Marnix Gij sen: omstreden schrijver
Junichi Hirokami overduidelijke winnaar
Herbert
von Karajan
leidt zijn
orkest weer
Machteloze acteurs
in Racines Bérénice
'Kwelling' perfecte compositie
Gitarist Ronald Abrams topje van ijsberg
MAANDAG 1 OKTOBER 1984
PAGINA 11
Op 84-jarige leeftijd overleden
ANTWERPEN (GPD) Marnix Gijsen, pseudoniem voor
Jan-Albert Goris, is zaterdag op 84-jarige leeftijd overle
den. De Belgische dichter en prozaschrijver, die het hoog
tepunt van zijn literaire carrière beleefde in 1974, toen hij
werd onderscheiden met de Prijs der Nederlandse Lette
ren, is om diverse redenen een omstreden auteur geweest.
Kirill Kondrashin dirigentenconcours
Door sommige professionele
schrijvers werd hij niet als vol
waardig auteur gezien omdat zijn
hoofdberoep dat van ambtenaar
was; door anderen werd de Ant
werpenaar verweten dat hij wèl het
gebruik van de zuivere taal propa
geerde, maar zelf nogal eens steken
liet vallen.
Omstreden was hij zeker in zijn
eigen Vlaanderen, althans na het
verschijnen van 'Het boek van Joa
chim van Babyion' en 'Telemachus
in het dorp' (in 1947 en 1948), waar
in Marnix Gijsen op onverbloemde
wijze afrekende met de roomse
kerk, hetgeen hem uiteraard door
de rooms-katholieke-clerus niet in
dank werd afgenomen. Het getuig
de intussen wel van moed om zó
duidelijk zijn in het ook toen nog
volledig door de katholieke kerk
beheerste België.
Tragisch intussen is het feit dat
er de laatste maanden bij uitgeverij
Meulenhoff hard gewerkt is aan
een jubileumuitgave van het werk
van Marnix Gijsen in verband met
zijn 85ste veijaardag. Gijsen zou op
20 oktober 85 geworden zijn. Op
uitkomen staat (ook bij Meulen
hoff) een verhalenbundel, 'Het
boek van Kalina', waarmee Gijsen
een langdurig literair stilzwijgen
doorbrak. Hij heeft het uitbrengen
van 'Het boek van Kalina' dus zelf
niet meer meegemaakt.
Marnix Gijsen heeft een merk
waardige loopbaan gehad. Hij de
buteerde in 1920 als dichter met
'Loflitanie van St.-Franciscus'. Hij
studeerde af in de historische we
tenschappen, werd in 1929 hoogle
raar in de economische geschiede
nis in Leuven, terwijl hij al kabi
netschef van de burgemeester van
Antwerpen was. Van 1932 tot 1937
trad hij op als kabinetschef van de
minister van economische zaken.
Hij werd commissaris-generaal
van het toerisme en tijdens de oor
log commissaris van voorlichting
in de Verenigde Staten. In 1959
bracht hij het tot gevolmachtigd
minister.
In de jaren voor en tijdens de
oorlog schreef hij een aantal essays
(zowel over Vlaanderen als over de
VS), poëziekritieken, reisverhalen,
stelde een bloemlezing samen:
'Breviarium der Vlaamse lyriek',
waarvan in 1979 nog de vijfde ge
wijzigde druk verscheen, en com
poneerde een literair-historisch
overzicht: 'De literatuur in Zuid-
Nederland sedert 1830'.
Echt grote bekendheid kreeg
Marnix Gijsen in 1947, toen hij als
romancier debuteerde met 'Het
boek van Joachim van Babyion'.
Het was een uitstekend debuut,
daar is iedereen het wel over eens.
De hoofdpersoon Joachim (in we
zen Gijsen zelf) rekent af met ge
loof, met de schoonheid, met de
moraal. Het is een huwelijksdrama
vol zelfkwelling, geënt op een bij
bels gegeven, de historie van de
kuize Suzanna, maar vol toespelin
gen op de toen hedendaagse mis
standen. Een van de grote kritikas-
ters van het werk van Marnix Gij
sen, Maarten 't Hart, oordeelt 'Joa
chim' als een goede uitschieter,
maar vindt „dat er daarna een ge
stage vermindering van kwaliteit
waarneembaar is".
door
Hans Rombouts
De Belgische moralist, die ook
bekendheid kreeg door 'De vlees
potten van Egypte' en 'Klaaglied
om Agnes', staat als novelleschrij
ver hoger aangeschreven dan als
romancier. Daar zijn de bundels
'Mijn vriend de moordenaar' en
'De Diaspora' goede voorbeelden
van. Zijn Nederlands was bij de
aanbieding van zijn werk aan de
uitgevers niet altijd even vlekke
loos, wil men Sontrop geloven, die
aan 't Hart eens vertelde dat ma
nuscripten die bij Meulenhoff wer
den ingeleverd „in liederlijke
kromtaal" werden geschreven, om
dat Gijsen in feite Franstalig was.
In elk geval was Gijsen ook En
gelstalig. Hij publiceerde - mede
als gevolg van zijn langdurig ver
blijf in de Verenigde Staten veel
in het Engels, zoals 'Belgium in
AMSTERDAM (GPD) - De Japan
ner Jun'ichi Hirokami is winnaar
geworden vna het eerste Kirill
Kondrashin Concours. In totaal
197 kandidaten meldden zich aan
voor deze wedstrijd voor jonge di
rigenten, zoals dat werd georgani
seerd door de Kirill Kondrashin
Stichting in samenwerking met de
NOS. Zesenzeventig kandidaten
lieten het afweten door niet aan de
start te verschijnen; honderdee
nentwintig kandidaten onderwier
pen zich dus aan de voorselectie.
Eenentwintig van hen werden toe
gelaten tot de eerste ronde, terwijl
acht aankomende dirigenten de
tweede ronde wisten te bereiken.
Tot de finale werden drie dirigen
ten toegelaten: twee Japanners en
een Chinees. Zij mochten hun
krachten meten in het Amsterdam
se Concertgebouw in samenwer
king met het Radio Filharmonisch
Orkest. Ieder van hen kreeg een
volledig concert toegewezen, res
pectievelijk op vrijdag, zaterdag en
zondag. Het laatste concert werd
de apotheose van het Kirill Kon
drashin Concours, hoewel de volg
orde bij loting werd vastgesteld.
Het was de Japanner Jun'ichi Hi
rokami (26) die als overduidelijke
winnaar uit de bus kwam. Bernard
Haitink voorzitter van de jury -
verwoordde het als volgt: bent
een volledige dirigent met een fas
cinerende toekomst".
door
Jacques de Heij
Op vrijdag trad de Chinees Mu-
hai Tang (35) als eerste finalist aan.
Hij zorgde voor een kleurrijke ver
tolking van de ouverture „De ge
temde feeks" van Johan Wagenaar,
om vervolgens definitief de mist in
te gaan. Dat begon met de begelei
ding van het derde pianoconcert
WEST-BERLIJN (DPA/AP) - Het
filharmonisch orkest van West-
Berlijn en zijn dirigent Herbert
von Karajan hebben zaterdag
voor het eerst in vele maanden
weer een gezamenlijk concert ge
geven. Het publiek was enthou
siast.
Kort voor het begin van het con
cert hadden het orkest en de Oos
tenrijkse chef-dirigent een ak
koord bereikt in het twintig
maanden durende conflict. Daar
in zeggen ze dat „men op kame
raadschappelijke basis een nieuw
creatief begin wil maken". Men
kwam verder overeen dat Von Ka
rajan en de gekozen vertegen
woordigers van het orkest moge
lijke problemen voortaan „con
structief en op het juiste moment"
zullen bespreken.
Toen de 76-jarige chef-dirigent
het podium besteeg, klonk hier en
daar in de zaal boegeroep. Maar
na het concert, dat Von Karajan
zichtbaar afmatte had, kende het
enthousiasme nauwelijks gren
zen: meer dan 15 minuten open
doekjes voor Von Karajan en de
Berlijnse Filharmoniker.
De dirigent en het orkest zijn
het ook eens geworden over de
aanpak van proefspelers, de kern
van het conflict sinds Von Kara-
van Beethoven. De lange introduc
tie van dat concert vormde onder
zijn leiding het summum van ver
veling en toen de pianist Martijn
van den Hoek ging participeren,
was het hek definitief van de dam.
De prestaties van deze solist waren
dermate beneden peil, dat gespro
ken kan worden over ergerlijke
schending van de muzikale rech
ten van de mens. De representant
van de Chinese Volksrepubliek
had verder Mozarts Jupiter-symfo-
nie op het programma genomen,
zonder feitelijk aan Mozart toe te
zijn.
Op zaterdag mochten wij kennis
maken met de Japanner Hiroyuki
Odano (26). Hij zorgde voor een
matige vertolking van de ouvertu
re „De vogels" van Diepenbrock.
Om zich vervolgens als begeleider
te manifesteren in het pianocon
cert van Schuman met als solist
Ronald Brautigam. Het werd hem
jan „zijn" klarinettiste Sabine
Meyer bij het orkest haalde. Als
de Oostenrijkse dirigent niet aan
wezig is bij het proefoptreden van
een nieuwe musicus, is het oor
deel van het orkest beslissend. In
zo'n geval heeft geen tweede
proefoptreden plaats.
In de toekomst zal de Berliner
Philharmoniker even vaak als in
het verleden optreden in de
Bondsrepubliek en buitenlandse
tournees ondernemen. Als Von
Karajan verhinderd is, leidt een
andere dirigent het orkest. Tot nu
toe was dit niet mogelijk.
De eerstvolgende buitenlandse
tournee brengt het Westberlijnse
orkest in oktober naar Japan en
Zuid-Korea, met Von Karajan als
dirigent.
gemakkelijk gemaakt, want de
rotsvaste vertolking van de betrok
ken pianist liet weinig of geen
ruimte voor ontsporingen. Odano
besloot zijn programma met de
tweede symfonie van Brahms op
een bepaald niet onverdienstelijke
manier.
Ja, en toen kwam op zondagmid
dag Jun'ichi Hirokami aan het
woord en van meet af aan was dui
delijk dat hij de winnaar zou wor
den van het eerste Kirill Kondras
hin Concours. In de eerste plaats
viel zijn boeiende vertolking van
Beethovens achtste symfonie op,
ook al ging hij zich in het tweede
deel aan ritmische extravaganties
te buiten. Als begeleider bleek hij
bijzonder adrem, zulks getuige zijn
participatie in Introductie en ron
do capriccioso voor viool en orkest
van Saint-Saëns. De violiste Theo
dora Garaets zorgde overigens
voor een knap stukje violistiek.
Herbert von Karajan. (foto ap>
Het feitelijke wonder geschiedde
echter in „Till Eulenspiegel" van
Richard Strauss. Toen werden we
geconfronteerd met de klanktove
naar bij uitstek, maar ook met een
jongeman die in staat bleek clima
xen naar believen op en af te bou
wen zonder zich ergens te over
schreeuwen. Met andere woorden:
Jun'ichi Hirokami had een ijzeren
greep op de materie en het Radio
Filharmonisch Orket honoreerde
elk van zijn gestes.
Kortom, een duidelijke winnaar.
Als de voortekenen net bedriegen
zullen wij nog veel van deze grote
kleine man (maximaal 1.50 meter)
horen. Vooralsnog komt hij in aan
merking voor in totaal veertien ge
honoreerde concerten, waarvan
vijf in Nederland en negen in het
buitenland. Dat was namelijk de
prijs die aan de winnaar van het
eerste Kirill Kondrashin Concours
in uitzicht werd gesteld.
Regisseur Woudstra denkt te diep
Publiekstheater met 'Bérénice' van
Jean Racine. Vertaling: Laurens
Spoor. Voornaamste rollen: Johan
Leysen, Marjon Brandsma, Edwin
AMSTERDAM - 'Bérénice' is de
eerste voorstelling van dit nieu
we seizoen van het Publieksthea
ter en ook de eerste van Karst
Woudstra als nieuwe regisseur
en artistiek leider van dit gezel
schap. Het applaus na afloop
miste enthousiasme, maar duur
de net lang genoeg om de spelers
toch nog driemaal terug te laten
komen. Vele toeschouwers
maakten daarvan echter gebruik
om onder dekking van de eerste
rijen de zaal zo snel mogelijk te
verlaten.
De Fransman Jean Racine
schreef 'Bérénice' in 1670. Zijn
toneelstukken vormden samen
met die van Corneille en Molière
de basis voor een systeem van re
gels voor inhoud, stijl en compo
sitie van het drama dat als het
Frans-classicisme bekend is ko
men te staan: een kernachtige
anekdote, spelend op één plaats
en in één etmaal, gebaseerd op
een noodlottig conflict tussen
hooggeplaatste personen, die ge
dwongen worden een keuze te
maken tussen hun liefde of hun
plicht, eer of verstand. In 'Béré
nice' is het de Romein Titus die
moet kiezen tussen zijn liefde
Hoog peil tijdens
finale Jazzpodium
AMSTERDAM (GPD) - Het uit
Amsterdam afkomstige Hans
Bos Kwartet heeft afgelopen
weekeinde de Meervaart/VPRO-
prijs gekregen op het Jazzpo
dium. Het amateurconcours, dat
een vast onderdeel uitmaakt van
het NOS-Jazzfestival, bewoog
zich dit jaar op een zeer hoog
peil, aldus de jury. Die kende de
solistenprijs van 1000 gulden toe
aan de trombonist Frans van
Luin (lid Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest) uit Krimpen aan de
Lek, die in het quintet van de
Haarlemse pianist Frans van
Tongeren speelt.
Behalve de groepen van Hans
Bos en Frans van Tongeren haal
den het Jelle Oortman Gerlings
Kwartet (Amsterdam-Den Haag-
Hoorn), de Big Band Windkracht
13 (Rotterdam) en het P.T.J.
Haex Trio (Nijmegen-Zevenaar)
de finale van dit Jazzpodium. Op
maandag 8 oktober zal de VARA-
radio via Hilversum 4 van 17 tot
18 uur fragmenten uitzenden van
de finale van dit amateurcon
cours.
voor de door hem gevangen ge
nomen koningin van Palestina
Bérénice en zijn plicht als aan
staande keizer van Rome, aan
wie het verboden is te trouwen
met een buitenlandse. Hij biedt
haar zijn vriend en strijdmakker
Antiochus aan, die in het geheim
verliefd op haar is, maar zij ver
tikt het met deze troostprijs te
worden afgescheept. Alle drie
dreigen ze vervolgens met zelf
moord, maar op aanraden van
Bérénice besluit ieder uiteinde
lijk het smartelijke leven voort te
zetten.
In moderne ensceneringen van
dergelijke streng gereguleerde
stukken wordt vaak geprobeerd
deze classicistische elementen te
verdoezelen of zelfs te negeren,
het verhaal "van alle tijden" te
maken en het conflict psycholo-
gisch-realistisch neer te zetten.
Woudstra lijkt nu juist dat classi
cisme zichtbaar te hebben willen
maken. De vertaling van Lau
rens Spoor is net als het origineel
in verzen en op rijm, de bewegin
gen zijn tot een minimum be
perkt en de vertrouwelingen, be
doeld om de monologen van de
hoofdpersonen tot quasi-dialo-
gen te maken, fungeren enkel als
praatpaal.
Deze in elk geval consequente
keuze van Woudstra zou tot een
wellicht wat onwerkelijke maar
krachtige schoonheid hebben
kunnen leiden, maar is helaas ge
doemd vanaf het begin slechts
een onderdrukt gelach te veroor
zaken over zoveel oubolligheid.
Declamatie, oneindig voortkab
belende uiteenzettingen en
machteloos gefriemel van han
den en gezichtsdelen roepen me
delijden op met de acteurs. Zo
werden bij mij vroeger op de
middelbare school stukken Ho
merus in het Grieks opgevoerd.
Dit kan Woudstra's bedoeling
niet zijn geweest. Maar wat dan
wel? Het antwoord daarop ligt
waarschijnlijk verborgen in de
aankleding. Het toneel is breed
en ondiep. Het wordt begrensd
door monumentale wanden en
pilaren, zwart met dofgouden or
namenten. Een spiegelende dub
bele deur verdeelt de achter
wand in twee helften: de ene ge
sierd met een natuurmotief (een
olijfboom?) is Bérénice's kant,
de andere met adelaar en lauwer
krans is die van Titus. Antiochus
komt steeds binnen door de dub
bele deur.
De Romeinen, Titus en zijn
vertrouweling Plautinus, dragen
onder hun zware mantels militai
re gala-uniformen die onmiddel
lijk de associatie oproepen met
Bismarck of andere generaals
van het keizerlijke Duitsland van
vóór de Eerste Wereldoorlog. De
verstoting van de koningin van
Eén van Heijermans Falklandjes bij Baal
Palestina, het bijbelse land der
Joden, door een Pruisische kei
zer krijgt hiermee een sinistere
bijbetekenis. De liefde tussen Ti
tus en Bérénice sterft, maar zij
blijven beiden leven: ze zullen el
kaar later nogmaals tegenko
men.
Woudstra was Nederlands eer
ste echte produktiedramaturg.
Hij heeft als dramaturg altijd ge
wezen op de plicht zowel bij ac
teurs, regisseurs als toeschou
wers historisch bewustzijn op te
wekken. "Er wordt teveel ge
speeld en te weinig nagedacht"
heeft hij eens gezegd. Ik ben
bang dat Woudstra weer heel
veel en goed heeft nagedacht
over deze produktie, maar is ver
geten dat er ook gespeeld moet
worden, dat het uiteindelijk de
acteur en niet de gedachte is die
de communicatie tot stand moet
brengen.
MARC VAN DER VELDEN
'Kwelling' van Herman Heijermans,
een Baal-co Produktie. Spelers:
Hans Dagelet en Pierre Bokma; pia
niste: Marjes Benoist; regie: Mark
Timmer; muziek: Maurice Horst
huis; decor en kostuums: Jeroen
Henneman. Gezien in Frascati, 29
september, Arasterdam. Op 16 en 17
november in het LAK-theater.
AMSTERDAM In de veelge
prezen voorstelling uit het vorige
seizoen 'De nacht, de moeder
van de dag' speelden Hans Dage
let en Pierre Bokma de broers
Georg en David die samen met
hun moeder een wanhopig ge
vecht leveren met hun aan de
drank verslaafde vader. De twee
eenzelvige broers komen slechts
even wat dichter bij elkaar als ze
getweeën op de saxofoon een be
kende jazz-hit spelen: en onver
wacht teder moment en een
hoogtepunt uit de voorstelling.
Dagelet en Bokma hebben hun
samenwerking voortgezet en
spelen nu 'Kwelling', een zeer
korte toneeltekst en één van de
'Falklandjes' die Heijermans in
de beginjaren van deze eeuw
schreef voor het Algemeen Han
delsblad.
Een man en een vrouw zitten
in "een in fel zonlicht glanzende
serre". De man is door een onge
luk blind geworden, de vrouw
zorgt voor hem. Zij vermoedt dat
hij vóór zijn ongeluk iets heeft
gehad met haar beste vriendin.
Deze is een half jaar geleden
plotseling op reis gegaan en
heeft sindsdien niets meer van
Marjes Benoist, Pierre Bokma en
Baal.
zich laten horen. Maar de vrouw
wordt gekweld door het idee dat
de gedachten van de man nog
steeds volledig in beslag worden
genomen door die vriendin. Zij
dwingt hem zich daarover uit te
spreken, waarop hij min of meer
bekent en bezweert dat hij nu
nog slechts haar voor ogen zal
zien. De kwelling is daarmee na
tuurlijk niet verdwenen, maar
slechts een nieuwe fase inge
gaan.
Leids Blues Jump Festival een succes
Het Blues Jump Festival, de Eer
ste Muziekinvasie van Leiden. Op
zaterdag 29 september in de Stads
gehoorzaal. Met: Tilt Team, One
Night Blues Stand, Scapa Flow, Ma
gie Frankie The Blues Disease,
LEIDEN - De zaallichten waren
al een tijdje aan, de klok stond op
kwart voor zes (zomertijd) en een
kleine groep volhouders bleef
gefascineerd kijken naar het ex
travagante fenomeen Ronald
Abrams. De lange, in Chicago
opgegroeide Jamaicaan kwam
nog één keer met zijn formidabe
le Ice Cold Roots Music Band
(met onder meer ex-Johnny Gui
tar Watson en T-Bone Walker
bassist Steve Neals) terug om
met een diepe buiging zijn en
thousiaste gehoor te bedanken.
Het zou andersom moeten zijn,
het publiek zou diep door de
knieën moeten gaan voor de in
een witte smoking gehulde muzi
kale goochelaar. Wat de inne
mende persoonlijkheid Abrams
uit zijn zwarte hoge hoed tovert,
kent zijn weerga niet. Razend
snel spelend, energiek en volle
dig opgaand in zijn technisch
volmaakte soli is hij een lust voor
het oog en één van de meest op
windende live-acts van dit mo
ment.
Een mengsel van roots, rock
reggae schotelde hij het uitge
dunde gezelschap nachtbrakers
voor. Als enige van de optreden
de groepen kon showman
Abrams het zich zaterdagnacht
permitteren een 'verboden'
bluesklassieker als 'Sweet Home
Chicago' uit te voeren. En hóe!
Als de met dreadlocks getooide
reïncarnatie van Jimi Hendrix
beukte hij er ongenadig op los.
Hierbij etaleerde hij een mimiek
en een charisma die niemand
'Ice Cold' kan laten. Hartver
scheurend mooi.
Hoe spijtig is het daarom dat
zijn optreden maar door een half
volle zaal werd bijgewoond. Het
merendeel van de ongeveer vijf
tienhonderd bezoekers begon
rond de wisseling van zomer- en
wintertijd al aan de thuisreis.
Puur dom, maar begrijpelijk in
een stad waar normaliter om
twee uur de tapkast op slot gaat.
Een kwestie van opvoeding.
Een schrale troost voor hen die
de Ice Cold Roots Music Band
hebben gemist, is dat deze zeer
frequent in Amsterdamse kroe
gen optreedt. Gaat dat zien zo
lang het nog kan.
Wat de vertrekkers moesten
ontberen is hierboven beschre
ven, wat ze hebben meegemaakt
is blues van een alleszins aan
vaardbaar niveau. Met name de
band rond de uit San Fransisco
afkomstige Fro Miller en de lage
landen-blues van Magie Frankie
The Blues Disease was van
grote klasse. Geboren muzikan
ten met het hart op de juiste
plaats.
Daarvoor waren Scapa Flow,
de One Night Blues Stand en het
Leidse Tilt Team aan de beurt
geweest. Muziek die boven de
middelmaat uitsteekt en zeker
sfeerverhogend werkte. Het Tilt
Team was erg strak, maar helaas
moesten ze al weer van de bühne
toen de motor net warm was ge
draaid.
Veel Leidenaars grepen het
festival aan om eens iets anders
te doen dan het bekende (en be
perkte) Leidse kroegencircuit af
te lopen. Ook veel Amsterdam
mers en zelfs Deense en Britse
liefhebbers van blues waren za
terdag in de Leidse Stadsgehoor
zaal.
Behalve van uiteenlopende
geografische herkomst was het
publiek ook uiterlijk erg gemê
leerd. Van alles liep er rond; hip
pies met schoudertas, leden van
de Leidse motorclub, dixo's,
headbangers, trendies en V-hal
struidragers. Zonder wanklan
ken ging dit bonte gezelschap
zijn gang. Drinkend (Een bezoe
ker: "Het enige waar ik hier de
blues van krijg zijn de drankprij-
zen") rokend, pratend, lachend
("Ik ga nog maar een keer in de
achtbaan"), dansend en loom in
een hoek liggend had het meren
deel het doodgewoon naar de
Waarmee de organisatie het ge
lijk volledig aan haar zijde kreeg
toen zij vorige week op deze pa
gina verkondigde. "We willen
iets organiseren dat muzikaal ni
veau heeft en tegelijk écht gezel
lig is".
Na dit in alle opzichten ge
slaagde bluesfeest zullen de
plannen om in december een
'Roll Over Leiden'-festival te or
ganiseren (met enkele ontluiken
de Britse Rock 'n' Roll-groepen)
vrijwel zeker doorgaan.
DIRK JAN ROELEVEN
Hans Dagelet in 'Kwelling'
Deze Baalproduktie is meer
dan enkel de enscenering van de
ze dramatische schets. Geduren
de het uur dat deze voorstelling
duurt speelt Marjes Benoist op
de vleugel een compositie van
Maurice Horsthuis die verweven'
is met de tekst van de man en de
vtouw. De suggestie wordt ge
wekt dat de muziek de aanwezig
heid van de vriendin in de ge
dachten van de twee verbeeldt.
Het toneelbeeld en lichtplan
zijn ontworpen door de tekenaar
Jeroen Henneman en ligt door
de licht vervreemdende haast
magische verschuivingen van de
werkelijkheid geheel in de lijn
van zijn bekende potloodteke
ningen. De geluiden die gemaakt
worden door op het grind in de
tuin te lopen, damstenen neer te
zetten, een pijp uit te kloppen of
een zoen te geven, krijgen door
de vele stiltes zoveel nadruk dat
een doorlopende klanklijn ont
staat.
'Kwelling' is een voorstelling
waarin geprobeerd wordt de ver
schillende elementen zoals tekst,
beweging, licht, geluid en mu
ziek als -parallel en contrapun-
tisch samenlopende partijen tot
een partituur te maken, een thea
trale partituur als verwerkelij
king van de kwelling.
Misschien waren de makers
bang voor een te grote harmonie,
voor teveel schoonheid, en heb
ben ze daarom ook wat dissonan
ten ingevoegd, zoals een smart
lap van de man, het weglopen en
weer terugkeren van de pianiste
en de overigens zeer humoristi
sche en perfecte fotostandjes
waarmee de man en de vrouw
ons als het ware een kijkje gun
nen in het kiekjesalbum uit hun
verlovingstijd. De initiatiefne
mers Dagelet, Bokma en Henne
man hebben met behulp van re
gisseur Mark Timmer van bijna
niets iets gemaakt: een kleine
perfecte compositie, zonder pre
tenties en net kort genoeg.
MARC VAN DER VELDEN
