'Plan-Haakmat
nuttige bijdrage'
Lubbers verdedigt
standpunt over WW
RSV-commissie vechtend over de streep
Boltini: 'Ikdieb
duizenden mensen
het leven gered'
NOVIB
Klacht tegen Nederland gegrond
BKR wordt aangescherpt
Kabinet Lubbers reageert positief
hekelt
beleid
regering
Mensenrechtenhof laakt behandeling Turks kind
Fraude bij bedrijfsvereniging
ZATERDAG 8 DECEMBER 1984
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD/ANP) - Het kabinet-Lubbers noemt het gisteren gepresenteerde
plan-Haakmat voor de toekomst van Suriname „een nuttige bijdrage" aan de discussie
over verbetering van de politieke toestand in dat land. Het plan bevat een aantal con
structieve ideeën voor terugkeer naar de democratie in Suriname, aldus een verklaring
van het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag.
NAARDEN (GPD)
„Duizenden mensen heb
ik in de oorlog het leven
gered en ik heb me tij
dens de Duitse bezetting
altijd correct gedragen.
Ik ben er daarom van
overtuigd dat ik dat ver
zetsherdenkingskruis zal
krijgen. Wat er nu ge
beurd is, is een drama".
Toni Boltini, 64, (pseudoniem
voor Toni Akkerman) oud cir
cusdirecteur en bekend van
pretpark Oud-Valkeveen in
Naarden, wijst verontwaardigd
en met grote klem iedere be
schuldiging van de hand als
zou hij in de Tweede Wereld
oorlog de Duitse zaak hebben
gediend.
Boltini kwam in het nieuws,
toen bekend gemaakt werd dat
de uitreiking aanstaande
woensdag in Naarden van het
verzetsherdenkingskruis niet
doorgaat. Aanleiding hiertoe is
een aantal reacties van mensen
uit het voormalig Brabants ver
zet. Volgens deze mensen zou
Boltini aan het begin van de
oorlog verkeerde dingen heb-
ben gedaan. Het Nationaal Co
mité Verzetsherdenkingskruis
in Den Haag stelt op grond van
nieuwe gegevens een nader on
derzoek in. Secretaris C. C. van
den Heuvel verwacht dat dit
onderzoek deze maand nog zal
zijn afgerond. Hij spreekt van
een bijzonder pijnlijke zaak.
Verbaasd
De voorzitter van het voor
malig verzet West-Brabant, P.
A. Wijnen, zegt zich over deze
kwestie te verbazen. „Mij is
niets concreets bekend van een
fout oorlogsverleden van de
heer Boltini. Ik vraag me af wie
het comité heeft benaderd. Ze
ker is. dat dat niemand van on
ze vereniging is. Maar ja, niet
iedere verzetsman is aangeslo
ten bij ons".
Volgens een woordvoerder
van het Comité Verzetsherden
kingskruis heeft Boltini in de
oorlog vele mensen uit Arnhem
geëvacueerd en over de IJssel-
linie heen geholpen. „Vlak na
de oorlog is hij voor het tribu
naal geweest en volledig vrijge
sproken van iedere smet. Bo
vendien heeft hij in 1947 het
herinneringskruis '40-'45 van
het Rode Kruis gekregen voor
zijn verdiensten in de oorlog".
Niet bang
heeft een nader onderzoek in te
stellen: „Ik ben er niet bang
voor", zegt hij. „Ik ben grootge
bracht in een nationaal socialis
tisch gezin in Duitsland. Mijn
vader was een dominante man,
die mij sloeg tot mijn eenen
twintigste. Hij had geen ver
stand van politiek, maar als
Hitier praatte, moesten we onze
bekken houden. Ik geef rond
uit toe dat ik wel een tijdje een
NSB-uniform heb gedragen en
tot '41 lid ben geweest van de
NSB, maar na de Februarista
king in 1941 heb ik mij finaal
van mijn vader gedistantieerd.
Ik kan dan ook zeggen dat ik
mij meer als Nederlander heb
gedragen dan menige Neder
lander. Ik heb onder andere jo
den en zigeuners gesmokkeld
en ben daardoor wel duizend
maal in levensgevaar geweest.
In kringen van het verzet is wel
eens gezegd: die Boltini ver
dient niet één verzetsherden
kingskruis, maar wel 27".
Voor zover bekend, is het nog
niet eerder voorgekomen dat
een eenmaal toegekend ver
zetsherdenkingskruis niet
wordt uitgereikt, omdat op het
laatste moment bezwaren te
gen toekenning aangedragen
worden.
Ook de Tweede Kamer-fracties van
PvdA, CDA en WD hebben in
grote lijnen waardering voor het
gisteren gepresenteerde plan van
de voormalige secretaris van de
Moederbond, Haakmat, voor de
mocratisering van het staatsbestel
in dat land. In een eerste reactie
denken de drie grote fracties in de
Tweede Kamer dat de uitgangs
punten van het rapport-Haakmat
een stap op de goede weg kunnen
zijn naar herstel van de verhoudin
gen in Suriname.
Het plan, afkomstig van arbei
dersgroepen in Suriname, werd in
Den Haag naar buiten gebracht
door de voorzitter-in-ballingschap
van de Surinaamse Moederbond,
Jan Haakmat (broer van de voor
malige minister in het kabinet-
Chin a Sen, André Haakmat). Het
behelst dat er in Suriname in 1986
verkiezingen worden gehouden
voor een nieuwe president en een
Nationale Assemblée (die verge
lijkbaar zou moeten zijn met een
parlement). Een regering van „na
tionale eenheid en verzoening" zou
ADVERTENTIE
EEN VERTROUWD ADRES
JLrJIn$\-JWÏri
VONDELLAAN 45,
2332 AA LEIDEN.
TELEFOON: 071-769303.
FUSTWEG 2,
HOEK OUDE WEG,
2031CJ HAARLEM.
TELEFOON023 - 3192 88.
Alleen bedrijfswagens.
RIJNSBURGERWEG132,
2231 AG RIJNSBURG.
TELEFOON01718 - 2 25 00.
HOOFDSTRAAT 81,
2171 AS SASSENHE1M.
TELEFOON02522 -19124.
GOUWESTRAAT 60A,
2407 BC ALPHEN A/D RljN.
TELEFOON: 01720-75155.
BINNENWEG 2-4.
2411 NA BODEGRAVEN
TELEFOON: 01726-19341.
Alleen bedrijfswagens.
daarvoor de voorbereidingen moe
ten treffen. De huidige regering-
Udenhout zou op 1 januari a.s. die
nen af te treden.
Ontwerp
Volgens Haakmat zou op 1 ja-,
nuari '85 een nieuw kabinet de aan
zet moeten geven tot vorming van
een voorlopige nationale vergade
ring, die zou bestaan uit leden van
de verschillende maatschappelijke
groeperingen in Suriname. De
nieuwe regering zou voorts een
ontwerp moeten opstellen voor
een nieuwe grondwet en een so
ciaal-economisch programma. In
maart 1986 zou de Surinaamse be
volking zich daarover dan via een
referendum moeten kunnen uit
spreken.
Haakmat vindt dat de sinds au
gustus 1980 van kracht zijnde
noodtoestand onmiddellijk moet
worden opgeheven, en dat de bur
gerrechten moeten worden her
steld.
De parlementaire RSV-enquête-
commissie de afgelopen week
haar werk niet in schone harmo
nie kunnen afronden. De sfeer
van conflicten en onenigheid die
begin oktober aan het licht
kwam, heeft tot in de allerlaatste
vergadering voortgeduurd. Het
rapport dat nu gereed is en
maandag openbaar wordt, zal
naar alle waarschijnlijkheid in
een bijlage een minderheids
standpunt bevatten van WD-lid
mr. A. H. Korthals als zichtbaar
bewijs van de onenigheid.
door
Rimmer Mulder
De commissie die onder de
strakke leiding van de keurige
heer Cees van Dijk van het CDA
zo'n nette indruk maakte, is uit
eindelijk niet ontkomen aan de
gewone politieke twisten. Van
Dijk en de zijnen slaagden er lan
ge tijd in hun onderzoekscom
missie het aanzien te geven van
een hoog rechtsprekend college.
Maar begin oktober wreef WD-
leider Nijpels de dames en heren
onder de neus dat ze niet met
rechtspraak maar met politiek
bezig zijn.
Aanleiding voor Nijpels om
alarm te slaan, waren de berich
ten dat het eindrapport van de
commissie harde kritiek op de
huidige vice-premier en minister
van economische zaken Van Aar-
dennc zal bevatten. Die kritiek
was de afgelopen weken ook de
oorzaak van het conflict tussen
Korthals (met de steun van het
plaatsvervangend lid mevrouw
Rempt) en de rest van het gezel
Alternatief
Het plan is een alternatief voor
een de afgelopen week in Parama
ribo door de regering-Udenhout
gepresenteerde blauwdruk voor
'democratisering', waarin voorlo
pig geen verkiezingen waren voor
zien, doch vorming van een assem
blée die zou moeten bestaan uit
vertegenwoordigers van militai
ren, vakbeweging en bedrijfsleven.
De plannen komen aan de voor
avond van de herdenking van de
zgn. Decembermoorden (op 8 de
cember 1982 werden 15 vakbonds
leden en politici doodgeschoten).
Een voor deze zaterdag aangekon
digde demonstratie bij het Suri
naamse consulaat in Amsterdam
dreigt uit te monden in een con
frontatie tussen aanhangers van de
Surinaamse bevelhebber Bouterse
en tegenstanders van zijn militaire
regime. Voorzitter Wormer van de
Bouterse-gezinde Unie voor Volks
democratie heeft aangekondigd
dat mensen van zyn groepering het
consulaat zullen verdedigen tegen
demonstranten.
Van Dijk: aanzien. (foto anpi
schap. In twee extra vergaderin
gen is geprobeerd de breuk te he
len. Geen van de betrokkenen
wilde na afloop van de laatste bij
eenkomst, dinsdagavond, iets
vertellen over het verloop.
Hoofdschuldige Korthals meed
de pers als de pest.
Symbool van aanzien
Van meet af aan heeft zo'n poli
tiek conflict binnen de commis
sie erin gezeten. De leden zijn en
blijven politici, kamerleden die
gewoon meedraaien in hun frac
ties. Het enige waarin ze zich on
derscheiden van hun collega's
zijn hun bevoegdheden. Ze heb
ben (of hadden) toegang tot stuk
ken die voor anderen gesloten
blijven en ze kunnen mensen on
der ede verhoren. Die bijzondere
rechten geven ook bijzondere
plichten. Daarom kon Van Dijk
zoveel misbaar maken toen hij
DEN HAAG (ANP) - De Beeldende
Kunstenaarsregeling (BKR) wordt
aangescherpt.^ Niet alleen zijn de
beoogde bezuinigingen aanmerke
lijk achtergebleven bij de verwach
tingen, ook is hier en daar de hand
gelicht bij de toepassing. Staatsse
cretaris De Graaf van sociale zaken
en werkgelegenheid heeft dit de
Tweede Kamer gisteren laten we
ten. De aanpassingen worden per 1
'ontdekte' dat WD'ers uit zijn
groep hun bevindingen met hun
fractie-leiding doornamen. Het
was tegen de afspraken en tastte
bovenal het aanzien van de com-
Van Dijk zelf was het symbool
van dat aanzien. Strak en vorm
vast leidde hij de urenlange
openbare verhoren waarvan de
boeiendste stukjes op de televi
sie waren te zien. Hij verwierf
daarmee een bekendheid en een
gezag die verre uitstegen boven
dat van zijn fractievoorzitter De
Vries. Het leek er vaak op dat de
CDA-fractie twee jaar geleden
toch de verkeerde leider had ge
kozen. In de fractie zelf lijkt het
idee dat Van Dijk toch een betere
zou zijn geweest overigens niet
te leven. Deze godvruchtige eco
noom mist de soepelheid om
zo'n geschakeerd gezelschap als
de 43 CDA-leden in de Tweede
Kamer te leiden, zo is het oor
deel.
Sterrendom
De verwachting is ook niet dat
Van Dijk, nu hij eenmaal aan het
sterrendom heeft geroken, blij
vend een glansrol in de fractie zal
opeisen. Hij heeft aangekondigd
als gewoon fractielid verder te
willen, waarschijnlijk wel ho
pend ooit nog eens als minister
of staatssecretaris door het leven
te mogen; en dan wat langer dan
het kleine jaartje dat hij in de ka
binetten Van Agt II en III ont
wikkelingshulp bestierde. De
partij weet ook nog niet of ze van
zijn reputatie kan profiteren
door hem bijvoorbeeld mee te
slepen naar de periodieke mani
festaties in den lande. De opzet is
daar zoveel mogelijk beroemde
januari van kracht.
Er komt tevens per 1 maart 1985
een nieuwe centrale (beleidsadvi-
serende) commissie voor de com
plementaire arbeidsvoorziening
beeldende kunstenaars zoals de
BKR officieel heet. Daarnaast
komt er een Centrale Revisie Com
missie die besluiten van lokale
commissies kan herzien.
zonen en dochteren uit de chris
ten-democratische familie aan
het volk te vertonen. Van Dijk
hoort daar nu wel bij maar hij is
geen man voor kermisachtige
toestanden.
Gebrek aan soepelheid open
baarde zich bij hem ook in de
eindfase van het commissie
werk. Zo heeft Van Dijk wrevel
gewekt met zijn eis dat de indivi
duele leden over het rapport
geen contact zullen hebben met
persvertegenwoordigers voordat
hij maandagmiddag zijn pers
conferentie heeft gehouden. Het
rapport met bijlagen wordt dit
weekeinde al aan de pers ver
strekt onder embargo, net zoals
de Miljoenennota jaarlijks enke
le dagen vóór de derde dinsdag
in september beschikbaar komt.
Over de inhoud daarvan laten be
windslieden zich uitvoerig on
dervragen op persconferenties
en in interviews, alles onder de
strikte afspraak dat het pas die
derde dinsdag 's middags in de
krant en op de televisie mag.
Voorlichters adviseerden de
RSV-commissie een zelfde ge
drag te volgen en verschillende
leden voelden daar alles voor.
Van Dijk niet. Het punt heeft
tweemaal op de agenda gestaan
en beide keren won de voorzitter
het pleit. Pikant is dat ook daar
bij Korthals en Van Dijk het
scherpst tegenover elkaar ston
den.
Plezier
De WD-leiding slaat dit ge
harrewar uiteraard met toene
mend plezier gade. Hoe meer de
RSV-commissie als gewoon poli
tiek gezelschap kan worden ont
maskerd, hoe kleiner de vrees
Bij de uitvoering van de per 1 ja
nuari 1984 aangepaste BKR is ge
bleken dat veel meer kunstenaars
dan verondersteld een inkomen
hadden om voor een BKR-uitke-
ring in aanmerking te kunnen ko
men. Op de regeling werd wel rond
dertig miljoen gulden bespaard;
het dubbele was echter begroot. Er
zitten dan ook nu niet slechts 2100
maar 3000 kunstenaars in de BKR.
hoeft te zijn voor de gevolgen, al
thans wat de positie van minister
Van Aardenne betreft. Vaststaat
dat aan de hand van het RSV-
rapport Van Aardenne wel iets te
verwijten valt. Hij heeft het par
lement niet in alle gevallen goed
voorgelicht en heeft erg grote ri
sico's genomen bij het afgeven
van garanties aan het verliesge
vende scheepsbouwconcern. Bo
vendien is het by een van die ga
rantstellingen ten minste twijfel
achtig of hij wel binnen zijn be
voegdheden is gebleven. Van
Aardenne voelt zelf de boter op
zijn hoofd al smélten en kwam
daarom een paar weken geleden
met de verrassende mededeling
dat RSV veel van het geld niet
als steun maar als voorschot had
gekregen.
Als de Kamer het hard wil spe
len kan ze Van Aardenne het ver
wijt van 'onbehoorlijk bestuur'
maken. Dan rijst direct de vraag
of zo'n man nog wel lid van het
kabinet kan blijven, ook al gaat
het om zonden uit een vroeger
ministerieel leven. De WD-lei
ding heeft al wekenlang aange
kondigd haar eerste man in het
kabinet niet te willen laten val
len, zodat het aftreden van Van
Aardenne automatisch tot een
kabinetscrisis zou moeten lei
den. Het ziet er niet naar uit dat
het CDA het zo hoog wil spelen,
ook al kon je de afgelopen weken
in fractiekringen nog wel eens
krijgshaftige taal horen. 'Sluit
een kabinetscrisis over de RSV-
zaak niet uit,' luidde de waar
schuwing. Het is voor het CDA
gerieflijker het kabinet te laten
zitten met een enigszins aange
taste vice-premier van de WD.
DEN HAAG (ANP) - NOVIB-voor-
zitter Wim Meijer verwijt het kabi
net-Lubbers „willens en wetens"
mee te gaan in de richting van wat
hij beschouwt als „een internatio
nale tegenbeweging", die leert dat
ontwikkelingshulp niet wenselijk
is, en die de nadruk legt op de vrije
markt-relaties als motor voor ont
wikkeling. Bovendien raakt ont
wikkelingsamenwerking door pro
blemen dicht bij huis, als de reces
sie en de spanning tussen Oost en
West, van de politieke agenda, zo
verklaarde hij vandaag op de jaar
vergadering van zijn organisatie in
Amsterdam.
De NOVIB, Nederlandse Organi
satie voor Internationale Ontwik
kelingssamenwerking, is één van
de particuliere organisaties die Ne
derlandse ontwikkelingshulp be
steedt.
Ook de NOVIB twijfelt soms aan
de effectiviteit van hulp, maar
heeft anderzijds ook bemoedigen
de ervaringen met partnerorgani
saties in de derde wereld. Hoewel
er een shock-therapie voor nodig
was heeft „Eén voor Afrika" weer
nieuwe hoop gegeven dat grote
groepen in de bevolking „aan
spreekbaar zijn", aldus Meijer.
Zoiets heeft betekenis voor de
machtsverhoudingen binnen de
coalitie.
Voorwaarde voor het welsla
gen van die opzW is wel dat de
christen-democraten de bescha
diging van Van Aardenne niet te
ver doorvoeren. Anders is het de
WD onmogelijk hem te laten
zitten. De liberalen vinden het
toch al moeilijk te verteren dat
minister-president Lubbers de
meeste lauweren oogst voor het
kabinetsbeleid. WD-leider Nij
pels, voormalig kampioen CDA-
tje pesten, heeft de afgelopen we
ken alles nagelaten wat de coali
tiegenoot zou kunnen irriteren.
De twee regeringspartijen kun
nen daarom aan het grote RSV-
debat beginnen in een sfeer die
heel wat beter is dan vijf weken
geleden.
De premier reageerde met deze op
merkingen op de grote bezwaren
die de Tweede Kamer tegen het
voorstel over de wijziging van de
WWV heeft. Deze sociale voorzie
ning is bestemd voor mensen, die
langer dan een half jaar werkloos
zijn. Na twee jaar vervalt een werk
loze terug in de bijstand.
Momenteel krijgen mannen al
tijd een WWV-uitkering, maar
vrouwen hebben er alleen recht op
als zij kostwinners zijn. Om gelijk
heid van mannen en
bereiken zoals de EG heeft
geëist wil de regering in het
wetsvoorstel aan alle kostwinners
recht op de WWV-uitkering geven.
In de Tweede Kamer bleken af
gelopen woensdag grote bezwaren
tegen dit voorstel te bestaan.,Het is
niet de bedoeling van de vrouwe
nemancipatie om gelijkheid te krij
gen door mannen rechten te ontne
men, maar juist om vrouwen meer
rechten te geven. Bovendien blijft
DEN HAAG (GPD) Het is in prinicipe rechtvaardig om bij de sociale voorzieningen
rekening te houden met de draagkracht in een gezin. Het loslaten van dit beginsel zal het
kabinet „moeilijk, zo niet onmogelijk" vallen. Premier Lubbers zei dit gisteren na afloop
van de ministerraad.
DEN HAAG (ANP) - De Europese Commissie
voor de Rechten van de Mens in Straatsburg
heeft een klacht tegen Nederland wegens de
mogelijke uitwijzing van een kind naar Tur
kije ontvankelijk verklaard. Nederland zou
zich hebben schuldig gemaakt aan schending
van drie artikelen van de Europese Conventie
over de Rechten van de Mens. Deze hebben
betrekking op onmenselijke behandeling (om
dat het kind pas zeven jaar is), op het recht op
een privé-leven, gezin, huis en briefwisseling
zonder inmenging van het openbaar gezag, en
op het recht van man en vrouw van huwbare
De klacht is ingediend door een al sinds 1975
in Nederland wonende Turk, Hace Ibrahim
Taspinar, die in 1976 in Turkije trouwde en het
jaar daarop een zoon kreeg, Murat. Bij de
scheiding, in november 1978, werd Murat on
der de hoede van de vader gesteld, maar de
moeder bleef het kind verzorgen. Taspinar
keerde naar Nederland terug waar hij her
trouwde, maar hij bleef moeder en kind finan
cieel steunen. Op 15 januari van dit jaar stierf
de moeder, die Murat naar Nederland haalde.
Volgens de Nederlandse regering is Murat
onnodig en onwettelijk naar Nederland ge
haald. Hij maakte niet deel uit van het gezin
van zijn vader en diens tweede vrouw, en viel
daarom niet onder de termen van gezinsher
eniging.
De Commissie zal eerst proberen tot een
schikking te komen. Lukt dat niet, dan zal zij
op grond van een feitenonderzoeken uitspraak
doen over het al dan niet schenden van de
Conventie.
de BVG, met 1.500 werknemers en
600.000 verzekerden één van de
grootste bedrijfsverenigingen in
Nederland, gisteren meegedeeld.
De maatregelen tegen de staffunc
tionarissen zyn genomen naar aan
leiding van een onderzoek dat de
Sociale Verzekeringsraad (SVR)
bij de BVG heeft ingesteld. De
woordvoerder wilde „in het belang
van het justitieel onderzoek" geen
mededelingen doen over de om
vang van de fraude. Eind oktober
ontdekte de externe accountant
van de BVG een fraude van 35.000
gulden bij de inkoop van goederen
en diensten.
ZEIST (ANP) - Directeur J.A.C. en
twee niet met name genoemde
stafmedewerkers van de Bedrijfs
vereniging Voor de Gezondheid,
geestelijke en maatschappelijke
belangen (BVG) in Zeist zijn giste
ren op non-actief gesteld wegens
hun mogelijke betrokkenheid bij
fraude bij de inkoop van goederen
en diensten en wegens onzorgvul
digheid in het beleid en de beleids
uitvoering. De chef. algemene za
ken van de BVG is geschorst we
gens een „ernstig vermoeden van
frauduleuze handelingen", waar
van aangifte is gedaan bij de offi
cier van justitie.
Dit heeft een woordvoerder van
het een verkapte discriminatie,
omdat het vrijwel altijd mannen
zijn die kostwinner in een gezin
zijn.
Lubbers betreurde gisteren dat
de Kamer weinig aandacht
schenkt aan de tijdelijkheid van de
wet. Komend voorjaar al moet de
herziening van het stelsel van so
ciale zekerheid alle ongelijkheden
definitief wegnemen.
Verder onderstreepte de premier
dat het bij de WWV niet gaat om
een sociale verzekering, maar om
een sociale voorziening, waarvoor
geen premies behoeven te worden
betaald. Uitgangspunt bij deze
voorzieningen moet de draag
kracht van een gezin zijn, aldus
Lubbers.
Bij sociale verzekeringen ligt dat
heel anders. Daar moet wel dege
lijk gelet worden op gelijkheid van
alle verzekerden, meent Lubbers.
Maar dat is een heel andere discus
sie, die komend vooijaar bij de
stelselwijziging aan de orde moet
komen.
De komende dagen wil de pre
mier nog gaan praten met de rege
ringsfracties om te trachten de
woordvoerders op andere gedach
ten te brengen. „Het is niet alleen
een kwestie van geld. Het gaat ook
om de achterliggende gedachten
van de draagkracht".
AMSTERDAM - Rechtbankpresident Asscher bracht gistermiddag een bezoek aan het Kraakpand 'De Plein-
werker' aan het Amsterdamse Waterlooplein. De parterre van het pand is gekraakt door een groep kunstenaars
en de vraag is nu of de rest van het pand onder dezelfde dagvaarding voor ontruiming valt. (foto anpi
