LEIDSCH DAGBLAD Reagan verplettert Mondale Herverkiezing met instemming ontvangen PR0VESTE MODE Staatsconcern zet 6500 arbeiders na staking op straat Winnaar in nagenoeg alle staten Lerarenopleiding bij universiteiten blijft CDA en VVD maken einde aan conflict Voorschoten pakt 'tegel- dieven' aan vs^' Comité voor Hitlerfeest REAGAN Minister: Van Doorne hangt aan zijden draad 1001 uitlaten. -AUTOWARENHUIS WOENSDAG 7 NOVEMBER1984 OPGERICHT 1 MAART 1860 No. 37546 Directeur: G Koopman Hoofdredacteur: drs J W. E. Metselaar Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Postbus S4 2300 AB Leiden Voor tet.nrs. zie cololon DEN HAAG (GPD) - De herver kiezing van Ronald Reagan is in de Westerse wereld niet als een ver rassing gekomen en wordt over het algemeen met instemming ontvan gen. Hoewel de internationale han del gunstig oordeelt over het aan blijven van Reagan, reageerde de valutamarkt nauwelijks en daalde de dollar vanmorgen in Amster dam andermaal drie cent. Het Russische persbureau Tass maakte vanmorgen zonder verder commentaar melding van de ne derlaag van Mondale. Het is niet ongebruikelijk dat een officiële Russische reactie enige tijd op zich laat wachten. De Franse regering gelooft dat het aanblijven van Reagan de beste veiligheidsgarantie biedt, hoewel zorgen bestaan over het grote be grotingstekort en de daardoor ho ge koers van de dollar. Het Westduitse kabinet denkt dat de herverkiezing de kansen op nieuwe ontwapeningsonderhande lingen tussen Washington en Mos kou vergroot. In Londen verwel komden Conservatieve woord voerders Reagans overwinning en zeiden te verwachten dat de „spe ciale verhouding" die Engeland met de Verenigde Staten heeft, de komende vier jaar zal worden voortgezet. De uitslag van de Amerikaanse dent Botha gelooft dat Reagans lei- verkiezingen is in Israël met een derschap een bijdrage is r J~ zekere vanzelfsprekendheid ont vangen. Over het algemeen ver wacht men geen drastische veran deringen. In de Arabische wereld wordt verwacht dat Reagan zijn eerder afgewezen plan voor een op lossing van het Arabisch-Israëlisch conflict van 1 september 1982 zal herhalen. In Japan wordt de herverkiezing van Reagan als goed nieuws be schouwd. De Japanse premier Na- kasone feliciteerde president Rea gan vanochtend onmiddellijk per telefoon. De Zuidafrikaanse presi- in Zuid-Afrika. Nederland In ons land is de regering tevre den met Reagans herverkiezing, maar wordt door de politieke par tijen uiteenlopend geoordeeld. PvdA-fractieleider Den Uyl ver klaarde dat de herverkiezing van Reagan geen reden voor hem is „om de vlag uit te hangen". Onder Reagan zal de kloof tussen arm en rijk groter worden, aldus de PvdA- n, die is bevreesd voor een verslechtering van de internationa le verhoudingen. WD-fractieleider Nijpels wees op het belang van de continuïteit van het Amerikaanse beleid onder Reagan, en hij verwacht dat de her kozen president zijn politiek van economisch herstel en versterking van het NAVO-bondgenootschap voortzet. Volgens het CDA hebben de VS nu een kans op meer stabiliteit in zowel het binnenlandse als het bui tenlandse beleid. De herverkiezing van Reagan zal voorts positieve ef fecten hebben op de economie, al dus het commentaar van het CDA. Een stralende Reagan laat zich met zijn vrouw Nancy toejuichen in het Continental Plaza Hotel i ivaar hij met een opgetogen menigte zijn overweldigende overwinning vierde. DEN HAAG (ANP) - Minister Deetman (onderwijs en weten schappen) is teruggekomen op zijn plan de opleidingen tot eerste graads leraar over te hevelen van de universiteiten en hogescholen DEN HAAG (GPD) - De fractie voorzitters van de regeringspartij en, De Vries (CDA) en Nijpels (VVD), hebben na een 'grondig ge sprek' de strijdbijl begraven. De vertrouwensrelatie is hersteld en daarmee is de basis gelegd voor een goede samenwerking in coali tieverband. Dit hebben de twee fractieleiders vanochtend in een gezamenlijke verklaring bekendgemaakt. Aan vankelijk zouden zij vanochtend praten met premier Lubbers, maar deze was verhinderd. Daarop be sloten De Vries en Nijpels met zijn tweeën de moeilijkheden in de coa litie te bespreken. De problemen ontstonden vorige week naar aan leiding van de discussie over het wetsvoorstel tweeverdieners. Nij pels beschuldigde het CDA ervan zich niet aan afspraken te houden. De Vries zag dat als een aantasting van de integriteit van zijn partij en van zijn eigen persoon. Hij schreef een boze brief, waarin hij tevens aankondigde dat het wekelijkse politieke beraad tussen de fractie voorzitters voor hem voorlopig niet meer hoefde. Mogelijk regen Half tot zwaar bewolkt en mogelijk re gen. Minimumtemperatuur ongeveer zeven graden, middagtemperatuur om streeks twaalf graden. Matige zuidenwind. 8 november 1984 Zon op: 07.47 uur, zon onder: 17.00 uur. Maan op: 17.00 uur, maan onder: 07.26 Waterstanden Katwijk: hoogwater 02.47 en 14.56 uur, laag water 10.48 en 23.05 uur. naar de nieuwe lerarenopleidingen (nlo's). Hij wil dat de universiteiten deze opleidingen blijven verzorgen in samenwerking met één of meer nlo's. Dit blijkt uit een beleidsnota over de universitaire lerarenoplei ding die Deetman mede namens minister Braks (landbouw en vis serij) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De universitaire tweede-fase-op leiding zal een jaar duren, een half jaar langer dan in de wet twee-fa- senstructuur was voorzien. De for mele verantwoordelijkheid van de opleiding wordt bij het weten schappelijk onderwijs gelegd. De Academische Raad en de Onder wijsraad hadden dit al eerder gead viseerd nadat Deetman was be stookt met kritiek omdat hij de verantwoordelijkheid aanvanke lijk bij de nlo's had willen leggen. In zijn beleidsnota schrijft Hij, dat de opleiding moet worden op gezet en uitgevoerd in nauwe sa menwerking met de afnemer, het voortgezet onderwijs. De opleiding omvat een halfjaar opleidingsinsti tuut en een half jaar stage. Er zal een programmacommissie worden ingesteld, die de praktijk van de opleiding moet gaan voorbereiden. In die commissie zullen het voor gezet, het wetenschappelijk en het hoger beroepsonderwijs zijn verte genwoordigd. Greenpeace stopt Duits dumpschip ROTTERDAM (GPD)-Leden van I? ,,.1„ Ploi.l de milieuorganisatie Greenpeace ULF XlAJlAC JL 1C1I1 hebben vanmorgen verhinderd dat het Westduitse dumpschip Rose mary S de haven van Rottérdam kon verlaten om 40 kilometer uit de kust een lading chemisch afval in zee te storten. Met rubberboten voeren de Greenpeace-mensen naar het schip, waarna een aantal van hen zich vastketende boven de schroef van het dumpschip.Het chemisch afval is afkomstig van twee Westduitse titaandioxyde be drijven en bestaat uit verdund af gewerkt zwavelzuur dat volgens Greenpeace is verontreinigd met ijzer, magnesium, titaan en tal van zware metalen. (Van een onzer verslaggevers) VOORSCHOTEN - De gemeen te Voorschoten gaat actie on dernemen tegen de bevolking, die jaarlijks voor tienduizen den guldens tegels, zand en ru we aarde steelt van gemeente werken. In publicaties worden bur gers, die zien dat iets wordt ont vreemd, opgeroepen politie of gemeente te bellen. Een pro- ces-verbaal kan gemakkelijk worden opgemaakt omdat de meeste tegels zijn gemerkt met geheime tekens. Een akkoordje met de bewo ners is minder wenselijk. "Die materialen moeten terug, het liefst met een flinke bekeuring. We hebben geen zin via een louche omweg te leveren", al dus een woordvoerder van de gemeente. Hij verklaart dat de situatie vooral in nieuwbouw wijken ernstig is. Bij een in spectietochtje langs particulie re tuinen stuit een gemeentelij ke opziener meermalen op ge merkte tegels. Meer dan eens worden werk zaamheden wekenlang ver traagd doordat de vervangende materialen lang op zich laten wachten. De materialen beter beveiligen is niet zo makkelijk. Ze liggen vaak slechts een dag bij de 'werkplek', wachtend op de aanvang van de werkzaam heden. Verzekeren blijkt on mogelijk. Oestinov absent WASHINGTON (GPD) - President Ronald Reagan heeft bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn Demo cratische tegenstander Walter Mondale verpletterd. Met vijfennegentig procent van de stemmen geteld blijkt hij 525 van de 538 kiesmannen achter zich te hebben en in 49 van de 50 staten te hebben gewonnen. De kans dat Rea gan in alle staten wint was vanmorgen nog niet geheel verkeken. genstrever achter zich had gelaten. Het tv-station CBS maakte op grond van eigen onderzoek al twee uur na het sluiten van de stembu reaus aan de oostkust bekend dat Reagan met enorme meerderheid in kiesmannen (in elk geval 504 van de 538) de verkiezingen had ge- Naar het totaal van de naar schat ting 95 miljoen uitgebrachte stem men gemeten won Reagan met 59 tegen 41 procent. In 1980 kreeg Reagan 51 procent, toen hij Jimmy Carter versloeg. Mondale lijkt al leen in zijn eigen staat Minnesota te winnen en in de hoofdstad Was hington. In het Huis van Afgevaar digden behouden de Democraten hun meerderheid; in de Senaat blijft het overwicht van de Repu blikeinen. Nadat ook in het westen van de VS de stembureaus waren gesloten (om vijf uur in de ochtend, Neder landse tijd) legde Mondale zich ten overstaan van een groep zeer be droefde aanhangers neer bij zijn nederlaag, die al van stond af aan onafwendbaar leek. Al vroeg in de avond toonden de eerste officiële cijfers van.de kie zersonderzoeken aan met welk een grote voorsprong Reagan zijn te- De Amerikaanse president heeft inmiddels opgeroepen tot een con ferentie met de Sowjet-Unie, om alle geschilpunten tussen de beide grootmachten te bespreken. Hij reageerde daarmee op een uitla ting, eerder op de dag, van de Sow- jet-minister Gromyko (buitenland se zaken) dat de VS op "wereld- overheersing" uit zijn. (Voor uitslagen, reacties en ana lyses: zie ook pagina 9) In Zuid-Afrika ANP) Minister Van Aardenne gaf RSV op eigen houtje een blanco cheque. PAGINA 11 Openbaar ministerie ver bijsterd over milde von nissen in Schoorlse zaak. PSV heeft niets te verlie zen in cupduel tegen Man chester United. Tonny van Eyk vindt werken met Van Kooten en De Bie 'een feest'. HUIS TER DUIN Koningin Astridboulevard 5 2202 BK NOORDWUK AAN ZEE Telefoon: 01719 -19220 nosferatu presenteert donderdag 8 november TRIO ROB HOEKE BONN (Rtr.) - Neo-nazi's uit vijf Europese landen hebben een Adolf-Hitlercomité gevormd dat festiviteiten moet voorbereiden voor de honderdste geboortedag van de Führer in 1989. Dit heeft een Duits tijdschrift, gespeciali seerd in activiteiten van uiterst- rechtse groepen, gisteren geschre ven. Volgens 'Bliek nach rechts' zijn neo-nazi's uit West-Duitsland, Frankrijk, België, Spanje en Groot- Brittannië enkele weken geleden in Madrid bij elkaar geweest om het comité op te richten. Onder hen was de Westduitse ex tremist Michael Kühnen, die in ok tober door Frankrijk aan de Bondsrepubliek is uitgeleverd. MOSKOU (DPA/AFP) - De Russi sche minister van defensie, maar schalk Dmitri Oestinov (76) ont brak vanochtend bij de traditione le militaire parade op het Rode Plein, waarmee in Moskou de 67ste verjaardag van de oktober-revolu- tie werd gevierd. Het legerblad Rode Ster had in het weekeinde nog gemeld, dat Oestinov de parade zou afnemen, maar in Moskou gaan al enige tijd geruchten over een ernstige ziekte van de maarschalk. Oestinov is sinds eind september niet meer in het openbaar gezien. JOHANNESBURG (GPD) - Bij het Zuidafrikaanse staatsbedrijf Sasol, waar uit kolen olie wordt ge maakt, zijn 6500 zwarte arbeiders ontslagen omdat ze maandag en dinsdag hebben deelgenomen aan een tweedaagse staking. De door Sasol ontslagen arbei ders vormen 90 procent van het to tale arbeidersbestand. Hen is te vens opgedragen voor zes uur van avond uit hun slaapverblijven te vertrekken. Het stakingscomité heeft de schuld voor de staking bij de rege ring gelegd. Het waarschuwt de Zuidafrikaanse regering „dat ge beurtenissen zoals de laatste twee dagen tot de dagelijkse bezigheden zullen gaan behoren als onze eisen niet worden ingewilligd". Het comité roept tevens op tot Philips-winst stijgt 134% EINDHOVEN (ANP) - Phiüps heeft in het derde kwartaal een winst van 241 miljoen gulden ge boekt. Dat is een stijging van 134 procent ten opzichte van dezelfde periode Van vorig jaar. In de eerste negen maanden verdubbelde de nettowinst ruimschoots tot 785 miljoen gulden. De omzet nam in het derde kwar taal met zeventien procent toei van 11,2 miljard tot 13,16 miljard gul den. Vooral de verkoop van elek tronische beproevings- en meetap paratuur, bankterminals en medi sche systemen gaf een grote stij ging te zien. Ook in de sectoren verlichting en batterijen ging het goed. Door de sterke economische groei en de aanhoudend hoge dol larkoers steeg de omzet in de VS en Canada zeer aanzienlijk. Bij Philips werkten eind septem ber 345.500 mensen van wie 67.900 in Nederland. een boycot van winkels en bedrij ven van zwarte gemeenteraadsle den die zitting hebben in door de blanke Zuidafrikaanse regering ge schapen officiële instanties. De staking heeft zeker aan 22 mensen het leven gekost. De scha de in sommige wijken aan wonin gen, winkels, bedrijven, auto's, bussen en openbare voorzienin gen, zoals drankgelegenheden en gemeentehuizen, is enorm. Vooral de zwarte wijk Tembisa maakte volgens verschillende bronnen de indruk alsof er een oorlog heeft ge woed. Geheel volgens de ver wachting heeft Ronald Rea gan zijn Democratische te genstander Walter Mondale gisteren verpletterend verslagen. De presi dent won in 49 van de 50 staten en dat is in de Amerikaanse geschiede nis een vrijwel ongekende zege. De Republikeinse roep om 'nog eens vier jaar' is niet tegen dovemansoren ge richt geweest. De Amerikanen heb ben massaal gekozen voor het opti misme van hun huidige leider en te gen het realisme van Walter Monda le. Het grote politieke succes van Amerika's oudste president is tot zijn eigen herverkiezing beperkt geble ven. In het Congres, het Amerikaan se parlement, verandert aanzienlijk minder. In de Senaat blijven de Repü- blikeinen in de meerderheid; in het Huis van Afgevaardigden behouden de Democraten hun overwicht. Die stemmenverhouding is zeker een tegenvaller voor de Republikei nen, al past daarbij de kanttekening dat deze balans de afgelopen vier jaar voor Reagan niet echt een belet sel is gebleken. Hij heeft volop de ruimte genomen en gekregen om zich te profileren als de man die zijn volk zelfvertrouwen heeft teruggeven en het imago van de VS als super macht duchtig heeft opgepoetst. "Jullie hebben nog niets gezien. Het mooie komt nog", zei Reagan vanochtend toen zijn winst bekend was. De president bevestigt daarmee het beeld van zijn verkiezingscam pagne, waarin zijn toekomstige beleid in nevelen gehuld bleef. De eerste tekenen wijzen erop dat het economische herstel in de VS aan kracht heeft verloren en dat werpt de vraag op hoe het enorme begrotingstekort zich verder ontwik kelt en wat de president daaraan zal doen. Houdt hij zijn belofte en gaan de belastingen niet omhoog? In dat geval zijn nog dramatischer bezuini gingen op de uitgaven aan bijvoor beeld sociale zekerheid en gezond heidszorg onvermijdelijk. Was de voorzichtige toenadering van de laatste weken tot de Sowjet- Unie een 'verplicht verkiezingsnum mer' en wordt de strijdbijl begraven ten gunste van nieuwe en ditmaal se rieuze onderhandelingen over wa penbeheersing? Of voelt Reagan zich door de blanco cheque van de kiezers juist gesterkt in zijn kruistocht tegen het communisme? De jammer lijke nederlaag van de Democraten laat onverlet, dat Mondale zich veel duidelijker over zijn koers heeft uitge laten dan zijn rivaal Reagan. In dit klimaat van onzekerheid kan het nauwelijks als een verrassing ko men dat Mondale bij de Europese bondgenoten en zeker hier in Neder land. meer steun genoot dan de nu herkozen president. Wie Reagan se rieus neemt - en er is geen enkele reden om dat na te laten - stuit op een wel heel simpel wereldbeeld, waarin de kracht van een natie wordt afge meten aan de positie van de mensen die nu al aan de goede kant van de streep staan en aan de omvang en reikwijdte van het nucleaire poten tieel. Patriottisme is in de VS boven dien synoniem geworden voor funda mentalisme, het rigide geloof dat in de hoofdbewoner van het Witte Huis een opmerkelijk pleitbezorger heeft gevonden. Te vrezen valt dat het inmiddels da nig veranderde politieke en maat schappelijke klimaat in de Verenigde Staten de samenwerking in het Wes terse bondgenootschap niet onbe roerd zal laten. Herkenning is een voorwaarde voor broederschap, ver bazing en zorg het begin van de af brokkeling. (SCHUIN TEGENOVER DE HEMA. NAAST BLOKKER) EIGENTIJDSE MANNENMODE r 149 A DEN HAAG (GPD) - De situatie van het Tilburgse bedrijf Van Doorne's Transmissie is "uiterst moeilijk". Als de aandeelhouders niet tot over eenstemming komen over een financiële injectie voor het bedrijf, kan het faillissement als een onontkoombare situatie opdoemen. Dit zei minister Van Aardenne (economische zaken) vanmorgen in de Tweede Kamer. f Bel voor de scherpste prijzen HOGE RIJNDIJK 6, LEIDEN. TEL. 071-120248. (Direkt naast Het Motorhuis). De instemming van de aandeel houders van Van Doorne is nodig om financiële problemen uit de weg te helpen die ontstonden door dat de Amro Bank het krediet van VDT opzegde. "Aan die instem ming schort het en er is zelfs hier en daar sprake van een blokkade", aldus Van Aardenne. Vooral de laatste, Amerikaanse, aandeelhouder (24 procent van de aandelen) ligt dwars. De overheid heeft mede vanwege de eigen be langen contact met dit bedrijf op genomen, maar over de telefoon waren geen zaken te doen, aldus de minister. Daarom is besloten topambte naar Leliveld, directeur-generaal industrie van het ministerie, naar de Verenigde Staten te sturen voor nadere besprekingen met het Ame rikaanse bedrijf. Morgen al vindt in Nederland een aandeelhoudersver gadering plaats om te trachten een einde aan de blokkade te maken, aldus Van Aardenne. De minister maakte bekend dat de Amro Bank over haar beleid geen overleg heeft gevoerd met de Nationale Investeringsbank. Van Aardenne onderstreepte verder dat het bedrijf niet "rood" stond bij de bank. (Zie ook pagina 11)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 1