'Ze realiseren zich
vaak niet wat ze doen'
Strenger optreden
tegen boven bloot-
zonnen in Katwijk
Tv-kastje staat in de weg
Kunstmarkt voor Boven-Volta
DINSDAG 6 NOVEMBER 1984
PAGINA 17
-Hilde Boerdam: "lk wil kinderen laten zien dat er ook een andere, positieve weg is".
Leskoffer moet vandalisme Haarlemmermeer indammen
buurtbewoners om hun mening.
Ook zijn er mogelijkheden voor
taallessen, diskussie. en toneel.
Drempel
Het project richt zich op de lage-
re-schooljeugd, hoewel vooral kin
deren tussen tien en zestien jaar
vernielingen plegen. Waarom die
keuze voor het basisonderwijs?
"Ja, je moet toch érgens beginnen.
De vandaaltjes in de dop zitten
toch op de lagere school. Wil je dit
op grote schaal beïnvloeden, dan
moet je zo vroeg mogelijk begin
nen. Als straks een kind van de la
gere school komt, heeft het kennis
gemaakt met veel facetten van het
vandalisme. Ik hoop dat daardoor
een soort van interne drempel is
ontstaan. Dat, als ze met vrienden
in zo'n situatie komen, dat ze die
dan herkennen en tegen zichzelf
zeggen: potverdorie, dat doe ik
toch maar niet".
- Maar de ouders zullen hun kin
deren toch ook wel duidelijk maken
wat wel en wat niet kan?
"Nou, ik weet niet of ouders wel
altijd zeggen: dat mag je niet doen.
De situatie verschilt natuurlijk van
gezin tot gezin, maar je kunt over
het algemeen wel zeggen dat kin
deren veel vrijer worden gelaten.
Niet dat ik pleit voor een strakkere
opvoeding. Ik ben zelf ook in grote
vrijheid opgevoed. Maar ik vind
wel dat ouders heel goed met hun
kinderen moeten praten en zeggen
wat wél en wat niet mag. Ouders
zouden zich ook wel eens mogen
afvragen waar hun kinderen eigen
lijk uithangen".
"Waarom moeten kinderen altijd
tot negen uur 's avonds zich stom
vervelen op straat. Vader kan toch
wel eens met zijn zoon gaan voet
ballen? Trek toch met elkaar op.
Veel kinderen worden door hun
ouders gewoon alleen gelaten,
want waarom hangen ze anders
üüüuren rond op een bouw
plaats?" Ja, ik kan me best voor
stellen dat er ouders zijn die zeg
gen: ja, maar mijn kinderen willen
niet meer met ons optrekken, maar
met hun leeftijdsgenoten. OK,
maar stel ze daar dan wel toe in
staat via een club of vereniging.
Geen geld? Ach, als ik zo'n groep
van tien jongelui zie waarvan er
acht staan te roken, dan denk ik
wel eens: nou, van dat geld kunnen
ze ook een sportvereniging beta
len. Nog een stuk gezonder ook".
Controle
En: volwassenen geven bepaald
niet altijd het goede voorbeeld. Op
bouwplaatsen bijvoorbeeld wordt
gemiddeld tien procent van het
materiaal gestolen. Onlangs is in
de Haarlemmermeer nog een koe
gestorven omdat het beest van af
val had gegeten dat zomaar ergens
neergegooid was. Voor de ouders is
in het project ook een plaatsje in
geruimd. Naast de leskoffer is er
een advertentiecampagne in de
huis-aan-huisbladen waarbij ie
dere maand onder het vignet van
'Hee, hou 't heel' wordt vermeld
hoeveel er die maand in het dorp is
vernield en hoeveel aangiften er
zijn geweest. "Het is een soort so
ciale controle waarmee we hopen
te stimuleren dat mensen vandalis
me gaan aangeven. Nu wordt maar
éénderde van het aantal gevallen
ook gemeld. Ook willen we de ou
ders ermee aansporen om eens op
hun eigen kinderen te letten en
met hen te praten. Je moet dit pro
HAARLEMMERMEER "Nou eh... dan gaan we dus met
een groep stappen en na afloop gaan we dan gewoon nog
wat vernielen. Dat gaat gewoon vanzelf...". De jeugdige
vandaal in de video-film zegt het met een mengeling van
vanzelfsprekendheid en schuldbewustheid. Het is die van
zelfsprekendheid die Hilde Boerdam, hoofd voorlichting
van de gemeente Haarlemmermeer, wil doorbreken met
haar anti-vandalismekoffer: "Je mag dit probleem niet als
samenleving laten liggen en net doen alsof het geaccep
teerd wordt dat kinderen die op straat zijn, gaan vernielen.
Want als ze worden gepakt zijn de gevolgen groot. Ze we
ten vaak niet wat ze dan te wachten staat. Dat vind ik
gewoon niet eerlijk tegenover ze".
Vandalisme. Wie zijn ogen niet in
zijn zak heeft kan het in zijn woon
omgeving dagelijks zien. Van be
kladde muren tot vernielde bus
hokjes, van geknakte bomen tot
omgerukte verkeersborden, van
kapotgegooide lantaarnpalen tot
ingegooide ruiten. En dan zijn er
nog de afgerukte spiegels en au
toantennes, de krassen in de lak en
de lekgestoken banden. In Amster
dam wordt volgens de gemeente
jaarlijks voor zeventig miljoen gul
den vernield.
Hoewel het vandalisme op het
platteland minder is, krijgt ook de
gemeente Haarlemmermeer zijn
portie: vorig jaar is er voor twee
miljoen gulden vernield. Nog maar
een paar weken geledeh brandde
de dependance van de bibliotheek
in Badhoevedorp af: kinderen had
den op weg naar school brandende
proppen krant naar binnen ge
gooid. Hilde Boerdam werd er een
paar weken geleden nog eens per
soonlijk mee geconfronteerd, toen
haar garagebox 's nachts in brand
werd gestoken.
Koffer
Om iets tegen het vandalisme te
doen stelde de Haarlemmermeerse
politie enige tijd geleden een spe
ciale preventiemedewerker aan.
Die stuitte bij zijn voorlichtings-
werk op scholen echter al snel op
een gebrek aan goed materiaal.
Want wat vele gemeenten de afge
lopen jaren aan materiaal hebben
geproduceerd, is toch meestal niet
veel verder gekomen dan goedbe
doeld fröbelwerk. En daar lag de
geboorte van het project 'Hee, hou
't heel'. Hilde Boerdam: "Die me
dewerker kwam uiteindelijk te
recht bij ons. Toen heb ik gezegd:
als ik wat doe, dan wil ik iets
moois, iets duurzaams maken. Ik
wilde het niet half aanpakken en
we hebben toen een apart budget
aan de raad gevraagd. Ik dacht: ge
ven ze dat niet, dan kunnen we het
altijd nog half doen".
Vanaf het begin dacht Boerdam
aan een leskoffer, vertelt ze. Een
paar jaar geleden heeft ze een
luchtvaartleskoffer over Schiphol
gemaakt met videofilm, diaserie en
lesmateriaal, en die sloeg enorm
aan. Bijna twee op de drie basis
scholen hebben hem in huis, ver
telt ze niet zonder trots. In januari
startte een werkgroep met mensen
van de politie, het onderwijs, de
schoolbegeleidingsdienst en een
werkloze onderwijzer, een halfjaar
later kreeg de werkgroep geld:
40.000 gulden voor de koffer en
5.000 gulden voor een begeleiden
de advertentiecampagne. Wel een
ander bedrag dan de twee ton die
Hilde Boerdam beschikbaar had
voor de Schipholkoffer. Maar des
ondanks zit er hetzelfde in: een vi
deofilm, een diaserie, lesmateriaal
door
Sjaak Smakman
en een handleiding voor de leer
kracht.
Het grote verschil is dat bijna al
les in eigen huis is gedaan: in totaal
hebben bijna honderd mensen
meegewerkt aan de film. Niet al
leen politiemensen, maar ook kin
deren en ouders uit de Hoofddorp-
se wijk Overbos, een kinderrech
ter, een officier van justitie en niet
te vergeten een groot aantal ge
meenteambtenaren, onder wie een
aantal video-enthousiasten. "Als
we al die mensen hadden moeten
betalen, dan was het gewoon onbe
taalbaar geweest", stelt Hilde kort
maar krachtig. De enige hulp van
buiten kwam van Martin Brozius
die de film aan elkaar praat, terwijl
ook de montage van de film werd
uitbesteed.
Film
De film is in no-time tot stand ge
komen: woensdag kwam het kre
diet los, donderdag zette Hilde het
script in elkaar en maandag begon
nen de opnames. "Ik ben donder
dag om de tafel gaan zitten met die
onderwijzer, maar die kwam er
niet uit. Ik heb toen gezegd: ik doe
mijn ogen dicht en vertel je wat ik
voor me zie. Ik zei: ik zie een arres
tatie voor me. Hij zei toen: ja, maar
dat kan toch allemaal niet. Toen
heb ik gezegd: onzin, alles kan als
je het maar wilt. Zo zijn we gaan
filmen!'.
Het resultaat mag er, ondanks
een niet altijd optimale beeldkwa
liteit, zijn. Net als in de diaserie ko
men alles aspecten van het vanda
lisme in vogelvlucht aan de orde:
wat wordt er vernield, wie vernie
len er nu eigenlijk, waarom doen ze
dat, en vooral ook: wat gebeurt er
als je wordt gepakt. De berisping
van de politie, de officier van justi
tie bij herhaling, en uiteindelijk de
kinderrechter. Op de film is een
rechtzaak te zien. Het gaat er tame
lijk gemoedelijk aan toe. De
werkelijkheid is, vertelt Hilde, an
ders: "Ik heb voor het project een
paar zittingen van de kinderrech
ter bij mogen wonen, hoewel die
eigenlijk besloten zijn. Nou, ik ben
er echt van geschrokken hoe hard
of het daar toegaat".
Bij het lesmateriaal is er ge
streefd naar een integratie in het
gewone lesprogramma. Een reken
les: kinderen moeten aan de hand
van gegevens uitrekenen hoe lang
het duurt om een bekladde muur
schoon te maken en wat dat kost.
Tekenles: de ene helft van de klas
moet een kale muur bekladden, de
andere helft moet die versieren.
Een enquete: kinderen gaan met
formulieren de wijk in om vernie
lingen te inventariseren en vragen
bleem oplossen door met ze te pra
ten en ze te vertellen wat ze eigen
lijk aan het doen zijn, want dat we
ten ze vaak helemaal niet".
"Ik kwam bijvoorbeeld vorige
week in myn fiat en in het portaal
stond een groepje te roken. Ik ben
naar ze toegegaan en zei: weten jul
lie wel dat dit geen openbaar ter
rein is, en vroeg ze v/aarom ze niet
naar het buurthuis gingen. Toen
zei een van die jongens: maar wat
doen we dan? Nou, zei ik, jullie
misschien niets, maar kijk maar
eens in die hoek: daar hebben ze
geprobeerd brand te stichten. En
vorige week is er nog in een box
brand gesticht. Er hadden wel kin
deren in de flat kunnen verbran
den. Toen krabten ze zich toch wel
even over hun hoofd".
Ook de gemeente heeft een taak,
vindt ze, in de vorm van zorg voor
voldoende speel- en ontspannings
mogelijkheden. Hoewel de moge
lijkheden beperkt zijn. "Wij heb
ben enorm moeten bezuinigen en
er zal wat meer zelfwerkzaamheid
worden verlangd van de mensen.
Maar is dat dan zo erg? We hebn-
ben hier in de Haarlemmermeer
jeugdwerkers, gebouwen en
vakantieweken. Maar we kunnen
natuurlijk niet élles doen". En ook
de gemeente maakt wel eens fou
ten. In de beruchte luilaknacht
werd een filmnacht georganiseerd
als alternatief voor vernielingen.
"We draaiden leuke films, maar op
weg naar huis werd er alsnog
enorm veel vernield. Achteraf rea
liseerden we ons dat we die Bud-
Spencerfilm beter niet in het pro
gramma hadden kunnen stop
pen...".
Zwepen
Niet alleen het vandalisme is toe
genomen, ook de reactie vanuit de
maatschappij wordt scherper. Een
reactie op het project: dat geld had
den jullie beter aan zwepen kun
nen uitgeven. "Daar schrik je dan
toch wel van. En heel verontrus
tend vind ik ook de vorming van
burgerwachten. We wijzen de kin
deren er ook op: kijk, dat soort din
gen komt nu uit vandalisme voort.
Maar ik kan het me ook ergens wel
voorstellen. Je wordt natuurlijk
enorm kwaad als je naar buiten
gaat en je ziet een grote kras op je
nieuwe Honda Accord waar je trots
op bent en waar je hard voor hebt
gespaard. En als in een straat alle
autobanden zijn lekgeprikt bete
kent dat voor het gemiddelde gezin
natuurlijk wel een schadepost van
zo'n vijfhonderd gulden".
De reacties op de koffer zijn vrij
wel zonder uitzondering positief.
Zo kwamen vorige week Amstel-
veense leerkrachten de film en dia
serie bekijken. 'Heel goed', 'keurig
verzorgd', 'niet gek', zo reageerden
ze. Ook uit de monden van de (zes
tig) Haarlemmermeerse basisscho
len, politie, gemeente en ouders
heeft Hilde Boerman complimen
ten in ontvangst kunnen nemen.
Tientallen scholen uit het hele land
hebben al belangstelling getoond
en in stilte hoopt Boerman dat ze
er een paar honderd kan slijten.
Dan is de gemeente uit de kosten,
Maar dat is niet het belangrijkste.
"Ik wil de kinderen laten zien dat
ze ook een andere, positieve weg
kunnen gaan en dat het leven dan
veel leuker is. Maar ja, je kunt na
tuurlijk toch niet méér doen dan
waarschuwen, aangeven, én hopen
dat het vandalisme wat minder
wordt".
NOORDWIJK - In het
dorpshuis De Kuip in
Noordwijk-Binnen wordt
zaterdag en zondag voor de
zevende keer de kunst
markt voor Boven-Volta ge
houden. Op deze markt,
waarvan de opbrengst voor
een deel ten goede komt
aan de onderwijsprojecten
van de werkgroep Ontwik
kelingssamenwerking
- 'Vis', 'Gevogelte', 'Groenten' en 'Des
serts', vers van de Italiaanse pers de eer
ste vier deeltjes van een receptenreeks.
De Nederlandse bewerking werd ver
zorgd door Ria van Eijndhoven en Ber-
the Meyer. Gottmer, prijs 9,90 per
deeltje.
- 'De mens centraal'. Ir.H.A. Schurin-
ga sprak met een aantal personen, onder
wie prins Bernhard, premier Lubbers,
Maarten 't Hart, Adriaan van Dis, aarts
bisschop Simonis en Anja Meulenbelt.
W.L.Brugsma schreef een ten geleide.
Van Gennep, prijs 17,50.
- 'Moderne Middenamerikaanse ver
halen', verzameld door Arie Sneeuw.
Van Gennep, prijs 27,50.
- 'Nederlands racisme" door Anet
Bleich (De Groene), Peter Schumacher
(NRC) en anderen. Hoe ziet het moder
ne racisme eruit? Speciaal in ons land?
Geloof niet dat het er niet is. Van Gen
nep, prijs 22,50.
- 'Dromen hardop', gedichten van
Theo van Baaren. Meulenhoff, prijs
22,50.
- 'Nederlandse poëzie'. Hans Warren
stelde deze dagkalender voor 1985 sa-
Noordwijk-Boven Volta, is
een grote collectie kunst te
zien en te koop van zowel
professionele als amateur
kunstenaars.
De kunstmarkt wordt zaterdag
om 14.00 uur geopend door burge
meester J.M. Bonnike van Noord-
wijk. Die dag is de markt open tot
Nieuwe uitgaven
men voor Meulenhoff. Prijs 19,50.
- 'Neita bij de Lappen', jeugdboek
door Edith Klatt. Omdat Neita als klein
kind door een zwervende Laplander
wordt geroofd, moet zij in een voor haar
geheel nieuwe omgeving taal en gebrui
ken leren. Christofoor, prijs 23,70.
- 'Peronniek', prentenboek voor wat
oudere kinderen door Christiane Lesch.
Een oud Bretons volksverhaal van een
boerenjongen, die koning wordt. Chris
tofoor, prijs 19,90.
- 'The Stones' door de journalist Phi
lip Norman, die al eens een biografie
over de Beatles schreef. Hij beschrijft
nu gedetailleerd en scherp analyserend
de hoofdpersonen van en de figuranten
rondom de rockgroep, die zich zo ge
ruchtmakend beweegt in een wereld
van sex, drugs en muziek. Sythoff, prijs
voorlopig 29,90.
- 'Angsten en fobieën' door dr.Tony
Whitehead en 'Verlegen en onzeker'
18.00 uur en van 20.00 tot 22.00 uur.
Zondag is de markt open van 12.00
tot 18.00 uur. Het toegangskaartje
is tevens een lot waarmee de be
zoekers kunstprijzen kunnen win-
Op de markt wordt zeer uiteenlo
pend werk aangeboden: van
wandkleden tot keramiek en van
door dr. Phyllis M.Shaw zijn twee al en
kele jaren geleden verschenen, maar
eerst nu in het Nederlands vertaalde
boeken als nuttige lectuur voor perso
nen die met met bepaalde, heel mense
lijke problemen worstelen. Hollandia,
prijs 18,90 per stuk.
der bij Sijthoff verschenen roman van
Daphne du Maurier. Van Holkema en
Warendorf, prijs 24,50.
- 'Zusters, dochters', vier Afrikaanse
verhalen van Wim van Binsbergen. De
verhalen spelen in verschillende gebie
den en tijdperken, maar in alle vier
klinkt de geschiedenis van onderdruk
king en verzet in Afrika door. In de
Knipscheer, prijs 25,-.
'Ik eet, ik eet tot ik niet meer kan'
door Bea Vianen is de eerste in een
reeks heruitgaven van de vroege ro
mans van de in Suriname geboren
schrijfster. In de Knipscheer. prijs 25,-
- Dagrest', gedichten van Judith Herz-
berg. bekroond met de (internationale)
Vondelprijs. Van Oorschot, prijs 17,50.
KATWIJK De Katwijkse politie zal volgend zomersei
zoen zo mogelijk nog strenger optreden tegen het topless
zonnen op stukken strand waar dat verboden is. Dat zeg
den burgemeester C. Bos en korpschef P. de Jong gisteren
toe tijdens de gemeentelijke commissievergadering voor
bestuurs- en juridische zaken.
De discussie over het topless zon- vastgestelde beleid voor wat be
nen volgde op een notitie van RPF- treft het noorderstrand is losgela-
fractievoorzitter J. ten Hove. Ten ten. Het topless zonnen werd daar
Hove heeft zich er de afgelopen zo- oogluikend toegestaan. Ook op die
mer met name aan geërgerd dat het stukken strand waar het verbod
wel van kracht bleef zou het nogal
eens worden overtreden. Hij wilde
terug naar af. "Want gedogen leidt
tot inburgeren", aldus Ten Hove.
K. van der Meij kon zich in zover
re vinden in het betoog van Ten
Hove dat het ook hem onduidelijk
was geworden welke regels er nu
bestaan. Hij sprak dan ook over
een 'welles-nietes-beleid'. De Vries
(Vrije Liist). voor wie het. t.onless
zonnen ook niet hoeft, nam het op
voor de politie. "Die moet niet
steeds de Zwarte Piet worden toe
gespeeld". Het is bekend dat Justi
tie dergelijke zaken nauwelijks
nog in behandeling neemt, aldus
De Vries.
Ten Hove zag zich gisteren tij
dens de vergadering gesteund door
enige plaatsgenoten. Zeedorpbe
woner C. Guijt, die aankondigde
een handtekeningenactie te voeren
tegen het zonnen zonder boven-
stukje, zei: "Als dat zo doorgaat
moeten wij thuis blijven". Hij deed
een beroep op vooral de christelij
ke partijen 'van Katwijk geen
naaktstrand te maken'. De politie
werd intussen verweten niet se
rieus op klachten in te gaan.
Burgemeester Bos merkte op dat
nu eenmaal rekening moet worden
gehouden met de realiteit. "Het
ideaalbeeld is niet waar te maken.
Dat lukt niet. Het is onmogelijk
van Katwijk een eiland te maken,
de grenzen zijn open en de bevol
king is verschillend van samenstel
ling". Overigens hadden hem het
afgelopen jaar slechts twee tele
foontjes bereikt over topless-zon
nen. "Terwijl ik er toch alles aan
doe mij voor iedereen open te stel
len".
A. Berkheij (CDA) meende dat
het geen zin had 'om terug naar af
te gaan'. Volgens de christen-de
mocraat ligt er een vastgesteld be
leid op tafel. Hij signaleerde ook
dat de verschillende meningen niet
eens zo ver uit elkaar liggen, omdat
iedereen in feite een handhaving
van het vastgestelde beleid wenst.
Daartoe werd dan ook besloten
met de aantekening dat behalve
het stuk strand voor de boulevard
ook het noorderstrand opnieuw
verboden gebied wordt voor top
less zonnebaders en er consequent
zal worden opgetreden tegen dege
nen die zich daar niet aan houden.
aquarellen tot olieverfschilderijen.
De werken zijn gemaakt door 20
kunstenaars, onder wie een aantal
streekgenoten. De kunstenaars
staan een kwart van de opbrengst
van de verkoop van hun werken af
voor de projecten in Boven-Volta
(dat sinds vorig jaar overigens Bur-
kino Faso heet).
Behalve de kunstwerken, is er op
de kunstmarkt ook een kraam
waar uitleg wordt gegeven over de
acties van de werkgroep Ontwik
kelingssamenwerking Noordwijk-
Boven Volta. Daar wordt tevens
Afrikaanse en Maxicaanse kunst
verkocht.
De werkgroep is trouwens nog
steeds driftig op zoek naar een
nieuwe opslagruimte voor tweede
handsspullen De huidige opslag
plaats aan de Wilhelminastraat
moet wijken voor woningbouw.
Het oude Join-centrum dat de ge
meente had aangeboden als op
slagruimte, moet worden gesloopt.
De werkgroep heeft dringend
opslagruimte nodig wil zij de jaar
lijkse rommelmarkten kunnen
houden. Het grootste deel van het
geld voor dit ontwikkelingsproject
is afkomstig van de opbrengst van
de rommelmarkt.
Noordwijkers worden daarom
opgeroepen mee te zoeken naar
een nieuwe opslagruimte voor
tweedehandsspullen. Mensen die
een geschikte ruimte weten of er
wellicht zelf een willen aanbieden,
kunnen bellen naar Eef Kremer,
tel. 01719-10208.
RIJNSATERWOUDE - Van de
familie Haasbeek aan de Heren
weg 40 in Rijnsaterwoude mag
het vriesweer nog wel even uit
blijven. De kabelexploitant Case-
ma heeft namelijk recht voor de
inrit van de garage een verdeel-
kastje voor de kabel-tv geplaatst.
Hierdoor is het nagenoeg onmo
gelijk de auto binnen te zetten.
Inmiddels is er een regeling ge
troffen met de kabelexploitant
over verplaatsing van het kastje.
Dan kan de auto de garage weer
in en levert de winter bij Haas
beek geen bevroren autoramen
meer op.
(foto Wim Dijkman)
