Leuke en betaalbare kunst
PODIUMBLIK
BBK keurt weggaan
van voorzitter af
Bond wil actie tegen
samengaan orkesten
Tilly Bouwmeester
(91) overleden
WÊÊÊ
Jan Peerce
overleden
Onderhoudend
gitaarrecital
DINSDAG 18 DECEMBER 1984
PAGINA 23
LEIDEN - Het Leidse theaterle
ven staat in deze donkere decem
berdagen vlak voor en ook na de
kerst op een laag pitje. Afgezien
van een aantal aan het kerstfeest
gewijde voorstellingen van 'Im
perium' in het eigen Micro-thea
ter, biedt slechts de Leidse
Schouwburg onder de tijdelijke
maar onverdroten leiding van
waarnemend directeur Kees
Hoogeveen, die overigens lof ver
dient voor de sterk verbeterde op
stelling van een aantal stoelen in
de baignoire, in de laatste helft
van deze maand nog enkele voor
stellingen.
Circus
Zo keert op zaterdag 22 en zon
dag 23 december het Nationale
Wintercircus terug naar het thea
ter aan de Oude Vest, nu echter
met een nieuw programma, dat
de titel 'Circuskristallen' heeft
meegekregen. Als speciale stunt
wordt het optreden van de Roe
meense jongleur Sorin Munteanu
aangekondigd, wiens ster al hoog
aan de circushemel gerezen
schijnt te zijn. Het wonderkind
onder de jongleurs, zo wordt hij
in elk geval genoemd. Maar er
zullen ook weer veel dieren,
waaronder een groep tijgers, op
het podium verschijnen, evenals
trouwens een aantal vrolijke
clowns. Het programma ver
meldt bovendien het optreden
van een stel acrobaten. Voor de
begeleiding zorgt een 'echt' cir-
Redactie Pleter C. Rosier
cusorkest. Voor wie meent dat de
sfeer van het circus alleen in een
tent beleefd kan worden, geldt de
opmerking dat de toneeltechni
sche mogelijkheden van een cir
cusvoorstelling in het theater be
ter kunnen worden uitgebuit.
Een voorstelling voor het hele ge
zin, die zaterdag resp. om 15.00
en 20.15 uur begint en op zondag
resp. om 13.00 en 16.00 uur be
gint.
Melkwoud
De groep DRAM, waarvan o.a.
de jonge acteurs Huub Stapel en
Sjoerd Pleysier deel uitmaken,
doet vrijdagavond 28 december
de Leidse Schouwburg aan met
Dylan Thomas' 'Onder het Mel
kwoud'. Het stuk 'Under Mil-
kwood' is, in de vertaling van
Hugo Clausgeregisseerd door
Canci Geraedts. Het beschrijft
het dagelijkse leven van een klei
ne plaats in Wales, van de ene
nacht in de andere ,met de dro
men en dagdromen van de bevol
king als rode draad.
Wintercircus met de Roemeen
se jongleur Sorin Munteanu
(foto pr»
Dylan Thomas, die in 1953
overleed, behoorde destijds tot de
meest omstreden figuren van de
moderne literatuur. Zijn afkeer
van elk intellectualisme en zijn
spectaculaire levenswijze bezorg
den hem bij het Amerikaanse pu
bliek een grote populariteit, die
culmineerde tijdens de voor
dracht van het als hoorspel ge
schreven 'Under Milkwood'
(1953). Ook als toneelstuk oogste
deze geestige en poëtische kalei-
doscoop van het leven in een
De groep DRAM met o.a. Huub Stapel (tweede
Pleysier (rechts)
klein vissersplaatsje in Wales een
groot succes. De verbale virtuosi
teit, verwant aan het werk van
dichters als Blake en Hopkins,
maar minder hermetisch, komt
in dit stuk het meest tot haar
recht. Thomas had overigens
moeite met de plot en kon aan het
stuk nauwelijks of geen einde
maken.
'Under Milkwood' leent zich
volgens de jonge toneelgroep uit
stekend voor een persoonlijke
theatervoorstelling. 'Waar taal
op schrift in zijn beeldspraken
verhelderend kan werken, schept
zij in toneelsituaties eerder ver
warring. Het klinkt paradoxaal,
maar door aan de overweldigen
de rijkdom van klanken, woor
den en beelden een waarde (di
mensie) toe te voegen, moet het
mogelijk zijn tot een essentie te
komen, die geen afbreuk doet
aan het ritme van het geheel en
de toeschouwer in staat te stellen
het spel te ondergaan'. De voor
stelling is volgens DRAM een po
ging om aaar verder te gaan
waar het de auteur fysiek onmo
gelijk werd het stuk dramatisch
te vervolmaken. 'Het stelt de ma
kers er toe in staat zich een eigen
melkwoud te scheppen'.
Scrooge
Scrooge en Marley: geesteskin
deren van Charles Dickens, on
verbrekelijk verbonden met het
kerstfeest. 'A Christmas Carol'.
Een tot een traditie uitgegroeide
kerstvertelling. Een verhaal zon
der stal en kribbe, maar een ver
haal met een kerstgedachte. De
vrekkigheid van de hoofdper
soon, de zakenman Scrooge, is het
voornaamste gegeven. Zijn om
geving reageert op verschillende
manieren. Maar zijn hand blijft
op zijn beurs. Dan komt de geest
van zijn overleden compagnon
Marley een woordje meespreken.
Waneer dan de geest van Marley
Scrooge meevoert door zijn jeugd,
en verdere leven, komt aan het
eind een gelouterde Scrooge ons
een goede kerst en een gelukkig
nieuwjaar wensen.
Imperiums eigen Ans Alting
regisseerde het stuk voor de to
neelvereniging, die zij al zo vele
jaren lang trouw is. Voor Scrooge
en Marley kan men op vrijdag
avond 21, zaterdagavond 22 en
maandagavond 24 december in
het Microtheater aan de Oude
Vest terecht. Er worden ook op 4
en 5 januari nog twee voorstellin
gen gegeven.
AMSTERDAM (ANP) - De buitengewone ledenvergadering van de Be
roepsvereniging van Beeldende Kunstenaars (BBK) in Amsterdam heeft
zich gisteren in meerderheid achter het zittende bestuur geplaatst. Tege
lijkertijd werd het plotselinge aftreden van voorzitter Bart Houtkamp en
vice-voorzitter Henk Willigendael eind november scherp afgekeurd.
Het vertrek van de twee bestuursleden was de aanleiding tot de buiten
gewone landelijke ledenvergadering, waar de uitspraak werd gedaan dat
de twee met hun aftreden de BBK gr.ote schade hebben berokkend. Het
tweetal had laten weten dat zij niet langer op hun post konden functione
ren omdat het „onmogelijk is samen te werken met een kern onder lei
ding van oud-voorzitter Henk Rijzinga, die absoluut niet bereid is ge
sprekken aan te gaan met een overigens kunstonvriendelijke overheid".
Volgens het zittende bestuur was de opvatting van de twee afgetreden
bestuursleden dat de nadruk moet worden gelegd op overleg met de
overheid volgens het harmoniemodel. Het zittende bestuur is van mening
dat harde actie voor de belangen van de kunstenaars voorop moet staan.
Henk Rijzinga treedt op als waarnemend voorzitter tot de volgende lan
delijke ledenvergadering begin 1985.
AMSTERDAM (ANP) - Als het Amsterdamse Philharmonisch Orkest,
het Utrechts Symfonie Orkest en het Nederlands Kamer Orkest worden
opgeheven en tot één orkest worden samengevoegd en overleg met de
Nederlandse toonkunstenaarsbond (NTB) daarover nog langer wordt ge
weigerd zal de bond daar actie tegen ondernemen. Dat zei NTB-voorzitter
Wil Beer gistermiddag in Amsterdam tijdens een receptie ter gelegenheid
van het 65-jarig bestaan van deze organisatie van musici. De Internationa
le Federatie van Musici is gevraagd om een mogelijke internationale actie
tegen het Stadhuis/Muziektheater (Stopera) in Amsterdam in dat geval.
Volgens Beer zal de gedwongen fusie van de drie orkesten 76 arbeids
plaatsen kosten. Hij uitte zijn kwaadheid erover dat de NTB, die in deze
drie orkesten de meeste leden telt, buiten het overleg over de fusie wordt
gehouden. Er wordt volgens hem slechts onderhandeld met orkestverte-
genwoordigerSsZonder enige status of met een verzonnen status.
Tilly Perin-Bouwmeester
AMSTERDAM (ANP) - De actrice
Tilly Perin-Bouwmeester is gister
avond in een Amsterdams zieken
huis overleden. Zij is 91 jaar oud
geworden.
Tilly Bouwmeester werd op 11
maart 1893 in Nieuwer Amstel ge
boren. Ze was een dochter van
Louis Bouwmeester. Haar carrière
begon in het toenmalige Neder-
lands-Indië. Later speelde ze een
rol in het cabaret- en toneelgezel
schap dat ze samen met haar echt
genoot Piet Perin leidde. In 1948
stichtte Tilly Perin-bouwmeester
de Kleine Komedie waarvan ze di
rectrice werd. In 1960 keerde ze het
toneel de rug toe, maar ze speelde
nog wel kleine rollen in tv-produk-
ties zoals 'De Kleine Waarheid' en
'Dagboek van een herdershond'.
Tilly Bouwmeester was Ridder
in de Orde van Oranje-Nassau. De
laatste jaren was zij secretaresse
van de Bejaardenpartij 65-plus
waarvoor zij in 1974 kandidaat was
voor de gemeenteraadsverkiezin
gen in Amsterdam.
Het Rotterdams Philharmonisch Or
kest geeft morgenavond onder lei
ding van Edo de Waart het laatste
Meesterserie-concert van dit jaar.
Op het programma staan Mozart's
Vioolconcert in G K.V. 216 met Vera
Beths als soliste, Beethovens Zesde
Symfonie bijgenaamd de Pastorale,
LEIDEN De piccolo, het klein
ste en hoogst spelende instru
ment in het symfonie-orkest, is
als solo-instrument een onge
bruikelijke verschijning op ons
concertpodium. Beethoven ge
bruikte het instrument voor het
eerst in zijn Vijfde Symfonie als
versterking van de fluitpartij, en
sedertdien heeft de piccolo zijn
plaats in het symfonie-orkest be
houden, soms meer, maar vaker
minder op de voorgrond tre
dend. Hoe kan Vivaldi, tijdge
noot van Bach, dan een concert
voor dit instrument geschreven
hebben?
Het raadsel is gauw opgelost:
de 'flauto piccolo' in de Barok
was de naam van een instru
ment, dat een Parijse instrumen
tenbouwer rond 1580 had ge
maakt, een soort blokfluit met
zes gaten, vier aan de voorzijde
en twee aan de achterkant. Oor
spronkelijk kreeg het de naam
'flageolet', naar een fluittype dat
in de Middeleeuwen populair
was, en te oordelen naar het gro
te aantal dat bewaard is gebleven
moet het een zeer populair in
strument geweest zijn, vooral in
de volksmuziek. Als flauto picco
lo kon het in het Barokorkest
voor de hoogste partijen ge
bruikt worden. Handel, en later
Mozart pasten het in sommige
van hun werken toe.
Van Vivaldi is bekend dat hij
zeer graag experimenteerde, niet
alleen op het gebied van zijn ei
gen instrument, de viool, maar
ook met andere instrumenten.
Dankzij die experimenteerlust
ontwikkelde hij nieuwe speel- en
mmnrvin
r
strijktechnieken voor viool en dernam hij tal van concertreizen
cello. Vanuit zijn woonplaats Ve- in eigen land, maar ook naar We-
netië waar hij als vioolleraar, di- nen en Amsterdam. Als violist
rigent en componist werkte, on- was hij wereldberoemd, en ook
als componist werd hij alom
geëerd. Bach bestudeerde Vival
di's werken nauwkeuring, ko
pieerde ze voor zijn studie en
maakte er bewerkingen van; het
concert voor vier violen van Vi
valdi in a kl.t. werkte Bach om
tot een concert voor vier klavie
ren.
Als componist schreef Vivaldi
naast 49 opera's en veel kerkmu
ziek vooral instrumentale mu
ziek: concerti grossi, concerten
en sonates voor alle denkbare in
strumenten. Daarbij waren de in
zijn tijd gangbare instrumenten
als viool, cello, fluit, hobo, fagot
en viola d'amore, maar ook min
der gebruikelijke instrumenten
vormden een uitdaging voor zijn
componeerdrift: werken voor
één en twee mandolines, voor de
éénsnarige trombetta marina of
'nonnenviool', en een zestal so
nates getiteld II pastor fido voor
viool, hobo, en het volksinstru
ment bij uitstek, de draailier.
Hoe groot die internationale
erkenning voor Vivaldi's talen
ten ook was, in Venetië, waar hij
de bijnaam 'de rode priester'
droeg wegens zijn felrode haar
èn wegens het feit dat hij het
priesterschap met een vurig lief
deleven combineerde, werd die
waardering minder naarmate
zijn onvermogen om met geld
om te gaan duidelijker werd. In
1740 vestigt Vivaldi zich in We
nen, waar hij in 1741 sterft. Een
indrukwekkende hoeveelheid
composities is zijn muzikale na
latenschap.
Voor de flauto piccolo schreef
Vialdi drie concerten. Wim
Steinmann, die als fluitist en pic
colo-speler aan het Rotterdams
Philharmonisch Orkest verbon
den is, beschouwt het als een uit
daging nu eens met dit instru
ment voor het voetlicht te tre
den. Hij bespeelt de hedendaag
se piccolo in een ongewijzigde
versie van Vivaldi's concert.
MIES ALBARDA.
NEW YORK (AFP) - De Ameri
kaanse tenor Jan Peerce, één van
de favoriete zangers van dirigent
Arturo Toscanini, is zaterdag op
80-jarige leeftijd in een Newyorks
ziekenhuis overleden.
De in 1904 als kind van Russi
sche immigranten geboren Peerce
debuteerde als beroepssolist bij
een plaatselijk radiostation in New
York. Hij werd aanbevolen aan Ar
turo Toscanini, die bij de omroep-
maatschappij NBC een orkest had
opgericht en een tenor zocht voor
de 9e symfonie van Beethoven.
Daarna zong hij rollen in stukken
van de hand van Puccini, Verdi en
Donizetti.
In 1941 ging Peerce over naar de
Metropolitan Opera in New York,
waar hij zich op het Italiaanse re
pertoire toelegde. Hij maakte ver
scheidene buitenlandse tournees
mee en zong in 1956, als eerste
Amerikaan na de oorlog, in het
Bolsjoi-theater in Moskou. Tot
1968 bleef hij bij de Metropolitan
Opera. Zijn tenorcarrière beëindig
de hij pas in 1982.
Pluche Plastic
met revuette'
NOORDWIJK De groep 'Pluche
Plastic' treedt zaterdagavond in
het Lido-theater in Noordwijk op.
Dit gezelschap uit Oss was onlangs
nog in het nieuws omdat een bijna
gelijknamig Gronings gezelschap,
het Pluche Orkest, eiste dat de
groep haar naam zou veranderen.
Pluche Plastic brengt in 'Dro
men op donderdag' een mengeling
van muziek, dans en theater, waar
voor de beaming 'revuette' is be
dacht. Met dat programma werd
AVRO's 'Nieuwe Oogst' en dit jaar
een Zilveren Harp verdiend. Het
Lido theater zal voor deze voorstel
ling worden veranderd in een ou
derwets café chantant. Het pro
gramma, waarbij zo'n honderd
kostuums worden gebruikt, begint
om 20.30 uur.
ADVERTENTIE
wijn en gedistilleerd
TeL 015)569324
Galerie Le Pigeon
i. t/m za. van 12-16.30 u
LEIDEN Begint Leiden dan
toch een beetje een galeriestad te
worden? Mochten we onlangs
nog de oprichting van de profes
sioneel opgezette galerie in de
Burchtzalen meemaken, nu is er
wéér een bijgekomen: Le Pigeon
aan het Rapenburg. Een verzorg
de ruimte met even verzorgde,
alleszins aardige en laag geprijs
de kunst.
De naam van de galerie is geïn
spireerd op het even verderop
gelegen 'duifhuis', waarvan uit
tijdens de Spaanse bezetting
postduiven zouden zijn opgela
ten. De galerie wordt beheerd
door Jeanne van Rosmalen-Kar-
ni, voor sommigen wellicht be
kend van de Mexicaanse winkel
El Camillo waar zij vroeger werk
te. Haar initiatief om een galerie
voor 'betaalbare kunst' op te zet
ten lijkt alleszins prijzenswaar
dig. Onder 'betaalbaar' wordt
hier verstaan: prijzen die varië
ren van 15 tot 50 gulden, soms
uitlopend tot zo'n 100 gulden. Dit
zal onvermogende kunstliefheb
bers en hen die een 'cultureel ca
deautje' zoeken, aangenaam in
de oren klinken.
Welke criteria hanteert de gale
riehoudster precies bij haar keu
ze van kunstenaars? Jeanne van
Rosmalen: "Ik zoek mooi, en te
gelijk technisch en artistiek ver
antwoord werk. "Wel, daar is
geen woord Frans bij. De door
haar geselecteerde werken wor
den zowel in wisselende exposi
ties getoond - op het ogenblik
sfeervolle kleurenfoto's van Lei
den door Frans Rombout - als in
mappen en kasten opgeslagen.
Behalve de genoemde foto's
van Rombouts die zeker getui
gen van vakmanschap en gevoel
voor schoonheid, zijn er veel
soortige stukken kleine sier- en
gebruiksceramiek te zien van
Liesbeth de Reiger en Cor Slooff.
Verder zijn er verzorgd uitge
voerde etsjes van Gerda Boers-
ma en van Nel Schuil-Tilbus-
scher, de meeste illustratief en
luchtig van aard. Van Wim van
der Mey, een degelijk geschoolde
kunstenaar, zijn op zeer klein
formaat getekende en geëtste im
pressies van het Zuidhollandse
landschap te bekijken. Te noe
men zijn nog de fantasievol ge
vouwen, kleurige verzendkaar-
ten van Désiree Münzenmayer
en originele Mexicaanse 'amates'
(naïef beschilderde boombast-
vellen).
ANTOON ERFTEMEIJER
Gitaarconcert door Peter Hendriks
en Frits Kuin met werken van Zara-
zate, Caruili, Scarlatti, Granados,
Giuliani, Van Schayk-Lambermont
en LaufTensteiner. Gehoord: 17 de
cember, Kapelzaal, K&O-Gebouw,
Leiden.
LEIDEN In de Kapelzaal van
K&0 gisteravond een uitvoering,
die het karakter droeg van een
huisconcert. Twee amateur-gita
risten Peter Hendriks (rechter)
en Frits Kuin (psychotherapeut)
speelden de hele avond zeker
niet virtuoos, maar wel onder
houdend een gevarieerd pro
gramma van meestal bewerkte
composities. Na een aardige 'So
nata a Liuto Prima et Secundo'
van W.J. Lauffensteiner, (hoofd-
luitist aan het hof van Prins Fer
dinand van Oostenrijk), met een
niet onberispelijk gespeeld slot,
kwamen de gitaristen pas op
gang in de 'Sonata VIII' van A.
Vivaldi. Een vrolijk en muzikaal
gespeelde Corrente werd ge
volgd door een Duo in G gr. terts,
opus 34 van F. Caruili. Deze com
ponist, autodidact, geboren in
Napels, componeerde ongeveer
400 werken voor gitaar. Het Lar
go en Rondo werden mooi even
wichtig en luchtig pretentieloos
gespeeld (en deden sterk denken
aan de pianosonatines van de
menti.
Na de pauze 'Contrasts' (1984)
van Herma van Schaik, opgedra
gen aan Peter Hendriks en Frits
Kuin. Hierin telkens weerkeren
de schrille motieven, afgewisseld
door liefelijk melodische, ver
smeltend tot een uitstervende
strophe.
Tot slot 'Tema con variazioni
concertanti per due chitarre,
opus 130' van M. Giuliani, ge
componeerd voor zijn beste leer
linge, zijn zusje, en geschreven in
een tijd van virtuozen, zoals Pa-
ganini.
Prachtige arpeggio's, lange
pauzes gaven dit werk spanning
en schoonheid. Als toegift een
bewerkt thema van een Argen
tijns volkslied, dat een exotisch
eind maakte aan een genoeglijke
avond.
LIDY VAN DER SPEK
Kerstklanken in Leidse kerken
LEIDEN - Kerstklanken overspoelen de komende dagen stad en
streek. Zo geeft de Leidse Cantorij onder leiding van de organist Joop
Brons op zondagavond weer een adventsconcert in de Hooglandse
Kerk. Het (elfde) programma is samengesteld uit Christmas carols (En
gels en Frans) en diverse hymns. Het bevat ook het Magnificat Nunc
Dimitis in D van Charles Wood, vooral in Engeland een bekend compo
nist van Anglicaanse kerkmuziek. De koorzang wordt afgewisseld door
enkele orgel- en fluit-intermezzi, de laatste verzorgd door Mijke de Ru.
De leiding van het koor is op deze avond grotendeels in handen van
Hans Brons jr., waarbij Joop Brons de orgelbegeleiding voor zijn reke
ning neemt, zowel op het historische De Swart/Hagerbeer-orgel als op
het kabinet-orgel, waarvan de restauratie deze week werd voltooid.
Voorafgaand aan de slotprocessie is ook dit jaar plaats ingeruimd voor
samenzang. De kerk zal worden verwarmd. De toegang tot het concert,
dat om kwart over acht begint, is vrij, maar aan de uitgang wordt een
collecte gehouden ter bestrijding van de kosten van deze avond.
Ook het Alma Materkoor laat zich zondag niet onbetuigd. Het gaat in
dit geval om een middagconcert (aanvang 14.30 uur) in de St. Lodewijks-
kerk. Het concert, eveneens gratis, geeft het publiek gelegenheid om
kennis te maken met de nieuwe dirigent Piet Jasperse, die sedert oktober
de leiding van het koor op zich heeft genomen. Afgewisseld door samen
zang en orgelspel door Richard Bot worden werken uitgevoerd van
Schröter, Gallus, Praetorius en Franck. Als slot zal het eigentijdse Magni
ficat van Andriessen ten gehore worden gebracht.
Kerstklanken voorts in de Pieterskerk op dinsdag 25 en op woensdag
26 december. Twee kerstconcerten waarvoor de Stichting Evenemen
tenfonds, de Stichting Orgelstad Leiden en de Stichting Pieterskerk
verantwoordelijk zijn. De .toegang is ook hier gratis hoewel er na af
loop van de concerten zal worden gecollecteerd ter bestrijding van de
onkosten en voor de restauratie van het orgel van de Pieterskerk. 'Het
vorig jaar zijn genoemde concerten als een bom ingeslagen', zo melden
de organisatoren niet zonder gevoel voor de actualiteit van de dag.
Beide concerten beginnen 's-middags om drie uur.
Op eerste kerstdag zal de organist Ben Fey het orgel van de Pieters
kerk bespelen met werken van Renooy, Andriessen en Monnikendam.
Hij zal ook improviseren op bekende kerstklanken. Eveneens zal op
deze middag optreden het ensemble Pagliaccio, bestaande uit Hendrik
Jan Brethouwer, hobo, Rolf Utermöhlen, fluit, Wilma van der Wardt,
cello en viola da gamba, en Carien van de Beid, clavecimbel. Het en
semble zal werken vertolken van Bach en Telemann.
Op tweede kerstdag zal de organist Jan Schmitz het orgel van de
Pieterskerk bespelen met werken van Bach, Franck, Gigout en Balba-
stre. Het Gheselscap Goet ende Fyn onder leiding van Robbert van Lint
zal deze middag optreden met een speciaal kerstprogramma 'Rondom
Midwinter', een programma van oude Nederlandse en Vlaamse kerst
liederen, muzikale gedichten en volksgebruiken.
Het Oegstgeester kamerkoor Good Company o.l.v. Theo Goedhart zal
op zaterdagmiddag 22 december een kerstprogramma uitbrengen in de
St. Agathakerk in Lisse. Er zal muziek uit de periode van de Middeleeu
wen tot heden worden uitgevoerd. Het programma bevat behalve de na
men van Bach en Schütz ook die van minder bekende componisten. De
toegang is vrij, maar er zal worden gecollecteerd voor het orgelfonds.
Edo de Waart
