H
g»
M
Moermanartsen
kraken opzet
van onderzoek
'Therapie al bij voorbaat veroordeeld'
TomatensoepehfV^s
niet alle rood is tomaat
wr ^1
De beste soep maakt u na-
'uurtijk zelf. Daar is geen dis
cussie over mogelijk. Maar
wat treft u aan als u een fa-
briekssoep koopt? Wij proef
den en onderzochten nage
noeg alle blikken en pakjes
tomatensoep die er te koop
zijn. De verschillen tussen de
soepen zijn minder groot dar
vermoeden. Veel soepen ka
men uit dezelfde fabriek En
niet elke soep heeft een ster
ke tomatensmaak
mm
M
LJ LJLJ I 1
m
fm
ZATERDAG 20 OKTOBER 1984
Al vele, vele jaren
bestaat er in de
medische wereld
heibel rond de
Vlaardingse arts
Moerman die een
alternatieve therapie
toepast op patiënten
die lijden aan kanker.
Al dan niet
gezaghebbende medici
mogende
Moerman-methode
dan meedogenloos
neersabelen, veel
patiënten en
natuurgeneeskundigen
denken daar
volstrekt anders over.
Vijf jaar geleden
besloot de Tweede
Kamer een onderzoek
te laten instellen, een
onderzoek dat na tal
van voorbereidingen
op 1 januari 1985 moet
beginnen. Of dat ook
lukt is zeer de vraag.
De Leidse
'Moermanarts'
J.F.van Waning legt
uit waarom.
Enkele jaren geleden zorgde
prins Charles van Engeland
foor grote beroering bij het
Brits genootschap van artsen
het zijn opmerking dat "de
huidige medische weten
schap meer en meer schei
kunde wordt en zich steeds
jninder toelegt op genezing
in de ware zin van het
voord". Hij sprak deze ge
ruchtmakende woorden tij-
jlens een plechtigheid waar
pij hem het presidentschap
ran het genootschap werd
ïangeboden, hetgeen de op
merking des te harder deed
lankömen.
Charles haalde trouwens nog
lens stevig uit in zijn toespraak
joor te stellen dat "de verwaarlo-
ling van de geest één van de
beest trieste zaken van de huidi-
je medische aanpak is".
Dergelijke geluiden vallen niet
|lleen op te tekenen uit de mond
fan de Engelse kroonprins. In de
{latuurgeneeskunde is men er al
feruime tijd van overtuigd dat
Ie officiële medische weten-
Ichap tekort schiet in haar gene-
jingsmethoden en benadering
fan patiënten.
Landelijk bekend is de zoge
naamde Moerman-therapie, ge-
poemd naar de Vlaardingse arts
boerman die al tientallen jaren
Jen afwijkende behandelingsme-
hode toepast op patiënten die
lijden aan kanker. Moerman is er
lltijd van overtuigd geweest dat
Se oorzaak van kanker moet wor-
(len gezocht in problemen rond
Se stofwisseling. Die problemen
pakt hij aan met een uitgekiend
Sieet van uiterst gezonde voe
dingsstoffen.
Hoewel vanuit de reguliere
medische hoek zijn methode
veelal hoon en felle kritiek heeft
ontmoet, zochten in de loop der
(aren steeds meer kankerpatiën
ten hun heil bij Moerman die
soms verbluffende resultaten
boekte.
Om een einde te maken aan het
gekrakeel rond de omstreden
Moerman-therapie besloot de
Tweede Kamer vijf jaar geleden
via het aannemen van een motie-
Borgman om een onderzoek naar
de zin en waarde van de bewuste
therapie in te stellen. Dat onder
zoek moet na allerlei voorberei
dingen op 1 januari 1985 begin
nen, maar het is zeer de vraag of
het lukt.
Open geest
Bij een vijftal zogenaamde
Moermanartsen dat wel wil mee
werken aan het onderzoek, on
der wie Leidenaar J.F. van Wa
ning, bestaat op het ogenblik een
sterke neiging om voortijdig af te
haken. Hun voornaamste grief
betreft de vervolging door de
Medische Tuchtraad van enige
niet aan het onderzoek meewer
kende collega's. Volgens de
Tuchtraad, bestaande uit regulie
re medici, zouden de vervolgde
artsen hun patiënten de juiste
therapie onthouden.
Van Waning:"Voor het onder
zoek is een open geest nodig. Als
er tegelijk met het onderzoek
collega's worden aangepakt, dan
is er sprake van een bevooroor
deelde houding. Terwijl het on
derzoek gegevens moet opleve
ren over de waarde van de Moer
man-therapie, gaat men er in
'sommige kringen al bij voorbaat
van uit dat de therapie niet
deugt. Daar heb ik genoeg van".
Van Waning is daarnaast ook
allerminst gelukkig met het on
derzoeksprotocol dat de afgelo
pen jaren is opgesteld. In dat
protocol staat beschreven wat er
onderzocht gaat worden en on
der welke voorwaarden dat moet
gebeuren. Een commissie, be
staande uit reguliere en alterna
tieve artsen plus een vertegen
woordiger van het Koningin Wil-
helmina Fonds (KWF) dat subsi
die verleent, moet toezicht uitoe
fenen.
Van Waning:"Het onderzoek
zou zich op beantwoording van
twee vragen moeten richten.
Enerzijds de vraag: wordt de tu
mor kleiner? Anderzijds de
vraag: hoe voelt de patiënt zich?
De Leidse natuurgeneeskundige Van Waning: "Het is ongelooflijk hoe
mensen opknappen van gezonde voeding". (Foto Holvast)
Het KWF wil alleen subsidie ver
lenen voor het eerste punt, ter
wijl het de Moermanartsen nu
juist om het tweede punt gaat.
Het welzijnsaspect van de pa
tiënt is namelijk kenmerkend
voor de werkwijze in de natuur
geneeskunde".
De opstelling van sommige
commissieleden boezemt Van
Waning weinig vertrouwen in.
Hij komt terug op het ontbreken
van 'een open geest' en citeert in
dat verband uit een publikatie
van één van de leden die schrijft
dat het noemen van psychologi
sche factoren als voedingsbo
dem voor kanker tot de categorie
bakerpraatjes moet worden gere
kend.
door Bert Paauw
Emoties
Moerman-therapie kan als een
vorm van natuurgeneeskunde
worden beschouwd) kunnen
psychologische factoren - liever
spreekt men van emoties - in
combinatie met een slechte voe
ding wel degelijk kanker veroor
zaken. Van Waning is daar even
eens rotsvast van overtuigd. Hij
somt een aantal ervaringen op
met patiënten die ernstige emo
tionele inzinkingen vertoonden.
Van Waning:"De vraag hoe de
patiënt zich voelt acht ik belang
rijker dan de tumor. Iemands
weerstand hangt samen met zijn
geesteshouding. Het werken aan
weerstand door verandering van
de geesteshouding plus een an
dere voeding kunnen iemand
helpen. Het heeft allemaal te ma
ken met behoeften, behoeften
aan koolhydraten, aan vitami
nen, maar ook aan een compli
mentje en vooral aan een doel in
het leven".
Van Waning maakt deel uit van
de Club van Moermanartsen (dat
zijn er ongeveer dertig), die re
gelmatig bijeenkomt om infor
matie uit te wisselen, testresulta
ten te bespreken, dieëten samen
te stellen en om te praten over
zaken waar men zelf niet goed
uitkomt.
Artsen die de principes van
Moerman aanhangen passen
overigens niet één en dezelfde
methode toe. Van Waning: "Wan
neer alleen de Moermanmethode
zou worden toegepast, zouden
we veel van onze kennis van de
natuurgeneeskunde ongebruikt
laten. Moerman herleidt kanker
tot een voedingsprobleem. Via
een bepaald dieet grijpt hij in in
het stofwisselingsproces. Maar
ook al speelt voeding een onge
looflijke rol bij het ontstaan en
terugdringen van kanker, je mag
niet voorbijgaan aan mogelijke
andere oorzaken".
Een groot aantal artsen schrijft
een ander dieet voor dan Moer
man. Verder worden er ook alter
natieve geneesmiddelen ge
bruikt, enzympreparaten, gis-
tingsremmende stoffen (een kan
kercel krijgt energie via gisting).
Kleinzielig
Voedingsmiddelen bevatten tegenwoordig niet zelden een flinke dosis
chemicaliën, zoals onder meer blijkt uit onderzoeken van de Consumen
tenbond. Volgens natuurgeneeskundigen moet dat wel een uiterst negatie
ve invloed op de gezondheid van mensen hebben.
Hoe dan ook, de natuurgenees
kunde en met name de Moer
man-therapie ligt al tientallen ja
ren 'onder vuur' van de officiële
medische wereld. Van Waning
vindt de aanvallen vaak onheus
en van een kleinzielig kaliber.
Hij geeft een aantal voorbeelden.
"Nog altijd wordt met gretig
heid een rapport uit 1958 van de
commissie-Delprat aangehaald.
Dat is een schandelijk rapport.
Enerzijds stelt de commissie dat
men eigenlijk te weinig patiën
ten heeft kunnen onderzoeken
om een oordeel te vellen over de
Moerman-therapie, anderzijds
wordt die therapie neergesabeld.
Maar als men over te weinig ge
gevens beschikt moet men de
onderzoeksopdracht teruggeven
en geen conclusies trekken. Bo
vendien moeten anderen die
conclusies dan niet steeds als ge
zaghebbend presenteren".
"Eén van mijn collega's, dr.
Ronhaar uit Twente, kreeg on
langs een oproep om bij het
Tuchtcollege te verschijnen voor
een in 1979 door de inspectie
volksgezondheid in Overijssel
ingediende klacht over zaken die
in 1976 hebben gespeeld. Tussen
het indienen van een klacht en
de behandeling van een zaak
dient een redelijke tijd te zitten.
In de normale rechtspraak is dat
maximaal anderhalf twee jaar.
Nu krijg je de situatie dat dr.
Ronhaar zich moet gaan verdedi
gen voor behandelingen die ruim
acht jaar geleden zijn uitgevoerd.
En dan hoor je op de tv een mi
nister praten over het nut van
een snelle opeenvolging van mis
drijf en berechting".
"Een duidelijke vorm van te
genwerking is het ophouden van
alternatieve geneesmiddelen bij
de grens. Die middelen komen
meestal uit Duitsland. De ge
neeskundige inspectie maakt do
zen open en graait in de prepara
ten. De groothandel krijgt de
preparaten soms zó thuisbezorgd
dat ze nauwelijks nog bruikbaar
zijn".
Wondermiddel mmn^m
"En waarom toch al die tegen
werking? Natuurgeneeskundi
gen, antroposofen, acu-punctu-
risten, niemand doet zomaar wat.
We hebben allemaal een medicij
nenstudie als achtergrond. Zelf
heb ik ook de huisartsenoplei
ding gedaan. Iedere medicus
werkt op zijn eigen manier. En in
wezen heeft iedereen gelijk, zo
lang je je eigen methode maar
niet als zaligmakend bestem
pelt".
Volgens Van Waning leeft in
de wereld van de officiële ge
neeskunde de gedachte: als hun
methode goed wordt bevonden,
dan zijn wij fout bezig. "Dat is
waanzin. Je hebt te maken met
mensen, iedereen is anders, heeft
andere problemen, heeft een an
dere aanpak nodig. Maar in de re
guliere medische wereld blijft
men maar zoeken naar het won
dermiddel. Daar worden heel
wat proefdieren voor opgeofferd.
Ook iets om vraagtekens bij te
zetten. Kun je de resultaten van
dergelijke proeven wel van toe
passing verklaren op mensen?".
"Ik krijg ook wel patiënten die
van mij 'de alternatieve pil' ver
wachten. Ze zijn teleurgesteld
als ze merken dat ik niet over een
wonderpil beschik. Jij weet het
ook niet, zeggen ze dan. Die men
sen zoeken iemand die hèt weet.
Maar er bestaat niet één, aUes
verklarende oorzaak waar met
één wonderpil iets tegen kan
worden gedaan".
"Overigens is de denkwijze
van die mensen niet zo onbegrij
pelijk. In de officiële geneeskun
de is altijd de mentaliteit ge
weest: gaat u maar rustig naar
huis, wij knappen het wel op. Die
methode is min of meer geba
seerd op angst, de autoriteit ligt
bij een ander aan wie je je moet
overgeven".
"Om een voorbeeld te geven
van die angst. Ik kreeg onlangs
een patiënt die bij een reguliere
medicus een kuur van tien cel-
remmende injecties kreeg voor
geschreven. Na vier injecties
voelde hij zich prima. Maar hij
durfde niet te stoppen, anders
zou de internist boos worden
want die werkte volgens een
Bijlage van het Leidsch/Alphens Dagblad
Extra problemen mmm
"En nou ga ik echt niet bewe
ren dat via de natuurgeneeskun
de alle problemen kunnen wor
den opgelost. Onzin. Ik zet men
sen ook niet op tegen de regulie
re medische wereld. Patiënten
hebben het al moeilijk genoeg,
het is niet in hun belang er extra
problemen bij te krijgen. Boven
dien, ik zou bepaald niet willen
ontkennen dat er in de officiële
geneeskunde zeker ook goede
dingen gebeuren".
"De meeste patiënten gaan zo
wel naar de reguliere als naar de
alternatieve artsen. Naar de regu
liere voor de tumor, naar de alter
natieve voor hun welzijn. Er zijn
mensen die door de officiële me
dische wereld zijn opgegeven,
maar het bij ons redden. Kenne
lijk redden ze het omdat ze via
onze therapie voldoende weer
stand krijgep. Het lukt heus niet
altijd, maar ik constateer dat het
in een aantal gevallen wel lukt".
"Een goed opgezet onderzoek
naar de waarde van de Moerman-
therapie zou ik dan ook toejui
chen en de uitkomst zeker niet
vrezen. Maar het punt is: komt er
zo'n onderzoek? Men is nu bezig
na te gaan of er voldoende artsen
zijn die voldoende patiënten
kunnen leveren. Dat staat te be
zien. Het klimaat is door de eer
der genoemde aanklachten tegen
Moerman-artsen danig ver
knoeid. Wij stellen ons kwets
baar op, lopen risico's. Als dat
wordt beloond met vervolgingen
dan hoeft het natuurlijk niet
"En neem de huidige opzet.
Nog altijd staat er niks op papier
over de wijze van onderzoek naar
het welzijn van de patiënten. Nu
dreigt weer alle accent op de tu
mor te vallen. Maar gevoelens,
die horen er toch ook bij?".
vastgelegd plan waarvan de re
sultaten anders op losse schroe
ven zouden komen te staan. Die
man durfde geen baas te zijn
over zijn eigen lichaam. Hij is in
middels overleden".
"Onze benadering is dat we ie
mand vertrouwen proberen te
geven in het eigen lichaam, pro
beren geestelijke en lichamelijke
weerstand op te bouwen, de
mensen aan te moedigen tot
vechtlust. Je kunt vechten voor
je leven".
Het conflict tussen reguliere
en alternatieve geneeskundigen
is bepaald niet van de laatste tijd.
Het bestaat al duizenden jaren.
Van Waning geeft een 'lesje' ge
schiedenis ten beste. "In de regu
liere geneeskunde wordt analy
tisch gedacht. Men rafelt alles
uiteen, onderzoekt stukjes. Je
hebt overal specialisten voor.
Een leverspecialist kijkt bijvoor
beeld niet naar het hoofd. Het
analytisch denken is vooral hon
derd jaar geleden sterk opgeko
men. Met de industriële revolutie
is men technisch gaan denken.
De mens wordt beschouwd als
een machine, waarvan je een on
derdeeltje kunt vervangen als
het niet goed functioneert".
"In de alternatieve geneeskun
de wordt naar de hele constitutie
gekeken als er ergens iets niet
goed zit. Men kijkt naar het ge
heel, er wordt gezocht naar ver
banden. Dat noemt men holis
tisch denken. Hoofdpijn kan een
gevolg zijn van een beenlengte
verschil. Wat aan de ene kant ge
beurt, kan gevolgen hebben aan
de andere kant. Die twee stro
mingen, analytisch denken en
holistisch denken, hebben altijd
naast elkaar bestaan".
Behalve in de officiële genees
kunde vindt de natuurgenees
kunde ook in de farmaceutische-
en voedingsindustrie bepaald
geen medestanders in de strijd
om erkenning. Van Waning vindt
de grote invloed van genoemde
industrieën een ongezonde zaak.
"Laat ik een eenvoudig voor
beeld geven van wat er op het
ogenblik gebeurt. Tomatensoep
werd vroeger van tomaten ge
maakt, nu bestaat het voor een
groot gedeelte uit chemicaliën.
Er gaan grote hoeveelheden verf,
kleurstoffen e.d. naar de voe
dingsindustrie. Dat moet toch
consequenties hebben voor de
gezondheid. En dan praat ik
maar niet over allerlei andere
vormen van milieuvervuiling
waardoor belangrijke vitaminen
worden afgebroken. Het is elke
keer weer opmerkelijk te zien
hoe mensen opknappen als ze
gezond gaan Qten".
