LEIDSCH
DAGBLAD
Meer SS-20 raketten
Treinkaartje
goedkoper
Voor een tientje
véél wijzer
Suriname wacht
op pl
an voor
democratisering
Mijnwerkers
ingesloten
na explosie
'Laat clubs betalen
voor extra politie'
Sowj et-Unie breidt aantal uit tot 387
1001 uitlaten.
TgPS -AUTOWARENHUIS op bij de nos
Liefdesbrieven meisje
aan leraar doorgestuurd
STRAFKLIMAAT
LEIDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 5 DECEMBER1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37570
Directeur: 6. Koopman
Hooldredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Posttxis 54
2300 AB Leiden
Voor tet.ms. zie colofon
In Taiwan
UPI/AFP) - In de kolenmijn van
Haishan zitten sinds vanmorgen 96
Taiwanese mijnwerkers op 600 me
ter diepte ingesloten. Over de oor
zaak van het ongeluk is nog niets
officieel gemeld, maar er zou zich
een ontploffmg hebben voorge
daan.
Reddingsploegen van in de
buurt gelegen mijnen in de provin
cie Taipeh spoedden zich naar
Haishan om te assisteren bij het
reddingswerk. De Taiwanese pre
mier, Yu Kuo-Hwa, riep op alle
middelen in te zetten bij de hulp.
Haishan ligt 35 km zuidwestelijk
van de Taiwanese hoofdstad. De
mijn biedt 200 mijnwerkers werk.
Het is een van de 120 mijnen die
in Taiwan nog in bedrijf zijn. De
afgelopen vijf maanden zijn rond
60 mijnen op Taiwan gesloten na
dat strengere veiligheidsmaatrege
len waren geëist in verband met
twee ongelukken eerder dit jaar. In
juni kwamen 74 mensen om het le
ven en een maand later bij het erg
ste ongeluk in de Taiwanese ge
schiedenis, 103 kompels.
Winkeldief
kan aangifte
'afkopen'
ALKMAAR (ANP) - Winkeliers in
Noord-Holland laten mensen die
worden betrapt op winkeldiefstal
tegen betaling van vijftig gulden
vrij. De hoofdofficier van justitie in
Alkmaar, mr. Josephus Jitta, wil
hiertegen gaan optreden. "Dit riekt
mij te veel naar chantage", zei de
hoofdofficier in een radioprogram
ma, dat vanochtend door de VARA
werd uitgezonden.
Een verslaggever van de VARA
had zich in het grootwinkelbedrijf
Vomar op heterdaad laten betrap
pen bij het stelen van chocoladelet
ters. Daarop werd hem het aanbod
gedaan om een bedrag van vijftig
gulden aan "administratiekosten"
te betalen. Daarmee zou aangifte
bij de politie worden voorkomen.
Bovendien werd gesteld, dat als de
man voor een tweede keer zou wor
den betrapt, de politie wel zou wor
den ingeschakeld.
Mr. Josephus Jitta, die zei al van
de politie te hebben vernomen dat
iets dergelijks zou voorkomen in
zijn arrondissement, zei hieraan
iets willen doen. Over het door de
VARA-microfoon geregistreerde
voorval zei hij, dat "dit misschien
de eerste zaak zou kunnen zijn."
ROTTERDAM (ANP) - De Rot
terdamse voetbalclubs moeten
een vergoeding betalen voor
het inzetten van extra politie
tijdens 'vandalisme-gevoelige'
wedstrijden. Dat is het oordeel
van de Rotterdamse gemeente
raadscommissie Politie-aange-
legenheden die vandaag bijeen
kwam.
i vindt het no
dig dat de gemeente met de be
sturen van de diverse voetbal
clubs aan tafel gaat zitten om
over de oplossing van dat pro
bleem te praten. Het is de taak
van de voetbalverenigingen
zelf en de KNVB om proble
men met voetbalsupporters te
voorkomen. Als dat niet lukt
dan moet de club voor de ge
volgen opdraaien, zo vindt de
Het PvdA-raadslid Middel
koop ging zelfs nog een stapje
verder. Als de voet
balclubs niet bereid zijn mee te
betalen voor het politie-optre-
den als gevolg van het vandalis
me van voetbalsupporters,
moet maar eens een aantal
wedstrijden niet gespeeld wor
den", aldus Middelkoop.
Mennea stopt:
'Atletiek is
verziekt
door doping'
ROME (Reuter/DPA/SID) - De Ita
liaanse atleet Pietro Mennea, we
reldrecordhouder op de 200 meter
en in 1980 in Moskou Olympisch
kampioen op de zelfde afstand,
stopt met top-atletiek. „Wegens het
overmatige dopinggebruik door
mijn collega's is atletiek niet langer
mijn droomsport", verklaarde de
32-jarige Mennea.
De Italiaan, die het wereldrecord
in 1979 te Mexico op 19.72 secon-
ANP)
den zette, zei dat zijn prestaties
louter zijn gebaseerd op talent en
training. Met behulp van doping
zou ik mijn wereldtijd gemakkelijk
kunnen verbeteren, maar dan zou
ik mijn familie en vrienden niet
meer onder de ogen durven ko
men".
Mennea wil wel als trainer bij de
atletiekwereld betrokken blijven.
BRUSSEL (GPD) - De Sowjet-Unie heeft op het ogenblik
387 SS-20 raketten op haar grondgebied staan. Tot nog
toe ging men binnen de NAVO steeds uit van 378 SS-20
raketten. Dat heeft de Amerikaanse minister Weinberger
(defensie) vanmorgen meegedeeld tijdens een besloten
vergadering van de ministers van defensie van de NAVO
in Brussel.
Nederland heeft de plaatsing van
kruisraketten hier steeds afhanke
lijk gesteld van het aantal nieuwe
SS-20's in de Sowjet-Unie. Minis
ter De Ruiter (defensie) verklaarde
in een eerste reactie op de nieuwe
officiële NAVO-cijfers „het een
zorgelijke ontwikkeling te vin
den". Hij voegde daar echter aan
toe dat „Nederland voor honderd
procent vasthoudt aan de afspraak
dat pas op 1 november 1985 een ba
lans opgemaakt zal worden van het
aantal geplaatste SS-20 raketten".
Volgens minister De Ruiter gaat
het inderdaad om 387 raketten „die
in klassieke zin zyn opgesteld". Hij
verklaarde echter dat het „niet wel
denkbaar is dat de raketten zonder
enige band met een operationele
basis zijn opgesteld" en voegde
daaraan toe dat „Nederland na
drukkelijk uitgaat van het begrip
plaatsing".
Het is duidelijk dat de spraakver
warring over wat precies geplaat
ste raketten zijn, met deze verkla
ringen nog eens extra vergroot
wordt. Minister Van den Broek
(buitenlandse zaken) verklaarde
recent dat wat hem betreft alle
Sowjet-raketten meegeteld moeten
worden. Ook die van een opslag
plaats snel te vervoeren zijn naar
een operationele basis om daar af
geschoten te kunnen worden. Het
lijkt erop dat De Ruiter vast wil
houden aan de SS-20 raketten die
daadwerkelijk opgesteld zijn op
een basis.
Gisteren verklaarde de woord
voerder van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken
dat er meer dan tien nieuwe bases
in aanbouw zijn in de Sojwet-Unie.
De VS verwachten dan ook dat het
aantal opgestelde SS-20 raketten
nog zal stijgen
Ien Dales (PvdA): 'Ook
werkloze vrouwen hebben
recht op wwv-uitkering'.
PAGINA 5
Arafat: 'De deur staat voor
iedereen open'.
PAGINA 7
Werkgevers willen loon
ruimte volledig benutten
voor jeugdbanen.
PAGINA 9
Pele wil president Brazilië
worden: 'Ik heb het land
veel te bieden'.
PAGINA 11
Onenigheid in de KRO na
weglopen van bisschop
Gijsen uit tv-programma.
PAGINA 17
BHOPAL - Een van de eerste foto's
van de giframp die de stad Bhopal
in India trof en waarbij ruim 1200
mensen om het leven kwamen.
Hier een treurende vrouw bij het li
chaam van haar man. De ogen
de vrouw zijn ernstig aangetast
door het gas, dat ontsnapte uit de
chemische fabriek. (fotoANP»
r Bel voor de scherpste prijzen
DEN HAAG (ANP) - Het reizen per
trein wordt per 1 april volgend
jaar goedkoper, gemiddeld 2,5
procent. De prijs van abonnemen
ten gaat wel omhoog, maar
slechts met 1,5 procent. Dat komt
overeen met de volgend jaar ver
wachte waardevermindering van
de gulden.
Dit is de verrassende uitkomst van
overleg tussen de NS en minister
Smit-Kroes (verkeer). Het voorstel
^S om de tarieven met onge-
2,5 procent te verlagen wiikt
sterk 'af van 'de tariefverhoging
Van Westerloo
volgt Enkelaar
PAMARIBO/DEN HAAG (ANP) -
De kans is klein dat de Surinaamse
premier Udenhout vandaag, zoals
afgesproken, zijn plan voor de de
mocratisering van Suriname be
kend zal maken. De bedrijven ei
sen in het nieuwe parlement, de as-
semblée, evenveel zetels als de
vakbeweging. Zo niet, dan bestaat
de kans dat de werkgevers geen
zitting zullen nemen in de assem-
blée.
De assemblée zal, zo verluidt in
zeer goed ingelichte kringen in de
Surinaamse hoofdstad, 30 leden
tellen. De „revolutionaire leiding",
waarmee de legerleiding wordt
aangeduid, zal er daarvan vijftien
aanwijzen, terwijl aan de vakbewe
ging tien zetels en aan het bedrijfs
leven vijf zetels zijn toebedeeld. De
afgelopen dagen is nog druk verga
derd over het democratiserings
plan.
Af en toe regen
Veel bewolking en af en toe regen, in
de middag enkele opklaringen. Mini
mumtemperatuur omstreeks 5 graden.
Middagtemperatuur ongeveer 9 gra
den. Matige, aan de kust af en toe
krachtige, zuidelijke wind, in de mid
dag draaiend naar zuidwest Qf west.
6 december 1984
Zon op: 08.33 uur, zon onder: 16.30 uur.
Maan op: 15.23 uur, maan onder 06.14
De vakbeweging wenst als „mas
sa-organisatie" echter juist een
groter aantal zetels dan het be
drijfsleven. Bestuurders van het
verenigde Surinaamse bedrijfsle
ven hebben nu hun leden bijeenge
roepen om zich op de situatie te be
raden. In kringen van het bedrijfs
leven acht men de kans groot dat
de achterban het democratise
ringsplan onder de huidige voor
waarden zal afwijzen. „Dit is voor
ons geen basis om zaken te doen",
aldus een zegsman. Bij een deel
van het bedrijfsleven leeft ook het
bezwaar dat in het door premier
Udenhout te presenteren democra
tiseringsplan geen enkele verkie
zingsprocedure is opgenomen.
Vakbeweging en bedrijfsleven
zouden er geen principiële bezwa
ren tegen hebben, dat de helft van
het zeteltal in de assemblée toevalt
aan de revolutionaire leiding. De
door de militairen aan te wijzen
vijftien assemblée-leden zullen
naar wordt aangenomen afkomstig
zijn uit de legerleiding (die ook de
voorzitter levert) en de zogenoem
de „volksstructuren" zoals volks- -
comités en de 25-februari-bewe-
ging, waarin aanhangers van het
regime zitten.
Belangrijkste taak van de te vor
men assemblée is de opstelling van
een grondwet. Volgens uitlatingen
van premier Udenhout, vorige
week, zal de assemblée ook de re
gering kunnen controleren en wet
gevende bevoegdheden krijgen.
Udenhout gaf daarover geen nade
re bijzonderheden.
HOGE RIJNDIJK 5. LEIDEN. TEL. 071-120248. (Direkt naast Met Motorhuis).
Ombudsman boos op politie
RIJSWIJK (ANP) - De Rijswijk-
se politie is buiten haar boekje
gegaan door de liefdesbrieven
van een 17-jarige leerlinge aan
haar 47-jarige leraar in te zien en
die vervolgens door te spelen aan
de onderwijsinspectie. Ook min
derjarigen hebben recht op eer
biediging van hun privéleven, en
dat recht is met voeten getreden.
Dat de brieven door de moeder
van het betrokken meisje aan de
politie zijn verstrekt doet daar
aan niets af.
Dat staat in een rapport van de
Nationale Ombudsman, dr. J.
Rang, aan wie de leraar en de
leerlinge hun zaak hebben voor
gelegd. Tussen de twee ontstond
in de loop van 1981 een relatie.
Dit tot ongenoegen van de moe
der, die zich prompt tot de plaat
selijke politie wendde, en daarbij
de dagboeken en corresponden
tie van haar dochter als bewijzen
van de relatie overlegde. De poli
tie zond de correspondentie ver
volgens door naar de gemeente
lijke onderwijsinspecteur. Een
en ander had tot gevolg dat de
leraar per 1 november 1982 werd
ontslagen.
Rang noemt de rol die de poli
tie in deze zaak heeft gespeeld
„onbehoorlijk". Naar zijn oor
deel is inbreuk gemaakt op de
Europese Conventie voor de
Rechten van de Mens, die het
recht op de persoonlijke levens
sfeer waarborgt.
van drie procent, die de minister
aanvankelijk had aangekondigd.
De tariefverlaging is de eerste in
veertig jaar.
Behalve een (eenmalige) prijs
verlaging komt er ook een 60-plus-
kaart voor mannen. Tot nu toe gold
voor mannen de leeftijd van 65
jaar. Voorts zal de Dalurenkaart
straks ook vanaf vrijdagochtend
09.00 uur gebruikt mogen worden,
in plaats van vanaf 18.00 uur.
De minister is gezwicht voor de
argumenten van de spoorwegen,
die nu 12 miljoen zullen besparen
op de bedrijfskosten en bovendien
garanderen dat zij de kosten zullen
terugverdienen door verkoop van
meer treinkaartjes. Als dat niet
lukt zal de NS zelf opdraaien voor
het tekort. Gebleken is dat vooral
de verkoop van enkele reizen en re
tours tegenvalt als gevolg van eer
dere tariefverhogingen.
De tariefverlaging houdt vol
gens NS weliswaar een „gering ri
sico van opbrengstenderving in,
maar daar staat tegenover dat de
maatregelen een wervend effect op
het treinvervoer hebben en een ex
tra stimulans voor NS inhouden",
aldus een woordvoerder.
De VVD-fractie in de Twee-
de Kamer heeft dezer da
gen in een nota over crimi
naliteit en vandalisme een lans ge
broken voor strengere straffen, meer
cellen, minder beroepsmogelijkhe
den, kortom: voor een minder tolerant
strafklimaat dan we in Nederland ge
wend zijn.
Er lijkt voldoende aanleiding te zijn
om zo n appél te ondersteunen: de
klachten over - kleine - criminaliteit en
vandalisme nemen hand over hand
toe, de politie, vooral in de grote ste
den, staat veelal machteloos, ver
dachten die worden aangehouden,
lopen na een uurtje alweer vrij rond,
en slachtoffers van geweldsmisdrij
ven worden soms ernstig verwaar
loosd.
Maar het is de vraag of deze knel
punten worden weggenomen met
een beleid van strenger, harder op
treden, desnoods met voorbijgaan
aan enkele fundamentele beginselen
van onze rechtsstaat.
De nota van de WD bevat zeker
enkele nuttige aanbevelingen, maar
die zijn al eerder tot de desbetreffen
de bewindsman doorgedrongen, bij
voorbeeld tijdens de behandeling van
de justitiebegroting vorige maand.
Het bleek toen ook dat er in de Twee
de Kamer op veel punten overeen
stemming bestaat als het gaat om
een betere bestrijding van kleine cri
minaliteit en vandalisme, alsmede de
hulp aan slachtoffers.
Dat geldt bijvoorbeeld - de WD-no-
ta noemt het nu ook - voor de preven
tie, waarbij de politie meer de straat
op moet en aansluiting moet zoeken
bij bewonersorganisaties en welzijns-
instellingen. Het geldt ook voor een
snellere en bevredigender afhande
ling van strafzaken, die nu veelal blijft
steken in een tekort aan personeel bij
de rechterlijke macht en in samen
hang daarmee een tekort aan cellen.
Maar de WD gaat nog verder: er
moeten minimum-straffen komen
voor ernstige vergrijpen (geweldsmis
drijven, drugshandel), de voorwaar
delijke invrijheidsstelling moet selec
tief worden toegepast en het aante
kenen van beroep tegen een beslis
sing moet tot één keer worden be
perkt. Hier raakt de fractie aan enkele
beginselen van ons strafrechtsys
teem, zonder dat zij duidelijk maakt
waarom.
Het invoeren van minimum-straffen
betekent, dat de rechter gebonden is
aan een norm die geen ruimte laat
voor het beoordelen van persoonlijke
omstandigheden bij de bepaling van
de strafmaat. Gebeurt dat nu dan te
veel? De nota biedt daarover geen
opheldering. Evenmin laat de nota
zich uit over de gevolgen van de hui
dige voorwaardelijke invrijheidsstel
ling en volstaat zij slechts met een
kreet in verband met de huidige be
roepsprocedures. Deze zouden na
melijk door "professionele criminelen
bewust worden misbruikt om langdu
rig uitstel van executie te bewerkstel
ligen".
Het is duidelijk wat de WD wil: een
hardere aanpak van de misdaad,
zonder scrupules. In sommige geval
len - denk aan de drugshandel - hoe
ven het Openbaar Ministerie en de
rechterlijke macht daar niet voor te
rug te deinzen. Het is bovendien ze
ker zinvol het apparaat van politie en
Justitie daartoe te stroomlijnen en
waar nodig uit te breiden. Maar om
daarvoor nu, zonder noemenswaardi
ge argumentatie, een aantal waarde
volle rechtsbeginselen opzij te zetten,
dat gaat wel wat ver.
PASSAGIERS VRIJGELATEN -
De kapers van het Koeweitse vlieg
tuig in Teheran hebben vanoch
tend een gewonde zwarte passa
gier vrijgelaten. De man was gister
ochtend in een gevecht met de ka
pers door zeker twee kogels getrof
fen. Het zou om een van de specia
le Koeweitse veiligheidsagenten
kunnen gaan die met het vliegtuig
meevlogen.
Bij uitgeverijen 36-urige werkweek
UTRECHT (ANP) - De boeken- en tijdschriftenuitgeverijen krijgen met
ingang van begin volgend jaar een werkweek van gemiddeld 36 uur. De
werknemers hebben daarvoor in 1983 en 1984 in totaal 4,5 procent prijs-
compenstaie ingeleverd. In de uitgeverijbranche, die een kleine 10.000
werknemers telt, was al een 38-urige werkweek ingevoerd.
HILVERSUM (GPD) - Hoofdre
dacteur Ed van Westerloo van het
NOS-Journaal wordt de opvolger
van Carel Enkelaar als hoofd van
de Dienst Televisieprogramma's
van de NOS. Hij gaat al op korte
termijn meelopen met Enkelaar en
neemt officieel op 1 april 1985
diens functie over. Enkelaar gaat
dan met pensioen.
Leo Kool, chef van de afdeling
actuele programma's bij de NOS,
wordt plaatsvervangend hoofd
Dienst Televisieprogramma's. Er is
nog geen nieuwe chef voor het
NOS-Journaal benoemd.
Ja. ik wil deze komplete krant over wereld, stad en land oraaa 4 weken
voor t 10.- op proef in de bus ontvangen. Daarna beslis ik over een
definitief abonnement.
Noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 63.10); vóór het abonnement
ingaat, ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
Adres
Tol.
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad,
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Lelden
In plaats van de bon op te sturen, kunt u ook even bellen (071-144941)
