Politie opent
jacht op junks
Regio trekt zich lot van Leidse kerk aan
Niemand tevreden met samenscholingsverbod Zeedijk
Van der Spek (PSP)
tegen linies verbond
VRIJDAG 9 NOVEMBER 1984
PAGINA 17
AMSTERDAM - Hal
verwege de Zeedijk
fouilleren vijf agenten
enkele Surinamers voor
café Zaandam. „Waar jul
lie naartoe werken is dat
we strgks overal in de
stad zullen rondzwerven.
Dan hebben jullie hele
maal geen greep meer op
ons", moppert een van
de Verdachten'.
Het is het beeld van de Zeedijk
van de afgelopen dagen. Het
lijkt een ware jacht op alles wat
er als Surinamer of junk uitziet
in de omgeving van de Zeedijk.
Samenscholingen zijn verbo
den. Het gevolg is nu dat groe
pen dealers en junks als klas
sen op een schoolreisje door de
buurt trekken.
Al slenterend wisselen pak
jes in zilvërpapier en briefjes
van honderd van eigenaar. De
heroineprostituées klagen
steen en been. Hun handel
wordt verziekt. Want zelfs de
straatadvocaten, ook wel de
drooggeilers genoemd, de man
nen dus, die op de brug bij de
Korte Niezel de buurt langdu
rig in zich opnemen, zelfs die
bezoekers mqeten zich uit de
voeten maken als de politie
weer eens langs komt om de or
de te bewaren en derhalve de
rust te verstoren. Niemand is
gelukkig met de situatie. Of het
moeten de buurtbewoners zyn.
En de politie.
door
Huub Klompenhouwer
„Wat ons betreft komt deze
maatregel van burgemeester
Van Thijn eigenlijk vijf jaar te
laat", zeggen ze op het hoofd
bureau. Amsterdam maakt kor
te metten met de drugshandel.
Althans, met de uiterlijke ver
schijnselen daarvan. In het
zicht van de Olympische Spe
len en een economisch herstel
plan voor de kop van de Zee
dijk, waar onder meer een luxe
Golden Tulip-hotel moet ver
schijnen, wil burgemeester
Van Thijn nu wel eens succes
boeken. Het imago van de
hoofdstad moet grondig opge
poetst worden.
Het is een publiek geheim
dat de drugshandel en de daar
mee gepaard gaande criminali
teit de grootste zorg is van het
Amsterdamse gemeentebe
stuur. Die drugshandel heeft
zich sterk kunnen nestelen in
het hartje van Amsterdam. In
de schaduw van de Nicolaas-
kerk, waar de Zeedijk begint,
maar ook op de Martelaars
gracht. Geen toerist of argeloze
reiziger die dus niet met de el
lende van de drugs geconfron
teerd wordt.
En aan den lijve was het te
merken als met name de bui
tenlandse toerist weer eens zijn
of haar auto opengebroken te
rugvond. In dat laatste zal ove
rigens nauwelijks verandering
gekomen zijn. Want hoezeer
Amsterdam nu ook die concen
traties aan verslaafden wil te
gengaan, de junk is meestal ge
dwongen tot het criminele pad,
omdat hij geld nodig heeft voor
zyn verslaving.
Junkiebootje
Het was de sluiting van de
junkenboot, de eerste gedoog-
plaats voor het hard-drugsge-
bruik in Amsterdam, die feite
lijk geleid heeft tot een keihar
de houding ten aanzien van alle
overlast rond die drugsscene.
Met het sluiten van de op twee
dekschuiten geplaatste afge
dankte keet zochten de meren
deels verslaafde bezoekers hun
heil op de Zeedijk en omge
ving. Met alle overlast van dien.
Bewoners van de Zeedijk
dreigden zelfs met een knok
ploeg. Die gespannen situatie,
ook al veroorzaakt doordat in
middels een tweede gedoog-
ruimte in de Indische buurt op
geheven was, leidde tot de ver-
Groepen dealers en junks trekken nu al s schoolklasjes op reis door de buurt van de Zeedijk.
scherpte maatregelen van de
burgemeester.
Die junkenboot kwam er op
initiatief van het wijkcentrum
De Oude Stad. Vooral de
Nieuwmarktbewoners in het
wijkcentrum waren de voort
durende overlast in hun buurt
zat en brachten het geld op om
de verslaafden op die boot een
eigen plekje te geven. Er kwam
een Beheersraad Nieuwmarkt
die de boot zou beheren. Vrij
willigers uit de buurt.
De politie deed een inval. Het
bleek dat de handel welig tier
de en dat was al lang niet meer
volgens de afspraak. Ruim vijf
tig arrestaties. En twee dagen
later werd de gedoogruimte in
de Indische Buurt gesloten.
Met als gevolg dat de toeloop
naar de junkenboot nog groter
werd. Enkele dagen later be
sloot de beheersraad dan ook
de junkenboot voorlopig te
sluiten.
De sluiting van de twee ge-
doogruimten voor de verslaaf
den heeft geleid tot een toena
me van de overlast in de hele
binnenstad. Bewoners van de
Zeedijk dreigden met knok
ploegen en andere buurtcomi-
tés vroegen om passende maat
regelen van politie en gemeen
tebestuur. Nu was er al sinds
juli vorig jaar een verwijde
ringsgebod, een richtlijn voor
de politie om samenscholingen
waar een dreiging voor de
openbare orde van uitgaat te
doen oplossen. Met die richtlijn
in de hand was er alle aanlei
ding om op te treden. Concen
traties van twee- tot driehon
derd dealers en junks waren al
lang geen uitzondering meer.
Maatregelen
En het bleef niet bij die ene
richtlijn. Geschrokken door de
alarmerende berichten van de
wijkcomités en de dreigende
taal van de Zeedijkbewoners
besloot burgemeester Van
Thijn tot ingrijpender maatre
gelen. Een samenscholingsver
bod voor meer dan vier perso
nen voor de Zeedijk. Dat was
hard nodig, want de situatie
liep met het uur verder uit de
klauwen, zoals een surveille
rende agent opmerkte. „Het
leek verdomme wel of Van
Thijn toen pas de ernst van de
situatie begreep", zo wordt er
op het bureau Warmoesstraat
gemopperd. „Al lang voor de
sluiting van de junkenboot was
die situatie zo explosief als de
pest. Kijk alleen eens naar de
cijfers van het autokraken hier
in de buurt. Die stijgen iedere
maand schrikbarend. Nu al
hebben we meer autokraken
gehad dan vorig jaar in een heel
jaar. Dat moet je toch aan het
denken zetten".
Niet alleen kreeg de politie
de gelegenheid om op te treden
tegen de groepjesvorming, er
kwam ook de richtlijn om het
openlijk gebruik van de heroi
ne of cocaine aan te pakken.
Vroeger werd de arrestant dan
mee naar het bureau genomen.
Dat zou in de nieuwe aanpak te
veel tijd en mankracht kosten.
Nu wordt de verdachte ter
plekke de handel en het instru
mentarium ontnomen en wordt
er een voorgedrukt proces-ver
baal uitgeschreven. De coke of
heroine en de spuit of het pijpje
worden op het bureau War
moesstraat vernietigd.
Deze week werd het samen
scholingsverbod nog uitge
breid tot het gebied van het
NZH-busstation tot aan de
Nieuwmarktbuurt, inclusief al
le steegjes. En iedere dag weer
wordt er constant met dertig
man politie alleen al in dit, ge
bied gesurveilleerd. Politie
mensen, die uit andere distric
ten worden weggehaald, omdat
de Zeedijk op dit moment de
grootste prioriteit heeft. En dat
is, zo meent ook politievoor-
lichter Klaas Wilting, een zaak
die niet te lang kan voortduren.
Vandaar ook dat de leiding van
het bureau Warmoesstraat zich
gebogen heeft over een discus
sienota, die voor de toekomst
een effectiever beleid moet op
leveren. Die nota zal dan voor
gelegd worden aan het Amster
damse gemeentebestuur, die er
zyn voordeel mee kan doen.
Stille omgang
Tot zover de voorgeschiede
nis. Vanuit bijvoorbeeld bus
lijn 114 van de NZH, die gerui
me tijd voor de kop van de Zee
dijk op het busstation blijft
staan, heeft men een aardig
beeld van de nerveuze handel.
Komt er een golf aan junks uit
de Zeedijk, dan volgt pal daar
op een groepje van zo'n zes
kuierende agenten. De junks
en dealers slaan dan rechtsaf
richting Geldersekade en keren
via de Stormsteeg of een van de
andere stegen weer terug naar
de Zeedijk. Een wat rumoerige
stille omgang, zo lijkt het wel.
De passagiers van buslijn 114
weten er alles van.
Een jonge vrouw, die in Am
sterdam werkt, maar in Hoorn
woont: „Het is soms wel prach
tig als je ziet wat een trucs ze
uithalen om aan geld te komen.
Laatst wilde ik bellen. Daar
ginds in die telefooncel. Ik
kreeg geen gehoor en wilde
mijn kwartje terug. Dat kwam
niet, dus ik geef een hengst te
gen dat apparaat. Toen rolde
me daar een massa geld uit, on
gelooflijk. Ze hadden er een pa
piertje ingepropt, waardoor het
geld niet in het retourbakje
kwam. Zo verdienden ze hun
geld voor een shot".
Een andere passagiere vertelt
hoe ze met eigen ogen zag hoe
een junk de hoorn van de tele
foon openschroefde om er een
plakje zilverpapier in te doen.
Even later kwam er een andere
verslaafde die hem buiten de
telefooncel geld overhandigde
en vervolgens in die cel weer
die hoorn eraf schroefde om
zijn portie in ontvangst te ne
men. „Ze hebben overal plek
jes waar ze de rotzooi verstop
pen. Ze zijn als de dood dat het
op hun lichaam gevonden
wordt als ze worden aangehou
den".
Onrust
Dat is het uiterlijke beeld.
Achter de schermen is het een
en al onrust. De Zeedijkbewo
ners, die willen dat de gemeen
te Amsterdam ergens ver bui
ten de gemeentegrenzen een
gedoogplaats creëert. De buurt-
comités, die alle begrip voor
het probleem van de verslaaf
den hebben, en die hun junken
boot wel weer willen openstel
len, maar dan wel met profes
sionele begeleiders, zodat het
toezicht optimaal is. De politie,
die een nota moet opstellen
over de verdere aanpak van de
problemen.
Overleg
Sjaak Willems namens de Be
heersraad Nieuwmarkt: „Wat
er nu gebeurt, daar schrikken
wij ook van. Het lost niets op
als je de junks veijaagt van de
Zeedijk. Wij willen wel weer
toe naar een openstelling van
de junkenboot, als er dan maar
geld komt voor een professio
nele begeleiding. Want dat ja
gen op junks heeft geen enkele
zin. Wij beseffen terdege dat er
een drugsprobleem is en dat
lost zich niet zomaar op. Nee,
onze grootste grief is dat er zo
weinig samenhang in beleid is.
De politie gaat uit van de stel
ling dat ze slechts te maken
heeft met het probleem van de
openbare orde".
„En de burgemeester neemt
ook maar maatregelen zonder
na te gaan wat de eventuele ge
volgen zijn. Er is, en dat is het
trieste, geen enkele samenwer
king tussen de betrokken in
stellingen en diensten. Nu weer
wordt er een nota voorbereid
door de politie. Dan volgt er
overleg tussen politie en stad
huis. Maar met ons wordt dan
niet gepraat. Toch zijn wij er
ook nauw bij betrokken. Als
buurtbewoners zeggen we dat
we het drugsprobleem moeten
accepteren zoals het er ligt".
Junkenbond
Een woordvoerder van de
stichting Welsuria neemt de
honneurs waar voor de in op
richting zijnde Surinaamse
Junkiebond. Legt uit dat die
junkenbond er niet is om zo
veel mogelijk leden te werven,
maar om in ieder geval iets aan
het lot en de positie van de ver
slaafden te doen. „Ook een ver
slaafde is een mens. In de jun
kenbond wordt niet gepraat
over waarom iemand verslaafd
raakt. Ze hebben te maken met
mensen die op het randje van
de dood soms leven. Maar die
nog altijd mens zijn. Het op
jaagbeleid brengt diezelfde ver
slaafden in levensgevaarlijke
situaties".
„Het is onmenselijk. Boven
dien hebben we sterk de erva
ring dat er vrijwel alleen op Su
rinaamse verslaafden gejaagd
wordt. Iedere Surinamer is in
de ogen van de politie een po
tentiële gebruiker of dealer.
Dat is een afschuwelijke erva
ring. En vanuit de politie is het
wel begrijpelijk dat er zo ge
dacht wordt, maar je moet er
wel alles aan doen om dat
stompzinnig rechtlijnige den
ken uit hun hoofd te praten".
Safari's
Inmiddels is het criminele
imago van de stad al zo bekend
in met name West-Duitsland,
dat van daaruit al zogeheten
'misdaadsafari's' worden geor
ganiseerd. Dat houdt dan in dat
de oosterburen in groten getale
een rondwandeling over de
wallen krijgen en, en passant,
ook nog een stukje Zeedijk
meepakken. De Amsterdam
mers zelf hebben sinds de af
kondiging van het samenscho
lingsverbod ook massaal de
Zeedijk als wandelpromenade
herontdekt.
Waren het vorige week nog
vooral de cameraploegen en
journalisten die veelvuldig ach
ter de patrouillerende politie
mensen aanliepen, afgelopen
weekeinde waren het complete
gezinnen die zich veilig waan
den met zoveel Hermandad in
de buurt. „Als die mensen maar
enige notie hadden van de el
lende die achter dit verlopen
stadsbeeld schuil gaat, dan zou
den ze zich de ogen uit hun kop
moeten schamen om hier als
een dierentuinbezoeker rond te
lopen", aldus een van de pa
trouillerende politiemensen.
DEN HAAG - Er kan geen sprake
van zijn dat de PSP verdergaand
en blijvend gaat samenwerken met
CPN en PPR. Die twee laatste par
tijen gaan veel te ver in het aan
vaarden van de bestaande maat
schappij. Laten PPR en CPN maar
opgaan in de linkervleugel van de
PvdA. Daar horen zij thuis.
Fred van der Spek, voorzitter
van de PSP-fractie in de Tweede
Kamer, laat geen ruimte voor twij
fel: als zijn partij een min of meer
blijvende verbintenis aangaat met
CPN en PPR, pakt hij zijn biezen.
Hij staat met deze opvatting lijn
recht tegenover zijn fractiegenoten
Wilbert Willems en André van Es,
en het PSP-partijbestuur, die met
het oogmerk van partijvernieu
wing onder bepaalde voorwaarden
wel willen werken aan een verder
gaande vorm van samenwerking
met CPN en PPR.
door
Gijs Korevaar
De discussie over linkse samen
werking is allesbehalve nieuw. In
mei besloot het PSP-congres van
die verdergaande samenwerking af
te zien. Na afloop van die vergade
ring werd bekend dat Van der
Spek had gedreigd met opstappen
als het congres een ander besluit
zou hebben genomen.
Naar aanleiding van onder meer
die PSP-vergadering ontstond de
zogeheten Doorbraakgroep. Leden
van de radicaal-linkse partijen slo
ten zich aaneen om te werken aan
een fusie tussen de drie bestaande
partijen. Vooral binnen de PPR
leeft die 'verbondsgedachte' sterk
en klinken er voortdurend gelui
den op over gemeenschappelijke
lijsten en een gezamenlijk program
op hoofdpunten.
Volgens deze 'doorbrekers' heeft
een nieuwe linkse partij in deze
vorm de kans om sterker en groter
te worden dan de optelsom van de
samenstellende delen. Met een der
gelijke groep moet de PvdA in het
parlement rekening houden, zo is
de redenering. De doorbraakgroep
denkt in dit verband aan een linkse
meerderheid in de Tweede Kamer,
in casu een regeringscoalitie van
PvdA met de links-radicalen.
Dwarsligger by dit ideaal blijft,
met de nodige nuances, de PSP.
Het hoofdbestuur van deze partij
wil echter op het komende partij
congres - 24 november - de deur
naar samenwerking toch weer op
een kier zetten. Aan de orde komt
een voorstel waarin de leden wordt
gevraagd het bestuur te machtigen
verdere gesprekken te voeren met
de partijbesturen van PPR en
CPN.
Van der Spek noemt dat 'tijdver
lies', omdat wat hem betreft de uit
komst vaststaat. Maar hij zal niet
alleen om die reden de PSP-gele-
deren verlaten. Als die gesprekken
op niets uitlopen zou het „spijtig
zijn als ik dan al weg ben". Pas als
het PSP-congres zich uitspreekt
voor verdergaande samenwerking,
zal hij verdwijnen.
Zoals gezegd: de fractieleider on
derscheidt zich nadrukkelijk van
zijn fractiegenoten. Willems is
even duidelijk als Van der Spek.
Hij is aanhanger van de Door
braakgroep en daarmee voorstan
der van meer samenwerking tus
sen de links-radicale partijen. Van
Es is eveneens voorstander van
partijpolitieke vernieuwing, maar
dan niet op de manier van het PSP-
bestuur en de doorbrekers.
Zy wijst het huidige streven naar
samenwerking af, omdat het in
haar ogen slechts pogingen zijn om
betere verkiezingsresultaten te be
halen. Partijpolitieke vernieuwing
is goed, maar dan moeten daarmee
nieuwe groepen worden bereikt
die nu niet aan de politiek deelne
men, vindt zij. Dat kunnen volgens
haar vrouwengroepen zijn, of ver
enigingen van buitenlanders. De
voorstellen van de doorbrekers
brengen een dergelijke
wing niet dichterbij, meent zij.
ACHTERGROND
Van der Spek blijft binnen de
PSP de meest uitgesproken tegen
stander van samenwerking met an
dere partijen. Van een compromis
over het programma wil hij niets
weten. „Ontwapenen en socialise
ren (in handen van de maatschap
pij brengen van de belangrijkste
bedrijven, red.) zijn de belangrijk
ste punten van de PSP. En dat doe
je niet een beetje, maar helemaal.
Daarmee staan wij tegelijk radicaal
anders tegenover de staat dan CPN
en PPR".
Fred van der Spek: opstappen
bij links verbond. «foto anp>
„De CPN is ook al heel lang geen
revolutionaire partij meer. Inte
gendeel, zij staat dichtbij de PvdA
als het gaat om het meedoen aan de
kapitalistische maatschappij, de
fensie, NAVO. Met de PPR ligt het
niet anders. Dat deze partijen de
maatschappij aanvaarden, blijkt
ook uit het feit dat zij burgemees
ters leveren. In het bestaande
staatsbestel zijn dat gewoon zetba
zen van de regering".
Van der Spek durft geen enkele
voorspelling te doen over de stem
ming op het komende PSP-con
gres. Maar mocht de meerderheid
van de partij voorstander zijn van
verdere gesprekken, dan onder
scheidt de fractievoorzitter drie
mogelijkheden. De besprekingen
leveren niets op en dan is er niets
aan de hand. Datzelfde geldt als de
onderhandelingen tot „iets moois"
leiden. „Dat kan niets anders zijn
dan dat de andere twee partijen in
stemmen met het PSP-program-
ma. Dat hoeft niet tot in alle de
tails, de hoofdlijnen zijn voldoen
de. Tegen een vergrote PSP heb ik
natuurlijk geen bezwaar. Dan mag
zelfs de naam nog wel veranderen.
Daar geef ik niet om".
..Maar het meest waarschijnlijk
is dat er niet iets moois uitkomt
maar een halfzacht compromis.
Dan kunnen twee dingen gebeu
ren: het PSP-congres pikt dat niet
en dan is er nog niets aan de hand.
of het congres gaat akkoord en dan
ben ik al weg". Hij verwacht een
beslissing over blyvende samen
werking overigens pas over een
jaar, als het PSP-congres opnieuw
bijeenkomt.
Er komt een classicale (regio
nale) commissie die de proble
men en knelpunten binnen de
gereformeerde kerk van Leiden
in een rapport op een rijtje gaat
zetten. Deze commissie zal ook
nagaan hoe de classis de kerk
van Leiden kan helpen. Dat zal
moeten uitmonden in concrete
voorstellen.
Al op de vorige vergadering
van de classis hadden de kerkvi-
sitatoren (die het reilen en zeilen
van de plaatselijke kerken in de
gaten houden) de 'kwestie Lei
den' aanhangig gemaakt. Nü was
er een brief van hen, waarin zij
erop aandrongen dat er een
'agglomeratieberaad' zou komen
in de vorm van een 'classicale
De Leidse kerkeraad had dit
voorstel intussen overgenomen
en ook al twee van zijn leden aan
gewezen om aan dat beraad deel
te nemen. Zes anderen, komend
uit de kerken van Leiderdorp,
Oegstgeest, Rijnsburg en Voor
schoten, waren daartoe eveneens
bereid. De Leidse kerk had hen
daarvoor aangezocht omdat zy
zich nog min of meer met deze
kerk verbonden voelen.
De classis is met de voorgestel
de aanpak akkoord gegaan. De
zal bij de uitvoering
van haar opdracht niet alleen de
financiële maar ook de inhoude
lijke kant van het probleem on
der ogen zien: "hoe men in de na
bije toekomst binnen de verhou
dingen van een stad als Leiden
gemeente van Christus kan zijn"
(zoals de vandaag verschenen
kerkbode het formuleert). Tege
lijk zullen de deputaten (com
missie) voor de financiën nog
eens worden herinnerd aan hun
toezegging de financiële positie
van de Leidse kerk te zullen on
derzoeken.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Ochten T. W. H. van der Heij
den Oud-Vossemeer; aangeno
men naar Lelystad (hervormd-
gereformeerd 'Samen op weg')
voor deelwerk in Zuiderzee-zie-
kenhuis kandidaat mevrouw E.
Reefhuis Amsterdam.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Parijs kandidaat
F. de Lange Kampen, naar Oos-
terbeek-Doorwerth (voor pasto
raat in psychiatrisch ziekenhuis
'Wolfheze') mevrouw J. Nussel-
der Enschede.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: bedankt voor Oud-Vos-
semeer-Tholen J. P. Boiten
Schiedam.
Rustdag. Op vrijdag 16 no
vember om 8 uur maakt de EO in
de Nieuwe Kerk van Katwijk
aan Zee twee opnamen voor uit
zending in de zaterdagavond-ra
diorubriek 'Laat ons de rustdag
wijden'. Ds. J. P. van Roon gaat
voor in de samenkomst voor de
eerste uitzending, op zaterdag 24
november, en ds. C. van Slie-
dregt bij de opname voor de
tweede uitzending, op zaterdag 1
december.
Het bestuur (kerkelijke term:
'moderamen') van de hervormde
synode moet zich tegenover het
bestuur van de gereformeerde
synode distantiëren van uitspra
ken van leden van de Gerefor
meerde Bond in de Hervormde
Kerk met betrekking tot de deze
zomer in Chicago gehouden Ge
reformeerde Oecumenische Sy
node. Dat schreef de hervormde
Raad voor het verband met ande
re Kerken in een brief aan het
hervormde synodebestuur.
In 'De Waarheidsvriend', het
blad van de Gereformeerde
Bond, zijn verslagen en com
mentaren over de Gereformeer
de Oecumenische Synode ver
schenen, waarin felle kritiek
werd geleverd op de houding
van de gereformeerde vertegen
woordigers uit Nederland tijdens
deze synode. Drie leden van de
Bond waren in Chicago als waar
nemer aanwezig. Onder hen was
ir. J. van der Graaf, secretaris
van de Bond en hoofdredacteur
van 'De Waarheidsvriend'. De
hervormde raad vindt, dat hy in
zijn blad op tendentieuze manier
verslag heeft gedaan van 'Chica
go*.
"Het is niet gepast, zó over een
partner in het samen-op-weg-
proces te schrijven. Deze be
richtgeving is schadelijk voor de
goede verhoudingen tussen de
kerken. Daarom zal het modera
men van de synode zich van de
rapportage van ir. Van der Graaf
moeten distantiëren".
Het synodebestuur zegt in een
reactie, dat het aan dit verzoek
van de raad niet kan voldoen,
"omdat de zaak van de Gerefor
meerde Oecumenische Synode
geheel buiten de Hervormde
Kerk omgaat". De oecumenische
synode had de Gereformeerde
Bond gevraagd, waarnemers
naar Chicago te sturen. Zo'n ver
zoek heeft de synode niet gekre
gen. "Daarom is het moderamen
ook niet verantwoordelijk voor
wat door gasten van de oecume
nische synode wordt gezegd of
geschreven".
Sprekende kerk
"Grensoverschrijdend poli
tiek spreken van de kerk is niet
voor de overheid of de politiek
maar voor de kerk zélf een ge
vaar. Als de kerk zich buiten
haar terrein begeeft, zal ze zich
zelf in verwarring brengen". De
ze waarschuwing liet mr. J. de
Ruiter, politicus en oud-hoogle
raar strafrecht aan de Vrye Uni
versiteit in Amsterdam, gisteren
horen op een congres van deze
universiteit over 'het spreken
van de kerk'. De minister sprak
geheel persoonlijk.
Het gevaar is, dat de kerk aan
de ene kant wordt geïdentifi
ceerd met een bepaalde politieke
partij of stroming, terwijl aan de
andere kant een verwijdering on
tstaat tussen de top van de kerk
en de plaatselijke gemeente. De
noodzaak van kerkelijk spreken
wordt minder naarmate de sa
menleving meer voldoet aan de
mocratische maatstaven, zei De
Ruiter. In Nederland zijn er over
vloedige mogelijkheden om via
politieke en maatschappelijke
organisaties bij te dragen aan de
politieke meningsvorming. Het
spreken van de kerk mag geen
inbreuk maken op de vrijheid en
verantwoordelijkheid van het in
dividu.
De rooms-katholieke theoloog
dr. A. Houtepen was het daarmee
niet eens. "Niet uw liberaal ge
tinte vrijheidsbegrip maar de
verantwoordelijkheid voor de
schepping is de basis van het
kerkelijk spreken", zei hij tot mr.
De Ruiter. "Kerkelijke uitspra
ken over vrede en gerechtigheid
zijn geen kritiek op de compe
tentie van politici, ook geen op
ruiing tegen het staatsgezag,
maar een aanklacht aan het adres
van de politiek dat deze niet in
staat is het onrecht te keren". Ze
geschieden, volgens Houtepen,
vanuit een dieper liggende ver
antwoordelijkheid. Voorwaarde
is dan niét, of ze een gunstig ont
haal vinden. Dat is ook niet het
vooropgezette doel van kerkelij
ke uitspraken.
