Eerst federatie, later samenvoeging
lervormd en gereformeerd Leiden met elkaar op weg
ATERDAG 29 SEPTEMBER 1984
GEESTELIJK LEVEN
iEIDEN- Om allerlei samenwerkingsafspraken te kun-
en uitvoeren zullen de hervormde gemeente en de gere
soneerde kerk van Leiden voorlopig een federatie moe-
in aangaan, op weg naar een feitelijk en juridisch samen-
ban.
Er moeten nog veel zaken geregeld en heel veel proble-
len worden overwonnen. Daarom zullen de twee kerken
Is rechtspersoon voorlopig nog moeten blijven bestaan,
ie gemeenschappelijke hervormde en gereformeerde sa-
ienwerkingscommissie voor het 'Samen op weg'-beleid
i Leiden, die hierover een 44 pagina's groot rapport heeft
itgebracht, beveelt de beide kerkeraden de federatie-
arm aan als groeimodel voor een geleidelijke integratie,
eze commissie bestaat uit vertegenwoordigers van het
astoraat, de kerkeraden, het materiële beheer en het
ugdwerk.
itgangspunt was, dat de financië-
positie van beide kerken verre-
lande samenwerking vereist, dat
•incipiële argumenten voor een
ischeiden bestaan goeddeels zijn
eggevallen of voor velen niet
eer gelden, en dat culturele ver-
ihillen tussen beide kerken meer
potioneel en traditioneel z'jn dan
indamenteel.
Aan de andere kant is de com-
issie zich er goed van bewust, dat
ees voor verandering en vernieu-
rng weerstanden zal oproepen,
ioral wanneer concrete voorstel-
a en aanbevelingen worden ge-
jan.
lat cijfers
Hervormd Leiden is verdeeld in
Rijken, de gereformeerde kerk in
Samen hebben 2e 10 kerkgebou-
sn, waarvan de Zuiderkerk in-
iddels is gesloten.
Van het aantal hervormde adres-
in (15.800) staan er 4200 als 'beta-
nd' geregistreerd. Van het aantal
•reformeerde adressen (2300) on
weer 1600. Bij elkaar dus zo'n
100 betalende adressen op een to-
al van ruim 18.000. Dat is slechts
in derde deel van het totale adres-
nbestand.
^)e commissie beschouwt in haar
pport de betalende adressen als
-astorale eenheden'. Zij vallen on-
-*r de 'geregelde kerkelijke zorg'.
de pastorale praktijk mag dit ge-
1 uiteraard niet strikt worden toe-
•past. Er gaat ook pastorale zorg
die niét betalen.
I Bestuurlijk en pastoraal zijn in
ide kerken samen ongeveer 240
ensen bij het kerkelijke gebeu-
ti betrokken: predikanten, ou-
rlingen, diakenen, kerkvoogden
leden van de commissie van be
ier. Daarnaast zijn er vele niet-
ibtelijke vrijwilligers actief.
wen'
"Veelzeggende cijfers geeft het
pport over het kerkbezoek.
[n de Maranathakerk (Mors) ko-
;n zondagsmorgens gemiddeld
'n 240 mensen, in de Bevrijdings-
rk (Zuidwest) 500, in de Mare-
rk (binnenstad) 280, in de Oude
ist-kerk (binnenstad) 110, in de
Igenboog (Merenwijk), exclusief
de rooms-katholieken, 150, in de
Bethlehemkerk (Kooi) 90, in de Pe-
trakerk (Kooi) 160, in de Hoogland
se kerk (binnenstad) 65 en in de
Vredeskerk (Zuid) 500.
De avonddiensten in de Mare-
kerk en de Bevrijdingskerk trek
ken gemiddeld respectievelijk 120
en 50 mensen.
Terug
Het aantal wijkpredikanten van
de twee kerken samen zal binnen
afzienbare tijd via natuurlijk ver
loop (pensioen) terug moeten van
11 naar 9V2, te weten 6 hervormd en
3V2 gereformeerd.
De commissie verwacht, dat in
de nabije toekomst (3 a 5 jaar) in
totaal nog 7 of wellicht 6 kerkge
bouwen (van de 9 zonder de
Zuiderkerk) nodig zullen zijn.
"Wat niet wil zeggen dat pas over 3
of 5 jaar met het afstoten van ker
ken moet worden begonnen".
Over welke kerken dan gemist
kunnen worden laat het rapport
zich niét uit. Dat is van later zorg.
Wel signaleert het, dat de Oude
Vest- en de Bethlehemkerk en de
Hooglandse kerk de laagste bezet
ting hebben.
Twee helften
Eerste aanbeveling van de 'Sa
men op weg'-commissie is de vor
ming van een 'federatieraad' (ker
kenraad) op 50-50-basis, met verte
genwoordigers van de wijkkerke-
raden, de commissie van beheer,
de kerkvoogdij, de twee diako-
nieën en de jeugdraden.
Wat de indeling van de stad be
treft denkt de commissie aan twee
helften: West-Zuid (Mors, Zuid
west en Centrum-Noord) en
Noord-Oost (Merenwijk, Kooi/Pan-
cras en Zuidoost).
De eerste helft krijgt in het plan
van de beleidscommissie 5 predi
kanten toebedeeld, de tweede 4!/2.
Mors-Stevenshof IV2, Zuidwest 2
en Centrum-Noord IV2, de Meren
wijk V/2, Kooi/Pancras 1 en Zuid
oost 2. Bij Centrum-Noord (V/2) is
gedacht aan een predikant mede
voor de hervormde groep van de
Gereformeerde Bond, die over heel
Leiden is verspreid en ook mensen
uit de omgeving aantrekt.
Beide algemene kerkeraden deze week in de Maranathakerk,
rapport van de samenwerkingscommissie.
f ze een eerste bespreking wijdden aan het pas uitgebrachte
Samenstelling
van deze pagina:
S.J. de Groot
Uitgaande van 5800 'pastorale
eenheden' (betalende adressen) en
enige groei van de Leidse bevol
king als geheel en speciaal in de
Stevenshof, zal elke predikant ver
antwoordelijk zijn voor ruwweg
630 adressen. Waar dan nog de zorg
voor niet-betalende kerkleden bij
komt.
Werkverzwaring
'Een aanzienlijke werkverzwa
ring voor de predikanten', zegt het
rapport. Het zal nodig zijn, het
werk onderling goed te regelen,
het pastoraat samen te doen, meer
vrijwilligers in te zetten en zo mo
gelijk nog meer gebruik te maken
van de medewerking van niet-
wijkpredikanten.
In Leiden werken namelijk ook
een evangelisatiepredikant, een
voor de bejaarden, drie voor de stu
denten, een voor diakonale zaken
en 3»/2 in de ziekenhuizen. Bij el
kaar dus ook 9V2. Zij zouden kun
nen helpen bij kerkdiensten, cate
chese, kringen, training en het lei
den en bezoeken van kerkelijke
vergaderingen.
De twee kaartenbakken van pre
dikanten in hetzelfde stadsdeel
moeten zo snel mogelijk één bak
worden. Daarna kan worden nage
gaan, wie welke adressen krijgt
toegewezen.
dringt sterk aan
op meer gericht huisbezoek en
meer 'groothuisbezoek' (een aantal
mensen tegelijk).
De Stevenshof moet een officieel
onderdeel worden van West-Zuid.
De huidige aanpak (veel medewer
king - zeer gewaardeerd! - van
professor Van Gennep en zijn stu
denten in de theologie) is slechts
voorbereidend.
Sluiting kerken
Ten aanzien van het afstoten van
kerkgebouwen dringt de commis
sie aan op een 'serieuze toetsing'.
Sluiting van kerken maakt nu een
maal allerlei emoties los. Samen
voeging van kerkdiensten is qua
capaciteit en plaats in ieder geval
uitvoerbaar.
Ook moet worden onderzocht, of
de twee kerkelijke bureaus onder
één dak kunnen. Wellicht kan een
begin worden gemaakt met de sa
menvoeging van de ledenadmini
stratie en -registratie. Vooruitlo
pend op landelijke richtlijnen zou
voor Leiden alvast een tussenrege-
ling getroffen kunnen worden voor
het materiële beheer, ook van de
diakonieën.
De commissie zal de gerefor
meerde kerkeraad algemene zaken
voorstellen, zijn diakonie en com
missie van beheer een aantal be
heersbevoegdheden te geven, die
effectieve samenwerking mogelijk
maken.
Grote waarde hecht de commis
sie aan een gemeenschappelijk
kerkblad. Dat zou 24 keer per jaar
moeten verschijnen, 12 keer vóór
en 12 keer na de zomervakantie.
Alle bijdragende 'pastorale eenhe
den' (6000) moeten dat blad ont
vangen, met het verzoek bij te dra
gen in de kosten.
"Zo'n blad is een onmisbaar me
dium in het Samen op weg-proces.
De gemeenteleden moeten van het
begin af zorgvuldig worden geïn
formeerd over de voornemens, de
besluiten en de voortgang van dit
samengaan".
(De gereformeerden hebben nu
de wekelijkse regionale kerkbode,
de hervormden een eigen maand
blad).
Arbeidsplaatsen
Sociale gevolgen van dit alles
zijn vroeg of laat onvermijdelijk, zo
voorziet de commissie. Ze denkt
dan niet alleen aan predikanten,
maar ook aan betaalde pastorale
medewerkers, organisten, kosters,
bureaumedewerkers, technische
mensen en schoonmaakpersoneel.
Beperking van het aantal arbeids
plaatsen mag niet worden uitgeslo
ten.
Beide kerken zullen samen de
verantwoordelijkheid hiervoor
moeten dragen, ongeacht de kerke
lijke gezindte van betrokkenen,
zegt de commissie.
In fazen
Het spreekt vanzelf, dat de rap
porteurs in hun geschrift toewer
ken naar een doelgericht samen-
op-weg-gaan van hervormd en ge
reformeerd in deze stad. Een vrij
blijvend 'ieder z'n gang gaan' wij
zen zij af. Maar 'Samen op weg'
mag ook niet geforceerd worden
doorgevoerd. Er zitten veel gevoe
lige kanten aan.
Daarom moet rekening worden
gehouden met tempoverschillen
tussen de stadsdelen. En met het
feit dat bepaalde groepen (nog)
niet aan 'Samen op weg' kunnen
beginnen, omdat ze er principieel
niet achter staan.
"In wederzijds respect zal dan
een vorm gevonden moeten wor
den, die aan deze modaliteiten
ruimte geeft voor een eigen bele
ving, zónder dat daardoor het 'Sa
men op weg'-proces voor anderen
wordt verstoord of vertraagd".
Concreet betekent dit, dat een be
paalde plaats, pastoraat, kerkdien
sten en vormen van wijkwerk voor
deze groepen beschikbaar blijven.
In het algemeen doet de c
sie drie manieren aan de hand om
'Samen op weg' gestalte te geven:
een beginplan voor wijken die sa
menwerking overwegen, een ont
wikkelingsplan voor wijken die
met samenwerking zijn begonnen,
en een integratieplan voor wijken
waar nagenoeg alles al samen
wordt gedaan.
Voor integratie komen nu al in
aanmerking: kerkdiensten, cate
chese, pastoraat, bejaarden- en zie
kenzorg, jeugdwerk, nevendien
sten en crèches, diakonaal werk,
huisbezoek, gesprekskringen,
werkgroepen en interkerkelijke ac
tiviteiten. Zowel in de federatie-
raad als in de kerkeraden moet
daarover zo spoedig mogelijk over
eenstemming worden bereikt.
"Samen op weg", zegt de c
sie in haar slotwoord, is voor al
len die uit liefde en solidariteit
daadwerkelijk een stukje kerk wil
len zijn een uitdaging". "SOW mag
niet alleen als een lied in de oren
klinken. Het woord moet worden
waargemaakt".
Twee zwakken
met visie
zijn samen
wel sterker
Deze week kwamen de her
vormde centrale kerkeraad en
de gereformeerde kerkeraad
algemene zaken van Leiden in
de Maranathakerk bijeen om
aan de hand van het rapport
van de gemeenschappelijke
samenwerkingscommissie een
begin te maken met 'Samen op
weg' voor heel hervormd en
gereformeerd Leiden. Een pro
ces overigens, dat in verschil
lende wijken van de stad al
een eind op gang is gekomen.
In een gesprek van de voor
zitters van de twee kerkera
den, ds. R. J. Koolstra en ds. E.
M. Pannekoek, met deze krant
werd duidelijk, dat het in deze
vergadering niet ging om be
slissingen maar om een con
crete onderstreping van wat
de twee kerken in de gemeen
schappelijke kanselbood-
schap van 2 oktober 1983 al
uitspraken: samen op weg te
gaan met het doel om beide ge
meenten te herenigen.
Ds. Koolstra:
"Het rapport geeft de rich
ting aan, waarin we moeten
gaan werken. Het besef leeft
dat het zó moet. Alleen, we we
ten nu nog niet precies waar
we zullen uitkomen. En dat is
ook goed. De wind blaast
waarheen hij wil. Misschien
dat een volgende generatie
pas zal denken, dat het zó echt
moest. Het rapport van de be
leidscommissie heeft nu de of
ficiële organen van de twee
kerken bereikt. Het ligt als het
ware op het boterhammen
bordje van de kerkeraadsle-
den".
"Nü zal duidelijk moeten
worden, hoezeer dit samen-op-
weg-gaan ons ter harte gaat.
Want alleen praktische en eco
nomische argumenten - en
die wegen zwaar - zijn niet
voldoende. Er zal een visie bij
moeten. De redenering dat
twee zwakken samen één ster
ke worden is niet waar. Je
moet je afvragen, wat van-
dóag in onze situatie de kracht
is van het betrokken willen
zijn op de gemeente van Chris
tus. En die gemeente is méér
dan een optelsom van betalen
de leden".
Voor ds. Pannekoek is in dit
stadium van de toenadering
tussen beide kerken de vraag
onontkoombaar, of ze de ge
scheidenheid nog wel kunnen
volhouden. "Nog afgezien van
geld en goed".
"Er zijn nog wel degelijk
verschillen tussen de twee
kerken, zowel in organisatie
en aanpak als in mentaliteit.
Die vallen niet zomaar weg
van de ene op de andere dag.
Je moet ze in het gesprek ook
willen onderkennen. Ook de
traditie kun je niet maar even
uitvlakken. Maar dat alles
hoeft geen onoverkomelijke
barrière te vormen om elkaar
te vinden".
Koolstra ten slotte: "Samen
gaan mag geen afvlakkings-
proces zijn. Als het goed is, is
het een verdiepingsproces. Je
als kerk samen opnieuw bezin
nen op je belijden en op de
vormen waarin dat nü tot uit
drukking kan komen".
[tIÉAiDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
■^Rrringa, 11.45 studentenekklesia;
irekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. v.d. Hoef,
degraven;
iranathak. (L. Morsweg) 10 dr. Vlijm;
ten cumenische geloofsgemeenschap De
genboog (Merenwijk) 9.30 ds. De
iy, 11.15 ds. De Mey en pastoor v.
dl;
thlehemk. (Driftstr.) 9.30 ds. Horten-
is en ds. Pannekoek, gez. dienst tgv
jjarig bestaan kerk, mmv Leidse can-
zrijdingsk. (Montgomerystr.) 10 ds.
isen, 5 ds. Hortensius;
fedesk. (Burggraven!.) 10 ds. Rietveld;
Éalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs;
Igdkapel Vredeskerk 10;
Igdkapel Bevrijdingskerk 10.30.
lad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
|ref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
v.) zie Vredeskerk;
trak. (Surinamestr.) geen dienst, zie
"thl.kerk (vermelding in Geref. Kerk-
de is fout);
de Vest 10 ds. Keyser, Utrecht;
•iranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.;
vrijdingsk. (Montgomerystr.) zie
rv. gem.;
iaardenhuis Groenhoven 10 ds. Erin-
Den Haag;
'renwijk: zie herv. gem.
jk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
jndijk): 10 kand. N. Falkenburg.
ref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
'utman.
r. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
Den Hertog.
ref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
ogaard, 3 okt. 10 ds. Boogaard,
ref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
iftstr.): 11.30 en 5.30,
ang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
15 ds. Mostert.
opsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
iterskerkstr.): 10 ds. Koek, gezins-
ptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos-
d.
ang. Gemeenschap (Middelstegr. 3):
evang. Dikkes.
ndingswerk Middernachtsroep (Zoe-
w.singel 21): 5 nam. hr. v. Duuren.
angeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
di. 8 hr. Zijlstra.
ïkstergem. (O. Vest 13): 10 ds. v. Twil-
M
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30'en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 10;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
Merenwijk: zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 7 ds. Pannekoek, Leiden.
Geref. Kerk: 10 ds. Stolk, 6.30 ds. Don-
ner, Rijswijk.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4 ds. Heerma,
Soest.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
t.
ger des Heils (Groenest.-hoek Ves-
tr.): 10 heiligingssamenk., 5 verlos-
gssam.
euw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
4, wo. 8.
vendedagadventisten (Ontmoetings-
rk Voorschoten): elke zat. 9.45 bijbel-
idie, 10.45 predikdienst,
r. Wetenschap (Steensch. 6): 10.30.
idse Soefï-stichting: 11 mr. Baron
ntinck over 'De navolging van
iyat' (zaal Pieterskerk),
rk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. Wieman, 6.30 hr. J. de
Haan;
Salv.kerk 9.30 dr. Maarsingh, A.foort,
6.30 ds. Richter, jeugddienst;
Bethl.kerk 9.30 ds. v.d. Hoef, 6.30 ds.
Kaars, Haaften.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Elderman, 6.30 ds.
Zeelenberg-van Middelkoop, IJssel-
stein.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.): 9.30 ds.
Mouissie, 4.30 ds. v.d. Scheer.
Evang.-Luth. Gem.: 10.30 ds. Kloek,
Soest.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30 en 10.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. v.d. Pol, 6.30 ds. Vlasblom;
De Stek 9.30 ds. Rietveld, Zoetermeer.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v. 't Hoff, 5 ds. Ver
doorn, Wadd.veen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 ds. Ribbers, 5 ds.
v.d. Boomgaard, Rijswijk.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) e
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 ds. De Jonge, 6.30 ds.
v.d. Heiden; Kruisk. 9.30 ds. Bogers;
Opst.kerk 9.30 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds.
De Leeuw, Maarn; Nabij 9.30 jeugdka-
pel; Goede Herderk. 10 ds. Verheul, 6.30
ds. Steinhart, zangdienst, mmv Alphens
Mannenkoor; De Bron 9.30 ds. Taselaar,
10.15 ds. Nieuwenhuis, 6.30 ds. Verheul;
Ashram (Marsdiep) 10 ds. J. Sierat, Lei
derdorp; Oudshoornse kerk 10 ds. Vlas
blom, Boskoop; Sionskerk (Planeten-
singel) 9.30 en 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 9.30 ds. Wilschut,
6.30 ds. Stolk; Salv.kerk 9.30 ds. Kool,
Pijnacker, 6.30 ds. Wilschut.
Geref. K. Vrijg. (aula chr. techn. school):
9.30 leesdienst, 5 ds. Sliggers.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 ds. De Jong, 4.30 ds. v.d. Brink,
Chr. Geref. Kerk: 9.30 ds. Vlietstra, 2.30
ds. De Romph.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 ds. Ver
baan, 6.30 ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 en 6.30 hr. Vork.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. C. v.d. Plas.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 ds. Hooykaas.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 en 6
ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Bregman, Rijs-
sen, 4 okt. 7.30 ds. Beens, Scherpenisse.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 ds. Heykoop, Vreeswijk.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Gesink, Noord-
wijk, 5 ds. Snel, Rijnsburg.
1 Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn.
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Wal, Vinkeveen,
7 ds. J. van Mulligen, A.dam, opendeur-
geref. kerk.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 hr. Goed
hart, Nieuwkoop.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
Rk Kerk: zat. 7,
10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Hen'.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. De
Jonge, Alphen;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar-
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): zie Katwijk aan
Zee.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v.d. Horst, 6.30 ds.
Koster.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 kand. Den Besten, 6 ds. Drie
bergen;
O. Kerk 10 kand. Spaans, 6 ds. Visser;
Ichthusk. 10 ds. Schuurman, 5 ds. Vroe-
gindewey;
Pniélk. 9.30 ds. Visser, 6 ds. Schuur-
aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever) 10
kand. Rietveld, Woerden;
Overduin 2.15 ds. v.d. Beid.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college): 10 hr. P. Taal, Was-
Geref. Kerk: Vr.kerk 9.30 ds. Koster, 5
ds. Wolthuis, Heemstede;
Triumfatork. 9.30 ds. Doff, Den Haag, 5
ds. v.d. Horst.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 leesdienst, 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. J. D. Janse,
Den Haag, 7 ds. W. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. v.d. Ent.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5 lees
dienst.
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.): 10 en' 5
leesdienst.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
Onafh. Baptistengem. (Sluisweg 16): 10
hr. H. Bakker.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 ds. Stegeman, 6.30 ds.
Westera-Franke;
Hoofdstr. 10 ds. v. Loenen;
Scheppingsk. 9 en 10,30 ds. Knorth.
Leythenrode 10 ds. De Leeuw.
Elis.ziekenhuis 10 ds. Brommet en rec
tor Vijftigschild.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.): 10 hr. De
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk, ha.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Snel, Rijnsburg, 7
kand. mevr. Teusink, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft, gezinsdienst;
Pauluskerk 10 en 7 ds. De Gelder.
Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 ds. De Putter, 4.30
leesdienst.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 9 ds.
Brink, 3 ds. Veldhuizen, Urk.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 ds. v. Dijken.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg, 3
okt. 7.30 ds. v.d. Poel, Yerseke.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30 en 10;
Engelbew. zat. 7, zo. 9.30, 10.30 en 5.45.
ds. Hanenburg, Voorburg.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Roos, Utrecht.
Remonstr. Gem.: 10 prof. dr. Kuiper.
Evang. gem. (Kruispunt, Kennedyl. 33):
9.30.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Kielder, Vianen, 6.30 kand. Rietveld,
Woerden.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Bovenberg, Lei-
Quak, Vianen,
Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Rang.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Visser.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
Buurtkerk 5 ds. Lyesen, Hattem; Sole
Mio 9 ds. v.d. Lee;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. v. Eijk, Gou-
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Ko-
renhoff, 5 ds. Lyesen, Hattem;
Vinkenl. (Binnen) 10 ds Lyesen;
Stichtingskerk 11 ds. Lyesen. Zie ook
herv. gem.
Rk Kerk: Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
v.d. Mey.
Rk Kerk: Victork. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 11.30;
De Zilk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Heemskerk;
Pauluskerk 10 ds. Da Costa;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 prof.
dr. H. Faber, 7 pastoor Koster, ds. Veg-
ter en mevr. Voss, oecum. vesper.
Geref. Kerk: 10 ds. Vegter.
Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school): 10.30 en 4.30 ds. De Putter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
en 4 (ha) ds. De Lange.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Hemmes.
Endegeest: 10 pater Boshouwers.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
8.30 en
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte, 6.30 zie
geref. kerk.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Meijer, R.dam, 6.30
ds. De Korte, gez. jeugddienst.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN. Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Boer, Katwijk, 5 ds. v. Niel;
Bethelkerk 9.30 ds. v. Niel.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 ds. Ribberink,
5 ds. Cziria;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen, 5 ds.
Ribberink;
Mar.kerk 9.30 ds. Cziria, 5 ds. Baayen.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Kamp-
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10
Rk Kerk:
1. 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30
ds. Smaling, Rijnsburg, 7 ds. Germans.
Geref. Kerk: 9.30 ds. C. J. de Jong, 7 zie
herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Aarnoudse.
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17): 10.30
mevr. Broström.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Broer, 6.30 ds. Bui-
kema.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
len, jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Hoekstra, O.geest,
6.30 ds. v.d. Horst, Katwijk.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. W.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9, 10.30 en 11.45.
De Ontmoeting (Noordhofland) 9.30 ds.
Kramer, Leiden;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Herv. evang. op geref. grondslag (aula
Lucas-college, Beeth.laan): 9.30 en 4.30
ds. De Lange, Wekerom.
Geref. Kerk: 9.30 ds. De Zwart.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan): 8.30 ds.
Houtman, 2.30 ds. Gratz.
Aulagemeenschap Noordhofland: 10.30
woorddienst, onderwerp: 'Martelen is
mensenwerk'.
British School in The Netherlands (J.
van Hooflaan 3): 10.15 anglicaanse
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 11.30;
M. Godskerk zat. 7, zo. 10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
Geref. Kerk: Kruisk. 9.30 ds. De Moor, 5
ds. S. v.d. Linde, Den Haag;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Linde.
Remonstr. Gem. 10 ds. v. Os, Maassluis.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis,
gezinsdienst.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Wolters, 7 muziek
dienst;
Kievietk. 10 dr. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. Zuurmond, Delft;
Dorpscentrum 9.30 ds. Dekker, R.dam.
Geref. Kerk: Zijllaan 10 ds. Niemants-
verdriet, Moordrecht, 7 ds. v.d. Woude,
jeugddienst;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 dr. v.d.
Kamp.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Werner, familiedienst.
Rk Kerk:
10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Verwey, Krimpen aan de IJssel, 7 zie ge
ref. kerk.
Geref. Kerk: 9.30 kand. v.d. Bo-
venkamp. Utrecht, 7 ds. Kielder, Via-
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 1
Wolthaus.
Rk Kerk: St. Jan zat. 7.30, zo. 9.30;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Buikema, 6.30 ds.
Remonstr. Gem.: 10 dr. Meijering,