Een knollentuin voor taalvorsers
Vredesactivisten voeren in stilte actie
Nieuw vredesinitiatief
in Britse mijnstaking
Gonzalez verdedigt beleid
Jubilerende Leidse tijdschrift9 beslaat al 32.000 pagina's
VN steunt gewapende
strijd van Namibië
'Gifgrond
altijd
opruimen'
Straf van 20 en 18 jaar
voor dubbele roofmoord
VRIJDAG 14 DECEMBER 1984
PAGINA 23
Redacteuren en assistenten van het Woordenboek der Nederlandse Taal gefotografeerd in de jaren dertig. De
foto is gemaakt ter gelegenheid van het jubileum van Kikkert (zittend, in het midden) die veertig jaar assistent
is geweest, waarvan lange tijd als enige (foto n.v. vereenigde Fotobureaux»
In de regel beschermt Monu
mentenzorg oude waarden te
gen de insluipende terreur van
moderne trends. Maar met ge
voel voor traditie houdt de
Commissie voor taal- en letter
kunde bij de 'Maatschappij der
Nederlandse Letterkunde' in
Leiden zelfstandig het 'Leidse
tijdschrift' buiten de invloed
sfeer van de tegenwoordige
tijd. Al 100 jaargangen leeft de
officieel 'Tijdschrift voor Ne
derlandse Taal- en Letterkun
de' genaamde periodiek haar
eigen leven.
door
Gerard van Putten
Bedaagd, nooit schreeuwerig. In
beginsel wijken opzet en inhoud
van de honderdste editie amper af
van de destijds verschenen eerste
ling. Gelijk de redactieleden van
toen houden de huidige samenstel
lers van het tijdschrift zich voorna
melijk bezig met de historische let
terkunde en de filologie, de weten
schappelijke studie van letteren en
kunst.
"Eigenlijk bestaat het Leidse
tijdschrift 103 jaar. De 'Maatschap
pij der Nederlandse Letterkunde'
is er in 1881 mee begonnen", weet
dr. Heestermans, voorzitter van de
Commissie taal- en letterkunde bij
'de Maatschappij'. "Maar in de oor
log is het niet verschenen, vandaar
dat pas op 15 december het laatste
deel van het honderdste nummer
ter lezing wordt aangeboden".
Een jaargang omvat vier afleve
ringen van 80 bladzijden. Elk
kwartaal scheidt de Commissie
een deel af. De maatschappij laat
het laatste steevast vergezeld gaan
van een hoesje om de afnemers van
de lectuur in de gelegenheid te
stellen de nummers te bundelen.
Bij uitstek laat het 'Tijdschrift
voor Nederlandse Taal- en Letter
kunde' zich lezen door taalvorsers
met een historische achtergrond.
Het blad verschijnt in een beperkte
oplage, rond de 500 exemplaren. In
de schappen van een supermarkt
ontbreekt het blad; zelfs degene
die zich tot een gerespecteerd
boekhandelaar wendt om in het
bezit te komen van het 'Leidse tijd
schrift' moet er op rekenen dat
hem of haar slechts "neen" wordt
verkocht.
"In het algemeen is het tijd
schrift te vinden in de Nederland
se, Vlaamse en Brusselse universi
teitsbibliotheken", meldt Heester
mans. "De doelgroep wordt in
hoofdzaak gevormd door neerlan
dici en studenten. En feitelijk ligt
dat ook voor de hand. In het tijd
schrift wordt onder meer de ety
mologie beschreven, de herkomst
van woorden".
Alle groten
Het gebundelde, inmiddels tot
tweeëndertigduizend pagina's uit-
gedijde document waarin vanuit
allerlei invalshoeken de geschiede
nis van de Nederlandse taal- en let
terkunde wordt belicht, is het tast
bare symbool van het tweede tijd
vak van de historie van de 'Maat
schappij der Nederlandse Letter
kunde'.
"Die", put dr. Heestermans uit
zijn parate kennis, "werd in 1766
opgericht met als voornaamste
doelstelling de Nederlandse taal en
letterkunde te stimuleren. Onder
meer Bilderdijk was er lid van, ei
genlijk alle groten uit die tijd. On
der letterkunde werd toen niet al
leen literatuur verstaan, ook de
taalkunde viel onder dat begrip.
Hele verhandelingen hielden de le
den over de taal, over de bastaard
woorden die er in waren geslopen.
Van die buitenlandse termen wer
den lijsten aangelegd. Eén van die
eerste lijsten verscheen van de
hand van Siegenbeek, een hoogle
raar in de taalkunde. Eind acht
tiende eeuw heeft hij de spelling
van de Nederlandse taal ontwik
keld, de spelling-Siegenbeek. Die
is pas rond 1850 gewijzigd door De
Vries en Te Winkel".
Maar onder de competentie van
de 'Maatschappij der Nederlandse
Letterkunde' vielen in de beginja
ren ook de geschied- en oudheid
kunde. Niemand die zich toen
stoorde aan de combinatie met de
Nederlandse taal- en letterkunde.
"Want", voert Heestermans aan,
"de docenten van die tijd hadden
nu eenmaal al die leeropdrachten
onder beheer".
Zodat het rond 1830 bijvoorbeeld
geen opzien baarde dat de 'Maat
schappij der Nederlandse Letter
kunde' als een Monumentenzorg
avant la lettre in opstand kwam te
gen de voorgenomen afbraak van
het Muiderslot. "Later, in 1923",
onthult Heestermans, "heeft de
Maatschappij zich ook met succes
verzet tegen de demping van de
Mare. Daardoor heeft het althans
dertig jaar geduurd voordat-ie toch
werd drooggelegd".
Leidse club
De 'Maatschappij' was toen al
uitgesplitst in verscheidene com
missies. Als in zovele bedrijven,
verenigingen, organisaties en sa
menwerkingsverbanden vroeg de
hang naar een perfectionistischer
benadering van de diverse mate
ries om specialisatie. "In 1847 werd
een speciale Commissie Taal- en
Letterkunde in het leven geroe
pen", zegt Heestermans, "en een
Commissie Geschied- en Oudheid
kunde".
Nog altijd bestaan die commis
sies, waaruit jaren na de oprichting
nog de Commissie 'Schone lette
ren' is 'afgetakt'. Elke tak van de
'Maatschappij' heeft het recht eens
in de vijfjaar een prijs uit te loven.
Zo heeft de Commissie "Schone
Letteren' in 1979 de dichteres Ida
M. Gerhardt onderscheiden, de
Commissie 'Taal- en Letterkunde'
reikte op 17 november van dit jaar
Neerlandicus en theoloog dr. C. C.
de Bruin de meesterschapsprijs uit
voor diens werk op het gebied van
de neerlandistiek en de theologie.
Sinds 1881 geeft de 'Maatschap
pij' onder de verantwoordelijkheid
van de commissie 'Taal- en Letter
kunde' het 'Tijdschrift voor Neder
landse Taal- en Letterkunde' uit.
Van oudsher heet die uitgave in de
volksmond het 'Leidse tijdschrift'.
"Omdat", weet dr. Heestermans,
redactielid en in het dagelijks le
ven redacteur van zowel het 'Woor
denboek der Nederlandsche Taal'
als hoofdredacteur van de 'dikke
Van Dale', "de docenten die het
tijdschrift in het begin volschreven
uitsluitend uit Leiden afkomstig
waren. De commissie 'Taal- en Let
terkunde' was echt een Leidse
club, dat is heel lang zo gebleven.
Tegenwoordig zijn er van de 12
redactieleden slechts vier uit Lei
den afkomstig. Sinds een jaar of
dertig zit er ook een Vlaming in de
redactie. Nu is dat dr. Taeldeman".
Scherpe pennen
Maar al te vaak hebben de pagi
na's van het 'Leidse tijdschrift'
zich laten beschrijven met scherp
gepunte pennen. Het verwrongen
handschrift van Constantijn Huy-
gens heeft bijvoorbeeld stof gege
ven voor heftige polemieken tus
sen twee redactieleden. De een las
een bepaald woordje anders dan de
ander, waaruit weer voortvloeide
dat aan het hele gedicht een totaal
uiteenlopende betekenis werd toe
gedicht. Gepeperde schriftelijke
disputen zijn er in de jaren veertig
ook gevoerd door de toenmalige
hoofdredactrice van het 'Woorden
boek der Nederlahdse Taal', Jaco-
ba van Lessen, en redacteur Klaas
Heeroma. De inzet van de penne-
strijd? Gevoelswoorden. Woorden
die volgens de 'dikke Van Dale'
niet kunnen worden beredeneerd,
maar die tot het gevoel spreken.
"Ze worden met een zekere inten
tie uitgesproken", licht Heester
mans toe. "Woorden als blup, blop,
plup en plop. Van Lessen en Hee
roma hielden er over dat onder
werp volstrekt andere opvattingen
op na. Ze hebben elkaar flink de
oren gewassen, zij het in het nette.
Schelden doen we niet in ons tijd
schrift'.
Het bezigen van bargoense, on
welvoeglijke of zelfs maar gespier
de taal zou ook niet passen in de
sfeer van fatsoen en wederzijds
respect die de 'Maatschappij der
Nederlandse Taal- en Letterkunde'
sedert de oprichtingsdatum om
geeft. De omgangsvormen van de
leden herinneren aan de gedrags
codes die in vervlogen dagen door
de gegoede burgerij als regels in
het maatschappelijke verkeer wer
den gehanteerd. Niet iedereen
blijkt zich thuis te voelen in die
'Maatschappij'; al aan het eind van
de vorige eeuw beschouwden dich
ters als Kloos en Perk de club als
"niet meer van deze tijd". Heester-
mans: "Ze wilden geen lid worden,
ze vonden de 'Maatschappij' maar
een duffe bende. En ook nu zijn er
schrijvers en dichters die geen lid
willen worden. Ook al worden ze
voorgedragen".
Elitair
Wie wèl wil aanschuiven bij de
leden van de gemeenschap, waarin
de voltooid verleden tijd nog dik
wijls in het heden wordt geplaatst,
zal na voorspraak van een al aange
slotene moeten voldoen aan de
normen die vanaf 1766 gemeen
goed zijn bij de 'Maatschappij'.
"We hebben een elitair imago",
geeft Heestermans toe. "Niet ieder
een komt er bij ons in, het is een
zekere eer om te worden voorge
dragen voor het lidmaatschap.
Voor het merendeel bestaat het le
denbestand uit taal- en letterkun
digen. Mensen die de literatuurwe
tenschap beoefenen, schrijvers en
dichters ook. Maar niet de auteurs
van de 'Boeketreeks'.
Eens per jaar komen de leden
bijeen om onder meer langs demo
cratische weg te beslissen over de
voordracht van een aspirant-lid.
"Die jaarvergaderingen vinden,
nee, hebben moet ik zeggen, met
een zekere plechtigheid plaats.
Van de 1000 leden zijn er meestal
wel een honderd a honderdvijftig
present", vertelt Heestermans met
ingehouden trots.
Begin negentiende eeuw was dat
wel even anders. In die dagen leed
de 'Maatschappij' een kwijnend
bestaan dat pijnlijk tot uiting
kwam op jaarvergaderingen. "Al
leen de voorzitter verscheen toen.
Pas na 1860 is het weer beter ge
gaan, oorzaken zijn daar niet voor
aan te geven. Dikwijls ligt het aan
de uitstraling van een paar men-
Traditie
Zoals het verloop van de jaarver
gaderingen voornamelijk is ge
stoeld op traditie, zo appelleren
ook de bijeenkomsten van de
'Leidse tijdschrift-redactie' zoveel
mogelijk aan de rite van klassieke
gewoontes. "Het hele gebeuren",
zegt Heestermans, "voltrekt zich
geheel volgens het gebruik van de
oprichtingstijd". Geen maand gaat
er voorbij zonder dat de opstellers
zich vanuit alle hoeken van het
land en zelfs België naar Leiden
begeven. "We komen bijeen in het
Snouck Hurgronjehuis aan het Ra
penburg. Na elke vergadering
houdt één van de redactieleden
een lezing, waarna discussie volgt.
Het enige dat er in al die jaren ei
genlijk is veranderd, is dat de ver
gaderingen niet meer ten huize van
één van de redactieleden wordt be
legd. Toen was het de gewoonte
dat de gastheer voor koekjes zorg
de, nu neemt degene die de lezing
houdt ze mee naar de vergadering.
We cultiveren derhalve de traditie
en we hopen dat nog lang te doen".
*Dr. L. te Winkel, met prof. dr. M. de Vries de ontwerper
spelling van 1865.
NEW YORK (AFP/ANP) - De Al
gemene Vergadering van de Ver
enigde Naties heeft dit jaar op
nieuw de „illegale bezetting" van
Namibië door Zuid-Afrika veroor
deeld en haar steun uitgesproken
voor de gewapende strijd van het
Namibische volk onder leiding van
de Zuidwestafrikaanse Volksorga
nisatie (SWAPO).
De Assemblee heeft woensdag
over vijf resoluties gestemd.
Amendementen van onder andere
de Verenigde Staten om hun naam
en die van Frankrijk en Israël uit
de resolutie te schrappen die het
onderhouden van betrekkingen
met Zuid-Afrika veroordeelt, wer
den verworpen. Nederland stemde
vóór die amendementen.
De belangrijkste resolutie, waar
in de illegale bezetting van Nami
bië door Zuid-Afrika werd veroor
deeld, werd aangenomen met 128
stemmen voor, 0 tegen en 25 ont
houdingen. De tweede resolutie,
die met dezelfde stemverhouding
werd aangenomen, onderstreepte
dat elke vreedzame regeling van de
kwestie Namibië gebaseerd dient
te zijn op het onafhankelijkheids
plan van de VN zoals neergelegd in
resolutie 435, die in 1978 door de
Veiligheidsraad werd aanvaard.
De tekst van die resolutie verwerpt
elke koppeling tussen de onafhan
kelijkheid van Namibië en het ver
trek van de Cubaanse troepen uit
Angola.
SHEFFIELD (AP) - Het bestuur
van de Britse mijnwerkersvak
bond heeft gisteren zijn steun ge
geven aan een nieuw vredesinitia
tief van andere vakbondsleiders,
maar het hoofd van de nationale
kolenraad heeft gezegd dat hij er
weinig van verwachtte.
Na een bijeenkomst van het be
stuur van de Nationale Mijnwer-
kersbond (NUM) in Sheffield, zei
vice-voorzitter Mick McGahey dat
de bond instemt met het vredesini
tiatief van de TUC, de Britse vak-
bondsfederatie.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Provinciale Sta
ten van Zuid-Holland hebben gis
teren tijdens de behandeling van
de begroting voor 1985 een motie
aanvaard die er bij het dagelijks
bestuur van de provincie op aan
dringt dat vervuilde gifgrond on
der woonwijken altijd wordt gesa
neerd dan wel geisoleerd. Mocht
dat onmogelijk zijn dan zal de
woonfunctie van zo'n wijk moeten
worden beëindigd.
De motie wijst er voorts op dat
het in bepaalde gevallen goed is
om terughoudend te zijn met het
saneren van vervuilde grond om
dat nieuwe tecnnieken verwerking
ervan in de toekomst wel eens veel
goedkoper kunnen maken. Dit
laatste laat overigens onverlet de
stelling van Provinciale Staten
waar het de sanering van gifgrond
onder woonwijken betreft.
Vakbondleiders van de TUC
praatten vanochtend met minister
van energie Peter Walker over de 9
maanden oude staking tegen de
plannen om 20 mijnen te sluiten.
Ian McGregor, de voorzitter van
de nationale kolenraad, zei dat hij
weinig verwachtte van de bespre
kingen omdat vakbondsvoorzitter
Arthur Scargill geen blijk heeft ge
geven van enige bereidheid tot
concessies. "Er moet iets nieuws
naar voren worden gebracht en de
heer Scargill herhaalt steeds weer
zijn standaard formule", aldus
McGregor.
Scargill was niet aanwezig by de
bestuursvergadering van zyn
bond. Hij moest in Rotherham, een
buitenwijk van Sheffield, voor de
rechter verschijnen, waar hij ervan
werd beschuldigd op 30 mei een
politie-order te hebben genegeerd
om zich te verwijderen van een sta-
kingspost bij de staalfabriek Or-
greave.
Toen bekend werd dat de TUC
vandaag met minister Walker zou
praten, werd gesuggereerd dat de
mijnwerkers concessies hebben
gedaan.
KLOOSTERLINGEN - Een alleen-
staandentoeslag voor kloosterlin
gen, in het kader van de wet twee
verdieners, is niet in strijd met de
richtlijnen van het ministerie of
arresten van de Hoge Raad. Dat
heeft staatssecretaris Koning (fi
nanciën) gisteren gezegd.
De PvdA'ers Kombrink en Ver
meend verweten de staatssecreta
ris tijdens een commissievergade
ring over de 'kloosterlingentoe
slag', in feite twee volstrekt ver
schillende belastingregimes op dit
punt te hanteren die haaks op el
kaar staan.
Op congres Spaanse socialisten
De Spaanse premier Gonzales praat i
vice-premier Guerra (links).
MADRID (GPD) Het flauwe ap-
plaus dat premier Felipe Gonzalez
gisteren na zijn openingstoespraak
tot het 30e partijcongres van de
Spaanse PSOE in Madrid ontving,
mag als symptomatisch be
schouwd worden voor de onvrede
van een groot deel van de bijna
achthonderd gedelegeerden over
het beleid dat de socialistische re
gering de afgelopen twee jaar heeft
gevoerd.
In schril contrast met de reactie
op de toespraak van Gonzalez
stond de klinkende ovatie die het
congres aan de socialistische bur
gemeester van Madrid, Tierno Gal-
van, bracht, toen de „oude profes
sor" kritiek leverde dat het partij
programma onvoldoende nage
leefd was door het kabinet-Gonza-
lez.
In zijn rede, die een uur en drie
kwartier duurde, deed premier
Gonzalez vertwijfeld pogingen de
wrevel bij de congresgangers weg
te nemen. „Het socialistische pro
ject kan niet in twee, noch in vier
jaar gerealiseerd worden, maar is
een project van lange termijn", ver
dedigde Gonzalez zijn beleid, dat
hij vergezeld deed gaan van een
waarschuwing. „Ongeduld, gebrek
aan capaciteiten en onbegrip heeft
ons vele malen in situaties ge
bracht waarin we gezien hebben
hoe onze doelstellingen te pletter
zijn gelopen op de muur van de
realiteit".
Het economische beleid dat de
regering tot dusverre gevoerd
heeft, is volgens Gonzalez de enige
remedie tegen de crisis. De pre-
mier, tevens secretaris-generaal
van de socialistische partij,
rechtvaardigde zijn politiek door
de rethorische vraag te stellen wat
prioriteit had, economische of so
ciale efficiency. Gonzalez gaf zelf
het antwoord door te verklaren dat
het saneren van de economie en de
betalingsbalans en de industriële
hervorming een instrument vor
men om sociale vooruitgang moge
lijk te maken. „Wat vast moet
staan, is of de gekozen weg de juis
te is, maar haast behoort niet tot de
elementen van het socialistische
project". De kritiek als zou het ka
binet het partijprogramma niet na
geleefd hebben, wees Gonzalez
van de hand. Alleen ten aanzien
van de werkgelegenheid erkende
de premier de controle op de werk
loosheid verloren te hebben.
Hoewel hij niet uitvoerig op de
NAVO-kwestie inging, greep Gon
zalez de gelegenheid toch aan om
nogmaals te pleiten voor het aan
blijven van Spanje binnen de NA
VO. onder het mom „dat Spanje
zich niet kan permitteren om de zo
veel jaar van buitenlandse politiek
te veranderen".
ROTTERDAM (ANP) - De recht
bank in Rotterdam heeft gisteren
de 22-jarige D. T. en de 20-jarige
S.R. beiden uit Rotterdam, veroor
deeld tot gevangenisstraffen van
20 en 18 jaar wegens roofmoord op
twee heroïnekoeriers
De rechtbank was van mening
dat deze moorden, die in koelen
bloede volgens vooropgezet plan
waren gepleegd, met de maxi
mumstraf voor dit misdrijf moes
ten worden bestraft. De officier
van justitie had twee maal levens
lang geëist, maar de rechtbank wil
de de daders niet geheel van een
terugkeer in de maatschappij uit
sluiten.
T. beraamde het plan om de twee
heroïnekoeriers, de 35-jarige Turk
N. Turan en het 19-jarige Marok
kaanse meisje Fatima Dahri, te ver
moorden tijdens zijn verblijf in het
reclasseringscentrum 'Groot Bate
laar' in Lunteren begin van dit jaar.
WOENSDRECHT (ANP) - Het
is stil geworden rondom de vre
desactivisten en hun voortduren
de strijd tegen de komst van de
kruisraketten in Woensdrecht.
Stonden hun acties de hele zo
mer en het begin van de herfst
bijna dagelijks in de belangstel
ling, de laatste tijd is de aandacht
voor deze volhouders aanzienlijk
verslapt. Toch zijn ze nog steeds
zeer nadrukkelijk aanwezig in en
rond Woensdrecht en wordt in
elke raadsvergadering wel een
paar woorden aan hun aanwezig
heid in de gemeente gewijd.
In twee kampen, een bij een
voormalige oorlogsbunker pal
tegenover de vliegbasis en een
op de fraaie bosplek Korteven te
gen de noordkant van de basis,
leiden ze een zeer primitief, maar
druk bestaan. En belangrijker
nog, zo vinden zij zelf, er wordt
nog steeds actie gevoerd. Met de
regelmaat van de klok worden er
volgens hen prikacties onderno
men richting vliegbasis, zoals
knippen in de negentien kilome
ter lange omheining van prikkel
draad, objecten een andere kleur
geven en protestkreten op lan
dingsbanen en gebouwen schil
deren.
Volgens een voorlichter van de
luchtmachtbasis Woensdrecht
wordt de leiding niet warm of
koud meer van de acties door de
demonstranten, al baart hun aan
wezigheid in de twee kampen, de
aanwezigheid van de franscis-
caanse wacht en de recente aan
koop van een stuk grond door de
Stichting Atoomvrij Staat pal bij
de basis wel zorg. Grote oplet
tendheid en een goede bewaking
is echter het enige parool, vol
gens de voorlichter. Hij noemt de
acties in tegenstelling tot de me
ning van de activisten zelf, inci
denteel.
Prettiger
De ontruiming van het grote
vredesactiekamp, het VAK, in
juni van dit jaar, heeft de vliegba
sis in ieder geval niet gevrij
waard van verdere acties. Na de
eerste, langdurige verontwaardi
ging over die grote ontruiming,
zijn de vredesactivisten in
Woensdrecht tot de conclusie ge
komen dat twee kampen veel
prettiger is dan één groot kamp,
waar de actievoerders van vele
gemakken als gas, licht, water
riolering en telefoon voorzien
waren.
Door de omstandigheden wel
iswaar gedwongen, leven ze nu
uiterst primitief, maar, zo zeggen
zij zelf, heel prettig. De banden
tussen de bewoners van de twee
kampen zijn zeer hecht. De cara
vans en andere luxe voorzienin
gen worden niet gemist omdat ze
eigenlijk niet nodig zijn, zo valt
van de zijde van de activisten te
beluisteren.
De dag wordt gevuld met wa
ter halen, hout hakken, vuur ma
ken, koffie zetten en in natte tij
den het droog krijgen van lijf, le
den en dekens. Zolang de politie
tenminste geen roet in het eten
gooit door de boel te komen ont
ruimen. Volgens de bewoners
gebeurt dat zo ongeveer om de
veertien dagen. Hun benders,
hutjes van gebogen takken met
zwart landbouwplastic erover,
die dienen als slaapplaatsen wor
den dan meegenomen. Maar net
als het buitenleven went ook dat.
De vredesactivisten zijn inmid
dels vindingrijk en creatief ge
worden in het snel weer opzetten
van de benders en hun „huiska
mer". Luxe betekent nu het ei
genhandig gelegde tegelvloertje
en de oliedrum die met hout ge
vuld als fornuis en kachel dienst
doet. Dekens en meerdere truien
beschermen verder tegen de
kou.
Moreel
Het moreel wordt hoog gehou
den door bezoek en - nooit ge
noeg - post. Het gescheld van de
voorbijgangers en het lucht
machtbewakingspersoneel ach
ter het prikkeldraad is minder
geworden. De twee kampen blij
ven voorts dienen als ontmoe
tingsplaats voor activisten uit
heel het land, want het werkelijk
doel van hun verblijf in Woens
drecht wordt niet uit het oog ver
loren
Dat kan ook haast niet als je
constant oog in oog verkeert met
de afschrikwekkende rollen NA-
TO-draad en de lb'ers (lucht
machtbewaking) erachter, zeg
gen de activisten. We weten waar
we voor zitten. We willen de
mensen aan het denken houden,
al beseffen we wel degelijk dat
we hier de kruisraketten niet te
gen kunnen houden.
De demonstranten zien het als
hun taak om de regering te laten
merken dat er nog steeds men
sen zijn die het kruisrakettenbe-
sluit niet pikken. De kampen in
Woensdrecht zijn een vorm van
permanent verzet, nadrukkelijk
aanwezig en door het Spartaanse
karakter lang niet zo vrijblyvend
als een demonstratie