Bedrijf moet boeten
voor geluidoverlast
Werkgroep: redt het openbaar toilet
Panden Stationsweg
liggen nu al in puin
Laboratorium
voor stralen-
genetica
viert jubileum
Terugkeer schoorsteen
nieuwbouw onderzocht
Politie pakt
roekeloze
bromfietser
Vervuiling
bij Perquin
valt mee
Boekje over
muziekschool
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1984
LEIDEN
LEIDEN - Wil de gemeente open
bare toiletgelegenheden behou
den, dan moet daar meer geld voor
worden uitgetrokken. Als dat niet
gebeurt, wordt in feite gekozen
voor een opheffing van het open
bare urinoir- en toilettenbestand
op termijn. Aldus luidt de conclu
sie in een ambtelijke discussie-no
ta over openbare urinoirs en toilet
ten.
Die nota is er gekomen op aan
dringen van de raadscommissie
voor ruimtelijke ordening, openba
re werken en verkeer. In een verga
dering van die commissie was een
paar maanden geleden het urinoir
bij het Plesmanviaduct onderwerp
van gesprek. Vrouwenorganisaties
pleitten voor sloop van het urinoir.
Met het verdwijnen van de piasge
legenheid zou het volgens hen met
name 's avonds veiliger worden
voor vrouwen rond het station. De
Leidse Werkgroep Homoseksuali
teit kwam tegen dat voorstel in het
geweer. De LWH wil het urinoir
behouden als een essentieel onder
deel van 'De Baan' (voor het op
doen homoseksuele contacten).
Wethouder Peters koos de zijde
van de vrouwen: het urinoir bij het
station moet volgens hem worden
gesloopt. Daarnaast stelde hij een
nota in het vooruitzicht waarin het
hele bestand aan openbare urinoirs
en toiletten tegen het licht zou wor
den gehouden. Dat is nu dus ge
beurd.
Geconstateerd wordt dat het
aantal openbare toiletten de afgelo
pen jaren flink is gedaald: in de ja
ren vijftig nog 25. nu twaalf (alle
maal in of vlakbij de binnenstad).
Met de sloop van het urinoir aan
het Stationsplein - waarover de
gemeenteraad zich overigens nog
moet uitspreken - blijven er dan
elf over. Negen urinoirs en twee
toiletgroepen onder de Vismarkt
en op de Kaasmarkt.
Alle gelegenheden onder de loep
nemend, constateert het rapport:
"Over het algemeen nog wel te ge
bruiken, maar ze verkeren toch al
lemaal min of meer in vervallen
staat". Momenteel is voor onder
houd en exploitatie twintigdui
zend gulden beschikbaar en "dat is
veel te weinig".
Wordt besloten tot een algemene
sloop, dan kost dat tachtigduizend
gulden. Dat komt dus in feite neer
op vier jaar exploitatie. "Dus op
heffen zou geen grote besparing
opleveren". Bovendien schrijven
de rapporterende ambtenaren:
"Openbare toiletgelegenheden ver
vullen onmiskenbaar een functie
in het stedelijk gebeuren. Ze beho
ren eigenlijk deel uit te maken van
het pakket dat Leiden aan zijn vele
hezoekers te hieden heeft".
Twee varianten
Een besluit tot niet slopen, biedt
de gemeente nog twee mogelijkhe
den: renoveren of saneren en
nieuw bouwen. Het eerste kost de
gemeente naar schatting 350.000
guldens met als jaarlijkse exploita
tie vijftigduizend gulden. "Het na
deel van renovatie is dat er dan ne
gen urinoirs en twee toiletten blij
ven, waarmee het allemaal een
mannenzaak blijft".
Sanering is volgens de rappor
teurs aantrekkelijker: het meren
deel van de urinoirs wordt ge
sloopt en vervangen door zoge
naamde 'krullen' die goedkoop in
aanschaf en onderhoud zijn. Bo
vendien kan er dan een betere
spreiding worden gerealiseerd en
komen de vrouwen er beter af. "In
het kader van de vrouwenemanci
patie uiteraard alleszins te verdedi
gen", aldus de rapporteurs. In die
variant zouden er acht voorzienin
gen komen: drie toiletgelegenhe
den en vijf urinoirs (vier krullen).
De kosten: 300.000 gulden en een
exploitatie van 25.000 gulden. Bei
de operaties ontlopen elkaar wat
dat betreft dus nauwelijks.
In het rapport wordt ook nog een
derde mogelijkheid geopperd: de
'sanisette', het computertoilet
wordt dat genoemd. Een betonnen
gebouwtje met een elektronisch
bewaakt toilet. "Een voorziening
van kwaliteit, uiterst hygiënisch,
bestemd voor vrouwen en mannen
dag en nacht. Na gebruik wordt het
toilet volautomatisch gereinigd en
een geurtje zorgt er voor dat het di
rect door een ander kan worden ge
bruikt".
In Parijs staan al zo'n vierhon
derd sanisettes en Amsterdamse
ambtenaren zijn er bijzonder en
thousiast over, aldus het rapport
In de hoofdstad komen er binnen
kort zeven op proef.
Het rapport: "De sanisette is wel
een kostbare voorziening". De jaar
lijkse huur is 35.000 gulden. Uitge
gaan wordt van vijf sanisettes en
dat maakt dus gezamenlijk 175.000
gulden, eenmalige installatie kost
150.000 gulden. In combinatie met
vier krullen zou dat bijna een ver
tienvoudiging van het huidige on
derhoudsbudget opleveren. De
geestdrift van de rapporteurs is er
nauwelijks minder om: "Maar daar
staat dan wel een voorziening te
genover!".
LEIDEN - Het laboratorium voor
Stralen genetica en Chemische Mu-
tagenese van de Leidse universiteit
bestaat 25 jaar. In 1959 werd prof.
dr. F.H. Sobels als eerste benoemd
op de toentertijd nieuwe leerstoel
in de stralengenetica. De aanlei
ding daarvoor was de bezorgdheid
over de genetische en andere biolo
gische effecten van straling.
In de jaren veertig rapporteerde
de Leidse eredoctor Charlotte
Auerbach al ongerust dat mosterd
gas veranderingen bij het bananen-
vliegje 'Drosophila' kan veroorza
ken.
Toch zou het ongeveer 25 jaar
duren eer ook andere wetenschap
pers ervan overtuigd waren dat
blootstelling aan straling en stof
fen met een gevaarlijke chemische
verbinding gevolgen kan hebben
voor onze gezondheid. Bezorgd-
heid is er overigens niet alleen om
een toename van het aantal erfelij
ke ziekten, maar ook om de ge
vreesde ziekte kanker. Steeds pre
ciezer worden er verbanden aange
toond tussen kanker en voeding;
kanker en luchtverontreiniging;
kanker en straling.
Pas aan het eind van de jaren zes
tig kwam door verbeterde onder
zoeksmethoden vast te staan dat
deze chemische verbindingen zich
ook ophouden in ons voedsel en
drinkwater, en zelfs voorkomen in
de lucht die we inademen.
Het Leidse laboratorium neemt
door de grote deskundigheid op dit
gebied een vooraanstaande plaats
in. Niet alleen door waardevol on
derzoek naar de manier waarop het
Gemeente legt De Nobel dwangsommen op
LEIDEN - Het oud papier- en metalenbedrijf De Nobel aan de Zoeterwoudseweg is in de
laatste weken al zes keer beboet voor het overschrijden van de hinderwet. Gemeente
ambtenaren constateerden de afgelopen weken tot zes maal toe dat de geluidsnorm uit de
hinderwetvergunnig werd overschreden bij het overladen van metalen. De rest van de
voorwaarden uit de hinderwetvergunning komt De Nobel redelijk goed na, aldus een
woordvoerder van de gemeente.
Prof. P.H. Sobels in 'zijn' laboratorium.
genetisch materiaal in ons lichaam
wordt beïnvloed en aangetast,
maar ook door te onderzoeken op
wat voor een manier herstel zou
kunnen optreden. Door de risico's
van straling en bepaalde gevaarlij
ke chemische verbindingen onder
de aandacht van een breder pu
bliek te brengen, wordt ook de
voorlichting niet vergeten.
Het Leidse laboratorium voldoet
eigenlijk aan alle voorwaarden om
wetenschap te kunnen bedrijven.
Aan internationale samenwerking,
zo belangrijk voor Nederland om
iets te kunnen betekenen in die
wereld, is geen gebrek. Een groot
aantal buitenlandse wetenschap
pers, tien tot twaalf per jaar, uit Ja
pan, India, Zuid-Amerika en alle
Europese landen, brengt regelma-
LEIDEN - De Noordwijkse pro
jectontwikkelaar Haghe Project
heeft er geen gras over laten
groeien. Ruim twee weken nadat
de commissie voor de beroep- en
bezwaarschriften heeft geoordeeld
dat het gemeentebestuur een
sloop- en bouwvergunning moet
verlenen, liggen de panden Sta
tionsweg 26 en 28 in puin. Op deze
plek zal een modern kantoorpand
worden gebouwd.
Het college van B en W heeft ge
poogd de sloop tegen te houden
omdat de panden als beeldbepa
lend voor de Stationsweg werden
beschouwd. Projectontwikkelaar
Haghe ging evenwel tegen het col-
legebesluit om een sloop- en bouw
vergunning te weigeren in beroep
bij de gemeentelijke commissie
LEIDEN - Wethouder Tesselaar
(volkshuisvesting) laat berekenen
wat de eventuele financiële voor
delen zijn aan de terugkeer van de
schoorsteen in de nieuwbouw. Het
PvdA-raadslid Van der Pluijm
drong daarop aan gisteravond in
de raadscommissie volkshuisves
ting.
Volgens Van der Pluijm zou het
aanleggen van een schoorsteen
slechts zeven gulden per maand
extra kosten. Dat bedrag is zo te
rugverdiend, omdat mensen niet
het hele huis hoeven te verwar
men. Het PvdA-raadslid wil verder
dat wel de leidingen van een cen-
tig op dit laboratorium een stage
door om kennis te nemen van de
meest vooruitstrevende onder
zoekstechnieken. Het laborato
rium neemt zelf ook actief deel aan
internationale samenwerkingspro
jecten.
Symposium
Om het vijfentwintig jarig be
staan van deze jonge tak van we
tenschap nog eens extra onder de
aandacht te brengen, wordt er vrij
dagmiddag een symposium gehou
den. Op de eerste etage van het
Sylviuslaboratorium aan de Wasse-
naarseweg zullen vele deskundi
gen, waaronder pionier professor
Sobels, hun wetenschappelijke
'vondsten' wereldkundig maken.
'Te hoge huren
Hekkensteegl
LEIDEN - PSP/PPR gaat niet ak
koord met een bouwplannetje voor
zeven woningen aan de Hekken-
steeg en Oude Vest (nr. 171/171a).
De kale huren variëren van 330 gul
den voor een eenkamerwoning tot
530 gulden voor een vierkamerwo
ning. Het raadslid De la Mar vond
dat veel te hoog.
Wethouder Tesselaar erkende
dat gisteravond in de raadscom
missie volkshuisvesting, maar stel
de tevens dat de gemeente al extra
geld (bijna 130.000 gulden) in het
bouwplan stopt om de huren te
drukken.
Omwonenden maken al jaren be
zwaar tegen de overlast van het be
drijf dat op het industrieterrein is
gevestigd. Geluidoverlast en los
papier dat de omgeving vervuilt
zijn de voornaamste klachten.
Maar ernstige kritiek hebben de
omwonenden ook al jaren op de
gemeente, omdat er niet werd op
getreden.
Sinds 15 oktober is de gemeente
echter daadwerkelijk tot optreden
in staat. Voor die datum moest De
Nobel, dat is gevestigd op nummer
9 en 11 aan de Zoeterwoudseweg,
voldoen aan de voorwaarden aan
de hinderwetvergunning, had de
Raad van State bepaald. Indien dat
niet zo was, mocht worden overge
gaan tot het opleggen van een
dwangsom van honderd gulden
per dag. En daar is de gemeente
Leiden nu toe overgegaan.
De dwangsom is steeds opgelegd
voor het overtreden van de toege
stane geluidsnorm. "Op nummer
11 worden oude metalen in- en uit
geladen. Dat mag wel, maar er
wordt te veel lawaai gemaakt", ver
telt milieu-ambtenaar In 't Veld.
De geluidsnormen zijn door de
Kroon opgelegd en "en heel erg
scherp gesteld", aldus In 't Veld.
Vooral het laden van een vrachtwa
gen met behulp van een kraan le
vert een hoop herrie op. Die werk
zaamheden zijn eigenlijk niet uit te
voeren zonder overtreding van de
hinderwetvergunning.
De gemeente is de laatste tijd op
getreden naar aanleiding van
klachten van omwonenden. "Als er
wordt geklaagd en we zijn er op
tijd bij, dan kunnen we wel eens
wat constateren", vertelt In 't Veld
Hij wijst er echter op dat onver
wachte controles op eigen initiatief
door de gemeente niets hebben op
geleverd.
Toekomst
Een andere gemeentelijke
woordvoerder beklemtoont verder
dat niet eeuwig kan worden door
gegaan met het opleggen van
dwangsommen. Daarom bespre
ken B en W binnenkort een notitie,
waarin oplossingen voor de toe
komst staan. Ambtelijk is er geen
overeenstemming over de juiste
oplossing zodat B en W de knoop
moeten doorhakken.
Tot het zover is, blijft de gemeen
te controleren en indien nodig
voor de beroep- en bezwaarschrif
ten.
Deze commissie stelde vast dat
de bouwaanvraag was ingediend
voordat het ontwerp-bestem-
mingsplan voor de Stationsbuurt
(waarin bescherming van de be
staande panden wordt geregeld)
ter visie is gelegd. Daardoor had de
gemeente juridisch niet het recht
de sloop- en nieuwbouwvergun
ning te weigeren.
Twee weken na de uitspraak van
de commissie zijn de panden reeds
met de grond gelijk gemaakt. Als
projectontwikkelaar Haghe met
bouwen net zo snel is als met slo
pen zal aan de Stationsweg weldra
een modern kantoorgebouw verrij
zen van vier verdiepingen hoog
met een kleine 2000 vierkante me
ter vloeroppervlak.
trale verwarming worden aange
legd, maar plaatsing van .de ketel
en de radiatoren moet achterwege
blijven. Later kan dan alsnog wor
den overgeschakeld op centrale
verwarming.
Namens de PSP en PPR zei De
la Mar wel iets te zien in het voor
stel. Alleen de extra kosten die er
zijn voor bewoners van nieuw
bouw wilde hij hebben uitgere
kend, evenals Van der Pluijm. De
la Mar wil dan in zijn fractie het
voorstel in beraad nemen. Wethou
der Tesselaar zegde de berekening
toe.
Hersens (1)
De cursus bi-cerebrale training:
"Het doel van deze cursus is om
de rechter hersenhelft volledig in
te schakelen en deze vervolgens
samen te laten werken met de
linker. Het gevolg hiervan is dat
er een nieuw soort eenheid ont
staat, een mens met meer moge
lijkheden dan voorheen".
Een nieuw soort mens: hoe
vaak zijn die woorden al niet eer
der gebruikt? Door mensen die
meest kwaadaardige bedoelin
gen hadden en ook door lieden
die weliswaar zelf geen vlieg
kwaad deden, maar werden ge
volgd door fanatici van wie dat
niet kon worden gezegd. Oppas
sen, kortom, als iemand deze
woorden in de mond neemt.
Vervuld van wantrouwen heb
ben we dan ook J.J.K. Swart, de
schrijver van bovenstaand proza,
ontvangen. Niet geheel terecht,
zo bleek, want de dertigjarige
Swart lijkt niet iemand die
kwaad in de zin heeft, integen
deel. Of zijn theorieën daarente
gen juist zijn - we hebben geen
idee. Je moet waarschijnlijk her-
senfysioloog zijn om te kunnen
beoordelen wat regelrechte on
zin is en wat niet. Ondertussen
blijft het verhaal dat hij vertelt
interessant.
Interessant omdat hij niet van
de ene op de andere dag zijn
ideeën ontwikkelde. Er was een
serie studie-tegenslagen nodig
alvorens Swart zich ging bezig
houden met de studie van de
rechter- en de linker hersenhelft.
Zo zie je trouwens maar weer
eens hoe tegenslagen ook hun
nut hebben.
Hersens (2)
Na de lagere school bezocht
Swart de ulo. Het wilde niet luk
ken en hij ging naar de LTS. Die
opleiding maakte hij wel af, met
succes zelfs. Hierna leek het hem
een goed idee om de havo te be
zoeken. Ook dat mislukte.
"Nee, dat was niet het moment
waarop ik dacht: en nou is het
afgelopen. Ik ben gewoon thuis -
in Bodegraven - gebleven en heb
het staatsexamen atheneum ge
daan. Ik sleepte dat diploma in
de wacht, ja. Verbaasd daarover
was ik eigenlijk niet, nee, ook de
anderen niet. De anderen, die zag
ik namelijk praktisch nooit, om
dat ik tamelijk geïsoleerd leefde.
Achteraf gezien was het hele
maal niet zo merkwaardig dat ik
dat staatsexamen haalde, want
wat bleek: ik was gewoon niet zo
geschikt voor het schoolse sys
teem".
Swart ging natuurkunde stu
deren. Na ruim twee jaar stapte
hij over op wiskunde. Niet dat hij
zo goed was in dat vak. juist niet.
"Met wiskunde had ik proble
men en daarom dacht ik: ik ga
wiskunde studeren. Noem het
masochisme, ik zeg dan dat die
keuze te maken heeft met mijn
aard. Ik wil graag dingen onder
de knie krijgen, iets van de grond
af leren".
Maar het ging niet goed. "Ik
kwam in de knoei te zitten. Daar
om ben ik begonnen met het toe
passen van psychotherapeuti
sche theorieën. Op mezelf. Je
moet weten: in psychologie ben
ik altijd geïnteresseerd geweest.
Ik ging met mezelf experimente
ren omdat ik dacht: als iemand
zich beroerd voelt, kan de psy
chologie verlichting brengen.
Met je studie in de knoei zitten, is
eigenlijk hetzelfde als je beroerd
voelen. Kortom..."
Hij kreeg een soort aanvallen.
"Later begreep ik dat die aanval
len te maken hgdden met m'n
rechter hersenhelft. Die helft
werd wakker. Merwaardig vind
je? Nou kijk, die helften, die
moet je in dit geval zien als twee
zenders die tegelijkertijd op één
frequentie willen uitzenden. Dan
krijg je geen twee beelden, maar
storing".
Hersens (3)
"Iedereen weet wel iets over
die helften. De linker is domi
nant en bestuurt ons lichaam; de
rechter is de zetel van het beel
dende vermogen, de creativiteit,
de beheersing van de emoties,
om maar een paar dingen te noe
men. Wat de rechter nu precies
doet, daar ben ik me pas laat be
wust van geworden; het is een
onderschatte helft".
Volgt het verhaal over die
avond dat hij in bed lag, keuken
geluiden hoorde, en het net was
alsof hij zelf in de keuken stond.
"Toen was dus de rechterhelft
wakker. De suggestie - ik ben
daar - was heel sterk. Wordt de
linkerhelft wakker, dan treedt de
correctie op: welnee, je ligt ge
woon in bed".
We kijken ongelovig. Swart
legt meer kracht in zijn stem:
"Hypnose is ook op die weten
schap gebaseerd. Je sust de lin
ker hersenhelft in slaap, sugge
reert dat iemand pianist is, en de
rechterhelft accepteert dat".
Maar hoe kun je dank zij deze
wetenschap nu een nieuw, mens
worden?
Swart: "Emoties - ik heb het
over angst, onzekerheid - waar je
nu meestal het slachtoffer van
wordt, kun je beter bestrijden
door een betere kennis van de
functies. Kijk, jij hebt een snee in
je vinger. De pijn gaat even later
weg, dan stoot je je Weer pijn,
dus 'zegt' de linkerhelft: pas nou
op. En treedt een correctie op.
Dat kan de rechterhelft met
angst, alleen gaat het dan wat
complexer".
Vanavond en volgende week
op maandag-, woensdag- en don
derdagavond geeft Swart aan de
Oude Singel 66 lezingen over dit
onderwerp (aanvang 20.00 uur)
Vanwaar die zendingsdrift? "Ja,
waarom? Ik ben niet religieus,
maar die zendingsdrift, dat is
misschien een religieus aspect.
Je treft het ook bij wetenschap
pers aan".
Wat nu als deskundigen zeg
gen dat Swart een kasteel op
drijfzand heeft gebouwd? "Ik sta
open voor kritiek, dus als men
sen bewijzen aanvoeren die dui
delijk maken dat ik het bij het
foute eind heb, dan leg ik me
daar bij neer. Dan klopt mijn mo
del niet. Wat overeind blijft, dat
zijn de dingen die ik heb waarge
nomen. De effecten, zogezegd.
Heb ik het, samengevat, met
mijn theorieën bij het foute eind,
dan zal er een ander model moe
ten worden gezocht".
Renovatiefilm (3)
Fout gemaakt in Steeds van
gisteren.
Over de renovatiefïlm schre
ven wij: "Het Haagwegkwartier,
waar renovatie eerst niet en ver
volgens na acties van het 'Anti
Renovatie Comité' - wel ge
wenst was".
Wij moesten schrijven: "Het
Haagwegkwartier, waar renova
tie eerst wel en vervolgens - na
acties van het 'Anti Renovatie
Comité niet gewenst was".
dwangsommen opleggen. De to
taal opgelegde dwangsom be
draagt inmiddels zeshonderd gul
den, die twee weken later moet zijn
betaald. Gebeurt dat niet dan komt
zeer waarschijnlijk de deurwaar
der het geld innen.
LEIDEN - De politie heeft van
ochtend een 17-jarige Leidenaar
aangehouden omdat hij gisteren
op de brommer een achttienjarige
Rijnsburgse van de sokken heeft
gereden en na deze aanrijding niet
is gestopt. De aanrijding deed zich
voor op Rijnsburgerweg ter hoogte
van het Ter Weepark. De fietster
liep verwondingen aan het gezicht
op. Omstanders die de jongen aan
spraken kregen te horen dat ze
'moesten oplazeren en zich er niet
mee bemoeien'.
Een onderzoek van de politie op
de verschillende scholen in Leiden
het signalement van de brom
fiets was bekend leverde giste
ren niets op. Vanochtend hebben
agenten omstreeks half negen ter
hoogte van het Ter Weepark gepost
en konden zij de roekeloze brom
fietser in de kraag grijpen.
LEIDEN - Het voormalige terrein
van Perquin aan de Haagweg is
slechts op twee plaatsen verontrei
nigd. De bestrating heeft volgens
de gemeente voorkomen dat de
grond ernstig verontreinigd werd
ten tijde van het tectylbedrijf dat
naar Sassenheim is verhuisd. Wel
zitten er in de bodem twee olie
tanks waar de grond zodanig ver
vuild is dat tot afgraving wordt
overgegaan.
De raadscommissie volkshuis
vesting ging gisteravond akkoord
met het voorstel van B en W tevens
de gebouwen op het terrein te slo
pen. In totaal is daar 465.000 gul
den voor nodig. Na sloop en het
uitgraven van de tanks is het de be
doeling dat in 1985 woningbouw
wordt gepleegd op het terrein. Zes
tig woningen moeten daar verrij-
LEIDEN - Ter gelegenheid van de
150ste veijaardag van de Leidse
Streekmuziekschool is een boekje
verschenen waarin wel en wee ge
durende deze anderhalve eeuw
worden belicht. De Leidse school
is een van de oudste muziekscho
len in Nederland en een van de
weinigre die voortsproot uit parti
culier initiatief.
In het werkje komen allerlei za
ken aan de orde, als de veranderde
opvattingen over muziekonder
wijs, de positie van het onderwij
zend en de interessante, soms amu
sante, bijdrage van de school aan
het culturele beeld van de stad.
Aan de totstandkoming van het
boekje werkten onder anderen
M.J.A. Portheine-Ter Kuile en
P.J.M. Baar mee. Het is verkrijg
baar bij de streekmuziekschool,
Rapenburg 72, en diverse boek
handels.
GEBROKEN - Een veertiergarig
meisje uit Warmond is gistermid
dag omstreeks 15.45 uur ten val ge
komen op de kruising Kagerstraatf
Z weilandlaan. Zij zag een auto, be
stuurd door een 24-jarige vrouw uit
Hazerswoude, over het hoofd. Het
meisje raakte de auto, kwam ten
val en werd vervolgens met een ge
broken kuitbeen naar het Acade
misch ziekenhuis vervoerd.
