De georganiseerde samenzwering
Kerkdiensten Oud- en Nieuwjaar
Achtergrond
Geheime diensten blijven omstreden in Italië
MAANDAG 31 DECEMBER 1984
PAGINA 9
Italië heeft altijd getobd met zijn
geheime diensten. In de loop van
de jaren zijn hun informanten,
agenten en chefs, tot de hoogste of
ficieren toe, betrokken geweest bij
een onafzienbare reeks corruptie
schandalen, chantages, aanslagen
en samenzweringen. De onlangs
gearresteerde generaal Pietro Mu-
sumeci heeft dan ook een lange rij
illustere voorgangers, onder wie
twee commandanten van de
dienst, de generaals Vito Miceli en
Giuseppe Santovito.
door
Hein ten Kortenaar
Aan de bezorgdheid van de pu
blieke opinie over het twijfelachti
ge functioneren van deze instellin
gen werd herhaaldelijk tegemoet
gekomen door 'reorganisaties'. Die
kwamen meestal neer op naamsve
randeringen en personeelsver-
schuivingen, tot aan de werkelijke
reorganisatie van januari 1978, die
overigens al dadelijk een aantoon
baar negatief gevolg had.
Juist in de periode waarin Aldo
Moro door de Rode Brigades werd
ontvoerd en vermoord (maart-mei
1978), was de nieuwe binnenlandse
veiligheidsdienst net in oprichting
en absoluut niet in staat de uitzon
derlijke situatie het hoofd te bie
den. Bovendien bleek enkele jaren
later, dat ook het verscherpte toe
zicht van regering en parlement
geen afdoende garantie bood tegen
misstanden, want, behalve aan de
minister-president, bleek de hele
top van het inlichtingenapparaat
zich ook tot gehoorzaamheid te
hebben verplicht aan Licio Gelli,
de 'eerbiedwaardige meester' van
de geheime vrijmetselaarsloge P2,
wiens plannen voor de Italiaanse
republiek bepaald niet overeen
kwamen met die van hun politieke
superieuren.
Speurwerk
Zo geheim kunnen de diensten
niet zijn, of er komt heel wat van
hun soms kwalijke praktijken aan
het licht. Meestal gebeurt dat door
speurwerk van journalisten (vaak
geholpen door onderlinge naijver
van de geheime agenten zelf), pas
later gevolgd door gerechtelijk on
derzoek, maar lang niet altijd door
een proces, en nooit door straffen
van enige betekenis. Voor infor
manten en ander voetvolk geldt
waarschijnlijk wat een van hen in
dertijd zei: „We worden er ook
voor betaald om de gevangenis in
te draaien".
Voor een generaal is een paar we
ken voorlopige hechtenis mis
schien smadelijk genoeg, maar
meer hebben ze ook nooit gekre
gen, en hun carrière heeft er niet
aantoonbaar onder geleden. In
noodgevallen vonden generaals als
De Lorenzo en Miceli toevlucht (en
parlementaire onschendbaarheid)
bij de neofascistische MSI van
Giorgio Almirante, terwijl lagere
officieren na ontslag konden reke
nen op goedbetaalde banen bij de
bewakingsdienst van de Banco
Ambrosiano van P2-broeder Ro
berto Calvi of de Bank of America
and Italy.
Het eerste grote schandaal brak
uit in 1967, toen het weekblad l'E-
spresso onthulde hoe drie jaar eer
der de toenmalige commandant
van de geheime dienst SIFAR,
Giovanni De Lorenzo, met mede
weten van het staatshoofd, presi
dent Segni, voorbereidingen had
getroffen voor een staatsgreep, en
een aantal van zijn ondergeschik
ten opdracht had gegeven om op
een nog nader aan te kondigen 'dag
X' duizenden communisten, socia
listen en vakbondsleiders van hun
bed te lichten en naar afgelegen ei
landen te
Dossiers
Verder kwam aan het licht, dat
de SIFAR niet minder dan 157.000
dossiers had aangelegd over de po
litieke opinies, maar ook over het
privé-leven van ministers, kamer
leden, militairen, rechters, bis
schoppen en wie maar enige func
tie in het openbare leven uitoefen
de: een gigantisch chantagewapen
in handen van een totaal oncontro
leerbare groep functionarissen.
Hoewel het smaadproces van De
Lorenzo tegen l'Espresso de waar
heid van de beschuldigingen be
vestigde, en ook het openbaar mi
nisterie vrijspraak van de aange
klaagde journalisten Lino Januzzi
en Eugenio Scalfari eiste, werden
zij voorwaardelijk veroordeeld. In
tussen had de publieke opinie het
proces met zoveel aandacht ge
volgd, dat het parlement er niet
omheen kon een enquêtecommis
sie in te stellen.
Een dicht oerwoud van 'militaire
en staatsgeheimen' maakte het de
ze commissie onmogelijk een dui
delijk oordeel te vellen, maar ze
kwam wel tot twee belangrijke
conclusies: een hervorming van de
geheime diensten, met grotere con
trolemogelijkheden voor regering
en parlement, was noodzakelijk, en
34.000 dossiers dienden vernietigd
te worden. De hervorming vond in
i978 plaats en de dossiers werden
inderdaad vernietigd, maar niet
dan nadat ze uitvoerig waren geko
pieerd (een deel ervan werd drie
jaar geleden aangetroffen in de vil
la van Licio Gelli).
Dwaalsporen
Na deze eerste ontdekking kwa
men steeds meer ontsporingen van
het geheime-dienstapparaat aan
het licht. Zo bleek bij de bomaan
slag van december 1969 in een Mi
lanese bank een geheim agent,
Guido Giannettini, betrokken te
zijn geweest. Het onderzoek in de
ze zaak werd door de intussen tot
SID omgedoopte dienst, nu onder
leiding van generaal Miceli, op een
schandalige manier gesaboteerd,
met het achterhouden van belang
rijke bewijsstukken en met opzet
telijke dwaalsporen in de richting
van de 'anarchistenbende'
tro Valpreda.
Toen de justitie eindelijk het
juiste spoor had gevonden en op
het punt stond Giannettini te arres
teren, werd deze door kapitein La
Bruna van de SID met een vals
paspooort over de grens gebracht.
Ofschoon Giannettini later „bij ge
brek aan bewijs" moest worden
vrijgesproken, staat de aanslag van
Milaan nu algemeen bekend als
'strage di stato': staatsbloedbad.
Staatsgreep
Een andere opzienbarende ge
beurtenis was de mislukte staats
greep van de 'zwarte prins' Valerio
Borghese in december 1970. Toen
na de eerste personthulligen, in
maart 1971, een gerechtelijk onder-
Pie- zoek werd ingesteld, bleek dat ge
neraal Miceli er al maanden tevo
ren perfect van op de hoogte was
geweest, zonder dat hij de bevoeg
de autoriteiten ervan in kennis had
gesteld.
De bekentenissen van een van de
samenzweerders, kapitein Amos
Spiazzi, leidde bovendien tot de
ontdekking van een soort 'parallel-
SID', een geheime veiligheidsorga
nisatie van burgers en militairen,
die in volslagen klandestiniteit
opereerde, maar met gebruikma
king van de fondsen, de apparara-
tuur en de manschappen van de of
ficiële dienst. Het bestaan van deze
organisatie werd bij het proces ook
toegegeven door Miceli, die er ge
heimzinnig aan toevoegde, dat
haar activiteiten „ver uitgingen bo-
r slechts één in de reeks, waarbij de geheime dienst in opspraak
(foto AP)
yen het loutere verzamelen van in
lichtingen", d.w.z. de eigenlijke
taak van de geheime dienst.
De wet van 1978 moest aan ieder
oneigenlijk gebruik van de gehei
me diensten een eind maken en
voldoende controle scheppen op
de uitoefening van hun officiële ta
ken: bescherming tegen terrorisme
en politieke samenzweringen door
de binnenlandse veiligheidsdienst
(SISDE), spionage en contraspio
nage door de militaire tak (SISMI).
Onfris
In de praktijk gaf het premier
Spadolini 1981 in ieder geval de
kans de bezem door de diensten te
halen en alle P2-leden te ontslaan,
maar tegelijk was het duidelijk, dat
de controle in die beginjaren had
gefaald. Een gerechtelijk onder
zoek bracht allerlei onfrisse con
necties en P2-operaties aan het
licht. Zo had Licio Gelli's rechter
hand, de internationale avonturier
Francesco Pazienza, de hand ge
had in de vreemde onderhandelin
gen over de vrijlating van de ont
voerde christen-democraat Ciro Ci-
rillo, die uitliepen op de betaling
6 miljoen gulden aan de misda
digers van de Camorra en de terro
risten van de Rode Brigades. Als
agent in dienst van de SISMI, had
Pazienza dit duistere zaakje laten
opknappen door generaal Musu-
meci en diens ondergeschikten,
die hij trouwens ook had gebruikt
voor iets wat nog duidelijker bui
ten hun boekje ging: de organisatie
van 'Billygate', de onthullingen
over de relaties tussen president
Carters jongere boer Billy en het
Libische staatshoofd Gaddafi, die
in 1980 bijdroegen tot Reagans
overwinning.
Misschien wel daarom zit Pa
zienza nu veilig in de VS, buiten
bereik van de Italiaanse justitie,
die om zijn uitlevering heeft ge
vraagd, onder meer voor zijn aan
deel in het miljoenentekort van de
Ambrosiano-bank. Vanuit New
York stuurt hy de Italiaanse pers
'memoranda', waarin hij onder an
dere het bestaan onthult van een
parallel-geheime dienst (opnieuw
of nog steeds?), bijgenaamd 'Su
per-S', waarvan hij zelf de leiding
zou hebben gehad.
Vertrouwen
Generaal Musumeci, in de ge
vangenis, ontkent dit, en hoewel
de betrouwbaarheid van de getui
ge nu ook niet dusdanig is dat men
er blindelings op kan vertrouwen,
ligt het wel in de lijn van de tradi
tie. Juist zoals de verdenking tegen
Musumeci, dat hij na de aanslag op
het station van Bologna in augus
tus 1980 (80 doden) een opzettelijk
dwaalspoor zou hebben uitgezet
naar neonazi-kringen in Duitsland,
waarmee de onderzoekers kostba
re tijd verloren. Was ook Bologna
een 'staatsbloedbad'? Het is elk ge
val duidelijk, dat de geheime
dienst, ook na de hervorming van
1978, een gevaarlijke rol is blijven
spelen en dat de regering oven van
voren en van achteren nodig heeft
om daar een eind aan te maken.
Hoe komt het dat de geheime
dienst in Italië zo'n rol speelt en er
een eigen politiek op nahoudt, die
los staat van die van de regering,
laat staan van de kiezers? Het ant
woord ligt waarschijnlijk in het feit
dat Italië, van alle westerse landen,
de grootste communistische partij
heeft, een partij bovendien die in
de loop van de jaren '70 steeds
dichter bij de regeringsmacht leek
te komen. Dit wekte, al in het laat
ste oorlogsjaar, de bezorgdheid
van de OSS, de veiligheidsdienst
van het Amerikaanse leger, en later
Klandestien
Het lijdt geen twijfel, dat de Ita
liaanse geheime dienst al deze ja
ren, en grotendeels buiten de op
eenvolgende regeringen om, ge
heel ondergeschikt is geweest aan
deze instellingen en aan hun voor-
naaamste oogmerk: de communis
ten buiten de regering te houden.
Het klandestiene, en in feite illega
le, karakter van deze banden
maakt het moeilijk gedocumen
teerde bewijzen te leveren, maar
een onderzoek van de Italiaanse
auteur Roberto Faenza in Ameri
kaanse archieven, na het in wer
king treden van de 'Public Infor
mation Act', bracht er toch sporen
van boven water.
Zo vond hij een geheim docu
ment van de 'gezamenlijke chefs
van staven' uit 1962, waaruit blijkt,
dat generaal De Lorenzo bij het
aanvaarden van het commando
over de SIFAR als eerste order uit
Washington de opdracht had ge
kregen, zich te houden aan het per
manente anti-communistenplan,
dat bekend stond onder het code
woord 'demagnetize'. Dit plan, dat
zowel voor Italië als Frankrijk
gold, had als doel „de macht van de
communistische partijen, hun ma
teriële hulpbronnen, hun invloed
op de regering en op de vakbewe
ging te beperken, en daarmee ook
het gevaar van een overplanting
van het communisme in de twee
landen, waardoor de Amerikaanse
belangen zouden worden ge
schaad".
Het belangwekkendste deel van
het memorandum luidt: „Van het
plan 'demagnetize' dienen de rege
ringen van Italië en Frankrijk on
kundig te blijven, daar het duide
lijk is, dat het in botsing kan ko
men met de nationale soevereini
teit". Of het plan 'demagnetize' als
zodanig nog van kracht is, is eigen
lijk niet relevant: uit alles wat er
van de geheime dienst aan het licht
is gekomen blijkt in ieder geval,
dat het hoofddoel de jaren door en
inderdaad 'met alle middelen' is
nagestreefd.
Geweldadig
De niet op sensatie beluste com
munistenleider Enrico Berlinguer
wist dan ook heel goed waar hij het
over had, toen hij in 1973 uit de ge
welddadige omverwerping van de
regering-Allende in Chili de con
clusie trok: „Het zou een volslagen
illusie zijn te menen dat, ook al be
haalden de linkse partijen in ons
land 51 procent van de stemmen en
van de parlementszetels, dit ook
het overleven en de werkzaamheid
zou garanderen van een regering
die van deze 51 procent de uitdruk
king zou zijn".
Italië als Chili? Het lijkt ver ge
zocht, maar het geeft te denken
wanneer een bezadigd politicus als
Berlinguer in zijn „overwegingen
over Italië na de gebeurtenissen in
Chili" in alle ernst deze vergelij
king trekt de grote reorganisatie
van de geheime dienst in 1978. De
verhoogde waakzaamheid van re
gering en parlement en het gerech
telijk optreden tegen Musumeci en
zijn trawanten zijn tekenen, dat
Italië zich daar niet langer bij neer
wenst te leggen.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 31
dec. 7 ds. Pannekoek;
Marekerk 31 dec. 7 ds. De Jong, 1 jan.
10 dr. Meyers;
Maranathak. (L. Morsweg) 1 jan. 10.30
ds. Kramer;
Oecumenische geloofsgemeenschap
De Regenboog (Merenwyk) 31 dec. 7
pastoor v. Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 31 dec. 7 gez.
dienst in Petrakerk, ds. Hortensius, 1
jan. 10.30'gez. dienst in Bethl.kerk, ds.
Pannekoek;
Bevrijdingsk.(MontgQmerystr.) 31
dec. 7 ds. Jansen;
Vredesk.(Burggravenl.) 31 dec. 7
mevr. ds. De Mey.
Geref. Kerk: Vredeskerk zie herv.
gem.;
Petrak. (Surinamestr.J zie herv. gem.
Bethl.kerk;
Oude Vest 1 jan. 10.30 ds. Koolstra;
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv.
gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 31 dec. 7
en 1 jan. 10 ds. Verdoorn;
Merenwijk: zie herv. gem.
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk): 1 jan. 10.30 kand. P. R. Mid
delkoop. morgengebed.
Geref. K. Vryg. (Herengr.): 31 dec.
7.30 ds. Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10 ds. Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 31 dec. 7.30 en 1
jan. 10 ds. Boogaard.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.): 31 dec. 7.30
mevr. ds. De Clercq.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 31 dec. 7
ds. Bosveld.
Evang. Gemeenschap (Middelstegr.
3): 31 dec. 7 hr. De Leeuw.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): 31
dec. 7 oudejaarsdienst, 2 jan. 8 hr. Zijl-
Pinkstergem. (O. Vest 13): 31 dec. 7
hr. J. Eikerbout.
Leger des Heils (hoek Vestestr./Groe-
nesteeg): 31 dec. 7.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 31
dec. 6 afsluitmgsdienst, 1 jan. 10 in Den
Haag, 2 jan. geen dienst.
^Oud-Kath. K. (Zoeterw.sipgel): geen
Rooms-Kath. K.: Haagweg 31 dec. 7,1
jan. 10.45;
Herensingel 31 dec. 7, 1 jan. 11;
Steenschuur 31 dec. 6 en 7 (plechtig
Oudejaarslof met Te Deum), 1 jan. 8.30,
10 (hoogmis). 11.30, 6 en 7 (mis);
Boshuizerkade 31 dec. 7 (gebeds
dienst), 1 jan. 11;
Lammenschansweg 31 dec. 7 jonge
renviering. 1 jan. 10.30 hoogmis;
Haarl.straat 31 dec. 7 met gemengd
koor, 1 jan. 10.45 latijnse hoogmis met
herenkoor;
Merenwijk: zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 31
dec. 7.30 ds. v. Driel.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Modde
raar, 1 jan. 10 ds. Fernhout.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 lees-
dienst, 1 jan. 9.30 ds. Den Hartog, Vee-
nendaal.
Rk Kerk: 31 dec. 7,1 jan. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Adventskerk 31 dec. 7.30 ds. De
Jonge; Kruisk. 31 dec. 7.30 ds. Bogers. 1
jan. 10.30 ds. De Jonge; Opst.kerk 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10.30 ds. v.d. Heiden,
Nabij 1 jan. 10.30 ds. Bogers; G. Herder
kerk 31 dec. 7.30 ds. Mulder, 1 jan. 10 ds.
Moll; De Bron 31 dec. 7.30 ds. Taselaar, 1
jan. 10 ds. Verheul; Oudsh.kerk 31 dec. 7
en 1 jan. 10.30 ds. M. Roos; Sionskerk
(Planetensingel) 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10
ds. Ouwendijk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 31 dec. 7.30 en
1 jan. 10 ds. Wilschut; Salv.kerk 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10 ds. Stolk. Zie ook herv.
gemeente.
Geref. K. Vrijg. (aula chr. techn.
school): 31 dec. 7.30 leesdienst.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 5.30 ds. Slag
boom, 1 jan. 9.30 leesdienst.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 31 dec. 7
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 31 dec. 7 hr. Vork.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 31 dec. 7 ds. Hulsbos.
Rk Kerk: Bonifaciusk. 31 dec. 7,1 jan.
11.30;
Piusk. 31 dec. 7 (plechtig danklof met
latijnse zang en gelegenheid tot commu
niceren, 1 jan. 10.30 hoogmis;
De Bron 31 dec. 7, 1 jan. 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 9.30 ds. Exalto.
Geref. Gem. 31 dec. 5 ds. Rietdijk,
Moerkapelle, 1 jan. 9 kand. Burggraaf,
Salv.kerk 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds.
Richter;
Bethl.kerk 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds.
v.d. Hoef.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10.30 ds. v.d. Berg.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.): 31 dec.
7.30 ds. Mouissie.
Geref. Gemeente (Stationsweg 17): 31
dec. 7 en 1 jan. 10 ds. Bac.
Rk Kerk: 31 dec. 7,1 jan. 9 en 10.30.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk
31 dec. 7 ds. Vlasblom, 1 jan. 10 ds. v.d.
Pol in geref. kerk.
Geref. Kerk: 31 dec. 7 ds. v. 't Hoff, zie
ook herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
9.30 ds. Ribbers.
Geref. Gem.: 31 dec. 7.30 leesdienst, 1
jan. 11 kand. Burggraaf, R.dam.
Rk Kerk: 31 dec. 7, 1 jan. 10.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds. De Graaf.
Geref. Kerk: 31 dec. 9.30 en 1 jan. 10
ds. Welbedacht.
Rk Kerk: dorp 31 dec. 7 (gezinsvie
ring), 1 jan. 10.30;
Anker 31 dec. 7, 1 jan. 11.15 volks
zang;
Rijndijk 1 jan. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 31 dec. 7 ds.
Rothfusz, zie ook geref. kerk.
Geref. Kerk: 1 jan. 10.30 ds. v.d. Wal,
zie ook herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Bies-
Rk Kerk: Mart. 31 dec. 7, 1 jan. 10;
Jozefk. 31 dec. 7 (gebedsviering), 1
jan. 10.30 (met Ned. liederen).
HOOGMADE: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 ds. Boonstra.
Rk Kerk: 31 dec. 7.30, 1 jan. 11.
DE KAAG: Herv. Gem. 31 dec. 7.30 en
1 jan. 10 ds. Koldewijn.
Rk Kerk: 31 dec. 7 (gebedsviering), 1
jan. 10 (hoogmis).
KATWIJK AAN DEN RIJN; Herv.
Gem. Dorpsk. 31 dec. 7.30 ds. Aarents, 1
jan. 10 ds. v. Breevoort, gez. dienst;
Ontm.kerk 31 dec. 7.30 edn 1 jan. 10
ds. Gebraad.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. v. Bree
voort, 1 jan. zie herv. gem.
Rk Kerk: 31 dec. 7,1 jan. 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 31 dec. 7.30 ds. Driebergen, 1 jan.
10 ds. De Jong;
Ichthusk. 31 dec. 7.30 ds. De Jong;
Pniëlk. 31 dec. 7.30 ds. Visser, 1 jan.
10 ds. v. Roon.
Geref. Kerk: Vr.kerk 31 dec. 7.30 ds.
Kersten, 1 jan. 10 ds. Koster.
Geref. K. Vrijg.: 31 dec. 7 ds. Heida,
gecomb. dienst in Valkenburg, 1 jan.
10.15 ds. Mulders.
Ned. Geref. Kerk: 31 dec. 7 ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds. v.d Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 31 dec. 7 en
1 jan. 10 leesdienst.
Geref. Gem. in Ned. (Louwestraat): 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10 leesdienst.
Onafh. baptistengem. (Sluisweg 16):
7.30 ds. J. A. Visser.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN:
Herv. Gem. 31 dec. 7.30 ds. Lapré, 1 jan.
10.30 ds. Lapré, nieuwjaarsbijeenkomst
in 'Honswyc'.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 dr. Bade, 1
jan. zie herv. gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. ei.
ref. Kerk Hoofdstr. 31 dec. 7.30 ds
Knorth, 1 jan. 10.30 ds. Doesburg,
Scheppingsk. 31 dec. 7.30 en 1 jan
10.30 ds. v.d. Born.
Elis.ziekenhuis 1 jan. 10 rector Vijftig
9.30 ds. Slagboom.
236): 31 dec. 7 jaarsluiting, 6 jan. 3.30
'nieuwjaarsfeest'.
Rk Kerk: 31 dec. 7.15,1 jan. 10.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10 hr. Goedhart, Nieuw-
Geref. Kerk: 31 dec. 7 en 1 jan. 10 ds.
Rk Kerk: 31 dec. 7,1 jan. 9.30 en 11.15
(samenzang).
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 31
dec. 7 ds. 't Hooft, 1 jan. 10.30 ds. De
Gelder.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Boswyk.
Geref. K. Vrijg.: 31 dec. 7 ds. De Put
ter, 1 jan. 10 leesdienst.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10 ds. v. Dijken.
Geref. Gem.: 31 dec. 7 en 1 jan. 10 ds.
Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk 31 dec, 7, 1 jan.
10.30;
Poelpolder 31 dec. 7, 1 jan. 11.30;
Mariakerk 31 dec. 7,1 jan. 10 en 11.45;
Engelbew. 31 dec. 7, 1 jan. 10.30.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 hr. Stam, 1 jan. 10 hr. HofTenaar,
Voorhout.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Noote-
boom, 1 jan. 9.30 mevr. G. Kat (Nieuw
koop).
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
9.30 leesdienst.
Remonstr. Gem.: 31 dec. 7 ds. v. Gel
der, gezellig oudejaarssamenzijn.
Evang. gem. (Kruispunt, Kennedy-
laan 33): 31 dec. 7.30, 1 jan. 9.30.
Rk Kerk: 31 dec. 7, 1 jan. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 31 dec. 7
en 1 jan. 9.30 ds. De Graaff.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 hr. v. Wallin-
ga. Leiderdorp, 1 jan. 10 ds. De Boer,
Hoofddorp.
Rk Kerk: 31 dec. 7,1 jan. 11.
Schram, Abcoude.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Rang, 1
jan. 10 ds. Wijngaarden.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10 ds. Visser.
Rk Kerk: 31 dec. 7, 1 jan. 11.15.
NOORDEN: Herv. Gem. 31 dec. 7.30
en 1 jan. 9.30 ds. Geuze.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 31 dec. 7.30
hr. Karstens, Leiden, 1 jan. 10 hr. Fluijt,
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 31 dec. 7 ds. Elgersma;
Hoofdstr. (Zee) 31 dec. 7 ds. Keuning;
De Rank (Golfbaan) 31 dec. 7 ds. v.
Sliedregt, Katwijk aan Zee, 1 jan. 10 ds.
De Knegt, Huizen, geref. k. Vinkenl. 1
jan. 10.30 ds. v.d. Lee, geref. Buurthuis 1
jan. 10.30 ds. Kuiper, morgengebed.
Geref. Kerk: zie herv. gem.
Rk Kerk: Zee 31 dec. 7, 1 jan. 10.30;
Binnen 31 dec. 7, 1 jan. 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 31
dec. 7 mevr. ds. v.d. Mey.
Rk Kerk: Victork. 31 dec. 7, 1 jan.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 31 dec. 7.30 ds. Jaspers
Focks, gez. dienst.
Geref. Kerk: zie herv. gem.
Remonstr. Gem.: 31 dec. 7.15 mevr
ds. Went, Bloemendaal.
Rk Kerk: 31 dec. 7, 1 jan. 10.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. 31 dec. 7, 1 jan. 11;
Petrus-B. 31 dec. 7, 1 jan. 9.30 (hoog-
RIJNSBURG: Herv. Gem. Lauren-
tiuskerk 31 dec. 7.30 ds. Smaling;
Bethelkerk 1 jan. 10 ds. Wagter.
Geref. Kerk: Petrak. 31 dec. 7.30 ds.
Ribberink;
Imm.kerk 31 dec. 7.30 ds. Baayen, 1
jan. 10 ds. Damsma;
Grutter.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10 ds. v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo): 31
OEGSTGEEST: Hen Gem. Ge
meentecentrum (Lytw.) 31 dec. 7 mevr.
ds. E. Visser, 1 jan. 10.30 ds. Kooman.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Heems
kerk, 1 jan. zie herv. gem.
Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school): 31 dec. 7 dienst, 1 jan. 10.30 ds.
De Putter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 31
dec. 7 ds. De Lange.
dienst, 1 jan. 11 ds. Ferwerda.
Chr. Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10.30 ds. Aarnoudse.
Rk Kerk: 31 dec. 7, 1 jan. 11.
TER R: Herv. Gem. 31 dec. 7.30 en
1 jan. 9.30 ds. Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10
VALKENBURG: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 ds. Vermeulen, 1 jan. zie geref.
kerk.
Geref. Kerk: 31 dec. 7.30 ds. Oegema,
1 jan. 10 ds. Oegema. gez. dienst.
Geref. K. Vrijg.: 31 dec. 7 ds. Heida, 1
jan. 10 ds. Houtman.
VOORHOUT: Herv. Gem. 31 dec. 7.30
ds. C. J. de Jong.
Rk Kerk: 31 dec. 7. 1 jan. 9.30 en 11
VOORSCHOTEN Herv. Gem
Dorpskerk 31 dec. 7.30 ds. v.d. Schoot, 1
jan. 10.30 ds. De Zwart,
De Ontmoeting (Noordhofland) 31
dec. 7.30 ds. De Zwart;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 31 dec.
7 ds. Verheule.
Herv. evang. op geref. grondslag (aula
Lucas-college. Beeth.laan): 31 dec. 7
kand. P. Visser, A.dam, 1 jan. 10 ds. Ko-
revaar, R.dam.
Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. De
Zeeuw, zie ook herv. gem.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan): 31 dec.
6.30 ds. Kamphuis. Voorburg. 1 jan. 10
stud. Hagg, Kampen.
Rk Kerk: Laur.kerk 31 dec. 7, 1 jan.
11.30;
M. Godskerk 31 dec. 7,1 jan. 10.
Imm.kerk 31 dec. 7.30 ds. Hulst.
Geref. Kerk: Ontm.kerk 31 dec. 7.30
ds. De Moor.
WARMOND: Herv. Gem. 31 dec. 7 ds.
Muis, 1 jan. 10.30 ds. Muis, nieuwjaars-
ontmoeting in het Trefpunt.
Rk Kerk: 31 dec. 7.1 jan. 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk.
31 dec. 7.30 ds. Wolters, 1 jan. 10.30 ds.
Wolters;
Kievietk. 31 dec. zie Bloemcamplaan-
kerk, 1 jan. 10 30 nieuwjaarsbegroeting;
Messiask. 31 dec. 7.30 ds. v. Waasber-
gen, 1 jan. 11 morgengebed.
Geref. Kerk: Zyllaan 31 dec. 7.30 en 1
jan. 10.30 ds. v.d. Woude;
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 31 dec.
7.30 ds. Werner.
Rk Kerk: Will. 31 dec. 7, 1 jan. 10.30
(met samenzang),
Jozefk. 31 dec. 7, 1 jan. 11;
G. Herderk. 31 dec. 5 jaarsluiting, 1
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 31 dec. 7
ds. Koelewyn. 1 jan. 10 gez. dienst in ge
ref. k., ds. Koelewyn.
Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. Aalders, 1
jan. 10 gez. dienst, ds.Koelewyn.
Rk Kerk: 1 jan. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 31 dec.
7 kand. J. Boer, Nieuwveen, 1 jan. 10 dr.
Haitsma, Boskoop.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 31
dec. 7.30 ds. Wolthaus.
Rk Kerk: St. Jan 31 dec. 7.30, 1 jan.
9.30;
Chr. Dienaark. 31 dec. 7. 1 jan 10;
H. Rijndijk 31 dec. 7. 1 jan. 11 hoog
mis, aansluitend 'kerkelyk café'.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10 ds. Eysenga.
Geref. Kerk; 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10
ds. Buikema.
Remonstr. Gem.: 31 dec. 7 mevr. ds.
Thieme-Tiesing.
