd kan worden", aldus
Oosterhof.
Beroepsbevolking
De Nederlandse beroepsbevol
king (werkenden en werklozen)
heeft per 1 januari 1985 een om
vang bereikt van 6.055.000 perso
nen: 3.904.000 mannen en 2.151.000
vrouwen ofwel 68 procent van de
mannelijke bevolking respectieve
lijk 36 procent van de vrouwelijke
bevolking van 15 jaar en ouder. Dit
blijkt uit maandag gepubliceerde
ramingen van het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Tevens blijkt uit
deze ramingen dat bijna 5,5 mil
joen personen tot de afhankelijke
beroepsbevolking gerekend kun
nen worden.
Varkens
Het ministerie van landbouw en
visserij heeft voor de jaren 1985 tot
en met 1987 ongeveer veertien mil
joen gulden beschikbaar voor de
stimulering van onderzoek- en ont
wikkelingsactiviteiten in de var
kensvleesindustrie. Minister Braks
acht deze extra prikkel in het ver
nieuwingsproces nodig om de con
currentiepositie van de sector die
jaarlijks voor ongeveer vier miljard
gulden exporteert te verbeteren.
Informatie
Het aantal gegevens over bedrij
ven in de registers bij de Kamers
van Koophandel wordt volgend
jaar flink uitgebreid. Behalve de
juridische gegevens wordt nu ook
informatie over de omvang van de
onderneming en de financiële jaar
rekeningen opgenomen. De uit
breiding van het openbaar register
gebeurt in het kader van Europese
richtijnen.
Nu bestaat het register slechts
uit gegevens over de juridische
vorm van het bedrijf, over de eige
naars en over het gestorte vermo
gen. Uit de nieuwe informatie kan
worden gelezen hoeveel mensen er
in dienst bij een onderneming zijn
en welke nevenvestigingen er zijn.
Bovendien komen er nu jaarcijfers
in het register.
Verkeerswet
In Zwitserland is op 1 januari de
omstreden wet in werking getre
den volgens welke alle binnen- en
buitenlandse automobilisten, die
de Zwitserse autosnelwegen willen
berijden, een speciale heffing moe
ten betalen. Voorts worden de ma
ximumsnelheden van 100 kilome
ter per uur op buitenwegen en 130
kilometer per uur op autosnelwe
gen teruggebracht tot 80, respectie
velijk 120 km/u
aangevraagde herstelfinanciering
van 25 miljoen gulden is niet no
dig, aldus Honing. Het college dat
minister Van Aardenne daarover
moest adviseren, oordeelde nega
tief, waardoor de ADM acuut in de
problemen raakte. "Als er dan
geen verdere steun op basis van de
criteria van de herstelfinanciering
mogelijk is, dan maar niet", aldus
Honing.
Als alternatief vragen de bonden
nu het overbruggingskrediet van
tien miljoen gulden. Daardoor ont
staat volgens Honing een duidelij
ke situatie: "Als de werf omvalt is
iedereen zijn geld kwijt en de
werknemers hun baan". De werk
nemers dragen in het plan bij on
der meer via het afzien van hun bo
nus, voorts zal vijf procent van het
salaris worden gereserveerd, wat
over drie jaar zal worden verre
kend met de winst van de krui
serorder
Volgens wethouder Heerma van
Amsterdam is minister Van Aar
denne, mocht deze het ADM-plan
afwijzen, bereid om met gemeen
ten en provincie te bekijken of het
mogelijk is of en hoe er reparatie-
capaciteit in Amsterdam kan blij
ven bestaan. Daarbij staan volgens
Heerma een aantal mogelijkheden
open, waarbij uitstel van betaling
voor de hand ligt.
Twee jaar geleden, toen ADM
eveneens in de problemen zat, op
perde de minister zelf het zoge
noemd "technisch faillissement"
van de reparatiewerf, vanwaaruit
dan een nieuwe reparatiewerf op
gezet zou kunnen worden. Over die
variant liet Heerma zich niet uit.
"Het gesprek is aan de gang en nog
open," zo besloot hij.
Amsterdam is één van de schuld
eisers van ADM, via een vordering
van vijf miljoen. Voorts is de ge
meente aandeelhouder voor een
miljoen, heeft het een voor ADM
gunstig erfpachtcontract afgeslo
ten en is het eigenaar van twee
dokken. De Staat staat garant voor
verliezen bij eventuele verkoop
van die dokken. Heerma is bereid
de gemeenteraad te vragen ak
koord te gaan met bevriezing van
de schulden, onderdeel van het
overlevingsplan.
Volgens werfdirecteur Bosman
bedraagt de totale schuld van de
ADM "enige tientallen miljoenen
guldens".
De Amsterdamse werf ADM,
mensen werken.
AMSTERDAM (ANP) - Het So
ciaal Fonds Bouwnijverheid (de
bedrijfsvereniging in de bouw) is
zeker in staat om de uitvoering van
de WWV over te nemen van de so
ciale diensten, als volgend jaar WW
en WWV in één nieuwe wet samen
gevoegd zijn. Dat zei directeur drs
J. Neervens van het SFB vandaag
tijdens een bijeenkomst in Amster
dam. Hij meent dat de werkloze
bouwvakker beter af is als hij ge
durende zijn volledige werkloos
heidsperiode onder de vleugels
van de bedrijfsvereniging voor de
bouw blijft.
Bovendien is het SFB reeds vol
ledig toegerust voor de uitvoering
van de WWV. De noodzakelijke,
ver doorgevoerde automatisering
is al enige tijd afgerond en het per
soneelsbestand is daarop afge
stemd. Het SFB beschikt over de
juiste mensen om de extra taak uit
te voeren. Voor de bouwvakker, de
man waarvoor wij werken, is dat
een groot voordeel. De overgang
van WW naar WWV kan geruisloos
verlopen, aldus drs Neervens, die
de kritiek van de sociale diensten
als zou de begeleiding van de
werkloze in gevaar komen be
strijdt. Ook het SFB is heel goed in
staat die begeleiding te geven,
meent hij.
Hoe de daadwerkelijke overgang
van de WWV naar de bedrijfsver
enigingen gestalte moet krijgen is
Neervens nog niet duidelijk. Ook
(foto and financieel is de zaak nog niet rond
(wie gaat de premie van de nieuwe
regeüng betalen?) en daarmee is de
afwachtende houding van het be
drijfsleven wel verklaard, aldus
Neervens.
SFB-directeur Neervens hekelde
de overheid, die de bedrijfsvereni
gingen regelmatig op het verkeer
de been zet. Aangekondigde maat
regelen gaan op het laatste mo
ment niet door of percentages wor
den te laat vrijgegeven. Dat heeft
nervositeit bij de uitkeringsgerech
tigden tot gevolg, voor wie bij
voorbeeld dubbelde kortingen in
een maand dreigen, als een maatre
gel niet tijdig kan worden doorge
voerd. De hoogte van de uitkerin
gen laat een dergelijke forse ader
lating niet toe, meent Neervens,
die vraagtekens zet bij de maat
schappelijke aanvaardbaarheid
van zo'n beleid. Hij wijst erop dat
het SFB er ook nu weer in is ge
slaagd de kortingspercentages in
de uitkeringen van januari te ver
werken.
Neervens omschreef 1984 als we
derom een weinig rooskleurig jaar
voor de bouwnijverheid. Er wer
den ongeveer 88.000 aanvragen om
een uitkering wegens werkloos
heid ingediend, ongeveer evenveel
als in 1983. Het lopende bestand
daalde met ongeveer 22 procent,
wat komt doordat veel werklozen
hun maximum WW-tijd (een half
jaar) erop hebben zitten en uit ge
zichtsveld van het SFB verdwij-
HILVERSUM (ANP) - Directeur
Zeebregts van de werkgeversorga
nisatie SVZ in de Rotterdamse ha
vens is niet erg optimistisch over
het sociale klimaat in die havens in
1985. Vooral de stukgoedsector, al
dus Zeebregts maandagochtend
voor NCRV-radio, blijft een bron
van sociale zorg.
De werkgelegenheid in die sec
tor is volgens Zeebregts altijd nog
de helft van de werkgelegenheid in
de Rotterdamse haven, „terwijl ze
iets van vijf procent doen van de
bedrijvigheid". Die arbeidsintensi
viteit verdwijnt, aldus Zeebregts.
Zowel die werkgelegenheidspro-
blematiek als de nieuwe CAO die
per 1 april moet gaan lopen doen
bij Zeebregts het vermoeden rijzen
dat het wel eens een*harde tijd zal'
kunnen gaan worden.
Zeebregts maakte de vakbewe
ging het verwijt dat hij daarmee als
werkgeversvoorman niet het soort
contacten kan hebben „wat je wel
zou willen hebben om eens rustig
op informele wijze de gang van za
ken in de havens door te spreken".
Zelf ziet hij geen kans verbetering
in die situatie te brengen. „Om iets
te verbeteren moetje met z'n twee
ën zijn".
TEL AVIV (GPD) - De banken in
Israël hebben met medeweten van
de centrale bank en het ministerie
van financiën jarenlang de beurs
noteringen van hun aandelen ge
manipuleerd, waardoor in oktober
1983 een groot deel van deze waar
depapieren van het ene op het an
dere moment niets meer waard wa
ren. Hoewel de president van de
centrale bank en de toenmalige mi
nister van financiën, Joram Aridor
(Likoed), al maanden tevoren wis
ten dat een 'beurskrach' met ramp
zalige gevolgen onvermijdelijk
was, grepen zij niet in.
door
Taco Slagter
Dat staat in een maandag gepu
bliceerd rapport van de Israëlische
rekenkamer, dat in Israël grote op
schudding heeft veroorzaakt. Een
financieel schandaal van deze om
vang was in de korte geschiedenis
van de staat Israël nog niet eerder
voorgekomen. Bij het ineenstorten
van de effectenbeurs, vijftien
maanden geleden, verloren hon
derdduizenden Israëli's miljarden
guldens.
Premier Peres heeft gisteren met
instemming van het kabinet en de
Knesset (het Israëlische parle
ment) een diepgaander onderzoek
(vervolg van pagina 1)
DEN HAAG (ANP/GPD) - Het
binnenlands telefoonverkeer is on
danks een sterk verminderde groei
van het aantal aansluitingen in
1984 met vier procent toegenomen,
evenals het jaar ervoor. Het inter
nationale telefoonverkeer steeg
met acht procent, aldus PTT-direc-
teur-generaal Wit vandaag in zijn
nieuwjaarsbericht.
De daling in de groei van het aan
tal telefoonaansluitingen is niet al
leen te wijten aan een minder gun
stige inkomensontwikkeling. Voor
het grootste deel (zeventig procent)
wordt de daling veroorzaakt door
andere oorzaken zoals het overlij-
BUENOS AIRES (AP) - Argenti
nië heeft volgens afspraak voor het
einde van 1984 850 miljoen dollar
(bijna 3 miljard) achterstallige
rente betaald aan zijn banken, zo is
maandag in de Argentijnse pers
meegedeeld.
De rente werd onder meer be
taald met een lening van 500 mil
joen dollar van het Amerikaanse
ministerie van financiën, waarvoor
vrijdag goedkeuring werd ver
leend. Op diezelfde dag keurde de
directie van het Internationale Mo
netaire Fonds een economisch pro
gramma van Argentinië goed en
verstrekte het land een nieuw over-
bruggingskrediet van 1,4 miljard
dollar.
De rente werd voorts afgelost
met 250 miljoen dollar uit de Ar
gentijnse valuta-reserves en met
100 miljoen dollar uit leningen van
andere, niet nader genoemde La
tijns Amerikaanse landen, aldus
het hoofdstedelijke dagblad Cla-
rin. De krant vermoedde dat die
landen Brazilië, Mexico, Venezuela
en Colombia waren.
Argentinië beloofde vorige week
in het kader van de herfinanciering
van zijn schuldenlast van 46,5 mil
jard dollar de achterstallige rente
voor het einde van het jaar te beta
len.
den van een abonnee, verhuizing
naar een bejaardenoord en veran
deringen in samenlevingspatro-
Weliswaar stijgt ook het relatief
geringe aantal gevallen waarbij het
inkomen wèl een rol speelt. Maar
deze opzeggingen - waaronder nog
al wat afsluitingen wegens wanbe
taling - worden echter meer dan
goed gemaakt door de toetreding
van nieuwe telefoonabonnees. Vol
gens de PTT is zelfs in de categorie
huishoudens met niet meer dan
een minimuminkomen van 23.900
gulden nog steeds sprake van een
stijging van het percentage tele-
foonbezitters. Het percentage in
deze categorie bedraagt thans on
geveer 85 procent.
De PTT verwacht voor de ko
mende jaren een verdere daling
van de groei onder invloed van de
marktverzadiging. Bellen in het
binnenland wordt zoals bekend in
veel gevallen duurder. In het zoge
noemde basistariefgebied (in de
naaste omgeving) gaat vanaf 1
maart ook 's avonds en in het
weekend een tijdtellend tarief gel
den. In 1986 zal hetzelfde met loka
le gesprekken gebeuren. Celge-
sprekken worden in 1985 duurder
Honderdduizenden gedupeerden
van een staatscommissie aange
kondigd, die onder meer de op
dracht krijgt de schuldige bankiers
op te sporen en de politiek verant
woordelijken voor het drama te
ontmaskeren. Voor de directeuren
en commissarissen van het bank
bedrijf gaat het daarbij in de eerste
plaats om de vraag of er sprake is
van strafbare feiten, zoals fraude
en andere economische delicten.
De president van de centrale bank
van Israël en minister Aridor zul
len moeten aantonen dat zij hun in
de wet vastgelegde plichten als
toezichthouders van het bankwe
zen niet hebben verzaakt.
Voorzitter Tunik van de Israëli
sche rekenkamer ging na dat de
banken in de jaren tussen 1977 en
1983 de marktwaarde van hun aan
delen kunstmatig verdrievoudig
den, zonder dat daar een reële te
genwaarde tegenover stond. Het
publiek kon op een aantrekkelijke
wijze veel geld lenen, echter op
voorwaarde dat het belegde in
bankaandelen. Kleine zelfstandi
gen werden 'lekker' gemaakt voor
kredieten, als zij er maar effecten
voor terug kochten. Wie schulden
bij de bank had, mocht de afbeta
ling uitstellen, maar met de ver
plichting de schuld te vergroten
om dat bedrag vervolgens te inves
teren in effecten van de geldschie
ter.
Op die manier wekten de banken
de indruk dat de 'honger' naar hun
waardepapieren en het daaraan
verbonden vertrouwen ontembaar
was, dat als gevolg daarvan de
beursnoteringen voor de overge
waardeerde effecten dagelijks als
ruimteveren omhoog schoten. Bo
vendien had ook de voorthollende
inflatie de Israëli's in de armen van
de banken gedreven, in de ver
wachting dat dergelijke beleggin
gen wel 'safe' zaten.
Toen het langzaam wakker ge
worden speculerende pubhek in
oktober 1983 met 3,5 miljard gul
den aan bankaandelen de effecten
beurs in Tel Aviv overrompelde,
was de 'krach' een feit. In één klap
waren banken hun geldreserves
kwijt en hadden zij geen cent meer
in kas om de overige massaal ter
verzilvering aangeboden aandelen
op te kopen.
De staat moest bijspringen om
een totaal bankroet van Israëls
toch al zo precaire economie te
voorkomen. De Israëlische rege
ring nam de verplichting op zich
om de nog uitstaande aandelen ter
waarde van ruim 21 miljard gulden
in de loop van zes jaar van het pu
bhek op te kopen. Tegen een van
zelfsprekend veel lagere koers en
rente dan ooit voor de ineenstor
ting van de beurs. De rekenkamer
berekende het verhes voor de
staatskas op ruim 7,5 miljard gul
den.
Gepensioneerden, die hun een
malig uitgekeerde pensioen aan de
banken toevertrouwden, zijn bro
deloos. Verhalen over zelfmoord
na de ineenstorting van de beurs.
Middenstanders die op de fles zijn
gegaan. Fabrieksarbeiders die hun
huis hebben verspeeld. En een kib
boets, die in strijd met het op het
socialisme geïnspireerde zionisme
in een klap 3 miljoen gulden ver
loor.
op de korte afstand en goedkoper
op de lange afstand.
De PTT heeft pér 1 januari de ta
rieven voor telefoongesprekken
naar verreweg de meeste landen
buiten Europa verlaagd en de tarie
ven voor telefoongesprekken naar
landen dichter bij huis, zoals Bel
gië, West-Duitsland, Oost-Duits-
land, Denemarken, Frankrijk, En
geland en Zwitserland verhoogd.
Technici
Het feit dat de PTT een aantal ar
beidsvoorwaarden van de rijks
overheid dient te volgen is volgens
Wit een belemmering bij het aan
trekken van hbo'ers en academici
voor functies op onder meer auto-
matiserings-, commercieel, tech
nisch en financieel-economisch ge
bied.
Becijferingen voor de jaren 1985/
1986 wijzen uit dat de PTT jaarlijks
minimaal 400 HBO'ers en academi
ci moet aantrekken. Volgens de
PTT leidt dit tot een verdubbeling
van de vraag naar personeel op de
betrokken arbeidsmarkt, terwijl de
PTT niet de enige is die wil werven
in deze schaarse categorieën. Het
staatsbedrijf is in verband daarmee
zelf al begonnen met de opleiding
van medewerkers.
Beurs Amsterdam
Noteringen van woensdag 2 januari 1985 (tot 12:30 uur)
AANDELEN la^é9|in 17200
binnenland
doorlopend
173.00
109.00
252 50 260.5C
2050.00 2140.00
425.00
40.70
329 00
LONDEN (AP) - Met pagina-grote advertenties in de dagbladen heeft de
directie van de Britse staatsmijnen de werknemers die al 43 weken sta
ken gevraagd het nieuwe jaar goed te beginnen en op 2 januari het werk
"Stel uzelf deze vraag: Wat kan ik winnen door nog langer in staking te
blijven?" luidde de kop van de advertentie, die werd geplaatst op kosten
van de Nationale Kolenraad (NCB). "Het eerlijke antwoord is niets".
Mijnwerkers die weer aan het werk gaan wordt in het vooruitzicht gesteld
dat zij op een eerste maandsalaris in het nieuwe jaar kunnen rekenen van
tegen de 1000 pond (fl 4060,-) waarin is begrepen hun normale loon plus
vakantiegeld en enkele extra toeslagen.
Leider Scargill van de mijnwerkersbond NUM had echter een geheel
andere nieuwjaarsboodschap: "Geef niet toe en we zullen winnen". Vol
gens Scargill zit er niets nieuws in de advertentie van de NCB. "Ze geven
nog steeds aan dat ze de bedrijfstak op zo menselijk mogelijke manier
zullen afslachten," zei Scargill. Hij liet weten het nieuwe jaar met vertrou
wen tegemoet te zien hoewel de NUM niet meer over haar eigen tegoeden
kan beschikken, omdat daarop gerechtelijk beslag is gelegd, en een derde
van de NUM-leden geen heil ziet in voorzetting van de staking. Minister
van energie Walker verklaarde afgelopen weekeinde dat de bevolking
niet bang hoeft te zijn voor rantsoenering van de stroom, omdat de kolen-
voorraad op voldoende peil is om 1985 door te komen
schim*"
telegraaf c
buitenland
beleggingsinst.
NG offoéle not geschorst
1205 00 1215.00
314.00 315.00
OBLIGATIES
staatsleningen
bng
bg11'/4 8
bg 1OV4 8
bg 8^ 6411-09 107.5
bedrijfsleven
107 00 107 0C
103.30
143 70
h 12 80-88
h9'/2 79-87
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.index/eff.rend.(c.b.s.)
Staatsleningen 7.26
BNG leningen 7 38
Pandbneven 7.56
Goud en zilver
Goud onbewerkt.
35150-35650.
Zilver onbewerkt:
690-760
Beursoverzicht
e aandelenmar*
Zeer v
De Amslerdamse effectenbeurs is
1985 begonnen met een ware
koersexplosie Bij vri|wel alle sec
toren van de aandelenmarkt gin
gen de noteringen in snel tempo
naar boven,waarbij diverse re
cords sneuvelden.
De vraag kwam voor een aanzien
lijk deel uit het binnenland Er zijn
veel kleine opdrachten en dat duidt
op vraag van het publiek Ook zijn
er (linke orders van institutionele
beleggers en vanuit het buitenland.
dat het algemeen indexcijtc.
het ANP-CBS vandaag ruim
schoots boven de 185 zal uitko-
Koninklijke Olie werd f4,50 duur
der en Unilever trok met zeven gul
den aan Ook Akzo en Hoogovens
deden het goed.
De verzekeraars lagen vanochtend
zeer vast in de markt en deze fond
sen stegen tot niet eerder bereikt
hoogten
