PAGINA 18
RADIO-TV
DINSDAG 13 NOVEMBER 1984
18.25 Het Verhaal, wekelijkse bijbelvertelling voor
de jeugd. All. 44: De onderdrukking van Is
raël
18.30 CADCAM, ontwerpen e
puters. Les 2
fabriceren met com-
19.00 De Freggels, de speelse avonturen van pluizi
ge wezens. Afl. 6: De zedepreek van prater
Piet
19.25 Speurtocht naar de verdwenen schat, Engel
se avonturenserie voor de jeugd. Afl. 6: Ste
fan en Sinckla gaan op zoek naar Jane die
door Vladek Gora was ontvoerd
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.28 1-2-3-Show, showprogramma waarvan de op
brengst bestemd is voor de financiering van
projecten van een twaalftal organisaties t.b.v.
de lichamelijke en geestelijke Volksgezond
heid. Gastheer: Ted de Braak. M.m.v. Piet
Bambergen, Corrie van Gorp e.a.
21.55 Brandpunt, actualiteitenrubriek
22.30 Goodbye Mr. Kent, Engelse comedy-serie.
Deel 5: Travis is weer bij Victoria ingetrok
ken. Als hij haar auto probeert te repareren
zijn ze gedwongen samen de nacht in een ca
fé door te brengen....
23.00 Joop Admiraal na de voorstelling. Portret
van de acteur Joop Admiraal die een onder
scheiding kreeg voor een stuk waari
rol van zijn eigen moeder vertolkte
NOS
23.55 Journaal
00.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
hij de
Woensdag
NOS-NOT
De weide, Afl. 2
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS-NOT
09.35 Praatpret, afl. 4
10.00 Oebe, Oebe, de aap, afl 2
11.00 Aarde, water, lucht eri zon, afl. 4
11.30 In Holland staat een huis, afl. 4
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
FEDUCO
TROS
14.00 De Kleine Ark, Amerikaanse speelfilm naar
het gelijknamige boek van Jan de Hartog.
Zeeland tijdens de overstromingen in 1953.
Twee weeskinderen worden gescheiden van
hun pleegouders. Samen met een ruwe zee
kapitein gaan zij op zoek
15.30 Rosco leest voor in Calimero's bioscoop. Afl.
6
15.50 Bassie an Adriaan en de huilende professor.
Deel 6: Geheime agenten. Bassie ziet zichzelf
als de geheime-agent James Bond, die alle
boeven snel gevangen neemt
16.10 Voetballen met Wiel Corver, serie voetbal
lessen, gebaseerd op het peerplan van de
ideale voetballer. Afl. 7
16.25 De Duvel is oud, programma voor oudere
mensen, vol informatie, ontspanning en ver
rassingen
17.10 Jakob en Adèle, kinderserie. Afl. 7: Een spel
letje poker. Als Jacob en Adèle een avondje
hebben gegokt, gaan zij zeker niet met lege
handen haar huis
NOS
17.30 Journaal
TROS
17.40 TROS Pop Formule 1. Erik de Zwart presen
teert de Amerikaanse en Engelse Top-10, ver
schuivingen in de TROS Top-50, en.de Uit-
Tips
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
EO
19.12 D'r kan nog meer bij, kleuterprogramma
19.30 De laatste zeilvaarders. Afl. 2: Van lagune
naar rivierdelta. Een bezoek aan de zeelui
van de Maledieven die een redelijk bestaan
hebben kunnenn opbouwen en hun collega's
in Bangladesh die leven onder het bestaans
minimum
20.00 Halen, hebben en weggeven? Krakers en
christenen, politiek linkse en rechtse jonge
ren praten over een omstreden onderwerp.
Vandaag: Bezit, wat doe je ermee?
Woensdag
NOS
13.00 Nieuws vi
r doven en Slechthorenden
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma.
Afl. 74
18.05 Bassie en Adriaan, kleuter-
serie. Afl. 11
18.10 Sprookjestheater. Afl.: De
reus van Brussel. Met: Luk
Wijns, Goeie Derick en Luk de
Konink. Regie: Mil Lenssens
18.25 De Smurfen, tekenfilmserie.
Afl. 28: De goeie, de kwaaie en de
Smurfse
18.50 Juke Box
19.00 (ZW) Gagomania. Afl.: Leve
de publiciteit (Vive la publicite)
19.05 De geschiedenis van de klei
ne man. Afl. 9: Nieuwste Tijden
1850-1914 (1)
19.35 Kijk uit! Verkeerstips. Afl.:
Rijden met een vrachtauto: niet
zo makkelijk
19.40 Lotto-winnaars, Mededelin
gen en Programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-zaken
20.20 I.Q., kwis met denk- en weet-
vragen waarin Herman van Mol-
le kennis, intellect en reactiever
mogen van twee teams test
20.50 Verover de aarde, documen
taire-serie. Afl.: Karst. Het stro
mend water is de grote beeld
houwer van het landschap. Dat
gebeurt niet alleen aan de opper
vlakte, maar ook ondergronds.
Water met koolstofdioxide is in
staat om kalksteen om te zetten
tot een onoplosbare stof. Zo ont
staat de menigte van 'karstver-
schijnselen' waarvan de grotten
de meeste bekende voorbeelden
zijn. Regie: Wim Offeciers
21.40 Uitzending door derden: Een
programma van de Christen-De
mocratische Omroep
22.40 Toto-winnaars, Journaal en
Coda: 'Dolcissimo' van Ida Got-
kovsky door Marina Mevissen
WOENSDAG
17.00 Als een vogel in de lucht
(The skys's the limit), tweedeli
ge jeugdfilm uit de serie „Dis
neyland". Deel 1. Abner Ther-
man III, bijgenaamd „Drie" is
het zoontje van een succesvolle
zakenman. Tijdens een vakantie
wordt hij naar de boerderij van
opa Therman gebracht en beleeft
daar de nodige avonturen
17.45 Chapi Chapo. Afl.: De kooi
(La Cage)
17.50 Good Goodies, filmpje uit de
serie „Nick Bosustow's Film Li
brary"
17.55 Journaal
19.00 De nieuwe avonturen van
Petey (The Puppy's new Adven
tures), tekenfilmserie van Raudy
Larriva over de avonturen van
het hondje petey en zijn vriend
jes. Afl. 11: De Amazone (Pup-
py's Amazon adventures)
19.25 Tijdrover. Doe-het-zelf. Van
daag: Bladhout. Afl. 2: Spaan- en
vezelplaten. Presentatie: Paul de
Bolle
19.40 Mededelingen en program
ma-overzicht
19.45 Journaal. Aansl.: ca. 20.10 tot
22.00-22.30 Tennis vanuit Ant
werpen. Rechtstreekse reportage
van het ECC-Tennistournooi in
Antwerpen
18.05 Vervolg Plein Jeu. (18.05
Deux enfants en Afrique, tv-se-
rie. 18.30 Jeugdjournaal en Mi-
cro-defi, spelprograrhma. 18.45
Allo Plein jeu?, spelprogramma)
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.25 Consumentenrubriek. Aan
sl.: Lotto
19.30 Journaal en toto
20.00 Contacts, verkeersinformatie
20.05 Louisiane, tv-serie van Phi
lippe De Broca, met o.a. Margot
Kidder, Ian Charleson en Andrea
Fereol. (3) Virginie is tenslotte
met haar markies getrouwd en ze
krijgen drie kinderen. Wanneer
de gele koorts uitbeekt, sterven
er véle mensen, ook de markies
blaast zijn laatste adem uit en
Virginie blijft alleen achter met
haar kinderen
21.00 Vive la science, wetenschap
pelijk programma. Vandaag: Le
Temps
22.00 Salut l'Artiste, theatermaga-
23.00 Journaal
23.15 Tribune èconomique et so
ciale: Les classes moyennes
ADVERTENTIE
1982 Domaine
Juliette
Avril
Chateauneuf- j
j du-Pape
Gloedvol,
vurig, krachtig
en tegelijk zeer
zacht,
f Vraag uw
I slijterij/
wijnhandel.
cDelcavê
wijn en gedistilleerd
WOENSDAG
11.30 Teletekst
14.00 School tv
15.00 Teletekst
16.30 Graffiti, gevarieerd jonge
renprogramma met amusement
en informatie
17.15 Lollipop, gevarieerd kinder
programma
17.50 Plein Jeu, gevarieerd kinder
programma. (17.50 Service-rubri-
que. 17.55 Les invités d'Arlette)
Ted de Braak tijdens de repetitie van de 1.2.3.-show.
1.2.3.-show
De KRO-tv wordt vanavond de
eerste van elf wekelijkse shows
uit, gekoppeld aan de nationale
televisie-aktie 1.2.3.
Deze eerste 1.2.3.-show die
door Ted de Braak wordt gepre
senteerd heeft als thema 'Carré'.
In de uitzending worden de acti
viteiten van de Nederlandse ver
eniging voor Reumabestrijding
belicht. Deze vereniging is een
van de twaalf instellingen waar
voor de opbrengst van de 1.2.3.-
aktie is bestemd.
Roland de Groot heeft voor el
ke 1.2.3.-show een bijzonder de
cor ontworpen. Zo heeft hij
in Aalsmeer een stuk in- en exte
rieur van het Amsterdamse thea
ter Carré gecreëerd.
Naast de vaste 1.2.3.-artiesten
Piet Bambergen, Corrie van
Gorp en Hans Otjes wordt aan de
aflevering van vanavond mede
werking verleend door: Carry
Tefsen, Jos Brink, Robert Long,
Derek de Lint, Frans van Dus-
schoten, André van Duin en de
balletgroep van Barrie Stevens.
(Nederland 1, 20.28 uur).
19.00 L'Imagination au galop,
creatieve vrije tijdsbesteding
voor de jeugd.
19.35 Jardins divers, amusements
programma.
20.45 Temps présent, magazine.
21.45 Manuscrits inedits, amuse
mentsprogramma met Guy Bo-
vet en Franz Walter.
21.45 Handelingen ter plekke, een verslag van een
reis van 7 jongeren o.l.v. Henk Binnendijk
door de landen waar het bijbelboek Hande
lingen ontstaan is. Afl. 4: Waar God werkt,
werkt de duivel ook
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
EO
23.00 Tijdsein, magazine met actualiteiten en ach
tergronden
23.35 Mag ik 's met je praten, het verhaal van Loe-
kie van Dijk die na eren moeilijke periode in
haar leven in aanraking kwam met het Evan
gelie van Jezus Christus
18.00 Hier und Heute
18.25 Turf - fast unmögliche Ge-
schichten. Afl.: Unternehmen
Himmelfahrt
19.00 Falcon Crest. Afl.: Verraten
und verkauft
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau (ondertiteld
voor doven en slechthorenden)
20.15 Expeditionen jns Tierreich:
Der Fahnenschwanz und seine
Verwandten, filmdocumentaire
van Heinz Sielmann
21.00 Monitor, actuele reportages
21.45 Dallas, Amerikaanse serie.
Met: Barbara Bel Geddes, Linda
Gray, Patrick Duffey e.a. Afl.:
Het keerpunt. In de auto van Pe
ter Richards wordt cocaine ge
vonden en hij wordt in hechtenis
genomen. J.R. is opgetogen als
hij hoort dat in het verleden van
Clayton Farlow iets verkeerd zit
22.30 Tagesthemen
23.00 ARD-Sport extra: Voetbal -
Bundesliga-
23.20 Kulturwelt: Notenschlüssel,
met Pierre Boulez en Peter Wap-
newski
00.05 Tagesschau
WOENSDAG
08.10 Schooltelevisie
09.25 Sesamstraat
10.00 Tagesschau und Tagesthe-
10.23 Wenn der Nordwind blast
(When the North Wind Blows),
Amerikaanse speelfilm uit 1974.
Met: Henry Brandon, Dan Hag-
gerty e.a. Regie: Stewart Raffill
(herh)
12.10 Monitor
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 Teletekst-overzicht
15.40 Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Nach Jahr und Tag: Kein
Platz für alle Leute? 1959 und
1984, documentaire over de si
tuatie van de oudere generatie in
1959 en is er iets veranderd in
1984? (herh)
16.55 Der mann von Button Wil
low, Amerikaanse tekenfilmse
rie. Afl.l
17.10 Unter einem Himmel: Ja
mes, der Seeman, een verhaal uit
Engeland over James, zijn hond
en een vriendje
17.40 Was ich dem Prinzen nicht
sagte, tekenfilm naar het sprook
je „Der glückliche Prinz" van Os
car Wilde
17.50 Tagesschau
18.20 Heisse Wickel - kalte Güsse,
tv-serie naar verhalen van Georg
Lohmeier. Afl.: Der Unterdrück-
te. Met: Willy Harlander, Henner
Quest, Franz Muxeneder e.a. Re
gie: Franz Josef Gottlieb.
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Der letzte Zivilist, tv-film in*
twee delen naar de roman van
Ernst Glaser. Deel 2. Met: Max
von Svdow, Pascale Rocard,
Thomas Schücke e.a. Regie:
Laurent Heynemann. Als het tot
een handgemeen komt tijdens
een feest op slot Weisse'nfels, is
het Hans die zijn baas Bauerle
voor zijn eigen partijgenoten be
schermt. Daarna wordt hij als lid
van de Nsdap geroyeerd
21.02 Tierportrat: Der Nashornle-
guan, dierenfilm
21.15 WISO, economisch en sociaal
magazine
21.45 Heute-Journal
22.05 Rechtstreeks vanuit Mün-
chen: Das kleine Femsehspiel -
Studioprogramm. Spielraum:
Die Vertreibung der Stille - Übe-
rall und jederzeit Musik, pro
gramma waarin gesprekken over
muziek, haar geschiedenis en
cultuur. Aansl.: Heute
WOENSDAG
10.00 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
15.40 Teletekst-overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Morgen schon, utopische ver
halen voor kinderen en volwas
senen. Afl. 5: Angst voor water
(herh). Aansl.: Heute-Schlagzei-
len
16.35 Tao Tao. Tekenfilmserie over
dierenverhalen uit de hele we
reld. Afl.: Het geschenk van de
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd
magazine
17.50 Robin Hood, jeugdserie. Afl.:
Richard Leeuwenhart. Met o.a.
Michael Prad, Nickolas Grace en
Judi Trott. Regie: Ian Sharp. Na
betaling'van losgeld wordt Ko
ning Richard Leeuwenhart van
Engeland vrijgelaten en keert te
rug naar Engeland. Op weg naar
Robin Hood die hij graag wil le
ren kennen, wordt hij overvallen
door struikrovers. Aansl.: Heute-
Schlagzeilen
18.00 Telekolleg II: Gleichungs-
systeme und deren Lösungen.
Cursus wiskunde (21)
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 Tagesschau
20.15 Auslandsreporter. Gerd H.
Pelletier uit Japan: Der Tenno-
palast, reportage
20.45 Rückblende. Negentig jaar
geleden geboren: Lisa Tetzner.
Een Duitse sprookjes-vertelster:
Een reportage van Peter Möbius
en Gabriele Jakobi over Lisa
Tetzner
21.00 Formel Eins, de ARD-Hitpa-
rade
21.45 Landespiegel. Ein Mann mit
dem Vornamen 'Auto', reportage
over het leven van Wilhelm Bec
ker
22.15 Monitor im Kreuzfeuer
23.00 Deutschlandbilder: das
halt der Wald nicht aus, filmre
portage over het Schwarzwald
23.45 Laatste journaal
WOENSDAG
08.00 Tele-Gymnastik (11)
08.10-12.00 Schooltelevisie (9.25
Sesamstraat)
17.00 Schooltelevisiet
18.58 Weerbericht
19.00 Journaal
19.30 Look East, regionaal magazi-
19.55 District Nurse, tv-serie. Afl.
5. Met: Nerys Hughés, John Og-
wen, Bryn Morris e.a.
20.25 That's family life, gevarieerd
magazine waarin gasten discus
siëren over het familieleven. Pre
sentatie: Estern Rantzen
21.10 Cagney Lacey, detective-
serie. Met: Sharon Gless en Tyne
Daly
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 Terry Nova
00.00 The other half. Afl.: John
Francome
00.30 Claire Rayner's Casebook,
informatieve serie
00.55 Nieuwsoverzicht
00.57 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Ceefax AM, teletekst-over
zicht
07.30 Breakfast Time
10.00 Everyday yoga
10.10 The Yugoslav way. Afl.: The
pull of the centre
11.30 Play School, kleuterpro
gramma
11.50 Gharbar, magazine voor
Aziatische vrouwen
13.30 Journaal
13.55 Weerbericht voor de land
bouw
13.57 Financieel- en nieuwsover
zicht voor doven en slechtho
renden
14.00 Pebble Mill at One, geva-
rieerd lunchprogramma
14.45 Gran, kinderprogramma
14.50 Stop go, kinderprogramma
15.00 Blizzard's wonderful woo
den toys. Afl.: Seesaw and out
door toys
15.25 Star Movie: (ZW) Berlin Ex
press, Amerikaanse speelfilm uit
1948: Met: Merle Oberon, Robert
Ryan, Charles Korvin e.a. Regie:
Jacques Tourneur. Spionagever
haal na de 2e WO over agenten
van diverse landen die hun
krachten bundelen om zo een
Westduitse politicus te redden
die is ontvoerd door een verbo
den nazi-organisatie
16.50 Play School, kinderprogram-
17.10 Superted, kinderprogramma
17.15 Jackanory, kinderprogram-
17.30 Screen test series
17.55 John's Craven's Nëwsround,
jeugdjournaal
18.00 John Craven's Nëwsround,
jeugdjournaal
18.10 Star Trek, science-fiction se
rie (herh.)
18.25 Nieuwsoverzicht met onder
titeling en weerbericht
18.30 Travellers in time
19.00 The Rockford Files, Ameri
kaanse detectiveserie met James
Garner in de hoofdrol
19.50 Tex Avery
20.00 Rowan Martin's laugh-in
20.30 Whistle Test, muziekpro
gramma
21.30 Top gear '84. Afl. 4
22.00 Film: The Seduction of Joe
Tynan, Amerikaanse speelfilm
uit 1979. Met: Alan Alda, Barbara
Harris, Meryl Streep e.a. Regie:
Jerry Schatzberg. Film over een
jonge senator die in zijn politieke
loopbaan in Washington met mo-
rele dilemma's wordt geconfron
teerd
23.50 Newsnight, actualiteitenma
gazine
00.35 Bongiorno Italia, informatie
ve serie
WOENSDAG
10.10 Informatieve serie
10.38 Schooltelevisie
13.05 Informatieve series
14.21 Schooltelevisie
16.50 Film
Hilversum 1
Na 18 uur
Ieder heel uur nws. VPRO: 18.06
Boeken. 20.03 Het evenement. 21.02
Buiten beeld. 22.02 Pandemonium.
NOS: 23.02 Met het oog op morgen.
Na 18 uur
TROS: 18.00 Nws. 18.10 Het Journa
listenforum. 19.00 TROS Klanten
service. 20.00 Nws. 20.03 De Huis-
19.02 Dubbellisjes. 20.02 Popkrant.
21.02 Moondoogs. 23.02 Morgen ge
beurt het
Na 18 uur
NCRV: 18.00 Cultureel nieuws.
18.02 Met hart en mond en handen.
18.15 Muz. in vrije tijd. 19.15 Van
binnen uit. 19.30 Hedendaagse pia
nomuziek. 20.00 Muziek in NCRV
Studio 2. Barokformatie van het Ra
dio Kamerork., met solisten. Neder
landse muz. 21.30 Literama. 22.30
Orgelconc. door Ewald Kooiman.
23.10 Klass. kamermuz.
■Na 18 uur
P.P.: 18.20 Uitzending van de R.P.F
HUM. VERBOND: 18.30 Het voor
deel van de twijfel. NOS: 19.00 Nws
voor buitenlanders. 19.00 Turks.
19.10 Berbers. 19.20 Marokkaans-
Arabisch. 19.30 Spaans. TELEAC:
19.40 Turkse vrouwen projekt Bi-
zim Icin, les 6. 20.10 Marokkaanse
en Berbervrouwen projekt Marha-
ban Biekum, herh. les 6. 20.40 Gute
Reise. Duits voor beginners, les 4.
21.10 Eigen bedrijf, herh. les 5
WOENSDAG 14 NOVEMBER
Hilversum 1
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. VOO: 7.03
Ook goeiemorgen. 7.30 en 8.30 Vero
nica Nws.radio. 7.40 Kees Schilpe-
roort. 8.45 De Bloemetjesactie. 9.03
Muz. terwijl u werkt. 10.30 Veronica
nws.radio. 10.32 Kletskop. 12.03 Will
wil wel. 13.06 Nederland Muziek
land. NCRV: 14.03 Kletsmajoor
14.15 Douce France. 14.30 Midde
nin. 17.03 Hier en Nü-woensdagma-
gazine. 17.55 Mededelingen NOS
Hilversum 2
Voor 18 uur
VARA: 7 00 Nws. 7.06 De Wekkerra
dio. 7.06 en 8.11 Dingen van de dag.
7.30.8.00 en 8.30 Nws. 9.30 Nws. 9.33
Hoor Haar! 10.30 Nws. 10.33 Leef
tijd-genoeg. 11.30 Nws. 11.33 Radio
weekblad 12.36 Dingen van de dag.
OVERH.VOORL.: 12.16 Een uitzen
ding van het ministerie van verkeer
en waterstaat. NOS: 12.26 Meded. v.
land- en tuinbouw. 12.30, 13.00 en
13.30 Nws. 14.00 De Schuurpapier
vanuit Diergaarde Blijdorp. 14.30
Nws. 14.33 Wel en wee. 15.00 Leef
tijd-genoeg. 15.30 Nws. 15.33 Het
zout in de pap magazine. 16.00 Har-
tezeer, hoorsp. 6. NOS: 16.30 Nws.
16.33 NOS-Ombudsman. 17.30 Nws.
EO: 17.36 Tijdsein
Hilversum 3
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. EO: 7.03
Ronduit music-time. 9.03 Gospel
sound. 10.03 Muziek motief. 11.03
Country Trail. VPRO: 12.03 De Wil
de Wereld. 15.03 Ronflonflon met
Jacques Plafond. NOS: 16.04 De Na
tionale Hit Parade
7.10 Preludium. 8.00 Cultureel nws.
8.02 Programma-overz. 8.05 Pla-
tennws. 8.45 Te Deum Laudamus.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00
Concert door het Landini Consort.
Muziek aan het hof van Ferdinand
en Isabella. 10.30 Orkestpalet. Rot
terdams Filharm. Ork.: klassieke
muziek. 12.00 De concertaria's van
Mozart 15. 12.30 Promenade. 13.00
Vocale muziek van Grieg. 13.30
Kkerconcert door Wolfgang Baum-
gratz, orgel. AVRO: 14.00 AVRO'S
Radiojournaal. 14.03 Telefoonnm-
mer 035-39211. 15.30 Puur cultuur.
Hilversum 5
Voor 18 uur
NOS: 9.03 NOS-Sportief. -9.25 Wa-
terst. TELEAC: 9.30 Follow me II.
les 37. RVU: 10.00 RVU Taairevue.
AVRO-VARA: 10.30 Stichting de
Nederlandse Schoolradio
Van geen schrijver van de wereld
faam van Frederick Forsyth ('De
dag van de jakhals', 'Het vierde
protocol') die ooit Amsterdam heeft
bezocht, of, zoals Descartes, Vondel,
Kloos, Breero, Mulisch, Hermans,
Reve en Wolkers er kortere of lange
re tijd heeft gewoond, is uit memoi
res, documenten of overlevering be
kend dat hij ooit in de Amstel heeft
gepist, maar Frederick Forsyth heb
ik het, 's avonds na twaalven op de
wandeling terug van restaurant
L'Entrée naar het Amstel Hotel,
met eigen ogen zien doen. Bij de
Magere Brug, schuin tegenover
Carré, en niet omdat dit theater, tot
zijn verbijstering, de naam droeg
van een van zijn belangrijkste con
currenten op thrillergebied, maar
omdat hij het, na al die wijn en cal
vados, niet langer hield.
Toch kon hij, toen dat blijkbaar
te pas kwam, alle resterende vor
stendommen in de wereld feilloos
opsommen, en wist hij te vertellen
dat het aan Churchill te wijten c.q.
danken was geweest dat keizer Hi-
rohito niet berecht is (zoals de Ame
rikanen wilden), en zelfs niet, zoals
hij zei, „naar Doom is verbannen".
Want hy weet van de hoed. en de
rand. Churchill vond dat jegens de
vijand niet dezelfde fouten ge
maakt moesten worden als inl1918.
Ik vertelde daarop de aloude anec
dote dat Churchill in 1945 een week
in Nederland was geweest en bij
zijn afscheidspersconference van
de toen nog jeugdige, met een kolos
sale haardos uitgemonsterde Eli
Asser de vraag kreeg voorgelegd
wat hem, Churchil, nu het meest
gefrappeerd had in Nederland?
„Your hair, Sir", had Churchill
toen geantwoord.
Op zijn beyrt vertelde Frederick
Forsyth toen, dat tijdens de topcon
ferentie in Teheran in 1943 tussen
Churchill, Roosevelt en Stalin bij
Stalin groot wantrouwen rees toen
de Engelse minister van buiten
landse zaken, Anthony Eden, ter
sluiks een briefje doorgaf aan
Churchill, die het in zijn vestjeszak
stopte en een kort briefje terug
schreef, dat hij Eden toestopte. Hier
wordt achter mijn rug om de Bal
kan verkwanseld, dacht Stalin, die
zijn ogen niet in zijn zak had zit
ten, en hij gaf de hem begeleidende
KGB-agenten de opdracht die
briefjes te achterhalen.
Door insluiping en omkoping
van een kamermeisje lukte het de
briefjes in handen te krijgen en
hun inhoud in de voor Stalin onbe
grijpelijke codetaal bevestigde
diens bangste vermoedens. Op het
briefje van Eden aan Churchill
stond: 'Your fly is undone!' ('je
vlieg is ontdaan', wat kan dat bete
kenen, dacht Stalin, niet wetend
dat 'fly' ook gulp betekende). Chur-
chills antwoord bracht hem zeker
heid dat het hier om codetaal ging:
„Een dood vogeltje valt nooit uit
het nest!".
Zijn vijf thrillers tellen zoomen
nabij de 400 bladzijden en worden
door Forsyth (omdat hij eigenlijk
een hekel aan schrijven heeft) in
zo'ri veertig dagen geschreven: tien
tot twaalf bladzijden per dag, dat
is 5000 tot\6000 woorden of (om u
een idee te geven) ongeveer zes Trij-
fels per dag. Tegenwoordig op een
elektrische schrijfmachine, maar
die heeft hij vier jaar geleden pas
aangeschaft. Het doorschrijfsys
teem van Jan Wolkers, die een rol
behangselpapier doormidden
snijdt en dan door kan blijven tik
ken zonder steeds een nieuw vel in
de machine te hoeven doen, trok
hem niet aan: dat moment van be
zinning, tijdens het uithalen en
weer indraaien van een vel, zou hij
niet graag missen, hoe kort ook. En
van een wordprocessor, zo'n com
puter met beeldschermpje, wilde
hij helemaal niet weten: „Ik be
grijp die dingen niet".
De ervaringen van zijn collega
Richard Condon ('The Manchurian
Candidate') hadden ook niet aan
moedigend gewerkt. Die had, door
een verkeerd knopje in te drukken,
in een klap zeven hoofdstukken uit
gewist! Hij was vervolgens naar de
schuur gegaan, had een bijl ge
pakt, het apparaat in elkaar gesla
gen, en de IBM gebeld dat zijn ap
paraat stuk was. 'We komen di
rect!', had men geantwoord, niet
vermoedend dat ze de resten in een
vuilniszak mee terug zouden moe
ten nemen...
Roald Dahl had me een paar we
ken eerder verteld dat hij 'Het vier
de protocol' van Frederick Forsyth
net gelezen had: „Hij is geen groot
stilist, maar wel een geweldig ver
teller", had hij gezegd. Hoe kom je
nou aan zo'n plot, heb ik Frederick
Forsyth gevraagd. Het begint
steeds met de vraag: 'What if...?'
antwoordde hij. 'Stel dat... wat ge
beurt er dan?'. En dat dan zowel
aan het begin van het verhaal, als
steeds weer tijdens het verhaal:
'What iP'
Een belangrijk facet is ook: hoe
kies je de namen van de verzonnen
figuren? Je haalt ze uit de sportpa
gina's, zei ik (in 'Het vierde proto
col' komt een Rus voor die Karpov
heet en een Belgische diamantslij
per die Grobbelaar heet). Nee,
meestal uit het telefoonboek, sprak
hij tegen. Het moeten simpele na
men zijn, die ook in andere talen
zijn uit te spreken. Spanjaarden
kunnen bijvoorbeeld 'Thw' niet uit
spreken, Fransen hebben moeite
met de 'th'. En dus heten zijn figu
ren in 'Het vierde protocol' Jim
Rawlings, John Preston, Louis Za-
blonsky, Barry Banks, Stig Lund-
quist, Charlie Forbes, Jevgeni Kar
pov en Hans Grobbelaar...
