Schaken
Z
Bridge
Brok in
de keel
Origineel en
onderkoeld
Belangrijk
trombonist
Mooie plaat,
mooie
opnamen
Voorbeelden
niet te
overtreffen
KRYPTOGRAM
7™
E
7™
O
O
Q
Q
Q
Q
Q
G
G
p
p
G
G
G
G
E
G
O
E
E
E
E
E
E
E
KERB
O
ÜJ
G
G
Z
G
O
G
G
G
G
O
0
G
G
Q
G
G
G
G
O
Q
O
G
G
G
G
O
J
z
G
I
O
G
G
G
G
G
G
G
G
G
J
OPLOSSING
fiÉfAÉmt 8
'1 llfB
r fa.
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1984
PAGINA 33
Pierre Courbois.
Claude Luter
'Blue Clarinet' - (Vogue 502512)
De Franse klarinettist Claude
Luter beleefde zijn doorbraak in
de jazz in 1948 met een optreden
op een festival in Nice. Toeval of
niet, zijn eerste grote succes viel
samen met het begin van een
even belangwekkende als kleur
rijke periode in de geschiedenis
van de Franse jazz.
Parijs herbergde in die dagen
een bruisende 'jazz-scene'. Ame
rikaanse grootheden reisden af
en aan, en leverden aldus een bij
drage aan de ontwikkeling van
wat een van de meest vooraan-
jy bijdragen: Willem S. Winsemius
.1IX/Wim Wirtz
New Association
To be continued' (BV Haast 043)
De groep New Association,
voortgekomen uit de ruim tien
jaar geleden opererende formatie
Association PC, is nu een kwar
tet, waarvan Pierre Courbois de
drummer en organisator is. Hij
wordt nu bijgestaan door de Oos
tenrijkse violist Heribert Wag
ner, de vibrafonist en marimba-
bespeler Ben Gerritsen en bas
sist Ferdi Rikkers, die ook in het
Gelders Orkest speelt.
De meeste composities zijn
van Heribert Wagner, die zich
veelvuldig van volksmuziek-ach-
tige deuntjes bedient. Zijn spel
doet denken aan de Franse vio
list Jean Luc Ponty, zij het dui
delijk minder swingend. De ove
rige musici leggen tijdens de
langdurige intro's van de num
mers wat contrasterende ritmi
sche figuurtjes. Een nadeel is dat
er in deze toch wel originele mu
ziek weinig 'loos' wordt gegaan,
behalve in het laatste nummer
'Moonrise Dance', met een viool
solo die aan een Schotse doedel
zak doet denken en in Perpendi
cular' van Courbois met een
mooie solo van Ben Gerritsen,
die in de andere nummers wat
weinig solerend aan bod komt.
Voor de rest doet de muziek
wat onderkoeld aan, maar is toch
de moeite van het beluisteren
waard.
WSW
Luter drukte op die ontwikke
ling een belangrijk stempel. Hij
was sterk geïnspireerd door de
grote New-Orleans-klarinettist
Johnny Dodds, speelde samen
met o.a. Mezz Mezzrow en lag
met zijn orkest ('ses Lorientais')
aan de voeten van de legendari
sche sopranist Sidney Bechet.
De invloed van Dodds en Bechet
is steeds merkbaar gebleven. Lu
ter heeft dezelfde 'high-tense' vi
brato als Bechet en een soortge
lijke, ietwat benepen toonkleur
als Dodds. Hij zei eens over bei
den: "Het is zo'n beetje alsof je
een vrouw en een maitresse hebt
van wie je allebei erg veel houdt.
Het is moeilijk om te kiezen. Ik
bewonder Dodds, maar ik leefde
samen met Sidney".
In mei van dit jaar - 60 jaar oud
- bracht Luter een ode aan de
nostalgie, toen hij samen met een
aantal oude muzikale makkers
een plaat maakte in de Sidney
Bechet Studio's te Parijs. Het
lijkt een herpersing van een 78-
toerenplaat, alleen de geluids
kwaliteit is natuurlijk beter.
Maar overigens: hetzelfde geluid
en dezelfde stijl als in de jaren
veertig en vijftig. Luter speelt in
wisselende bezetting (met en
zonder banjo of trombone) oer
oude composities in de lijn van
'New Orleans' en de 'blanke' di
xieland: 'Dardanella', 'That Da-
Da Strain', 'Ain't misbehavin',
alsook een tweetal eigen num
mers. Het is een prachtige plaat,
goed voor een brok in de keel.
WW
Ray Anderson
Ray Anderson is één van de be
langrijkste Amerikaanse trom
bonisten. Hij is bekend van groe
pen als die van saxofonist en
componist Anthony Braxton en
die van drummer Barry Altschul.
Daarnaast treedt hij op met zijn
funk- en no wave-groep de Stic-
kaphonics, zoals onlangs in Para-
diso, Amsterdam. Ook was hij de
belangrijkste solist bij de band
van Carla Bley op het afgelopen
North Sea Jazz Festival.
Het trio, ook bekend als Oah-
spe, bestaat verder uit bassist
Mark Helias en drummer Gerry
Hemmingway. De groep maakt
onderhoudende en felle muziek
met veel tempowisselingen en
humor in het kader van een vrije
muziekopvatting. In 'Portrait of
Mark Dresser', een ex-bassist
van de groep, gaat hij een stukje
New Orleans-jazz niet uit de weg.
De felheid schuilt in de toonvor-
ming en niet in de intensiteit of
kracht van de muziek.
In 'Stomping on Enigma's'
wordt de spanning langzaam op
gevoerd en worden de klankmo
gelijkheden van de trombone on
derzocht. In het laatste nummer
'Paucartambo' speelt Anderson
op bongo's en Hemmingway op
steeldrums. Een dansende en
swingende trombonesolo sluit
dat nummer af.
De plaat is mooi opgenomen
met een zwaar geluid van bas en
drums.
WW
Scott Hamilton
The Second Set bevat een
tweede selectie uit een live optre
den van The Scott Hamilton
Quintet in de Yamaha Hall in To
kio, juni 1983. Het moet een ui
terst ontspannen concert zijn ge
weest, getuige de vloeiend uitge
voerde - veelal oude - composi
ties, met een in het algemeen rus
tige begeleiding van piano, gi
taar, bas en drums, en het solitai
re geluid van Hamiltons tenor-
Hamilton is de eigentijdse ex
ponent van een stroming die tal
van beroemde saxofonisten
heeft voortgebracht: Coleman
Hawkins, Paul Gonsalves, Ben
Webster, Johnny Hodges, kort
om de grote rietblazers uit de
big-bandjazz van Duke Ellington
en Count Basie. Zijn spel blinkt
niet zozeer uit door fantasie als
wel door een perfecte ritmiek en
trefzekere, zwoele effecten waar
mee Johnny Hodges in het or
kest van Ellington al eerder grote
laam had verworven. Het is wat
oppervlakkige toehoorders zich
waarschijnlijk voorstellen van de
'echte' saxofoon, ergens in een
rokerige lokaliteit van een ach
terbuurt: een schitterend, melan
cholisch geluid, voorzien van een
overmatige ademtocht. Een tref
fend voorbeeld in dit verband is
het typische Ellington-stuk 'All
toot soon', verder 'All the things
you are' en 'Time after time'.
De tweede kant is van een iets
ander gehalte. 'How insensitive'
bijvoorbeeld doet sterk denken
aan Stan Getz, die met en zonder
'La Gilberto' veel tijd heeft ge
stoken in Latijnsamerikaanse va
rianten van de jazz. Ook het res
terende deel van kant 2 is - met
uitzondering van 'For all we
know' - wat minder traditioneel
gericht en bevat hier en daar ori
ginele arrangementen die zelfs
speels kunnen worden genoemd.
Kortom: mooie plaat, mooie
opnamen.
WW
Toon Roos
'First Impression'
In een interview zei de jonge, in
Leiden niet onbekende, saxofo
nist Toon Roos, datje via B naar
A naar C zal moeten gaan. Voor
lopig zit hij echter nog bij A en
we spreken dan van de beheerste
wijze waarop hij uitgaat van de
traditie van het Coltrane-kwartet
uit de late jaren vijftig. Hij treedt
daarmee in het voetspoor van
zijn leraar en jazzsaxofonist Fer
dinand Povel.
De sound van Roos en zijn
kwartet lijkt erg op die van het
kwartet van pianist Cedar Wal
ton met saxofonist Bob Berg, die
nu overigens bij Miles Davis
speelt. De begeleiders zijn pia
nist Robert Jan Vermeulen, bas
sist Onno Gerrtsen en de drum
mer van het Karei Boehlee trio,
Hans Eykenaar. Ze vullen Roos
keurig aan, zonder opdringerig
te worden. Dit is mede te danken
aan de goede geluidsbalans van
de plaat, opgenomen in de steeds
belangrijker wordende studio te
Monster van drummer/technicus
Max Bolleman.
Naast bekende als 'Yesterdays'
en 'Here's that rainy day' staan er
ook eigen stukken op als 'Peace
of mind' van de saxofonist en
'Waltz for Gerdine van Eykenaar'
die qua sfeer toch wel erg veel op
elkaar lijken. Als geheel valt deze
plaat, voor diegene met heimwee
naar de 'echte' jazz, best mee
maar niet voor iemand die alle
platen van de genoemde voor
beelden al heeft.
WSW
horizontaal
I. Dèt is nog eens een actuele
zender, alleen: levensgevaarlijk.
5. De uitsmijter, de omelet, enzo
voort, het komt allemaal van
haar.
7. Liever niet en zeker niet met 9.
9. De oorsprong van 1.
II. Ik weet, een vreselijke ziekte
kan zich ten goede keren.
12. Heeft grootvader Kaatje om
gekeerd in 't donker?
13. Hier haal je de plaatselijke
bijzonderheden weg.
15. Leergewas dat wat bereikt.
18. De besten worden hier opge
vangen en krijgen een appel.
19. Haal 'em van de drank, dat
geldt voor iedereen.
20. Bij de vorige komt 'ie nu weer
bij, want nu werpt het vrucht af.
22. Iemand die iets overschildert
is een bedrieger.
24. Te vet en te sterk.
25. Weet een onbekende bij een
koe de wangen te zitten?
27. Als die is uitgeschreven moet
je je daaraan houden.
28. Is het meisje overmand door
hekserij?
verticaal
1. Een groep vlugge mensen
2. Is de tienerleeftijd ver te bo-
3. Zo te horen tussen de poten
3
T
9
9
'0
Q
LI
'3
'5
i
9
w
2/
22
23
2<i
W
2»
w
.ACE R|M I SÉKWA5T
|t> U N|P 0 K—
CEL|RAT|b0
HlHE R R 0 R|
ABE
DON
E R C|ME i
SBB E STELLE R|_
A TËl |0|E ERiSP A
■■IB E T E RBMKr EUR
SK I BR 0 TITMIA HTE
E Ml
|E NKÉE T s
JRE
0 K 5 E Lgfr E NjK ERE L
s i m" LI i i
tWeeIhIpf
A ALfV OClE
|R|MAN|B I
van het vee achter de schermen.
4. Wereldse handenarbeid?
5. Hierheen maar, we zetten de
slee weg en laten dit teken staan.
6. Zenuwachtig makend spijker
bed.
8. Dun veertje waar je thee uit
haalt voor de dieren.
10. Lag of zat in het water
11. Pleisterplaats.
14. Men moet P in het schijnsel
van de lamp zetten.
16. Hij wil alles weten over de
vakantie.
17. Maar eens zien of we hem zijn
grote mond kunnen keuren.
21. Nader bij de stilte.
22. Dat geven we iemand met de
waarheid.
23. Daar komt ons brood van
daan en niet zo'n beetje ook.
26. Zo is momenteel 't zinvol.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan R E. Kooi, Seringen-
straat 4, Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
door
Dirk Sikkel
In september is in Glasgow het
vierde wereldkampioenschap
voor microcomputers gespeeld.
Na 7 spannende ronden eindig
den vier programmas met 5 pun
ten op de eerste plaats: Elite X,
Mephisto S., Princhess X en
Psion Chess. De programma's
hebben positioneel wel zwakke
plekken, maar taktisch kunnen
ze aardige dingen doen. Dit kunt
u aan de hand van de vier dia
grammen, die uit dit toernooi af
komstig zijn, aan den lijve onder
vinden. In diagram I is Elegance
met zwart aan zet tegen Chess-
nut 3. Hoe doet zwart zijn naam
eer aan? In diagram II speelt de
Maclntosh-versie van Sargon III
met zwart tegen Intelligent
Chess Software. Hoe wint zwart
aan zet? In diagram III is Intelli
gent Chess Software weer het
slachtoffer van Sargon III, maar
nu de Apple-versie. Hoe combi
neert wit het uit. In diagram IV
kan Mephisto S (zwart) door Df2:
een veelbelovend eindspel krij
gen tegen Colossus 2.1. Zwart
"ziet" echter een veel mooiere
zet. Welke? Oplossingen in de
volgende rubriek.
te A m-
ÉI,
door
Hans Vermin
Vorige week heb ik u kennis la
ten maken met de ballencombi-
natie. Deze keer gaan we hier
mee verder. In de bondscompeti-
tie 1979 tussen Wiersma (wit) en
Bierman besloot de nerveuze
zwartspeler na de zettenreeks
1.33-29 19-23 2.35-30 14-19
3.40-35 10-14 4.30-25 17-22
5.44-40 11-17 6.38-33 6-11
7.42-38 22-27 8.31x22 18x27
9.29x18 tot 12x23?? Na een half
uur nadenken leek hem dit nl.
toch positioneel sterker als 18-
x27! Uit de halve finale N.K. '81
tussen Evert Bronstring (wit) en
Dallinga komt het volgende frag
ment (diagram I). Laatstgenoem
de had 20—24? gespeeld. Zoals
strings naam was haas
de 42-37? Uiteindelijk
de partij wel. Wellicht vond wit
dat zwart na deze ballencombi-
natie teveel compensatie had. In
diagram 2 (Ruesink-Lemmens
België-Nederland '79) dacht de
De Nederlandse Bridge Bond
heeft een nieuwe mijlpaal be
reikt: 1 november j.l. werd het
50.000e lid geregistreerd. De
bridgebond is daarmee één van
de snelst groeiende sportbon
den: in 1970 20.000 leden, in 1977
30.000, in 1980 40.000 en dan nu
50.000. Het 50.000e lid, mevr.
Trudy Grosveld-Felder, is lid van
de Bussumse Bridge Club, de op
twee na oudste vereniging van
Nederland. Het heugelijke feit
werd op de clubavond van BBC
gevierd, met een groot aantal ge
nodigden, waaronder zowel de
nationale teams als het Indonesi
sche bridgeteam dat momenteel
in Nederland verblijft. Bij de ge
zellige feestdrive, onder leiding
van bondsdirecteur Jo Neelis,
mochten de leden van BBC een
partner kiezen uit de genodigden
en vervolgens een serie spellen
afwerken, waaronder dit spel:
753
GB972
OHB1054
2
H109 N A84
G A63 W D H105
O A863 W U O V
983 Z AVI0754
VB62
O V84
O 972
HB6
Noord/NZ. Via 1 Kl (oost)- 1 Ru -
2 Kl - 2 SA werd west veelal lei
der in 3 SA (9 slagen). Aan onze
Het is deze keer alles Skandina-
viè wat de klok slaat, te beginnen
met Denemarken. Daar versche
nen op 5 oktober drie bijzondere
zegels. Met een zegel van 2,70
kroon wordt de 300e geboorte
dag herdacht van de in Bergen
geboren Ludvig Holberg (1684-
1754).
Ter gelegenheid van het feit dat
koning Christian V in 1684 de jo
den toestemming gaf in Kopen
hagen een gemeenschap te vor
men verscheen een 3,70 kr.-zegel.
Naar aanleiding van het Wereld-
communicatiejaar 1983 schreef
de Deense PTT vorig jaar onder
de jeugd van 7 tot 15 jaar een te
kenwedstrijd uit met als onder
werp "communicatie". Tekening
"Postvogel" van Hanna Bach
Hansen werd met de eerste prijs
bekroond. Het is deze tekening
die op een zegel van 1,00 kroon
staat afgebeeld.
Op 22 november, worden twee
grootformaat schilderijen-zegels
in roulatie gebracht. Op een 5,00
kr.-zegel wordt het schilderij
"Carnaval in Rome" afgebeeld
van Christoffer Wilhelm Eckers-
hij later zou zeggen vond hij dit
een mooie lokzet. Immers 33—29
23x24 39x30?? en zwart wint
door 14-20 25x23 en 22-28. Ui
teraard was 33-29 wel schijf
winst: 33-29 23x34 40x20 15x24
32-28 22x33 38x20! Maar Bron-
witspeler een combinatie met
rondslag uit te halen d.m.v
27-22 18x27 33-29 24x22 hier ze
de witspeler dat zwart reglemen
tair 24x31 moest slaan. Aldus ge
schiedde: 24x31 43-39 27x38 39-
33 38x29 34x3 25x34 3x17 (tja het
is niet anders) 12x21, en na de
schijfjes geteld te hebben kwam
wit erachter 1 schijf achter te
staan, terwijl hij na 24x22 wel
een schijf gewonnen had!
Het laatste fragment kwam
voor tussen Luteyn (wit) en on
dergetekende (N.K. '82). Na
14-20 dacht wit even na... en gaf
op vanwege 15x22 50-45?! 1x34
50x36. Een toevallige voorbijgan
ger wees ons er echter op dat na
15x22 geslagen dient te worden!!
speel-
tafel startte de Indonesische
noord met Ru 4, een agressieve
aanval die west direct al een on
verwachte slag opleverde met
Ru V. Ze stak over naar de hand
met harten en speelde Kl 9 na die
ze door liet lopen. Zuid, aan slag
met Kl B, speelde weer ruiten en
nu zat west voor een vervelend
probleem. Nemen en van de mo
gelijk vrij te spelen klaveren pro
fiteren, of ophouden, teneinde
optimale veiligheid in te bou-
Simpel tellen kan hier de oplos
sing brengen. West heeft twee
slagen m zowel schoppen, harten
als ruiten en maximaal vijf in
klaveren, als de heer zich netjes
gedraagt. Dat is samen 11 en er
moet dus, ook in het meest gun
stige geval, altijd nog één slag
verloren gaan. Ophouden is dus
aangewezen en daarvoor zou
west in de praktijk royaal zijn be
loond. West neemt de tweede rui
ten dus niet, wel de volgende, en
speelt klaveren. Die blijken zich
zeer onaardig te gedragen, maar
west is de situatie meester. Zuid
maakt kl H, maar kan geen rui
ten meer spelen en west maakt
de rest: 10 slagen en een score
70 Een tip: indien u een
door
Ton Schipperheyn
heel gunstige uitkomst hebt ge
kregen, kan het nooit kwaad la
ter in het spel zo weinig mogelijk
risico te nemen. Een ander leer
zaam spel:
AV6
O A95
O AH92
862
BI 0943
762
VI093
N 87
WO VB8
O 108743
754
H52
H1043
O B65
AHB
Zuid/OW. Zuid opende 1 SA en
de meeste noordspelers konden
de verleiding niet weerstaan di
rect 6 SA te bieden (12 slagen).
Dat is met een minimale partner
evenwel een hachelijke onderne
ming. Noord heeft een onaan
trekkelijke distributie (4-3-3-3)
en zonder extra lengte zijn al
gauw 34 punten vereist. De waar
heid van die vuistregel bleek
weer eens. Zuid kon geen kant
uit en mocht met één down al
zeer tevreden zijn. Voor liefheb
bers van conventies: hiervoor is
de 'kwantitatieve 4 SA' uitgevon
den. Noord biedt 4 SA en vraagt
daarmee of zuid minimaal of ma
ximaal is; zuid past of biedt 6 SA
In dat geval wordt azen gevraagd
met 4 Kl (Gerber-conventie).
berg (1783-1853) en het schilderij
"Ymer drinkt melk aan de koe
27dhumble" van Nicolai Abra
ham Abildgaard (1743-1809)
prijkt op een zegel in de waarde
van 10,00 kroon.
FAROER-EILANDEN - De Fa-
roer-eilanden kwamen op 10 sep
tember met een visserij-serie:
280 ore, de in 1884 gebouwde
"Westward Ho" 300 óre, vissers
met lijnen aan de reling en 12 kr.,
roerganger. Aan deze zegels zijn
ook maximumkaarten verbon
den.
De Faroer-Eilanden rondden het
uitgiftejaar op 29 oktober af met
een boekje met zes zegels. Afge
beeld worden linoleumsneden
ontleend aan sprookjes van de
Faroese artiste Elinborg Lutzen
Links in het boekje zit een zegel
van 140 öre, de overige zegels
hebben waarden van 280 öre
FINLAND—Op 13 december is
het 250 jaar geleden dat in Fin
land de grondwet werd bekrach
tigd. Naar aanleiding daarvan
verscheen op 6 oktober een 2,00
mark-zegel (oplage 5 miljoen).
Op de zegel ligt op een groen la
ken het originele in Stockholm
gedrukte wetboek.
De 150e geboortedag van de
dichter Aleksis Kivi (1834-1872)
werd door Finland op 10 oktober
gememoreerd door de uitgifte
van een 1,40 markzegel (oplage 6
mi(joen).
Aan de Kivi-zegel is ook een ma-
ximumkaart gekoppeld, de twee
de officiële in Finland.
