Televisie toegelicht RADIO-TV MAANDAG 8 OKTOBER 1984 18.30 Engels in het basisonderwijs, les 3 AVRO 19.00 Televizier magazine, actualiteiten magazine NOS 20.00 Journaal AVRO 21.30 Codenaam: Intrepid, tv-serie in drie delen ge baseerd op ware feiten tijdens de Tweede W.O. Deel 2. Madelaine, geheimagente, wordt naar Frankrijk gestuurd om daar een zeer ge vaarlijke missie uit te voeren. Zij wordt be trapt door de Duitsers en meegenomen naar het Gestapo Hoofdkwartier. Regie: Peter Carter 23.05 Karei van de Graaf, actueel, informatief pro gramma waarin Karei de Graaf praat met mensen die in het nieuws staan of nieuws maken NOS 23.50 Journaal 23.55 Nieuws voor doven en slechthorenden 16.40 KRO's Tekenfilmfestival. Met: Precious Pupp, Tom en Jerry en Hillbilly Bears 17.00 KRO's Middag-Editie, vanuit de Brandpunt studio presenteren Aad van den Heuvel en Han van der Meer het nieuws van deze dag NOS 17.30 Journaal KRO 17.40 KRO's Middag-Editie, vervolg NOS 18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.20 Paspoort voor Joegoslaven 18.30 Sesamstraat 18.45 Jeugdjournaal 19.00 Journaal HUM. VERBOND 19.12 Kwartslag Magazine VARA de Dinsdag NOS 09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden NOS-NOT 10.00 Tel- en taalverhaal, afl. 4 10.30 Herfst herfst, afl. 2 11.00 De Romeinen in ons land, afl. 4 NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden ROF 14.00 Teleboerd: Wat ite wij NOS-NOT 14.30 Wat doe je daar?, afl. 1 RVU KRO 15.30 Holiday Eiland, Australische serie. Afl. 15. Jason en Angela liggen ondanks alle goede voornemens toch weer met elkaar in de knoop 16.15 Zeker Weten, een programma over kennis en vernuft waarbij ook de kijkers aan bod ko men. Presentatie: Nelleke Rademaker 19.55 Konsumentenman, een programma waarin Frits Bom tv-kijkers door de wereld van de bureaucratie, maatschappelijk onrecht, in formatie over produkten en warenonderzoe ken leidt 20.55 Voetbal '80, magazine met actueel nieuws uit binnen- en buitenland, wedstrijdbeelden, in terviews en commentaren 21.40 De Onderste Steen: Verlate veldpost, de klei ne oorlog van de Prinses Irenebrigade, film- reportage over het onbekende verhaal van 1296 Nederlanders die deelnamen aan de in vasie van Normandie NOS 22.30 Journaal 23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden Dinsdag NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden EO 15.30 Vrouw zijn, serie programma's waarin veel aspekten van het vrouw zijn worden belicht vanuit een niet-alledaags, bijbels perspektief 16.00 De Waltons, tv-serie. Afl.: Generatieconflict. Opa en oma Walton hebben het gevoel dat ze na al die jaren te veel zijn geworden in het Walton-gezin en besluiten weg te gaan 16.50 God is toch sterker, verhalen uit de bijbel FEDUCO 17.45 Informatica. Afl.: Werken met gegevens 18.00 Tik Tak, animatie voor de al lerkleinsten. Afl. 38. (herh.) 18.05 Merlina, Vlaamse detective serie voor de jeugd. Afl. 33: Het geweten van Ravenburg (herh.). Met o.a. Lea Luyckx, Paul Ri- cour, Jan Reusens en Mieke Bouve 18.30 Communicatie en Verkeer, vierdelige serie n.a.v. het 'Jaar van de Verkeersleefbaarheid'. Deel 3: De regels van het spel: Spoorweg 19.00 Uitzending door derden: Een programma van het Vrije Woord 19.40 Paardekoersen, mededelin gen en programma-overzicht 19.45 Journaal 20.10 Weerbericht 20.20 Videomatch. Videospelletje waarbij twee kijkers per telefoon tegen elkaar uitkomen. De win naar kan verder spelen voor een reis. Presentatie: Marleen Gordts 20.30 Verborgen vijanden (Con cealed Ennemies), vierdelige En- gelse tv-serie over een veelbelo vende jonge Amerikaan die het slachtoffer wordt van het McGar- thyisme. Afl. 3: Het onderzoek (Investigation). Met Edward Herrmann, John Harkins, Peter Rigert, e.a. Er is aangetoond dat Whittacker Chambers betrokken is geweest bij homoseksuele acti viteiten, van deze informatie wordt echter geen gebruik ge maakt 21.20 Reggie, komische serie van John Bowab en Greg Antonacci. Afl. 3: Eens pa altijd pa (Once a father). Met o.a. Richard Mulli gan, Barbara Barrie en Jean Smart 21.45 Wikken en wegen, maande lijks consumentenmagazine. Presentatie: Miel Louw en Elvire Deprez. Met o.a. enquête over de manier waarop het openbaar ver voer de reizigers informatie ver strekt en Reisbijstandsverzeke- ring 22.25 Paardekoersen, Journaal en Coda: 'De kooi' van Jan van Nij- len (1884-1965) DINSDAG 14.00-16.00 Schooltelevisie 17.00 Schooltelevisie 17.55 Journaal 19.00 Jane Eyre, tv-serie naar de ro man van Charlotte Bronte. Met: Zelah Clark, Timothy Dalton e.a. Afl. 6. Mason, een oude bekende van Mr. Rochester uit West-Indie komt onaangekondigd op be zoek. Dit bezoek is niet zonder gevolgen 19.30 Tijdrover. Lieve plantjes. Presentatie: Andre Onghena 19.40 Mededelingen en program ma-overzicht 19.45 Journaal 20.10 Weerbericht 20.20 Extra Time, wekelijks sport- magazine 21.30 Toto-prognose 21.40 Voeding, serie over gezonde- en verantwoorde voeding. Afl. 2: Je hoeft niet sterk te zijn maar slim, eet meer boterhammen en aardappelen, daar wordt je sterk van. Presentatie: Jessie de Calu- (Vervolg Plein Jeu. 18.05 La por teuse de pain. Afl. 1.18.30 Jeugd journaal en Micro-defi, spelpro- gramma. 18.45 Spelprogramma) 19.05 Ce soir, regionaal program- i9™4 Toto 19.25 Consumentenrubriek 19.30 Journaal 20.00 Operation 48.81.00 20.05 Ecran-temoin: Le Toubib, Franse speelfilm uit 1979. Met in de hoofdrollen: Alain Delon, Veronique Jannot en Bernard Giraudeau. Regie: Pierre Gra- nier-Deferre. WO III is begon nen. De chirurg uit Parijs, Jean- Marie Despree heeft een medi sche post vlak bij het front. Daar ontmoet hij op een dag de mooie Harmonie. Aansl.: Discussie naar aanleiding van de film over oorlog 23.00 Journaal DINSDAG 11.30 Teletekst 14.00 Schooltelevisie 15.30 Teletekst 16.30 Onem vacatures 16.45 Schooltelevisie .17.15 Lollipop, gevarieerd kinder programma 17.50 Plein Jeu, gevarieerd kinder programma. (17.50 Rubrique ser vice. 17.55 Les invités d'Arlette) 19.00 Champs Elysées, amuse mentsprogramma van Michel Drucker met Michel Sardou, C. Nougaro, Sheila en H. Vilard. 20.20 Noires sont les Galaxies, deel 1: Een vreemde man steelt lijken. Hij is er altijd als iemand sterft, biedt zelfs geld aan om het lichaam te krijgen. Als onvrijwil lige getuige van een moord wordt een jonge arts zonder het te willen een leverancier van li chamen. Televizier Magazine Irene-brigade De zwaarste gevechten die de Irene-brigade heeft geleverd, wa ren vermoedelijk die om het plaatsje Hedel bij Den Bosch. Daar sneuvelden in het laatste oorlogsjaar twaalf Nederlandse soldaten en werden er dertig ge wond bij man tegen man-gevech ten met de Duitsers. Toen het pleit bijna beslecht was, kwam de mededeling dat het geallieerde hoofdkwartier met de Duitse bezetters een wa penstilstand overeen was geko men. Daarbij was afgesproken dat Hedel onder Duitse controle zou blijven. De Irene-brigade kreeg bevel zich terug te trek ken. Dit verslag van overbodige hel denmoed is typerend voor de ge schiedenis van de Nederlandse 21.18 Carnets de l'aventure, maga zine. 'Oztolt, l'écriture des eaux'. Vijf Franse speleologen en een biospeleoloog uit Texas ontmoe ten elkaar in de Sierra de Zongo- lica in Mexico. Hun doel is de ge heime wegen te ontdekken van een rivier die in de bergen onder de naam Rio Tonto ontspringt. 18.00 Hier und Heute 18.25 Musik Convoy. Rechtstreeks vanuit Berlijn 19.00 Die Wiesingers. Afl.: Das Doppelzimmer 19.58 Heute im Ersten 20.00 Tagesschau (ondertiteld voor doven en slechthorenden) 20.15 Magnum, Amerikaanse de tectiveserie. Met: Tom Selleck, John Hillerman, Roger E. Mos- ley e.a. Regie: Rick Kolbe. Afl.: Blackout. Nadat Magnum be wusteloos in zijn Ferrari is ge vonden, wordt hij opgenomen in het ziekenhuis waar blijkt dat hij aan geheugenverlies lijdt. Een ding weet hij zich nog wel te her inneren, namelijk dat hij op zoek was naar de lerares Joanie Green 21.00 Kontraste 22.00 Sketchup, amusementspro gramma met Beatrice Richter en Diether Krebs 22.30 Tagesthemen 23.00 Comeback, muziekfilm van Christel Buschmann. Met in de hoofdrollen: Eric Burdon, Julie Carmen en Michael Cavanaugh. Als de Amerikaanse rockster Rocco de top van zijn carrière heeft bereikt, vlucht hij weg van de commercie en gaat naar Ber lijn. Daar kent niemand hem en moet hij zijn carrière weer van de grond af aan opbouwen, zonder geld, vrouw en kind 00.45 Tagesschau DINSDAG 09.25 Sesamstraat 10.00 Heute 10.03 (ZW) Der dritte Mann 11.45 Umschau 11.55 Kontraste 12.55 Persoverzicht VREDESPRIJS - De Mexicaan se schrijver en dichter Octavio Paz is gisteren zondag in de Paulskirche in Frankfort onder scheiden met de vredesprijs van de Westduitse boekhandel, de belangrijkste culturele prijs van West-Duitsland. In de toekenningsoorkonde wordt de 70-jarige Paz geprezen als een lyricus, essayist, criticus en diplomaat voor wie 'de poëti sche en politieke moraal on scheidbaar zijn'. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van ruim 25.000 gulden. Paz is de tweede kritische la- tijnsamerikaanse denker die de Westduitse vredesprijs krijgt. Vier jaar geleden viel Ernesto Cardenal die eer te beurt. ACTEUR OVERLEDEN - Leo nard Rossiter, één van de bekend ste blijspelacteurs op toneel en te levisie in Groot-Brittannië, is vrij dagavond in een Londens zieken huis vrij plotseling overleden. De 57-jarige apteur was kort te voren tijdens de opvoering van een stuk onwel geworden en in elkaar gezakt. 13.00 Heute 13.15 Teletekstoverzicht 15.40 Teletekstoverzicht 16.00 Tagesschau 16.10 Die zerteilte Zeit: Maren Kroymann, Entertainerin, film portret. Aansl.: Spass am Din- stag. Vandaag met: 16.55 (ZW) Klamottenkiste: Harald Lloyd in die lieben Nachbarn 17.10 Da schau her, een kinderpro gramma 17.40 Kleine Geschichten aus dem Zoo, kinderprogramma over de dieren in de dierentuin. Van daag: Nachttierhaus 17.50 Tagesschau 18.20 SOKO 5113, vervolg 18.57 Programma-overzicht 19.00 Heute 19.30 Reportage am Montag. Wir gründen unsere eigene Firma. Reportage over werkgevers en werknemers 20.15 (ZW) Eddie Constantine: Ed die krault nur kesse Katzen (Les femmes d'abord), Franse speel film uit 1962. Met: Eddie Con stantine, Christiane Minazzoli, Bernadette Lafonte.a. Regie: Ra- oul Andre. 21.45 Heute-Journal 22.05 Die Welt des James Joyce, filmreportage van Sean O'Mord- ha 23.25 Heimatkunde, film in 4 epi sodes. 1. Der letzte Kongress, met Christel Brunn e.a. Regie: Michaej Kötz. 2. Lewer duad üs slav, met Jan Peters e.a. Regie: Bion Steinborn. 3. Potemkin, met Christa Winter, Heinz Wer ner Krahkamp e.a. Regie: Marian Czura. 4. Kakophrenia, met Leo Kern e.a. Regie: Rainer Winter 01.05 Heute DINSDAG 10.00 Zie Duitsland 1 13.15 Teletekst-overzicht 15.40 Teletekst-overzicht 15.57 Programma-overzicht 16.00 Heute 16.04 Die Schlümpfe (De Smur fen), tekenfilmserie. Afl.: Ihr sollt nicht fluchen! 16.15 Pfiff, sportstudio voor jonge kijkers met Monika Hirsch en Michael Sauer 17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan- dern, regionaal i Barlow en William Roach als Ken Barlow in Coronation Street, de Engelse serie die van vanavond af weer op het VARA- scherm is te zien. (Nederland 2, 19.27 uur). (foto gpdi eenheid die op 27 augustus 1941 in Engeland was opgericht en in 1944 met de geallieerden in Nor- mandië landde. In een vijftig mi nuten durende documentaire la ten Frank Diamand, Chrisje Brants en Willem Hogendoorn maandagavond bij de VARA-te- levisie die geschiedenis herle ven. Uit gesprekken met direct betrokkenen, archiefbeelden en sfeerimpressies rond de herden king van de invasie is een beeld opgebouwd'van de 'kleine oorlog van de Irene-brigade'. (Neder land 2, 21.40 uur). AVRO's actualiteitenrubriek Te levizier Magazine besteedt van avond onder meer aandacht aan het grote televisiedebat tussen de Amerikaanse president Ro nald Reagan en zijn rivaal Walter Mondale. Verder geeft de AVRO de uit komsten van een enquête van het bureau Lagendijk over ar beidstijdverkorting. Minister de Koning (Sociale Zaken) is in de studio om op het onderzoek te reageren. In deze uitzending ook een reportage over de problemen in de Eindhovense Kruiden- buurt, waar groepen bewoners anderen het leven zuur maken. Voorts aandacht voor de haute- couture-collecties van herfst en winterseizoen en een verslag van een recent congres over alcohol en reclame. (Nederland 1, 19.00 uur). Het TROS-radioprogramma op Hil versum 4, 'Een goede morgen met', wordt morgenochtend gepresen teerd door Schelto Patijn, sinds juni de nieuwe commissaris van de ko ningin in Zuid-Holland. Zijn muzi kale voorkeuren: Bruch, Brahms, Borodin en Satie. (Hilversum 4, 07.07 uur) Ruud ter Weijden (links) en Hans Kraaij: twee medewerkers 1 oekelijkse sportrubriek 'AVRO's Sportpanorama', die op maandag- iddag rechtstreeks wordt uitgezonden vanuit het American-hotel in nsterdam. (Nederland 1,15.00 uur). (foto anp> 17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd magazine 17.50 Meine name ist Hase, teken films met Bugs Bunny. Aansl.: Heute-Schlagzeilen 18.00 Sprache und Situation. Tele- kolleg II - Duits 3 18.30 Sesamstraat 19.00 Aktuelie Stunde 20.00 Tagesschau 20.15 Gesucht - Gefunden. Live vanuit Mönchengladbach- Rheydt 21.45 Landesspiegel: Unsere Kunst mag keine Museen - illega le wandbeschildering: Provoka- tie in het straatbeeld 22.15 Hilferufe. Mensen in een cri sis. Aansl.: Laatste journaal DINSDAG 09.25 Sesamstraat 17.30 Gesundheitserziehung. Afl. 6: Chronische ziekten 18.55 Harty, Russel Harty ontvangt bekende en minder bekende gas ten 19.40 Get set go!, spelprogramma met Michael Barrymore 20.10 Panorama 21.00 Journaal en weerbericht 21.25 The Monday Film: The Am sterdam Kill, Amerikaanse speelfilm uit 1977. Met: Robert Mitchum, Bradford Dillman, Ri chard Egan e.a. Regie: Robert Clouse. Een ex-narcotica-agent wordt door een voormalige colle ga teruggelokt naar zijn oude werk omdat deze hem verdenkt deel uit te maken van een inter nationaal drugsyndicaat 22.55 Film '84 23.23 Nieuwsoverzicht 23.25 Sparks, informatieve serie 23.50 Weerbericht DINSDAG 06.00 Ceefax AM, teletekst-over zicht 06.30 Breakfast Time Hilversum 1 Na 18 uur Ieder heel uur nieuws. 18.06 Tijd sein. 18.30 Waar waren we ook al weer? 18.50 De Wolkenwagen. 19.02 Ronduit Radiokrant. 20.03 De muzi kale fruitmand. 21.02 Als mensen veranderen. 21.40 Populaire orgel bespeling. 22.02 Veraf en dichtbij. NOS: 23.02 Met het oog op morgen. AVRO: 0.02 Easy listening, 2.02 AVRO's Service Station 6.02 Auto in? AVRO aan Hilversum 2 Na 18 uur KRO: (18.00 Nws. 18.20 Kerkelijk nws.) 19.00 Goal op maandag. 19.30 Man en paard. 20.00 Nws. 20.03 KRO's Operette-album. 21.30 Uit het KRO-archief. 22.30 Nws. 22.35 Uw Koninkrijk kome. 22.45 Da Ca- Hilversum 3 vende hemel. 20.02 Elpee Parade. 22.02 Candlelight. 23.02 AVRO's Swingtime Hilversum 4 Na 18 uur VARA: 20.00 Rotterdams Philhar- monisch Orkest met het Stedelijk Helmonds Concertkoor: klass. lie deren en muz. 23.45 Het zout in de pap de PSP. KL.ZENDGEMACH- TIGDEN: 18.30 Uitz. van het Neder lands Israëlitisch Kerkgenootschap. 18.45 Uitz. van de Bond Zonder Naam. NCRV: 18.50 Er staat ge schreven. NOS: 19.00 Nws voor bui tenlanders (19.00 Turks. 19.10 Ber bers. 19.20 Marokkaans-Arabisch. 19.30 Spaans.) TELEAC: 19.40 Ma rokkaanse en Berbervrouwen pro- jekt Marhaban Bienum, les 1. 20.10 Programmeren met Pascal. 20.40 Gute Reise. 21.10 Bloeddruk, hoofd pijn, voorbeelden van psychosoma tiek, les 1. 21.40 EIBO Engels in het Basisonderwijs, les. 3 DINSDAG 9 OKTOBER Hilversum 1 Voor 18 uur Ieder heel uur nws. AVRO: 7.03 Au to in? AVRO aan. (7.03 AVRO's Ra diojournaal. 7.30 Per Saldo). 8.05 AVRO's Radiojournaal. 8.15 Uit Studio en Theater. 9.03 Nederlands op AVRO-I. 10.03 Snotneus ahoy. 10.13 (ST-M) Arbeidsvitaminen. 11.03 Lord Zeepsop, radio feuilleton (1). 11.30 De AVRO DiUigence. EO: 12.03 Lunchtime magazine. 13.05 Tijdsein. 14.03 Vrouw zijn. 15.03 Voor elk wat wils. 15.45 Open huis. VPRO: 17.03 Borat, een programma gespeld B.O.R.A. accent aigu T. 17.55 Meded. (NOS) Hilversum 2 Voor 18 uur KRO: 7.00 Nws. 7.06 Het levende Woord. 7.16 Echo. (7.30 en 8.00 Nws.) 8.30 Nws. 8.33 Postbus 900. 8.45 Levenslief en levensleed. 9.30 Nws. 9.33 Man-Vrouw magazine. 10.30 Nws. 10.33 Wat heet oud. 11.30 Nws. 11.33 Met de KRO, met Anne. 12.00 Kruispunt. OVERH.VOORL.: 12.15 Uitz. v.d. landbouw. NOS: 12.25 Meded. v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws. KRO: 12.36 Echo. 13.00 Nws. 13.03 Echo-Politiek. 13.30 Nws. 13.33 Glas in lood. 14.30 Nws. 14.33 Sporen in het achterland. 15.00 KRO's Misdaadreconstructie 15.30 Nws. TROS: 15.33 TROS Nieuws Show. (15.34,16.00, 16.33 en 17.00 Aktua. 15.30 en 16.30 Nws.) 17.30 Nws. 17.36 Aktua Hilversum 3 Voor 18 uur Ieder heel uur nws. VARA: Vanaf 7.00-18.00 aktualiteiten via Dingen van de Dag. 7.03 Gesodemeurders. 9.03 In afwachting van... 11.03 Door loper. 12.03 Een spelshowprogram- Hilversum 4 Voor 18 uur TROS: 7.00 Een goede morgen met Schelto Patijn. 9.00 Continu Klas siek. 11.00 TROS Concertzaal. Rot terdams Philharmonisch Orkest met piano: klass. muziek. 12.35 TROS Concertzaal II: Opnamen van jonge Nederlandse Ensembles. 13.00 De klassieke top tien. 13.30 Primeurs van de matrijs en de con certagenda. 14.00 Belcantorium:, Klass. liederen en muz. voor bariton en pianokwartet. NCRV: 16.00 In de schaduw van de meesters: Symfo nieën en fluitconcerten van Frede- rik de Grote. 17.10 Populair klass. muziek Hilversum 5 Voor 18 uur NOS: 9.03 Nos-Sportief. 9.25 Water standen. RVU: 9.30 Allemans Ve ren. NCRV: 10.00 Onder Schooltijd. Met Hier en Nü voor de scholen - radiokwis. 10.15 Turkije, brug tus sen twee werelddelen 09.00 Under sail. Afl.: Thames sai ling barges 09.15 Conservative Party Confe rence, Brighton 10.30 Play School, kleuterpro gramma 10.50 Conservative Party Confe rence, Brighton 12.30 Journaal 12.55 Weerbericht 12.27 Financieel- en nieuwsover zicht voor doven en slechtho renden 13.00 Pebble Mill at one, geva rieerd lunchprogramrna See-Saw, kinderprogramma 14.00 Village School 14.30 Conservative Party Confe rence, Brighton 15.50 Play School, kinderprogram- 16.10 Wacky races, kinderpro gramma 16.20 Beat the Teacher, kinderpro gramma 16.35 Rentaghost, kinderprogram- 17.00 John Craven's Newsround, jeugdjournaal 17.10 Star Trek, science-fiction se rie (herh.) 17.58 Weerbericht 18.00 Kings Rhapsody, film 19.30 Trewloar's navy 20.00 To the Manor Born, comedy- serie. Met: Penelope Keith, Peter Bowles, e.a 20.30 Bootle Saddles, comedy-se- rie. Met o.a. Kenneth Cope, Anne Carroll en Debbie Arnold. Afl. 5 21.00 Kelly Monteith, tv-serie met o.a. John Baroon, Donald Gee en Enn Reitel 21.30 The British in China 22.15 Jack High 22.50 Newsnight, actualiteitenma gazine DINSDAG 09.00 Informatieve serie 09.26 Schooltelevisie 12.30 Informatieve series 13.15 Schooltelevisie 15.00 Dallas, Amerikaanse serie 15.45 Conservative Party Confe rence, Brighton 17.30 Nieuwsoverzicht met onder titeling en weerbericht 17.35 Inside Women's Magazine Zaterdag werd bekend dat de Eenhoornprijs voor literaire debu ten nog voor de eerste uitreiking is omgedoopt in Geertjan Lubberhui- zenprijs. Bovendien zal de prijs (groot 10.000 gulden en daarmee groter dan onze belangrijkste lite raire 'eindprijs', de P. C. Hooft- prijs van 8000 gulden) niet in no vember worden uitgereikt maar pas volgend jaar maart. De derde wijziging is, dat de prijs niet naar een nog ongepubliceerd debuut gaat, maar naar een debuut dat in 1984 metterdaad gepubliceerd is of door een uitgeverij voor publicatie geaccepteerd is. Zijn enthousiasme voor deze drie veranderingen loopt 1 op 3. De naamsverandering juich ik toe, De kort geleden overleden Geert c.q. Geertjan Lubberhuizen was 1. bij zonder aardig, 2. de initiatiefne mer van de prijs (en voorzitter van de Marten Toonder Stichting die de prijs betaalt), en 3. een uitgever bij wie veel belangrijke Nederlandse schrijvers debuteerden. Literaire prijzen worden trouwens bij voor keur naar personen vernoemd, denk aan de P. C. Hooftprijs, Her man Gorterprijs, Multatuliprijs, Busken Huetprijs, Constantijn Huygensprijs, Jan Campertprijs, Anna Blamanprijs, Henriëtte Ro land Holstprijs, J. Greshoffprijs. Tollensprijs, Jacobsonprijs, Marti- nus Nijhoffprijs, Aleida Schotprijs. Marianne Philipsprijs, Lucy B. en C. W. van der Hoogtprijs, Nienke van Hichtumprijs, G. H. 's-Grave- sandeprijs, Gysbert Japicxprijs en de Jenny Smelik-Kiggenprijs. Twee prijzen heb ik dan nog niet genoemd: de Reina Prinsen Geer- ligprijs een zachte dood gestorven in 1979) en de Anton Wachterprijs, niet naar een persoon maar naar een hoofdpersoon vernoemd: in Si mon Vestdijks debuut 'Terug tot Ina Damman'. De Anton Wachter prijs is een tweejaarlijkse prijs voor een gepubliceerd prozadebuut en is sinds 1977 toegekend aan Frans Kellendonk, Patrizio Cana- poni nu beter bekend onder zijn ei gen naam A. F. Th. van der Heij den), Peter Joannes Burgstedde en Tessa de Loo. Ik zat al die keren in de jury en ben dus partijdig, maar ik mag toch zeggen dat we, wat kwaliteit betreft, niet slecht ge scoord hebben. Ik betreur het dan ook dat de Anton-Wachterprijs, die steeds meer in aanzien steeg, nu uit het strijdperk gebigd wordt door de vier maal hogere Geertjan Lubber- huizenprijs, die opeens hetzelfde gaat doen: reeds gepubliceerde de buten bekronen! Dat is ook daarom zo jammer omdat Geertjan Lubberhuizen de Eenhoornprijs bedoeld had als op volger van die Reina Prinsen Geer- ligsprijs, die bestemd was voor nog ONGEPUBLICEERDE debuten, manuscripten dus die zulke be langrijke ontdekkingen hebben op geleverd als Gerard Reve ('De Avonden') en Harry Mulisch ('Ar chibald Strohalm'). Omdat twee achtereenvolgende jury's van criti ci en auteurs het niet eens konden worden over het beste, bekronings- waardige manuscript van de acht overgebleven inzendingen (op een totaal van 200), is nu voor die an dere opzet, gekozen. Die jury's heb ben hun werk natuurlijk slecht ge daan, want drie van de acht 'fina listen' hebben inmiddels een uitge ver gevonden, en één ervan, 'Ha- vinck' van Marja Brouwer, uitge geven door De Bezige Bij, heeft al alom lovende kritieken gehad. Het zijn slechte jury's die niet tot een besluit kunnen komen, waar door de prijs nu niet, zoals ge pland, op een speciale debuten- dag' gedurende een boekenweek' in de Nieuwe Kerk in november, kan worden uitgereikt. Bovendien heeft men nu voor de makkelijkste weg gekozen door eerst de uitgeve rijen als zeef te laten fungeren, - net als bij de Anton Wachterprijs dus. Maar juist de readers' van uitgeverijen zijn allerminst onfeil baar, zoals onlangs weer is aange toond met ,lronweed' van de Ame rikaanse maar niet debuterende schrijver William Kennedy. Dertien uitgeverijen, waaronder zijn eigen uitgeverij, weigerden ,Ironweed' (hij had al een aantal goed gerecenseerde maar weinig verkochte boeken op zijn naam staan). Pas na interventie van No belprijswinnaar Saul Bellow werd ,Ironweed' uitgegeven, en sinds dien is het een gigantische bestsel ler, zijn de filmrechten verkocht, en won het verschillende belangrijke prijzen waaronder de PuXitzer- prijs. De zeef van de uitgeverijen (liefst dertien stuks!) had dus niet gefunc tioneerd, nog minder dan in het ge ruchtmakende geval van Doris Les sing, en het was alleen aan het in zicht van een collega-auteur, Saul Bellow, te danken dat Jronweed' gepubliceerd werd. Nu heeft de Geertjan Lubberhuizenprijs die ju ry-zeef van critici-auteurs, anders dan in Lubberhuizens bedoeling lag, vervangen door de lang niet feilloze uitgeverszeef (ook miljoe nenbestsellers als ,Kon-Tiki' van Heyerdahl, ,Dune' van Herbert en ,Lust for Life' van Stone werden door 13 of meer uitgevers eerst ge weigerd), en dat is doodzonde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 10