Jongeren moeten 'verdriet
van de Merenwijk' oplossen
Actiecomité wil aktiekomitee
bouw school aan REDT DE VLIET
Vliet voorkomen
nee
Ontzegging rijbevoegdheid en
boete geëist tegen Leidenaar
Miljoenen nodig om flats leefbaar te maken
1984
-ZATERDAG 6 OKTOBER 1984
LEIDEN
LEIDEN - Op 15 juli 1972 werd in St. Louis,
Amerika, een achttien jaar oud flatgebouw op
geblazen. De spectaculaire beelden van die
vroegtijdige sloop zijn in de televisie-journaals
over de hele wereld te zien geweest.
Bouwtechnisch mankeerde er niet zoveel de
flats, er zat geen gif in de grond en er waren
geen plannen voor een autoweg over het ter
rein. Vandalisme, gebrek aan onderhoud, leeg
stand en een slecht woonklimaat waren de be
langrijkste oorzaken van deze afbraak.
Het geval staat intussen niet meer op zich
zelf. In Engeland zijn een aantal flatgebouwen,
op minder spectaculaire wijze, afgebroken. In
Frankrijk hebben enkele complexen renova
tiebeurten ondergaan en ook in Nederland zijn
grote problemen ontstaan waardoor flatgebou
wen ver voor hun tijd aan reconstructie of
soms zelfs aan afbraak toe zijn.
In Middelburg, bijvoorbeeld, liggen plannen
klaar om van drie flatgebouwen van elf verdie
pingen de bovenste zeven lagen af te halen.
Deze lagen zullen elders in de stad weer wor
den opgebouwd in de vorm van woningcom
plexen van drie en vier bouwlagen.
In de Amsterdamse Bijlmermeer zijn vorig
jaar de huren van 13.000 flatwoningen ver
laagd om de toenemende leegstand te kunnen
bestrijden. Een aantal complexen is, soms zeer
ingrijpend, verbeterd en er ligt nog tachtig
miljoen gulden klaar om in de komende jaren
meer flatgebouwen in de Bijlmermeer aan te
pakken.
De gemeente Leiden heeft inmiddels ook
haar probleemflats. Niet in die mate als elders,
maar, moeilijkheden zoals in de Amsterdamse
Bijlmermeer blijken ook in Leidse woning
complexen (met name in het Morskwartier en
de Merenwijk) de kop op te steken. Vandalis
me, kleine criminaliteit, een verslechterend
woonklimaat, hoge onderhouds- en beheers
kosten en dreigende leegstand bezorgen ook
de Leidse volkshuisvesters hoofdbrekens.
Tijdens een internationaal congres, deze
week op de TH in Delft, zijn ervaringen uitge
wisseld over hoe men de kans op een effectie
ve oplossing voor de problemen kan vergro
ten. In Leiden gaat men intussen de proble
men te lijf door ruim zestig flatwoningen (in
beheer bij de Leidse Woningstichting) te be
stemmen voor de huisvesting van studenten
en werkende jongeren.
Het verhaal van de Merenwijk: hoe de flats
werden verziekt en miljoenen guldens nodig
zijn om ze weer leefbaar te maken.
LEIDEN - Tweeënzestig
flats in de Leidse Meren
wijk (bouwjaar 1973) staan
sinds vorige maand figuur
lijk 'in de steigers' voor een
kleine renovatie. Kosten
van de opknapbeurt: 1,2
miljoen gulden.
door
Jan Rijsdam
Bijlmermeerachtige toestanden
zijn er de afgelopen jaren oorzaak
van geweest dat de flats van de
Leidse Woningstichting (LWS)
praktisch onverhuurbaar zijn ge
worden. Dat heeft er weer toe ge
leid dat getto-achtige situaties zijn
ontstaan: een concentratie van bui
tenlandse gezinnen, krakers, van-
dalen, hasjdealers en prostitutie.
De twee woonblokken zijn nage
noeg onleefbaar geworden.
Op het laatst bleek ongeveer de
helft van de 62 flats gekraakt of
leeg te staan en raakte het gemeen
telijke bureau huisvesting de wo
ningen aan de straatstenen niet
meer kwijt. De directeur van de di
rectie woonruimteverdeling, Van
der Valk, sprak destijds van "een
ongehoorde situatie" en van "het
verdriet van de Merenwijk".
De toestand waarin de flats thans
verkeren is bijna onbeschrijflijk.
Veel keukenblokken, kasten, was
tafels, bergingen en lichtarmatu-
ren op de galerijen zijn gesloopt.
Sommige woningen waren totaal
verwoest, vervuild en zaten vol on
gedierte. De gemeentelijke reini
gingsdienst moest er aan te pas ko
men om de flats te ontsmetten, al
vorens de aannemer er wilde in
trekken.
:r- Schaamte
ie "Ik wist niet wat ik zag toen ik er
cs voor het eerst kwam, zo vreselijk
ici was er huisgehouden", verklaart
ook ambtenaar H.W.A van Leeu-
,t( wen, van de gemeentelijke afde-
k ling renovatie. "Hoe dit in vredes
ki naam mogelijk is geweest begrijp
ik eigenlijk nog niet. Ik mag wel
zeggen dat we ons als gemeente er
een beetje voor schamen dat het
2 zover heeft kunnen komen".
21 De meeste (legale) bewoners zijn
intussen elders gehuisvest. Slechts
zeven (begane grond) woningen
blijven bewoond door bejaarden.
Verwacht wordt dat de overige
r- flats ook na de opknapbeurt moei-
Met het herstel van de Ravenhorstflats i
maakt.
aanvang ge-
(fol
lijk verhuurbaar zullen zijn aan ge
zinnen omdat een eengezinswo
ning elders in de stad (bijvoorbeeld
in de Stevenshofpolder) veelal
goedkoper is.
De flats worden om die reden, na
herstel, verhuurd aan de Stichting
Huisvesting Werkende Jongeren
en aan de Stichting Leidse Studen
tenhuisvesting. Wethouder Tesse-
laar van volkshuisvesting zegt er
voorstander van te zijn, indien het
experiment met de 62 flats in de
Ravenhorst slaagt, om in de toe
komst meer flats aan de genoemde
stichtingen te verhuren.
Renovatie
Vorige maand is een begin ge
maakt met wat gerust een beperkte
renovatie van de ruim tien jaar ou
de woningen genoemd mag wor
den. De herstelwerkzaamheden
betreffen voornamelijk het ver
nieuwen van keukens, kasten, toi
letten, wastafels en deuren en het
verrichten van behang- en schil
derwerk. Ook de voorpui van de
trappenhuizen met brievenkastjes
en een omroepinstallatie moet
worden vernieuwd.
De kosten van het opknappen
zijn nog niet helemaal te overzien
maar worden geschat op 1,2 mil
joen gulden. Dat is zo'n 19.000 gul
den per woning. Volgens gemeen
te-ambtenaar Van Leeuwen geeft
dat bedrag een iets vertekend
beeld van de werkelijke opknap-
kosten omdat ook werkzaamheden
worden uitgevoerd die tot het ge
bruikelijke onderhoud gerekend
zouden moeten worden.
Ongeveer een derde deel van de
verbeteringskosten zal worden be
taald uit de zogenaamde terug-
ploegregeling, waardoor werkloze
bouwvakkers aan het werk kun
nen met geld dat anders aan uitke
ringen zou worden betaald. Het
resterende deel van de opknapkos-
ten moet komen uit de Algemene
Bedrijfsreserve van de woning
stichting.
Drie jongeren
De 62 flats zullen hun huidige in
deling behouden. Alleen een door
geefluik tussen woonkamer en
keuken wordt dichtgemaakt. De 5-
kamerflats zijn straks geschikt
voor bewoning door drie jongeren.
Elk van hen zal één grote woon/
slaapkamer ofwel twee slaapka
mers (voorzien van een degelijk
slot) tot zijn/haar beschikking krij
gen. Keuken, doucheruimte en toi
let zijn voor gezamenlijk gebruik.
De begane-grondwoningen kun
nen kunnen worden bewoond door
(studenten)paren.
De Leidse Woningstichting blijft
formeel eigenaar van de flatwonin
gen maar draagt het beheer over
aan de Stichting Studenten Huis
vesting en de Stichting Huisves
ting Werkende Jongeren. Die zul
len voortaan de huurpenningen in
nen en aan de LWS overdragen. De
opknapkosten worden niet in de
huren doorberekend en door de ge
zamenlijke bewoning van de flats
ontstaan heel betaalbare kamerhu-
Het is de bedoeling dat de 62
flats half januari door de aannemer
worden opgeleverd. "Ze zullen dan
weer in goede staat zijn", aldus ge
meente-ambtenaar Van Leeuwen.
Volgens wethouder Tesselaar wor
den de overige Merenwijkflats
goed bewoond-en staan problemen
elders in geen verhouding tot wat
in de Ravenhorstflats is gebeurd.
Afbraak
De wethouder acht het evenwel
niet uitgesloten, gezien de dreigen
de leegstand in de nabije toekomst,
dat meer flats worden afgestoten
voor jongerenhuisvesting. Op dit
moment bestaan daarvoor geen
concrete.plannen en wil men eerst
afwachten hoe het straks in de Ra
venhorst toegaat. Van het afbreken
van flats of het verkleinen door er
een aantal woonlagen af te halen
wil Tesselaar niets weten. "We
kunnen ze nog beter voor nop ver
huren dan kapitaal te vernietigen",
aldus de wethouder.
Een flatgebouw in de Merenwijk in de steigers. Het betreft hier niet de Ravenhorst maar de Havikshorst,
onderhoudswerkzaamheden worden verricht.
LEIDEN - Er is een actiecomité
opgericht dat de bouw van de bin-
nenstadsschool aan de Vliet wil
voorkomen. Het comité noemt zich
'Redt de Vliet te Leiden' en is bezig
huis-aan-huis handtekeningen te
vergaren onder een nieuw be
zwaarschrift.
Al eerder werd een honderdtal
bezwaarschriften ingediend tegen
de voorgenomen bouw van de
school. Die werden door de ge
meenteraad afgewezen, maar deze
procedure wordt nog voortgezet
Bijeenkomst
voor diabetici
LEIDEN - De Diabetes Vereni
ging Nederland afdeling Leiden
e.o. begint het nieuwe seizoen met
een informatie-avond over neuro
pathie bij diabetes. De neuroloog
Hogenhuis uit Sittard zal dinsdag
avond iets over deze mogelijke
complicatie bij diabetes en over de
eventuele behandeling daarvan
vertellen.
Neuropathie uit zich bv. door
een prikkelend gevoel in de voeten
of plotselinge pijnscheuten in de
armen of benen. De bijeenkomst
wordt gehouden in de centrale po
likliniek (gebouw 5) van het AZL,
in de recreatiezaal op de zesde eta
ge. Aanvang acht uur.
bij de provincie en de Raad van
State. In het nieuwe bezwaar
schrift, dat zich vooral richt tegen
de vormgeving van het complex,
wordt er op gewezen dat het
schoolgebouw volledig moet pas
sen in de historische woonomge
ving van de Vliet. Het ontwerp is
volgens de bezwaarmakers even
wel "een architectonisch mon
ster". Het gevolg is, meent het co
mité "dat het cultuur-historisch
beeld van dit uliieke grachtje volle
dig uit zijn verband wordt gerukt".
De strakke, glazen gevel die de ar
chitect in gedachten heeft, wordt
door het comité volstrekt afgewe
zen: "Het is droevig dat opvulling
van de ruimte aan de Vliet door
een fantasieloze vlakke facade zou
worden vervuild, terwijl wel dege
lijk acceptabele alternatieven voor
handen zijn".
Op een pamflet heeft het actieco
mité aangegeven waar het de voor
keur aan geeft voor de bebouwing
van het voormalige Sijthoff-ter-
rein: huizen in de stijl van de wo
ningen die al aan de Vliet staan.
Het comité zegt in een toelichting
op het bezwaarschrift dat de buurt
massaal protesteert tegen het
bouwplan dat nu ter inzage ligt bij
de gemeente. De actievoerders wij
zen erop dat gezien het lage kinder
tal in de buurt er helemaal geen be
hoefte aan de school bestaat, er bo
vendien al een school in de nabij
SCHOOLT
Met dit pamflet geeft het actiecomité duidelijk aan wat zijn bedoeling i
heid is gevestigd (de Haanstra) en
dat op de beschikbare ruimte aan
de Vliet de bouw volgens de huidi
ge normen eigenlijk niet is toege
staan. "Maar dat deert de 'deskun
digen' niet".
De gemeente wil de openbare ba
sisschool aan de Vliet bouwen ter
vervanging van de huidige Lucas
van Levdenschool aan de Aal
markt. de Drie Oktoberschool aan
de Drie Oktoberstraat en de kleu
terschool de Boterbloem aan de
Rijnsburgersingel.
Spelcursus
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde. Steenstraat 1. begint
op 10 oktober een spelcursus rond
het thema dierenverhalen uit an
dere delen van de wereld. De cur
sus die acht bijeenkomsten om
vat, is bestemd voor kinderen
van tien tot en met twaalf jaar.
Voor meer informatie en opgave:
tel. 132641, toestel 119.
Verhuisd,
Het vrouwenrechtsspreekuur is
met het Leidse Volkshuis tijdelijk
meeverhuisd naar de Middelste-
gracht 5-7. Het spreekuur wordt
elke vrijdagmorgen van half tien
tot ha,lf twaalf gehouden. Vrou
wen kunnen er terecht met vra
gen over wonen, werken, uitke
ringen en huwelijksproblemen.
Praatgroep
De Stichting Interkruis Leiden
begint op 25 oktober in het ge
zondheidscentrum aan de Bern-
hardkade 36 een praatgroep voor
ouders van zuigelingen in de leef
tijd van nul tot negen maanden.
Tijdens de ochtenden die worden
begeleid door een wijkverpleeg
kundige en een opvoedingsvoor
lichtster komen onderwerpen als
voeding, slapen en verwennen
aan de orde. Voor meer informa
tie en inschrijving: tel. 121753
134604. Opgave is ook mogelijk
tijdens de uren dat het consulta-
tieburo geopend is in het gezond
heidscentrum.
Lezen en schrijven
In het Leidse Volkshuis wordt
begonnen met groepen voor man
nen en vrouwen die niet of slecht
kunnen lezen en schrijven. Er
waren al speciale groepen voor
vrouwen, maar nu kunnen man
nen en vrouwen terecht op de
dinsdagavond. Tijdelijk worden
de groepen gehouden in het pand
aan de Middelstegracht 5-7 in
verband met de verbouwing van
het Leidse Volkshuis. Voor meer
informatie: 149180. Langskomen
mag ook.
Met auto te water: vriendin verdronken
DEN HAAG LEIDEN - Een boete
van 1500 gulden en twee jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid is
gistermorgen voor de Haagse
rechtbank geëist tegen een 23-jari-
ge Leidenaar die vorig jaar oktober
met zijn auto te water is geraakt
waarbij zijn vriendin is verdron
ken. Het meisje verdronk in de
Haagse Laakhaven waar de Leide
naar, vermoeid en met wat drank
op, met zijn auto ingereden was
De officier van justitie vond dat
nem nierdoor dood door schuld
ten laste kon worden gelegd. De
enige reden waarom hij geen cel
straf eiste was het feit dat de dood
door schuld in elk geval niet met
opzet was gebeurd. Maar de man
had volgens hem moeten weten
dat hij te moe was om nog goed een
auto te kunnen besturen.
De raadsman van de Leidenaar
weersprak de beschuldiging dat
deze te hard, zestig km per uur. zou
hebben gereden of niet had ge
remd toen hij plotseling het water
voor zich zag. „Agenten die het on
geluk hebben zien gebeuren, heb
ben nooit verklaard dat de man te
hard zou hebben gereden en bo
vendien wijzen remsporen uit dat
hij wel degelijk heeft geremd", zo
zei hij. Hij wees er bovendien op
dat het verkeersbord was bescha
digd dat de Leidenaar duidelijk
had moeten maken dat hij een
doodlopende straat inreed en dat
de buurt hem onbekend was.
De rechtbank doet 19 oktober
uitspraak.
