Tienduizend rollen pepermunt bij
'Anderhalve eeuw gereformeerden'
Oog in oog met Amerikaanse geloofsgenoten
Tentoonstelling in Het Catharijneconventf
Schippers en Bakker, 'verspieders' uit Nederland, gaven tekst en uideg
ZATERDAG 27 OKTOBER 1984
GEESTELIJK LEVEN
PAGINA 11
Wie binnenkomt, kan zich
gratis voorzien van een rol
letje King-pepermunt en
plaats nemen in een hoogst
ongemakkelijk zittende
kerkbank.
In afgescheiden kerken
pleegt men het traditionele
kerksnoepje zelf bij zich te
hebben en, voorzover no
dig, uit te delen aan buren
in de bank als de preek be
gint, maar hiér wordt bij uit
zondering een hele rol ver
strekt. Dat gebeurt dan ook
niet in een kerkdienst maar
in het rijksmuseum 'Het Ca-
tharijneconvent' aan de
Nieuwe Gracht in Utrecht,
waar tot 17 februari volgend
jaar een tentoonstelling
wordt gehouden over 'An
derhalve eeuw gereformeer
den'.
De perpermuntfabriek
heeft tienduizend rollen
voor dit doel beschikbaar
gesteld. Wordt het drukker,
dan kunnen er nog meer
worden aangevraagd.
Zittend in die ongenadige kerk
bank krijgt de bezoeker geen preek
te horen, maar slechts een video
presentatie te zien. En die duurt
gelukkig maar kort. Overigens zijn
de banken tegenwoordig, in welke
afgescheiden kerk ook, wel een
stuk gerieflijker.
Het was voor de samenstellers
van deze tentoonstelling een alles
behalve eenvoudige opgave om
aan het nodige historisch materiaal
over het gereformeerde kerkleven
te komen. Er is niet zo heel veel
bewaard en wat er van vroeger nog
is, is nauwelijks bekend. Veel is te
recht gekomen bij particulieren.
Toch is het gelukt, een boeiende
indruk van het afgescheiden leven
te geven.
Buste
Het eerste deel brengt de voorge
schiedenis en de Afscheiding van
1834 zelf in beeld. Portretten, schil
derijen, handschriften, markante
voorwerpen, preken, brieven en
boeken roepen de sfeer op waar
door deze eerste uittocht uit de Ne
Reorganisatie. Bij het evangeli
sche hulpfonds 'Tear Fund' in
Amerongen is een reorganisatie
van de activiteiten op komst. Na
een onderzoek door onafhankelij
ke deskundigen heeft algemeen di
recteur H. Keijzer zijn functie per 1
november ter beschikking gesteld.
Dan zal de heer H. Hoddenbagh,
een gepensioneerde accountant,
tijdelijk de algehele leiding van zo
wel 'Tear Fund' als 'Tear Craft' op
zich nemen. Keijzer volgde ander
half jaar geleden de heer J. van
Barneveld als directeur op.
De organisatie kampt, volgens
Keijzer, op dit ogenblik met twee
problemen: de administratie wordt
binnenkort geautomatiseerd en de
inkomsten van 'Tear Craft' - dat
artikelen uit de Derde Wereld ver
koopt - zijn onvoldoende om de
kosten, waaronder het salaris van
vier personeelsleden, te dekken.
"De markt is gewoon ingezakt".
Bij Tear Fund' werken 12 men
sen. Namens deze organisatie zijn
in de Derde Wereld 45 mensen be
zig in vluchtelingen- en opbouw
werk.
Beroepen. Hervormde Kerk:
beroepen te Kinderdijk M. Baan
Putten; aangenomen naar Tiel (dia-
konaal jeugdpredikant) kandidaat
A. M. Grandia Utrecht; bedankt
voor Benschop H. Westerhout
Lienden. Toegelaten tot de evange
liebediening: C. Bregman 's Gra
vendeel; toegelaten en beroepbaar:
A. Beider Ridderkerk, A. van Herk
Stellendam, J. Muller Gorinchem
en mevrouw E. M. van der Weijde-
Wisselaar Nieuwerkerk aan de IJs-
sel.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: bedankt voor Maassluis P.
J. Kok Bunschoten.
derlandse Hervormde Kerk zich
kenmerkte.
Wie de 'stamboom' van de afge
scheiden kerken voor het eerst
ziet, zal de grootste moeite hebben
om er wijs uit te worden. En dan
mist die getekende voorstelling
zelfs nog wat takken uit de laatste
tijd; die zijn met opzet weggelaten
om het voor de bezoekers niet al te
ondoorzichtig te maken.
Samenstelling
van deze pagina
S. J. de Groot
Onder druk van de moeilijke om
standigheden zijn veel afgeschei
denen kort na 1834 naar Noord-
Amerika geëmigreerd. Net als hun
geloofsgenoten hier hielden zij
daar streng de hand aan hun recht
zinnige levenswijze en de zondags
heiliging. Ook daarvan geeft de
tentoonstelling interessant beeld
en tekstmateriaal.
Deel 2 van 'Anderhalve eeuw ge
reformeerden' gaat over de tweede
grote afscheiding uit de 'vader
landse kerk', de Doleantie van
1886. Daar staan Abraham Kuyper
en het gereformeerde leven in het
begin van deze eeuw centraal. De
voorman van de anti-revolutionai
ren en diens opvolger, Colijn, zijn
er veelvuldig te zien, zowel op fo
to's als in tekeningen, écht en in
karikatuur.
Indrukwekkend is de buste van
Kuyper, afkomstig uit de hal van
de Vrije Universiteit.
De vervaardiging van dat beeld
was indertijd het initiatief van een
man die graag burgemeester wilde
kant van de afgescheidenen had op
deze tentoonstelling wel wat meer
belicht mogen worden.
Dat een paar afgescheiden ker
ken uiterst spaarzaam vertegen
woordigd zijn, komt ook doordat
ze geen materiaal in bruikleen heb
ben willen afstaan, aangezien de
tentoonstelling des zondags open
is. Zo ontbreekt een goed portret
van de bekende dominee Kersten
van de Gereformeerde Gemeenten.
En dan te bedenken, dat op zestig
meter afstand van het Catharijne-
convent een dochter van hem
woont. Misschien kan zij het mu
seum hiermee nog van dienst zijn.
De derde afdeling van de ten
toonstelling vraagt aandacht voor
ontwikkelingen binnen de gerefor
meerde wereld na de tweede we
reldoorlog, waarbij zelfs 'Samen op
weg' de pogingen om hervorm
den en 'gewone' gereformeerden
(van 1886) in de toekomst te hereni
gen - nog even wordt aangestipt.
Een hoek van de zaal geeft nog een
beknopte impressie van de afge
scheiden kerkbouw na 1834.
Een 'gereformeerde huiskamer' in de jaren 30, nagebouwd in het Catharijneconvent. (foto gpd>
worden en die daarvoor de mede
werking van minister Kuyper be
hoefde. De gevreesde politieke te
kenaar Albert Hahn maakte daar
van een spotprent, die de buste
voorstelde als een soort automaat,
met een gleuf om er geld in te stop
pen en een andere gleuf om er een
burgemeesterspost oi een lintje uit
te halen.
Kersten
Aardig is de reconstructie van
een 'gereformeerde voorkamer uit
de jaren 30', compleet met bespeel
baar harmonium. De meubels zijn
goed gekozen, maar het interieur
maakt wel een indruk van verve
ling. En alleen maar 'vervelend'
was het bii de gereformeerden van
die dagen niet. Daarvoor waren zij
te druk doende in gezin, kerk en
maatschappij. Juist omdat de ge-
zins- en familieband zo sterk was,
vond men er warme, huiselijke ge
zelligheid.
Men had (en heeft) veel
voor elkaar over en bevorderde
zijn algemene ontwikkeling door
intensief te lezen. Die positieve
Als geheel kan deze tentoonstel
ling zeker geslaagd heten. De ma
kers moesten roeien met de riemen
die ze hadden, en dat kostte nogal
wat inspanning. Ook de uitvoerige
en rijk geïllustreerde catalogus
mag er zijn, al schijnen de gerefor
meerde vrouwen niet gelukkig te
zijn met de beschrijving van hun
bond.
De tentoonstelling is van dinsdag
tot en met zaterdag geopend van 10
tot 5 en op zon- en feestdagen van
11 tot 5 uur. Op maandag is het
museum gesloten.
Professor K. A. Schippers, rector
van de gereformeerde theologische
hogeschool in Kampen, denkt niet,
dat hij en zijn collega J. T. Bakker
veel mensen hebben overtuigd.
Maar er zullen nu wel Amerikaan
se en Canadese gereformeerden
zijn, die beseffen dat ze niet al te
snel een oordeel klaar moeten heb
ben over kerkelijke ontwikkelingen
in Ne'derland.
De twee Kamper docenten
brachten op initiatief van de gere
formeerde synode een uitgebreid
bezoek aan de zusterkerk ('Chris
tian Reformed Church') in Noord-
Amerika. De synode vond dat no
dig om de emigfantenkerk zo mo
gelijk enig begrip bij te brengen
voor uitspraken en besluiten van
de Nederlandse kerk, en in omge
keerde richting nu eens duidelijk
te horen, welke grieven er overzee
leven tegen wat hiér gebeurt. Want
de geloofsgenoten voorbij de oce
aan zijn er helemaal niet gerust op,
,dat de koers die de Gereformeerde
Kerken in Nederland gaan juist is.
Van bepaalde opvattingen, zoals
over de homofilie en het gezag van
de bijbel, hebben zij ondubbelzin
nig afstand genomen. Die zijn, naar
Amerikaans oordeel, te vrij, om
niet te zeggen ronduit vrijzinnig,
en dat heeft de verstandhouding
tussen beide kerken geen goed ge
daan.
Uitwisseling
In drie weken hebben de twee
Nederlandse 'verspieders' heel wat
vliegtuigen van binnen gezien. Op
tal van spreekbeurten kwamen zij
met meer dan duizend gerefor
meerden oog in oog te staan, wat
niet gering is, als men bedenkt hoe
verspreid deze mensen wonen.
Schippers en Bakker zullen de
commissie 'oecumene buitenland'
van de gereformeerde synode op
grond van hun ervaringen een paar
aanbevelingen doen. In elk geval
deze drie: neem de oude relatie
met de Amerikaanse kerk vooral
SCHIPPERS
...misschien wel te veel kwijtge
raakt...
serieus (meer dan in het verleden is
gebeurd), probeer die relatie nog
op een andere manier gestalte te
geven dan door het sturen van
waarnemers naar eikaars synode
vergaderingen, denk eens aan uit
wisseling tussen theologen en ge
meenschappelijke studies over be
langrijke vragen.
Een conclusie van de Kamper
hoogleraren is, dat de Nederlandse
gereformeerden de laatste jaren
misschien wel te veel zijn kwijtge
raakt. Het geloof hiér is nogal 'afge
plat'. In tegenstelling tot het geloof
dóór, dat nog helemaal in het alle
daagse leven is opgenomen.
Kwaad tot erger
Waar hebben de Amerikanen het
dan zo moeilijk mee als het ge-
loofsdenken van hun Nederlandse
zusters en broeders ter sprake
komt?
Opvallend kregen telkens twee
zaken de aandacht: het gebruik, de
uitlegging en het gezag van de bij
bel en de brief van de synode over
homofiele gemeenteleden (toela
ting tot avondmaal en ambten ook
bij homofiele praktijk). De kritiek
kwam hierop neer: jullie relative
ren het gezag van de bijbel, maar je
kunt ons niet vertellen, waar de
grens ligt; moet dat'niet van kwaad
tot erger gaan?
Het verschil zit ook in de cultuur,
zeggen Schippers en Bakker. 'De
bijbel in alle opzichten wóór van
kaft tot kaft' en 'homofielen kun
nen toch in onthouding leven' zijn
in Nederland minderheidsstand
punten geworden. Maar in Noord-
Amerika zijn het nog algemeen
aanvaarde visies. Er is daar een
wat men noemt fundamentalisti
sche kijk op de wereld.
Hoewel veel predikanten mee
gaan met de hoofdstroom, zijn er
ook die zich onbevangen bezinnen
op de kritische betekenis van de
Reformatie. In de wereld van theo
logie en hoger onderwijs worden
hier en daar vraagtekens gezet ach
ter geijkte standpunten.
Zendelingen
Wat de Kamper hoogleraren ook
opviel, was de grote betrokkenheid
van de leden bij hun kerk. "Wat wij
voor de kerk over hebben, is maar
gering vergeleken met de Ameri
kaanse gereformeerden. Zij bekos
tigen niet alleen hun kerk zelf maar
ook hun school, en hebben per ge
meente dikwijls een paar zendelin
gen".
Als er iets van gemeenschappe
lijke studie of van uitwisseling van
de grond komt, dan kan de Neder
landse kerk de Amerikaanse gere
formeerden misschien helpen bij
een nadere bezinning op het ge
loofsgoed en de geloofspraktijk,
denken de beide Kamper hooglera
ren. "Van overzee kunnen wij ver
moedelijk iets leren van hun ma
nier van geloven als iets onont
beerlijks voor elke dag".
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Amersfoort J. W. Ver-
weij Ridderkerk.
Afscheid. Op 1 november zal
pastoor J. P. Seijsener van de paro
chie 'Heilige Geest' in Alphen aan
den Rijn wegens pensioen zijn
werk beëindigen. Morgen gaat hij
in 'De Bron' voor het laatst in een
mis voor. Op 31 oktober neemt hij
daar afscheid met een receptie om
8 uur 's avonds. Behalve voor zijn
eigen parochie heeft pastoor Seij
sener zich krachtig ingezet voor sa
menwerking tussen de kerken in
dit deel van Alphen.
Herkozen. De algemene verga
dering van de organisatie 'Samen
werking Nederlandse Priester-Re
ligieuzen' heeft pater Rein Vaan-
hold, provinciaal overste van de or
de der Kruisheren, herkozen als
voorzitter van het dagelijks be
stuur. Hij zal de komende drie jaar
leiding geven aan deze overkoepe
lende organisatie van orden en
congregaties (300 monniken en
4300 priester-religieuzen) in Neder
land.
Orgelconcert. De organist
Hans van Nieuwkoop geeft mor
genavond om 7 uur een gratis con
cert in de Wassenaarse Dorpskerk.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, 11.45 studentenekklesia;
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. Ouwen-
dijk, Alphen a.d. Rijn;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. v.d.
Velden;
Oecumenische geloofsgemeenschap De
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Horten-
sius, 11.15 ds. Hortensius en pastoor v.
Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 kand. W. M.
de Boer;
Bevrydingsk. (Montgomerystr.) 10 ds.
Sterringa, 5 ds. v. Breevoort, Katwijk;
Vrredesk. (Burggravenl.) 10 ds. Nauta;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs;
jeugdkapel Vredeskerk 10; jeugdkapel
Bevrijdingskerk 10 hr. J. P. Karstens;
Oude Vest 13 11.45 zondagsschool;
Dijkstr. 2 10 zondagsschool; Driftstr.
49a 11.15 zondagsschool;
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bovenberg;
Diakonessenhuis 10.30 ds. v. 't Hof, elke
zat. 10.30 rk. dienst;
Zuydtwijck: 1.45 pater v. Haasteren en
ds. De Jong:
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) zie Vredeskerk;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. v. Bree
voort, Katwijk;
Oude Vest 10 ds. Ferwerda, S.heim;
Maranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) zie
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Ver-
Merenwijk: zie herv. gem.
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk): 10 kand. P. R. Middelkoop.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Mostert.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10.30 ds. Wethmar,
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, 8.15 nam. film (toegang vrij).
Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 nam. hr. v. Duuren.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
en di. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergein. (O. Vest 13): 10 hr. Elker-
Leger des Heils (hoek Vestestr.-Groe-
nesteeg): 10 heiligingssamenk., 5 verlos
singssamenkomst.
Evang. gem. Merenwijk (Flevoweg 5):
7.45 nam.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bijbel
studie, 10.45 predikdienst.
Chr. Wetenschap (Steensch. 6): 10.30.
Leidse Soefi-Michting: 11 Pieterskerk
mevr. drs. W. Khan-de Koningh over
'Op weg naar hoger leven'.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30,10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 Gof), 4.30 allerheiligenvesper mmv
Schola Gregoriana Lugdunensis;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7 (mmv jonge
renkoor 'The Lord's Folks'), zo. 9 en
10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
Merenwijk: zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 7 ds. Schalk.
Geref. Kerk: 10 ds. Stolk, 6.30 ds. Korte-
weg, Amerongen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesdienst, 5.30
ds. Velema, Nunspeet.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
10 ds. De Jonge, 5 ds. Stolk, met ver
standelijk gehandicapten; Kruiskerk 10
ds. Bogers; Opst.kerk 10 ds. v.d. Heiden,
6.30 ds. De Jonge; Nabij 10 jeugdkapel;
G. Herderk. 10 ds. Mulder, 6.30 ds. Tase-
laar; De Bron 9.30 ds. Verheul, 10.15 en
6.30 (zangdienst) ds. Moll; Ashram
(Marsdiep) 10 ds. Taselaar; Oudshoorn-
se kerk 10 ds. Bakhoven, A.dam; Sions-
kerk (Planetensmgel) 9.30 en 6.30 ds.
Ouwendijk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 10 ds. Koole, PiJ-
nacker, 6.30 ds. Wilschut; Salv.kerk 10
ds. Wilschut, 6.30 ds. Stolk.
Geref. K. Vrijg. (aula chr. techn. school):
9.30 en 5 ds. Arntzen.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 ds. De Jong, 4.30 ds. Horsman, Dor
drecht.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst. 2.30 ds. v.
Heteren, 31 okt. 7.30 ds. D. Rietdijk en
ds. D. Slagboom.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 ds.
Koekkoek, 6.30 ds. Edwin Osterberg uit
Zweden.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. v.d. Hoorn.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Cramer.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 dr. Maarsingh, A.foort, 6.30 ds.
Wieman;
Salv.kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. v.d.
Hoef;
Bethl.kerk 10 ds. Smit, H.sum, 6.30 ds.
Richter.
Geref. Kerk: 10 ds. Vos, Eemnes, 6.30
ds. Elderman.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.): 9.30 ds.
Mouissie, 4.30 ds. v.d. Scheer.
Evang.-Luth. Gem.: 10.30 mevr. H. W.
Muller, A.dam.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, 6.30 ds. v.d. Pol;
De Stek 9.30 ds. Hagen, Westendorp.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v. 't Hoff, 5 ds. Ha
gen, Westendorp.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Ribbers.
Geref. Gem.: 9.30 leesdienst, 3.30 ds.
Rietdijk, 30 okt. 7.30 ds. v. Ravenswaaij.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Niemantsverdriet,
Moordrecht, 5 ds. Welbedacht.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Geref. Kerk: 10 en 5 ds. v.d. Wal.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Hey-
mans. Alphen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolde-
wijn.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Gebraad, 6 ds. Juc-
kema, Berkel, jeugddienst;
Ontm.kerk 10 prof. dr. v.d. Beek, 6.30 hr.
J. W. Hoffenaar, Voorhout.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): zie Katwijk aan
Zee.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. v. Roon;
O. Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. Vroe-
gindewey;
Ichthusk. 10 kand. Spaans, 5 ds. Visser;
Pniëlk. 9.30 ds. Vroegindewey, 5.45
zang, 6 ds. Schuurman, jeugddienst;
o (Rijnsoever) 10 ds. bed.
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30 en 10;
Engelbew. zat. 7, zo. 9.30, 10.30 en 5.45.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 dr.
Haitsma, 6.30 ds. v. Doorn.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Stroes, 5 avondge-
Overduin 2.15 ds. v.d. Beid.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): 10 ds. Boonstra,
Leidschendam.
Geref. Kerk: Vr.kerk 10 ds. Heynen,
Delft, 5 ds. Baas, S.heim;
Triumfatork. 10 ds. Koster, jeugddienst,
5 ds. v.d. Horst.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 leesdienst, 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. J. D. Janse,
Den Haag, 7 ds. W. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.): 10 en
5.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
Onafh. baptistengem. (Sluisweg 16): 10
ds. J. A. Visser.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Lapré, 7 zie geref. kerk.
Geref. Kerk: 10 ds. Bade, 7 ds. v.d. Hei
den, Alphen.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 mevr. Westera-Franke,
6.30 ds. Stegeman;
Hoofdstr. 10 ds. v. Loenen;
Scheppingsk. 9 en 10.30 (mmv cantorij)
ds. Stegeman.
Leythenrode 10 ds. De Leeuw.
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.45 ds.
Brommet.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.): 10 hr. De
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk.
Geref. Kerk: 9.30 mevr. P. Sysling-Bik-
ker, L.dorp, 7 ds. Damsma, Rijnsburg.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7
ds. 't Hooft, ha;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, gezins-
Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 en 4.30 ds. De Put-
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10 en 5 ds.
Smit, Culemborg.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 ds. v. Dijken.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg, 31
okt. 7.30 stud. G. J. van Aalst, N.-Beijer-
land, herdenking kerkhervorming.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
9.30.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Klein Kranenburg, 6.30 ds. De Korte.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Rijper, A.dam, 7 ds.
Dronkert, Gouda.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Heiv. Gem. 9.30 ds.
Bergsma, 7 ds. Quak, Vianen.
Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Rang.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Visser,
1 nov. 8.15 hervormingsdienst, ds. Vis
ser en ds. Z. de Graaf (H.woude).
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 10 ds. Warner,
Utrecht, 7 ds., Rang.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 prof. dr. v. Gennep, Leiden,
5 hr. L. D. Burger;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning, 5 ds. El-
gersma; Sole Mio 9 ds. Keuning;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. v.d. Hoef, Bo
degraven.
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Kui-
Vinkenl. (Binnen) 10 ds. Elgersma, ha, 7
ds. Keuning, ha;
Stichtingskerk 11 ds. Slofstra.
Rk Kerk: Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
v.d. Mey.
Rk Kerk: Victork. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Zilk zat. 7. zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Kooman;
Pauluskerk 10 ds. mevr. Visch;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 dienst,
7 ds. v. Niel, Rijnsburg.
Geref. Kerk: 10 ds. Heemskerk.
Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school): 10.30 ds. De Putter, 4.30 dienst.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
en 4 (ha) ds. De Lange.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Germans.
Endegeest: 10.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Jaspers
Focks.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesd., 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Wagter, 5 ds. Vermeulen,
Valkenburg, jeugddienst;
Bethelkerk 9.30 (mmv kerkkoor) en 5
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma, 5 ds. Wil
schut, Dordrecht, jeugddienst.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Grut-
Geref. Kerk: 10 ds. Baas, ha. Zie ook
herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 kand. J. Bosch,
Apeldoorn.
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17): 10.30 be-
lijdenisdienst, mevr. M. Driessen en ds.
S. T. de Mey-Meulendijk, Leiden.
Rk Kerk:
9.30 e
i 11.
TER AAR Herv. Gem. 9.30 ds. De
Leeuw, Maarn, 6.30 ds. De Graaf,
H.woude.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Broer, 6.30 ds. Bui-
kema.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11,30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 ds. Cziria, Rijnsburg,
jeugddienst, mmv Advendo.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Baayen, R.burg,
6.30 ds. v. Breevoort, Katwijk.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. C. J. de
Jong.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9,10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot, 7 zie geref. kerk;
De Ontmoeting (Noordhofland) 10
mevr. dr. Flesseman-van Leer;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Lentz. Zie ook geref. kerk.
Herv. evang. op geref. grondslag (aula
Lucas-college, Beeth.laan): 9.30 kand. P.
Buitelaar, R.dam, 7 ds. Teeuw, Blauw
kapel.
Geref. Kerk: 10 ds. De Zwart, 7 ds. Blan
ken, jeugddienst.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan): 10 en 5 ds. J.
J. Verweij.
Aulagemeenschap Noordhofland: 10.30
woorddienst met agapèviêring.
British School in The Netherlands (J. v.
Hooflaan 3): 10.15 anglicaanse dienst.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 11.30;
M. Godskerk zat. 7, zo. 10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
9.30 ds. Roetman, 5 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.30 ds. Goossen, 6.30 ds.
Roetman;
Bethelk. 9.30 ds. Vroegindewey, A.foort,
5 ds. Goossen;
Imm.kerk 10 en 5 ds. Hulst.
Geref. Kerk: Kruisk. 10 ds. Enderlé, Ze
venhuizen, 5 ds. Gilhuis, A.dam;
Ontm.kerk 10 ds. Gilhuis.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar, Geldermalsen, ha.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Wolters, 7 muziek
dienst;
Kievietk. 10 dr. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. v. Sliedregt, Kat-
Geref. Kerk: Zijllaan 10 en 5 ds. v.d.
Woude;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 dr. Vlijm,
Voorschoten.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Werner.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Koelewijn.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Aalders, 6.30 ds.
Nooteboom, Nieuwkoop, jeugddienstg.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 hr. D
Haan, Bodegraven, 7 ds. v. Driel.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Ribberink, Rij
burg, nam. zie herv. gem.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 d:
Rietveld.
Rk Kerk: St. Jan zat. 7.30, zo. 9.30;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
Geref. Kerk: 10 ds. Buikema, 6.30 ds.
Aalders.
Remonstr. Gem.: 10 dr. Meijering,
O.geest.
