Kohl wijst elke beschuldiging af Vandaag gesprek Israël—Libanon Protest Chileense oppositie Staatsbedrijf zet massa-ontslag door Bondskanselier voor Flick-commissie Document uit oorlog om Falklands vermist Moorden en executies in zuid-Tsjaad Storm eist 359 levens Liberalen tegen hogere vergoeding Euro-politici Jaruzelski grijpt in bij veiligheidsdienst DONDERDAG 8 NOVEMBER 1984 BUITENLAND PAGINA 7 BONN - Bondskanselier Helmut Kohl heeft gisteren voor de parlementaire enquête commissie inzake Flick nog eens bevestigd dat hij nooit of te nimmer invloed heeft proberen uit te oefenen om de firma Flick aan een omstreden belastingvoordeel van vele honderden miljoenen marken te helpen. Hij heeft als minister-president van de deelstaat Rijnland-Paltz en als oppositieleider destijds wel giften (in totaal ruim 100.000 mark) van Flick voor zijn partij, de CDU, aangenomen. De vroegere Flick-directeur Eber- hard von Brauchitsch en andere re presentanten van de firma hebben hem echter nooit gevraagd daar „iets" voor terug te doen. Kohl noemde het volstrekt normaal dat hij die giften, meestal in een geslo ten envelop, in ontvangst heeft ge- door Hans Amesz Toen de afgevaardigde van de Groenen, Otto Schily, hem zei dat giften, waarvan de herkomst niet precies bekend is, toen en nu in strijd met de grondwet is, raakte Kohl zichtbaar geïrriteerd. Hij verklaarde dat hij weliswaar veel tijd had uitgetrok ken voor de ondervraging door de commissie, maar dat hij niet van plan was aan deze „kinderspel letjes, die niets met het zoeken naar de waarheid te maken heb ben" mee te doen. Overigens had wel elke politicus destijds zo ge handeld. Kohl ontkende ook krachtig dat zijn benoeming tot partijvoorzitter van de CDU als opvolger van Rai- ner Barzel als het ware door Flick financieel was voorbereid. De door geklungel, maar ik heb ernsti ge vermoedens dat er meer achter- zit", aldus Foulkes. Het ministerie heeft een onder zoek gelast naar de vermissing van het logboek, maar benadrukte dat het logboek, dat werd bijgehouden door de navigator van de onderzee boot „Conqueror", niet het enige document is waarin de bewegin gen van de Belgrano werden opge tekend. Een tweede logboek met belangrijke taktische informatie is niet verloren gegaan, aldus het mi nisterie. De Britse regering heeft herhaal delijk ontkend dat zij de ware toe dracht van het tot zinken brengen van de Belgrano, waarbij 368 Ar gentijnen om het leven kwamen, heeft achtergehouden. Minister van defensie Michael Heseltine werd gisteren in het geheim over de kwestie ondervraagd door een parlementaire commissie. bondskanselier riep dat hij pas kort geleden, na publicaties in de pers, te weten was gekomen dat het advocatenkantoor Paul in Frankfurt waarvoor Barzel lange tijd als „wetenschappelijk mede werker" werkzaam was, als advi seur van Flick was opgetreden. Barzel moest twee weken geleden aftreden als president van de Bondsdag omdat hij via het advo catenkantoor indirect 1,7 miljoen mark van Flick had opgestreken. Helmut Kohl had zich voor zijn ondervraging, die veel langer duur de dan de aanvankelijk verwachte vier uur, zeer goed voorbereid. Hij trad ook buitengewoon zelfbewust op, bij wijze van spreken onder het motto: „Mij doet niemand wat". Dat bleek toen een van de vele schriftelijke en in beslag genomen notities van ex-Flick-directeur Eberhard von Brauchitsch ter sprake kwam. Die had aan con cernchef Friedrich Karl Flick een memo gestuurd, waarin stond dat Kohl moeite zou doen om „een ge selecteerde groep van geïnteres seerde en gevaarlijke CDU/CSU- afgevaardigden" voor een bijeen komst in Bonn uit te nodigen ten einde Flicks kijk op verschillende zaken, met name de verwachte kwijtschelding van belasting over de verkoop van Mercedes-aande- len ter waarde van 1,7 miljard mark, te verduidelijken. Bonds kanselier Kohl: „Als ik dat werkelijk had gewild, was zo'n bij eenkomst uiteraard tot stand geko men. Dat is echter niet gebeurd. Waarom Von Brauchitsch dat ge noteerd heeft, begrijp ik niet". De Westduitse regeringschef gaf overigens volmondig toe dat hij juist met Von Brauchitsch altijd zeer goede contracten heeft gehad en nog heeft. Hij zei dat het inder daad voor de hand had gelegen dat deze hem destijds had ingelicht over het contact van Flick met het advocatenkantoor Paul waar toen Rainer Barzel voor werkte. Bondskanselier Kohl laat zien dat hij i steekpenningen heeft zitten. Kohl zou e onderzoekscommissie verschijnen. in zijn colbert geen r de parlementaire (foto AP) BEIROET Nieuwe Libanees- Isaëlische besprekingen over een veiligheidsregeling in Zuid-Liba- non zullen vandaag beginnen in het zuidelijk plaatsje Naqura op het hoofdkwartier van Unifil, de VN-vredesmacht in Zuid-Libanon. De Libanese regering, die de be sprekingen eerder deze week uit- door Aernout van Lynden stelde omdat het voltallige kabinet niet aanwezig kon zijn om de sa menstelling van de eigen delegatie te bepalen, is gisteren bijeen geko men en heeft unaniem zijn goed keuring aan de besprekingen ge hecht. In de Libanese hoofdstad werd benadrukt door premier Rashid Karami dat de besprekingen slechts tussen twee militaire dele gaties zullen plaatsvinden en niet tussen regeringen. De huidige Li banese regering weigert, in het ka der van het voortdurend arabisch- Israëlisch conflict, onderhandelin gen op politiek niveau met Israël te voeren die uitgelegd zouden kun nen worden als 'vredesbesprekin gen'. Ondanks de verklaring van de premier is later gistermiddag een van de westerse persbureau's in LONDON (RTR/AFP) - Een ge heim logboek van de Britse onder zeeër, die tijdens de Falklands-oor- log de Argentijnse kruiser „Belgra no" tot zinken bracht, wordt ver mist. Het Britse ministerie van de fensie heeft dit gisteren meege deeld. De vermissing, die eind septem ber/ begin oktober werd ontdekt, komt voor de Labour-partij als een grote verrassing. Volgens de oppo sitiepartij had de regering de op dracht tot de aanval gegeven om een Peruaans vredesplan te torpe- deren en heeft ze meteen daarna de zaak in de doofpot willen stoppen. Labour-parlementslid George Foulkes noemde het logboek, een geheim document waarin onder andere de snelheid en de positie van een schip worden vastgelegd, onmisbaar voor het achterhalen van de waarheid. „Het zou kunnen dat het logboek is zoek geraakt DEN HAAG (ANP) - Honderden mensen zijn de afgelopen twee maanden in het zuiden van Tsjaad geëxecuteerd, gevangenen zijn vermoord en ongewapende bur gers zijn geheel willekeurig dood geschoten. Dit heeft Amnesty In ternational vandaag bekendge maakt. Volgens de internationale men senrechtenorganisatie zijn de moorden onderdeel van een geor ganiseerde campagne die wordt geleid door eenheden van de presi dentiële garde en de veiligheidspo litie. De actie zou bedoeld zijn om het gewapend verzet tegen de rege- MANILLA (AFPIUPl) - Het dodencijfer als gevolg van de wervelstorm op lil^e K^mcensc^aps^eiders en poll- de ™"ppijnen stijgt nog steeds. Vanochtend, meldde het persbureau PNA tielw ko^tukke^ Vee? van §eze da; zeker 359 mensen zijn omgekomen en b„n, een halfmd,oen personen gedetineerden zijn inmiddels „ver dwenen" of gedood. Amnesty heeft berichten ontvan gen uit de regio Moyen Chari waar uit blijkt dat soldaten boeren, die op het land aan het werk waren, neerschoten in de buurt van Dana- madji. Ook werd het vuur geopend op mensen die achterop vrachtwa gens meereden in Bedaya. Andere slachtoffers werden levend ver brand in een kerk in N'gala, waar ze bescherming hadden gezocht. Verschillende slachtoffers wor den ervan verdacht betrokken te zijn bij de gewapende oppositie te gen de regering van president His- sène Habré. Tenminste 80 ver- meende „rebellen" werden na hun aanhouding door regeringstroepen in het gebied Longone geëxecu-1 teerd, aldus Amnesty. De mensenrechtenorganisatie doet een beroep op president Ha bré maatregelen te nemen om standrechtelijke executies te voor komen, om berichten over de moorden en de „verdwijningen" te I onderzoeken en om de veiligheid van alle gevangenen te garanderen. dakloos geworden toen in het afgelopen weekeinde de tyfoon Agnes c de centrale provincies van de Filippijnen trok. Velen worden nog vermist. De wervelstorm met soms windstoten van 200 km per uur had het ergste huisgehouden op het eiland Panay. Ruim 60.000 huizen waren verwoest, vissersboten tot zinken gebracht en dorpen langs de kust volledig over stroomd. Medische teams in vijf helikopters hebben een groot aantal bewo ners gered die hun toevlucht op de daken hadden gezocht. Twee C-130 transportvliegtuigen brachten voedselpaketten en medicij nen naar de zwaarst getroffen eilanden Panay en Leyte. Uit berichten van het Internationale Rode Kruis, van door de regering opgezette hulp organisaties en van het officiële Filippijnse Nieuwsagentschap PNA, blijkt dat het dodental tot nu toe is opgelopen tot 359. Er worden nog 108 vissers vermist die ondanks waarschuwingen van een naderende storm toch de zee waren opgegaan. Het ministerie van sociale zaken maakte bekend dat 491.968 Filippij nen zich in opvangcentra bevinden. (foto upi) BRUSSEL (ANP) - De liberale 1 januari 1985 met 8,1 procent te fractie in het Europese parlement verhogen. Dit heeft het Europese SANTIAGO (DPA/AFP) - Enkele uren na de afkondiging van de staat van beleg in Chili heeft de lei der van de oppositionele Democra tische Alliantie, Ricardo Lagos, voor de nabije toekomst nieuwe 'nationale protestdagen' aangekon digd tegen het militaire bewind van generaal Pinochet. Met deze oproep tot eenheid in het verzet moet nu een dreigende, op een burgeroorlog lijkende, con frontatie tussen de militairen en de oppositie worden afgewend, aldus Lagos. Het uitroepen van de staat van beleg, waardoor de fundamentele burgerrechten en -vrijheden wor den opgeschort, is volgens Lagos slechts „een nieuwe uitdrukking van de repressie tegen de algeme ne onvrede in het land". Daarmee heeft het regime bewezen „abso luut onbegrip te hebben voor het- mocraten, Mario Sharpe, vat het uitroepen van de staat van beleg op als een teken van een ernstige rege ringscrisis. Het regime heeft daar mee een soort „bankroetverklaring gegeven dat het voor Chili geen op lossingen heeft", zo zei hij. Het 11 jaar oude militaire bewind in Chili heeft een katholieke pries ter en mensenrechten-activist ver boden naar zijn land terug te ke ren. Deze maatregel is onderdeel van een campagne om hard op te treden tegen politieke opponenten en guerrilleros. De maatregel tegen de priester, die openbaar werd gemaakt in een boze verklaring van het bureau van aartsbisschop Juan Francisco Fresno, is een van een serie van harde maatregelen die zijn geno- ANGELS (DPA) - In Hamburg is gisteren het proces begonnen te gen 14 Westduitse Heli's Angels die zijn beschuldigd van een reeks strafbare feiten, waaronder soute neurschap, verkrachting en afper sing. De beklaagden zitten achter kogelvrij glas in een rechtszaal die voor 300.000 mark is aangepast. Motorduivels uit de VS, Groot- Brittannië en Nederland verdron gen zich op de publieke tribune. Het proces zal naar verwachting maanden duren. men sinds president Augusto Pi nochet dinsdag de staat van beleg afkondigde in heel Chili. Boven dien werd een uitgaansverbod af gekondigd van middernacht tot 5 uur voor de hoofdstad en de grote havenstad Valparaiso. De politie maakte gisteren bekend dat meer dan 100 mensen waren gearres teerd, in de meeste gevallen men sen die niet wisten dat er een uit gaansverbod was uitgevaardigd. Veiligheidstroepen hebben on dertussen invallen gedaan in de kantoren van de linkse coalitie de Democratische Alliantie (MDP) en arresteerden negen mensen, zo zei den leiders van de MDP. Vijf func tionarissen van het Socialistische Blok, een minder radicaal samen werkingsverband, werden volgens ooggetuigen eveneens in hechtenis genomen. In Concepcion, de tweede stad van Chili, verboden de militaire au toriteiten alle verkiezingen voor vakbonden, studentenraden en po litieke partijen en alle politieke bij eenkomsten. De Spaanse regering heeft naar aanleiding van het verbod voor de Spaanse priester De la Fuente naar Chili terug te keren een scherp pro test ingediend bij het Chileense ministerie van buitenlandse zaken. Dit heeft de Spaanse ambassade in Santiago bekendgemaakt. De priester, een pleitbezorger van de oppositie in Chili, maakt momen teel een rondreis door Europa. De Amerikaanse regering ver klaarde gisteravond dat zij de af kondiging van de staat van beleg in Chili onderzoekt. „Het is duidelijk, gezien de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, dat in Chili in toenemende mate het terrorisme de kop opsteekt, maar wij moeten nog uitzoeken of dit probleem zo'n omvang had aangenomen dat het de extreme maatregelen die ge paard gaan met de staat van beleg rechtvaardigt", aldus regerings woordvoerder John Hughes. Beiroet opgebeld door de duistere shiitische extremistische groep Is lamic Jihad (Islamitische heiüge oorlog) die alle kabinetsleden en 'iedereen die direct of indirect met de besprekingen betrokken is' waarschuwde dat hen 'het zelfde lot te wachten zal staan als de Ame rikanen'. Ook andere extremistische shii tische groepen en partijen hebben gewaarschuwd tegen de bespre kingen met de 'bloeddorstige zio nistische vijand'. Islamic Jihad had eerder gisteren al gewaar schuwd een nieuwe aanslag op de Amerikaanse ambassade in Bei roet te beramen. De Libanese delegatie zal uit zes vooraanstaande legerofficieren (een uit elk van de grootste reli gieuze gemeenschappen) bestaan en geleid worden door brigade-ge neraal Mohammed Hajj, die op het ogenblik het commando voert over alle legereenheden in de hoofdstad Beiroet. Tijdens de besprekingen zal Li banon eisen dat Israël zich aan de resoluties 508 en 509 van de Veilig heidsraad houdt en zijn troepen te rugtrekt. Daarnaast zullen de ze voorstellen dat het door Israël ver laten gebied over wordt genomen door twee brigades van het officië le Libanese leger en door Unifil, dat in dat geval een nieuw mandaat zal moeten krijgen en vergroot zal moeten worden. Israël, daarentegen, wil dat het door Israël opgerichte Zuid-Liba- nees leger (de zogenaamde SLA, die door de regering in Beiroet als een stel verraders gezien wordt) de controle krijgt over een strook langs de Israëlische grens en dat Syrië, dat evenals Israël een groot deel van Libanon bezet, eerst dui delijke garanties geeft dat zijn troe pen in hun huidige posities zullen blijven en dat Syrië de palestijnen ervan zal weerhouden de guerilla- oorlog tegen Israël wederom van uit Zuid-Libanon voort te zetten. „Net zoals tijdens de vorige on derhandelingen tussen Libanon en Israël, twee jaar geleden, kan ver wacht worden dat het maanden zal duren voordat er enig resultaat ge boekt wordt", verklaarde gisteren een westerse diplomaat in Beiroet. „De Libanezen kunnen nooit de SLA aanvaarden en wat die Syri sche garanties betreft, dat zal aan Amerikaanse bemiddeling overge laten moeten worden. Deze bespre kingen gaan over de militaire de tails en de rol die Unifil in de toe komst zou kunnen gaan spelen". WARSCHAU (UPI) - De Poolse premier, generaal Jaruzelski, heeft het toezicht op zich genomen-over de binnenlandse veiligheidsdien sten, ten teken dat er een zuivering komt van de organisaties na de moord op priester Populieluszko door leden van de geheime politie. Het officiële nieuwsagentschap Pap meldde over een vergadering van het Politburo dat Jaruzelski persoonlijk het toezicht op zich heeft genomen over de inlichtin gendiensten na de bekentenis van moord door drie leden van de ge heime politie. De stap lijkt aan te geven dat een diepgaande zuive ring ophanden is van het ministe rie van binnenlandse zaken, dat de operaties van de geheime politie leidt. Critici van het bewind, onder wie de voormalig leider van de verbo den vakbond Solidariteit Lech Wa lesa en Poolse geestelijken, heb ben haviken binnen de regering er van beschuldigd tot de moord op Populieszko te hebben aangezet om Jaruzelski in verlegenheid te brengen en zijn pogingen de be trekkingen tussen kerk en staat te verbeteren, te ondermijnen. De Poolse regeringswoordvoer der, Jerzy Urban, die Populieszko had bekritiseerd wegens zijn anti- regeringspreken, is woensdag fel uitgevaren tegen de critici die hem verweten moreel verantwoordelijk te zijn voor de dood van de pries ter. Schrijvend in het regerings dagblad Trybuna Ludu onder zijn pseudoniem Jan Rem vroeg Ur ban: „is het eerlijk de verantwoor delijkheid voor misdaden die door individuën zijn begaan, te schui ven op alle mensen die dezelfde kijk op de wereld hebben als de moordenaar". Hij noemde de aan vallen aan zijn adres „lage insinua ties" en beschuldigde „extremisti sche priesters" ervan „haat te zaai en" tegen het bewind van Jaruzels ki door misbruik te maken van de moord. De regering in Polen heeft beves- Generaal Jaruzelski (archieffoto) tigd dat de vermoorde priester Jer zy Popieluszko is gemarteld voor dat hij werd gewurgd. Regeringswoordvoerder Jerzy Urban zei woensdag op een pers conferentie dat bij de lijkschou wing gevonden sporen doen ver moeden dat Popieluszko door zijn ontvoerders dermate was geslagen dat hij bewusteloos moet zijn ge raakt. Zuid-Afrika bindt strijd aan met zwarte vakbond verwerpt het besluit van het presi dium van het parlement om de on kostenvergoeding van de leden per ADVERTENTIE Nee, maar wel een héél bijzondere shampoo. Folay kalmeert bij regelmatig gebruik de hoofdhuid, daardoor wordt vet haar en roos \tf9f bestreden. Voor gezond en JML glanzend haar: l'olav Folay teershampoo met de bsb frisse dennenaalden geur. te verkrijgen bij uw drogist en/of parfumeriezaak l'olay parlementslid van de WD, Gijs de Vries, bekendgemaakt. De Euro-liberalen zijn veront waardigd dat hun vertegenwoordi ger in het presidium, Hans Nord, bij zijn verzet tegen deze verhoging alleen steun heeft gekregen van de Europese socialisten. Een meer derheid van christen-democraten, gaullisten, communisten en con servatieven besloot anders. De liberalen zullen tegen de ver hoging stemmen bij de behande ling van de begroting van het par lement, aldus De Vries. Als zij voor hun standpunt opnieuw geen meerderheid vinden zullen zij elk lid van het parlement oproepen vrijwillig af te zien van deze verho ging, die zij onverenigbaar achten met de moeilijke financiële situatie waarin veel Europese burgers ver keren. De christen-democraten en hun medestanders hebben Europa een slechte dienst bewezen, aldus de Europese liberalen. JOHANNESBURG (GPD) - On danks een heftig protest van de CWIU, de Chemical Workers In dustrial Union, is de directie van het Zuidafrikaanse staatsbedrijf Sasol toch overgegaan tot het ont slag van ruim 6500 zwarte arbei ders. Gisteravond hebben zo'n 2500 duizend arbeiders hun achter stallig salaris uitbetaald gekregen in speciaal voor dit doel ingerichte uitbetalingskantoren door Ruud de Wit Eerder op de dag had de CWIU, waarbij de meeste nu ontslagen ar beiders aangesloten zijn, de direc tie van Sasol gedreigd met een pro ces als ze door zou gaan met het verwijderen van de ontslagen ar beiders uit hun slaapverblijven. De meeste van de arbeiders komen uit de zogenaamde thuislanden en wo nen slechts tijdelijk bij de fabriek. Volgens de advocaten van de vak bond moet deze maatregel als on wettig worden beschouwd. De 6500 arbeiders bij het che misch bedrijf Sasol, waar olie wordt gewonnen uit steenkool, werden woensdagochtend op staande voet ontslagen, omdat ze deel hadden genomen aan de twee daagse staking, die maandag en dinsdag grote delen van Johannes burg en omgeving platlegde. Vol gens officieuze bronnen nam 60 tot 90 procent van de zwarte arbeiders aan de staking deel. De staking was uitgeroepen door een ad hoe comité in Transvaal om de eisen van zwarte studenten kracht bij te zetten. De studenten eisen vrijlating van alle politieke gevangenen, vertrek van leger en politie uit zwarte woonwijken, in trekking van recente verhogingen van huur en het opnieuw in dienst nemen van arbeiders die de afgelo pen maanden door hun bazen zijn ontslagen. Tijdens de onlusten die rond de staking uitbraken, zijn minstens 22 doden gevallen. Het leger en de po litie bewaken verschillende zwarte woonwijken, waar het nog altijd onrustig is. In de wijken opereren groepjes jongeren die met stenen gooien, barricades opwerpen en openbare gebouwen in brand ste ken. t Met name de bedrijven en winkels van zwarten, waarvan het bekend is dat ze samenwerken met de blanke minderheidsregering, zoals burgemeesters en gemeente raadsleden, moeten het ontgelden. De Zuidafrikaanse politie en het leger beantwoordden het verzet van de zwarten met hagel, rubber kogels en traangas. Ook zijn er he likopters ingezet om de bewegin gen in de zwarte wijken in de gaten te houden. Volgens een politie woordvoerder zijn er woensdag ook twee auto's in de blanke wijk Kempton Park door zwarte jonge ren in brand gestoken. Dit is de eerste keer gedurende de onlusten van de afgelopen maanden, dat ge welddadigheden gemeld worden buiten de zwarte woonwijken. Oren Volgens het dagblad de Sowe- tan, dat in tegenstelling tot blanke journalisten wel directe informatie uit de zwarte wijken kan krijgen, zouden werkwilligen in de zwarte wijken door actievoerders zijn ge molesteerd. De Sowetan meldde een aantal gevallen van zwarte ar beiders, waarvan de oren waren af gesneden omdat ze niet naar de stakingsoproep hadden willen luis teren. „Als je niet naar ons wil luis teren, heb je ook geen oren nodig". De maatregel van de Sasol-direc- tie, een bloeiend bedrijf, dat werd opgericht om een eventuele inter nationale boycot van olieaanvoer naar Zuid-Airika op te vangen, heeft overigens geen navolging ge vonden bij andere bedrijven, die door de tweedaagse staking wer den getroffen. Een woordvoerder van Coca-Cola zei, dat de arbeiders over de gestaakte dagen niet wor den uitbetaald, maar ze zullen niet worden ontslagen. De meeste be drijven volgen dit standpunt van „geen werk, geen salaris". De woordvoerder van Sasol zei echter, dat de ontslagen arbeiders, ruim 90 procent van het totale aan tal zwarte arbeiders, woensdag tot 6 uur hun geld konden komen op halen en dat direct met het recrute- ren van nieuw personeel zou wor den aangevangen. „Wij kunnen niet tolereren dat klachten, die niets te maken hebben met werk omstandigheden op onze fabriek, tot een werkonderbreking leiden", aldus de woordvoerder. De Fosatu, de federatie van Zuidafrikaanse vakbonden, waar bij de CWIU is aangesloten, verga derde woensdagavond over moge lijke maatregelen om het ontslag van de 6500 arbeiders ongedaan te maken. Volgens de CWIU gebruikt de Sasol-directie de tweedaagse staking als excuus om van de CWIU af te komen. In het verleden waren er al problemen tussen de Sasol en de vakbond. Het bedrijf zelf beweert geen productieverlies te hebben geleden, ondanks het massale ontslag, omdat ze gebruik kan maken van reserve-krachten (terwijl ook de overige blanke en gekleurde arbeiders zijn ingezet. De vakbond heeft wel een op roep gedaan tot de ontslagen arbei ders om geen geweld te gebruiken. Ondanks deze oproep is er volgens verschillende bronnen sprake van een grote concentratie van politie en leger in de buurt van de wijk Secunda, waar de fabriek staat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7