SPD: aftreden Barzel geëist Machtsstrijd op Filippijnen woedt voort ®e en®. Mitterrand roept op tot dialoog 'Verdenkingen niet ontkracht' VS: minder militaire hulp aan Filippijnen EG-ministerraad botst met Europees Parlement DONDERDAG 25 OKTOBER 1984 BUITENLAND PAGINA 7 Schokkende televisiebeelden BONN (GPD/AP) - De Westduitse sociaal-democraten eisen het aftreden van de voorzit- ook instroom gi'ftèn'naar particu" ter van de Bondsdag, Rainer Barzel (CDU). SPD-fractievoorzitter Hans-Jochen Vogel here hulporganisaties op gang ge- verklaarde vandaag in een interview voor de radio dat Barzel er gisteren niet in was bracht. Oxfam, een van deze hulp- geslaagd de verdenkingen jegens hem te ontkrachten. LONDEN (DPA/Rtr) - Engeland stelt 26.000 ton graan extra ter be schikking voor voedselhulp aan Ethiopië en andere door droogte getroffen gebieden in Afrika, zo heeft minister van buitenlandse za ken sir Geoffrey Howe bekendge maakt. HU drong er gisteren bij de part ners in de Europese Gemeenschap op aan de hulp aan Ethiopië op te voeren. Vorige week besloot de Europese Gemeenschap 35.000 ton graan beschikbaar te stellen. Hulporganisaties vrezen dat een miljoen Ethiopiërs van honger zal sterven als er geen grootscheepse hulpactie op gang komt. r alles met het feit dat Otto Wiesheu, tot 13 maanden cel. Voor de Flick-enquête-commissie van de Bondsdag verklaarde de 60- jarige CDU-politicus wederom dat hij als lid van het parlement geen pfennig van de firma Flick heeft aangenomen. Hij zou ook geen en kele invloed hebben uitgeoefend op een beslissing van de toenmali ge sociaal-liberale regering om Flick vele honderden miljoenen marken belasting kwijt te schel den. Barzel zei dat hij als politicus de fractie tegen zijn wens in voor het niet toetreden tot de Verenigde Naties had gestemd. Rainer Barzel ontkende niet dat hij als bondsdagafgevaardigde te vens had gewerkt voor het advoca tenkantoor van zijn vriend dr. Al- bert Paul uit Frankfurt. Als 'weten schappelijk medewerker' ontving hij tussen 1973 en 1982 bijna 1,7 miljoen mark. Dat geld was echter niet afkomstig van Flick, hoewel dit bedrijf een klant was van het advocatenkantoor (Barzel: „Na tuurlijk wist ik dat") en in dezelfde De politicus had vorig jaar onder invloed van alcohol een ongeluk veroorzaakt, waarbij een 67-jarige automobilist om het leven kwam en een ander ernstig gewond raakt. organisaties, heeft de Verenigde Naties gevraagd om een staakt-het- vuren in Ethiopië te bevorderen opdat het voedsel uitgedeeld kan worden in de ergst getroffen gebie den. De distributie wordt ernstig belemmerd door de aanhoudende strijd tussen het regeringsleger en Voedselhulp naar Ethiopië komt op gang verschillende guerrillabewegin gen. Ethiopië gaat een kwart miljoen mensen uit de door droogte getrof fen gebieden evacueren. Het land 'heeft gisteren om grootscheepse internationale voedselhulp ge vraagd. De acties moeten deze week op gang komen. Het Rode Kruis en de regering hebben een luchtbrug opgezet om de slachtoffers in de bedreigde ge bieden van voedsel te voorzien. Door de jarenlange droogte is er hongersnood ontstaan, die al enke le weken lang dagelijks ongeveer 250 mensenlevens eist. Volgens de nationale hulporganisatie worden meer dan 7 miljoen mensen met de dood bedreigd. Men vreest dat de hongersnood nog erger zal zijn dan die van 1974, toen ruim 200.000 mensen stierven. Naar schatting heeft Ethiopië de komende 12 maanden 1,1 miljoen ton voedingsmiddelen nodig om de ramp te bestrijden. Westerse donorlanden hebben in de afgelopen maand scheepsladin gen voedsel gestuurd via de Rode- Zeehaven Assab, maar door de gro te drukte in deze haven en doordat het vervoer over land zeker tien da gen in beslag neemt komt de voed selhulp slechts druppelsgewijs in het noodgebied aan. De donorlanden hebben voorts kritiek laten horen op het beleid van de Ethiopische regering bij het aanpakken van de hongersnood. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken schatte in sep tember dat Ethiopië zo'n 150 mil joen dollar (ruim 500 miljoen gul den) had gespendeerd aan festivi teiten en monumenten om de op richting van zijn communistische partij en de tiende veij aardag van de socialistische revolutie te her denken. Ethiopië is de trouwste bondgenoot van de Sowjet-Unie in Afrika. CIA herroept omstreden handleiding WASHINGTON (UPI/DPA) - De Amerikaanse inlichtingendienst CIA heeft de omstreden handboe ken teruggeroepen waarin aanwij zingen worden gegeven voor guer rilla-acties tegen de Sandinistische regering van Nicaragua. Dit heeft senator Patrick Leahy, lid van de senaatscommissie voor de inlich tingendiensten, gisteren in Was hington bekendgemaakt. De senator verklaarde verder dat de medewerkers van de CIA in Midden-Amerika, nadat het Con gres geheime operaties van de CIA in de ban deed, is opgedragen geen steun meer te verlenen aan tegen de Sandinisten strijdende „con tra's". Het is volgens Leahy ondui delijk hoeveel van de 2000 hand boeken kunnen worden terugge haald. De top van de CIA heeft ge zegd niet op de hoogte te zijn ge weest van het bestaan van de hand leiding. de toen bestaande CDU-CSU-op- periode ongeveer eenzelfde bedrag positie ook nooit met ex-bonds kanselier Schmidt over de zaak Flick heeft gesproken. Verder van 1,7 miljoen mark naar Frank furt had overgemaakt. Barzel: „Ik heb vele rapporten klaarde de huidige bondsdagpresi- gemaakt. Toen ik aftrad ajs fractie- dentonder ede dat zijn aftreden in 1973 als partij- en fractievoorzitter van de CDU niets met geld te ma- Portugal wil bij Europese defensie-unie LISSABON (AFP) - Portugal heeft gisteren officieel te kennen gege ven dat het toe wil treden tot de Westeuropese Unie, de WEU. De Portugese minister van buiten landse zaken, Jaime Gama, heeft een brief geschreven aan de zeven lidstaten van de WEU, waarin hij de wens van de Portugese regering overbrengt om lid te worden van deze organisatie op het gebied van defensie. In verband met de groeiende mi litaire, psychologisch en politiek dreiging die op West-Europa drukt, zo schrijft Gama, moet alles ondernomen worden ter verster king van de Europese identiteit en de Europese eenheid. De Westduitse minister van bui tenlandse zaken, Hans-Dietrich Genscher, verklaarde tijdens een bezoek aan Lissabon vorige week dat de Bondsrepubliek voorstan der is van het lidmaatschap van Portugal van de WEU. voorzitter, was ik pas 49 jaar. Ik was gewend om 14 uur per dag te werken en wilde een nevenfunctie hebben om elders levenservaring op te doen". Barzel zei dat hy dit alles keurig had gemeld aan de toenmalige voorzitter van het par lement en dat hij ook trouw belas ting had betaald. De CDU-politicus, die een zelf verzekerde indruk maakte, is er volgens de meeste waarnemers echter niet in geslaagd om, zoals hij had aangekondigd, voor een „reinigend onweer" te zorgen. Zo kon hij geen duidelijke ophelde ring verschaffen over zijn contract met het advocatenkantoor van dr. Paul. Bij sommige leden van de en quête-commissie is op zijn minst de indruk ontstaan dat hier achter- ~af 'gesjoemeld' is. Verder weigerde Barzel om de commissieleden inza ge te geven in een dossier over zijn activiteiten als 'wetenschappelijk medewerker'. „Dat zijn donkere punten", aldus een commissielid. Of Barzel echt aan kan blijven, is een vraag die op dit moment geen politicus in Bonn volmondig met ja wil beantwoorden. Integendeel, niemand meent dat Barzel voorzit ter van het parlement moet blijven. Volgens belangrijke politici van de CDU-CSU lijdt Rainer Barzel aan „verlies aan werkelijkheidszin". Tegelijk met de hoorzitting van Barzel veroordeelde gisteren een rechtbank in München de secreta ris-generaal van de Beierse CDU, President Mitterrand van Frankrijk sprak gisteren de beide kamers van het Britse parlement toe. Links met pruik zit Lord Hailsham, voorzitter van het Hogerhuis. (foto AP) WASHINGTON (REUTER)- Het Amerikaanse congres heeft de militaire hulp aan de Filippijnen voor 1985 tot minder dan de helft teruggebracht. De samenstelling van de 140 miljoen dollar hulp is zodanig veranderd dat het grootste deel bestaat uit economische hulp. De 85 miljoen dollar mili taire bijstand die de regering-Reagan had gevraagd voor de Filippijnen, is teruggebracht tot 40 miljoen. Het besluit werd al genomen voor de publikatie van het rapport van een Filippijnse commissie van onderzoek waarin de legerleiding mede verantwoordelijk wordt gésteld voor de moord op oppositieleider Benig- no Aquino. Maar ook al voor die publikatie groeide de twijfel aan de politieke toekomst van president Ferdinand Marcos, zo zeggen Congres- kringen. Vrijspraak ex-chef van Gestapo HEIDELBERG (DPA) - Een rechtbank in Heidelberg heeft gisteren de voormalige leider van de Assenstelle van Hitiers geheime politie (GESTAPO) in de Joegoslavische stad Jeseni- ce van 1941 tot 1945, Clemens Druschke, vrijgesproken van de beschuldiging van moord op de partizaan Lovro Azman. De rechtbank concludeerde dat Druschke de Joegoslavi sche partizaan in januari 1942 bij zijn verhoor had mishan deld of door ondergeschikten had laten mishandelen. Aan de kwetsuren van deze mishande ling overleed Azman. Bewezen werd echter niét dat de be klaagde de dood voorzien, ge billijkt of op de koop toe geno men had. Het Openbaar Ministerie had levenslang tegen Druschke geëist en zijn onmiddellijke ar restatie gevorderd. Het leed volgens het O.M. geen twijfel dat de 68-jarige voor de dood van Azman verantwoordelijk is, zoals ook voor andere, intus sen verjaarde, strafbare feiten. STRAATSBURG (ANP) - De raad van ministers van buitenlandse za ken van de tien lidstaten van de EG heeft gisteravond in Straats burg de voorstellen van het Euro pees Parlement om anderhalf mil jard gulden meer uit te geven aan een aanvullende begroting voor 1984 van de hand gewezen. Slechts de 375 miljoen gulden voor een kerstboteractie en 137,5 miljoen gulden voor onderzoek en ontwik kelingsprogramma's en het reser vehoofdstuk van de begroting 1984 bleven over van de verlangens van het parlement. Voor de rest houdt de raad het eigen ontwerp van rond drie miljard gulden overeind. Staatssecretaris Van Eekelen verklaarde dat de verlangens van het parlement gezien de financiële situatie in de tien lidstaten niet te verwezenlijken waren. „In deze tijd waarin uiterste bezuinigingen moeten worden toegepast kunnen we geen extra middelen, bijna vijf tig procent op ons voorstel, ter be schikking stellen zoals het parle ment wilde. We verkeren tenslotte al in de uitzonderlijke situatie dat we de eindjes aan elkaar moeten knopen door het geven van natio nale voorschotten". Volgens Van Eekelen had Neder land zelfs al problemen met de concessies die nu zijn gedaan. De kosten van de kerstboteractie die wordt gefinancierd uit de bespaar de opslagkosten en het overschijj- rechtsgrondslag ontbreekt zaten hem niet lekker. Er valt echter geen gat en gezien de volgens hem „goede bijeenkomst" met de be grotingscommissie van het parle ment wilde hij niet dwarsliggen. In Straatsburg neemt men aan dat het parlement vandaag de ei gen anderhalf miljard extra per amendement ondanks de uit spraak van de raad weer toevoegt. Daarbij is de centrale vraag, wie nu eigenlijk zeggenschap heeft over de hoogte van de uitgaven van de EG. LONDEN (GPD/Rtr./AFP) - De Franse president Mitterrand heeft gisteren, tijdens een rede die hij hield voor het Britse Lager- en Ho gerhuis samen, de twee super machten opgeroepen weer rond de tafel te gaan zitten om over wapen- beperking te praten. Die gesprekken zouden niet al leen betrekking moeten hebben op nucleaire middellange-afstandswa- pen als de kruisraket en de SS-20, maar ook op mogelijk nieuwe ruimtewapens en op chemische wapens, aldus Mitterrand tijdens zijn rede, het hoogtepunt van zijn driedaagse staatsbezoek aan Enge land. De Franse president gebruikte zijn speech voorts om een pleidooi ten gunste van de Europese Ge meenschap af te steken. Hij zei dat de tijd nu rijp is om van Europa een echte politieke realiteit te ma ken die meetelt op het internatio nale toneel. Mitterrand hield zijn toespraak in het Frans. Aangezien zijn mede werkers er niet in geslaagd waren op tijd de rede vertaald aan de ver zamelde parlementariërs uit te rei ken, had zeker 90 procent van de Lager- en Hogerhuisleden geen idee waarover hij het had. Mitterrand sprak na afloop van zijn redevoering met de Britse pre mier mevrouw Thatcher. Mevrouw Thatcher gebruikte het gesprek onder meer om Mitterrand de Brit se bezwaren uiteen te zetten tegen een Argentijnse resolutie over de toekomst van de Falklandeilanden waarover de Verenigde Naties bin nenkort zullen praten. In tegenstelling tot wat alge meen was aangenomen, spraken de president en de premier niet over de mogelijkheid hun landen middels een Kanaaltunnel te ver binden. Mitterrand zei gisteren in een in terview met het Londense dagblad The Times dat Frankrijk en West- Duitsland binnen de Europese Ge meenschap geen as willen vormen die Groot-Brittannië of enig ander land uitsluit Mitterrand noemt de s king tussen Parijs en Bonn een be langrijke drijfkracht by het vorm geven van de toekomst van de EG. Maar het is niet alleen hun verant woordelijkheid. Groot-Brittannië mag zich erbij aansluiten als het wil. Maar die beslissing is aan de Britten zelf, aldus de president. Vredesprijs artsen tegen kernwapens PARIJS (ANP) - De UNESCO heeft de jaarlijkse prijs voor de vre de dit keer toegekend aan de inter nationale organisatie van artsen ter voorkoming van een kernoorlog IPPNW (International Physicians for the Prevention of Nuclear War). De beide voorzitters van de organi-1 satie, prof. Bernard Lown uit de Verenigde Staten en de Russische arts Evgueni Chazov, zullen de prys dinsdag aanstaande op het hoofdkwartier van de VN-organi- satie in Parijs officieel in ontvangst nemen. Vorig jaar ging de UNES- CO-vredesprijs naar Pax Christi. KERNPROEF De Sowjet-Unie heeft gisteren op het proefterrein op Nova Zembla een ondergrondse kernproef genomen. Dit heeft het KNMI in De Bilt meegedeeld. Het was de eerste Russische kernproef op Nova Zembla in dit jaar. De explosie had een kracht van 5,9 op de schaal van Richter, wat gelijk staat aan 150 kiloton TNT. Deze sterkte is de limiet die de Verenigde Staten en de Sowjet- Unie zijn overeengekomen in het Salt-II-verdrag. De Filippijnse president Ferdi nand Marcos heeft gisteren de stafchef van de strijdkrachten, generaal Fabian Ver, met onbe paald verlof gestuurd. Marcos deed dat nadat vier van de uit vijf leden bestaande onder zoekscommissie generaal Ver ervan hadden beschuldigd ver antwoordelijk te zijn voor de moord op senator Benigno Aquino. Behalve Ver zijn nog twee andere generaals, 22 mili tairen en een burger volgens de meerderheid van de commis sie, medeplichtig aan de moord. door Bob Mantiri De aanhangers van Aquino vinden de maatregel van de president „een juiste beslis sing", maar zij menen ander zijds dat Marcos zijn loyale me dewerker gebruikt als zonde bok. Zij vinden dat Marcos dient af te treden, omdat hij als opperbevelhebber van de strijdkrachten uiteindelijk ver antwoordelijk is voor deze mili taire actie. Woordvoerder van de oppositie, Jose Diokno, ver klaarde dat uit de hoorzittingen de conclusie moet worden ge trokken dat Marcos op de hoog te moet zijn geweest van de plannen van zijn militaire me- dewerkers met wie hij in het Malacanang paleis dagelijks contact had. De commissie van onderzoek was het unaniem over eens dat Aquino het slachtoffer was ge worden van een militaire sa menzwering. Maar tussen com missievoorzitter Corazon Agra- va, die door Marcos was be noemd, en de vier leden be stond een ernstig verschil van mening over wie voor deze moord verantwoordelijk moet worden gesteld. Agrava kwam gisteren met een eigen rapport, waarin zij niet generaal Ver, een trouw volgeling en nog ver re familie van de president, maar een van zijn onderge schikten, brigade-generaal Lu ther Custodia en zes soldaten aanwees als de schuldigen. De 49-jarige Custodia is bevelheb ber van het luchtveiligheids- commando en commandant van het vliegveld en was daar om verantwoordelijk voor de veiligheid van Aquino. Het moet voor Agrava een klap in het gezicht zijn geweest dat haar aanbeveling om lagere officieren verantwoordelijk te stellen voor de moord, niet is ADVERTENTIE "•s"„o§sïr°*' fn anttW'êe f,s*** lest •„Pure* Haarlemmerstraat 15/, i i. TeJ. OTI -1464 59. overgenomen door de presi dent. Ze dacht het staatshoofd daarmee een dienst te bewij zen. Tijdens een korte ceremo nie voor de televisie, waarbij zij haar rapport aan de president overhandigde, zei ze: „Ik hoop dat we U en het volk ten dien ste zijn geweest". Maar Marcos had geen ande re keus dan de aanbeveling van de meerderheid van de com missie te accepteren. Er waren overduidelijke bewijzen dat ge neraal Ver tot diep over zijn oren betrokken was bij de moord op Marcos' rivaal, Aqui no. Generaal Ver moet dat zelf ook wel hebben ingezien. Naar verluidt heeft hij zelf gevraagd om op non-actief te worden ge- setld en ook verzocht om een afzonderlijk proces. Volgelin gen van Aquino verwachten dat Marcos zijn naaste vertrou wensman in bescherming zal blijven nemen, hoewel zijn be trokkenheid duidelijk is aange toond. Maar als chef-staf kon hij niet aanblijven, omdat niet alleen zijn geloofwaardigheid in het geding was, maar ook die van de strijdkrachten. Uit de hoorzittingen is geble ken dat getuigen die belangrij ke feiten hadden kunnen ver tellen over de moordaanslag op een mysterieuze manier waren verdwenen of onder twijfelach tige omstandigheden het leven hadden verloren. Onder hen bevond zich generaal Tomas Aguirre, een studiegenoot en goede vriend van Aquino, die bij een mysterieus verkeerson geluk, samen met zijn vrouw, om het leven kwam. Aquino werd, voordat hij in Taipei, For mosa, in het vliegtuig naar Ma nilla stapte, door generaal Aguirre gewaarschuwd dat er een aanslag op hem zou wor den gepleegd. Marcos zou wellicht, als hij het meerderheidsbesluit van de x hebben gene geerd om Ver en twee andere generaals in staat van beschul diging te stellen, een rebellie van het leger hebben geris keerd. Tussen generaal Ver en de minister van defensie Ponce Enrile boterde het al lang niet. Als chef-staf bemoeide gene raal Ver zich te veel met de za ken van minister Enrile. Het is niet onwaarschijnlijk dat Enri le, die grote populariteit geniet onder de officieren en man schappen, een greep naar de macht zou doen. Vooral onder jonge officieren heerst grote ontevredenheid. Velen van hen worden ingezet in de strijd te gen communistische gezinde verzetsbewegingen op het plat teland en tegen de Moro's in het zuiden van het land, die streven naar zelfstandigheid, terwijl de generaals in de hoofdstad buiten schot blijven. Betogers Ook de massale demonstra ties tegen het regime van Mar cos, georganiseerd door de aan hangers van de vermoorde se nator Aquino, hebben de soli dariteit en de eenheid binnen het leger ernstig ondermijnd. Naar verluidt hebben vele mili tairen geweigerd om tegen deze betogers op te treden uit vrees met eigen familieleden te wor den geconfronteerd. Met het wegsturen van Ver en nog twee andere generaals hoopt Marcos wellicht zijn ge loofwaardigheid te herstellen. Maar de oppositie heeft aange kondigd dat zij haar actie voor het aftreden van Marcos zullen voortzetten. Zij heeft het vooral gemunt op de echtgenote van Marcos, Imelda, die ervan wordt verdacht het brein ach ter de moord te zijn geweest. Tijdens een ontmoeting tus sen haar en Aquino in de Ver enigde Staten, waar de senator in ballingschap leefde, had Imelda hem gewaarschuwd dat hij zou worden vermoord wan neer hij naar zijn vaderland zou terugkeren. Voor de president en zijn vrouw zou de terugkeer van Benigno Aquino, achter wie alle oppositiepartijen en een groot deel van het volk zich hebben geschaard, het einde betekenen van een bewind van zestien jaar. Aquino had aange kondigd dat hij zou deelnemen aan de verkiezingen. Dat was ook de reden van zijn terug keer. Zijn „come back" in de poli tiek zou voorts de aspiraties van Imelda Marcos om haar zie ke man op te volgen, in de weg hebben gestaan. Mevrouw Mar cos, die er nooit een geheim van heeft gemaakt dat zij de hoogste post van het land-am bieerde, kon rekenen op de steun van de militaire top, waartoe generaal Ver en en ook de pasbenoemde chefstaf Videl Ramos, behoren. Tegenover haar vindt zij echter de minis ter van defensie, Ponce Enrile, een burger. Enrile is een tech nocraat, staat bekend om zijn integriteit, en geniet het ver trouwen van de zakenlieden, die zich na de moord op Aqui no van Marcos hebben afge keerd. Enrile wordt gesteund door de kokosnoot-miljonair Cojuancgo. Ambities Acquino zou bij zijn terug' keer het volle gewicht achter Enrile hebben gezet om de doodeenvoudige reden dat Co juancgo nog aangetrouwde fa milie van hem is. Dat zou heb ben betekend dat de balans in de strijd om de macht beslis send zou zijn doorgeslagen naar de kant van Enrile en naar Aquino. Een Aquino, die ge steund wordt door jonge offi cieren, soldaten, door het het zakenleven en door het volk, is onverslaanbaar. Imelda kon haar ambities voor het presi dentschap wel vergeten. Het was voor haar dus van essen tieel belang dat Aquino uit de weg werd geruimd. Generaal Ver had niet die aspiraties. Door de aanbeveling van de meerderheid van de commissie uit te voeren heeft Marcos ook, volgens zijn tegenstanders, een verder onderzoek naar de rol van zijn vrouw in de moord zaak voorkomen. De hoorzittingen van de com missie van onderzoek hebben zonder twijfel het prestige en de geloofwaardigheid van pre sident Ferdinand Marcos en zijn vrouw ernstig geschaad. De druk vanuit de Filippijnse samenleving op de president om af te treden zal, naar wordt verwacht, in de komende maanden zeker toenemen. Vooral van de kant van de roomskatholieke kerk, onder aanvoering van kardinaal Sin, de geestelijke leider van de mil joenen katholieken op de Filip pijnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7