Mitterrand halverwege: droeve balans
Fm
SABA
ia j
rtfi-rop
(van Haren heeft ze)
DINSDAG 27 NOVEMBER 1984
BUITENLAND
PAGINA 9
Oud-socialistenleider Francois
Mitterrand is halverwege zijn
ambtstermijn als president van
de republiek. Nog nooit hebben
zich zo snel zoveel onderdanen
tegen een president van de Vijf
de Republiek gekeerd als tegen
Mitterrand. Ook Mitterrand's
voorganger Giscard d'Estaing
beet tenslotte in mei '81 in het
stof als gevolg van een begrijpe-
door
Rudolph Bakker
lijk uitstotingsproces. Het is voor
de Fransen (en vermoedelijk
voor vele andere ook) nu een
maal onverdraaglijk zeven jaar
lang iedere dag weer voor de tv
en in de krant tegen hetzelfde ge
zicht te moeten aankijken.
Daar komt nog bij dat presi
denten van de Vijfde Republiek
meer macht hebben dan welke
westerse machtshebber dan ook.
En dat maakt dat ze langzaam
maar zeker het uiterlijk krijgen
van een raketreiziger in de eerste
fase van de start. Onder de op
waartse druk nemen hun gezich
ten de vreemdste vormen aan.
President Mitterrand is echter
van zijn maanschot eerder het
slachtoffer geworden dan zijn
voorgangers.
President De Gaulle, die zich
de redder van Frankrijk wist, liet
zich een grondwet op maat ma
ken zoals een ander een pak. Om
op basis daarvan de Fransen te
redden uit hun koloniale slop en
Algerije zijn vrijheid te geven; en
tevens om Frankrijk te ontdoen
van een parlementair systeem
dat regeringen als dominostenen
deed vallen en het land naar bui
ten en naar binnen toe steeds
machtelozer maakte.
De Gaulle's opvolger Georges
Pompidou stierf voor hij zijn
ambtstermijn volmaakte en ont
snapte daarmee aan het geeste
lijk vervormingsproces, dat tij
dens de zeven jaren van Giscard
d'Estaing uiteindelijk leidde tot
de 'stripkoning', die met machte
loze, holle woorden de beperkin
gen van de huidige consumptie
maatschappij probeerde te ver
doezelen om de onmin van de
Franse burgerij glad te strijken.
Mitterrand werd niet gekozen
omdat hij leider van de socialis
ten was, of omdat de Fransen
zijn gezicht zo aanstond. Ze ko
zen hem omdat er geen alterna
tief was voor nog eens zeven ja
ren hetzelfde gezicht. Het was de
eerste grote fout die Mitterrand
en de zijnen maakten door te ge
loven, of zichzelf in te prenten,
dat ze waren gekozen om hun (te
lang voorgekookte) socialistisch
program.
Mitterrand had te lang van de
macht gedroomd - en er ten slot
te de socialisten voor uitgekozen
als laatst mogelijke vehikel om
de macht te verwerven - om niet
meteen al de rol op zich te nemen
die voorgangers pas na jaren te
gen wil en dank niet meer wisten
af te schudden.
Voor Mitterrand is de macht
mythologisch. „Hy is over de
drempel gegaan" - zoals dezer
dagen in een interview met de
president ter inleiding werd ge
schreven „waarachter hij niet
meer gewoon politicus wenst te
zijn, maar niets meer of minder
dan onvervangbaar deel van de
historie.
In zijn lange interview in het
economische tijdschrift l'Expan-
sion kwam Mitterrand halverwe
ge zijn ambtstermijn meer dan
ooit te voorschijn als de voorman
van de socialisten. Sinds de com
munisten de regerings-équipe
verlaten hebben en het gouver
nement van rode-vaandeldragers
nu onder premier Fabius is te
ruggevallen tot de status van
technisch schipperaar op de gol
ven van de wereldeconomie, is er
Mitterrand met het oog op wat
komen gaat alles aan gelegen zijn
kleur te behouden. De perversi
teit van de grondwet steekt dan
de kop meteen weer op.
Uitzondering
President Giscard werd in zijn
tijd door linkse burgemeesters of
andere gezagdragers tijdens zijn
reizen door het land meestal niet
ontvangen. Een van de weinige
uitzonderingen vormde de bur
gemeester van Rijssel, de latere
premier Pierre Mauroy, en dat
hy de president ontving kwam in
de krant. Nu doet zich hetzelfde
voor met Mitterrand.
En een actueel voorbeeld
maakt het probleem duidelijker
dan de theorie. De regering had
Straatsburg de plaatsing van een
zogenaamd synchroton beloofd,
een hoogst ingewikkelde machi
ne om de splijting van stoffen
mee onder de loupe te nemen.
Straatsburg en de gehele Elzas
zijn „rechts".
Te elfder ure nam de regering
zijn woord terug en schonk de
synchroton aan Grenoble, dat als
kiesdistrict in het parlement
wordt vertegenwoordigd door
diens voorzitter en trouwe Mit-
terrand-paladijn Louis Mermaz.
Een regionaal bezoek van pre
sident Mitterrand aan de Elzas
afgelopen donderdag liep dan
ook geheel uit de hand. Burge
meesters zegden ontvangsten af
en de enige burgemeester die
Mitterrand ontving veegde hem
de pan uit en beschuldigde de re
gering van woordbreuk.
De regering antwoordde dat de
EG-partners het synchroton in
Grenoble wilden, de president
wwerd in de Elzas op een histori
sche manier kwaad en riep uit
dat hij zich als president „niet
met alles kan bemoeien".
Hij zegt dat de regering zelf
voor dergelijke beslissingen ver
antwoordelijk is (wat grondwet
telijk niet helemaal klopt, want
de premier is de eerste vazal van
de president) en dat het Franse
volk aan de ene kant roept dat
het geen staatsbemoeiing wil en
aan de andere kant even hard
schreeuwt als de staat niet wil
helpen.
Dat is een wat vreemde r
van redeneren voor een presi
dent van de republiek. Terwijl
Mitterrand er prat op gaat (zoals
in het interview in l'Expansion)
in vele gevallen (en in feite in al
le) „alleen te beslissen", en bo
vendien zodanig kleur bekendt
dat hij te vuur en te zwaard het
mislukte socialistische program
blijft verdedigen, kan hij in de
Elzas niet plotseling de serene
vader des vaderlands zijn, die
zich in het lagere eikenhakhout
niet lokken laat.
Dit probleem kleeft aan de
functie, en niet aan de ene presi
dent of de andere, na president
De Gaulle. Geen wonder dat pre
sidenten in de Vijfde Republiek
zich het liefst en louter met de
buitenlandse politiek bemoeien
en het vuile binnenlandse werk
aan hun „hoogste vazal" en diens
mannen overlaten.
Naarmate de stormram van het
socialistisch program groten
deels is stukgelopen op de poort
van het onverwoestbaar kapita
lisme, blijft er halverwege de
presidentsperiode immers de
taak de droevige balans op te ma
ken. De doodstraf werd terecht
afgeschaft, maar om zijn weder
invoering (in bepaalde gevallen)
wordt steeds harder geroepen.
De vergaande decentralisatie
van het regionaal bestuur was
een historische daad, maar de
nieuwe regionale besturen vielen
zonder uitzondering in handen
van de oppositie.
Een uitbreiding van de sociale
voorzieningen (vijfweekse be
taalde vakantie, pensioenering
bij 60, arbeidstijdverkorting en
andere verworvenheden sloegen
diepe gaten in de begroting, die
nu voor een deel worden opge
vuld met uiterst onpopulaire
maatregelen als een aanzienlijke
belasting op de toch al dure ben
zine en stookolie.
De aanval op de privé-school-
subsidiëring liep uit op de groot
ste nationale protestdemonstra
ties sinds de meidagen van '68;
de poging de rechtse kranten-
magnaat Hersant te onttronen
onder het mom dat de persvrij
heid gered moest worden, liep
smadelijk in het zand.
Nationaliserinng
De nationalisering van de ban
ken bracht tot nu toe geen enkel
voordeel (zoals de president in
l'Expansion zelf bekende), maar
ook de andere genationaliseerde
industrieën leverden niets meer
op, terwijl klassieke staatsbedrij
ven als de posterijen met de dag
onbetrouwbaarder en trager
worden. Dat kwam onder meer
omdat enige communistische
ministers stakingsregelingen
wisten te bewerken die in de
praktijk de PTT sanctieloos lam
leggen.
Mitterrands roem lag tot nu toe
op het terrein van de buitenland
se politiek: zyn toenadering tot
de Verenigde Staten (onder het
uitdelen van velerlei speldeprik-
ken) en de versterking van de
EG; zijn ferme houding tegen
over de Sowjet-Unie en het on
dersteunen van de plaatsing van
de Pershing-raketten in Europa.
Dit beeld van de internationale
staatsman dreigt nu te worden
verstoord door de ongewisheden
rond Tsjaad
Na de parlementsverkiezingen
van '86 zal hoogstwaarschijnlijk
de president met een absolute
meerderheid van rechts te ma
ken krijgen. Kan hij dan nog
twee jaar doorregeren? Oud-pre
mier Barre zegt dat zoiets tegen
de „geest van de staatsinstellin
gen" indruist waarop de presi
dent heel presidentieel in l'Ex
pansion ten antwoord gaf: „Die
geest behoort tot de familie der
dwaallichten".
Goed tehuis gezocht voor lieve
Perzische kater, gecas. tel. 071-
121978.
Vermist: halflangh geheel zwarte
Angora kater, omg. Haarlemmer
weg. Terugbez. tegen beloning.
Tel. 071-131587.
Weg. omstandigh. t.k. 4 Perzen,
van 1 Vfe tot 3 jr.. 3 katers. 1 poes.
met stamb., gecastr. en gesterili-
'seerd. 1 witte en 3 blauwe. Van
100.- tot 200.-. 01719-10928.
TV-VIDEO HIFI
LIGTVOET
TV DEFECT?
Bel van der Greft tv-service, Gerrit
Doustraat 4a.Leiden. Tel.
071-120310.
LUCHTVAART
radio, 32 kleuren 59,- Wébé
Elektro. Breestraat 5. Leiden. 071-
124356.
Piano's nieuw v a. 2695,- ge
bruikt v a. 650.-, huur v a. 400.-
per jaar. J van Urit. Westersingel
42. Rotterdam. Tel. 010-363500.
Te koop: bankstel, eethoek, tele
foonkastje. vitrinekastje, hangklok
plus enige kleine spulletjes, t.e.a.b.
Tel. 071-211393.
(reparatie,
UITDEUKEN/SPUITEN
1957 25 jaar 1982
QARAQC
Voor de gedekte talel
Haarlemmerstraat 165
Lelden. Tel. 140892
De gezellige sokpantoffels voor groot
klein, vele kleuren.
Kom maar kiezen! Maat 18/23 C A
24/276.9528/357.95 ^«7
36/458.95
Corduroy slipper.
Sterke soepele zool.
Alleen in beige. Maat 28/30
31/3518.9536/3919.95
Voor heren 40/47 20.95
Van Harenheëft ze! Warm gevoerde
kraagpantoffels. In
donkerblauw én bordeaux. OH C
Nylon velours. Maat 37/42 XX
Soepele suède slipper met
wintervoering. In do. bruin.
Slijtvaste zool.
Maat 40/46
Luxe suèdine pantoffel met warme
wintervoering. Pastperfekt. ^am
Slijtvaste zool. In grijs. Of
Maat 40/46 X#
Favoriet bij de kleintjes. Past prima, 1
bandsluiting, slijtvaste soepele zool.
In bleu fluweel. Maat 19/23
24/3019.95 IR I
Fluwelen muiltje met geïntegreerde
sleehak, met fraai motief.
In zwart, rood, blauw of beige.
Maat 36/41 A 1
De originele 'Peter Black' pantoffel
moeder, en dochter.In
bleu, beige of grijs. "A Q
Maat 29/42 XI #7
De stoere jongenspantoffel.
Heerlijke wintervoering en makkelijke
ritssluiting. Maat 20/23 Q f%Ë
24/3019.95 |Os7d
Luxe ribcord damesslipper.
Slijtvaste zool met geïntegreerde hak.
Maat 36/41 b*auw/g"ls' 10 O
Past perfekt deze fluwelen hakpantoffel.
Slijtvaste zool. o m
Blauw, met grijze inzet. HT A|
Maat 36/42 JLMmWm
Voor de allerkleinsten hebben we deze
leuke boa-boots. A
In bleu, rood of tan. O Ol
Maat 20/26 Of7«
Behaaglijke Boa slipper met 'n modieus
sleehakje.
Bleu, beige of oud-rose. Of
Maat 36/41 l*ff«7«
Heerlijk warm. Suède bovenmateriaal
met vachtrand en voering.
Diverse kleuren. IQ O
Maat 36/41 ,£^_s5aJk7*7
Komfortabele kameelharen pantoffel.
Bruin.Voprjongens.
Maat 28/30 11 AC
31/3512.95 36/3913.95 11 «7 w?
Voor heren óók in grijs. Maat 40/47 14.95
Fraai en komfortabel, deze hakpantoffel.
Stevige soepele loopzooi.
Donkerblauw/grijs. O 71 AJE
Maat 36/42 X*
Echt in de mode met deze rimpel boot'.
Kies je kleur maar:
beige, blauw, rood of zwart. IX O
Maat 36/41 IW«7
OP ELK
VERLANGLIJSTJE
