C oncernrecht moet wettelijk geregeld' Koersdaling zet zich voort Europese wijnpias te groot om ooit nog op te drinken Beursweek Meer klandizie dankzij goedkoper tarief Geringe daling ww-premie Stadspost en PTT in de slag om kerstkaarten Bedrijf failliet personeel op straat ZATERDAG 8 DECEMBER 1984 ECONOMIE PAGINA 9 Accountant rapporteert RSV-commissie DEN HAAG (ANP) - In navolging van West-Duitsland en vooruitlopend op Europese richtlijnen zouden in de Nederlandse wetgeving bepalingen van concernrecht moeten worden opgenomen. Die aanbeveling doet het accountantantsbureau Dijker en Doornbos in zijn vertrouwelijke rapport aan de enquêtecommissie in een nabeschouwing over de de honderden miljoenen die met name De Schelde (KMS) en Wilton-Feijenoord op het moment van de surseance van RSV aan het concern hadden uitgeleend en in feite „grotendeels hadden verspeeld". De accountant meent dat er wettelijk belemmeringen moeten opgeworpen om herhaling te voorkomen. STOCKHOLM - Een vrijblijvend wetenschappelijk onderonsje, giste ren in Stockholm. De Nederlandse wetenschapper dr. Simon van der Meer, verbonden aan het Europees Onderzoekscentrum voor kernenergie in Ba zel (midden), toast op zijn Nobelprijs. Het ontmoette op de receptie, gege ven door de Royal Swedish Academy of Science de eveneens gedecoreerde Amerikaan prof. Bruce Merrifield (links) en de Italiaan prof Rubbia. Het concern heeft volgens de ac countant niet voldaan aan één van de normen, die hij in een wet zou willen aanleggen voor aanzienlijke kasgeldleningen van dochtermaat schappijen aan de moedermaat schappij, „namelijk dat deze ge schiedt aan een solvabele moeder". RSV was op concernniveau zeker niet gezond, zo concludeert de ac countant. Het feit dat KMS en WF enorme bedragen hadden uitstaan bij de houdstermaatschappij kan de di recties van de dochterondernemin gen niet direct worden aangewre ven, aldus het rapport van Dijker en Doornbos, maar dat geldt in veel mindere mate voor de com missarissen van de dochtermaat schappijen. Zij hadden immers al len ook de functie van bestuurder van de houdstermaatschappij. „Hun informatieniveau enerzijds en hun verplichting te waken voor de continuïteit van de dochteron derneming anderzijds botsen dui delijk," aldus de accountant van de enquêtecommissie. Van een strafrechtelijke aanspra kelijkheid van de RSV-bestuur- ders is bij de huidige wetgeving geen sprake, zo wordt in het ac countantsrapport geconcludeerd. Het was geen „diefstal" - het geld werd immers geleend - en evenmin verduistering - want vastgelegd werd dat de lening moest worden terugbetaald. Ingewikkelder Bij het vergrijp dat in de wet als „oplichting" staat omschreven ligt het wat ingewikkelder. Er zijn voor de dochterondernemingen door de RSV-bestuurders geen „verhalen opgehangen." „Hoogstens zou ge steld kunnen worden dat de werk maatschappijen niet goed op de hoogte zijn gebracht van de stand der solvabiliteit van het concern, noch van zijn toekomstperspectie ven," aldus het accountantsrap port. „Bewuste misleiding en valse voorlichting heeft echter stellig niet plaatsgevonden. In nieuwe wetsteksten met be trekking tot het concernrecht „zou kunnen worden gedacht aan bepa lingen die waken voor solvabiliteit en continuiteit bij de dochteron derneming: beperkte winstafvoer aan de beheersende onderneming met regelingen voor minderheids aandeelhouders, verslaglegging over het zakelijke verkeer van de dominerende vennootschap met afhankelijke vennootschap met daarbij behorende stringente ac countantscontrole," zo luidt de slotsom van de nabeschouwing in het accountantsrapport voor de RSV-enquêtecommissie. DEN HAAG (ANP) - Tussen de PTT en de Nederlandse stadspost diensten dreigt dit jaar voor het eerst een geduchte concurrentieslag om de kerstpost te ontstaan. Doordat de diensten nauw samenwer ken bestaat thans de mogelijkheid om alle streekpost (mits het druk werk betreft) binnen een bepaalde regio door particuliere diensten te laten bezorgen - tegen lagere tarieven. Van de ongeveer 120 miljoen kerst- en nieuwjaarskaarten, die er gewoonlijk in Nederland worden verzonden, hopen de stadspostdiensten er dit jaar dan ook tenminste 10 miljoen voor hun rekening te nemen. De stadspost bezorgt een kaart in een enveloppe voor 45 cent, en zonder enveloppe voor 40 cent. De PTT rekent respectievelijk 60 en 50 cent. In diverse provincies, waaronder Noord-Holland, hebben de stadspostdiensten honderdduizenden folders verspreid om het pu bliek op dat prijsverschil te wijzen. De post kan worden afgeleverd bij de stadspostkantoren, maar ook bij agentschappen in supermarkten en sigarenwinkels. Vorig jaar waren er in Nederland 10 stadspostdiensten, intussen is dat aantal uitgegroeid tot 80. Nederlandse Spoorwegen optimistisch gestemd UTRECHT (ANP) - De spoorwegen ver wachten dat ze dankzij het feit dat de trein kaartjes in '85 voor het eerst sinds 40 jaar weer goedkoper worden in plaats van duur der volgend jaar voor het eerst sinds '82 weer meer klandizie te kunnen trekken. NS denkt dat de nieuwe tarieven in '85 onge veer 150 miljoen reizigerskilometers op zul len leveren waarmee het totale reizigersver- voer volgend jaar op circa 9.050 miljoen rei zigerskilometers (het aantal kilometers dat alle reizigers samen afleggen) uitkomt, het peil van '83. Daarmee komt dan een eind aan het vervoersverlies dat NS sinds '83 met name door de forse tariefstijgingen moest i In '83 zakte het reizigersvervoer na zes jaar van gestage stijging voor het eerst weer met 3,5 procent naar ongeveer 9.050 miljoen reizigerskilometers. En dit jaar daalde het vervoer verder onder de „magische grens" van negen miljard. Aan een exacte progno se wil men zich bij NS nog niet wagen („In november en december kan er nog van al les gebeuren") maar het liikt eroD dat het '84 op ongeveer 8,8 tot 8,9 miljard reizigerskilometers uitkomt. In het topjaar '82 verkocht NS nog 9,4 miljard reizigerski lometers. Hoewel er een kleine kans bestaat dat er door de nieuwe tarieven bij NS wat minder geld in het laatje komt, denken de spoorwe gen dat inkomenstenverlies door extra in spanningen te kunnen compenseren. NS gaat de komende weken met adverentie- campagnes en op alle mogelijke andere ma nieren aan de weg timmeren. Of het overi gens zal lukken het forse vervoersverlies van de afgelopen twee jaar weer helemaal goed te maken is nog maar de vraag, zo liet een NS-woordvoerder weten. „Het lijkt me rijkelijk optimistisch die vraag met ja te beantwoorden. Dat is afhankelijk van tal van onzekere factoren. Wat gaat er na '85 met de tarieven gebeuren? Komen er dan weer extra tariefsverhogingen of wordt al leen de inflatie in rekening gebracht? Ook de ontwikkeling van de werkloosheid en de inkomens speelt een belangrijke rol". Prijzen stegen dit jaar met 3 procent DEN HAAG (GPD) - De gemid delde kosten van levensonderhoud zijn dit jaar met ongeveer drie pro cent gestegen. Dit mag worden verondersteld, nu het CBS de stand van het prijsindexcijfer per half november heeft gemeld. Om dat er in de laatste maand van het jaar zelden nog iets verandert, lijkt het definitieve resultaat nu wel duidelijk. Het is een half procent beneden het maximum van de ra ming. De ramingen bleven gedurende het grootste deel van het jaar schommelen tussen 3 en 3,5 pro cent. Later maakte het Centraal Plan Bureau bekend dat eventueel toch wel de 3,5 procent zou worden bereikt. Gevreesd werden toen voor ernstiger gevolgen van de ho gere dollarkoers dan tot dusver is gebleken. Hiermee is de prijsstij ging praktisch gelijk aan die van 1983. Voor volgend jaar wordt 1,5 procent stijging verwacht. Tussen half oktober en half no vember stegen de gemiddelde kos ten van levensonderhoud met 0,2 procent (vorig jaar zelfde periode met 0,3 procent). Duurder werden vers fruit, ziekenhuistarieven, siga retten en dameskleding; goedko per: benzine, vlees en vleeswaren. Het zogeheten inflatieritme is in middels gelijk gebleven met 3,3 procent. HARDERWIJK (ANP) - Alle 180 personeelsleden van het Harderwijkse pluimvee slachterij bedrijf Midden-Ne derland bv hebben gistermid dag te horen gekregen dat zij zijn ontslagen. Gistermorgen heeft de Zwolse rechtbank het faillissement uitgesproken over dit bedrijf. Een eerder aan gekondigd reddingsplan om het bedrijf in afgeslankte vorm te laten doordraaien met zeven tig tot tachtig werknemers, is mislukt, doordat de bank het vertrouwen in het slachterijbe- drijf heeft opgezegd. Curator mr. J.W. van der Krol van het bedrijf heeft dit gistermiddag meegedeeld. Het reddingsplan is met na me ook mislukt doordat over name van het afgeslankte be drijf volgens de wet in zou hou den, dat ook de honderd ontsla gen werknemers tijdens de op zegtermijn nog doorbetaald zouden moeten worden door een eventuele gegadigde. Dit zou een extra lastenpost bete- DEN HAAG (ANP) - De ww-pre- mie die werkgevers volgend jaar moeten betalen, gaat 0,1 procent omlaag. Dat scheelt de werkgevers ongeveer 100 miljoen gulden in het afdragen van premies. Het kabinet heeft daartoe gisteren besloten, omdat door het hoger uitvallen van verschillende andere premies die kenen van nog eens 13 miljoen gulden, aldus Van der Krol. Volgens hem is de schulden last van het bedrijf op dit mo ment nog zo'n 15 miljoen gul den. In opdracht van de bank zal het bedrijf nog een kleine veertien dagen met ongeveer tachtig man doordraaien om een grote order aan Iran te kun de werkgevers moeten betalen de lastenverlichting voor het bedrijfs leven 200 tot 300 miljoen lager dreigde uit te vallen dan de 1,5 mil jard gulden die het kabinet beloofd had. Door de verlaging van de WW- premie wordt het verlies voor de nen leveren. Oorzaak van het faillissement noemt de curator een order van Irak, twee jaar geleden. Dat land zou zijn verplichtingen niet zijn nagekomen, waardoor in één jaar tijd acht miljoen gul den verlies zou zijn geleden. Ook de overschakeling van diepvries naar verse pluimvee- produkten heeft de afgelopen twee jaar te veel geld gekost. De bonden, die vanaf het be gin van de besprekingen over een mogelijk reddingsplan be trokken zijn geweest, toonden zich teleurgesteld over de af loop van de zaak. Volgens be stuurder A. Zeissink van de voedingsbond FNV is één en ander voor een deel te wijten aan het management van het bedrijf. CNV-districtsbestuurder N. Visscher noemde het een tries te zaak dat de bank als finan cier niet bereid kon worden ge vonden door te gaan met de fi nanciering in afgeslankte werkgevers wel niet helamaal goed gemaakt, maar het kabinet acht dat gerechtvaardigd, omdat ook de werknemers hogere premies moe ten opbrengen dan in de Macro Economische Verkenningen ge dacht was. De werknemers moeten ongeveer 150 miljoen gulden meer betalen. JeugcLbanen: De Koning zoekt steun bij bedrijven DEN HAAG (ANP) - Minister De Koning (Sociale Zaken en Werkge legenheid) gaat op korte termijn met het bedrijfsleven om de tafel zitten om van die zijde meer mede werking te krijgen voor de kabi netsplannen voor een 32-urige werkweek voor jongeren. Het kabinet hoopt hiermee de druk op de ketel te houden bij het realiseren van die 32-urige werk week bij de overheid, waarbij mi nister Rietkerk (Binnenlandse Za ken) in zijn overleg op problemen is gestuit. Premier Lubbers zei dit gisteren op zijn wekelijkse pers conferentie. Lubbers herhaalde nog eens dat het het kabinet buitengewoon veel waard is om aan de 32 uur vast te houden. Hij toonde zich beducht voor een proces dat bij het bedrijfs leven een 32-urige werkweek bij de jeugdplannen niet zou zijn te ver wezenlijken als reactie op het niet slagen van de operatie bij de over heid. De bij de Nederlandse Centrale voor Hoger Personeel aangesloten vakbond MHP Metalektro heeft gisterem een verdere verkorting van de gemiddelde werkweek in de metaalindustrie afgewezen. Hetzelfde geldt voor de Vereniging van Hoger Personeel bij het AK- ZO-concern. Elk van de 265 miljoen Europea nen, van baby tot en met bejaar de, zou vanaf vandaag tot Kerst mis elke dag een fles wijn kun nen krijgen uit de Europese 'wijnpias'. Dat overschot aan ta felwijn bedraagt nu 3 miljard li ter, ofwel zo'n 4 miljard flessen. Maar wij Europeanen drinken te weinig wijn en produceren te veel, zodat net als bij de nog veel grotere - melkplas de over schotten de Europese Gemeen schap handen vol geld kosten, naar verwachting 2,5 miljard gul den in 1985. Dat maakt duidelijk waarom de tien landen van de EG de laat ste weken zo'n moeite gehad hebben de noodzakelijke beper king van de wijnproduktie te re gelen en zelfs de regerings- en staatshoofden er aan te pas moesten komen om tot een ak koord te komen. Dat drong des te meer omdat als alles goed gaat - de Europese Gemeenschap per 1 januari 1986 uitgebreid wordt met Spanje en Portugal. En omdat ook in Span je meer wijn wordt geprodu ceerd dan geconsumeerd of geëxporteerd, was het zaak de produktie van de wijn in Italië, Frankrijk, Duitsland, Luxem burg en Griekenland te regelen voordat ook de Spaanse over schotten op de Europese begro ting gaan drukken. Wat cijfers: de Europese Ge meenschap (in feite alleen de hierboven genoemde landen) produceert per jaar bijna 142 mil joen liter wijn, waarvan 110 mil joen liter tafelwijn en 32 miljoen liter kwaliteitswijn. Italië (met 65 miljoen liter tafelwijn) en Frank rijk (41 miljoen liter) zijn de grootste producenten. door Hans de Bruijn Met zijn 265 miljoenen drinken we echter maar krap 80 miljoen liter tafelwijn op. Dat overschot van 30 miljoen liter bevindt zich niet in de wijnkelders van de producenten, maar wordt aange boden voor 'distillatie'. De alco hol wordt er aan onttrokken en die wordt aan de industrie ver kocht. Voor het compenseren van dat 'verlies' trekt de EG die miljarden guldens uit. Opmerkelijk genoeg zijn het juist Frankrijk en Italië die ver antwoordelijk zijn voor de over schotten: in deze traditionele wijnlanden is de wijnconsuaptie sinds 1980 met meer dan tien procent gedaald. De toetreding van Portugal, maar vooral van Spanje zal dit probleem alleen maar vererge ren. Het oppervlak van alle Spaanse wijngaarden bijeen is 65 procent van de wijngaarden in de EG-landen samen. De Spaanse wijnmakers be nutten die wijngaarden voor slechts 25 tot 50 procent. Deson danks is hun produktie ruim 30 miljoen hectoliter per jaar, meer dan een kwart van de totale EG- produktie. Wanneer de Spanjaar den en Portugezen hun produk- tiemogelijkheden ten volle zou den uitbuiten, zou de wijnpias twee maal zo groot kunnen wor den. Zoals de afgelopen weken uit de eindeloze onderhandelingen duidelijk is geworden, waren de wijnlanden niet van harte bereid hun produktie te beperken. Vooral Italië lag dwars, maar dat is begrijpelijk als we weten dat negentig procent van de Italiaan se wijn tafelwijn is, terwijl dat in Frankrijk bijvoorbeeld maar de helft is. Frankrijk produceert meer kwaliteitswijnen en basiswijnen (bedoeld voor verwerking in an dere produkten) en daar zijn de overschotten stukken kleiner, re den waarom voor die sector geen Europese steunregelingen be staan. De Italianen wilden niet alleen opdraaien voor de wijnpias. Zij wezen met de verwijtende vinger naar landen als Duitsland en Lu xemburg die hun wijnen plegen te suikeren, wat een hogere pro duktie blijkt op te leveren. Omdat beide landen vergele ken met Italië en Frankrijk slechts een minimale wijnpro duktie hebben (Duitsland produ ceert welgeteld 0,3 miljoen hec toliter tafelwijn en 5 miljoen hec toliter kwaliteitswijn), was dat verwijt tamelijk potsierlijk. Beperking van de wijnproduk tie is deels een kwestie van ver kleining van de wijngaarden, door het inperken van herbe- plantingsrechten en het geven van rooi-premies, dan wel het be perken van investeringssteun tot investeringen die ten doel heb ben de kwaliteit en niet de kwan titeit van de wijn te verbeteren. Maar voorlopig zal een grotere betekenis moeten worden toege kend aan maatregelen die de boeren verplichten hun teveel geproduceerde wijn ter distilla tie aan te bieden. De tien hebben begin deze week in Dublin afge sproken dat verplichte distillatie zal worden toegepast wanneer de voorraden het 'normale gebruik' van vier maanden te boven gaan, wanneer de prijzen te laag wor den of de produktie met meer dan negen prncent toeneemt. Ook zullen de prijzen die uit de EG-pot worden betaald voor de te distilleren wijn worden be perkt, afhankelijk van de om vang van het overschot. Maar de Europese burgers kunnen de EG natuurlijk ook een handje, of be ter een slokje, helpen door wijn te gaan drinken. door C. Wagenaar Ook dit maal zette de Newyorkse effectenbeurs onverdroten zijn koersdaling voort, ondanks nu en dan een klein technisch her stel. Maar bij toenemende omzet ten liet de Dow Jones-index woensdag 13 punten vallen en na vier dagen handel stond deze in dex 20 punten lager dan vorige week vrijdag. De afgelopen vier maanden is de beurs niet meer zo laag geweest. Ook de andere ef fectenbeurzen, vooral in Japan, werden meegetrokken. Maar het is daarbij opvallend dat met na me de Westeuropese effecten beurzen dat met grote tegenzin doen. De verliezen bleven dan ook zeer beperkt. In Amsterdam bijvoorbeeld stonden de meeste indexcijfers woensdag nog an derhalve punt hoger dan vorige week vrijdag. Pas donderdag ging men ook hier overstag en werden alle eerder deze week be haalde koerswinsten op de index ingeleverd. Wall Street tobt met de ene te genslag na de andere. De belang rijkste is toch wel de steeds hard nekkiger aanwijzing dat het land deze herfst definitief afscheid heeft genomen van het econo misch herstel. Steeds meer cij fers wijzen erop dat ook oktober het heeft laten afweten. Voor de derde achtereenvolgende maal liet ook die maand een daling zien van de binnenkomende or ders voor het bedrijfsleven. La bour Day, de legendarische eer ste maandag van september, bracht voor de Verenigde Staten derhalve geen beslissende om mekeer. Met het nu snel nade rende jaar-ultimo voor ogen zien steeds meer beleggers sombere perspectieven voor 1985 oprijzen voor zowel de economie als voor de effectenbeurs, die daarmee de traditie zou handhaven om na het jaar van de presidentsverkie zingen een flinke baisse te pro duceren. Vorige week liet minister Do nald Regan Wall Street enorm schrikken met een voor Amerika vreemd en voor de beurs zeer on gunstig belastinghervormings voorstel. Dit maal schrok de beursvloer van de president zelf, die het enorme begrotingstekort wil bestrijden met een beperking van de nationale bestedingen. Een half jaar geleden zou dit voornemen met groot gejuich zijn ontvangen; nu wordt ge vreesd dat elke bestedingsbeper king de achteruitgang van het economische proces extra zal versnellen. Feestvreugde Ook op het rentefront werd de feestvreugde wreed verstoord. Daar heerste tot eind vorige week nog het enige optimisme dat Wall Street kon opbrengen en werden de vooruitzichten voor een flinke rentedaling gun stig beoordeeld. Maar door een onverwacht zeer forse stijging van de geldomloop, met bijna 7 miljard dollar, terwijl op hooguit 2 miljard dollar was gerekend, verdween dit optimisme ter stond en trokken de banken hun voornemen om de rente verder te laten dalen in. Nu het kerstsei zoen is begonnen, zal nog meer geld in de circulatie worden ge bracht, zo wordt gevreesd, hoe wel direct inflatiegevaar daar niet uit zal kunnen ontstaan. Daarvoor is de totale geldaanwas dit jaar veel te laag, hetgeen trou wens ook voor velen een aanwij zing is dat er iets scheef loopt met de Amerikaanse conjunc tuur. Toch blijven regeringskringen optimistisch. Voor 1985 wordt een verdere economische groei verwacht van 3 tot 4 procent. In het regeringskamp wordt er ver der op gewezen dat de huidige afkoeling in de Verenigde Staten grotendeels gebaseerd is op een afbouw van de voorraden, die eerder dit jaar nogal waren opge lopen. Ook wordt daar verwacht dat direct na Nieuwjaar de lagere rente, aangenomen dat deze ver der zal inzakken, het economi sche verkeer weer zal doen inten- Overigens wordt er in Europa nog weinig gemerkt van Ameri- ka's conjuncturele afvlakking. Hier heeft zich nu pas de sinds augustus 1982 begonnen Ameri kaanse opleving goed doen voe len. Vele landen zien hun beta lingsbalansen aanmerkelijk ver beteren en ook de perspectieven voor '85 laten zich gunstig aan zien. Zowel Engeland als de Westduitse Bondsrepubliek ver wachten voor 1985 een hogere economische groei, nadat die zich ook in de tweede helft van dit jaar al aanmerkelijk kon ver beteren. Geen wonder dus dat de Westeuropese beurzen zich krachten verzetten om Wall Street in zijn baisse-beweging te volgen. Zowel Londen als Frankfurt boekte in het begin van deze week zelfs nieuwe topniveaus, waarbij eerstgenoemde mede po sitief werd beinvloed door de enorme beleggingsrage in aande len van het vroegere staatsbe drijf Telecam. Premier That chers privatiseringsbeleid heeft vooral ook de kleine man aan deeltjes in dit gigantische tele foonbedrijf in handen gespeeld en die heeft er, na de eveneens zeer succesrijke introductie van de aandelen in New York, flink aan verdiend. Door Wall Streets conjunc- tuurpessimisme kwam er einde lijk weer een eind aan de sterk oplopende koersbeweging van de dollar. Buitenlandse banken boden in paniek dollars aan en de waarde tuimelde flink om laag. Dit maakte uiteindelijk ook een eind aan de weigering van onze beurs Wall Street in zijn baisse te volgen. De gehele week stond de handel overigens al in het teken van bijzonder kleine omzetten en de kooplust die er nog bestond was zeer selectief. Persaldo veranderde er in de po sitie van de internationals wei nig. ABN, Ahold en Elsevier-NDU verloren 5 gulden, maar Holec, Fokker en Schuitema waren 3 tot 5 gulden hoger. Audet kon zelfs tien gulden aantrekken, en de ui terst speculatieve RSV verander de de noodkoers van drie gulden in zes, nu bekend werd dat het rampzalige kolengraafproject in de Verenigde Staten misschien nog ruim 200 miljoen gulden zal kunnen opbrengen. Aandelen en obligaties Boskalis moesten ver der in notering terug. De belangstelling op de Euro pese Optiebeurs nam verder aan zienlijk af. De totale omzet aan contracten zakte van 83.000 op nog geen 62.000. Philips en Akzo zagen nog de meeste call-con- tracten afgesloten, op sommige dagen gevolgd door een flink aantal valuta-opties.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 9