Agenten lenen geld voor hun opleiding Vrouwen claimen goede plaats bij de paus Reportage 'Je moet toch op een of andere manier rondkomen Kortingpasje in Ede: terug naar bedeling? DONDERDAG 8 NOVEMBER 1984 PAGINA 17 AMSTERDAM - Fred Kruyer is jarig op de dag van het interview. Voor hem geen luxe cadeaus, maar een stel nieuwe kleren. Uit de in zijn KW-tijd opgebouwde spaarpot verdwijnt maandelijks een deel in de huishoudpot. In plaats van naar zijn gezin gaat de de 28-jarige Zeistenaar 's avonds naar zijn kamer in het internaat van de regionale politieschool Noord-Holland in Amsterdam: dagelijks op en neer reizen is veel te duur. "Ik nodig bewust ook maar beperkt mensen uit bij me thuis. Het kost wel niet veel, maar je bezoek wil toch wel wat eten en drinken. En dat geld heb ik niet". door Sjaak Smakman Kruijer is één van de 'slachtof fers' van de nieuwe betalingsre geling op de politiescholen. In plaats van een salaris, krijgen ad- spirant-agenten zakgeld. "En dat betekent", zegt de 21-jarige Han- nelore van Santé, "dat ik bijna twee jaar moet leven op de zak van anderen, zoals mijn vriend en mijn ouders". Dat betekent ook, zegt de 32- jarige Paul Somers, dat veel stu denten in de weekeinden en avonden auto's wassen, rekken vullen in de supermarkt, oppas sen of - zoals hijzelf het afgelo pen weekeinde - taxi's besturen. "Wantje moet toch op een of an dere manier rondkomen". De zakgeldregeling is sinds januari van kracht en is een gevolg van de nieuwe politieopleiding. Over deze zogeheten Herziene Primai re Opleiding is bijna tien jaar ge praat, maar in oktober vorig jaar ging hij dan toch van start. Een belangrijk verschil met de oude opleiding is de lengte ervan. De HPO duurt 21 maanden terwijl op de oude opleiding adspiran- ten in een jaar werden klaarge stoomd voor de praktijk. Die veel langere opleiding kost echter ook meer geld: 47.500 gul den extra per adspirant.Een be langrijk deel van die extra kos ten wordt 'terugverdiend' door leerlingen in plaats van salaris tijdens de studie zakgeld te ge ven. In de gevolgen daarvan heeft 'Den Haag' zich echter zwaar verslikt, vinden de adspi- ranten: grote financiële proble men voor de meeste leerlingen, verminderde motivatie en een eenzijdig aanbod van sollicitan ten. De vergelijking met andere studies, waar studenten ook geen salaris krijgen, gaat niet op, vindt Kruijer. De politieoplei ding is namelijk zo specifiek ge richt datje er weinig andere kan ten mee op kunt. "Ik hoor een baas al zeggen: zo, dus u kunt goed verhaaltjes schrijven. En wat kunt u nog meer? Dit is geen vrije opleiding, maar je zit op de ze school omdat de politie jou op hun manier wil laten functione- Schulden Studiebeurzen krijgen adspi- ranten niet. Wie al werkloos was toen hij solliciteerde is nog het beste af, omdat hij in de meeste gevallen een aanvullende uitke ring krijgt. Wel zijn sociale dien sten tamelijk autonoom bij het vaststellen van de hoogte daar van, zodat het verschil tussen ie mand uit gemeente A en ge meente B soms honderden gul dens bedraagt. Van rijkswege is onlangs een advies uitgegaan naar de sociale diensten om één lijn te trekken, maar in de prak tijk is daar nog niet veel van te merken. En dan nog: wie ontslag heeft genomen, zoals Paul So mers, krijgt géén aanvullende uitkering. Ook schoolverlaters komen daarvoor niet in aanmer king. Dat alles leidt tot financiële problemen. Gehuwden krijgen 640 gulden per maand ('en ik weet niet hoe een gezin het daar mee kan doen'), alleenstaanden en samenwonenden krijgen 290 gulden. Vooral de lichting van ja nuari 1984 voelt zich gepakt, ver telt Hannelore Van Santé: pas eind december, nog geen week vóór het begin van de opleiding, werd duidelijk wat de zakgeldre geling betekende. "Tegen mij werd steeds gezegd: je zult straks wel ongeveer bruto zevenhon derd gulden krijgen, maar daar hou je wel vijf-, zeshonderd gul den van over. Als ik van te voren had geweten dat ik maar zo wei nig zou krijgen, had ik me wel tien keer bedacht". Somers: "Je bent ongeveer een half jaar met zo'n sollicitatieprocedure bezig en je krijgt er gaandeweg steeds meer zin in. Dan krabbel je niet op het laatste moment terug. Bo vendien had ik mijn baan al op gezegd". Veel adspiranten hebben bij baantjes en velen steken zich in de schulden. Van Santé: "Er wordt erg veel van ouders ge leend. Er zijn zelfs mensen hier die 20.000 gulden hebben ge leend van de bank. Hun ouders betalen dan elke maand de rente en aflossing en zij betalen op hun beurt dan weer hun ouders te rug. Er zijn ook mensen die le nen op het salaris dat ze na de opleiding gaan verdienen". Maar, vult Somers aan, dat bete kent wel dat je nog jaren na je opleiding ontzettend krap zit. Motivatie De motivatie is vaak ver te zoe ken. Kruijer: "Je probeert na tuurlijk de sfeer in de klas rede- lijk'te houden, maar het is wel moeilijk. Als je de hele dag op school hebt gezeten, wil je toch 's avonds je borreltje. Er zijn men sen die nooit uitgaan en altijd op hun kamer zitten. Je krijgt in el ke klas groepjesvorming: men sen die helemaal niets kunnen doen en mensen die nog wel eens iets kunnen". Van Santé: "Er wordt ook ont- zettemd veel vernield in de schóól. Het is nog net niet zo dat er op'de muren wordt gespoten, maar er wordt wel met pen op de binnenkanten van de wc-deuren geschreven. En je merkt dat de mentaliteit per lichting gewoon slechter wordt.". Kruijer: "Je hebt er die zitten te scharrelen voor een paar cen ten. Als je ziet wat mensen voor verhalen verzinnen om toch maar een aanvullende uitkering te krijgen, sta je werkelijk met je oren te klapperen. En onlangs heb ik nog aangifte gedaan van diefstal: er waren twee tientjes van mijn bureau gestolen". Van Santé: "Straks moeten we vijf maanden stage gaan lopen. Dat betekent datje gewapend de straat op gaat en alle risico's loopt. Stel dat je midden in de nacht naar een caféruzie moet. Je kunt daar wel invalide worden geramd. Dan krijg je een uitke ring van niets, want die is geba seerd op je zakgeld. Dan zul je je toch nog wel drie keer bedenken voor je naar binnen gaat. Dat is natuurlijk werkweigering, maar dat soort gedachten leeft wel". De politie wil proberen om ook ouderen te interesseren voor het werk. Vooral bij de wijkpolitie is er behoefte aan iets oudere men sen. Officieel kunnen mensen tot 48 jaar solliciteren, maar door de zakgeldregeling komen die niet meer. Kruijer en Somers zijn met hun 28 en 32 jaar uitzonderingen in hun lichting, en een blik in de kantine onder de middag leert dat het overgrote deel aanwezi gen jong tot zeer jong is. "Het aanbod van sollicitanten wordt heel eenzijdig: werklozen, schoolverlaters en een enkeling die voelt dat zijn bedrijf op zijn kont gaat. En dat terwijl de poli tie toch een afspiegeling moet zijn van de maatschappij", aldus Kruijer. Zoals de wijkagenten van de gemeente Amsterdam in een aan Ed Nijpels aangeboden petitie zeggen: "Met deze zakgeldrege ling kunnen alleen schoolverla ters toetreden tot de politieoplei ding. Dit is voor ons uiterst te leurstellend. Wij als wijkagenten weten wellicht als geen ander, hoeveel ervaring en vaardigheid nodig is in het dagelijkse politie werk. Corrigeren kan namelijk iedereen, maar het corrigeren op een wijze die opvoedend en aan vaardbaar is voor de persoon in kwestie is iets heel anders". Dat de opleidingen toch vol zit ten, is volgens Kruijer te danken aan de grote werkloosheid. Bo vendien: een baan bij de politie biedt zekerheid 'want zelfs als de wereld vergaat is er nog politie nodig'. Hij vindt dat het rijk met de zakgeldregeling misbruik maakt van de werkloosheid. "Vijftien jaar geleden hadden ze dit niet durven doen. Wat mijzelf betreft: ik vind het leuk werk hoor, maar als er genoeg andere banen waren geweest had ik dit niet gedaan." Minima Pogingen om politiek Den Haag voor de problemen te inte resseren, onder meer met een de monstratieve fietstocht, hebben niets uitgehaald. De adspiranten gaan daarom nu de boer op met hun klachten. Vorige week togen ze bfjna negentig man/vrouw sterk naar een CDA-byeenkomst in Hillegom, waar ze, onder an deren premier Lubbers, fractie leider De Vries en CDA-politie- deskundige Van der Heide met hun neus op de problemen druk ten. Ook de andere politieke par tijen kunnen op hun manifesta ties adspiranten verwachten. Het uiteindelijke doel: herstel van de salarisregeling, waarbij de agenten-in-opleiding mini maal op bijstandsniveau uitko men. Dat komt, aldus Kruijer, ook de opleiding ten goede: "De oude politieopleiding was hoofd zakelijk wetsregels in de je hoofd stampen, je voelde je net een bij belkenner. Nu moeten agenten juist zelf denken, dingen zelf standig uitzoeken. Er wordt ge zegd: het domste wat een agent kan doen is alleen maar bon netjes schrijven, het gaat om het omgaan met mensen". "Maar dan moet je natuurlijk wel de gelegenheid krijgen om daarmee bezig te zijn. En hoe kan dat als je wordt opgezadeld met zulke financiële problemen datje bijna alleen dóór mee bezig bent? Als je het analyseert is het volkomen in tegenspraak met el kaar. Lubbers had het vorige week nog over de echte minimia. Nou, wij komen daar nog niet eens in de buurt. De meesten van ons zitten daar nog vijf zeshon- derd gulden per maand ónder". Als we naar buiten lopen voor de foto, wijst Paul op het par keerterrein voor de school. Het is voor nog geen kwart gevuld. "Vorig jaar stond het hier elke dag helemaal vol", zegt hij veel betekenend. Fred KruijerHannelore van Santé vijf-, zeshonderd gulden'onder". "Echte minima? Wij zitten daar nog De fabrikanten van portemonnees kunnen een extra vakje toevoegen aan hun produkt want het woud van pasjes is weer uitgebreid. Nieuw is het "ontspan ningspasje" voor uitkeringsgerechtigden. De eerste exemplaren moeten nog van de pers rollen, maar nu al is deze nieuwste loot aan de pasjesstam omstreden. De goede bedoelingen van initiatiefnemer Van de Meent uit Ede worden door nie mand in twijfel getrokken, maar de manier waarop dit nu in Ede en wellicht ook in andere steden gaat gebeuren, is sommige groeperingen in het verkeerde keel gat geschoten. Gaan we terug naar de tijd van Colijn? Het pasje wekt associaties met de crisis van toen; tegenstanders worstelen met beladen begrippen als schaamte, schandvlek en liefdadigheid. FNV-woordvoerder Simon van de Pol steekt een waarschuwende vinger op: „Als we niet oppassen, drijven we af naar de voedselbonnen voor de armen". EDE (GPD) - De telefoon in het huis van de Edese ex-metselaar Willem van der Meent (51) staat roodgloeiend, sinds hij onlangs bij 'Sonja' zijn televisiedebuut maak te. De reacties op 'zijn' ontspan ningspasje, waarmee uitkeringsge rechtigden bij een aantal midden standers korting kunnen krijgen, komen uit het hele land. De sociale dienst van de gemeente Ede is vooralsnog de enige die haar mede werking aan een dergelijke kor tingpas heeft willen verlenen. De gemeente Maastricht daarentegen, veegde onlangs een plan voor een armenpasje van tafel, terwijl soort gelijke (particuliere) projecten el ders in het land veelal zijn doodge bloed. Van der Meent heeft echter het volste vertrouwen in zijn geestes kind: „We zijn ervan overtuigd dat we het voor een heel goed doel doen. Hopelijk wordt het idee door andere gemeenten overgenomen". De kans dat het Edese korting pasje een sneeuwbaleffect teweeg brengt, is niet denkbeeldig, want diverse gemeenten hebben al voor nadere informatie bij Van der Meent aan de bel getrokken. Als alles goedgaat stuurt de so ciale dienst het pasje in de loop van deze maand (dan hoeft het ex traatje voor de kerst niet beperkt te blyven tot een pakje roomboter) vrijblijvend toe aan haar 6000 cliënten. Om de kosten te drukken gebeurt dit tegelijk met de week en maandbriefj es. Directeur J. Fabriek benadrukt dat zjjn dienst enkel bemiddeling verleent. „Dat doen we omdat het om een initiatief van een werkloze voor werklozen gaat. Als je iets voor die categorie wilt doen, moet je het met hen doen. Maar ik kan me de kritiek van fervente tegen standers wel voorstellen. Het is waar dat je op deze manier princi pieel niets verandert. Wij staan als gemeente nu eenmaal machteloos tegenover het uitkeringsbeleid. Wat we nu doen, is werken in de kantlijn". Verrassing Fabriek vindt dat er niet zo'n on derscheid hoeft te worden ge maakt tussen het ene en het andere pasje: „Waarom bejaarden en jon geren wel, en uitkeringsgerechtig den niet? Begrijp me goed, ik poets op geen enkele manier de bezwa ren weg, want het probleem ligt in derdaad erg diep. Eigenlijk zou een uitkering na verloop van tijd meer in plaats van minder moeten wor den". Viswedstrijden en kaartdagen liggen ten grondslag aan het pasje sidee: Van der Meent organiseert al enkele jaren activiteiten voor uit keringsgerechtigden. Zijn vrouw las in een programma van het cul tureel centrum De Reehorst dat 65- plussers en jongeren een fikse kor ting krijgen op toegangsbewijzen en tipte haar man: „Hé, is dat niets voor uitkeringsgerechtigden?" Van der Meent nam contact op met de directie van De Reehorst en de bal ging rollen. De gulle mede werking van De Reehorst (50 pro cent korting) kwam overigens zo wel voor het college van B en W als voor de gedelegeerde van de ge meenteraad in het Reehorst-be stuur en zelfs voor de voorzitter van het dagelijks bestuur als een volslagen verrassing. De verant woordelijke wethouder (Broek huis) heeft deze week De Reehorst om opheldering gevraagd; de PvdA gaat de wethouder voor so ciale zaken (Aalbers) het vuur na aan de schenen leggen. Op de (gratis) ontspanningspas komen naam en registratienum mer van de uitkeringsgerechtigde te staan, plus de vijftien deelne mers die kortingen van 5 tot 50 pro cent verlenen. De Reehorst ver keert in gezelschap van onder an dere een videoshop, een automate- rialenhandel, een taxibedrijf en een saunacentrum. Waarom geen kruidenier voor de eerste levensbe hoefte? Van der Meent: „Hun winstmar ge is al zo klein. Ze zouden hooguit één procent korting kunnen geven en dat is te weinig. Ik wil ze niet tegen elkaar uitspelen. Bovendien gaat het in de eerste plaats om ont spanningsactiviteiten. Wat is er leuker dan een mens ontspanning bieden? Ik vind ook dat de uitke ring eigenlijk voldoende zou moe ten zijn, maar je moet reëel blyven. Als je zelf iets voor een ander kunt doen, dan doe je dat toch?" Naast de cliënten van de sociale dienst komen binnenkort ook de wao'ers en andere groeperingen die niet onder de sociale dienst val len, zoals gepensioneerden, aan de beurt. Zij moeten twee gulden voor hun pasje betalen om de kosten te dekken. Op een van de inzamela- dressen staat al een doos voor en veloppen met de namen van wa o'ers die zo'n pasje willen hebben. Het enthousiasme voor het pasje is aan FNV-districtsbestuurder Si mon van de Pol (37) niet besteed. ACHTERGROND door Jennifer Faasen Hem rijzen de haren te berge: „Wij verwerpen het idee. al zijn er men sen die ons verwijten dat we te dogmatisch zijn. 'Jij hebt gemak kelijk praten vanuit jouw comfor tabele positie', zeggen ze. Ons be langrijkste bezwaar is de stigmati- serings gedachte die er aan het pas je kleeft. Voorstanders vinden dat flauwekul onder het motto: 'We hebben al een stempel, dit kleine stempeltje kan er ook nog wel bij'. Maar de zaak ligt vooral bij onze oudere leden emotioneel, het wekt associaties met het fietsplaatje en de diakonale bedeling". Voedselbonnen Ook de angst voor het in de kaart spelen van de regering telt mee. „We vrezen", zegt Van de Pol, „dat het pasje de beleidsvoerders al ex cuus zal dienen voor het omlaag brengen van de uitkeringen. In Amerika zijn de mensen op deze manier in razend tempo afgedre ven naar voedselbonnen voor tweederangs eten". „In het begin hebben we niet op dat pasjesidee gereageerd. We dachten: het waait wel over. Maar nu het zo'n grote vlucht genomen heeft, moeten we misschien gaan denken aan tegenacties op lande lijk niveau. Misschien door de mensen te stimuleren om die pas jes collectief te weigeren, hoewel je dan weer stuit op de angst voor de sociale dienst. Men is bang dat de dienst in voorkomende gevallen gaat zeggen: 'Waarom klaagt u? U had toch een pasje kunnen krij gen'. En als je dat lijstje van deel nemers ziet, dan is dat weer ty pisch zo'n Ruding- of De Koning- lijst waar bevooroordeelden van kunnen zeggen: 'Zie je wel, die uit keringstrekkers kijken video en rijden in taxi's'. De discussie die nu op gang is gekomen, heeft één voordeel: het maakt de mensen be wust van het feit dat je er zonder kortingspasje blijkbaar niet kunt komen". Het is echter nog niet zeker of cultureel centrum De Reehorst, een van de belangrijkste partici panten, mag meedoen. De toezeg ging van directeur J.W. Witte blijkt te zijn gedaan op persoonlijke titel. Ook de deelname van de sociale dienst is nog onzeker. De pastorale raad van het aarts bisdom Utrecht wil, dat bij ont moetingen tussen de paus en rooms-katholieke organisaties in mei volgend jaar rekening wordt gehouden met een evenredige vertegenwoordiging van man nen en vrouwen. In een brief vraagt de pastorale raad de Stichting Pausbezoek, de organi saties die voor zo'n ontmoeting worden uitgenodigd op deze wens te wijzen. Mevrouw W. Bus, voorzitter van de werkgroep 'Vrouw en kerk', deelde mee, dat ter gele genheid van het pausbezoek twee rapporten zullen worden uitgegeven over de positie van de vrouw in de Nederlandse kerk, een van de Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving (als onderdeel van een rapport over de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland) en een gemeen schappelijk rapport van de werk groep 'Vrouw en kerk', de Unie van Katholieke Vrouwenbewe gingen en de vakgroep 'Feminis me en christendom' van de uni versiteit van Nijmegen. De rooms-katholieke vrouwen beweging wil ook, dat een vrouw straks de gelegenheid krijgt om de paus te wijzen op de plaats én Feijenoord. Mede dankzij fi nanciële steun uit Leiderdorp en Rijnsburg kan de gereformeerde kerk van Rotterdam-Feijenoord deze maand een nieuwe kerk ruimte in gebruik nemen. Op 25 november wordt de laatste dienst gehouden in het oude kerkgebouw (1906) aan de Prins Hendriklaan. Restauratie van deze kerk zou minstens f. 350.000 hebben ge kost, en dat kon de kleine ge meente niet opbrengen. Van de ruim 300 leden van deze kerk zijy er een kleine 200 varend. De nieuwe kerkzaal (125 tot 165 zit plaatsen) aan de Stieltjesstraat is gebouwd in combinatie met 24 woningwetwoningen. Anders was kerkbouw niet mogelijk ge weest. Door deze samenwerking met de Maatschappij voor Volks woningen kon de kerk ongeveer f. 250.000 besparen. Geld voor een predikant heeft Feijenoord op dit ogenblik niet, zelfs niet voor een parttimer. Misschien is er over vier jaar fi nanciële ruimte voor 1/3 predi kant. Fuseren met een andere kerk gaat, gezien de geografische ligging, evenmin. Men zal het voorlopig met gastpredikanten moeten doen. En verder moeten de kerkleden zelf de handen uit de mouwen steken. Dat hebben ze de laatste jaren wel geleerd. De wil om te overleven maakte van de Feijenoordse kerk een hechte gemeenschap. Beroepen Hervormde Kerk: beroepen te Nijkerk (deelgemeente Vre- deskerk) N. de Mooij Callantsoog (voorheen zendingspredikant in Indonesië), te Heemse G. A. de Roos Nijverdal. Gereformeerde Kerken: aan genomen naar Duisburg/Ruhrort (West-Duitsland) J. G. Kunst, voorheen vlootpredikant te Dur ban (Zuid-Afrika). Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt: beroepen te Leusden J. Borgdorff Axel. Werkdag. Zaterdag, van 10 uur tot half 4, wordt in het ge bouw van de scholengemeen schap Visser 't Hooft aan de Ka- gerstraat in Leiden een 'missio naire werkdag' gehouden voor de regio Zuid-Holland-Noord. Deze dag is bedoeld "voor allen die belangstelling hebben voor vragen van deze tijd". Het motto van de werkdag is: 'Samen-scho len'. Kinderen hebben een eigen programma en voor de kleintjes is er een crèche. (Wie meer inlichtingen wenst, kan een lid van de werkgroep bellen: 071-170435. Lezing. Vrijdagavond om 8 uur spreekt de heer J. G. Fyn- vandraat (Leeuwarden) in de Lokhorstkerk aan de Pieters kerkstraat in Leiden. Dat is de derde lezing in de vierdelige se rie 'En toch is er hoop'. Waalse kerk. De Waals her vormde gemeente in Leiden (waar Frans wordt gesproken) bestaat 400 jaar. Zij viert dat met een voordracht van professor O. Fatio uit Genève op woensdag 14 november om kwart over 8 in de Lokhorstkerk aan de Pieters kerkstraat én op zondag 18 no vember om 3 uur met een dank dienst, ook in deze kerk. (De ei gen kerk aan de Breestraat wordt gerestaureerd). Professor Fatio spreekt over de herroeping van het Edict van Nantes en de ge volgen daarvan voor Leiden. (In de bijlage van deze krant van komende zaterdag komt een verhaal over vier eeuwen Waalse gemeente in Leiden). Bijbels naar Praag Uit Leeuwarden zijn 70.000 Tsjechische bybels naar Praag verzonden. Ze werden gedrukt bij de firma Jongbloed in op dracht van de Wereldbond van Bijbelgenootschappen. Het was dit jaar de tweede keer dat de kerken van Tsjechoslowakije aan bijbels geholpen konden worden. De zending van juni be trof 50.000 exemplaren. - Vanuit de gezamenlijke bij belgenootschappen is voor vol gend jaar f. 90 miljoen toegezegd voor bijbelvertaling en -versprei- ding. De bijdrage van het Neder lands Bijbelgenootschap is f. 4' miljoen. Koran. Koning Fahd van Sa- oedi-Arabië heeft in Medina een hypermodern drukkerijcomplex in gebruik gesteld, waar per jaar 7 miljoen exemplaren van de ko ran (het boek van de islam) zul len worden gedrukt. Er wordt in dat centrum ook gewerkt aan vertalingen van de koran. De koning zei bij de opening, dat de drukkerij moet meewer ken aan de verbreiding van het islamitische geloof, "dat staat voor verdraagzaamheid, mede dogen, liefde en vriendschap on der de volken". Vrouwen. De 'Kerk der Ze- vendedags-Adventisten' zal vol gend jaar op haar 'generale con ferentie' in New Orleans (Ver enigde Staten) beslissen over de vraag of vrouwen kunnen wor den toegelaten tot het predi kambt. Uit verschillende delen van de wereldkerk zyn gen ingediend hulppredikant of ouderling zyn toestemming te geven tot dopen. Organen. De Spaanse rooms- katholieke bisschoppen vinden, dat gelovigen wel wat meer be reidheid mogen tonen om na hun overlijden organen af te staan voor medemensen. Daar is geen enkel religieus bezwaar tegen, zegt de bisschoppelijke commi- sasie voor de zielzorg. "Als door onze dood een broeder kan wor den geholpen, zijn wy zelf ook gaarne bereid organen af te staan", verklaren de bisschop pen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 17