m
'Dit is een huis
vol bananenschillen'
Raad van Kerken wil hoorzitting over Jordaanoever
Nederlands vruchtbare werk in de Veiligheidsraad
Vooroordelen over
de nieuwe armoede
OPINIE
DINSDAG 18 DECEMBER 1984
PAGINA 17
NEW YORK - "Dit",
verzuchtte de Neder
landse ambassadeur bij
de Verenigde Naties Max
van der Stoel, „is een
huis vol bananeschil-
len". De gezichten ston
den plotseling weer zor
gelijk in zaal 8 van 's we
relds vergadergebouw
aan New Yorks East Ri
ver: misschien zou het
toch niet lukken met de
resolutie tegen wapen
handel met Zuid-Afrika,
die de kroon moest zijn
op twee jaar werk in de
Veiligheidsraad.
door
Henk Kolb
De terugkeer van Neder
land in 's werelds enige or
gaan voor 'crisis-manage
ment' was onder Van der
Stoels voorganger Schelte-
ma reeds gevierd alsof het
een olympische gouden me
daille betrof. Eindelijk zou
het Haagse buitenlandse
beleid weer wereldomspan
nende betekenis krijgen.
Diplomatieke arbeid
Vorige week, twee jaar later,
was het duidelijk dat tussen
droom en daad nog Opper-Vol-
ta in de weg stond, of, zoals het
tegenwoordig heet Burkina
Fasso: het "Land der Dappe
ren". De plaatselijke ambassa
deur Leandre Bassole vond dat
Zuid-Afrika niet als enige op de
sprekerslijst zou mogen staan.
Van der Stoel gaf ijlings op
dracht nog maar eens de rede
voering van bisschop Tutu te
voorschijn te halen: 'Die kun
nen we tegen Zuid-Afrika ge
bruiken".
Het uitzicht op een geruisloze
formele afhandeling van ruim
een jaar 'diplomatieke arbeid,
waarin voor de Nederlandse re
gering veel binnenlands en bui
tenlands politiek belang was
vervat, leek te vervliegen. Er
werden weer allerlei slagen om
de arm genomen. Van der Stoel
dronk gehaast nog een slok uit
een juist aangedragen kop kof
fie, klemde 'de stukken' onder
de rechter bovenarm en snelde
met korte passen, kaarsrecht
terug naar de vergaderzaal. „De
Sowjet-Unie heeft mij net tot
opschieten gemaand", zei hij
nog, „en ik heb mijn geachte
collega voorgehouden dat niets
mij beter zou uitkomen".
Concrete stap
Het bleek allemaal loos
alarm. Na een minuut of tien
heen en weer praten stond een
Nederlandse zegepraal nu vrij
wel onomstotelijk vast: voor
het eerst sedert 4 november
1977 zou de Veiligheidsraad
weer een concrete stap tegen
Zuid-Afrika en zijn aparts-
heidspolitiek ondernemen.
Veiligheidsraad-resolutie 418
stelde een verplicht wapen-em
bargo tegen Zuid-Afrika in,
nummer 558, zeven jaar later
roept 'alle landen van de we
reld' op niet alleen aan Pretoria
geen wapens te 'leveren, maar
die daar ook niet te gaan kopen.
Want niet-gebonden landen (en
die behoren in grote meerder
heid tot de zogenaamde Derde
Wereld van ontwikkelingslan
den, die apartheid van nature
bestrijdt) weten Pretoria snel te
vinden als het om discrete wa
penleveranties gaat.
Die namiddag in de Veilig
heidsraad nam Max van der
Stoel glunderend de loftuitin
gen in ontvangst van de Brit, de
Pakistani en de Indiër voor zijn
gedegen en subtiele arbeid. Zal
VN-ambassadeur Van der Stoel: 'op bescheiden schaal iets bereikt'.
ooit, dachten sommigen, na een
omwenteling in Zuid-Afrika nu
ook in Pretoria of Johannes
burg naar hem een straat wor
den genoemd? Het lijkt niet
waarschijnlijk. Op knarsende
toon verzekerde de Zuidafri-
kaanse ambassadeur van Oos
tenrijkse afstamming Kurt Ro
bert Samuel von Schirnding
dat Nederland er spijt van zal
krijgen. In Pretoria speelt men
reeds boos met de 'gedachte Ne
derland te treffen met een af
breken van handelsbetrekkin
gen op het gebied van machine
onderdelen.
„Misschien", zo zei een diplo
maat, „kost dit geintje ons een
paar honderd miljoen". Tijdens
twee jaar van Nederlands lid
maatschap en veel geleuter in
officiële stukken over 'een
brugfunctie' die onder auspi
ciën van de beambten aan het
Plein te Den Haag zou kunnen
worden vervuld, zijn ruim der
tig resoluties in behandeling
geweest. Bij herhaling hebben
de goed geoefende Nederland
se diplomaten in New York
zich ingespannen om een 'wa
penfeit' tot stand te brengen,
dat ons land onvergetelijk zou
moeten maken.
Compromis
Nu het is gelukt geen feest,
maar wel tevredenheid. Een
sluitstuk is bereikt en Van der
Stoel heeft een weddenschap
gewonnen met een collega, die
zei dat het hem nooit zou luk
ken de Veiligheidsraad zonder
tegenstemmen achter de reso
lutie te krijgen. „Echter", zo
zegt men bij de VN, „de diplo
maat ruikt hier niet naar after
shave, maar naar compromis".
De resolutie kwam er dus en
volgens de schatting van Van
der Stoel heeft hij op het oor
spronkelijke ontwerp zo'n vijf
tien procent moeten inleveren,
omdat de naleving niet ver
plicht werd gesteld. De een
stemmigheid telde ook in die
orde van grootte. De in de inter
nationale wereld gestaalde en
geëerde Van der Stoel zegt dat
de strijd om resolutie 558 er
door te krijgen, een van de
meest bevredigende episodes
uit zijn loopbaan is, als hij het
slagveld nog eens overziet.
„De Veiligheidsraad", aldus
Van der Stoel, „heeft weliswaar
geen internationale problemen
kunnen oplossen, maar kan wel
conflicten indammen". Het be
droeft hem dat Nederland er
niet in is geslaagd tijdens de
maand van zijn voorzitterschap
in december 1983, geen verge
lijk te hebben kunnen treffen
dat de oorlog tussen Irak en
Iran had kunnen beëindigen.
Maar hij wijst trots op het feit
dat dank zij Nederlandse actie
het gebruik van gifgassen nog
eens werd veroordeeld. „Want
als dat niet was gebeurd zou
het gebruik van dergelijke che
mische waipens in de oorlog
tussen Iran en Irak hebben
kunnen leiden tot proliferatie
van zulke wapens, dan zouden
andere landen die ook zijn gaan
maken".
Van der Stoel: „In deze twee
jaar is constant de begrenzing
van de Oost-West tegenstelling
voelbaar geweest. Maar op be
scheiden schaal hebben wij iets
bereikt. Toen Nederland het
voorzitterschap had, hebben
wij onder VN-vlag de evacuatie
van Arafat uit Tripoli kunnen
regelen waar de PLO onderling
slaags was en de stad dreigde te
worden vernietigd. Met unanie
me steun van de Veiligheids
raad hebben wij een gevaarlij
ke crisis kunnen bezweren op
Cyprus, waar het door de Tur
ken bezette deel tot onafhanke
lijke staat was uitgeroepen".
Actief
Van der Stoel benadrukt dat
het in vele gevallen niet zozeer
gaat om de tekst, maar om de
genen die er achter staan. Ne
derland is een van de actiefste
delegaties geweest tijdens zijn
lidmaatschap. Nederland heeft
in de belangrijkste debatten
een initiërende rol gespeeld
met eigen teksten. Brugfunc
tie? „Ik weet niet of dat wel het
juiste woord is", zegt Van der
Stoel, „het gaat om een vertrou
wensrelatie met zowel de niet-
gebonden landen als de drie
grote landen van het Westen.
Wat Zuid-Afrika betreft wisten
de niet-gebonden landen dat
wij een oprechte poging deden
en de westelijke machten dat
wij naar hun problemen zou
den luisteren en er rekening
mee zouden houden".
„Wij wisten dat Den Haag er
veel betekenis aan hechtte. Wij
hebben met alle delegaties via
bilateraal overleg tenminste
driemaal overleg gepleegd en
als ik de telefoongesprekken
meetel met de Britten en de
Amerikanen zeker wel veertig
tot vijftig keer. Het heeft ons de
les geleerd dat bilateraal over
leg de kansen op succes ver
groot".
Leidt dat niet tot zwakke tek
sten? „De niet-gebonden lan
den wilden een sterke tekst, de
Britten en de Verenigde Staten
stonden op een niet te scherpe
formulering, onder meer van
wege Namibië. De meeste
westelijke landen aarzelen te
genover mandatoire maatrege
len".
Wandelgangen
Dit is een andere Van der
Stoel dan de ambassadeur die
mij bij de aanvang van deze bij
na afgelopen Algemene Verga
dering thuis ontving. „Kijk",
zei hij toen, wijzend op een
beeldje van een clown met
puntmuts en viool, „dat is het
beeld Nederland in de Veilig
heidsraad".
„Dat was scherts", zegt hij
nu. Dat ging om Nederland, om
Nederlanders. Om goedwillen
de maar enigszins wereld
vreemde lieden, die door het
buitenland met bevreemding
worden aangestaard. "Maar wij
zijn wel degelijk voordurend
met serieuze standpunten op
de proppen gekomen".
TVee jaar Veiligheidsraad
heeft de Nederlandse diploma
tie dus een positieve balans op
geleverd en een aantal teksten
waarmee minister van buiten
landse zaken Van den Broek in
de Tweede Kamer niet veel
kwaad kan. Hoewel de VN een
'Tante Truus-effect' niet valt te
ontzeggen blijken al die bilate
rale overlegjes op de witte ban
ken van de 'Indonesian Loun
ge' of enkele stappen verder in
de 'Chinese Lounge' toch wat
op te leveren. Het is een kwes
tie van steeds maar weer 'voor
koken', van telkens opnieuw
beraadslagen in het door de
Westduitsers ingerichte voor
vertrek van de zaal waar de Vei
ligheidsraad vergadert, van
overleg ook met het door de
Zuidafrikanen genadeloos ver
volgde Afrikaans Nationaal
Congres.
Het meeste werk wordt in de
wandelgangen gedaan: char
mant, hardnekkig, argwanend
altijd en voorzichtig. Het zal
een generatie duren voordat
Nederland wederom in de Vei
ligheidsraad zit. Opmerkelijk
genoeg, is Nederland iets ge
lukt waarin wat Zuid-Afrika
betreft sedert 1977 geen ander
land nog was geslaagd. Hoewel,
in de New York Times, een
krant die het VN-gebeuren zeer
zorgvuldig registreert, stond
een dag na Van der Stoels
triomf, dit verslag:
„Verenigde Naties, N.Y., 13
december - De Veiligheids
raad heeft vanavond met alge
mene stemmen beslist het wa
penembargo tegen Zuid-Afrika
uit te breiden, met een oproep
aan landen om weerstand te
bieden aan het kopen van wa
pens van die natie en aan het
verkopen van wapens daar-
Zes kranteregels. Summiere
neerslag van veel diplomatieke
inspanning tegen apartheid,
hoewel terzelfder tijd toch in
een reeks Amerikaanse steden
vooraanstaande burgers wor
den gearresteerd bij demon
straties tegen het Zuidafrikaan-
se beleid en zelfs Ronald Rea
gan apartheidspolitiek 'afsto
tend' heeft genoemd, nadat hij
Nobelprijswinnar bisschop Tu
tu eenmaal op bezoek had ge
had.
De Algemene Vergadering is
bijna teneinde. De parlementai
re delegatie en de toegevoegde
ambtenaren uit Den Haag kun
nen weer naar huis. Nederland,
geen lid meer van de Veilig
heidsraad na 1 januari, opereert
weer in de marge, waar nauwe
lijks glorie te behalen valt. Dat
zal even wennen zijn.
In de dierenwereld geldt de wet
dat de sterkste wint en overleeft.
Als er niet voldoende voedsel is,
zal een dier het sterkste jong voe
den en het zwakste verstoten.
„Survival of the fittest", noemde
Darwin dat. De mens onderscheidt
zich van het dier onder meer door
het besef dat de zwakkeren meer
zorg en aandacht dan de sterken
behoeven. Het is onmenselijk de
zwakkeren bij de sterken achter te
stellen. Maar hoe menselijk is in dit
opzicht het gezicht van de Neder
landse politiek en de samenleving?
Tot de zwakkeren in onze samen
leving behoren de uitkeringsge
rechtigden. Zij zijn in de meeste
gevallen niet voor niets op een uit
kering aangewezen. Als groeperin
gen van belanghebbenden zijn zij
zwak georganiseerd. Zij missen
machtsmiddelen die anderen be
zitten. Zij kunnen niet staken zoals
de werknemers of met ontslagen
dreigen zoals de werkgevers. Deze
ongelijke machtsverdeling werkt
door in het regeringsbeleid ten
aanzien van de inkomensverde
ling.
Over de nieuwe armoede van de
uitkeringstrekkers vallen verschil
lende geluiden te beluisteren.
Sommigen lijken te denken dat
zelfs de „genieters" van de sociale
minima in een paradijs leven. An
deren signaleren bij hen een
groeiende financiële nood. Men
spreekt van een tweedeling van de
maatschappij tussen werkenden
en niet-werkenden.
Premier Lubbers verklaarde on
langs dat het een misverstand is te
denken dat het peil van de sociale
minima in Nederland asociaal laag
is. Vergeleken met twintig jaar ge
leden en met het buitenland is het
sociale minimum hier volgens hem
hoog. Dat zegt mij weinig, want bij
armoede gaat het vooral ook om de
verhoudingen binnen de bestaan
de samenleving.
Minister De Koning (sociale za
ken en werkgelegenheid) zei on
langs dat het nettoverschil tussen
een modaal werknemersinkomen
en een minimum-inkomen tot f 150
a f 250 per maand kan teruglopen.
Ook dat zegt mij niet veel, want de
minister vertelt er niet bij in hoe
veel procent van de gevallen dit ge
beurt. Bovendien is modaal (f
38.000 per jaar) voor een gezin ook
geen weelde.
Tegenover de uitlatingen van de
ministers staan ook andere gelui
den. Uit het rapport 'Minima zon
der marge' blijkt dat ongeveer de
helft van de huishoudens met een
minimum-uitkering gebukt gaat
onder hoge vaste lasten en schul
den. De Vereniging van directeu
ren van sociale diensten (Divosa)
heeft zich onlangs uitgesproken te
gen aantasting van de sociale mini-
Het vermoeden rijst dat de zon
nige voorstelling die sommige be
windslieden van het inkomen van
uitkeringstrekkers hebben, bein-
vloed is door hun politieke voor
oordelen. Premier Lubbers en mi
nister De Koning zijn voorstanders
van een aanzienlijke vergroting
van de afstand tussen de lonen en
de sociale uitkeringen. Zij veron
derstellen, op overigens omstreden
gronden, dat dit goed voor de eco
nomie zal zijn. Dat kleurt hun gun
stige voorstelling van de inko
menspositie van de niet-
werkenden.
Tegenstelling
Goed wetenschappelijk onder
zoek kan de feiten op tafel brengen
en een heldere blik door de ideolo
gische wolken werpen. Uit de on
derzoeken van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek naar de leef
situatie van de Nederlandse bevol
king in 1980 en 1983 blijkt bijvoor
beeld het volgende. De tegenstel
ling in de leefsituatie tussen
werkenden en niet-werkenden is
tussen 1980 en 1983 in verscheide
ne opzichten vergroot. Zo is bij
personen in huishoudens met een
niet-werkend gezinshoofd de inko
mensdaling groter, de vrije tijdsbe
steding sterker versoberd en de ge
zondheid ten opzichte van de
werkenden gedaald. Van de huis
houdens met een werkend gezins
hoofd behoorde in 1980 vijf pro
cent en in 1983 14 procent tot de
laagste inkomensgroep. Bij de
niet-werkenden steeg dit percenta
ge van 37 naar 49 procent.
door
Andries Hoogerwerf
Het merkwaardige is nu dat som
mige bewindslieden niet veel voor
wetenschappelijk onderzoek naar
de nieuwe armoede lijken te voe
len. Van betrouwbare zijde heb ik
vernomen dat onderzoek naar de
gevolgen van bezuinigingsmaatre
gelen voor het welzijn van de bur
gers door de politieke top van het
ministerie van welzijn, volksge
zondheid en cultuur is verboden.
Men had aan dergelijk onderzoek
geen behoefte, omdat men nu een
maal wil bezuinigen.
In dit patroon past ook dat
staatssecretaris De Graaf (sociale
zaken en werkgelegenheid) on
langs in een brief aan de Tweede
Kamer heeft geweigerd een bud
getonderzoek te laten instellen om
meer gegevens te krijgen over de
bestedingsmogelijkheden van
mensen die met een sociaal mini
mum moeten rondkomen. De
staatssecretaris wil volstaan met
het CBS-onderzoek naar de feitelij
ke bestedingen. De hoogte van het
sociale minimum is een politieke
keuze, zegt de bewindsman. Inder
daad, maar dan wel een politieke
keuze die op goede gronden moet
worden gedaan.
Verkiezingskoorts
Het een en ander staat niet los
van de reeds opkomende verkie
zingskoorts in Den Haag. Voorlich
tingsmensen van diverse departe
menten hebben opdracht gekregen
hun bewindslieden duidelijker te
profileren. Bij verkeer en water
staat moet zelfs een 'werkgroep
zaai- en oogstgoed' zijn ingesteld
die nagaat wat de bewindsperso
nen op gang hebben gebracht en
wat er van terecht is gekomen. De
pluspunten kunnen dan in de voor
lichting naar voren worden ge
haald.
Als het kabinet toch graag taken
van de departementen naar het
particulier initiatief wil overdragen
('privatisering'), zou het de verkie
zingscampagne meer aan de poli
tieke partijen kunnen overlaten.
En als reclame van de omroepver
enigingen via betuttelende voor
schriften aan banden wordt ge
legd, zou men iets dergelijks ook
voor de departementale voorlich
ting kunnen overwegen.
Over de vraag wat een goed be
leid is, kan men in verscheidene
opzichten van mening verschillen.
Maar er zijn ook heel oude en fun
damentele uitgangspunten voor
overheidsbeleid die in een brede
kring worden aanvaard. Eén zo'n
uitgangspunt wil ik hier citeren.
„Een rechtvaardige overheid her
kent men aan haar zorg voor het
beschermen van armen en zwak
ken tegen rijken en machtigen. So
ciale wanorde is in de eerste plaats
daar aanwezig waar de arme ver
acht en de zwakke verdrukt
wordt". Wie zou dit gezegd heb
ben? Karl Marx? Nee, het was de
zestiende eeuwse reformator Jo
hannes Calvijn.
Als ook op sociale uitkeringen
moet worden bezuinigd, dan moet
dat in elk geval niet gebeuren op
basis van een kille boekhouders
mentaliteit en sociaal-darwinisti
sche vooroordelen, maar in het ka
der van rechtsbeginselen en op
grond van een zorgvuldig onder
zoek naar de feiten.
(De schrijver is hoogleraar in de af
deling bestuurskunde van de TH
Twente.)
De Raad van Kerken heeft de
Tweede Kamer voorgesteld, een
hoorzitting te houden over de si
tuatie van de mensenrechten op
de door Israël bezette westelijke
Jordaanoever. Hij schrijft dit aan
de vaste kamercommissie voor
buitenlandse zaken naar aanlei
ding van de notitie 'Bezette ge
bieden tegen de achtergrond van
de Midden Oosten-problematiek'
van minister Van den Broek van
Buitenlandse Zaken. De brief
van de raad is nu in de openbaar
heid gebracht door het Centrum
voor Informatie en Documenta
tie Israël in Den Haag.
Het voorstel is een van de aan
bevelingen van de delegatie van
de Raad van Kerken die dit na
jaar een bezoek aan het Midden-
Oosten bracht. Bij dat bezoek
werd de delegatie van verschil
lende kanten ingelicht over
schendingen van mensenrechten
die op de westelijke Jordaanoe
ver zouden gebeuren. Bij terug
keer uit het Midden-Oosten zei
ds. W. R. van der Zee, secretaris
van de Raad van Kerken, het als
'schokkend' te ervaren, dat de si
tuatie van de mensenrechten in
Israël aanleiding geeft om vra
gen te stellen bij de Israëlische
politiek. Hij doelde op de aparte
rechtspleging voor Joden en
Arabieren op de westelijke Jor
daanoever, onteigening van hui
zen van Palestijnen, collectieve
straffen en de toestand in de ge
vangenis van Nabloes waar veel
Palestijnen gevangen zitten.
Voor een hoorzitting, zo sugge
reert de Raad van Kerken, zou
den naast Israëlische getuigen
ook mensen van de Jordaanoe
ver uitgenodigd kunnen worden.
Het voorstel van de raad ge
tuigt, volgens het Centrum voor
Informatie en Documentatie Is
raël, van een 'ongenuanceerde
anti-Israëlische stellingname'.
"Er bestaat geen enkele reden op
het gebied van de mensenrech
ten om Israël te isoleren van zijn
omgeving, tenzij de Raad van
Kerken zich laat leiden door de
politieke belangen van Arabi
sche landen of organisaties, die
zelf de mensenrechten met voe
ten treden".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Oosterwolde-Fochteloo (Fr.)
H. Brouwer Denekamp, te Kat
wijk aan Zee W. Chr. Hovius
Apeldoorn; benoemd tot hulp
prediker te Buurmalsen A. Diep-
eveen, bijstand in het pastoraat
te Scherpenzeel en Eist; aange
nomen naar Lichtenvoorde F. A.
Gijzel Uithuizen, naar Rijswijk
(ZH) kandidaat mevrouw K. van
Bergen Krimpen aan de IJssel.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Hazerswoude P.
Huisman Leeuwarden.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: bedankt voor Dalfsen
P. M. de Wit Lelystad.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Rotterdam-West in
combinatie met 'Dovenzorg' R.
Boogaard Leiden, die bedankte
voor Amersfoort; bedankt voor
Katwijk aan Zee J. Mijnders
Veenendaal, voor Groningen J.
J. van Eckeveld Zeist.
Remonstrantse Broeder
schap: aangenomen naar Ooster
beek (deelwerk) kandidaat J. D.
Noest Tiel.
Niet en wel naar paus. De Re
monstrantse Broederschap zal
volgende jaar mei niet deelne
men aan de ontmoeting en ge
bedsdienst in Utrecht met de
paus. Zolang het oecumenische
gesprek op het niveau van de
Wereldraad van Kerken weinig
voortgang heeft, zou zo'n ge
sprek op nationaal niveau een
suggestie wekken die niet waar
gemaakt kan worden, schrijft het
bestuur van de Broederschap.
Bovendien zou een oecumenisch
gesprek op landelijk niveau moe
ten gebeuren in de Raad van
Kerken.
Het bestuur is ook bezorgd
over het feit dat bij dit bezoek
geen plaats kan worden inge
ruimd voor rooms-katholieken
die de leer van Rome niet ten vol
le kunnen onderschrijven. "Als
vrijzinnig-protestants kerkge
nootschap voelt de Remon
strantse Broederschap zich bij
deze ontmoeting dan ook niet op
haar plaats".
- Het Leger des Heils maakt
straks met drie afgevaardigden
wél zijn opwachting bij de paus.
"Wij zijn zeer geïnteresseerd in
een goede oecumenische samen
werking met de Rooms-Katho-
lieke Kerk", antwoordde het Le
ger.
- Na een stormachtige verga
dering heeft het bestuur van het
12.000 leden tellende Neder
lands-Israëlitisch Kerkgenoot
schap met 12 tegen 11 stemmen
een motie aangenomen waarin
het zenden van een vertegen
woordiging naar de paus in mei
1985 aan strenge voorwaarden
wordt gebonden. De voornaam
ste is wel, dat de paus Israël moet
erkennen. Een andere voorwaar
de is dat de paus zich uitspreekt
over de medeverantwoordelijk
heid van zijn kerk voor jodenver
volgingen gedurende 2000 jaar
en met name over het uitblijven
van een openbare reactie van
kerkelijke zijde in de Tweede
Wereldoorlog.
Het blad 'Dia', een discussie
blad binnen de Christelijke Ge
reformeerde en de Nederlands
Gereformeerde Kerken, is opge
heven. De openhartige manier
waarop het blad 'hete hangijzers'
in deze kringen aanpakte deed
veel stof opwaaien. Gevolg was
dat de synode van de Christelijke
Gereformeerde Kerken de subsi
die in de vorm van steunabon-
nementen voor de kerkeraden -
introk.
Professor dr. J. P. Versteeg
(Apeldoorn), voorzitter van het
stichtingsbestuur van 'Dia', be
treurt de opheffing. Er werden,
zo schrijft hij in het laatste num
mer, onderwerpen aan de orde
gesteld die anders onaangeroerd
zouden zijn gebleven. In een
kerk moet ruimte zijn voor dis
cussie. Anders wordt ze een sek
te.
Reis. Het Vaticaan vindt het
onjuist, dat de reis van zeven Ne
derlandse religieuzen begin dit
jaar naar Nicaragua is gebeurd
buiten de officiële organisaties
van religieuzen en de Nederland
se en Nicaraguaanse bisschop
pen om. Dat blijkt uit een brief
aan de Stichting Nederlandse
Priesterreligieuzen en de Stich
ting Nederlandse Vrouwelijke
Religieuzen.
De zeven (vier zusters en drie
paters) verbleven een maand in
Nicaragua op uitnodiging van de
conferentie van Nicaraguaanse
religieuzen. Bij terugkeer uitten
zij kritiek op de 'grove en schan
delijke' manier waarop de bis
schoppen van dit land en de op
positie geruchten over kerkver
volging gebruiken tegen de san
dinisten. De Vaticaanse brief
gaat overigens niet in op de hou
ding van de religieuzen tegen
over het sandinistische bewind.
