Bekleding walmuren
niet bestand tegen
druk zwaar verkeer
Nieuwbouw Doelenterrein:
sober, zakelijk en degelijk
Opnieuw werk aan marktenroute
Minder schuld bij energiebedrijf
Subsidie
om deelname
aan sport te
stimuleren
Nieuwe toegang naar
Groenoordhallen is
nog niet te gebruiken
Werldoosheid onder
jongeren afgenomen
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1984
LEIDEN
LEIDEN - De bakstenen bekleding van vernieuwde walmuren in de Leidse binnenstad is
op een aantal plaatsen losgeraakt omdat ze niet bestand blijkt tegen de druk die het zware
verkeer veroorzaakt.
Langs de marktenroute (Boter
markt, Vismarkt, Aalmarkt en
Boommarkt) worden momenteel
meters metselwerk hersteld. De
walmuren (en de rioleringen) in de
ze straten is nog maar kort geleden,
in de jaren 1978 en 1979, geheel af
gebroken en vernieuwd. Die ver
nieuwing was noodzakelijk omdat
de eeuwenoude walkant op steeds
meer plaatsen begon in te zakken.
De nieuwe constructie bestaat
uit een gefundeerde walkant van
gewapend beton. Daarover heen is
een bakstenen muurtje gemetseld
dat de betonnen constructie aan
het oog onttrekt en de walkant er
weer net zo laat uitzien als voor
heen. In feite is de bakstenen laag
(de zogenaamde rollaag) dus niets
anders dan een bekleding. En het
is deze rollaag die niet bestand
blijkt tegen de druk die wordt ver
oorzaakt door het verkeer.
Fout
De vernieuwing van de walmu
ren langs de marktenroute was
destijds het eerste karwei van flin
ke omvang in de Leidse binnen
stad. Verantwoordelijk voor deze
stadsverniewingsactiviteit is de di
rectie civiele werken van de ge
meente. W. Eprhaïm, chef van de
afdeling onderhoud rioleringen,
bruggen en waterwerken, legt uit
dat eigenlijk een foutje is gemaakt
bij de bestrating van de markten
route. Die bestrating ligt namelijk
tegen de rollaag van de walkant
aan. Het verkeer zorgt voor een
flinke belasting van het wegdek en
drukt de straatstenen opzij. Die
straatstenen drukken weer tegen
de rollaag die op den duur niet te
gen deze druk bestand blijkt.
De bakstenen bekleding van de
walmuren is reeds op verscheidene
plaatsen losgelaten of gescheurd.
Volgens Ephraïm is wel rekening
gehouden met de belasting die het
verkeer veroorzaakt door enige
ruimte te laten tussen de bestra
ting en de walkant. Die ruimte
blijkt evenwel niet voldoende. Ook
op andere plaatsen in de stad is de
bakstenen bekleding van de wal
kanten los gedrukt. Ephraïm schat
dat circa vijf tot tien procent van
de toentertijd vernieuwde walkan
ten onder de verkeersdruk is be
zweken.
Andere methode
Dit ervaringsfeit heeft er intus
sen wel toe bijgedragen dat bij de
vernieuwing van walmuren een an
dere werkmethode wordt gevolgd.
De straatstenen worden anders ge
zet zodat de bestrating niet langer
tegen de rollaag van de walmuur
drukt, maar tegen de betonnen
constructie. De betonnen walkant
moet wel opgewassen zijn tegen de
belasting die het verkeer veroor
zaakt.
Verwacht wordt dat de gesigna
leerde problemen met walkanten
zich niet meer zullen voordoen bij
later uitgevoerde werken. Hoeveel
geld intussen is gemoeid met het
vroege onderhoud en herstel van
de walmuren langs de marktenrou
te is volgens gemeentewoordvoer
der Ephraïm niet duidelijk.
LEIDEN Het aantal mensen en
bedrijven dat een schuld heeft bij
het Energiebedrijf Rijnland (EBR)
is het laatste jaar weer fors afgeno
men. Dat blijkt uit een overzicht
aan de algemene raad, die over
twee weken vergaderd.
In augustus jongstleden hadden
628 groot- en kleinverbruikers al
meer dan een jaar hun gas- en elek
triciteitsrekeningen niet betaald.
Het gaat dan om een totaalbedrag
van 467.000 gulden. Een jaar gele
den waren dat nog 1.795 verbrui
kers met een totale schuld van by-
na 1,2 miljoen gulden. Ook het aan
tal mensen dat een kortere periode
rood staat neemt af. Maar vooral de
groep die een schuld heeft die nog
geen vier maanden oud is, blijft
fors. In totaal krijgt het EBR van
die mensen nog ruim 18,8 miljoen
gulden. Het gehele bedrag aan ach
terstallige rekeningen beloopt
ruim twintig miljoen gulden.
Volgens het college van beheer,
het dagelijks bestuur van het EBR,
is de verlaging van de schuld een
direct gevolg van een intensiever
incassobeleid.
LEIDEN - Een sportinstuif voor
volwassenen, bezigheden voor de
jeugd in de schoolvakanties en
wellicht in de wijken zijn de activi
teiten die de stichting spel en sport
denkt uit te voeren van een rijks
subsidie van 20.000. De geld is Lei
den toebedeeld door het ministerie
welzijn, volksgezondheid en
cultuur voor de financiering van
zogenaamd 'project stimule
ring sportdeelname'.
Het is de bedoeling dat dit project
wordt verwezenlijkt met behulp
van vrijwilligers van het CIOS en
recreatiesportleiders. De Leidse
sportverenigingen zijn benaderd
via een enquêteformulier, waarop
zij kunnen aangeven welke sport
activiteiten zij buiten competitie
verbanden organiseren. Aan de
hand van de aldus verkregen gege
vens wil de stichting spel en sport
het project uitvoeren.
Tevens wordt gedacht aan de uit
gave van een periodieke sport-sti-
muleringsagenda vanaf het sport-
seizoen 1985-'86, waarin alle activi
teiten op dit gebied worden ver
meld. De reacties van de sportver
enigingen zullen echter de defini
tieve invulling van het project me
de bepalen.
Kabels liggen in de weg
LEIDEN - De nieuwe toegang van
het terrein van Groenoordhallen
aan de Gooimeerlaan is niet te ge
bruiken. Nadat de toegang in ge
bruik was genomen, bleek dat er
stroomkabels onder het wegdek la
gen. De kabels dreigen kapot te
gaan door de zware veewagens die
van de nieuwe toegang gebruik
maken
A. de Jong, directeur van de
Groenoordhallen, bevestigde dat
gistermiddag tijdens de vergade
ring van de raadscommissie econo
mische aangelegenheden na vra
gen van het CD A-raadslid Van
Duyn. Voordat met de werkzaam
heden werd begonnen, is het Ener
giebedrijf Zuid-Holland (EZH) ge
vraagd of er kabels lagen. Het ant
woord van het EZH was ontken
nend, vulde wethouder Fase aan.
Later bleken de kabels, waardoor
150.000 volt loopt, fout op de kaar
ten te staan. Toen dat werd ont
dekt, moest het nieuwe weggetje
weer worden afgesloten.
De kabels moeten nu worden
verlegd en beschermd via een be-
tonlaag. De gemeente wil echter
dat het EZH voor de kosten op
draait en de werkzaamheden uit
voert. Wanneer dat gebeurt, is nog
onbekend.
Er zijn bovendien nog meer pro
blemen met de nieuwe toegang,
die het parkeren op het terrein
moet bevorderen en de verkeers
drukte in de omliggende wijken
moet beperken. D'66-raadslid Hoe-
kema: "Ik wil weten of de geruch
ten waar zijn dat twee auto's elkaar
niet kunnen passeren". De Jong:
"Het is inderdaad een beetje krap,
maar als de wagens hun spiegels
inklappen kunnen ze wel langs el
kaar".
Vandaag zou wel worden begon
nen met de werkzaamheden aan de
luifel die de nieuwe toegang moet
verfraaien.
LEIDEN - Hoewel oudejaarsdag
nog zeker anderhalve maand in het
verschiet ligt krijgt de Leidse poli
tie al geregeld klachten binnen
over met rotjes en andersoortig
vuurwerk knallende jeugd. Onder
meer in Leiden-noord, de Willem
de Zwijgerlaan, Haarlemmerstraat
en Van Hogendorpstraat hebben
agenten de jeugd vermanend moe
ten toespreken. De Leidse politie
vermoedt dat het knalmateriaal af
komstig is uit dorpen in de omge
ving waar de vuurwerkverkoop on
voldoende aan banden ligt.
LEIDEN - Oud-wethouder Waal was gistermiddag
weer even terug in Leiden. Uitgenodigd door de wo
ningbouwvereniging De Goede Woning om de laatste
steen te metselen in een complex van 58 premiehuur
woningen op het Doelenterrein, waar vroeger de kok-
school en de Doelenkazerne stonden.
"De bouw van de 58 woningen heeft nogal wat voe
ten in de aarde gehad en Waal heeft zich er zeer voor
ingespannen dat de woningen er konden komen", ver
klaarde voorzitter Duivesteijn van de woningbouw
vereniging. Reden genoeg om de bijdrage van de oud
wethouder, na zijn vertrek naar Deventer, te laten ver
eeuwigen door een steen met daarin zijn naam gegra
veerd.
Omwonenden en de vereniging Pieters- en Acade-
miewijk maakten destijds bezwaar tegen het uiterlijk
van de nieuwbouw. Het complex zou te massaal zijn
en niet in de omgeving passen. De gemeenteraad ver
wierp de bezwaren evenwel en ook een verzoek aan de
Raad van State, om de bouw stop te zetten, baatte niet.
Aan een bouwplan kunnen nog zulke mooie (of zo u
wilt lelijke) tekeningen of maquettes ten grondslag
liggen, eenmaal gereed is pas een afgewogen oordeel
over de nieuwbouw mogelijk. En het oordeel over de
gereedgekomen woningen op het Doelenterrein moet
onmiskenbaar positief luiden. De nieuwbouw, ont
worpen door architect Anne-Lot Haag, voegt zich juist
heel goed, en tamelijk onopvallend, in de omgeving
waar oud en nieuw toch al op tal van plaatsen met
elkaar verweven zijn.
Het nieuwbouwcomplex wil, in weerwil met de
geuite bezwaren, juist op geen enkele wijze concurer-
ren met de naburige monumenten. Integendeel, de so
bere en zakelijke vormgeving van de woningen past
zelfs beter bij de oudbouw (het gerestaureerde Arse
naal) dan bij de nieuwbouw van de rijksuniversiteit.
Net als het naburige Arsenaal heeft het nieuwbouw
complex een carré-vorm. De langgerekte gevelwand,
onderbroken door markante torens met halfronde bal
kons, geven het woongebouw een bastionachtig uiter
lijk, maar het is zeker niet massaal. Vergelijkingen zijn
al gemaakt met de Amsterdamse Schoolstijl, de archi
tectuurstroming uit het begin van deze eeuw. De uni
versitaire nieuwbouw steekt daar eigenlijk modieus
bij af.
Resumerend is de woningbouw op het Doelenter
rein (meest gezinswoningen) niets bijzonders. Geen
mens zal, komend uit de Doelensteeg, stijl achterover
slaan als hij de nieuwbouw gewaar wordt. Het is voor
al de eenvoud en degelijkheid dat het woningencom
plex toch een zekere charme geeft. De enige aardig
heid in het complex zit eigenlijk in de trappenhuizen
met glazen koepels die met name op het binnenter
rein, vanaf de hoogste verdieping en tegen de achter
grond van het moderne faciliteiteitengebouw van de
rijksuniversiteit, een futuristische indruk maken.
De keuze om het Doelenterrein niet exclusief voor
universiteitsgebouwen te bestemmen mag een geluk
kige worden genoemd, al moet het voor de bewoners
van de nieuwe woningen niet altijd even leuk zijn on
der professoren (en studenten) te verkeren. Door een
aantrekkelijk binnenterrein te maken, met speelgele-
genheid, verdiept parkeren en tuinen, heeft de archi
tect het aardigste facet van de nieuwbouw dan ook
precies daar weten te leggen waar die nodig is om een
plezierige woonomgeving te bewerkstelligen
JAN RIJSDAM
LEIDEN/STREEK - De jeugd
werkloosheid in het gewest Leiden
neemt af. In dit gebied kwam vori
ge maand een flink aantal school
verlaters aan de slag. In totaal daal
de de werkloosheid met 600 tot
13.660. Een groot deel van de da
ling is toe te schrijven aan de af
schaffing van de inschrijvings
plicht voor werkzoekenden van
57 Vz en ouder.
Dit blijkt uit gegevens van het
gewestelijk arbeidsbureau (GAB)
in Leiden. In totaal staan in dit ge
bied ruim 9000 mannen en 4600
vrouwen bij de arbeidsbureaus ge
registreerd. Daar tegenover staat
dat er 321 vacatures zijn, 200 meer
dan in de maand oktober.
De terugloop in de vorige maand
deed zich vooral voor bij de jeugdi
ge werklozen. Bijna 200 schoolver
laters onder de 22 vonden een
baan. Bovendien kregen in deze
leeftijdscategorie voorts ruim 200
mensen werk. De werkloosheids-
daling had plaats in alle beroeps
groepen, met uitzondering van de
horecapersoneel en ongeschoolde
vrouwen.
In de maand oktober kregen de
arbeidsbureaus 356 vacatures bin
nen. De sectoren handel, verzor
ging en in mindere mate de bouw
nijverheid en de industrie namen
hiervan het leeuwedeel voor hun
rekening. Opvallend was dat voor
een derde deel van de vacatures
geen bijzondere eisen aan het op
leidingsniveau worden gesteld.
Voor bijna de helft van de vacatu
res is een opleiding op mavo- of
lbo-niveau voldoende.
Mannen
Vrouwen
sept. 1984 okt. 1984 sept. 1984 okt. 1984
Alkemade
232
225
135
132
Katwijk
814
773
349
343
Leiden
4994
4768
2359
2264
Leiderdorp
474
464
248
237
Oegstgeest
289
271
191
190
Rijnsburg
158
142
75
79
Valkenburg
39
31
24
25
Voorschoten
466
434
228
220
Warmond
101
95
45
45
Zoeterwoude
120
110
66
60
Overige
19
17
12
- 10
Rayon Leiden
7706
7330
3732
3605
Hillegom
368
344
222
216
Lisse
327
290
188
196
Noordwijk
519
523
298
306
Noord wij kerhout
246
242
156
139
Sassenheim
206
195
128
122
Voorhout
114
106
48
43
Overige
3
1
3
2
Rayon Lisse
1783
1701
1043
1024
Totaal Gewest
9489
9031
4775
4629
Zadel
Wykmans: "Wij van TNO waren
dus al bezig met het ontwikkelen
van zit-afdruk-apparatuur op ba
sis van het vacuüm-vorm-fixatie-
systeem".
Dat zal wel, maar wat bedoelt
u?
"Nou luister: wij waren dus be
zig met het ontwikkelen van bij
voorbeeld individueel aanpasba
re autostoelen, om maar eens wat
te noemen. Het zadel voor gehan
dicapten past in die lijn".
Het zadel. In samenwerking
met collega's uit Delft bedacht
Wijkmans, werkzaam bij het Bu
reau Voorzieningen Gehandicap
ten TNO te Leiden, een zadel
voor gehandicapte paardrijders.
Financiële steun werd gegeven
door de Dr. W.M. Phelps-stich-
ting voor spastici.
Wijkmans: "Het zadel is zo ge
maakt dat het telkens kan wor
den aangepast aan de behoeften
van de gehandicapten. En dat is
een hele stap vooruit. Voor som
mige gehandicapten is paardrij
den nog steeds een droom omdat
er geen goede zadels zijn. Dat
probleem, die barrière, is nu uit
de wereld".
Al reacties gehad van gehandi
capten?
"Ja, men is enthousiast. We
hebben trouwens ook tips gekre
gen. Zo zullen bijvoorbeeld de
contouren van het zadel nog wor
den bijgesteld. Of het een duur
zadel is? Wat noemt u duur? Ik
denk dat dit nieuwe geval echt
niet veel duurder zal worden dan
een normaal zadel. Misschien
zelfs wel goedkoper; dat valt nog
niet te overzien in dit stadium".
Waarom is nooit eerder iemand
op dit idee gekomen?
"Ja, daar vraagt u wat... Ik
denk dat de vraagstelling nog
nooit eerder is gelanceerd; een
Gestoord (1)
In het novembernummer van
De Marepost, het blad van buurt
vereniging Maredorp, staat een
artikel waarin wordt geprobeerd
gehakt te maken van slager Van
der Zon. Als voorzitter van de
winkeliersvereniging Haarlem
merstraat-De Camp zou hij de
belangen van de andere winke
liers schaden.
Zijn drift om het gemeentebe
stuur te bestoken met bezwaar
schriften wordt in het artikel en
passant ook verklaard. Psycho
analytisch nog wel. Van der Zon
zou last hebben van monomane
ideeën. Wat monomanie is, kan
het woordenboek ons exact ver
tellen: soort van waanzin, die
zich in één enkele abnormale
neiging openbaart. Van der Zon
is kortom volgens het artikel in
De Marepost een gestoord mens.
Schaadt hij de belangen van de
andere winkeliers? Om op die
vraag een antwoord te krijgen,
wenden we ons tot een woord
voerder van die andere verenin-
ging in de Haarlemmerstraat.
Palm, voorzitter van de onderne
mersvereniging promotion Haar
lemmerstraat.
Ter verduidelijking: niet lang
geleden zei Palm op een perscon
ferentie dat hij zich afvroeg of
die vereniging van Van der Zon
eigenlijk niet gewoon een privé-
vereniging is. Kortom: een een-
mansterreurbrigade.
"Eigenlijk", zo vertelt Palm,
"is hier in de Haarlemmerstraat
en omgeving een beetje rare si
tuatie ontstaan. Want inderdaad:
je hebt twee verenigingen die de
zelfde belangen behartigen. Ner
gens voor nodig, lijkt mij".
Een zadel voor gehandicapten. "Dat probleem, die barrière, i
Komt Van der Zon alleen voor
zichzelf op? Palm: "Hij zegt van
niet, maar in wezen Kijk, hij
heeft leden, maar dat neemt niet
weg dat Van der Zon de vereni
ging beschouwt als een privé-
breekijzertje. Zijn leden, dat zyn
leden op papier".
"Wij ervaren hem toch wel een
beetje als een storende factor ja.
Want laten we eerlijk zijn: de ma
nier waarop hij naar buiten
treedt, daarmee schaad je toch
de algemene belangen van de
winkeliers in deze buurt?"
Palm vertelt dat de onderne
mersvereniging wel eens een
voorstel heeft gedaan: "We heb
ben niets tegen hem persoonlijk,
begrijp me goed, en we dachten
dan ook best met hem te kunnen
samenwerken. We zeiden: kom
onder onze paraplu werken.
Maar dat wilde hij niet".
Gestoord (2)
Als we slager Van der Zon vra
gen of hij zichzelf als een ge
stoord mens beschouwt,
weerklinkt aan de andere kant
van de lijn hard gelach. Nadat hij
is uitgelachen, zegt Van der Zon.
"Vindt u nou niet dat dat een
beetje te ver gaat, ik bedoel, wat
ze in dat blaadje schrijven? Ik
denk toch niet dat we het er bij
laten zitten".
Toch, met de strekking van het
artikel - Van der Zon schaadt be
langen - zijn ook sommige colle
ga's het eens. En waarom gaat de
slager niet werken onder de pa
raplu van de ondernemersver
eniging?
"Waarom zouden wij? Want
luister eens: de winkeliersvereni
ging was er eerder dan de onder
nemersvereniging. Dat om te be
ginnen. In de tweede plaats: wij
houden ons met zaken bezig -
parkeren, verkeer - waar de on
dernemersvereniging niet aan
toekomt. Er worden dus hele
maal geen belangen geschaad.
integendeel zelfs. Samengevat:
wij willen niet onder die para
plu".
Palm - zelf overigens ook lid
van de winkeliersvereniging -
vertelde ons dat Van der Zon
drie weken geleden beloofde dat
hij binnen twee weken een le
denvergadering zou uitschry ven.
Tot nu toe is dat niet gebeurd.
Waarom niet?
"Die vergadering houdt ver
band met een bezwaarschrift te
gen het filmhuis. De besprekin
gen daarover zyn nog gaande.
Bovendien heeft het bestuur nog
geen definitief standpunt be
paald. Dan zeg ik dus: die verga
dering komt heus nog wel".
Laatste vraag: Van der Zon
spreekt steeds over 'wij' terwyl
by menigeen toch de indruk leeft
dat het woord 'ik' passender zou
zyn als hy over de winkeliersver
eniging spreekt. Hoe zit dat'
"Wij denken daar anders
