BZN gaat moeiteloos door
Jerry van Rooyen: een
muzikale duizendpoot
Johnny Kraaykamp jr. presenteert nieuwe Lotto-show
'Schiava Liberata'
langdradige opera
Volendamse popgroep doet alleen nog 'grote dingen'
Anneke
Grönloh
25 jaar
zangeres
WOENSDAG 24 OKTOBER 1984
PAGINA 31
1 1) 1 just called to say I lo
ve you - Stevie Wonder
2(5) Purple rain Prince
3 (2) Why Bronski Beat
4(4) On the wings of a nigh
tingale Everly Bros
5(3) Hot water - Level 42
6(6) Careless whisper
George Michael
7 (11) Freedom - Wham
8 9) I feel for you Chaka
Khan
9 (12) The war song Cultu
re Club
10 8) Pride - U2
11 7) If it happens again
UB 40
12 (25) Private dancer - Tina
Turner
13 (10) Blue Jean David Bo-
14 (16) Woodpeckers from spa
ce Video Kids
15 (14) Sex shooter - Apollo-
nia 6
16 (18) Un bel di vedremo
Malcolm McLaren
17 (36) When the rain begins to
fall - Jermaine Jack
son en Pia Zadora
18 (26) I'm gonna tear you
playhouse down
Paul Young
19 (15) La saison francaise
BZN
20 (21) Left in the dark Bar-
bra Streisand
21 (22) European queen Bil
ly Ocean
22 (19) Smooth operator Sa-
de T
23 (23) Let's talk it over in the
ladiesroom Curtie en
Boom Box
24 (13) Dr. Beat Miami
Sound Machine
25 The Belle of st. Mark -
Sheila E
26 (31) The second time Kim
Wilde
27 (33) Donker om je heen
André Hazes
28 (28) Tinseltown in the rain
The Bluè Nile
29 (17) Make me cry - Roberto
Jacketti en The Scoot
ers
30 (30) Heeft een kind een toe
komst - Robert Long
31 Lost in music Sister
Sledge
32 Irgendwie, irgendwo,
irgendwann Nena
33 I can dream about you
Dan Hartman
34 (20) Mijn stad - Danny de
Munk
35 Penny lover - Lionel
Richie
36 Kalimba de luna Bo-
ney M
37 (37) No more lonely nights
Paul McCartney
38 Body and soul - Mai
Tai39 (34) She bop -
Cyndi Lauper
40 (32) Love kills - Freddy
Mercury
Televisiefilm van componist-arrangeur
HILVERSUM (GPD) - „Wij
zijn niet opgegroeid met een
tamboerijn in de hand". Dit is
een gevleugelde uitspraak van
componist-arrangeur, orkest
leider en muziekdocent Jerry
van Rooyen (56). Het is zijn ma
nier om aan te geven waarom
er zo veel te leren valt van de
muzikale tradities van bijvoor
beeld Peru of Afrika, waar rit
men voor een belangrijk deel
het wezen uitmaken van de
muziek. De westerling mag
dan van kindsbeen af wat min
der ritmisch zijn toegerust, hij
hoeft er daarom nog niet doof
voor te blijven. Jerry heeft
zichzelf gemaakt tot een spe
cialist in ritmiek en jazzy orke
straties, die volgens talloze
vaklieden zijn gelijke niet kent.
In de jazzmaand oktober is een
aflevering van vijftig minuten
van het NOS-televisieprogram-
ma Beeldspraak aan deze La-
rense musicus gewijd.
De Beeldspraak-redactie was
niet de enige in omroepland die
met het plan rondliep om een film
te maken over Jerry van Rooyen,
maar ze was wel de eerste die er
aan begon. Geen eenvoudige klus,
zoals gaandeweg de opnamen zou
blijken. De film heeft meer dan een
jaar gevergd en nog kan de vraag
worden gesteld of alle facetten van
Van Rooycns persoon wel vol
doende zijn belicht. Niet dat het
aan filmbeelden heeft ontbroken
De moeilijkheid heeft meer geze
ten in het zoeken naar een logische
montage van het materiaal. Het le
ven van een muzikale duizendpoot
als Jerry van Rooyen voltrekt zich
een stuk chaotischer dan dat van
een 'normale' muzikant
Vorig jaar reeds vertrok een
Beeldspraak-team met regisseur
Massimo Götz, die speciaal door de
TROS voor deze film aan de NOS
was afgestaan, naar Keulen om
Jerry van Rooyen te registreren
voor de big band van de Westdeut-
sche Rundfunk. Dirigent Werner
Muller loopt tegen zijn pensioen en
de Duitse omroep wilde tijdig een
bekwame opvolger hebben aange
wezen. Voor het orkest was over de
kandidatuur geen verschil van me
ning mogelijk. Dit internationale
gezelschap met mannetjesputters
als trompettist Rick Keefer was
niet alleen bijzonder gecharmeerd
van de leiding maar ook van het re
pertoire dat Van Rooyen mee
bracht.
door
Nol van Bennekom
„Een buitengewoon getalenteer
de musicus, die bovendien precies
weet wat hij met ons orkest wil zo
omschreef een van de orkestleden
de nieuwe dirigent ..De arrange
menten van Jerry behoren tot de
beste in de wereld", betoogde een
ander. Jerry van Rooyen vertrok
met het Werner Muller Orkest voor
drie weken naar het Verre Oosten.
Het succes was enorm.
Het team van Beeldspraak had
voor ogen Jerry van Rooyen vooral
als arrangeur in beeld te brengen
Wat is een arrangeur eigenlijk9 De
gemiddelde kijker of luisteraar kan
zich bij het woord componist nog
wel iets voorstellen, maar waar het
werk van een arrangeur uit bestaat,
beperkt zich voornamelijk tot het
gezichtsveld van een uitvoerend
muzikant.
Van Rooyen is een van de weini
ge musici in Nederland, die voor
een belangrijk deel het muzikale
gezicht van onze gerenommeerde
lichte-muziek-orkesten bepalen.
Voor zijn werk is Van Rooyen vele
malen onderscheiden. (1979 Nor-
dring arrangementsprijs, 1980 Nor-
dring Radio Prize plus beste arran
gement, 1983 Nordring arrange
mentsprijs). In de film komt oud
Metropole Orkest-dirigent Dolf
van der Linden over de arrange
menten van Jerry aan het woord.
Tony Nolle, de leider van The Sky-
masters, vergelijkt Van Rooyen in
artistieke grootheid met Rem
brandt. Als geen ander weten bei
de dirigenten tot wat voor niveau
een orkest kan worden gebracht
aan de hand van Jerry's werkstuk
ken.
Docent
Een niet minder belangrijke acti
viteit van Van Rooyen is zijn le
raarschap aan dc Muziekpedagogi-
sche Academie in Hilversum. Hij is
daar stafdocent voor het hoofdvak
lichte muziek. Die studierichting
moet zijn eerste geslaagden nog af
leveren omdat de opleiding nog te
kort bestaat.
De muziek-p.a. heeft veel belang
rijke moderne muziek-uitvoeren-
den voor de opleiding gecontrac
teerd toen de directie tot het in
zicht kwam dat de studierichting
niet in het pakket mocht ontbre
ken. De film gaat uitgebreid in op
de lessen van Jem-. De beelden ge
ven een onthullend beeld van zijn
vermogen om zijn muzikale denk
beelden over te brengen op de stu
denten
Dat gebeurt in workshops voor
instrumentalisten, maar ook in bij
eenkomsten met vocalisten. De
openbare uitvoeringen van dit
Jerry van Rooyenmusicus en pedagoog <r0to gpdi
soort nu reeds op professioneel ni
veau staande gezelschappen zijn
vermaard en trekken veel publiek
Van Rooyen's aanwijzingen, kn
tiek of loftuitingen werken buiten
gewoon inspirerend op de studen
ten. De tengere leraar met dc zach
te stem zal men niet gauw betrap
pen op een boze uitval. Als hij een
vertolking onder de maat vindt,
dan kiest hij bijvoorbeeld voor de
opmerking „Schrijven jullie maar
even onder de partituur Vandaag,
23 oktober. 1984 ging dit stukje
niet zo goed
De film 'Jerrv van Rooyen. ar
rangeur-musicus' wordt vanavond
vanaf 20 15 uur uitgezonden op Ne
derland II De produktie was in
handen van Hans Nieman en de re
gie werd door Massimo Gotz ver
zorgd.
Johnny Kraaykamp jr. (foto Kippai
BUSSUM (GPD) - „Voortdurend
verbazing teweeg brengen, daar
gaat het om. Ik wil geen mensen
die met de kin op de borst zitten te
kijken. Mensen voor wie het niks
uitmaakt of je er nouvelle cuisine
of hutspot instopt. Die puzzeltjes
en woordspelletjes beginnen zo
langzamerhand allemaal op elkaar
te lijken. Met deze show proberen
we daar iets aan te veranderen".
Johnny Kraaykamp jr. maakt
aan de vooravond van zijn debuut
als televisiepresentator een opmer
kelijk opgeruimde en ontspannen
indruk. In het Bussumse theater 't
Spant bereidt hij zich voor op de
eerste editie van de Mid Lotto Live
Show zoals die morgenavond
rechtstreeks door de VARA op het
scherm zal worden gebracht. De
Mid Lotto was tot nu toe onverbre
kelijk verbonden aan de naam Wil
lem Ruis maar die gaat zich dit sei
zoen met andersoortig amusement
bij de VARA bezighouden.
De 30-jarige Kraaykamp heeft
waarschijnlijk niet eens zo heel
veel lijd nodig om zijn voorganger
enigszins te doen vergeten. De Lot
to Show-nieuwe-stijl lijkt immers
nauwelijks op de oorspronkelijke
versie en ook de presentatqr pakt
de zaken anders aan. Het program
ma is opgebouwd rond een groot
aantal spelletjes waarbij inschake
ling van de computer een centrale
plaats inneemt. Daartoe wordt ge
bruik gemaakt van een reusachtig
videoscherm dat verdeeld kan
worden in 64 afzonderlijke beeld
schermpjes.
Traditioneel is wel een panel dat
bestaat uit Boudewijn Buch, Leo-
noor Wagenaar en Bart Peeters. Dit
trio probeert in een spel, waarbij
de herkomst van woorden moet
worden geraden, de kandidaten op
een dwaalspoor te brengen. Het
publiek in theater 't Spant bestaat
steeds uit leden van twee vereni
gingen die door de Mid Lotto wor
den gesubsidieerd. De zes indivi
duele kandidaten zijn ook uit die
kringen afkomstig. Na elke spel-
ronde vallen twee kandidaten af.
Naarmate het spel vordert, nemen
de prijzen in omvang toe. Los van
de individuele verrichtingen kan
in de slotfase per vereniging tot on
geveer tien mille verdiend worden,
onder meer door het werpen van
balletjes in een enorme sporttas.
Johnny Kraaykamp jr.: „In Hil
versum zeggen ze dat er eigenlijk
maar vijf spelletjes bestaan in tele
visieamusement. Tja, het is natuur
lijk ook het gemakkelijkst om dat
te zeggen, want dan hoef je geen
moeite te doen iets nieuws te be
denken. Weet je wat Volgens mij
het leukste programma op de Ne
derlandse televisie zou zijn? Als je
mijn vader en mij naar Nederlands
televisieamusement zou laten kij
ken. Wij doen dat geregeld. Als je
ons commentaar zou opnemen!
Dat is echt dodelijk. Dat komt na
tuurlijk deels voort uit de ervarin
gen van mijn vader. Die heeft daar
echt niet het minste vertrouwen in.
Ik heb daarentegen steeds gedacht
dat je toch op een goeie manier
amusement kunt brengen Het is
een kwestie van goed nadenken".
Ik heb ervaren dat het erg moei
lijk is om de mensen in Hilversum
te overtuigen dat het brengen van
iets nieuws niet altijd iets experi
menteels of iets onbegrijpelijks
hoeft te betekenen. Dit programma
is geen experiment maar gewoon
iets nieuws, iets avontuurlijks. In
dit programma is nu eens niet het
uitgangspunt genomen dat iets
goed is omdat het al veertig jaar
aardig werkt"
Regisseur Rinus Spoor verheelt
niet dat die aanpak nogal wat risi
co's met zich meebrengt. „Vooral
het technische gedeelte is uiterst
gecompliceerd omdat het allemaal
in een rechtstreekse uitzending ge
realiseerd moet worden. Als er iets
misgaat, moeten we helemaal kun
nen blindvaren op het improvisa
tievermogen van de presentator
Met een man als Kraaykamp durf
ik zoiets aan Het grappige van de
ze show is, dat er geen aanvullend
amusement in de vorm van arties
ten nodig is. De presentator is al
amusement genoeg".
Ze zijn niet aan de drugs en
kennen geen schandaaltjes. De
Band Zonder Naam houdt vast
aan principes: eigen werk en
alleen Engels en Frans reper
toire. Nederland juicht voor
BZN, maar het buitenland
staat niet te dringen.
Vijf mannen en een vrouw.
Bekend in Nederland en om
streken. Ze zijn ooit, omstreeks
1966, begonnen als Band Zon
der Naam. Zelf realiseren ze
zich op dit moment niet eens
meer dat zo'n naam dus niks
zegt. De afkorting BZN is ge
handhaafd, 18 jaar lang. Een
garantie voor succes en popu
lariteit bij de massa. Vijftien el
pees hebben ze afgeleverd,
waarvan er tien in de klasse
ring goud en platina zijn geval
len. Maar als je hen tegenkomt,
hoefje niet op kapsones of pre
tenties te rekenen. De heren
plus de nieuwe vrouw Carola
Smit doen hun werk. Volen-
dammers houden niet van kou
de drukte.
door
Jacques d'Ancona
Ze vormen een begrip dat gekop
peld is aan Volendam. De groep
heeft in de loop van de jaren enkele
wisselingen gekend, maar Volen-
dammers zijn en blijven ze. De hui
dige samenstelling van BZN is: Ca
rola Smit en Jan Keizer (zang), Jan
Tuyp, Jack Veerman, Cees en Tho
mas Tol. Natuurlijk gaat het anders
dan vroeger, toen er vaak met
groot orkest gewerkt werd. Tegen
woordig opereert BZN veel met
synthesizers of een combinatie van
instrumenten. Maar ze zijn hun
principe trouw gebleven. Een ech
te leider kent de groep niet.
Cees Tol: „Mijn broer Thomas
bemoeit zich het meest met de mu
ziek, maar het is allemaal niet zo
simpel dat het in twee zinnen valt
samen te vatten. Ieder draagt voor
het schrijven van het liedjesreper
toire een steentje bij. De een meer
dan de ander, maar er is niemand
die de dienst uitmaakt".
Pannenset
Sologitarist Cees Tol en basgita-
rist Jan Tuyp zijn de feitelijke op
richters. Eigenlijk kwam het er op
neer dat ze een imitatie maakten
van de in die dagen verwoestend
"La Schiava Leberata" van Niccolo
Jommelli door de Nederlandse Ope
rastichting m.m.v. een instrumen
taal ensemble o.l.v. Alan Curtis. Re
gie: Rhoda Levine. Gezien in de
Stadsschouwburg in Utrecht op 23
oktober. Voorstellingen in Scheve-
ningen op 25 oktober en in Amster
dam op 29 en 30 oktober, 1, 4 en 5
november.
UTRECHT "La Schiava Li
berata" van Niccolö Jommelli is
dankzij de mengeling van komi
sche en serieuze elementen wel
iswaar een opmerkelijk ver
schijnsel binnen het 18de-eeuw-
se muziektheater, maar een her-
ondekt meesterwerk kunnen we
deze opera beslist niet noemen
De gisteravond door de Ned.
Operastichting vertoonde repri
se bleek echter aanmerkelijk
langdradiger dan de premiere
twee jaar geleden, maar dat
kwam niet alleen doordat het ele
ment van de verrassing er nu af
De vervanging van de mezzo
sopraan Sandra Brown en de bas
Willard White bleek funest voor
de theatrale kracht van de voor
stelling, hoewel met name Mar
tyn Hill en Patricia Rozario als
het komische bediendenduo hun
uiterste best deden te redden wat
er te redden viel. De fut was er
echter uit en dat bleek o.a. uit de
tempi van Alan Curtis, die de
voorstelling tot elf uur liet duren
zonder een moment te laten blij
ken, dat muziektheater meer is
dan alleen maar keurig volgens
het boekje musiceren.
De fraaie toneelbeelden van Fi
lippo Sanjust waren scènisch
wederom ingevuld door Rhoda
Levine. maar dan ook inderdaad
'ingevuld' Van personenregie
was nauwelijks sprake, maar wel
liep er vrijwel constant een hele
menigte figuranten over het to
neel. die daar de meest onlogi
sche handelingen verrichtten en
alles deden wat zij konden om dc
aandacht van de zang en de
hoofdhandeling af te leiden. Al
leen tijdens de tuinscène in de
tweede akte kwam er even rust
op het toneel en L.en gebeurde er
plotseling ook iets. maar kort
daarop namen de figuranten
weer bezit van het toneel en
werd er weer uitgebreid aan 'le
vendigheid' gedaan
De overige solisten deden
waarschijnlijk wel hun best,
maar waren niet in staat deze
'opera scmi-seria' over zijn on
speelbaarheid heen te tillen
Waarom de bariton James Meade
uit Amerika moest overkomen
voor de rol van Albumazar, bleef
bovendien een onopgehelderd
raadsel.
PAUL KORENHOF
populaire groep The Shadows. Een
eenvoudig begin, met de pannen-
set van de familie als drumstel. Ty
perend voor BZN is dat ze een geo
lied maar niet op kostbare leest ge
schoeid bedrijf hebben gevestigd.
Er is gewerkt aan èn naast de mu-
ziekcarrière. De broers Cees en
Thomas Tol hebben conservato
rium gedaan, Jan Tuyp studeerde
in Delft af als ingenieur.
Niet allen zijn ze muzikaal ge
schoold. Jan Keizer (een neef van
de vermaarde internationale voet
balscheidsrechter) stond in een
boekhandel. Toen hij eens de deur
uit moest om typemachines te re
pareren, werd hij aangevallen door
een herdershond, waarna hij be
sloot in de muziek een veilig heen
komen te zoeken. Carola was admi
nistratief medewerkster. Binnen
de club waren de opmerkelijkste
historische veranderingen de ver
dwijning van Jan Veerman en de
overstap van Jan Keizer naar de
zangmicrofoon. Jack Veerman
greep in zijn plaats de drumsticks.
En natuurlijk, zeer recent, de
vervanging van zangsoliste Anny
Schilder door Carola Smit. Een
staatsgreep bijna, in het allerdiep
ste geheim voorbereid. De fans wa
ren geschokt, maar ze herstelden
zich spoedig, want Carola was een
hartendief, om het in hun termen
te formuleren. Dat verbaast de vijf
heren niet. „De sound van BZN is
identiek gebleven, immers".
Alles doen ze zelf wat er op de
plaat komt. Zelden pakken ze el
ders hun materiaal. Thomas Tol:
„Als je gaat zoeken, dreigt het ge
vaar datje meestal te maken krijgt
met tweede hands spul. Niemand
geeft het beste uit handen, toch".
Voor tekst en muziek tekent
BZN in eigen fabrikaat. Wel is er
hulp van arrangeur Paul Natte.
„Als wij denken klaar te zijn, laat
hij er zijn oog nog overheen gaan.
We zijn wel eens vergeten in welke
toonsoort een liedje staat"
Geen disco
Een keer of drie, vier in de week
komt BZN ergens spelen. Disco
theken zijn er niet meer bij. De
band bespeelt danszalen of hallen
„Grote dingen" noemen ze dat in
Volendam. Het begint bij duizend
mensen minimaal en dat kan aar
dig oplopen tot gemiddeld driedui
zend. Maar een publiek van tegen
de negenduizend is hen ook niet
vreemd. Hoe kan dat9 „Alles gaat
spelenderwijs. Jan Keizer heeft
daar feeling voor. Die zit nergens
Ze hebben praktisch het hele
jaar werk. Van een terugval is geen
sprake, zeggen ze, hooguit in de
verkoop van singles. Maar met de
elpees blijven ze scoren.
Aan de post merken ze dat ze
jong en oud Nederland gerieven
BZN veroorzaakt met zijn herken
bare sound een deinende meute.
De mensen krijgen wat ze ver
wachten en het opkomst-applaus
bij een zaalconcert gaat over in een
dreunende, staande ovatie. Opmer
kelijk. Hun publiek komt voor dit
soort muziek en deze liedjes. Daar
kleeft geen show of opsmuk aan.
Want in fantasieloze kleding ziet
BZN er niet appetijtelijk uit. Ze
dragen geen theaterjtostuums en
alleen Carola en Jan hebben van de
presentatie enig werk gemaakt.
Met dat brede publiek zijn ze blij.
Het is iets dat verankerd is, een
mate van zekerheid. Samen met
Golden Earring is BZN de oudste
Nederlandse groep, stellen ze met
voldoening vast. Het concert ver
loopt steevast zonder incidenten
„De groep blijft zichzelf', aldus
manager Jacques Hetsen. Ze staan
niet met schandaaltjes in de bla
den, er kleeft geen echte glamour
aan. Hetsen weer: „Je verwacht
een moeilijke periode tegemoet te
gaan, maar het gaat moeiteloos
door. Het is niet te plannen"
Geheim
Iets van hun 'geheim'? Klein
schaligheid, geen groot manage
ment, geen extravagante wagens of
glimmend gestoffeerde kantoor
panden. Wel heeft BZN eigen,
kostbare apparatuur en vier roa
dies bij de weg. Meestal wordt op
uitkoop gewerkt bij het afsluiten
van de contracten. Het risico ligt
dan aan de kant van de zaaleigena
ren of de organisatoren.
Hetsen: „De onkosten zijn hoog.
maar niemand doet gekke dingen.
We houden het bij repertoire in het
Engels en Frans Dat werkt. De
mensen kennen alles van huis uit
en zingen het mee
In Volendam treedt BZN zelden
op Ze zijn nationaal bezit, maar
realiseren zich de kwetsbaarheid
van succes. „Als de nieuwe sound
met Mon Amour was mislukt, wa
ren we gestopt!", stelt Hensen in
alle nuchterheid vast.
Anneke Grönloh - succesvolle
zangeres in de jaren zestig zit 25
jaar in het vak.
Haar melodieuze, donkerbruine
stem, heeft geklonken sinds 1959,
toen ze bij de KRO de talenten
jacht Cabaret der Onbekenden
won en voor het eerst op de tv
kwam.
Velen zijn haar eerste hitje ,Maar
Charlie stuurde me bloemen' ver
geten. Maar .Paradiso' en .Bran
dend Zand' zijn nog steeds niet
weg te branden uit het populaire
vaderlandse repertoire. Grönloh
maakte platen in het Nederlands,
Maleis, Duits. Engels en Joegosla-
visch. In 48 landen werden ze uit
gebracht. Haar score9 Negen gou
den platen, tal van songfestivals en
optredens in de halve wereld, met
name in het Verre Oosten.
Ze treedt overigens nog altijd op,
ook nu ze zich in het restaurantwe
zen heeft gestort.
Vandaar dat er feest gemaakt
wordt rond het zilveren jubileum
van Anneke Grönloh. Op 19 de
cember zullen de fans zich verza
melen in De Driesprong in Oud
Loosdrecht. Zanger Ronnie Tober
treedt op als voorzitter van het co
mité van aanbeveling.
