Mammoetbedrijven
in vee teelt taboe
China's tweede revolutie
Laag Sowjet-tarief
bedreigt koopvaardij
Argentinië met Shell in zee
Braks: meer mestvee onverantwoord
Minister bang
voor 'oorlog'
op botermarkt
Werkloosheid EG neemt toe
aak zie je
door de bomen
het bos niet meer!
Hypotheekrente
'OPEC zal
olieprijs
handhaven'
Drie fondsen
beleggen
samen in VS
Ingrijpende hervormingen in de industrie
Demmenie
DINSDAG 23 OKTOBER 1984
PAGINA 9
UTRECHT (ANP) - Minister Braks (landbouw) heeft de intensieve veehouderij van
daag gewaarschuwd voor uitbreiding van deze agrarische bedrijfstak, die dertig
procent van de Nederlandse landbouwproduktie voor zijn rekening neemt.
PARIJS (Rtr.) - De lage transport-
tarieven van Russische scheep
vaartondernemingen vormen een
ernstige bedreiging voor de wes
terse koopvaardij. Dit staat in het
jaarverslag van het comité voor
zeetransport van de Organisatie
voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling (OESO), een sa
menwerkingsverband van 24 wes
terse industrielanden.
Volgens het jaarverslag biedt de
Sowjet-Unie ten opzichte van de
tarieven van westerse reders kor
tingen tot veertig procent en wordt
de Russische koopvaardijvloot bo
vendien gestaag uitgebreid. Bij de
goederenhandel over zee tussen de
Sowjet-Unie en westerse landen
komt in enkele gevallen maar liefst
tachtig procent van het transport
voor rekening van Russische sche
pen.
De OESO is somber over de
vooruitzichten voor de westerse
koopvaardij. De overcapaciteit in
vrijwel alle sectoren biedt weinig
ruimte voor een verhoging van de
vrachttarieven. Bovendien is er
van vrije en eerlijke concurrentie
tussen reders steeds minder spra
ke alc epvolg van protectionisti
sche maatregelen, vooral door ont
wikkelingslanden.
Het aandeel van reders uit de
OESO-landen in het internationale
zeetransport bedraagt op het ogen
blik nog maar 47 procent. In 1970
was dat nog 67 procent. De ontwik
kelingslanden wisten hun aandeel
in dezelfde periode flink te vergro
ten.
De omvang van de wereldkoop-
Hij deed dat tijdens de opening
van de de internationale Vakbeurs
Intensieve Veehouderij, die deze
week in Utrecht wordt gehouden.
LUXEMBURG (ANP) - Nederland
heeft grote bezwaren tegen de spe
ciale boteracties waartoe de EG-
commissie vorige week heeft be
sloten. Niet zozeer tegen de Kerst-
boteractie, maar wel tegen de sub
sidies die de commissie wil geven
voor de export van oudere boter
naar de Sowjet-Unie en landen in
het Midden-Oosten. Die boter gaat
weg voor ongeveer 850 dollar per
ton, terwijl de GATT (Algemene
Overeenkomst inzake Tarieven en
Handel) is afgesproken dat de bo
demprijs 1200 dollar per ton zal
zijn, zo zei gisteren in Luxemburg
de Nederlandse minister van land
bouw, Gerrit Braks.
De minister en ook zijn Deense
en Britse collega's zijn bang dat die
maatregel een geweldig conflict
met andere boterexporteurs in de
wereld zal opleveren, met name
met de Verenigde Staten en
Nieuw-Zeeland. In het beheersco
mité van de EG, waar vorige week
het commissiebesluit werd be
krachtigd, heeft Nederland dan
ook tegengestemd. Maar alles gaat
gewoon door, aldus minister
Braks, want deze zaak is nu een
maal een bevoegdheid van de EG-
Commissie.
Er komt dus, zoals vorige week
al werd aangekondigd, dit jaar
200.000 ton goedkope kerstboter
op de markt. De prijs per pakje zal
ongeveer één gulden lager liggen
dan de normale prijs. Braks maak
te nog wel een voorbehoud: in de
Europese budgetraad (komende
woensdag in Straatsburg) zal nog
bekeken moeten worden of er geld
voor is, zo zei hij. Maar de EG-com-
missie blijft volhouden dat er geld
op de begroting voor beschikbaar
Compudata
De nettowinst van Compudata
(microcomputers) is in de eerste
negen maanden van dit jaar uitge
komen op f 1,3 miljoen. Dat is ruim
drie maal zo veel als de f437.000
die het bedrijf in de eerste negen
maanden van 1983 heeft verdiend-
.De omzet steeg met bijna 30 pro
cent tot f 24,2 miljoen. Compudata
is in het voorjaar geïntroduceerd
op de parallelmarkt van de Am
sterdamse effectenbeurs. De direc
tie is optimistisch over de verdere
ontwikkeling van het bedrijf, dat
in Den Bosch is gevestigd maar
een software-afdehng in Leiden
heeft.
Obligaties
Aan de vakbeurs, de grootste ter
wereld, nemen ruim 400 exposan
ten deel uit 25 landen uit de gehele
wereld. Er worden meer dan 40.000
bezoekers verwacht.
Volgens Braks proberen indivi
duele melkveehouders die worden
getroffen door de superheffing
proberen over te stappen op een of
andere vorm van intensieve vee
houderij. Uitbreiding brengt op dit
moment grote risico's met zich
mee, aldus Braks. Verdere uitbrei
ding van de pluimveehouderij kan
opnieuw leiden tot een totale ver
storing van de markt.
Braks herinnerde verder aan de
op Prinsjesdag bekendgemaakte
plannen van hem en zijn collega
Winsemius (Milieu) om de mest
problematiek aan te pakken. Met
name voor de varkenshouderij zal
dat volgens hem leiden tot verzwa
ring van de kosten. „Elke procent
uitbreiding van de omvang van de
varkenshouderij kan de bedrijfs
tak miljoenen guldens gaan kosten
in de mestafvoer. Andere proble
men waarmee de bedrijfstak te
kampen heeft zijn onder meer wel-
zijnsmaatregelen, de kans op het
uitbreken van ziekten en handels
belemmeringen.
Landbouwtopman Curfs bena
drukte gisteren al dat het beleid
van zijn ministerie blijft gericht op
de instandhouding van familiebe
drijven. Die bedrijven hebben vol
gens hem meer elasticiteit en kun
nen tegen lagere prijzen produce
ren. Voor mammoetbedrijven is in
ons land géén plaats, aldus de di
recteur Veehouderij en Zuivel.
Braks voegde daar vandaag aan
toe, dat de veehouderij het moet
zoeken in verbetering van de kwa
liteit van de produkten. „Door de
stagnerende toename van de vraag
en door het feit dat de Europese
Gemeenschap nu voor vrijwel alle
veehouderij produkten zelfvoorzie
nend is, staan de Nederlandse pro
ducenten steeds meer in concur
rentie met hun collega's in andere
lidstaten.
Produktie-uitbreiding in ons
land gaat dan ook vaak ten koste
van de produktie elders. Het is be
grijpelijk dat het buitenland de
ontwikkelingen in ons land met
een kritische blik volgt. Het is me
de daarom van groot belang om
produkten van een uitstekende
kwaliteit te leveren".
Nederland moet zich volgens de
bewindsman voor de toeleverende
industrie mogelijkheden bij de op
bouw van produktiepotentieel in
een aantal ontwikkelingslanden.
In samenwerking met minister
Schoo (Ontwikkelingssamenwer
king) wil hij de bedrijven ook na
drukkelijker op die mogelijkheden
gaan wijzen. Braks zei te denken
aan fokmateriaal, broedeieren, des
kundigheid, apparatuur, stallen en
veterinaire produkten.
Ondanks felle oppositie Peronisten
BUENOS AIRES (ANP) - De Ar
gentijnse president Raoul Alfonsin
heeft formeel zijn goedkeuring ge
geven aan het omstreden oliecon
tract, dat in juli jongstleden is ge
sloten tussen het Brits-Nederland-
Rorento, een beleggingsfonds in
obligaties dat behoort tot de Robe-
co-groep, ziet voor de komende pe
riode een goed perspectief voor
obligatiebeleggingen. De reële ren
te (nominale rente minus inflatie)
is hoog en ook de koersstijgingen
van de dollar en de yen maken
obligatiebeleggingen in de Ver
enigde Staten en Japan interes
sant. Hoewel Rorento de dollar
overgewaardeerd acht verwacht
het fonds toch geen daling van de
koers op korte termijn.
Economie VS
Het Amerikaanse bedrijfsleven
rekent volgend jaar op een groei
van de economie van de VS met 3,5
procent. In 1986 zal de groei 2,7
procent bedragen, zo blijkt uit een
enquete van de Conference Board
onder 41 grote Amerikaanse be
drijven. De inflatie zal volgend jaar
4,8 procent bedragen en in 1986 5,3
procent. Het bedrijfsleven gaat er
verder van uit dat de koers van de
dollar de rest van dit jaar en begin
volgend jaar wat zal dalen.
Airbus
Turkije zal de komende twee jaar
van het consortium van Europese
vliegtuigbouwers Airbus Industrie
zeven vliegtuigen van het type
A310-200 kopen. De Turkse lucht
vaartmaatschappij Turkish Airli
nes zal er volgend jaar vier krijgen
en in 1986 drie. Airbus Industrie
was voor de order in een concur
rentieslag gewikkeld met de Ame
rikaanse Boeing.
Architecten
De architectenbureaus hebben
in de periode juli vorig jaar tot en
met juni van dit jaar naar waarde
zes procent meer nieuwe opdrach
ten ontvangen dan in die periode
een jaar daarvoor. Het gaat om een
totaal bedrag van 10,4 miljard gul
den.
AMSTERDAM - De Amsterdamse Effectenbeurs bereikte gisteren op
nieuw een record. De tussentijdse ANPICBS-index, die de gemiddelde
hoogte van de aandelenkoersen aangeeft, overschreed voor het eerst de 180
met een hoogte van 182.1. Het oude record van 179.5 dateert van vorige
week maandag. (toto anp)
LUXEMBURG (Rtr.) - Het aantal werklozen in de Europese Gemeen
schap is de afgelopen maand toegenomen met 330.000 tot 12,7 miljoen,
waarmee het gemiddelde werkloosheidspercentage in de EG is toegeno
men van elf tot 11,3 procent van de beroepsbevolking, zo heeft het Euro
pese bureau voor de statistiek in Luxemburg bekendgemaakt. De cijfers
van Griekenland zijn in de berekeningen niet opgenomen, omdat dat
land een afwijkend registratiesysteem hanteert.
In Nederland verminderde de werkloosheid volgens de Europese gege
vens van vijftien tot 14,7 procent van de beroepsbevolking. Andere lan
den waar de werkloosheid verminderde zijn Ierland, waar de werkloos
heid met 16,7 procent nog altijd de grootste is, België en West-Duitsland
Een vrij grote toeneming van de werkloosheid deed zich voor in Frank
rijk, namelijk met 0,8 tot 10,6 procent, en in Groot-Brittannië, met 0,6 tot
12,4 procent.
Mis daarom niet de
EFFICIENCYSHOW
bij
DEMMENIE
op 24, 25 en 26 oktober a.s.
aan de Rietschans 68 te Leiderdorp
U ziet dan het nieuws van de laatste
efficiencybeurs in de RAI
te Amsterdam.
o.a. Velotype
(u typt hiermee komplete lettergrepen)
Papier versnipperaars
Verstelbare bureaux
De nieuwste zitmeubelen van
Gispen en Interstuhl
se Shellconcern en de staatsolie
maatschappij YPF. De Shell gaat
volgens dit verdrag de rijke olie
voorraden ontginnen in de zeebo
dem nabij de Straat van Magel-
haes, in het uiterste zuiden van Ar
gentinië.
Het Argentijnse ministerie van
buitenlandse zaken heeft volgens
de kranten in Buenos Aires aange
drongen op goedkeuring van het
contract, omdat dit het begin van
onderhandelingen met Groot-Brit
tannië over de Falklandeilanden
zou bevorderen. Eerder al hadden
de minister van openbare werken
en de staatssecretaris van energie
aangedrongen op een snelle beslis
sing, omdat aan het verdrag Shell-
investeringen ter waarde van 300
miljoen dollar zouden zijn verbon
den. Een woordvoerder van Kon.
Shell in Den Haag zei, dat men wel
aanwijzigingen heeft dat de berich
ten juist zijn, maar een officiële be
vestiging had men niet.
In oppositiekringen groeit even
wel het verzet tegen dit verdrag,
dat voorziet in een olieprijs voor
Shell, die bijna drie keer zo hoog
ligt als wat de maatschappijen in
de Noordzee ontvangen. Ook be
weren de tegenstanders, dat het
verdrag „slechts" 140 miljoen dol
lar nieuwe deviezen oplevert. Zij
spreken over „het verkwanselen
van de nationale rijkdommen". Pe-
ronistische parlementsleden heb
ben afgelopen weekeinde aange
kondigd, dat zij in verband hier
mee een politiek proces tegen pre
sident Alfonsin gaan aanspannen.
Het verdrag met de Shell staat
als voorbeeld voor die, welke de
Argentijnse regering ook met an
dere olieondernemingen wil afslui
ten. Argentinië zou aldus voor lan
ge tijd volledig in haar eigen be
hoefte kunnen voorzien en verder
niet onbelangrijke hoeveelheden
olie kunnen exporteren.
De bezwaren tegen het verdrag,
die vrijdag jongstleden door een
presidentiëel decreet terzyde zijn
geschoven, zijn niet alleen van po
litieke aard. Ook de administratie
ve en controlerende organen die
doorgaans dit soort contracten
toetsen hebben diverse technische
en juridische bezwaren geuit.
Het politieke proces dat de Pero
nisten nu tegen Alfonsin willen
aanspannen, maakt gezien de zetel
verdeling in het parlement weinig
kans. Het is daarentegen evenwel
niet onmogelijk, dat in de Argen
tijnse Senaat het Shell-verdrag
door een krappe meerderheid
wordt veroordeeld.
DEN HAAG (ANP) - De in Neder
land werkzame levensverzekering-
maatschappyen verlagen hun ren
tepercentages voor nieuwe hypo
thecaire leningen met ingang van
vandaag met 0,2 procent. Dat heeft
het Bureau Voorlichting Verzeke
ring bekendgemaakt. De basisren
te daalt hierdoor tot 8,1 procent.
Deze basisrente geldt in het alge
meen voor hypotheekleningen tot
en met 75 procent van de executie-
waarde of voor hypotheken met
gemeentegarantie.
DEN HAAG (GPD) - Hoechst in
Vlissingen, Campina in Veghel,
Marriott-hotel in Amsterdam en
het Dijkzigt-ziekenhuis in Rotter
dam zijn gisteren beloond met de
Energiebesparingstrofee 1984.
Minister Van Aardenne van eco
nomische zaken, die de trofeeën uit
reikte, wees op het belang van de
subsidies die het rijk aan het be
drijfsleven geeft voor energiebe
sparing. Indien het peil van 131
miljoen gulden wordt gehand
haafd geeft het bedrijfsleven vol
gens de minister in de periode van
1985 tot 1990 twee miljard gulden
meer uit aan energiebesparende
maatregelen dan wanneer de sub
sidies zouden vervallen. Bovendien
neemt de werkgelegenheid toe met
30.000 manjaren.
De chemische fabriek Hoechst
verdiende de trofee door van 1976
tot eind 1983 zijn stoomverbruik
met 50 procent te verminderen en
het gasverbruik met bijna 30 pro
cent. Zuivelbedrijf DMV Campina
in Veghel bereikte op jaarbasis een
besparing van 46 procent, en het
Amsterdamse Marriott-hotel, on
langs uitverkoren tot het beste hotel
van Europa, gebruikte vorig jaar
dankzij de besparende investerin
gen 40 procent minder aardgas
dan in 1976 en 10 procent minder
elektriciteit. Het Dijkzigt-zieken
huis in Rotterdam wist zijn ener
giekosten terug te brengen van 88
tot 55 gulden per vierkante meter.
Dijkzigt geldt thans als het meest
energie-bewuste ziekenhuis in Ne
derland.
Op de foto (ANP) v.l.n.r. de heren
Roovers (Campina), Van Blaricum
(Dijkzicht), Van Aardenne, Groe-
neveld (Marriot) en Van Heel
(Hoechst).
vaardijvloot is vorig jaar voor het
eerst sinds 1935 verminderd, en
wel met 1,1 procent tot 694,5 mil
joen ton draagvermogen. Dat was
vooral het gevolg van het uit de
vaart nemen van tankers. Ook het
goederentransport over zee is in
1983 verminderd. De afneming va-
riëerde voor de verschillende sec
toren van twee tot zes procent. De
omvang van het transport in 1983
bedroeg slechts 84 procent van het
recordvolume van 1979.
Om te bereiken dat de koopvaar
dij weer winstgevend wordt is het
volgens de OESO noodzakelijk een
groot aantal schepen te verschro
ten, niet alleen tankers, maar ook
schepen voor het vervoer van stuk
goed en bulk-c
GENEVE (Rtr.) - De OPEC, de Or
ganisatie van Olie Exporterende
Landen, zal haar officiële olieprijs
niet veranderen. Dit heeft de mi
nister van olie van Soedi-Arabië,
Achmed Zaki Jamani, gisteren ge
zegd na een onderhoud met colle
ga's van diverse landen, waaronder
ook die van Egypte en Mexico, die
geen lid van de OPEC zijn.
Volgens de leider van de Libi
sche delegatie, oud-minister van
olie Kamel Hassan al-Maqhour,
zijn de ministers het er tijdens hun
informele overleg in Genève over
eens geworden dat de produktie
van de OPEC moet worden ver
kleind en dat de prijzen niet moe
ten worden veranderd. Daaruit kan
worden afgeleid dat ook Egypte en
Mexico hun prijzen niet zullen ver
anderen.
Niet alle ministers van olie heb
ben gisteren met elkaar overlegd.
Volgende week maandag zal er een
officiële ministersbijeenkomst be
ginnen naar aanleiding van de olie-
prijsverlagingen door Noorwegen,
Groot-Brittannië en Nigeria vorige
week. De Libische afvaardiging in
Genève verwacht niet dat deze he
le week informeel zal worden over
legd, zeker niet nu enkele minis
ters het al eens zijn geworden. Bij
het overleg waren behalve Saoedi-
Arabië, Libië, Egypte en Mexico
ook Koeweit, Venezuela en Alge
rije vertegenwoordigd.
ARNHEM (ANP) - De pensioen
fondsen van Akzo, DSM en Hoogo
vens hebben overeenstemnming
bereikt met de Amerikaanse Aetna
over het gezamenlijk beleggen in
onroerend goed in de VS. De voor
bereidingen tot de samenwerking
zijn een jaar geleden begonnen en
hebben al geleid tot de oprichting
van ADH Properties, waarin de
drie pensioenfondsen evenredig
deelnemen. ADH zal met Aetna
projecten gaan verwerven in de
grotere Amerikaanse steden, met
name in de sector kantoren en win
kelcentra. Er wordt gestreefd naar
een bedrag van ongeveer 60 mil
joen dollar, te investeren in onge
veer drie jaar.
Aetna is de grootste op de beurs
genoteerde maatschappij op het
gebied van verzekeringen en finan
ciële dienstverlening in de VS met
een geïnvesteerd vermogen van
meer dan 48 miljard dollar. Zowel
het Akzo- als het DSM-pensioen-
fonds hebben al belangen in Ame
rika via de Noro-groep.
Elke bezoeker ontvangt
een jonge boom.
Kantoorinrichtingen
Rietschans 68, Leiderdorp
Tel. 071 -41 11 41
TOKIO "In de industrie moeten
we erg voorzichtig zijn met experi
menten, want het risico is zo groot.
Alles grijpt in elkaar, dus als er op
één plek iets mis gaat, heeft dat
meerdere effecten". Zo verklaarde
directeur Bi Chenren (55) van de
nummer één overhemdenfabriek
in Sjanghai enkele maanden gele
den dat de hervormingen op het
Chinese platteland veel sneller zijn
verlopen dan in de steden.
Een voorzichtige aanpak van de
hervorming van de industrie ken
merkt ook de besluiten die het
door
Ruud Kreutzer
Centrale Partijcomité het afgelo
pen weekeinde heeft vastgelegd.
De meeste elementen waren al eer
der op experimentele basis toege
past en door de Chinese partij ge
propageerd. Het zaterdag goedge
keurde document heeft al die her
vormingen de status gegeven van
officiële partijpolitiek, en dat geeft
voorstanders een sterkere positie
bij het uitschakelen van belang
hebbenden die zich tegen de invoe
ring verzetten.
De derde voltallige zitting van
het Centrale Comité sedert het
Twaalfde Partijcongres kondigt
een gedeeltelijke afschaffing aan
van de centrale planeconomie naar
Sowjet-stijl en een geleidelijke af
braak van de geldverslindende
overheidssubsidies op de eerste le
vensbehoeften. Het partijdocu
ment maakt fabrieken verantwoor
delijk voor hun eigen verliezen en
winsten, beperkt de bevoegdheid
van partijfunctionarissen op eco
nomisch terrein, en moedigt on
derlinge concurrentie tussen be-
Deng Xiaoping (f<
drijven aan. Soortgelijke hervor
mingen zijn de afgelopen jaren in
de landbouw al ingevoerd en heb
ben geleid tot een grote stijging
van de produktie en de boerenin-
komens.
Het succes van de door Deng
Xiaoping ingezette nieuwe land
bouwpolitiek vormt een stimulans
voor de nu aangekondigde aanpak
van de stedelijke economie. Op het
platteland is de koopkracht onge
kend snel gestegen en daarmee de
vraag naar de produkten van de in
dustrie in de steden. De sterke
groei in de landbouwsector bete
kende ook een extra argument te
gen links-radicale elementen in de
partij, die hun onder Mao Zedong
veroverde machtsposities be
dreigd zien.
Weerstand tegen de nieuwe in
dustriepolitiek zal er zeker zijn, al
was het maar omdat een belangrij
ke groep staatsbureaucraten hun
invloed ziet wegvloeien naar pro
vincies en de ondernemingen zelf.
Diplomaten in Peking schatten dat
ongeveer 75 procent van de nu
strak geplande economie in min of
meerdere mate zal worden gevrij
waard van directe overheidsbe
moeienis.
Belangrijke sectoren, zoals de
energievoorziening en de staalin
dustrie, blijven volledig vallen on
der de centrale planning met pro-
duktiequota en vaste prys. Voor de
rest van de economie zijn er twee
verschillende methoden: de voed
selverwerking, de dienstensector
en de lichte industrie komen voor
een groot deel geheel buiten de
planning te vallen, terwijl tussen
liggende sectoren losse richtlijnen
zullen ontvangen. China wil voor
dat doel een systeem van economi
sche beleidsinstrumenten opzet
ten, zoals een variabele rentevoet
en belastingen. Dit driedelige plan
systeem bestaat op zich al wat lan
ger, maar de komende vyf jaar -
de periode dat de nieuwe indus
triepolitiek in praktijk moet wor
den gebracht - zal dat deel van de
economie dat vanuit Peking wordt
geregeld, sterk afnemen.
De nu vastgelegde richtlijn voor
de stedelijke economie draagt dui
delijk het stempel van China's ster
ke man, de 80-jarige Deng Xiao
ping. Van hem is bekend dat hy al
veel eerder met ingrijpende her
vormingen had willen komen,
maar hij heefl kennelijk het goede
moment afgewacht en de zaak
grondig voorbereid. Hij heeft in
vloedrijke tegenstanders stap voor
stap weggewerkt, en voor een sta
biele politieke en sociale situatie
gezorgd, die de invoering een goe
de kans van slagen geeft.
Dat wil niet zeggen dat er geen
risico's zijn. Vooral de aangekon
digde afbraak van de zwaar gesub
sidieerde prijzen voor eerste le
vensbehoeften roept het angst
beeld op voor sterke inflatie, waar
de Chinezen bijna dertig jaar lang
voor gespaard zijn gebleven. De
staatssubsidies slokken naar schat
ting 40 tot 50 procent op van de to
tale overheidsuitgaven. De rege
ring zal behoedzaam te werk moe
ten gaan, omdat inflatie die de lo
nen uitholt, tot grote ontevreden
heid kan leiden onder de stedelijke
werknemers, die tot voor kort tot
de meest geprivilegeerden in Chi
na behoorden.
Voor buitenlandse bedrijven die
zaken willen doen met China, zul
len er ongetwijfeld meer kansen
komen, maar het gevaar bestaat
dat decentralisatie van bevoegdhe
den het onderhandelen niet over
zichtelijker zal maken, zo is de ver
wachting van westerse zakenlie
den in de Chinese hoofdstad.
