Duarte spreekt
van verzoening
Verzet El Salvador argwanend
Griekenland tart
NAVO-
bondgenoten
De Slegte gunt al uw boeken
een tweede leven.
Mondale won tv-debat
Moeder-overste lichtte
Belgische schatkist op
Mafia wordt zenuwachtig: 7 doden
Leider Anglicaanse kerk
valt Britse premier aan
Kohl op handelsmissie in China
DINSDAG 9 OKTOBER 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
De opmerkelijke aanval staat in
een interview in het dagblad The
Times. De aartsbisschip verwijt
mevrouw Thatcher onder meer dat
haar politiek geleid heeft tot
„werkloosheid op ongekende
schaal, armoede, bureaucratie,
wanhoop over de toekomst van
sommige gemeenschappen en on
gelijke verdeling van lasten".
Runcie zegt dat hij het als zijn
plicht voelt zich tegen dit beleid uit
te spreken, zelfs als dit beleid leidt
tot economische groei, hogere sala
rissen en herstel van de nationale
trots. „Woede, angst, geweld en
een gevoel van onrechtvaardigheid
tasten de grondslagen van de sa
menleving aan", aldus Runcie.
Hij veroordeelt het geweld van
postende mijnwerkers, maar acht
het begrijpelijk. „In een samenle
ving waarin onrechtvaardigheid
wordt gevoeld, of in een samenle-
ADVERTENTIE
Zoals wetenschappelijke boeken, ency
clopedieën, literatuur, atlassen, oude pren
ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer,
geld voor dan u denkt /k
De Slegte is een goeie ^l\
voor uw oude boeken.
Boekhandel J. de Slegte b.v.
Breestraat 73,2311 CJ Leiden. TH 071 -12 20 07.
journalisten uit de hele wereld uit,
de ontmoeting bij te wonen.
Hij wees er op dat zijn vredes
aanbod „sociale harmonie en vei
ligheid betekent voor alle Salvado-
ranen zonder onderscheid naar po
litieke of ideologische positie".
Later zei de Salvadoraanse presi
dent op een persconferentie dat hij
„alleen" (zonder geleide van rege
ringsmilitairen) naar La Palma zou
gaan omdat hij vertrouwen heeft in
de guerrillastrijders. Hij kondigde
aan in een later stadium de volks
vertegenwoordiging in San Salva
dor een algemene amnestie te zul
len voorstellen voor politieke mis
daden.
De Salvadoriaanse guerrilla
heeft in eerste instantie positief ge
reageerd op het aanbod van presi
dent Duarte. Vooralsnog wordt er
echter getwijfeld aan de oprecht
heid van Duarte's uitnodiging.
Guerrilla-woordvoerder Salvador
Samayoa riep Duarte op om eerst
een bemiddelaar te sturen om „en
kele praktische details" te kunnen
uitwerken.
Verrassing
In El Salvador zelf hebben Duar
te's woorden voor de algemene
vergadering van de Verenigde Na
ties niet alleen grote verrassing ge
wekt, maar ook hoop en blijd
schap. Aartsbisschop Arturo Rive
ra y Damas had het over „een eer
ste, grote en belangrijke stap op
weg-naar vrede". Maar de Salvado
riaanse kerkleider, die zich in het
verleden vaak heeft uitgesproken
voor een vredesdialoog met de ge
wapende oppositie, merkte op dat
één gesprek niet voldoende zal zijn
om alle problemen te kunnen op
lossen.
Radio Venceremos, de radiozen
der van de guerrilla, verklaarde in
een eerste reactie dat de gewapen
de oppositie in principe bereid is
tot vredesonderhandelingen met
de regering. In een commentaar
werd echter in twijfel getrokken of
Duarte werkelijk bereid is tot een
dergelijke dialoog, want, zo werd
er gezegd, „de terroristische acties
van het leger nemen elke dag toe".
De op het ogenblik in Mexico
verblijvende guerrilla-leider Salva
dor Samayoa wilde geen commen
taar geven op het feit dat Duarte
alleen de commandanten van de
verschillende guerrilla-groeperin
gen die het Farabundo Marti Front
vormen heeft uitgenodigd en niet
de vertegenwoordigers van de met
de guerrilla samenwerkende poli
tieke partijen. Wel merkte hij op
dat eerst nog zal moeten blijken of
het slechts om „mooie woorden"
gaat of om een serieus aanbod tot
vredesonderhandeligen.
Vredesonderhandelingen komen
in de ogen van de guerrilla neer op
een discussie over de politieke
macht. Of Duarte daartoe bereid is
moet echter sterk worden betwij
feld. Ook voor de Verenigde Naties
had hij het slechts over de moge
lijkheid van een algemene amnes
tie en „opname" van de oppositie
„binnen het huidige democrati
sche proces".
Hoewel Reagans campagne-lei
der onmiddellijk na het debat ver
zekerde dat Reagan volgens zijn
onderzoekingen met 41 tegen 38
procent had gezegevierd, regi
streerden onafhankelijke onder
zoeken een ander beeld. Het week
blad Newsweek verklaarde Mon-
dale tot winnaar met 54 tegen 35
procent; de krant USA Today regi
streerde 39 procent voor Mondale,
34 procent voor Reagan en 14 pro
cent onbeslist; volgens de omroep-
maatschappij ABC won Mondale
met 39 tegen 38 procent.
Hoewel volgens de Republikei
nen het debat geen verschil heeft
gemaakt in de voornemens van de
kiezers zegt USA Today dat Mon
dale 5 punten is ingelopen op Rea
gan. Dit zou betekenen dat zijn
achterstand nog steeds schommelt
tussen 18 en 13 procent, afhanke
lijk van welke opiniepeilingen men
als uitgangspunt neemt.
NEW YORK (DPA/UPI/GPD) - President Duarte van El Salvador heeft gisteren de op
standelingen in zijn land opgeroepen voor een ontmoeting waar regering en oppositie
kunnen praten over een beëindiging van de burgeroorlog in het Middenamerikaanse
land.
In een toespraak tot de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties stelde hij een ontmoeting voor
met de guerrillastrijders in La Pal-
ma, in het district Chalatenango
dat onder controle staat van de op
standelingen. Als datum voor de
ontmoeting noemde hij 15 oktober.
Het is dan precies vijf jaar geleden
dat de opstand begon.
Duarte, die zei dat hij persoonlijk
garant staat voor de veiligheid van
de leiders van de guerrillabewe
ging, nodigde Vertegenwoordigers
van de rooms-katholieke kerk en
Australië
eerder naar
de stembus
CANBERRA (Rtr.) - De Australi
sche premier Bob Hawke.heeft gis
teren bekendgemaakt dat er 1 de
cember algemene verkiezingen
zullen plaatsvinden. Dat is 16
maanden eerder dan de voorge
schreven datum.
Er werd al maanden gespecu
leerd over mogelijke vervroegde
verkiezingen. Volgens waarnemers
heeft Hawke daar nu definitief toe
•besloten om profijt te kunnen trek
ken van de populariteit die zijn La-
bourpartij nog steeds heeft bij de
kiezers. Volgens de opiniepeilin
gen heeft Labour een duidelijke
voorsprong op de oppositie.
In het huidige parlement heeft
de partij een meerderheid van 25
zetels, een gevolg van de klinkende
overwinning in de algemene ver
kiezingen van maart 1983. Het par
lement in Austrahè zit drie jaar zo
dat de volgende verkiezingen nor
maal gesproken pas in maart 1986
hadden moeten worden gehouden.
Door vervroegde verkiezingen uit
te schrijven combineert Labour de
verkiezingen voor het Lagerhuis
met die van het Hogerhuis, waarin
zij in de minderheid is.
Hof heropent
zaak CIA-mijnen
DEN HAAG (ANP) - Bij het Inter
nationaal Gerechtshof in Den Haag
is gisteren een nieuwe reeks hoor
zittingen begonnen in de zaak
waarin Nicaragua in mei maatrege
len tegen de Verenigde Staten
vroeg en die ook kreeg. Aan de or
de is nu uitsluitend de technische
en juridische vraag of het Hof be
voegd is de Nicaraguaanse klacht
in behandeling te nemen.
Onder druk van de publiciteit en
van beschuldigingen van actuele
oorlogshandelingen boog het Hof
zich destijds over Nicaragua's
klacht dat Washington zich schul
dig maakt aan militaire en parami
litaire activiteit tegen het land. On
danks het feit dat het Hof de VS
heeft gelast hieraan onmiddellijk
een einde te maken, is „hel Ameri
kaanse gebruik van geweld tegen
Nicaragua sindsdien enorm toege
nomen", aldus de Nicaraguaanse
vertegenwoordiger.
Duitsland;
reeds 45
Pershings
geplaatst
WASHINGTON (AFP) - In de
Bondsrepubliek zijn zeker al 45
Pershing-2-raketten gestationeerd,
wat een snellere plaatsing betekent
dan waartoe de NAVO in het dub-
belbesluit van 1979 besloten heeft.
Dit heeft de Washington Post ge
meld, zich baserend op vertrouwe
lijke inlichtingen van medewer
kers van het Pentagon aan het
Amerikaanse Congres.
Het eerste operationele bataljon
van vier batterijen raketten - met
in totaal 36 raketten is nu aanwe
zig op de basis te Schwabisch
Gmünd, in het zuiden van de
Bondsrepubliek, aldus de Ameri
kaanse krant.
Nog eens negen Pershing-2's zijn
inmiddels in Heilbronn, in het
zuidwesten van de Bondsrepu
bliek, aangekomen, aldus de Post
die schrijft dat Westduitse en Ame
rikaanse functionarissen dit willen
bevestigen noch ontkennen.
Uit dezelfde bronnen is verno
men dat de Sowjet-Unie doorgaat
met het elke week stationeren van
één nieuwe SS-20-raket (die drie
kernkoppen heeft). Volgens de
jongste in Washington geciteerde
cijfers heeft de Sowjet-Unie nu 378
SS-20's geïnstalleerd, waarvan
twee-derde deel op West-Europa is
gericht.
NEW YORK Geraldine Ferraro en gouverneur Mario Cuomo van New
York maken een dansje in de 5the Avenue. De Democraten maakten deel
uit van de stoet, die de jaarlijkse Columbus Dag luister bijzette. (foto ap»
HASSELT (Belga) - Een rechtbank in de Belgische stad Hasselt is
gisteren begonnen met de behandeling van een fraudezaak waarin
een aantal nonnen, artsen en aannemers zich moet verantwoor
den. Het proces draait rond het Hasseltse Salvator-complex, dat
een ziekenhuis, een klooster, een bejaardentehuis en een verpleeg-
stersschool omvat.
In april 1982 kwam aan het licht dat belangrijke bedragen, in
totaal voor ruim 110 miljoen frank (6,12 miljoen gulden) door het
Salvator-klooster op het Salvator-ziekenhuis waren afgewenteld.
Door dit boekhoudkundige foefje draaiden de Belgische schatkist
en de ziekenfondsen voor de nieuwbouw van het klooster op.
Na een onderzoek bekende de moeder-overste van de Salvato-
rianessen dat de nonnen geschrokken waren van de bouwkosten,
die veel hoger waren dan men had gedacht. Men kwam eerst op
het idee de rekeningen van de aannemers in de boekhouding van
het ziekenfonds op te nemen. Toen dit niet werd opgemerkt kwam
het van kwaad tot erger. Zo werden onder meer de ontvangsten
van de interne kinderafdeling niet geboekt en zette men de kosten
van de maaltijden voor de leerling-verpleegsters op de rekening
van het ziekenhuis in plaats van op die van de school. De fraudu
leuze handelingen duurden voort tot de justitie werd ingelicht
door iemand die anoniem wenste te blijven.
De ontdekking leidde tot een justitiële actie tegen twee klooster
zusters, negen artsen, drie verplegers, drie aannemers en een se
cretaresse.
WASHINGTON (GPD) Walter
Mondale heeft zijn eerste televisie
debat met president Reagan ge
wonnen. De democratische presi
dentskandidaat oogstte lof van
commentatoren voor de manier
waarop hij de gedachtenwisseling
had beheerst, die de Democraten
thans bestempelen als het keer
punt in hun tot nu toe falende cam
pagne. Het Witte Huis gaf toe dat
Mondale had gescoord, maar dat
de uitslag bij gebrek aan een
'knock out' geen groot verschil zou
maken voor de kiezers.
Koppen rollen
in Russische
corruptiezaak
MOSKOU (DPA/Rtr.) - Twee Rus
sische onderministers van energie-
zaken zijn wegens corruptie ontsla
gen en uit de partij gezet. Dit heeft
de Russische partijkrant Prawda
gisteren meegedeeld.
De beide onderministers, Falégev
en Stanislavov, blijken betrokken
te zijn bij het corruptieschandaal
rond de energiecentrale van het Si
berische Bratsk. Zij maakten vol
gens de Prawda misbruik van hun
ambtspositie door steekpenningen
aan te nemen van leiders van het
Bratsk-project, die rekeningen ver
valsten en geld verduisterden. In
juli zijn deze leiders al veroordeeld
tot gevangenisstraffen van vijfjaar,
maar nu is bekendgemaakt dat ook
de beide onderministers een rol in
de affaire speelden.
ATHENE - Een belangrijke corri
dor voor de burgerluchtvaart, de
zogenaamde 'Groene 18', tussen
Alexandropolis in het noorden en
het eiland Rhodos in het zuiden, is
gisteren door de Griekse regering
voor twee dagen gesloten. Zij ver
klaarde de veiligheid op deze route
niet te kunnen garanderen tijdens
de huidige fase van de NAVO-oefe-
ning 'Display Determination', die
zich in dezelfde contreien afspeelt.
Een Turks militair vliegtuig zou
gisterochtend om elf uur zijn aan
getroffen op een hoogte van 22.000
voet, die is gereserveerd voor het
burgerlijk verkeer. Griekenland
beschikt nog niet over de radarin
stallaties om een en ander uit el
kaar te kunnen houden.
door
Frans van Hasselt
Aan de NAVO-oefening Display
Determination, die al vorige
maand is begonnen, wordt door
Griekenland niet deelgenomen uit
protest tegen het feit dat het Griek
se eiland Limnos in het noorden
van de Egeische Zee daarbij niét
wordt betrokken. Dat is weer een
gevolg van Turks beklag over het
feit dat de militarisering van dit ei
land in strijd zou zijn met bepalin
gen van het Verdrag van Lausanne
(1923). Volgens de Grieken is dit
verdrag, dat de Griekse en Turkse
eilanden in de buurt van de Darda-
nellen betreft, achterhaald door
het Verdrag van Montreux (1936),
dat de militarisering ervan wèl toe
staat.
De gisteren begonnen fase van
de oefening is in Athene op extra
weerstand gestuit omdat voor het
eerst Turkije het commando krijgt
over manoeuvres die een groot
deel van de Egeische Zee bestrij
ken en waarbij op grote schaal
Turkse vliegtuigen zullen worden
ingezet, met als uitgangspunt een
denkbeeldige aanval die uit het
noorden komt. Daarbij komt dat
Turkije de territoriale tien-mijlszo
ne die rondom het luchtruim van
elk eiland door Athene is uitgeroe
pen, niet erkent. Ankara gaat uit
van een zes-mijlszone zoals die
voor de scheepvaart g§ldt. De
Griekse regeringswoordèr heeft
gisteren gewaarschuwd dat elk
vliegtuig dat binnen het Griekse
territoriale luchtruim wordt aange
troffen zal worden onderschept.
De crisis valt toevallig samen
met de 72ste verjaardag van de
aansluiting van Limnos bij Grie
kenland, die maandag met extra
luister werd gevierd en op de me
dia geprojecteerd. Tevoren ressor
teerde Limnos onder het Otto
maanse Rijk. Onder-minister van
defensie Drosoyannis en vloot
voogd Pappas waren op het eiland
aanwezig.
Andropov
Een ander toeval is dat juist gis
teren Igor Andropov, de zoon van
de overleden Russische leider, is
aangekomen als nieuwe Sowjet-
ambassadeur in Athene, in wiens
aanstelling sommigen een teken
zien van grote Russische verwach
tingen aangaande nauwere aanha
ling van de Grieks-Russische be
trekkingen.
In het Westen, en speciaal in de
Verenigde Staten, wordt de zaak
geinterpreteerd als een nieuwe iso
lering van Griekenland binnen de
NAVO, die volgens links georiën
teerde Griekse dagbladen nu het
land „binnenvalt".
De betrekkingen tussen de socia
listische regering en Washington
hadden de laatste dagen verder ge
leden onder het feit dat premier
Andreas Papandreou in een recen
te rede voor de parlementsfractie
van zijn partij nog eens is terugge
komen op het neerschieten door de
Russen, vorig jaar, van de Kore
aanse Jumbo. Hij zei dat hij toen
groot gelijk had gehad, niet mee te
doen met de westerse hysterie
daarover, daar mede uit westerse
publikaties nu wel duidelijk was
gebleken dat de vlucht spionage-
doeleinden van de CIA had ge
diend.
Eveneens had de Griekse rege
ring, aldus de premier in deze rede,
juist gehandeld door zich twee jaar
geleden verre te houden van sanc
ties jegens het Polen van Jaruzels-
ki, dat trouwens later deze maand
door Papandreou - als eerste pre
mier van een NAVO-land zal
worden bezocht.
De enige opmerkelijke verzach
ting in de betrekkingen tussen
Griekenland en de NAVO (die dan
ook in de Griekse communistische
pers fel wordt aangevallen) bestaat
uit het feit dat de Griekse regering
zich bereid heeft verklaard te blij
ven meewerken aan het radar-be
veiligingssysteem van de NAVO
en daartoe vanaf volgend jaar vijf
Awacs-toestellen boven Grieken
land te laten vliegen, waarvoor ook
een basis bij Preveza in het noord
westen van het land zal worden in
geruimd. De toestellen zouden
door Grieken worden bemand.
NAPELS/BAGHERIA (AFP/UPI)
- In het zuiden van Italië zijn zon
dag en maandag zeven mensen
omgekomen bij gewelddaden
waarin de georganiseerde misdaad
de hand had.
In de omgeving van Napels eiste
zondag een confrontatie tussen
twee clans van de Napolitaanse ca-
mora, de Nuvoletta en Bardolino
die beide behoren tot de „nieuwe
familie" binnen de georganiseerde
misdaad in de Zuiditaliaanse stad,
aan vijf mensen het leven.
In Caserte, op 20 km van Napels,
vond de politie de verkoolde lijken
van drie recidivisten in een auto.
Hun moordenaars, die volgens de
Italiaanse pers gebruik maakten
van methoden die kenmerkend
zijn voor de Bardellino-clan, had
den hen met een schot in de nek
gedood en daarna de auto in brand
gestoken, waardoor de politie de
lijken niet meer kon identificeren.
In Napels werden twee bekenden
van de justitie in een rijdende auto
doodgeschoten. Deze twee behoor
den, aldus de Italiaanse kranten,
tot de Nuoveletta-clan, een Sici-
liaanse familie die sinds twee jaar
een schrikbewind oefent in Na
pels.
De Italiaanse media blijven zich
afvragen hoe nuttig de inlichtingen
zijn die „Godfather" Tommaso
Buscetta heeft gegeven, waarna de
Italiaanse en Amerikaanse autori
teiten „de grootste operatie tegen
de mafia van de eeuw" lanceerden.
Het relaas van Buscetta besloeg 15
jaar, waarin zeker 122 mafia-moor-
den zijn gepleegd. De krant „Stam
pa Sera" meent, dat „zo lang het
derde niveau, dat van de grote ba
zen van de mafia, niet ontmaskerd
wordt, de „nieuwe familie" haar
macht zal blijven uitoefenen als te
voren".
Het zesde slachtoffer viel in Sira-
cuse op Sicilië, waar twee gemas
kerde mannen iemand in een café
doodschoten.
In Bagheria heeft gisteren een
man met een pistool met geluid
demper een plaatselijke bestuurs-
functionaris doodgeschoten.
De ambtenaar werkte op het ge
meentelijk belastingkantoor in het
naburige Palermo. De politie on
derzoekt of er verband is tussen de
moord op Presentato en die op een
ex-senator die half september om
kwam in een hinderlaag buiten zijn
huis in Bagheria. De ambtenaar
had de vroegere senator zakelijke
adviezen gegeven, aldus de politie
Massale uittocht
uit droog Tsjaad
KINSHASA/PARIJS (AFP/Rtr.) -
De afgelopen weken zijn tiendui
zend Tsjadiërs naar Centraal-Afri
ka gevlucht. Naar gisteren uit be
trouwbare bron in Kinshasa is ver
nomen, vluchtten zij weg voor de
aanhoudende strijd in het zuiden
van Tsjaad.
De autoriteiten van Centraal-
Afrika willen de vluchtelingen, die
nu in het grensgebied verblijven,
overbrengen naar gebieden meer
in het binnenland om incidenten te
voorkomen, zo werd in Kinshasa
vernomen.
Frankrijk is gisteren begonnen
met het sturen van voedselhulp
naar Tsjaad. Een dc-8 van de Fran
se luchtmacht vertrok uit Parijs
met 34 ton graan en medicijnen
Frankrijk zal in totaal 300 ton
graan per vliegtuig naar Tsjaad stu
ren. Daarnaast zendt het nog 2.500
ton levensmiddelen per boot.
Tengevolge van de droogte is de
voedselsituatie in Tsjaad slecht. De
afgelopen maanden zijn duizenden
mensen omgekomen.
LONDEN - De leider van de Ang
licaanse kerk, aartsbisschop Ro
bert Runcie, heeft aan de voor
avond van het jaarcongres van de
Britse Conservatieve partij een
open aanval gelanceerd op de ma
nier waarop de regering-Thatcher
de mijnwerkersstaking behandelt,
en op haar economische beleid in
het algemeen.
door
Herik Dam.
ving waarin zaken belangrijker zijn
dan mensen verschijnt het af
schuwelijke gezwel van geweld",
zo zegt hij.
Engeland heeft leiderschap no
dig dat verenigt in plaats van ver
deelt, aldus Runcie in zijn aanval
op de regering-Thatcher. die hier
om zo opvallend is, omdat de Ang
licaanse kerk en de Conservatieve
partij traditioneel zij aan zij staan.
„De Tories in gebed", is een bij
naam van de kerk.
PEKING (DPA/Rtr.) - De West
duitse kanselier Helmut Kohl heeft
China steun toegezegd bij de ont
wikkeling en modernisering van
het land. Kohl, die een zesdaags
bezoek brengt aan de Volksrepu
bliek, voerde gisteren besprekin
gen met de Chinese leiders.
Na de eerste gesprekken met
premier Zhao Ziyang en minister
van buitenlandse zaken Wu Xue-
qian liet men zich van Westduitse
zijde hoopvol uit over verdere sa
menwerking. In een tafelrede zei
Kohl dat Bonn met China ook wil
gaan samenwerken op financieel
gebied. De in 1982 begonnen tech
nische samenwerking op ontwik-
kelings-politiek terrein zal worden
voltooid. Voor deze zaken heeft
Bonn een bedrag van ruim 50 mil
joen gulden gereserveerd dat als
krediet aan Peking zal worden ver
strekt.
Kohl verzekerde dat de Bondsre
publiek bereid is tot een vergaande
overdracht van technologie op ba
sis van wederzijds voordeel. China
beschikt over veel grondstoffen en
West-Duitsland over een hoge
technologische standaard, aldus de
kanselier.
De bewindslieden spraken ook
over vrede en veiligheid. De West
duitse bondskanselier verzekerde
China ervan dat de Bondsrepu
bliek hecht aan handhaving van
het strategisch evenwicht in Euro
pa. Zijn Chinese collega, Zhao
Ziyang, riep op tot hervatting van
de wapenonderhandelingen tussen
Moskou en Washington.
„De vrijheid en onafhankelijk
heid van een onbeschermd land is
voortdurend in gevaar, en ook de
vrede. Daarom is mijn land, samen
met de westerse alliantie, vastbe
sloten het machtsevenwicht te be
schermen. Wij hebben dat bewe
zen", aldus Kohl.
De Chines premier Hhao Ziyang leert de bondskanselier met stokjes te eten.
