Van Doome al 'bijna failliet' Gunstig resultaat Akzo Vonhoff geeft af op Smit-Kroes mifemW'JHM. Octrooien laatste strohalm? PUBLIEKE VERKOPING Water stijgt slijters tot aan de lippen KNOV: winstdeling en lager jeugdloon Sterke dollar stuwt export op Materieel Oosterschelde voor habbekrats te koop Export van bloemen nog stevig in de lift Ook Ierland blokkeert stakingskas mijnwerkers Minister houdt vast aan hogere gasprijs Groningen wijst compromis over PTT af DINSDAG 6 NOVEMBER 1984 PAGINA TILBURG - De toekomst van Van Doorne's Transmissie (VDT) hangt af van de vraag of de Amerikaanse aandeelhouder Borg Warner het Tilburgse bedrijf nog nodig heeft voor de produktie van de variabele transmissie. Borg Warner, de grootste produ cent van versnellingsbakken ter wereld, heeft evenals het Italiaanse Fiat 24 procent van de aandelen in handen en weigert tot nu toe met meer geld over de brug te komen. De Nederlandse Investeringsbank (NIB) heeft, als onderpand voor een lening van 30 miljoen gulden, beslag gelegd op de octrooien voor de Tilburgse vinding. Vast staat echter dat Borg Warner de kennis inmiddels in huis heeft om zelf tot produktie over te gaan. In een eer der stadium zijn met VDT al af spraken gemaakt over het in iicen- sie vervaardigen van de als 'uniek' omschreven automaat. De al geruime tijd slepende pro blemen bij VDT zijn vorige week plotseling acuut geworden door het besluit van de NIB, met in het kielzog de Amrobank, om de kre dieten aan het Tilburgse bedrijf stop te zetten. Vooral de beslissing van de Amrobank om ook de reke ning-courant-tegoeden te blokke ren, waardoor geen betalingen meer kunnen worden verricht, heeft VDT voor onoverkomelijke problemen geplaatst. Alleen als op 8 november de aan deelhouders van VDT (behalve Fiat en Borg Warner zijn dat Volvo en de Nederlandse staat) alsnog be sluiten om het aandelenkapitaal met enkele tientallen miljoenen guldens uit te breiden, heeft het enkele maanden geleden in uitvoe ring genomen ondernemingsplan nog kans van slagen. Dit zogenoemde 'master-plan' voorziet in de (tot nu toe zo proble matische) omschakeling van ont- wikkelings- naar produktiefabriek en in levering van grote series au tomatische transmissies per 1 juli 1985. Volgens directeur Van Ham zal die streefdatum door alle peri kelen in ieder geval niet worden gehaald en zal het nu op zijn vroegst augustus, september wor den. Voor een positieve investerings beslissing van de aandeelhouders is de medewerking van Borg War ner, dat tot nu toe halsstarrig wei gert, cruciaal. In een poging het Amerikaanse bedrijf op andere ge dachten te brengen is het ministe rie van Economische Zaken VDT inmiddels te hulp geschoten. Bin nenkort vertrekt een topambte naar van dat ministerie naar de Verenigde Staten om er met de lei ding van Borg Warner gesprekken. Volgens bestuurder Verdij ssel- donk van de Industriebond FNV komt de actie van Economische Zaken veel te laat. "Dat had Van Ondernemingsraad De prijs voor het beste jaarver slag is toegekend aan de onderne mingsraad van Thomassen Drij- ver-Verblifa in Oss. De prijs voor ondernemingsraden, die dit jaar voor het eerst wordt toegekend op initiatief van het bij Samsom (Al phen) uitgegeven blad OR-infor- matie, bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 2000 gulden en zal op 10 december worden uitge reikt door juryvoorzitter Max Rood, voorzitter van de SER-com- missie Ondernemingsraden en hoogleraar sociaal recht aan de Rijksuniversiteit Leiden. Oost-Azië Vrijwel alle landen in Oost-Azië beleven op het ogenblik de sterk ste economische groei sinds de ja ren zeventig, met uitzondering van de Filippijnen, waar sprake is van een diepe recessie. Dit meldt het Amerikaanse weekblad Time. Vol gens het blad ligt de groei in Zuid- Korea, Singapore, Taiwan en Hongkong op het ogenblik tussen de zeven en negen procent. In Ja pan bedraagt de groei vijf zes pro cent en in China 9,5 procent. Een aantal minder ontwikkelde landen als Indonesië, Maleisië en Thai land, die kampen met dalende in komsten uit grondstoffenexport, bereiken desondanks een econo mische groei van rond de vier pro cent. Prijsstop Israël Sinds gisteren is in Israël een loon- en prijsstop van kracht als onderdeel van een 'crisispakket' ter beteugeling van de inflatie, die hard op weg is naar de duizend procent. Ongeveer vierhonderd ar tikelen en diensten vallen onder de prijsstop, die drie maanden van kracht blijft. Wie de maatregel ont duikt riskeert een gevangenisstraf van drie maanden. De vakbonden, verenigd in de Histadrut, hebben ermee ingestemd dat de lonen de komende drie maanden niet auto matisch aan de inflatie worden aangepast. Tot eind januari zullen de werknemers maar tweederde van de prijscompensatie ontvan gen. Aardenne drie weken geleden moeten bedenken. Toen hebben we bij hem daar ook op aangedron gen. De aandeelhoudersvergade ring is aanstaande donderdag en pas volgende week vertrekt een ambtenaar naar Amerika. Wat wil men daar bereiken? Stel dat Borg Warner nog op andere gedachten te brengen zou zijn dan zou statu tair op zijn vroegst op 28 november opnieuw een aandeelhoudersver gadering kunnen worden belegd". Zo lang kan VDT de crediteuren niet aan een lijntje houden, aldus Verdijsseldonk. "En zelfs als dat wel zou kunnen dan loopt de pro duktie van de transmissie intussen zo'n grote vertraging op dat die nooit meer op tijd in de nieuwe au tomodellen kan worden inge bouwd. En als autofabrikanten zien aankomen dat hun produktie- planning maanden achterop raakt dan wachten ze er gewoon een jaar mee, met als gevolg dat VDT nog tot 1 juli 1986 overeind gehouden zou moeten worden. Vergeet dat Volgens VDT-directeur J. van Ham is een faillissement inmiddels zeer nabij, tenzij er zal een „nieuwe structuur" wordt gevonden moe ten worden voor voortzetting van het bedrijf kan worden voortgezet. Bonden en Ondernemingsraad van VDT hebben vandaag een gesprek met de president-commissaris van VDT, A. de Leye. Volgens Verdijs seldonk zal in het gesprek met De Leye aan de orde moeten komen welke nieuwe structuur de be drijfsleiding precies voor ogen staat en zullen er „toezeggingen" moeten komen wat betreft de posi tie van het personeel. Mocht het gesprek met de president-commis saris niet bevredigend verlopen dan is volgens Verdijsseldonk een bedrijfsbezetting niet uitgesloten. UTRECHT (ANP) - De Neder landse distillateurs moeten veel rigoreuzere afspraken ma ken over beperking van hun produktie, zij mogen het groot winkelbedrijf niet tegen gunsti ger voorwaarden leveren en er moeten afspraken worden ge maakt over het hanteren van minimum-verkoopprijzen. De ze eisen heeft voorzitter J. van Bilsen van de Verenigde Ne derlandse Slijters - Wijnhande laren (VNSW) gisteren op tafel gelegd. Volgens Van Bilsen zijn de prijzen en marges op het bin nenlands gedistilleerd dit jaar ontoelaatbaar gekelderd. Dat is hèt probleem van de branche op dit moment, aldus Van Bil sen. Het weegt volgens hem ex tra zwaar, omdat de winkelier niet zijn toevlucht kan zoeken tot het verkopen van andere produkten, waarmee meer valt te verdienen. De wettelijke be palingen die dat niet toelaten, moeten naar zijn mening van hem daarom op de helling. Van Bilsen meent dat de pro- duktiebeperking die de distilla teurs onderling hebben afge sproken onvoldoende werkt. "De grootwinkelbedrijven krij gen het binnenlandse gedistil leerd tegen veel gunstiger voor waarden, waardoor de concur rentiepositie van de kleine slij ter in het gedrang komt". Wouter Perquin (links) presenteert zijn opvolger bij het Koninklijk Ne derlands OndLernemers Verbond, Jaap Oosterhoff. (foto anp> DEN HAAG (ANP) - Voor de ko mende jaren moet worden beke ken of systemen van individuele overwinstdelingen mogelijk zijn. Zoiets past in een beleid dat is ge richt op het vragen van loonoffers van werknemers voor arbeidstijd verkorting en/of rendementsverbe tering. Dit is een van de wensen uit het actieplan van het Koninklijk Ne derlands Ondernemersverbond (KNOV) dat gisteren is gepresen teerd in Den Haag. Op deze alge mene ledenvergadering heeft W. Perquin het voorzitterschap over gedragen aan mr J. Oosterhoff. Een andere dringende aanbeve ling is het verder afhouwen van het wettelijk minimumloon. Dit zou moeten door afschaffing van het minimum jeugdloon tot achttien jaar. Voor de leeftijdsgroepen van 18 tot 23 jaar moet er een variabel minimumloon komen. Het KNOV denkt dat er in de ko mende tijd in het midden- en klein bedrijf nauwelijks sprake zal zijn van produktiviteitsstijging. Rest de prijscompensatie die gebruikt kan worden ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid, verbetering van VUT-regelingen en rende mentsherstel. Door nu de rende menten van de bedrijven te verbe teren zijn er straks mogelijkheden tot overwinstdelingen. Die regelin gen kunnen allerlei vormen aanne men: dertiende maand, gratifica ties of een percentage van de winst. Als grote bedrijven ook winstdelingsregelingen in het le ven roepen in plaats van loonstij gingen, heeft dat als voordeel dat de kleine bedrijven die loonstij ging bij de grote jongens niet ook aan hun werknemers hoeven door te geven. De minimumjeugdlonen zou het KNOV bij voorkeur willen afschaf fen. In de bedrijfstakken zou dan bekeken moeten worden wat de verdiensten van jongeren kunnen zijn. Maar omdat afschaffing nu maatschappelijk niet haalbaar is wordt gepleit voor een ander sys teem. Jongeren van 16 en 17 jaar moeten nog zoveel leren dat de on dernemer zelf moeten kunnen be palen wat die jongere waard is. Het KNOV wil daarom dat het mini mumloon dat nu voor een 18-jarige geldt gaat gelden voor 18, 19 en 20 jarigen. Het minimumloon van een 21-jarige zou gegeven moeten wor den aan 21 en 22-jarigen. Dit stand punt zal het KNOV ook in de SER innemen. Het SER-advies over het minimumloon, waaronder het mi nimumjeugdloon, wordt in decem ber verwacht. Vonk twijfelt er ove rigens aan of dat advies op tijd klaar zal zijn. ARNHEM (GPD) - Akzo, een in ternationale groep van onderne mingen met vestigingen in ruim vijftig landen, heeft in het derde kwartaal van dit jaar gunstiger re sultaten behaald dan werd ver wacht. Er werd een nettowinst ge boekt van 177 miljoen gulden, ver geleken met 112 miljoen gulden in het derde kwartaal van 1983. De invloed van de gebruikelijke zomerflauwte is meegevallen. De omzet lag 'slechts' 4 procent lager dan die in het tweede kwartaal. Volgens dr. S. Bergsma, lid van de groepsraad van Akzo, hebben de gunstige economische gang van za ken in de Verenigde Staten en de sterke positie van de dollar de posi tie van de Europese Akzobedrijven gunstig beïnvloed. En dat geldt vooral door de bedrijven in Neder land en West-Duitsland. Dankzij de verbeterde concur- rentiepositie konden die bedrijven dit karwei voor Domeinen „niet te behappen". Hij zegt: „De dienst hun export aanzienlijk opvoeren, De Nederlandse Akzobedrijven ex porteerden in de eerste negen maanden van dit jaar twintig pro cent meer dan vorig jaar. De omzet van Akzo bedroeg in het derde kwartaal 3924 miljoen gulden, een stijging van 5 procent. Over de eer ste negen maanden van het lopen de jaar komt de winst uit op 570,4 mihoen gulden, tegen 284,4 mil joen gulden in dezelfde periode vo rig jaar. BURGHSLUIS (GPD) - Uit alle delen van de wereld worden deze week op Schouwen-Duiveland kooplui verwacht, die zijn geïnteresseerd in de openbare verkoping van materieel dat is gebruikt bij de aanleg van de stormvloedkering in de Oosterschelde. Tot de vijftienhonderd 'kavels' behoren de complete funderingsmattenfabriek, kranen, lieren, hijsinstal laties, schakelkasten, partijen hout en gereedschap. De grote, speciaal voor het Oosterscheldeproject ontworpen schepen, zoals de pontons Ostrea en Macoma, het trilschip Mytilus en de matten- legger Cardium worden niet geveild, evenmin als de lange brug die tus sen het werkeiland Neeltje Jans en het vasteland is geslagen. Die miljoe nenobjecten zijn in verkoop bij scheepsmakelaar Hendrik Boogaard in Sliedrecht, die tot nu toe echter geen enkel bod heeft gekregen. Het bijzondere aan het materieel van Rijkswaterstaat dat deze week wordt geveild, is dat het maar heel kort is gebruikt en daardoor vrijwel nieuw is. Gewoonlijk ook worden overschotten van het rijk verkocht door de Dienst Domeinen, maar volgens Ton Engelaan van Rijkswater staat, die projectleider was van de nu te koop staande filtermattenfabriek, Over de totale opbrengst van de te veilen spullen is volgens de mensen van Rijkswaterstaat „geen zinnig woord" te zeggen. Zij houden het op een bedrag tussen een en tien miljoen gulden. Dat is maar een fractie van de oorspronkelijke waarde. Omdat de veiling is toegespitst op wat Engelaan „geavanceerd spul" noemt, verwacht hij weinig particuliere kopers. „Op de verkoping komen staal- en schroothandelaren", voorspelt hij. „Voor ons is de schrootprijs op dit moment erg gunstig. Als ik zie wat we hier allemaal hebben liggen, betwijfel ik of dat na de verkoping ook nog het geval zal zijn..." De gunstige gang van zaken laat zich niet direct vertalen in werkge legenheid. Het aantal personeelsle den van Akzo ligt op dit moment wereldwijd op het niveau van eind 1983: 66.100. In Nederland nam het aantal werknemers toe met 120 tot 22.118. Het effect van de met de vakbonden afgesproken werktijd verkorting kon Bergsma niet aan geven. Globaal wordt bij Akzo re kening gehouden dat dat op den duur circa 600 arbeidsplaatsen zal opleveren. Sikkens Vrijwel alle divisies van Akzo de den het in het derde kwartaal goed. De chemische vezels, zoals Enka in Arnhem, duidelijk boven het ni veau van vorig jaar, hoewel Ameri can Enka tegenviel. Bij de chemi sche produkten (onder meer Silen- ka BV in Hoogezand) was sprake van een gunstige ontwikkeling. De produktgroep coatings, waar onder Sikkens BV in Sassenheim en Koninklijke Talens in Apel doorn, ondervond in het derde kwartaal de weerslag van stakin gen in de auto-industrie in West- Duitsland en in de Verenigde Sta ten. Akzo levert namelijk lak aan vrijwel alle Westduitse automo bielfabrikanten. De gang van zaken bij de farma ceutische produkten - Organon en Chefaro - bleef zeer positief. Akzo maakt ook nog 'consumenten-pro- dukten', waaronder bijvoorbeeld Duyvis en Boldoot vallen. De re sultaten van die produktgroep was bevredigend. Akzo investeerde in de eerste ne gen maanden 502 miljoen gulden, een stijging van 16 procent vergele ken met dezelfde periode in 1983. De verwachting is dat de investe ringen volgend jaar op een hoger zullen liggen. Akzo is duidelijk op zoek naar geschikte bedrijven die de positie op met name de Amerikaanse markt verder kan versterken. Vol gens Bergsma moet dan met name gedacht worden aan de farmaceuti sche sector. DEN HAAG (GPD) - De export van Nederlandse bloemen en plan ten komt dit jaar boven de drie mil jard gulden. In 1975 bedroeg de waarde van deze export nog één miljard gulden. De Rabobank schat dat twee derde van de inter nationaal verhandelde bloemen en planten afkomstig is uit Neder land. In een studie zegt de Rabobank te verwachten dat de export van bloemen en planten zich de ko mende jaren gunstig zal ontwikke len. Er zijn in ons land thans 1600 bedrijven die zich bezighouden met de export van bloemkwekerij- produkten. Dit aantal neemt de laatste jaren toe, onder andere doordat personeelsleden van be staande bedrijven voor zichzelf gaan beginnen. De sterkste exportgroei deed zich in 1983 voor bij de potplanten. In deze sector is de laatste jaren sprake van een verzevenvoudiging van de export. De snijbloemenex port werd in de laatste tien jaren twee en een half maal zo groot. Vooral de export naar de Ver enigde Staten heeft zich in enkele jaren snel ontwikkeld. Stond de VSin 1981 nog op de negende plaats, thans staat zij als vierde ex portland van onze bloemkwekerij- produkten genoteerd. In West-Duitsland groeit de afzet van bloemen en planten niet meer; het Nederlandse marktaandeel op de Westduitse invoermarkt be draagt ongeveer 80 procent. Vol gens de Rabobank zijn er nog wel groeimogelijkheden in Frankrijk en Engeland. Ook het Verre Oos ten biedt op termijn perspectieven. DUBLIN (Reuter) - Een gerechts hof in Dublin heeft het banksaldo van de Britse mijnwerkersbond NUM bij een Ierse bank geblok keerd. Dat gebeurde op verzoek van de Britse justitie nadat de bond door een rechtbank in Lon den tot een geldboete van 200.000 pond was veroordeeld omdat hij weigert de uitspraak van de rech ter te accepteren die had bepaald dat de al acht maanden durende staking niet de wettige status van een officiële staking heeft. De NUM wil ook de boete niet betalen. Toen de staking in maart begon heeft de mijnwerkersbond, die naar schatting ongeveer 9 miljoen pond bezit, zijn banktegoeden in Engeland naar banken in het bui tenland overgebracht. Een deur waarderskantoor in Londen heeft van de Britse justitie de opdracht gekregen deze saldi op te sporen. Op de rekening bij een bank in Ier land zou 2,75 miljoen pond staan. De Britse Steenkoolxaad maakte gisteren bekend dat die dag 750 stakers weer aan de slag waren ge gaan, het hoogste aantal sinds het begin van de staking. Minister van energiezaken Peter Walker noem de dit op een persconferentie „een duidelijk teken dat de staking ver loopt". In maart legde ongeveer driekwart van de 180.000 mijnwer kers het werk neer. Sindsdien heb ben meer dan 6.000 het werk her vat. Austin Rover Bij de autofabrieken van Austin Rover in Birmingham en Oxford zijn maandag ongeveer 25.000 van de 31.000 arbeiders in staking ge gaan. Hun bonden eisen een on middellijke loonsverhoging van 20 procent in plaats van 10 procent gespreid over twee jaar, zoals door het bedrijf was aangeboden. GRONINGEN (ANP) - Niet aan vaardbaar. Dat is het oordeel van de provincie en gemeente Gronin gen over het vrijdag genomen ka binetsbesluit met betrekking tot de spreiding van een deel van de Centrale Directie van de PTT. Ge deputeerde Staten en burgemees ter en wethouders schrijven dat in een gisteravond aan minister-pre sident Lubbers gezonden brief. "Met verontrusting moeten wij vaststellen dat slechts de hoofddi recties financieel-economische za ken, personeelszaken en techni sche zaken naar Groningen verhui zen. De operationele hoofddirec ties post en telecommunicatie blij ven in Den Haag gevestigd". De besturen stellen verder vast dat het besluit slechts voorziet in de overplaatsing van 2200 in plaats van de overeengekomen 3000 ar beidsplaatsen, aangezien er geen rekening wordt gehouden met de in Groningen reeds aanwezige 800 functies. "En aan de nog nog over te plaatsen functies wordt op geen enkele wijze concreet inhoud gege ven". Groningen dringt er bij de minis ter-president op aan nader te over leggen, voordat het aangekondig de, uitgewerkte besluit door het H.J.L. Vonhoff, Commissaris van de Koningin in Groningen, veroordeelde gisteravond de hou ding van zijn partijgenote minister Smit- Kroes. "Zij heeft zich niet be trouwbaar en zelfs deloyaal ge toond. Zij heeft een geheel eigen en afwijkende interpretatie gege ven van het akkoord dat vrijdag morgen in het overleg in WD- kring over de spreiding werd be reikt. Een overleg waarbij ik ook zelf aanwezig was". Vonhoff zei het "onverteerbaar" te vinden dat alleen kernen van de directies en niet de volledige direc ties naar Groningen worden over geplaatst. Hij zei "helemaal zat van het geknoei en gedraai van de mi nister" te zfjn. Vonhoff wijst er verder op dat de minister in 1980 als staatssecretaris haar handtekening heeft gezet on der een in de Staatscourant afge kondigd spreidingsbesluit en dat zij in mei van dit jaar ook haar handtekening plaatste onder het toen genomen besluit met betrek king tot de overplaatsing van de Centrale Directie van de PTT. "Als liberaal, dus niet als Commissaris der Koningin, zeg ik dat dit mij niet kan worden geleverd". DEN HAAG (GPD) - Nederland gaat niet "stunten" met zijn aard gas, in de zin van "tot elke prijs aan andere landen verkopen". Dat ver zekerde minister Van Aardenne (economische zaken) gisteren in een discussie met de vaste Twee de-Kamercommissie over het ener giebeleid. Hij blijft erbij dat de aardgasprijs voor huishoudens zo wel in 1985 als in 1986 met drie cent moet worden verhoogd. De minister werd voorgehouden dat de Russen scherp concurreren op de aardgasmarkt, reden waar om Nederland België een voordeel in de prijs heeft gegund. Van Aar denne zei dat het maar om enkele centen gaat en dat de hoeveelhe den Russisch 'spotgas' geen enkele invloed hebben op de prijs die ons land voor zijn exportgas vraagt. Volgens de minister is er geen sprake van een 'aardgasmarkt' als zelfstandig begrip. Integendeel, de gasprijzen moeten de olienoterin gen volgen. Bij de zogeheten her onderhandelingen die met buiten landse afnemers aan de gang zijn, wordt strikt commercieel te werk gegaan. De voordelen die het Ne derlandse gas biedt doordat hoe veelheden naar behoefte kunnen worden geleverd, zullen in de prijs tot uitdrukking moeten komen. Andere Europese landen hebben immers op Nederland een beroep gedaan zijn functie te blijven ver vullen, zodat zij niet geheel van één leverancier afhankelijk zouden worden. Nederland kan de komen de jaren 30 miljard gas verkopen, Rusland 45 miijard. Dat land heeft een veel grotere voorraad. Nu is de (netto) prijs voor de Ne derlandse kleinverbruiker onge veer 61 cent per kubieke meter, voor de Belgen was die 91 cent (tij delijk 88 cent). Dit voorbeeld gaf Van Aardenne om te illustreren dat de binnenlandse prijs vergeleken met die in andere landen laag is. Er is nog een afstand van 10 tot 11 cent, zei hij. Daarom moeten we voortgaan met stapsgewijze verho gingen. Tijdens de commissievergade ring hadden de kamerleden, met uitzondering van die van de WD, gepleit voor een herziening van de verhoging van de aardgasprijs voor kleinverbruikers. Van Aardenne liet niet veel hoop bestaan op een mildere stijging van de gasprijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 9